Girðir Jarðvegsskrúfu bæklingur

JARÐVEGSSKRÚFUR
Vörulisti 2021
GIRÐIR, HEILDSALA EHF
www.girdir.is
Girdir@Girdir.is
Maí 2021 | V1

Um jarðvegsskrúfur...................................................................... 5
Inngangur....................................................................................... 7
Jarðvegsgerðir.............................................................................. 8
Skrúfugerðir................................................................................... 9
G-skrúfur...................................................................................... 10
G76x865x2-4xM16................................................................... 10
G140x1000x3........................................................................... 11
U-Skrúfur...................................................................................... 14
U68x685x1.8mm-71................................................................. 14
U68x865x1.8mm-91................................................................. 15
U76x865x2.5mm-96................................................................. 15
U76x1135x2.5mm-96................................................................ 15
M-Skrúfur...................................................................................... 18
M68x550x1,8-M16.................................................................... 18
M76x800x2mm-M16................................................................. 19
M76x1300x3mm-M16............................................................... 19
M76x2100x3.5mm-M16............................................................ 19
M114x1300x3mm-M20............................................................. 19
Stagfesta...................................................................................... 22
M114x1300x3mm-M20............................................................. 23
Aukahlutir..................................................................................... 24
Vinklar f. M skrúfur 100-160mm............................................... 25
Vinklar f. M skrúfur 120-200mm................................................ 25
M114 95x95 Staurafestingar á M114 skrúfur............................ 25
M16 M-platti fyrir M76-skrúfur................................................... 25
M20 M-platti fyrir M114 skrúfur................................................. 25
Vélar.............................................................................................. 26
Gír fyrir borvél........................................................................... 26
Millistykki fyrir rafmagnsvélar.................................................... 26
GSD-20 Rafmagnsvél............................................................... 27
GSD-30 Rafmagnsvél............................................................... 27
GSD-50 Rafmagnsvél............................................................... 27
Glussarótor og dæla................................................................... 28
Niðursetning................................................................................ 29
Almenn hönnun með jarðvegsskrúfum..................................... 30
Að hanna pall með jarðvegsskrúfum........................................ 31
INNGANNGUR | 3

4 | U-SKRÚFUR

Um jarðvegsskrúfur
Jarðvegsskrúfum er ætlað að leysa af hólmi steyptar undirstöður í flestum
aðstæðum. Hugmyndin að baki þeirra er ofvaxin skrúfa sem þú átt að geta
skrúfað ofan í nánast hvaða jarðveg sem er ef ekki er klöpp eða stórgrýti undir.
Skrúfurnar skiptast í 3 grófa flokka eftir því hvernig haus er á þeim. M-Skrúfur
sem eru með sexhyrndri plötu á toppnum með 6 venjulegum götum í hornum
og einu snittuðu gati í miðju. U-Skrúfur sem eru með stauraskó á toppnum allt
frá 70mm breiðum upp í 120mm breiða. Erfitt hefur reynst að fá U-Skrúfur sem
passa fyrir íslenskar stærðir á timbri fyrr en nú. G-Skrúfur sem eru opnar að
ofan og með þremur til fjórum stilliboltum til að skorða rör af.
Framkvæmdin er einföld, hola er boruð í jörðina þar sem koma á skrúfunni fyrir,
þetta er gert fyrir stýringu og til þess að kanna hvort að jarðvegurinn er móttækilegur
fyrir skrúfunni. Þegar stýriholan er komin þá er skrúfunni komið fyrir og henni
snúið niður með sérhæfðum vélum sem hafa mikla niðurgírun og mikið tog.
Jarðvegsskrúfur eru hagkvæmari, þrifalegri og umhverfisvænni lausn en steyptar
undirstöður. Hagkvæmnin er margföld, það tekur skemmri tíma að skrúfa
niður skrúfurnar heldur en að grafa holu, koma fyrir blikkhólk, moka að hólknum,
hræra steypu, koma fyrir festingu fyrir timbrið eða hlutinn sem á að festa
niður, ferja í burtu umfram jarðveg sem var í holunni og ganga frá landinu.
Síðan þarf að bíða í einn til þrjá daga eftir að steypan harðni áður en hægt er
að hefja verkið. Þegar notast er við jarðvegsskrúfur er stýrigat borað og skrúfan
skrúfuð niður, hægt er að hefja vinnu, ekkert jarðrask, engin erfiðisvinna við að
bera steypu eða moka holur. Hægt er að notast við skrúfur hvenær sem er árs,
frost úti eða í jörðu er engin hindrun.
| 5

