SÃŽYASi YA KURDAN
SÃŽYASi YA KURDAN SÃŽYASi YA KURDAN
ku "dal" (herfa D) a Zeyd bo çi bore, wS "R" yaEmrbo çi mansub e."(31)Di dawiya gotara xwe de weha dibêje£v metoda han yarmetiya xwendewaran nade ku bi zû di mese- lên siyasi G bQyerên welat de bigihSn.Di dibistanan de hewce ye behsademoIcratiyet,parlamento,otokratiyet,qaniin G meş^- rûtiyet ûhwd.. bSn xwendin£bdulkerim gotarS bi vi awa- yi didomine : "Çiqas baş e ku eger zarok zanistiya abori û ya kişt û kal (Sraat) û kimya bixwinm". NSrina niviskar weha bûye, ku bi vi awayi xwendm dikare kadroyên taybeti bigehine. PSwiste ku em di hemberi wî de dest guSdayi neminm. Ji bo ve gûherandm û xwendine, pêwiste zarok di yeke- min salen xwendmS de ji bo kar û barSn civakî bSn terbiye kmn. Dav^yS mviskar dibS ; kesi nediye ku, Avrupiyan zani- nS xwe bS hile u derew ji bo kesSn me bikar binm. PSwiste em vS ji bejin; gelek tSkoşerSn Kurdan, mesela xwendm G zanistiye, ji bo zor G zehmetiya civaki xebat ki- rm, ji bo guherin û berewpSşvebinnan temam nedUcirm. Bi temami di bingeha çanda rojava negihişti bGn, ji bo v8 di- xestin ku tovS çanda rojava di Kurdistane de biçinin. Bin- geha çîniti Ii gora menfeeta wan bQ. Ji xwe ewS nexistm ber çav G eşkera, banga xebata diji paşvemayi ya peywendiyen derebegi di KurdistanS de hUnanibun. BelS! Di wS qonaxS de, programeki ya civaki, abori û siyasi ya rewşenbirSn Kur- dan bi eşkera, roni G bi qimet di meydana xebatSde tûnebu. TenS qimet didan mesela zanisti, belav kirina xwendewari Q rewşenbiri. Ew ji her armanceki piroz G bi rQmet bû,der- veyi wS tiştek nebQ! Hewceye em vS ji bejin ku, di Roji Kurd de, car- nan gotarên li ser guherandma rewşa abori û civakî dUiatm (31)RojiKurd 1913, hej. l,rQp. 21. 106
elav kmn. Ji bo minaki ; serniviskarS kovarS, gotarele nav G nîşana wS Tal Q Şirini û NecdetS Diyarbekiri ji gotarek bi navS Cotkari belav kmbû. Di wan gotaran de, ne tenS h ser bir u baweriya netewi mvisandibûn, her we menfeeta çînîti ji di wan afirandinan de xistibun ber çav Q eşkera ki- ribGn. EbduDcerim di gotara Tal u Şirini de, banga parastma bezirganiya burjuwazi ya nQ ji dayik bQyi kmbG. Niviskar, dozS ji xweyi sermayedarSn Kurdan dUcir ku hini hunera ba- zirgani, sermaye kom kirm û xistma kar bibin. Hemu cûre riySn bezirganiyS nişanS wan daye. Li gor nSrina wi weha bG;ev karSh ser vi wari be kirm,de bingeha jiyana abori ya KurdistanS deyne. Di wu de her wehadigot;bizavek heyeji bo ku rewşa abori-civaki p8ş ve bibe, riya berewpSşveçQna şanstaniyet nişani xelqe da ye û doze ji dewlemendan ki- riye ku dibistan G merkezSn zanistiyS vekm. NSrina xwe ya di wi wari de bi vî awayi domancUye ; rewşenbiri Ii Avrupa çawa xelqe rSxisti ye, bezirgani, fabriqe Q kargehan damezi- randiye, bi wi awayi di Kurdistan