SÃŽYASi YA KURDAN
SÃŽYASi YA KURDAN SÃŽYASi YA KURDAN
Sultan weha dmivise : " Bi hezaran keçên Çerkezan hene ku serê wan sipi dibe û pir dUjm û dimrin, tu cari ji serayeder- nakevin u ewqas qizik be mer û bê zarok in."(27) Li ser dar û dezgên rejimê ji weha dinivise : " Hewceye ev halên han iro bên eşkere kirm ji dhane re, Tirk wan halan baş dizanm û iro disa pir rojname hene ku evan halan ji miro- vên nezan re didin zanin. Li der G dorSn Istenbulê gelek Kurd hene ku, ez mecburun bi vê rojnamê evan halên Kur- dan bidim zanin ku, ev ji hemG musulmanan re bê eşkere ki^ rin G dermaneki vi derdi bê peyda kinn." (28) Ji ber vê, Abdurrehman bi awayek eşkere dijnunati h hember Sultan dikir, lê belê, sloganê xistina Sultaniyê hil- negirtibû, zêdetir rexne û gotin û mvisandmên ne bi raste rast h şexsê Sultan dUcir u daxwaza wi ji ew bu Sultaneki a- dilane bê ser kar ku, exlaqê wi wek yên xeHfeyên Islamê be. Di wan wextan de Abdurrehman piştgiriya rewşa Osmaniye- ti dikir u dixwest hukmê mutlaq bê xistin G di ciyê v*i de hukmeki destûri bê damezu-andin. Ewi weha dizani ku, bê pêşkevtma rewşa siyasi-abori û rewşenbiri di hemû Impara- toriya Osmani de, peşkevtma gel ne mumkun e G pêşkevtm G şanstaniyet nayê pêş. (29) Rojname, gu-ingiyek mezm dida zehmeti, tengasi u dg- wari yên di nav dewletêde. Rexnên tund û tuj h sistema hu- (27) Kurdistan 1900, hej. 2-16. (28)A.n.d. (29) Y.A.Petrosyan, Tevgera Tu-kên Ciwan, Moskova 1971, 46 rGp. 257 (Bi Rusi)
kumdari, dizi û rizibGna dar u dezga dewletê dUcu-. Di ma- qala Istenbul de(30),li ser jiyana zehmeti ya civaki u tusa si- xGrên Abdulhemid hatiye sekmandin. Nivisarê maqalê beh- sa beredayeti G bêqanuniyê dike G dibêjeai ber xezeb G kina gel, tirs û saw ketiye ser Sultan. Di wan rojan de Kurdis- tan ji weha dibê : "Eva pêleke (qaseke) halê Istenbulê ge- lek dijwar bûye, zihn her roj zêdetn- dibe G edi tehemGlagel nemaye. Tu roj tune ku çend mirov hepis nekm anji neyên nefikirm, tu mal û malbat nemaye hderveyi vi tadê. Wezare- ta HindGr ji mezluma tiji buye. Emniyeta can nemaye, ji ber vê, hewceye ku Sultan bi edalet hereket bUce, lê ew ji ber tu-sa yekcar zilma xwe zêde dike û hema ji ki piçek şup- he bUce bê mehkeme ewi mehkum dUce."(31) Rojnama Kurdistan , bi zmaneki sade G vekiri, hemû pi- si, geniti û ziim 'u zordariya rgima burokrati ya Sultan, ji bo xwendewaran derdixist G dmivisi : "Divê hGn ittifaq bUcin G wan memurên zahmên ser xwe bavêjin. Eger hûn ittifaq nekm, hûn e di bin zUme de, welat, din u namusa xwe wenda bUcin. Ez ê nUia ji we re bidun xuya kirm ku wan memurên Sultan çawan tên tayin ku-in ji bo Kurdista- nê : Xunkar (Sultan) se hezar zereki ji wezirek distine û ewi dUce sedrezem, paşi ew sedrezem, bi çend hezar zêreki weziran dUce nazu-. Paşi paşayek hezar zêreki ruşwet dide sedrezem, mesela em bêjm dibe waHyê Diyarbekre, ew wa- H ji ji bo heyfa perê ku daye sedrezem derine, divê ruşweta bixwe, ki ruşweteki bide wi, ew ji dibe mutesernf, muteser- rif ji, ji bo ku heyfa perê daye waU derine, heçi yêgeleki pere bide wi, di ke qeymeqam. Qeymeqamji, heyfa perê da- (30) Kurdistan 1900, hej. 21. (31)A.n.d.rup. 1. 47
- Page 1: Dr. CELiLÊ CELJL JIYANA REWŞENBÎ
- Page 4 and 5: JinaNû Tarix No Tarixa Çapê Adre
- Page 7 and 8: DAXUYANlYA ÇAPXANÊ Ev kitêba des
- Page 9 and 10: encama xebatek dûr û du-êj û bi
- Page 11 and 12: Ev peşveçûn û gûherina jiyana
- Page 13 and 14: carelc dm Ii ser sekmiye, ev kareki
- Page 15 and 16: ka Rojnamegeri Kurdi (Mêjfîy Rojn
- Page 17 and 18: Melzeme Q dokumentên pu- zêde me
- Page 19 and 20: KURDÊN IMPARATORIYA OSMANI DI RlYA
- Page 21 and 22: qanûniya h hûndirê welat, hatibu
- Page 23 and 24: e xebat dikirm. (4) Pişti ve şore
- Page 25 and 26: tu-s u heybeta netewa Kurd nemine.(
- Page 27 and 28: juna dereb^i û kevneperest ê Sult
- Page 29 and 30: gihiştibiin, peywendiyeki şid û
- Page 31 and 32: Bexda, dixwest dijiti bixe nav xwen
- Page 33 and 34: gehan de heye, em bi vê awayi digu
- Page 35 and 36: Miqdat Mithed Bedirxan, sereknivisa
- Page 37 and 38: jj^j''f:ir" < )'': 'r'^ ^r^s' t^ t.
