Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Siły powietrzne<br />
Leszek A. Wieliczko<br />
Boeing F-15EX<br />
Nowy samolot myśliwski USAF<br />
Wizja artystyczna F-15EX. W Siłach Powietrznych<br />
Stanów Zjednoczonych F-15EX będą następcami<br />
myśliwców F-15C oraz uzupełnieniem samolotów<br />
5 generacji F-22A i F-35A.<br />
Amerykańskie myśliwce przewagi<br />
powietrznej F-15C Eagle<br />
są eksploatowane od niemal<br />
40 lat, a samoloty myśliwsko-<br />
-bombowe F-15E Strike Eagle od<br />
ponad trzydziestu. Dzięki modernizacjom<br />
nadal utrzymują się<br />
w światowej czołówce odrzutowych<br />
samolotów bojowych,<br />
a najnowsza, dwumiejscowa<br />
wielozadaniowa wersja Advanced<br />
F-15 generacji 4+ znajduje<br />
nowych nabywców. Ostatnio<br />
także Siły Powietrzne Stanów<br />
Zjednoczonych zdecydowały się<br />
na zakup F-15EX w celu zastąpienia<br />
myśliwców F-15C oraz<br />
uzupełnienia samolotów 5 generacji<br />
F-22A i F-35A.<br />
Samolot myśliwski 4 generacji McDonnell<br />
Douglas (obecnie Boeing) F-15<br />
Eagle został zaprojektowany w drugiej<br />
połowie lat 60. XX wieku w ramach programu<br />
F-X (Fighter Experimental), w oparciu<br />
o doświadczenia z walk powietrznych toczonych<br />
nad Wietnamem. Charakteryzował<br />
się znakomitą manewrowością oraz nowoczesną<br />
awioniką, zespołem napędowym<br />
i uzbrojeniem. Pierwszy egzemplarz F-15A<br />
oblatano 27 lipca 1972 r., a pierwszy egzemplarz<br />
ulepszonej wersji F-15C – 26 lutego<br />
1979 r. Dostawy F-15A/B rozpoczęto<br />
w listopadzie 1974 r., a F-15C/D – w 1979 r.<br />
Do 1997 r. w zakładach w St. Louis w Missouri<br />
wyprodukowano 384 egz. F-15A, 61<br />
egz. F-15B, 483 egz. F-15C i 92 egz. F-15D<br />
(łącznie 1020 egz.). Myśliwce F-15A/B i C/D<br />
służyły zarówno w Siłach Powietrznych Stanów<br />
Zjednoczonych (United States Air Force,<br />
USAF), jak i w Lotniczej Gwardii Narodowej<br />
(Air National Guard, ANG). Myśliwce<br />
F-15A/B zostały wycofane ze służby w październiku<br />
2009 r.<br />
Oprócz jednomiejscowych wersji myśliwskich<br />
F-15A/C i dwumiejscowych szkolno-bojowych<br />
F-15B/D zaprojektowano także<br />
dwumiejscowy wariant myśliwsko-bombowy<br />
F-15E Strike Eagle. Jego demonstrator,<br />
przebudowany z F-15B, oblatano 8 lipca<br />
1980 r., a pierwszy egzemplarz seryjny – <strong>11</strong><br />
grudnia 1986 r. Dostawy rozpoczęto w kwietniu<br />
1988 r. Do 2003 r. na potrzeby USAF<br />
wyprodukowano 236 egz. F-15E. Samoloty<br />
F-15E Strike Eagle zostały zoptymalizowane<br />
do zwalczania obiektów naziemnych w każdych<br />
warunkach atmosferycznych, w dzień<br />
i w nocy, ale dzięki zachowanym możliwo-<br />
F-15 udowodnił swoją<br />
skuteczność w wielu<br />
konfliktach zbrojnych.<br />
Do dziś piloci latający<br />
na tym typie myśliwca<br />
zestrzelili ponad<br />
100 samolotów i śmigłowców<br />
wroga.<br />
36<br />
Lotnictwo Aviation International LISTOPAD <strong>2020</strong>