SÃŽYASi YA KURDAN
SÃŽYASi YA KURDAN SÃŽYASi YA KURDAN
Hejmara yekem a kovarS 6 S HeziranS, ya duyem 6 8 Tii- mehS, sêyem 1 8 Tebaxe (10) û hejmara çaran ku navS wS hat guherandin û bû Hetavî Kurd 23 ye Çirya Yekem sa- la 1 9 1 3 an derket .(11) Her sS hejmarSn yekemin sih Q du rQ- pel derketmejiejmara çaran nivê wan bûJSermvidcarê s8 hejmarSn yekem, yekek nave wi Suleymanî EbduDcerim bG. Ya hejmara çaran Ebduleziz Baban bû. Kovar bi Tirki G Kuidi derdiket. Her çend kovar a xwendewaran bQ 18 belS,geIekkesSn siyasi Q ySn bi nav Q deng 8n Kurdan,we- kî Necmeddin KerkukU, Sahh Beduxan Q hmek ditu^ aU- kariya derketina wS dikmn. HSjayS gotmêye ku mvisarSn wek niviskar Abdullah Cewdet, pir caran h ser rQpelSn kova- r8 hatme belav kirm. Ew kes yek ji wan e ku bi Ismail Heq- qi Babanzade re dameziranên TirkSn Ciwan * Q di Kurd tercume ku-ine. BinSre; V.FMinorsky, Kurd, rûp. 18. B.Nikitin, Kurd, rûp. 290. Di zmanê Kurdi de goti- na Roj u Hetav bi eyni menS de nin. Di kovara Ahnanî de, di gotarekî de, bi zmane Almanî, bi rasti nave wS roj- namS hatiye tercume kuin. BinSre; Die Welt des tslam, BerKn 1913, Band I. Hett 314, s. 221. Pişti sansorS ewS qedexe kff, navê rojname kirin Hetava Kurd. (10) Roji Kurd 1913, hej. 1-2-3. ni) O.L.Vilçivskî G M.S.Lazeriyev, bi xeletayi derketina Hetavi Kurd, sala 1914 an nivisandm e. BinSre; O.L. Vilçivskî, BibUyografya WeşanSn Kurd Sn h Derve, di Sedsala 20 an de. Zmanê traniyan, I, Moskova-Lening- rad 1945, rûp. 158, M.S.Lazeriyev, Kurdistan G Mesela Kurd,rGp. 139. * Y8 yekemKomela Tiricên Ciwan damezu-and bi Ab- dullah Cewdet re, ne tsmail Haqqi Babanzade, tshaq Sukûti bû.(N.M.) 94
hukumeta TirkSn Ciwan de ji wezirS rewşenbîri bQ. Di wi wexti de, wan her du kesan dev ji Tirkên Ciwan ber- dan Q hatm ketm nav tevgera Kurd. Tirkên Ciwan , bir- yara ji bo mesela çareser kmna netewi bi d nanin û wan ma- fSn netewan pişt guh kirm. Ew buyarS ku di sala 1907 an, Partiya fttihad Q Terakki di kongra xwe ya duyem de h ser we meselê girtibû,ewe ci bi cî nekmn ku mafên wan nete wan bûn heta do bi wan re diji rejima Sultan tSkoşindUci- rm.(12) HejmarSn Roji Kurd ji tstenbul digihiştm Kurdistane. Li ser v6 baştirin belge, ew name Q pirozbahiySn xwendewa- rên Kurdan m ku ji bo rojnamS şandin e. Heqqi Medeni bi purozbahiya xwe re perçek helbesta şairS mezm 8 Kurd Hacn Qadirê Koyi şandiye Q kovarS ji wS belav kiriye. V.Minorsky, behsa belavkirina Roji Kurd di Kurdista- (12) Di weşan G edebiyata Kurdan de, rola girmg a AbduUah Cewdet di peydabuna ideolojiya tevgera Kurd de, behsa xebata wi nehatiye kirin. LêbelS, şahid Q