SÃŽYASi YA KURDAN
SÃŽYASi YA KURDAN SÃŽYASi YA KURDAN
nê ye ku, berpirsiyarên hemG netewên musulmanên Impa- ratoriya Osmani,endamên koma niviskarên we bûn. Li ser rûpelên wê rojnamê, behsa tevger G propaganda rêxistinen netewa Makedonya, Arnavutluk û yên Kurdistanê dUiat ki- rm. (17) Heta hejmara 31 e yarojnama Kurdistan dikutupxana Marburgê de hatiye parastm. Di hejmara dawiyê de behsa kongra Tirkên Ciwan a yekemin, bi awayeki dur u duêj kui ye. Wek tê xuya kum didawiya wSkongrêde dubendi ketiye navbera tevgera Tirkên Ciwan.A.D.Jilyakovdibêje: " Piraniya wan kesên ku di kongrê de beşdar bubGn ne nûne- rên Tu-kan bGn, ew kes zarokên netewên Imparatoriyên bûn, ku b gel mesela mafÇnbelavku-makudayetiya mehelli, bGn. Ehmet R»za G hin kesên din, mirovên kifşe bun di nav rêxistina Tirkên Ciwan de, ew nGnerên menfeeta burjuva- ziyên Tirkên netewi bûn. Ewan dixwest ciye rejima dere- begi u burokrati bigrm u hevsarên Imparatoriya Osmani bi- km desten xwe. Dixwestm Imparatori her wek bere bunine, lê, hevsar di destên wan de be, ji bo wê bir G baweriyê, di- jiti kete nav Tirkên Ciwan û guherandinek eşkere peyda bGûewêji xwe h serweşanandida xuya kirin."(18). Abdurrehman gotara ku li ser kongrê nivisi bû, di wu de rewşa xwe bi meşrutiyetxwazan re dabu kivş ku-in. Derebegên di nav Tirkên Ciwan de, dest danina wan Ii ser rojnama OsmanH , tesireki mezm ku- h ser liberalan u roleki girmg leyist. Ewe li ser qedera rojnama Kurdistan ji rol leyist G ew dijitiya nevbera her dû aByan tesir ku h ser nederketma rojnamê û rojname êdi derneket. Rojnama Kurdistan di wan wextan de,h çapxana Tukên Ci (17) A.D.Jeltyakov, Aji.d. rGp. 266. (18)Aji.d.,riip. 267. 42
wan dUiat çap kirm.Kovara Anahit(19) ya Ermeniyan behs kiriye ku, Tuken Ciwan bi pirani nivisandinên xwe bi Tirki belav nekume. Her Abdurrehman bi xwe ji armanca wi ew bu ye ku, naverok û deng u behs ne tenê ji bo xwendewarên Kurdan bibe, hewceye ku ew ji Ii ser dijiti- ya navbera Tirkan agahdar bibm u bizanm çi di holêde he- ye.Serniviskarê rojnamê namên xwe yên ji bo Sultandmivi- si bi Tirld dinivisand u belav dUcir. Xuya ye ku Abdurreh- man pişti hejmara şeşan serokatiya rojnamê kiriye u her di wê hejmarê de nameki ji bo Sultan nivsisiye G tê de bir G baweri û rewşa xwe ya rewşenbiri xistiye ber çav.Ne tenê di wê rojnamê de, bi cûre cûremateryal û weşanen dm en ha- tine belav ku-m ji,behsa cure cûre raman rewşa siyasi ya Ab- durrehman kirine. Li ser Sultan u darû dezga burokratên li der û dorên wi ji nivisiye. '"Ez ji welatê xwe derketime û min bi neçari dyê xwe berdaye, idara rojnama minji dibm çav u kontrola wi da ye (qesta wi Sultanê Osmani ye.Wer- ger), min dyê xwe guhertiye ku ez xizmeteki baş ji bo Kur- dan bdcim."(20) Bi vi awayi h ser pêwisti G qimeta zanisti G xwendewari di nav Kurdan de ji mvisi ye : "Mirov bi eqU, hiş G fêm kirmê ji heywanan tê cûda kirm, wê hiş, eqU G zanyariyê mirov dUcare bi piçek xwendmê ve peyda bike. Bê xwendm mirov her di taritiyê de dimine, ji ber sebebê he- bGna eqil G hiş e ku, kontrol G idara li ser jindarên din mi- rov dikare bike. Her ji ber sebebe zanistiyê ye, keşti di beh- ran de, trên di zeviyan de riyên dur diçm. Zanisti, bi xweza u tiştên dm ku diyarm dikare mirovan tê bigehine."(21) (19) Anahit 1900, hej. 4-5, rûp. 138 (Bi Ermeni) (20) Kurdistan 1898, hej. 6. (21) Kurdistan 1898, hej. 6. 43
- Page 1: Dr. CELiLÊ CELJL JIYANA REWŞENBÎ
- Page 4 and 5: JinaNû Tarix No Tarixa Çapê Adre
- Page 7 and 8: DAXUYANlYA ÇAPXANÊ Ev kitêba des
- Page 9 and 10: encama xebatek dûr û du-êj û bi
- Page 11 and 12: Ev peşveçûn û gûherina jiyana
- Page 13 and 14: carelc dm Ii ser sekmiye, ev kareki
- Page 15 and 16: ka Rojnamegeri Kurdi (Mêjfîy Rojn
- Page 17 and 18: Melzeme Q dokumentên pu- zêde me
- Page 19 and 20: KURDÊN IMPARATORIYA OSMANI DI RlYA
- Page 21 and 22: qanûniya h hûndirê welat, hatibu
- Page 23 and 24: e xebat dikirm. (4) Pişti ve şore
- Page 25 and 26: tu-s u heybeta netewa Kurd nemine.(
- Page 27 and 28: juna dereb^i û kevneperest ê Sult
- Page 29 and 30: gihiştibiin, peywendiyeki şid û
- Page 31 and 32: Bexda, dixwest dijiti bixe nav xwen
- Page 33 and 34: gehan de heye, em bi vê awayi digu
- Page 35 and 36: Miqdat Mithed Bedirxan, sereknivisa
- Page 37 and 38: jj^j''f:ir" < )'': 'r'^ ^r^s' t^ t.
