SÃŽYASi YA KURDAN
SÃŽYASi YA KURDAN SÃŽYASi YA KURDAN
Ermenîyan an ji ySn Kurdan dmivisandm. Pir caran di hamG aUyen paytext de, an ji van gundSn nSzikS hev ku Kurd û Ermeni tS de dgiyan, bihev re diketm wan civinan. Peyam- nSrê Gortis h ser wan civinan weha niyisiye :"Di nav me Ermeniyan de ev eşkera ye G ciyS zanin G dUxweşiye ye, ji ber ku ev nişana han ya birati û aUkariya her dû nulan di- ke..."(33) KuIubSn Kurdan, roleki baş ji bo h hev kirm û nehiştina sariti û rakirma dijwariya navbera Kurd û Ermeniyan Usti- ne. Rojnama Gortis cara duyem nivisarekS Ii ser we bûye- rê nivisiye: "Do, li Xas KoyS(34)Kurd û Ermeni civinek çêki rme, sebebê civinS ev bû ye;hmek komelen Kurdan nenza- yiySn xwe Ii ser Ermeniyan diyar ku-ibun. Ew KurdS ku go- tarê xwend, bi tevayi dgi wan bûyeran axift G h ser xurtki- rina birati û hevkariya bi Ermeniyan re sekmi. Dawiya vS ci- vinS peywendiya wan baş bûye û navbera wan de qet tiş- tek nemaye."(35)Bi vê riya hevxebata Kurd G Ermeni- yan çi h Kurdistan û çi di nav Ermeniyan de piştguiyeki wek ku di tstenbul de hebû hate ava kirin. Bizava sîyasi ya Komela Hevkari û PSşketina a Kurd , her di îstenbulS de nerawesta.RSxistmSn we di rojhUata tmparatoriyS de; Diyarbeku, Bittis, Musul, Muş u Erzurum de belav bûbûn.Di destpêkS de,di wan herSman de, komitSn heremî ySn komelê pêk dUiat,pişti paşwexteki ew komitSn han bi awakî serbixwe xwe kifş dUcmn. Her weku tu pey- wendi di navbera wan de nebe. LebelS, di eslS xwe de, se- rokatiya siyaseta wan komitan, serokatiya komelê ya li ts- tenbul dUcu- û serku-dayeti îi meşandina wan Ii wir dihat (33)A.n.d. ,1908, 19 ySÇu^a Duyem, hej. 53. (34) Li qeraxê tstenbul. (35) Gortis, 1908, 12 yS Çu-ya Duyem, hej. 53. 82
kirm. Pir diser de neçG, wan kuluban kareki pu- girmg h ser rewşa siyasi-civaki kmn, u giraniya xwe li ser sîyaseta wan herêman xistin ber çav.Bi pirani di bajar G mmtiqSn pi- çGk 8n Kurdistane de ew kulub G hucn-e hatibGn danin. Kuluba BithsS mezmtirin û xurtuine wan kuluban bG . Di Çuiya Dûyem a sala 1908 an de, h vi bajari kuluba Er- meniyan 50, ya tttihadiyan 90 u ya Kurdan ji 680 endamS wS hebûn. CîgirS konsolosS Rusya Akimoviç di rapora xwe ya 30 8 Çirya Paşin de waha nivisiye :"Hejmara enda- mên kuluba Kurdan gUiiştiye çend hezaran."(36) Di meha Sibat û Adara 1909 an de, hejmara endamên kulube'bû ye 80hezar.