de ji di kare bike. L8 belê, di gotara xwe de niviskar, yekcari diji derebegi nesekmiye Q da-d u kulen wS sistema civaki nekniye ku ew astengekî pir mezm h pêşiya pSşketme ye. Ji ber ku, eşkeraye ku di wan cûre civakan de, bezirganî û sermayedari bi hezar beni- kan ve bi sistema derebegi ve gu-edayiye. Necdet, di gotara xwe ya Cotkar de h ser warSn dm se- kiniye. Wi gotara xwe h ser gundSn KurdistanS nivisandiye. Niviskar di wS de weha dibe : "Ji bo çi ax G zeviySn Kurdis- tanS riji ne u berSn wan ne wek Sn Avrupiya ne? Ji ber ku em alet Q melzemSn kevn, ew ji ySn nû bikar tinm" Her bi vî awayî dgi ve ji nivisandi^ ye ku, wek bikaranina mald- nan b8 dinî G guneh e. Niviskar weha gotiye : "Bikaranina makinan tiştek baş e, ew kesS ku ji rmn re bSje bikaranîna 107
- Page 57 and 58: kiU xebata pêşkevtixwazên hemû
- Page 59 and 60: ji rastiye hes dUcimJi we re dU>êj
- Page 61 and 62: kare rojname peşgotm ji bo vê bel
- Page 63 and 64: tin h Londraye hevpeyvinek bi biray
- Page 65 and 66: Zana, serok Q mu-ovSn bi nav u deng
- Page 67 and 68: ti gehandme ku, eger netewSn dran j
- Page 69 and 70: Dewleta TirkiyS bi hemu hêzêh xwe
- Page 71 and 72: KOMELA HEVKARÎ U PEŞKETIN A KURD
- Page 73 and 74: Turknasê Sovyeti Y.A.Petrosiyan h
- Page 75 and 76: wUia bG, ku TirkSn Ciwan dUcarm mes
- Page 77 and 78: çSkmn. (15) Çina h ser kar G dewl
- Page 79 and 80: J '^*- .V> j''^' 'j>> 't/-*r 'J*
- Page 81 and 82: Bi wi awayi rojname zSdetir gotarSn
- Page 83 and 84: kes ji endam G mSvanan hazu^ bûn.
- Page 85 and 86: kirm. Pir diser de neçG, wan kulub
- Page 87 and 88: armanca wan ne ewbû ku di hSla siy
- Page 89 and 90: j^C j\:^ .^,',~ ^^U ^,,-.^ ^ jf-^:
- Page 91 and 92: ti di KurdistanS de, wezifeki pir p
- Page 93 and 94: Peywendiya danina vê komelS ji aUy
- Page 95 and 96: \ : jtj /^/ T}j^ \ J^ \ : J.U. xrr^
- Page 97 and 98: hukumeta TirkSn Ciwan de ji wezirS
- Page 99 and 100: ha biîn ; qanuna di warS weşan de
- Page 101 and 102: yer zSdetff ji ber rewşa objektîf
- Page 103 and 104: dozS ji gelS Kurd dUce : "Sedsala e
- Page 105 and 106: mara xwendewar G nexwendewaran, pey
- Page 107: û pSşkevtma AvrupayS, HSjayS goti
- Page 111 and 112: Rizaye Telebani Q çendin Sn dm Sn
- Page 113 and 114: ya Kurdan de. Her wek mesela zamsti
- Page 115 and 116: di handan û peydabQna weşanan di
- Page 117 and 118: Pişti vS bûyerS, eskerên RusyaSr
- Page 119 and 120: Q hesabS wan dUiate kmn. Meselek di
- Page 121 and 122: izgar bUce. Di tlona sala 1894 an d
- Page 123 and 124: Lutfi,dirok nivisek Ibû ku di wi w
- Page 125 and 126: Koxonovisk kui bG ku, hay h Ebdurez
- Page 127 and 128: kiyS Q sixorSn dizi bi p6 xistm. Eb
- Page 129 and 130: di Rusya re herun TirkiyS. Konsolos
- Page 131 and 132: ya Rusya KUem, ji idara konsolosxan