belge Sn wi tSkoşerS Kurd ew gotarin ku Ii ser rGpelSn Rojî Kurd, xebat G wezifSn ser miISn kesSn Kurd, ka çi ne, belav dUcir. Derveyi van, di weşanSn Tukandeji h serdiroka edebîyat G çanda Kurd, nivisaran belav kiriye. Didawi- ya ŞerS CihanS yS Yekem dej-oleki wi ya bi bizavi di damezu-andma komelSn siyasi ySn Kurdan de hebûye. Her wiha,pişti ŞereCihanSyS Yekem,disala 1925 an de, ew mvîsandm G gotarSn di rojnamSn Tirkan de h hember serihUdanSn Kurdan derketme G ku ewan bi doza damezu-andma dewletekî Kurd gunehkar kume, AbduUah Cewdet, di diji van nivisandm G gotman ne- rizaya xwe eşkera kiriye. BinSre; Rojnama Akşam (Evar) Kanuna DGyem 1925 -Nivîdcar. 95
- Page 45 and 46: wan dUiat çap kirm.Kovara Anahit(1
- Page 47 and 48: neyê, ewan tiştan ji bo min bmivi
- Page 49 and 50: kumdari, dizi û rizibGna dar u dez
- Page 51 and 52: Kurdayeti tê kn-m. Di bangên Kurd
- Page 53 and 54: ji Ermeniyan. Rojnam?, quneteki mez
- Page 55 and 56: her du milan;ên Kurdan û Ermeniya
- Page 57 and 58: kiU xebata pêşkevtixwazên hemû
- Page 59 and 60: ji rastiye hes dUcimJi we re dU>êj
- Page 61 and 62: kare rojname peşgotm ji bo vê bel
- Page 63 and 64: tin h Londraye hevpeyvinek bi biray
- Page 65 and 66: Zana, serok Q mu-ovSn bi nav u deng
- Page 67 and 68: ti gehandme ku, eger netewSn dran j
- Page 69 and 70: Dewleta TirkiyS bi hemu hêzêh xwe
- Page 71 and 72: KOMELA HEVKARÎ U PEŞKETIN A KURD
- Page 73 and 74: Turknasê Sovyeti Y.A.Petrosiyan h
- Page 75 and 76: wUia bG, ku TirkSn Ciwan dUcarm mes
- Page 77 and 78: çSkmn. (15) Çina h ser kar G dewl
- Page 79 and 80: J '^*- .V> j''^' 'j>> 't/-*r 'J*
- Page 81 and 82: Bi wi awayi rojname zSdetir gotarSn
- Page 83 and 84: kes ji endam G mSvanan hazu^ bûn.
- Page 85 and 86: kirm. Pir diser de neçG, wan kulub
- Page 87 and 88: armanca wan ne ewbû ku di hSla siy
- Page 89 and 90: j^C j\:^ .^,',~ ^^U ^,,-.^ ^ jf-^:
- Page 91 and 92: ti di KurdistanS de, wezifeki pir p
- Page 93 and 94: Peywendiya danina vê komelS ji aUy
- Page 95: \ : jtj /^/ T}j^ \ J^ \ : J.U. xrr^
- Page 99 and 100: ha biîn ; qanuna di warS weşan de
- Page 101 and 102: yer zSdetff ji ber rewşa objektîf
- Page 103 and 104: dozS ji gelS Kurd dUce : "Sedsala e
- Page 105 and 106: mara xwendewar G nexwendewaran, pey
- Page 107 and 108: û pSşkevtma AvrupayS, HSjayS goti
- Page 109 and 110: elav kmn. Ji bo minaki ; serniviska
- Page 111 and 112: Rizaye Telebani Q çendin Sn dm Sn
- Page 113 and 114: ya Kurdan de. Her wek mesela zamsti
- Page 115 and 116: di handan û peydabQna weşanan di
- Page 117 and 118: Pişti vS bûyerS, eskerên RusyaSr