(37) Bi eksê kuluba paytext, serokSn ku kar G barSn kulubS meşandme, rol Q giraniyeki wan kesen çep tSde tunebG ye. Di w8 rewşa siyasi-abori ya nû de, çina navin rolekî girmg Kyistiye. Ew çina ku Akimovîç di rapora xwe de "dew- lemendSn Kurdan" bi nav kiriye. Endamên kuIubS (meqset kuluba BitUsS ye-Niviskar), "di nav xwe de deh hezar Ure komku-me, ku bikin sermaye ji bo vekirma kaigehek di Bit- Usede." (38) Derebeg G nûneren eşh-an ji dibûne endamSn wan kulu- ban. Armanca wan ew bû ye ku di w8 rejima nû de, bi saya wS rSxistmS menfeeta xwe biparSzm. Bizava sîyasi G kombu- na Kurdan di BitKsS de h der G dor w8 kulubS, ji bo kulu- bSn din ySn di b^Sr de bû ye cayê tu-sS. ErmeniySn BitKsS bi xebat u bizaviya wan kuluban şa bûne, xurt bGna wan wdc menfeeta xwe nivisandm e. Akîmoviç h ser vS pusS (36) A.V.P.R.F., ji konsok)sxana Istenbul, 1908, rGp. 58. (37) Binêre; M.S.Lazeriyev, Kurdistan G Mesela Kurd, rup. 141. (38) A.S.D.R. , bingeh^konsolosxana Istenbul, rup. 58. 83
- Page 33 and 34: gehan de heye, em bi vê awayi digu
- Page 35 and 36: Miqdat Mithed Bedirxan, sereknivisa
- Page 37 and 38: jj^j''f:ir" < )'': 'r'^ ^r^s' t^ t.
- Page 39 and 40: nakeve.(3) Miqdat Mithed, di hemî
- Page 41 and 42: nivisandmdc taybeti de dawa h Sulta
- Page 43 and 44: a Avrupa, bi awayek raste rast kari
- Page 45 and 46: wan dUiat çap kirm.Kovara Anahit(1
- Page 47 and 48: neyê, ewan tiştan ji bo min bmivi
- Page 49 and 50: kumdari, dizi û rizibGna dar u dez
- Page 51 and 52: Kurdayeti tê kn-m. Di bangên Kurd
- Page 53 and 54: ji Ermeniyan. Rojnam?, quneteki mez
- Page 55 and 56: her du milan;ên Kurdan û Ermeniya
- Page 57 and 58: kiU xebata pêşkevtixwazên hemû
- Page 59 and 60: ji rastiye hes dUcimJi we re dU>êj
- Page 61 and 62: kare rojname peşgotm ji bo vê bel
- Page 63 and 64: tin h Londraye hevpeyvinek bi biray
- Page 65 and 66: Zana, serok Q mu-ovSn bi nav u deng
- Page 67 and 68: ti gehandme ku, eger netewSn dran j
- Page 69 and 70: Dewleta TirkiyS bi hemu hêzêh xwe
- Page 71 and 72: KOMELA HEVKARÎ U PEŞKETIN A KURD
- Page 73 and 74: Turknasê Sovyeti Y.A.Petrosiyan h
- Page 75 and 76: wUia bG, ku TirkSn Ciwan dUcarm mes
- Page 77 and 78: çSkmn. (15) Çina h ser kar G dewl
- Page 79 and 80: J '^*- .V> j''^' 'j>> 't/-*r 'J*
- Page 81 and 82: Bi wi awayi rojname zSdetir gotarSn
- Page 83: kes ji endam G mSvanan hazu^ bûn.