- Page 133 and 134: zevî G axa nû nine u her dixwaze
- Page 135 and 136: em amadene, wek niha ez dikarim b^a
- Page 137 and 138: nedUcarin h hember panstigeriya wi
- Page 139 and 140: KOMELA ÇANDÎ U REWŞENBtRt:GtHAND
- Page 141 and 142: eya Erebî, ji bo ku hmek dengSn zm
- Page 143 and 144: zorS pereji wan nestandibG.(71) Bi
- Page 145 and 146: istanS de hebG."(75) Simko Ii ber m
- Page 147 and 148: Di wi wari de Almanan ji dest avStm
- Page 149 and 150: Di dawiya sala 1913 an de, rS dane
- Page 151 and 152: Her çend programa Ebdurrezaq h Pet
- Page 153 and 154: dunezaq. Ewan her tenS dixwestin ar
- Page 155 and 156: PeyamnSrSh kovara Ermeniyan Ararat
- Page 157 and 158: meha TebaxS de, ji TirkiyS ji Wezar
elav kmn. Ji bo minaki ; serniviskarS kovarS, gotarele nav<br />
G nîşana wS Tal Q Şirini û NecdetS Diyarbekiri ji gotarek<br />
bi navS Cotkari belav kmbû. Di wan gotaran de, ne tenS<br />
h ser bir u baweriya netewi mvisandibûn, her we menfeeta<br />
çînîti ji di wan afirandinan de xistibun ber çav Q eşkera ki-<br />
ribGn.<br />
EbduDcerim di gotara Tal u Şirini de, banga parastma<br />
bezirganiya burjuwazi ya nQ ji dayik bQyi kmbG. Niviskar,<br />
dozS ji xweyi sermayedarSn Kurdan dUcir ku hini hunera ba-<br />
zirgani, sermaye kom kirm û xistma kar bibin. Hemu cûre<br />
riySn bezirganiyS nişanS wan daye. Li gor nSrina wi weha<br />
bG;ev karSh ser vi wari be kirm,de bingeha jiyana abori ya<br />
KurdistanS deyne. Di wu de her wehadigot;bizavek heyeji<br />
bo ku rewşa abori-civaki p8ş ve bibe, riya berewpSşveçQna<br />
şanstaniyet nişani xelqe da ye û doze ji dewlemendan ki-<br />
riye ku dibistan G merkezSn zanistiyS vekm. NSrina xwe ya<br />
di wi wari de bi vî awayi domancUye ; rewşenbiri Ii Avrupa<br />
çawa xelqe rSxisti ye, bezirgani, fabriqe Q kargehan damezi-<br />
randiye, bi wi awayi di Kurdistan de ji di kare bike. L8 belê,<br />
di gotara xwe de niviskar, yekcari diji derebegi nesekmiye Q<br />
da-d u kulen wS sistema civaki nekniye ku ew astengekî pir<br />
mezm h pêşiya pSşketme ye. Ji ber ku, eşkeraye ku di<br />
wan cûre civakan de, bezirganî û sermayedari bi hezar beni-<br />
kan ve bi sistema derebegi ve gu-edayiye.<br />
Necdet, di gotara xwe ya Cotkar de h ser warSn dm se-<br />
kiniye. Wi gotara xwe h ser gundSn KurdistanS nivisandiye.<br />
Niviskar di wS de weha dibe : "Ji bo çi ax G zeviySn Kurdis-<br />
tanS riji ne u berSn wan ne wek Sn Avrupiya ne? Ji ber ku<br />
em alet Q melzemSn kevn, ew ji ySn nû bikar tinm" Her bi<br />
vî awayî dgi ve ji nivisandi^ ye ku, wek bikaranina mald-<br />
nan b8 dinî G guneh e. Niviskar weha gotiye : "Bikaranina<br />
makinan tiştek baş e, ew kesS ku ji rmn re bSje bikaranîna<br />
107
Change language