54Tbl Trodningur

54tbl
TROÐNINGURARTMAGAZINE

Miles Aldridge
Breski tískuljósmyndarinn Miles
Aldridge hefur skapað undarlegan
heim sem er byggður af fallegum
verum í lúxus umhverfi, ef það er
tilbúið litmettað. Skelfilega
erótískar myndir hans minna
hugann á geðrofi, popplist og
myndir David Lynch, Dario Argento
og Pedro Almodóvar - eins og að
taka heila kvikmynd í einu skoti.
„Ég vil setja eins konar óhugnanleg
skilaboð,“ hefur Aldridge sagt. „En
bragð mitt er að sykurhúða það í
þessum björtu litum.“ Aldridge,
sonur hins þekkta hönnuðar Alan
Aldridge, lærði myndskreytingar í
Central St Martins og leikstýrði
tónlistarmyndböndum áður en
hann gerðist reglulega þátttakandi
í helstu tískutímaritum heims
snemma á níunda áratugnum, þar
á meðal Vogue Italia, þar sem
hann er enn lykilinn.
https://www.artsy.net/artistseries/miles-aldridge-after-cattelan

Miles Aldridge
The photographer: Miles Aldridge

Miles Aldridge

juliahetta

juliahetta

www.juliahetta.com
juliahetta

https://www.juliahetta.com/
Ljósmyndir Julia Hetta veita innsýn í annan
heim, ríkur af rómantík og kyrrð sem
tengist klassísku málverki. Með því að
vinna nánast eingöngu með náttúrulegt
ljós og langan útsetningartíma, gengur
Hetta viðfangsefni sín með tilfinningu um
æðruleysi og kraft. Notkun hennar á ljósi,
lit og áferð umbreytir tískuljósmyndum
hennar í samsetningar tímalausrar töfra.
Hetta er útskrifuð úr hinum virta Gerrit
Rietveldt listaakademíu í Amsterdam.
Meðal ritstjórnarskjólstæðinga hennar eru
Vogue Italia, British Vogue, AnOther og T
Magazine og meðal viðskiptamanna
hennar eru Gucci, Christian Dior,
Alexander McQueen og Jil Sander. Árið
2014 var verk Hettu kynnt á FOAM
sýningunni, Don't Stop Now: Fashion
Photography Next, þar sem sýndir eru
mest spennandi næstu kynslóðar
ljósmyndarar sem vinna í tísku í dag.
Skoða má einnig verk eftir Hetta á:
https://trendland.com/the-wonderfulworld-of-photographer-julia-hetta/