- Page 87 and 88: armanca wan ne ewbû ku di hSla siy
- Page 89 and 90: j^C j\:^ .^,',~ ^^U ^,,-.^ ^ jf-^:
- Page 91 and 92: ti di KurdistanS de, wezifeki pir p
- Page 93 and 94: Peywendiya danina vê komelS ji aUy
- Page 95 and 96: \ : jtj /^/ T}j^ \ J^ \ : J.U. xrr^
- Page 97 and 98: hukumeta TirkSn Ciwan de ji wezirS
- Page 99 and 100: ha biîn ; qanuna di warS weşan de
- Page 101 and 102: yer zSdetff ji ber rewşa objektîf
- Page 103 and 104: dozS ji gelS Kurd dUce : "Sedsala e
- Page 105 and 106: mara xwendewar G nexwendewaran, pey
- Page 107 and 108: û pSşkevtma AvrupayS, HSjayS goti
- Page 109 and 110: elav kmn. Ji bo minaki ; serniviska
- Page 111 and 112: Rizaye Telebani Q çendin Sn dm Sn
- Page 113 and 114: ya Kurdan de. Her wek mesela zamsti
- Page 115 and 116: di handan û peydabQna weşanan di
- Page 117 and 118: Pişti vS bûyerS, eskerên RusyaSr
- Page 119 and 120: Q hesabS wan dUiate kmn. Meselek di
- Page 121 and 122: izgar bUce. Di tlona sala 1894 an d
- Page 123 and 124: Lutfi,dirok nivisek Ibû ku di wi w
- Page 125 and 126: Koxonovisk kui bG ku, hay h Ebdurez
- Page 127 and 128: kiyS Q sixorSn dizi bi p6 xistm. Eb
- Page 129 and 130: di Rusya re herun TirkiyS. Konsolos
- Page 131 and 132: ya Rusya KUem, ji idara konsolosxan
- Page 133 and 134: zevî G axa nû nine u her dixwaze
Ermenîyan an ji ySn Kurdan dmivisandm. Pir caran di hamG<br />
aUyen paytext de, an ji van gundSn nSzikS hev ku Kurd û<br />
Ermeni tS de dgiyan, bihev re diketm wan civinan. Peyam-<br />
nSrê Gortis h ser wan civinan weha niyisiye :"Di nav me<br />
Ermeniyan de ev eşkera ye G ciyS zanin G dUxweşiye ye,<br />
ji ber ku ev nişana han ya birati û aUkariya her dû nulan di-<br />
ke..."(33)<br />
KuIubSn Kurdan, roleki baş ji bo h hev kirm û nehiştina<br />
sariti û rakirma dijwariya navbera Kurd û Ermeniyan Usti-<br />
ne. Rojnama Gortis cara duyem nivisarekS Ii ser we bûye-<br />
rê nivisiye: "Do, li Xas KoyS(34)Kurd û Ermeni civinek çêki<br />
rme, sebebê civinS ev bû ye;hmek komelen Kurdan nenza-<br />
yiySn xwe Ii ser Ermeniyan diyar ku-ibun. Ew KurdS ku go-<br />
tarê xwend, bi tevayi dgi wan bûyeran axift G h ser xurtki-<br />
rina birati û hevkariya bi Ermeniyan re sekmi. Dawiya vS ci-<br />
vinS peywendiya wan baş bûye û navbera wan de qet tiş-<br />
tek nemaye."(35)Bi vê riya hevxebata Kurd G Ermeni-<br />
yan çi h Kurdistan û çi di nav Ermeniyan de piştguiyeki<br />
wek ku di tstenbul de hebû hate ava kirin.<br />
Bizava sîyasi ya Komela Hevkari û PSşketina a Kurd ,<br />
her di îstenbulS de nerawesta.RSxistmSn we di rojhUata<br />
tmparatoriyS de; Diyarbeku, Bittis, Musul, Muş u Erzurum<br />
de belav bûbûn.Di destpêkS de,di wan herSman de, komitSn<br />
heremî ySn komelê pêk dUiat,pişti paşwexteki ew komitSn<br />
han bi awakî serbixwe xwe kifş dUcmn. Her weku tu pey-<br />
wendi di navbera wan de nebe. LebelS, di eslS xwe de, se-<br />
rokatiya siyaseta wan komitan, serokatiya komelê ya li ts-<br />
tenbul dUcu- û serku-dayeti îi meşandina wan Ii wir dihat<br />
(33)A.n.d. ,1908, 19 ySÇu^a Duyem, hej. 53.<br />
(34) Li qeraxê tstenbul.<br />
(35) Gortis, 1908, 12 yS Çu-ya Duyem, hej. 53.<br />
82
Change language