- Page 119 and 120: Q hesabS wan dUiate kmn. Meselek di
- Page 121 and 122: izgar bUce. Di tlona sala 1894 an d
- Page 123 and 124: Lutfi,dirok nivisek Ibû ku di wi w
- Page 125 and 126: Koxonovisk kui bG ku, hay h Ebdurez
- Page 127 and 128: kiyS Q sixorSn dizi bi p6 xistm. Eb
- Page 129 and 130: di Rusya re herun TirkiyS. Konsolos
- Page 131 and 132: ya Rusya KUem, ji idara konsolosxan
- Page 133 and 134: zevî G axa nû nine u her dixwaze
- Page 135 and 136: em amadene, wek niha ez dikarim b^a
- Page 137 and 138: nedUcarin h hember panstigeriya wi
- Page 139 and 140: KOMELA ÇANDÎ U REWŞENBtRt:GtHAND
- Page 141 and 142: eya Erebî, ji bo ku hmek dengSn zm
- Page 143 and 144: zorS pereji wan nestandibG.(71) Bi
- Page 145 and 146: istanS de hebG."(75) Simko Ii ber m
hukumeta TirkSn Ciwan de ji wezirS rewşenbîri bQ. Di<br />
wi wexti de, wan her du kesan dev ji Tirkên Ciwan ber-<br />
dan Q hatm ketm nav tevgera Kurd. Tirkên Ciwan , bir-<br />
yara ji bo mesela çareser kmna netewi bi d nanin û wan ma-<br />
fSn netewan pişt guh kirm. Ew buyarS ku di sala 1907 an,<br />
Partiya fttihad Q Terakki di kongra xwe ya duyem de h<br />
ser we meselê girtibû,ewe ci bi cî nekmn ku mafên wan nete<br />
wan bûn heta do bi wan re diji rejima Sultan tSkoşindUci-<br />
rm.(12)<br />
HejmarSn Roji Kurd ji tstenbul digihiştm Kurdistane.<br />
Li ser v6 baştirin belge, ew name Q pirozbahiySn xwendewa-<br />
rên Kurdan m ku ji bo rojnamS şandin e. Heqqi Medeni bi<br />
purozbahiya xwe re perçek helbesta şairS mezm 8 Kurd Hacn<br />
Qadirê Koyi şandiye Q kovarS ji wS belav kiriye.<br />
V.Minorsky, behsa belavkirina Roji Kurd di Kurdista-<br />
(12) Di weşan G edebiyata Kurdan de, rola girmg a AbduUah<br />
Cewdet di peydabuna ideolojiya tevgera Kurd de, behsa<br />
xebata wi nehatiye kirin. LêbelS, şahid Q belge Sn wi<br />
tSkoşerS Kurd ew gotarin ku Ii ser rGpelSn Rojî Kurd,<br />
xebat G wezifSn ser miISn kesSn Kurd, ka çi ne, belav<br />
dUcir. Derveyi van, di weşanSn Tukandeji h serdiroka<br />
edebîyat G çanda Kurd, nivisaran belav kiriye. Didawi-<br />
ya ŞerS CihanS yS Yekem dej-oleki wi ya bi bizavi di<br />
damezu-andma komelSn siyasi ySn Kurdan de hebûye.<br />
Her wiha,pişti ŞereCihanSyS Yekem,disala 1925 an<br />
de, ew mvîsandm G gotarSn di rojnamSn Tirkan de h<br />
hember serihUdanSn Kurdan derketme G ku ewan bi<br />
doza damezu-andma dewletekî Kurd gunehkar kume,<br />
AbduUah Cewdet, di diji van nivisandm G gotman ne-<br />
rizaya xwe eşkera kiriye. BinSre; Rojnama Akşam<br />
(Evar) Kanuna DGyem 1925 -Nivîdcar.<br />
95
Change language