Scaffels by Ludviksson

Scaffels by Ludviksson

Postcard by Ludviksson 1993
Photograph: Spessi

Samfella by Ludviksson

Bob Dylan

Troubador
Enska orðið trúbador var fengið að láni frá
franska orðinu sem fyrst var skráð árið 1575 í
sögulegu samhengi og þýddi „langue d'oc
skáld við hirðina á 12. og 13. öld“ (Jean de
Nostredame, Vies des anciens Poètes
provençaux, bls. 14 í Gdf. Compl.). [1]
Fyrsta notkun troubador og sú fyrsta frá því
eru tróbadorar, sem finnast í Oksítan texta
frá 12. öld eftir Cercamon. [2]
Franska orðið sjálft er fengið að láni frá
okraítaníska trobadornum. Það er skálegt
tilfelli nefnifallsins „tónskálds“, sem tengist
trobar „að semja, ræða, finna upp“ (Wace,
Brut, útgáfur I. Arnold, 3342). Trobar getur
komið aftur á móti frá tilgátu síðla latínu *
tropāre „til að semja, til að finna upp ljóð“
með reglulegri hljóðbreytingu. Þetta
endurgerða form er byggt á latnesku rótinni
tropus, sem þýðir trope. Aftur á móti kemur
latneska orðið að lokum frá grísku τρόπος
(tropos), sem þýðir „snúa, háttur“. [3] B
Intervocal Latin [p] færðist reglulega yfir á [b]
á Occitan (sbr. Latin sapere> Occitan saber
"að vita"; sbr. Latin sapere> Franska savoir).
Latneska viðskeytið -ātor, -atōris útskýrir
viðskeyti Oksítans, samkvæmt beygingu og
áherslu: Galló-rómantík * TROPĀTOR [4]>
Occitan trobaire (málsatvik) og * TROPATŌRE
[5]> Occitan trobador «trúbadour» ).
Til er önnur kenning til að útskýra merkingu
trobar sem „að semja, ræða, finna upp“. Það
hefur stuðning sumra sagnfræðinga,
sérfræðinga í bókmenntum og
tónlistarfræðinga til að réttlæta uppruna
trúbadoranna í arabískum andalúsískum
tónlistarvenjum. Samkvæmt þeim, vekur
arabíska orðið tạraba „tónlist“ (af þríhliða
rótinni Ṭ – R – B ‏(طرب)‏ „tilfinningar, spennu,
æsing; gerðu tónlist, skemmtu með því að
syngja„ eins og í طرب أندلسي tarab andalusi)
gæti að hluta til verið etymon af sögninni
trobar. [6] [7] Önnur arabísk rót hafði þegar
verið lögð til áður: Ḍ – R – B ‏(ضرب)‏ „verkfall“, í
framhaldi af því „spila á hljóðfæri“. [8] Þeir
skemmta möguleikanum á að næstum
samhljóða Ḍ – R – B rótin kann að hafa
stuðlað að tilfinningunni fyrir nýsmíðuðu
rómantísku sögninni trobar.
Sumir talsmenn þessarar kenningar halda
því fram, aðeins á menningarlegum
forsendum, að báðar siðareglur gætu vel
verið réttar og hugsanlega hafi verið
meðvituð ljóðræn nýting á hljóðfræðilegri
tilviljun milli trobar og þríhliða arabísku
rótarinnar Ṭ – R – B þegar sufi-íslamskur
söngleikur. form með ástarþema sem fyrst
dreifðist frá Al-Andalus til Suður-Frakklands.
Einnig hefur verið bent á að hugtökin „að
finna“, „tónlist“, „ást“ og „ardor“ - nákvæma
merkingarsviðið sem fylgir orðinu trúbador -
eru bandalagsríki á arabísku undir einni rót
W – J – D ‏(وجد)‏ sem leikur stórt hlutverk í
Sufic umræðum um tónlist og að orðið
trúbador gæti að hluta endurspeglað þetta.
[9] Engu að síður styðja málvísindalegar
staðreyndir ekki tilgátukenningu: orðið
trover er nefnt á frönsku strax á 10. öld fyrir
trobar á oksítaníska (sjá hér að ofan) og
orðið trovere> trouvère birtist næstum
samtímis á frönsku sem trobador á
oksítansku (sjá hér að ofan).
Í fornleifafræðilegum og klassískum
trúbadorskáldskap er orðið aðeins notað í
spottandi skilningi og hefur meira og minna
merkingu „einhver sem gerir hlutina upp“.
Cercamon skrifar:
Ist trobador, entre ver e mentir,
Afollon drutz e molhers et espos,
E van dizen qu'Amors vay en biays
(Þessir trúbador, milli sannleika og lyga /
spillta elskhuga, kvenna og eiginmanna, / og
halda áfram að segja að ástin gangi skáhallt).
[10]
Peire d'Alvernha byrjar einnig frægan spotta
sinn af samtímahöfundum cantarai d'aquest
trobadors, [11] og eftir það heldur hann
áfram að útskýra hvers vegna enginn þeirra
er einhvers virði. [12] Þegar vísað er til sjálfra
sín alvarlega nota trúbadorar
undantekningalaust orðið „chantaire“
(söngvari).

Vissir þú að...
Venjuleg farþegaþota sem flogið er í 6 klst.
losar 66-76 tonn af CO2.
Árleg meðalbinding ræktaðra skóga á Íslandi
er 7,2 tonn af CO2 á hektara.
Bensínbíll sem eyðir að jafnaði 10L/100km og
ekið er 20 þúsund km losar 4,6 tonn af CO2 út
í andrúmsloftið.
Ástand gróðurþekjunnar á Íslandi er víða það
slæmt að kolefnisjöfnuður er neikvæður.
Ræktaðir skógar á Íslandi binda nú um
330.000 tonn af CO2.
Losun gróðurhúsalofttegunda veldur röskun
veðrakerfa.
Flest bendir til að á Íslandi verði minni skil á
milli árstíða vegna röskunar veðrakerfa.
Akstur metanbíla er kolefnishlutlaus.
Tengitvinnbílar menga mun minna en
hefðbundnir bensín- eða dísilbílar.
Með því að hjóla eða ganga til og frá vinnu
dregur þú úr mengun svo um munar.
Bílar menga hlutfallslega meira í snattakstri
en í langkeyrslu.
Kaldstart eykur eyðslu og þar með losun á
CO2.
Aksturslag og ástand ökutækis hefur mikil
áhrif á eyðslu og þar með enn meiri áhrif á
losun gróðurhúsalofttegunda.
Venjuleg farþegaþota brennir 3,5 – 4 tonnum
af þotueldsneyti á klukkustund.
Venjuleg farþegaþota sem flogið er í 6 klst.
losar 66-76 tonn af CO2.

