Fachowy Dekarz & Cieśla 2020/5

złącza
Zdj. 6. Nieprzemyślane rozmieszczenie śrub w połączeniu jętki
z krokwią.
Zdj. 7. Pierścień zębaty Bulldog w połączeniu dwóch elementów drewnianych.
Połączenia śrubowe
Jest to połączenie, co do zasady, bardzo
podobne jak połączenie z zastosowaniem
wkrętów ciesielskich. Podstawową różnicą
jest konieczność nawiercania otworów przed
montażem śrub. Podobnie jak wcześniej, obowiązują
podobne zasady co do minimalnych
rozstawów łączników i odległości od krawędzi
jętki i krokwi (Eurokod 5 tabela 8.4).
Na zdjęciu 6 przedstawione jest dość niefortunne
rozmieszczenie śrub w połączeniu. Niespełniony
jest wymóg minimalnej odległości
śruby do końca jętki, liczonej wzdłuż włókien.
Dodatkowo śruby są rozmieszczone wzdłuż tej
samej linii włókien krokwi. Dobrą praktyką
jest unikanie takich rozwiązań. Mogą one
prowadzić do rozwarstwień drewna, zwłaszcza
w przypadku stosowania mokrej tarcicy.
Nośności połączeń śrubowych są zdecydowanie
większe od tych z zastosowaniem
wkrętów. Elementem, który może dodatkowo
zwiększyć nośność połączenia śrubowego,
jest pierścień zębaty Bulldog. W połączeniach
elementów drewnianych pierścienie
montuje się pomiędzy łączonymi drewnianymi
elementami. W otwór w pierścieniu
wkłada się śrubę ściągającą. Skręcanie śruby
powoduje zagłębienie się zębów pierścienia
w drewnie i połączenie obu elementów (zdj. 7).
Pierścienie Bulldog są złączami o bardzo
dobrym stosunku ceny do nośności. Dzięki
temu zastosowanie nawet najmniejszych
rozmiarów w znacznym stopniu zwiększa
nośność połączenia. Część wykonawców
stosuje pierścienie w celu redukcji ilości
śrub w połączeniu. Jest to możliwe dzięki
bardzo dużym nośnościom pierścieni. Tabela
1 przedstawia przykładowe nośności
czystych połączeń śrubowych, a także takich
wzmocnionych pierścieniami.
Nośność charakterystyczna połączenia z użyciem śruby i pierścienia Bulldog [kN]
M10 M12 M16 M20
Tylko śruba 5,7 7,8 9,9 11,5
śruba + C1-50 12,1 14,2 16,2 -
śruba + C1-62 14,5 16,6 18,7 20,3
śruba + C1-75 17,4 19,5 21,6 23,2
śruba + C1-95 22,4 24,5 26,6 28,2
śruba + C1-117 28,5 30,6 32,7 34,3
Założenia: Klasa śruby 5.8, grubość elementów 80 mm, nachylenie 45 o
Jak widać, zastosowanie najmniejszego choćby pierścienia
o średnicy 50 mm zwiększa nośność nawet
dwukrotnie. Wzrost nośności jest jeszcze większy
w przypadku pierścienia o większych średnicach.
W ekstremalnym przypadku pierścienia o średnicy
117 mm i śruby M10 uzyskujemy nośność pięciokrotnie
wyższą niż połączenia samą śrubą. Takie
różnice pozwalają zastępować np. połączenia składające
się z czterech śrub połączeniami z jedną
śrubą wzmocnioną pierścieniem Bulldog (zdj. 8).
Zdj. 8. Wzmocnienie połączenia śrubowego pierścieniem Bulldog.
Podobnie jak w poprzednich rozwiązaniach,
zobowiązani jesteśmy przestrzegać minimalnych
normowych odległości od krawędzi
(w przypadku pierścieni – Eurokod 5 tabela 8.8).
Pisząc o połączeniach śrubowych warto wspomnieć
o niebezpiecznym, a niestety coraz
częściej obserwowanym zjawisku. Mowa o
sytuacjach, gdy wykonawca na własną rękę
podejmuje decyzję o zastąpieniu zaprojektowanych
śrub wkrętami ciesielskimi. Zdarzają
68
FDC-05-2020.indb 68 28.10.2020 12:19:50