SÃŽYASi YA KURDAN

neki civaki-siyasî ku bi wi awayi bikare di nav Kurdan de pS-
şengiya serîhildana netewe bUce. SebebSn dm, paşvemayina
rewşa civaki ya Kurdistan, nebûna ideolojiyeki ronak G
eşkera ya netewi Q hmek sebebSn dm...
Armanca netewa Kurd ya di wS qonaxê de, di RojhUata
Navin de bi menfeeta mêtmgehkarSn Rusya re h hev nedi-
hat. Ji ber ku, di wan wextan de ji bo wan xelqSn mesihi
yên di nav Imparatoriya Osmani de bGn, dixebiti û piştgui-
ya wan dUcu ku ewan bi ber xwe ve bine û bi xwe ve girSde.
N.A.Xalfin weha dibS: "Heta sala 90 ya sedsala 19 an, di
KurdistanS de bizaveki Rusya nayS ditm. Xebata wan her
zanin Q hişyar kinna pişt Qafqasya bQ. Eva han ji Kur-
dan ji bira wan der8xisti bû.' '(5 )
Di qonaxa emperyaUzmS de, netica tund û tûj bunadijiti
G xebata navbera Avrupiyan, ji bo dest danina ser hebûnen
abori-siyasi ySn navçen rojhilat û belaş birma serwet, xSr Q
bSrSn bininehati ySn wan navçan, belS; di netica w8 de, gu-
herandinek bi ser siyaseta Rusya ya RojhUata Navinde hat.
Di sedsala 19 an de hemG navçSn rojavayê IranSketibGn bm
destSn Rusya yS. Wek minaki; didestpêka sedsala 20 ande,
Mehabat bubû bazareki mezin ji bo dan û standina kel G p8-
iSn (malSn tivarete-werger) tiştSn Rusya. MaDcir û fuoşên
Kurdan ji he'z dikmn peywencUySn bezirganiya wan bi Ru-
san re berdewam be.(6) Her weha, bazirganîyeke kSm ya
Rusya di nav navçSn TirkîyS de ji hebu. Di wan wextande
Sdî navS Kurdan ji, di şerS menfeeta siyasi de derbaz di bG
(4) A.V.P.R. (Arşiva Siyaseta Derve a Rusya), bingeh, kon-
solosxana tstenbul, 1879, A.1565.
(5) H.A.Xalfin, Şer Li Ser Kunian, Moskova 1963, rûp. 153
H.A.Xaji$HH, Bopb6a aa KypflHCTan,
M. , Ic/63, CTp.I53,
(6) M.S.Lazeriyev, Kurdistan G Mesela Kurd, rGp. 41.
116