Þjóðsögur
SÍRA EIRÍKUR OG BISKUP
JÓN VÍDALÍN
SENDING.
Bóndi nokkur á Vesturlandi komst einu
sinni í deilu við nágranna sinn og flugust
þeir á í illu; varð nágranni hans undir í
skiptum þeirra; heitaðist hann þá við
bónda að senda honum þá sendingu er
skyldi ríða honum að fullu. Eftir það
skildu þeir og fór bóndi heim.Eitt kvöld
um veturinn eftir sigraði bónda svo
mikill svefn að hann gat með engu móti
haldið sér uppi. Kona hans sat upp í
rúmi þeirra með prjóna sína; sagði hún
manni sínum að hann skyldi fara upp
fyrir sig í rúmið og sofna. Hann gerði
svo.En er hann er nýsofnaður þá kemur
draugur inn á baðstofugólfið og ætlar
þegar að æða upp í rúmið á
bónda.Konan spyr hvert hann ætli.
Draugurinn svarar: "Ég er sendur til þess
að drepa bónda þinn."Hún mælti þá: "Þú
verður að gera dálítið fyrir mig fyrst, en
það er að sýna mér hvað stór þú getur
orðið."Draugur teygði nú úr sér svo
hann náði upp í mænir."Langur getur þú
orðið," sagði konan. Því næst tekur hún
upp hjá sér eitt lítið glas og mælti við
drauginn: "Geturðu nú gert þig svo lítinn
að þú komist ofan í glasið að
tarna?"Draugur kvað sér lítið fyrir því;
brást hann þá í flugu og skauzt ofan í
glasið, en konan lét skjótt í tappa og
líknabelg yfir og kom svo öllu fyrir; varð
bónda hennar aldrei mein að þessari
sendingu.
Jón Vídalín
Herra Jón biskup Þorkelsson kom eitt
sinn til fundar við síra Eirík og ætlaði að
vera við embætti hjá honum. Þeir fóru
nú til kirkjunnar.En er þeir voru lítt á
leið komnir þurfti Eiríkur að leysa
brækur, en biskup beið hans á meðan.
Þetta gekk aftur og aftur þar til biskupi
leiddist og fór á undan presti. En er
hann kom að kirkjudyrum þá kom síra
Eiríkur ofan úr stólnum.Þá segir
biskup: "Bölvað óhræsi ertu, síra
Eiríkur!"Oft og mörgum sinnum beiddi
biskup Vídalín Eirík að sýna sér kölska
því hann heyrði sagt hann gæti það;
sagði sér væri fýsn á að sjá hann, því
hann sagðist hafa sagt svo mikið af
honum sjálfur.Síra Eiríkur færðist
undan. En fyri þrábeiðni biskups þá
lofar hann því. Þeir sátu í stofu og sat
biskup öðrumegin við borðið, en
prestur öðrumegin. Að stundu liðinni
rifnar gólfið og sýnist biskupi þar koma
upp þvílíkt ferlíki að hann fellur í öngvit
fram á borðið, en prestur sló
saltaranum í hausinn á því.Sagði
biskup svo síðan að hann hefði ekki of
mikið af honum sagt.

