You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Na tropach postępu<br />
Józef M. Brzezina<br />
Czy będzie możliwy trening<br />
wirtualnej walki powietrznej myśliwców?<br />
Zespół Dana Robinsona, współzałożyciela i dyrektora generalnego firmy Red 6 Aerospace, pracuje nad projektem,<br />
który ma zrewolucjonizować szkolenie pilotów samolotów myśliwskich w walkach powietrznych poprzez<br />
wykorzystanie rozszerzonej rzeczywistości. Prace prowadzone przez Red 6 Aerospace wspierane są<br />
przez program technologicznego przyspieszenia US Air Force, AFWERX. Od wielu problem praktycznego treningu<br />
pilotów, obejmujący zmierzenie się na żywo w zaaranżowanej walce powietrznej, jest wielomiliardowym<br />
bolesnym dla wojska „bólem głowy”.<br />
Rozszerzona rzeczywistość<br />
w praktycznym<br />
szkoleniu lotniczym.<br />
Po lewej: samolot<br />
eksperymentalny Berkut<br />
z pilotem trenującym<br />
„tankowanie”<br />
w locie, po prawej:<br />
obraz 3D tankowca<br />
KC-46A Pegasus, jaki<br />
widzi pilot.<br />
Zespół Red6, który<br />
pracuje nad nowym<br />
rozwiązaniem, które<br />
ma zrewolucjonizować<br />
szkolenie pilotów<br />
myśliwskich: Dan<br />
Robinson (w środku)<br />
i jego współpracownicy<br />
– Nick Bicanic<br />
(po lewej) oraz Glenn<br />
Snyder.<br />
Emerytowany pilot samolotów myśliwskich<br />
Dan Robinson i jego zespół<br />
z Red 6 intensywnie pracują nad zrewolucjonizowaniem<br />
sposobu, w jaki piloci<br />
wojskowi szkolą się w prowadzeniu walk<br />
powietrznych z przeciwnikiem dysponującym<br />
zaawansowanymi myśliwcami. Okazuje<br />
się, że jest szansa na to, by osiągnąć znacznie<br />
więcej niż to jest możliwe obecnie. Do tego<br />
jest jednak potrzebne wykorzystanie postępów<br />
w rozwoju rozszerzonej rzeczywistości<br />
(Augmented Reality, AR).<br />
Ludzie z Red 6 pracują nad całkowitym<br />
zastąpieniem odrzutowych samolotów bojowych<br />
przeciwnika, które muszą fizycznie<br />
wykonywać loty przeciwko własnym trenującym<br />
walkę powietrzną nad poligonami<br />
pilotom myśliwców. Jest to realizowane<br />
kosztem dziesiątek tysięcy dolarów za godzinę<br />
„podgrywki” dla trenujących. Zespół<br />
Red 6 proponuje zastąpić kosztowne samoloty<br />
agresorów (należące do USAF lub prywatnych<br />
właścicieli firm podgrywających<br />
przeciwnika powietrznego) generowanymi<br />
komputerowo projekcjami wyświetlanymi<br />
przed oczami pilotów myśliwców, trenujących<br />
umiejętności prowadzenia walki powietrznej<br />
w trakcie lotu swoim samolotem.<br />
W USAF jest ponad 2000 pilotów myśliwskich<br />
i od lat jest wydawane rocznie<br />
wiele miliardów dolarów na zapewnienie<br />
odpowiedniego do coraz wyższego poziomu<br />
potencjalnego przeciwnika powietrznego<br />
(pilotów chińskich samolotów myśliwskich<br />
J-20 lub rosyjskich myśliwskich Su-57)<br />
praktycznego treningu w jak najbardziej<br />
realnych warunkach bezpośredniej walki<br />
na niewielkich odległościach z udziałem<br />
drogich samolotów podgrywających agresorów,<br />
będących na wyposażeniu eskadr<br />
pozoracji przeciwnika należących do USAF,<br />
a częściowo zapewnianych przez prywat-<br />
ne firmy dysponujące samolotami głównie<br />
z demobilu, pozorującymi przeciwnika powietrznego<br />
dla potrzeb USAF.<br />
Szkolenie pilotów odrzutowych samolotów<br />
bojowych do walki powietrznej na<br />
bliskim dystansie, zwalczania obiektów<br />
naziemnych ze wsparciem (powietrznego<br />
lub naziemnego) kontrolera naprowadzania<br />
lotnictwa oraz tankowania w powietrzu jest<br />
skomplikowane, kosztowne i niebezpieczne.<br />
Duże i drogie symulatory były wcześniej<br />
najlepszym sposobem, aby umieścić pilota<br />
w „kokpicie” w pobliżu przeciwnika powietrznego,<br />
ale nawet zaawansowane symulatory<br />
wojskowe mają ograniczoną skuteczność.<br />
Pomijają one bowiem najważniejszą<br />
cechę walki powietrznej – obciążenie poznawcze<br />
(prędkość, przeciążenie, położenie<br />
przestrzenne oraz telemetrię prawdziwych<br />
samolotów myśliwskich), które – co jest zrozumiałe<br />
– wywołują znaczny stres u pilotów<br />
współczesnych myśliwców.<br />
Dan Robinson powiedział: Symulatory<br />
odgrywają ważną rolę w cyklu treningowym<br />
pilota samolotu myśliwskiego. Nie mogą jednak<br />
dokładnie przedstawić rzeczywistości,<br />
a następnie podkreślił: piloci myśliwców budują<br />
swoje doświadczenie podczas lotu.<br />
Rozwiązaniem tego kosztownego problemu,<br />
jak stwierdził, jest umieszczenie rozszerzonej<br />
rzeczywistości AR w samolocie,<br />
z których najbardziej zaawansowane, były<br />
wypełnione prymitywnymi rozwiązaniami<br />
AR służącymi do zdalnego sterowania, ale<br />
bez możliwości przedstawienia sztucznych<br />
celów pilotom podczas lotu.<br />
Śledzenie celu w głowie pilota, wybór<br />
kierunku spojrzenia, dynamika pozycyjna<br />
rzeczywistego samolotu i dopasowywanie<br />
jednostek AR prezentowanych pilotowi<br />
myśliwca w czasie rzeczywistym, wymaga<br />
niemal zerowego opóźnienia wizualnego<br />
i niespotykanych prędkości przetwarzania<br />
i szybkości transmisji. Aby system był skutecznym<br />
narzędziem szkoleniowym, musi<br />
naśladować środowisko operacyjne i nie<br />
pozostawiać użytkownikowi poczucia, że<br />
patrzy przez słomkę, wymagając od syste-<br />
26<br />
Lotnictwo Aviation International LISTOPAD <strong>2020</strong>
Change language