- Page 39 and 40: nakeve.(3) Miqdat Mithed, di hemî
- Page 41 and 42: nivisandmdc taybeti de dawa h Sulta
- Page 43 and 44: a Avrupa, bi awayek raste rast kari
- Page 45 and 46: wan dUiat çap kirm.Kovara Anahit(1
- Page 47: neyê, ewan tiştan ji bo min bmivi
- Page 51 and 52: Kurdayeti tê kn-m. Di bangên Kurd
- Page 53 and 54: ji Ermeniyan. Rojnam?, quneteki mez
- Page 55 and 56: her du milan;ên Kurdan û Ermeniya
- Page 57 and 58: kiU xebata pêşkevtixwazên hemû
- Page 59 and 60: ji rastiye hes dUcimJi we re dU>êj
- Page 61 and 62: kare rojname peşgotm ji bo vê bel
- Page 63 and 64: tin h Londraye hevpeyvinek bi biray
- Page 65 and 66: Zana, serok Q mu-ovSn bi nav u deng
- Page 67 and 68: ti gehandme ku, eger netewSn dran j
- Page 69 and 70: Dewleta TirkiyS bi hemu hêzêh xwe
- Page 71 and 72: KOMELA HEVKARÎ U PEŞKETIN A KURD
- Page 73 and 74: Turknasê Sovyeti Y.A.Petrosiyan h
- Page 75 and 76: wUia bG, ku TirkSn Ciwan dUcarm mes
- Page 77 and 78: çSkmn. (15) Çina h ser kar G dewl
- Page 79 and 80: J '^*- .V> j''^' 'j>> 't/-*r 'J*
- Page 81 and 82: Bi wi awayi rojname zSdetir gotarSn
- Page 83 and 84: kes ji endam G mSvanan hazu^ bûn.
- Page 85 and 86: kirm. Pir diser de neçG, wan kulub
- Page 87 and 88: armanca wan ne ewbû ku di hSla siy
- Page 89 and 90: j^C j\:^ .^,',~ ^^U ^,,-.^ ^ jf-^:
- Page 91 and 92: ti di KurdistanS de, wezifeki pir p
- Page 93 and 94: Peywendiya danina vê komelS ji aUy
- Page 95 and 96: \ : jtj /^/ T}j^ \ J^ \ : J.U. xrr^
- Page 97 and 98: hukumeta TirkSn Ciwan de ji wezirS
kumdari, dizi û rizibGna dar u dezga dewletê dUcu-. Di ma-<br />
qala Istenbul de(30),li ser jiyana zehmeti ya civaki u tusa si-<br />
xGrên Abdulhemid hatiye sekmandin. Nivisarê maqalê beh-<br />
sa beredayeti G bêqanuniyê dike G dibêjeai ber xezeb G kina<br />
gel, tirs û saw ketiye ser Sultan. Di wan rojan de Kurdis-<br />
tan ji weha dibê : "Eva pêleke (qaseke) halê Istenbulê ge-<br />
lek dijwar bûye, zihn her roj zêdetn- dibe G edi tehemGlagel<br />
nemaye. Tu roj tune ku çend mirov hepis nekm anji neyên<br />
nefikirm, tu mal û malbat nemaye hderveyi vi tadê. Wezare-<br />
ta HindGr ji mezluma tiji buye. Emniyeta can nemaye, ji<br />
ber vê, hewceye ku Sultan bi edalet hereket bUce, lê ew ji<br />
ber tu-sa yekcar zilma xwe zêde dike û hema ji ki piçek şup-<br />
he bUce bê mehkeme ewi mehkum dUce."(31)<br />
Rojnama Kurdistan , bi zmaneki sade G vekiri, hemû pi-<br />
si, geniti û ziim 'u zordariya rgima burokrati ya Sultan, ji<br />
bo xwendewaran derdixist G dmivisi : "Divê hGn ittifaq<br />
bUcin G wan memurên zahmên ser xwe bavêjin. Eger hûn<br />
ittifaq nekm, hûn e di bin zUme de, welat, din u namusa<br />
xwe wenda bUcin. Ez ê nUia ji we re bidun xuya kirm ku<br />
wan memurên Sultan çawan tên tayin ku-in ji bo Kurdista-<br />
nê : Xunkar (Sultan) se hezar zereki ji wezirek distine û<br />
ewi dUce sedrezem, paşi ew sedrezem, bi çend hezar zêreki<br />
weziran dUce nazu-. Paşi paşayek hezar zêreki ruşwet dide<br />
sedrezem, mesela em bêjm dibe waHyê Diyarbekre, ew wa-<br />
H ji ji bo heyfa perê ku daye sedrezem derine, divê ruşweta<br />
bixwe, ki ruşweteki bide wi, ew ji dibe mutesernf, muteser-<br />
rif ji, ji bo ku heyfa perê daye waU derine, heçi yêgeleki<br />
pere bide wi, di ke qeymeqam. Qeymeqamji, heyfa perê da-<br />
(30) Kurdistan 1900, hej. 21.<br />
(31)A.n.d.rup. 1.<br />
47
Change language