You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
HISTORIA<br />
Tomasz Szlagor<br />
Royal Aircraft Factory S.E.5<br />
na froncie zachodnim, 1917-1918<br />
II<br />
W ostatnim roku wojny dywizjony myśliwców S.E.5a musiały sprostać nie tylko coraz trudniejszemu zadaniu<br />
utrzymania przewagi w powietrzu, ale również wesprzeć wojska lądowe Ententy, cofające się pod naporem<br />
ofensywy armii kajzera.<br />
S.E.5a, którym latał<br />
Lt. Alan Morey z 60.<br />
Sqn RAF.<br />
Ten sam samolot<br />
w innym ujęciu. Lt.<br />
A. Morey zginął 24<br />
stycznia 1918 r.<br />
w zderzeniu z myśliwcem<br />
Albatros<br />
z Jasta 7.<br />
Styczeń 1918<br />
Chociaż debiut bojowy S.E.5 nastąpił wiosną<br />
1917 r., do końca roku skompletowanych<br />
samolotów (dla wielu brakowało silników)<br />
wystarczyło dla tylko pięciu dywizjonów RFC<br />
– kolejno: 56., 60., 84., 40. i 41. Sqn. Wkrótce<br />
jednak wzmożona produkcja sprawiła,<br />
że z początkiem 1918 r. liczba dywizjonów<br />
S.E.5a podwoiła się. W styczniu służbę na<br />
nowych samolotach rozpoczęły 24. i 32. Sqn,<br />
które do tamtej pory użytkowały, gremialnie<br />
wycofywane ze służby, Airco DH.5. Jeszcze<br />
przed końcem miesiąca S.E.5a trafiły do<br />
1. Sqn (który przezbroił się z Nieuportów)<br />
oraz kolejnych dwóch byłych dywizjonów<br />
Airco DH.5 – 64. Sqn oraz 2. Sqn AFC (Australian<br />
Flying Corps).<br />
W pierwszych dniach nowego roku<br />
60. Sqn stracił pilota w dość nietypowych<br />
okolicznościach. Kanadyjczyk 2/Lt. Owen<br />
Thamer zapędził się znad Flandrii na północ<br />
i omyłkowo wylądował w neutralnych Niderlandach,<br />
gdzie go internowano do końca<br />
wojny, a jego S.E.5a (B4885) został wcielony<br />
do holenderskich sił powietrznych. Trzy dni<br />
później (9 stycznia) piloci tego dywizjonu<br />
stoczyli jedną z tych potyczek, nad którymi<br />
debatuje się do dziś. W pobliżu Moorslede<br />
Ltn. Max von Müller, ówczesny dowódca<br />
Jasta Boelcke, który miał już na koncie 36<br />
zwycięstw, ostrzelał R.E.8 (brytyjski bombowiec<br />
lekki i samolot rozpoznawczy). Następnie<br />
raptownie odbił w górę – nie wiadomo,<br />
czy po to, by usunąć zacięcie kaemów, czy<br />
może został trafiony przez tylnego strzelca.<br />
Wówczas zaatakowało go dwóch asów 60.<br />
Sqn – Capt. Robert Chidlaw-Roberts i Capt.<br />
Frank Soden. Nie sposób orzec, w którym<br />
momencie Albatros zapalił się. W każdym<br />
razie, Müller wolał wyskoczyć z kokpitu (bez<br />
spadochronu), niż spłonąć żywcem.<br />
Zła pogoda ograniczyła działania lotnicze<br />
aż do 24 stycznia. W południe tego<br />
dnia, w okolicy Bacelaere, patrol z 60. Sqn<br />
został zaatakowany przez pojedynczego<br />
Albatrosa, który zanurkował od strony słońca<br />
na formację S.E.5a. Lt. Alan Morey wykręcił<br />
w jego stronę i zderzył się z nim, rozrywając<br />
go na pół. Obaj piloci – Morey i Ltn.<br />
Martin Möbius z Jasta 7 – zginęli. Nazajutrz<br />
(25 stycznia) Capt. Harold Hamersley, Australijczyk<br />
z 60. Sqn, poprowadził swoją<br />
eskadrę na odsiecz bombowcom Airco<br />
DH.4, które w rejonie Staden opędzały się<br />
przed atakami tuzina Albatrosów. Wziął na<br />
cel tego, który wyróżniał się czarnym malowaniem<br />
i białą literą K na kadłubie, zmuszając<br />
go do awaryjnego lądowania. Dla<br />
Hamersleya było to siódme zwycięstwo.<br />
Jego przeciwnikiem najprawdopodobniej<br />
był Ltn. Otto Kunst z Jasta 7.<br />
Krótko przed południem 30 stycznia<br />
Capt. James McCudden, czołowy as 56. Sqn,<br />
polując na samoloty rozpoznawcze, wy-<br />
68<br />
Lotnictwo Aviation International LISTOPAD <strong>2020</strong>
Change language