FLJÓTLEGT
ENDURNÝTANLEGT
ENDURVINNANLEGT
ENGIN STEYPA
HAGKVÆMT
ÞARF EKKI
AÐ GRAFA
ALLT ÁRIÐ
GIRÐINGAR OG
STAURAR
PALLAR OG
SKJÓLVEGGIR
BEKKIR
SMÁHÝSI OG
SKÚRAR
BJÁLKAHÚS OG
GUFUBÖÐ
BRYGGJUR
LJÓSASTAURAR
FÁNASTANGIR
UMFERÐASKILTI
BÍLSKÚRAR
BRÝR OG
GÖNGULEIÐIR
AUGLÝSINGASKILTI
BORÐ OG BEKKIR
LEIKTÆKI
SÓLARSELLUR
GEYMSLUHÚSNÆÐI
SÓL OG
REGNHLÍFAR
AÐRAR BYGGINGAR
6 | U-SKRÚFUR

Inngangur
Jarðvegsskrúfur eru nýleg lausn á íslenskum markaði sem hefur verið
að færast í aukana undanfarið. Jarðvegsskrúfa er í grundvallaratriðum
ofvaxin skrúfa sem skrúfast ofan í jarðveginn og læsist þar. Gengjurnar
gefa flatarmál sem skrúfan hvílir á, jarðvegurinn pressar að skrúfunni og
viðnámið við jarðveginn stuðlar líka að burðargetu skrúfunnar.
Auknar vinsældir jarðvegsskrúfa má rekja til minnkandi framleiðslukostnaðar
eftir að sólarsellur fóru að vera vinsælli kostur í orkuframleiðslu en
jarðvegsskrúfur eru kjörinn kostur sem undirstöður fyrir sólarsellur.
Girðir sá sér sóknarfæri á þessum markaði og gekk til samninga við GSP
sem er evrópskt fyrirtæki sem sérhæfir sig í framleiðslu á jarðvegsskrúfum og
er sífellt stækkandi. Það sem heillaði við jarðvegsskrúfurnar var hagkvæmnin
á bak við þær. Þar sem áður þurfti að grafa holur, setja niður hólka og steypa
niður festingar eða staura með tilheyrandi jarðvegsraski, erfiði og tímaeyðslu
var nú hægt að leysa á skotstundu með því að skrúfa niður jarðvegsskrúfu
og undirstaðan er tilbúin til notkunar.
Hlið í girðingu
Hliði komið fyrir upp á heiði með
jarðvegsskrúfum, engin þörf á gröfu bara
batterísverkfæri, 4 skrúfur, timbur og
hliðgrind.
Bekkir
Bekkir verða einfaldari uppsetningu
með jarðvegsskrúfum.
INNGANGUR | 7

Jarðvegssgerðir
Það getur verið miserfitt að koma skrúfum niður eftir því hvernig jarðvegurinn er.
Þegar jarðvegsskrúfur eru notaðar losnar gjarnan um efsta lagið í jarðveginum og
er það mis mikið eftir gerð jarðvegs. Í moldarjarðvegi er þetta mjög lítið og er hægt
að nota styttri skrúfur þar. Í grúsarjarðvegi er þetta mis mikið en mest hætta er á að
efsta lagið losni í sandjarðvegi. Þegar skrúfur eru valdar skal hafa þetta í huga.
Moldarjarðvegur
Auðvelt er að skrúfa niður
skrúfur í þéttan moldarjarðveg
og hald í honum er mjög mikið
bæði upp og niður.
Grúsarjarðvegur
Hér getur verið erfitt að
koma skrúfunum beinum
niður ef jarðvegurinn er of
grýttur. Burður skrúfunnar
niður á við er mjög mikill
en á litlum skrúfum getur
átakið upp á við verið minna
þar sem skrúfan getur
losað um jarðveginn, betra
er að nota 800mm langar
skrúfur eða lengri.
Sandjarðvegur
Í sandi ætti ekki að nota styttri skrúfur
en 800mm. Þegar skrúfur eru settar í
sandjarðveg getur losnað um efsta lagið.
8 | JARÐVEGSSGERÐIR