SNAKKSÖGUR
Þær konur sem snakk höfðu máttu gjalda
hinn mesta varhuga við að ekki kæmist
upp um þær að þær hefðu meðgjörð
með hann því að kæmist það í hámæli
réð snakkurinn konunni bana, og því til
sönnunar eru þessar smásögur
tvær:Prestur nokkur var á ferð í sókn sinni
og sá tilbera og reið á eftir honum því
hann vildi vita hvar hann ætti heima því
hann hafði grunsama konu eina í
sveitinni, en þegar hann kom að túngarði
á bæ þeim er hin grunaða kona átti
heima sprakk hestur hans af mæði; gekk
hann þá af honum og hélt heim til bæjar,
en snakkur var kominn heim á undan.
Konan er hann átti sat út á bæjarhlaði.
Hljóp snakkurinn þegar undir klæðafald
hennar.En er prestur kom heim á bæinn
bað hann konuna að sækja sér að drekka;
hún kvað sér svo þungt að hún mætti ei
upp standa. Reisti prestur hana á fætur
svo snakkurinn sást er reif hana þegar á
hol.Kona nokkur lá á sæng og leyfði
þjónustustúlku sinni að skoða allt
innanstokks og í búrinu, en bannaði
henni að forvitnast neitt um einn sáinn er
hún tilnefndi.En griðkonu óx forvitni við
bannið og langaði mjög til að vita hvað
hann hefði að geyma; réði það því af að
skyggnast í sáinn, en er hún lauk honum
upp kom þar upp snakkur sem í einu
vetfangi þaut upp á loft og reif hina
þunguðu konu á hol.Guðrún bóndakona
á Hafrafelli hafði í hyggju að útvega sér
snakk og tók mannsbein úr kirkjugarði og
vafði um það grárri ull gulri í báða enda
og hafði vafning þennan með sér er hún
gekk til altaris, en er hún gekk til
útdeilingar vildi henni það óhapp til að
vafningurinn datt úr barmi hennar og var
hann tekinn og brenndur.
Sveinn spaki, biskup
Sveinn spaki, biskup í Skálholti 1466-1476, var
kallaður forspár og framsýnn. Sumir ætluðu, að hann
kynni hrafnamál, en aðrir, að það væri ekki hrafn,
heldur einhver andi í hrafnslíki, illur eða góður, sem
hann hefði mök við.Þegar hann var kirkjuprestur í
Skálholti, mörgum árum áður en hann varð biskup,
var hann sendur upp að Torfastöðum að messa þar,
og reið með honum piltur, sem Erlendur hét
Erlendsson, frá Kolbeinsstöðum í Borgarfirði.Svo bar
til, þegar þeir komu í hólana fyrir sunnan Hrosshaga,
að harðviðrisbyl gjörði á þá með fjúki, og lögðust þeir
þar fyrir. Pilturinn fór þá að örvænta og sagði, að
hann mundi aldrei þaðan lífs komast.Prestur sagði, að
hann skyldi bera sig karlmannlega, "því hér eftir
kemur gott, og önnur verður þá okkar ævi, þá ég er
biskup í Skálholti, en þú eignast dóttur Þorvarðs ríka á
Möðruvöllum og hústrúnnar þar."Erlendur svaraði:
"Það veit ég verða má, að þér verðið biskup í Skálholti,
en það má aldrei verða, að ég fái svo ríka og vel borna
stúlku, jafn-fátækur sem ég er.""Efa þú aldrei," segir
prestur, "guðs gáfur, hans mildi og miskunn, því svo
mun verða sem ég segi og það til merkis, að þá þú
ríður til konukaupa, mun slík helliskúr koma, að menn
munu varla þykjast muna slíka."Á móti morgni létti
upp hríðinni, og fóru þeir leiðar sinnar til Torfastaða.
Svo fór allt og fram kom, að Erlendur efldist og
mannaðist og eignaðist Guðríði, dóttur Þorvarðs, en
Sveinn varð biskup. En þegar Erlendur reið til kaupa,
kom svo mikil hvolfuskúr, meðan þeir riðu heim, að
allt varð hríðvott, en áður var glatt sólskin, er þeir
komu undir túnið.Meðan Sveinn var prestur, skírði
hann barn einu sinni, og sagði hann, að því mætti
ætla brækur, en ekki sokka, því það mundi verða
flysjungur. Barnið óx upp, varð röskur maður og
framdi tvö manndráp í tíð Stefáns biskups.Hann sagði
fyrir um vinda og veðráttufar, um lífsstundir manna
og hvernig til mundi ganga í Skálholti eftir sinn dag, að
hinn fyrsti biskup eftir sig mundi ekki ríkja lengi; annar
þar eftir mundi hýsa vel staðinn og mest grjót til hans
flytja; þriðji þar eftir mundi draga mestan grenivið að
staðnum og kirkjunni, "og má með réttu," hafði hann
sagt, "sá hinn fyrri kallast grjót-biskup, en hinn grenibiskup.
Þar eftir með hinum fjórða munu siðaskipti
koma í land á öllu: messusöng og tíðagjörðum,
hringingum og helgihöldum, og mun það alla tíma
aukast meir með þeim fimmta og sjötta; þá vil ég
heldur vita son minn búa í Höfða hjá Skálholti eða
væri fjósamaður í Skálholti en kirkjuprestur þar, því
Skálholt hefur aukist og eflst með herradæmi, en
mun eyðast með eymd og vesalingsskap, enda er þá
þetta land komið undir útlendar þjóðir."

54tbl
TROÐNINGURARTMAGAZINE

Samfella by Ludviksson