- Page 39 and 40: nakeve.(3) Miqdat Mithed, di hemî
- Page 41 and 42: nivisandmdc taybeti de dawa h Sulta
- Page 43: a Avrupa, bi awayek raste rast kari
- Page 47 and 48: neyê, ewan tiştan ji bo min bmivi
- Page 49 and 50: kumdari, dizi û rizibGna dar u dez
- Page 51 and 52: Kurdayeti tê kn-m. Di bangên Kurd
- Page 53 and 54: ji Ermeniyan. Rojnam?, quneteki mez
- Page 55 and 56: her du milan;ên Kurdan û Ermeniya
- Page 57 and 58: kiU xebata pêşkevtixwazên hemû
- Page 59 and 60: ji rastiye hes dUcimJi we re dU>êj
- Page 61 and 62: kare rojname peşgotm ji bo vê bel
- Page 63 and 64: tin h Londraye hevpeyvinek bi biray
- Page 65 and 66: Zana, serok Q mu-ovSn bi nav u deng
- Page 67 and 68: ti gehandme ku, eger netewSn dran j
- Page 69 and 70: Dewleta TirkiyS bi hemu hêzêh xwe
- Page 71 and 72: KOMELA HEVKARÎ U PEŞKETIN A KURD
- Page 73 and 74: Turknasê Sovyeti Y.A.Petrosiyan h
- Page 75 and 76: wUia bG, ku TirkSn Ciwan dUcarm mes
- Page 77 and 78: çSkmn. (15) Çina h ser kar G dewl
- Page 79 and 80: J '^*- .V> j''^' 'j>> 't/-*r 'J*
- Page 81 and 82: Bi wi awayi rojname zSdetir gotarSn
- Page 83 and 84: kes ji endam G mSvanan hazu^ bûn.
- Page 85 and 86: kirm. Pir diser de neçG, wan kulub
- Page 87 and 88: armanca wan ne ewbû ku di hSla siy
- Page 89 and 90: j^C j\:^ .^,',~ ^^U ^,,-.^ ^ jf-^:
- Page 91 and 92: ti di KurdistanS de, wezifeki pir p
- Page 93 and 94: Peywendiya danina vê komelS ji aUy
wan dUiat çap kirm.Kovara Anahit(19) ya Ermeniyan<br />
behs kiriye ku, Tuken Ciwan bi pirani nivisandinên xwe bi<br />
Tirki belav nekume. Her Abdurrehman bi xwe ji armanca<br />
wi ew bu ye ku, naverok û deng u behs ne tenê ji bo<br />
xwendewarên Kurdan bibe, hewceye ku ew ji Ii ser dijiti-<br />
ya navbera Tirkan agahdar bibm u bizanm çi di holêde he-<br />
ye.Serniviskarê rojnamê namên xwe yên ji bo Sultandmivi-<br />
si bi Tirld dinivisand u belav dUcir. Xuya ye ku Abdurreh-<br />
man pişti hejmara şeşan serokatiya rojnamê kiriye u her di<br />
wê hejmarê de nameki ji bo Sultan nivsisiye G tê de bir G<br />
baweri û rewşa xwe ya rewşenbiri xistiye ber çav.Ne tenê di<br />
wê rojnamê de, bi cûre cûremateryal û weşanen dm en ha-<br />
tine belav ku-m ji,behsa cure cûre raman rewşa siyasi ya Ab-<br />
durrehman kirine. Li ser Sultan u darû dezga burokratên li<br />
der û dorên wi ji nivisiye. '"Ez ji welatê xwe derketime û<br />
min bi neçari dyê xwe berdaye, idara rojnama minji dibm<br />
çav u kontrola wi da ye (qesta wi Sultanê Osmani ye.Wer-<br />
ger), min dyê xwe guhertiye ku ez xizmeteki baş ji bo Kur-<br />
dan bdcim."(20) Bi vi awayi h ser pêwisti G qimeta zanisti<br />
G xwendewari di nav Kurdan de ji mvisi ye : "Mirov bi eqU,<br />
hiş G fêm kirmê ji heywanan tê cûda kirm, wê hiş, eqU G<br />
zanyariyê mirov dUcare bi piçek xwendmê ve peyda bike. Bê<br />
xwendm mirov her di taritiyê de dimine, ji ber sebebê he-<br />
bGna eqil G hiş e ku, kontrol G idara li ser jindarên din mi-<br />
rov dikare bike. Her ji ber sebebe zanistiyê ye, keşti di beh-<br />
ran de, trên di zeviyan de riyên dur diçm. Zanisti, bi xweza<br />
u tiştên dm ku diyarm dikare mirovan tê bigehine."(21)<br />
(19) Anahit 1900, hej. 4-5, rûp. 138 (Bi Ermeni)<br />
(20) Kurdistan 1898, hej. 6.<br />
(21) Kurdistan 1898, hej. 6.<br />
43
Change language