Skrúfugerðir
Heiti og stærðir á skrúfum eru eftirfarandi:
ÞVERMÁL
GERÐ
FESTING
JARÐVEGSSKRÚFU LENGD
G 76x864x2-4xM16
Stendur fyrir
stærð stillibolta
Stendur fyrir fjölda stillibolta
í toppi skrúfunnar
Stendur fyrir
þvermál skrúfunnar (mm)
Stendur fyrir gerð
skrúfunnar
Stendur fyrir efnisþykkt í
skrúfunni í mm
Stendur fyrir lengd
skrúfunnar
G skrúfu
M skrúfu U skrúfu Stagfesta
SKRÚFUGERÐIR | 9

G-Skrúfur
G skrúfur eru til að setja rör ofan í
skrúfurnar t.d. fyrir skilti og fl. einnig er
hægt að nota stærri skrúfurnar til að
steypa niður staura í girðingar og fl.
G76x865x2-4xM16
Þetta eru skrúfur
fyrir 2“ rör t.d. fyrir
skilti, staura fyrir
bílahleðslustöðvar,
snúrustaura, girðingastaura
og margt fl.
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 10,7 8,7 5,3
Grús 14,4 10,9 1,9
Sandur 16,1 10,5 1,5
Ytra ummál
Lengd
Þykkt
Gengjur
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
76 mm
865 mm
2 mm
4xM16
400 mm
3,6 kg
10 | G-SKRÚFUR

G76x1500x3-4xM16
Þetta eru langar
skrúfur fyrir 2“ rör t.d.
fyrir skilti, staura fyrir
bílahleðslustöðvar,
snúrustaura, girðingastaura
og margt fl.
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 19.3 27.1 31.3
Grús 15.2 19.8 19.1
Sandur 10.8 4.9 4.7
Ytra ummál
Lengd
Þykkt
Gengjur
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
76 mm
1500 mm
3 mm
4xM16
840 mm
9.2 kg
G114x1300x3-4xM16
Öflugar skrúfur fyrir
allt að 3“ rör t.d. fyrir
skilti, staura fyrir
bílahleðslustöðvar,
snúrustaura, girðingastaura
og margt fl.
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 10,7 8,7 5,3
Grús 14,4 10,9 1,9
Sandur 16,1 10,5 1,5
Ytra ummál
Lengd
Þykkt
Gengjur
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
114 mm
1300 mm
3 mm
4xM16
600 mm
11.6 kg
G140x1000x3-4xM16
Er ætlað t.d fyrir öryggisgirðingar
þar sem
þarf að vera hægt að
stilla staurinn hárrétt
í línu og steypa hann
fastan í girðinguna.
Þessi skrúfa hefur mikla
viðspyrnu í jarðvegi.
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold na na na
Grús na na na
Sandur na na na
Ytra ummál
Lengd
Þykkt
Gengjur
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
140 mm
1000 mm
3,5 mm
4xM16
600 mm
10,5 mm
G-SKRÚFUR | 11

G-Skrúfur
12 | G-SKRÚFUR

G-SKRÚFUR | 13

U-Skrúfur
U-Skrúfur eru með U-laga stauraskó
á toppnum til að festa timbur
í. U-Skrúfur henta vel allstaðar þar
sem timbur kemur ofan á eins og
pallar, bekkir, ruslatunnugeymslur,
skjól veggir, smáhýsi, garðskúrar,
gróðurhús og fleira. Þeir taka við
timbri hvort sem það situr lárétt eða
lóðrétt í stauraskónum.
U68x685x1.8mm-71
Þetta eru skrúfur sem
henta undir palla.
Við mælum með að
næsta skrúfustærð
fyrir ofan sé notuð í
úthringinn á pallinum.
Þessi skrúfa á að leysa
palla-steininn af.
80
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 4,6 3,4 2,9
Grús 8,2 5,3 0,8
Sandur 9,2 5,3 0,5
Ytra ummál
Heildarlengd
Lengd Skrúfu
Efnisþykkt
Skór
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
68 mm
685 mm
550 mm
1,8 mm
71 mm
280 mm
2,6 kg
14 | U-SKRÚFUR

U68x865x1.8mm-91
80
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 5,2 4,6 4,7
Grús 11,9 8 1,5
Sandur 13,3 7,5 1,5
Þessi U-Skrúfa hentar í
úthringinn á pöllum og
veitir aukinn burð innan
í pöllum sé þess þörf.
Hugsuð til að leysa af
stærri pallastein sem
væri í kringum 80 kg
Ytra ummál
Heildarlengd
Lengd Skrúfu
Efnisþykkt
Skór
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
68 mm
865 mm
730 mm
1,8 mm
91 mm
280 mm
3,2 kg
U76x865x2.5mm-96
Þessi er fyrir úthringinn
á pöllum en einnig
fyrir staura í girðingar
sem eru festar við
palla. Einnig eru þessar
skrúfur hentugar undir
jarðvegsveggi sem eru
byggðir úr 95x95 timbri.
Ruslatunnuskýli og
hvers konar garðskýli
henta einnig á þessar
skrúfur.
KOMA
FLJÓTLEGA
80
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 10,6 8,5 5,3
Grús 14,1 10,7 1,8
Sandur 15,9 10 1,5
Ytra ummál
Heildarlengd
Lengd Skrúfu
Efnisþykkt
Skór
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
76 mm
865 mm
730 mm
2,5 mm
96 mm
280 mm
2,6 kg
U76x1135x2.5mm-96
80
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Þessi er fyrir úthringinn
á pöllum einnig fyrir
staura í girðingar sem
eru festar við palla en
gerð er meiri krafa um
jarðfestu. Ruslatunnuskýli
og hvers konar
garðskýli henta einnig
á þessar skrúfur.
KOMA
FLJÓTLEGA
Mold 11,9 9,2 6,8
Grús 18,4 12,9 2,6
Sandur 20,7 12,4 2,2
Ytra ummál
Heildarlengd
Lengd Skrúfu
Efnisþykkt
Skór
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
76 mm
1135 mm
1000 mm
2,5 mm
96 mm
600 mm
2,6 kg
U-SKRÚFUR | 15

U-Skrúfur
16 | U-SKRÚFUR

U-SKRÚFUR | 17

M-Skrúfur
M skrúfur eru með platta ofan
á þannig að það er hægt að
bolta ýmsar festingar á þær.
M68x550x1,8-M16
Þessi skrúfa er t.d. til
að festa niður trampolín.
Einnig er hægt að
kaupa ýmsar festingar
ofan á hana t.d. fyrir
færanlegar girðingar í
kringum vinnusvæði.
80
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 10,2 8,2 4,2
Grús 10,7 10 1,5
Sandur 15,8 10 1,5
Ytra ummál
Heildarlengd
Efnisþykkt
Miðjugat
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
68 mm
550 mm
1,8 mm
M16
240 mm
1,6 kg
18 | M-SKRÚFUR

M76x800x2mm-M16
Hér aukast möguleikar á
notkun vegna þess að það er
hægt að kaupa margar gerðir
af plöttum ofan á þessa skrúfu
t.d. er hægt að setja garðljós
og annað garðskraut sem þarf
að festa niður. Þetta er mjög
burðarmikil skrúfa t.d. í þéttum
moldarjarðvegi og grús. Þessa
skrúfu er hægt að nota undir
smáhýsi á skjólgóðum stað,
gróðurhús og fl.
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 10,6 8,5 15,9
Grús 14,1 10,7 10
Sandur 15,9 1,8 1,5
Ytra ummál
Heildarlengd
Efnisþykkt
Miðjugat
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
76 mm
800 mm
2 mm
M16
400 mm
3,8 kg
M76x1300x3mm-M16
Hér höfum við skúfu sem
hægt er að nota undir t.d.
palla sem standa hærra frá
jörðu einnig smáhýsi sem
standa í brekku og þarf að
rétta af. Þessi skrúfa getur
staðið 50 cm upp úr jörðu ef
með þarf.
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 14,5 10,6 7,4
Grús 23,3 16,2 16,2
Sandur 7,4 3,2 3,8
Ytra ummál
Heildarlengd
Efnisþykkt
Miðjugat
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
76 mm
1300 mm
3 mm
M16
640 mm
8,3 kg
M76x2100x3.5mm-M16
Hér höfum við skúfu sem
hægt er að nota t.d. undir
palla sem standa hærra frá
jörðu einnig smáhýsi sem
standa í brekku og þarf að
rétta af. Þessi skrúfa getur
staðið 120 cm upp úr jörðu
ef með þarf.
M114x1300x3mm-M20
Þetta eru mjög öflugar skrúfur
fyrir stærri hús ljósastaura,
hliðbómur, fánastangir og
ýmislegt fleira. Þessar skrúfur
henta einnig til að setja
trégirðingar á sem ekki stýfast
við pall. Þær þola allt að 2 m
háa girðingu í þéttum jarðvegi
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 29,2 23,6 13
Grús 35,8 27,4 6,2
Sandur 41,5 26,3 6,3
Ytra ummál
Heildarlengd
Efnisþykkt
Miðjugat
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
76 mm
2100 mm
3,5 mm
M16
880 mm
15,6 kg
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Mold 23,7 18,8 13,5
Grús 33,5 24 5,8
Sandur 37,2 23,2 4,4
Ytra ummál
Heildarlengd
Efnisþykkt
Miðjugat
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
114 mm
1300 mm
3 mm
M24
800 mm
13,2 kg
M-SKRÚFUR | 19

M-Skrúfur
20 | M-SKRÚFUR

M-SKRÚFUR | 21

Stagskrúfur
M114x1300x3mm-M20
Hámarks
álag[kN]
Hámarks
tog[kN]
Hámarks
hliðarátak
[kN]
Stagskrúfur eru hannaðar til að
gefa gott hald í jarðveginn með
lítilli fyrirhöfn. Tilvalið til að
staga girðingar, binda niður
gáma eða hjólhýsi, staga stór
tjöld og margt fleira.
1000 mm
t=16 mm
t=3 mm
Mold 11.2 8.7 13,5
Grús 15.2 11.3 2
Sandur 18.2 11 1.3
Ytra ummál
Heildarlengd
Efnisþykkt
Miðjugat
Lengd á skrúfgangi
Þyngd
180 mm
1000 mm
3 mm
M24
800 mm
13,2 kg
180 mm
22 | STAGSKRÚFUR

U-SKRÚFUR | 23

Aukahlutir
Vinklar f. M-Skrúfur
120-200mm
Þetta eru stærri
festingar á M-Skrúfur
fyrir Timburdregara
Vinklar f. M skrúfur
100-160mm
Þetta eru festingar
á M-Skrúfur fyrir
Timburdregara
24 | AUKAHLUTIR

M114 95x95 Staurafestingar á M114 skrúfur
Þetta er stauraskór á M 114 skrúfur fyrir
95x95 timburstaura. Einnig hægt að nota
sem stauraskó á steypta veggi.
M16 M-platti fyrir M76-skrúfur
Þetta er ógalvaníseraður
platti á M 76 skrúfur þar
sem hægt er að hanna
sínar eigin festingar.
M20 M-platti fyrir M114 skrúfur
Þetta er ógalvaníseraður
platti á M 114 skrúfur þar
sem hægt er að hanna
sínar eigin festingar.
AUKAHLUTIR | 25

Vélar
Gír fyrir borvél
Millistykki fyrir
rafmagnsvélar
Gír 1:60
Millistykki fyrir
M-Skrúfur
Toppur fyrir borvél
Handfang
Haus fyrir stagfestur
Millistykki fyrir
U-Skrúfur
Haus fyrir M- og U-Skrúfur
Haus fyrir 3 bolta G-Skrúfur
Millistykki fyrir
G76 skrúfur
Haus fyrir G-Skrúfur
Haus fyrir V-Skrúfur
Þyngd
7.5 kg
Taska stærð
38 x 22 x 10 cm
Virkar með öllum helstu borvélum
Gír hlutfall
1:60
Hámarks kraftur
> 4800 N.M
Endar á gír 1“
Millistykki fyrir
G114 skrúfur
26 | VÉLAR

GSD-20 Rafmagnsvél
Minnsta sjálfstæða rafmagnsvélin
Týpa
Volt
Hámarks tog
Hámarks afl
Hámarks spenna
Snúningshraði með
engu álagi
GSD-20
230V
2600 NM
1600W
7 A
122 sn/min
GSD-30 Rafmagnsvél
Miðlungs vélin
Týpa
Volt
Hámarks tog
Hámarks afl
Hámarks spenna
Snúningshraði með
engu álagi
GSD-30
230V
3600 NM
2000W
9A
122 sn/min
GSD-50 Rafmagnsvél
Stærsta sjálfstæða rafmagnsvélin sem
þarf 18A öryggi
Týpa
Volt
Hámarks tog
Hámarks afl
Hámarks spenna
Snúningshraði með
engu álagi
GSD-50
230V
4800 NM
4000W
18A
122 sn/min
VÉLAR | 27

Glussarótor og dæla
Týpa
Vinnuþrýstingur (Nom/max)
Hámarks tog
Þyngd
Snúningshraði með
engu álagi
Glussarótor
16 MPa /20 MPa
4300/8700/11000
Nm
21 / 37,5 / 46 kg
3-15 sn/min
28 | DÆLA

Niðursetning
Þegar búið er að velja réttar skrúfur og ákveða
staðsetningar þarf að ganga úr skugga um að
engar lagnir séu á svæðinu þar sem á að setja
skrúfurnar niður. Yfirleitt er hægt er að nálgast
teikningar af lögnum á síðum sveitarfélaganna
og ef liggur vafi á hvar þær eru, skal láta sóna
eða hnitsetja þær.
Forbora skal fyrir skrúfunni með bor sem er
minni en þvermál skrúfurnar og styttri. Þegar
borað er skal passa það vel að borinn sé
beinn. Þetta ýtir grjóti frá sem oddurinn gæti
strandað á og virkar sem stýrigat til að hjálpa
skrúfunni að fara beint niður. Gott er að nota
svera SDS bora ef ekkert annað er í boði.
Velja þarf réttu vélina til að skrúfa niður, gírinn
getur dekkað flestar skrúfur í mjúkum jarðvegi
en í sumum tilfellum ræður hann ekki við
það að koma henni niður. Þá þarf stærri vél
til að koma henni niður. Passa skal að skrúfan
halli ekki þegar hún er skrúfuð niður og
skal nota hallamál til að passa að hún fari rétt
niður. Ef skrúfan stoppar má prófa að hella smá
vatni niður með henni til að smyrja jarðveginn
og skrúfuna. Fylgjast skal með að skrúfan
forskrúfist ekki, það gerist þegar hún snýst
en fer ekki niður, þá þarf í sumum tilfellum að
færa hana eða gera aðrar ráðstafanir.
Mikilvægt er að muna að það má aldrei bakka
skrúfu. Ef skrúfu er bakkað myndast holrúm
undir henni og þá er hætta á að hún sökkvi til
baka þegar álag er sett á hana.
NIÐURSETNING | 29

Almenn hönnun með
jarðvegsskrúfum
Jarðvegsskrúfur hafa mikinn styrk í réttum
jarðvegi þegar kemur að lóðréttu álagi og
togi, en ef á að standast mikið hliðar álag
þá þarf að stífa eða staga. Hægt er að fá
sérstakar stagskrúfur til þess að staga ef
sú leið er farin.
Jarðvegsskrúfur geta farið niður nánast
hvar sem er, þar sem er jarðvegur. Í malbiki
er hægt að kjarnabora fyrir skrúfunum
í gegnum malbikið, ef um hellulögn er að
ræða er nóg að taka upp hellur fyrir skrúfunni
og sníða svo hellurnar að. Ef jarðvegur
er frosinn þá er forborað í gegnum
hann og skrúfað í gegnum frostið.
Hafa skal lagnir í huga þegar staðsetning
skrúfa er ákveðin. Það má staðsetja
skrúfur með mikilli nákvæmni þannig að
ef þörf er að setja undirstöðu upp við lögn
sem ávallt skal forðast er hægt að grafa
sig niður á lögnina og setja skrúfuna niður
meðfram henni og nota lengri skrúfu ef
þörf er. En yfirleitt ef sónun eða útsetning
lagna leiðir í ljós að það er lögn í vegi fyrir
skrúfunni má færa skrúfuna um hálfan til
einn metra og setja hana niður þar.
Velja skal rétta skrúfu fyrir réttan jarðveg,
mjúkur og laus jarðvegur krefst lengri
skrúfa, harður jarðvegur með miklum
burði þarfnast ekki jafn langra skrúfa.
Ef vafi liggur á um hvaða skrúfur henta
er hægt að gera álagspróf á jarðvegi og
reikna út hvaða skrúfur henta hverju sinni.
Góð þumalputtaregla en ekki algild er að í
þéttri mold á að nota að lágmarki 800mm
langa skrúfu en í þéttari jarðvegi má nota
600mm skrúfur til að fá lágmarks burð.
30 | HÖNNUN

Að hanna pall með
jarðvegsskrúfum
Þegar verið er að hanna pall með jarðvegsskrúfum
þá þarf að hafa í huga að nota réttan fjölda
af skrúfum, réttar skrúfur miðað við jarðveg og
álag. Því mýkri sem jarðvegurinn er því lengri
skrúfur þarf að nota og því þyngri sem pallurinn
er því þéttar þurfa skrúfurnar að vera.
Góð þumalputtaregla er að fyrir skrúfur styttri en
700mm má að hámarki vera 140 cm á milli skrúfa
og skrúfur yfir 800mm í lengd og 76mm í þvermál
eða sverari má fara upp að 1,8 metra á milli.
Þó verður að hafa í huga burðargetu dregarans
þegar skrúfur eru settar niður. Hægt er að gera
álagsprófanir á staðnum til þess að finna út
hvaða skrúfu er best að nota, en slíkar prófanir
geta verið kostnaðarsamar.
Í frístandandi veggjum er mögulegt að nota
jarðvegsskrúfur en gæta verður að því að hafa
þá ekki of háa eða of langar einingar án þess
að hafa styrktarbrot í þeim eða styrkingar út
hliðarnar. Þegar farið er með lengri beina veggi
sem ekki eru tengdir við pall þá er æskilegast
að fara með bilið á milli staura niður í 1 metra.
Í frístandandi veggjum er ráðlagt að vera með
M114x1300 jarðvegsskrúfur. Ef veggurinn er
tengdur við pall fær hann feikna styrk úr honum
og þarf þá að hafa minni áhyggjur af hliðarálagi.
Þegar komið er fyrir heitum pottum, garðhúsum og
þess háttar sem fylgir aukið staðarálag á pallinn er
best að koma auka skrúfum fyrir þar undir til þess
að auka burðinn í kring. Pottar geta verið í kringum
2-3 tonn að þyngd og getur verið gríðarlegt punktálag
á pallinn og mælt er með ef kostur er að koma
M114x1300 skrúfum fyrir þar undir.
HÖNNUN | 31

32 | U-SKRÚFUR