You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Na tropach postępu<br />
Piotr Butowski<br />
Rosyjska droga<br />
do myśliwca piątej generacji<br />
MiG MFI miał być radzieckim odpowiednikiem amerykańskiego ATF, dzisiejszego<br />
F-22A. Skończyło się na jednym demonstratorze technologii 1.44, który<br />
wykonał zaledwie dwa loty. Fot. RSK MiG<br />
Rosyjska droga do opracowania samolotu myśliwskiego 5 generacji była długa i zawiła. Związek Radziecki<br />
zaczął opracowywać nowy myśliwiec przewagi w powietrzu mniej więcej w tym samym czasie, w którym<br />
Stany Zjednoczone rozpoczęły program Advanced Tactical Fighter (ATF). Prace koncepcyjne rozpoczęły się<br />
w 1983 r., wraz z wprowadzeniem do produkcji seryjnej myśliwców 4 generacji MiG-29 i Su-27.<br />
Siły powietrzne sformułowały pierwsze<br />
ogólne wymagania w pracy naukowo-<br />
-badawczej „Palma”, a potem w programie<br />
I-90 (Istriebitiel-90, myśliwiec na<br />
lata dziewięćdziesiąte). 19 czerwca 1986 r.<br />
zamiary te zostały potwierdzone uchwałą<br />
rządową uruchamiającą dwa programy:<br />
myśliwca ciężkiego MFI (Mnogofunkcjonalnyj<br />
Frontowoj Istriebitiel, inaczej izdielije<br />
1.42 lub izdielije 5.12) i lekkiego LFI (Liogkij<br />
Frontowoj Istriebitiel, izdielije 4.12). Oba powstawały<br />
w biurze konstrukcyjnym Mikojana<br />
i miały podobny układ aerodynamiczny;<br />
Suchoj otrzymał wtedy zadanie zbudowania<br />
samolotu bombowego dalekiego zasięgu<br />
T-60S dla zastąpienia Tu-22M, a także eksperymentalnego<br />
myśliwca S-22 ze skrzydłami<br />
o odwrotnym skosie, który jednak otrzymał<br />
znacznie niższy priorytet niż MFI i LFI.<br />
Według planu z 1986 r. myśliwiec ciężki<br />
MFI oraz jego pomniejszona i uproszczona<br />
wersja LFI miały wejść do uzbrojenia<br />
w 2001 r. i zastąpić samoloty myśliwskie Su-<br />
-27 i MiG-29. W 1988 r. projekt LFI został zamrożony<br />
na pięć lat, w wyniku czego termin<br />
wprowadzenia do eksploatacji myśliwca lekkiego<br />
uległ przesunięciu na 2006 r.; uznano,<br />
że nosicielem nowych technologii jest MFI,<br />
a LFI może powstać później na ich bazie.<br />
Pierwsze podejście: MiG MFI<br />
Najważniejsza cecha myśliwca MFI mieści<br />
się już w nazwie programu: mnogofunkcjonalnyj,<br />
wielofunkcyjny. Samolot miał<br />
łączyć możliwości myśliwca wywalczania<br />
przewagi w powietrzu, myśliwca przechwytującego,<br />
a także samolotu uderzeniowego<br />
i rozpoznawczego; planowane były wersje<br />
przechwytująca 1.42P, rozpoznawcza 1.42R,<br />
a także wersja myśliwska bazowania pokładowego<br />
1.42K dla budowanych wtedy<br />
radzieckich lotniskowców. Głównym konstruktorem<br />
MiG MFI został Grigorij Siedow,<br />
w przeszłości pilot doświadczalny i główny<br />
konstruktor samolotów myśliwskich MiG-<br />
-23 i myśliwsko-bombowych MiG-27; ogólny<br />
nadzór nad projektowaniem myśliwca<br />
spełniał konstruktor generalny OKB MiG<br />
Rostisław Bielakow. Po odejściu Siedowa na<br />
emeryturę w 1997 r. programem MFI kierował<br />
Jurij Worotnikow.<br />
Jewgienij Fiedosow, dyrektor instytutu<br />
GosNIIAS zajmującego się planowaniem<br />
rozwoju lotnictwa wojskowego, powiedział<br />
na konferencji prasowej w styczniu 1999 r.,<br />
że wobec MFI postawiono wymagania „trzy<br />
S”. Pierwsze S to swierchzwuk: naddźwiękowa<br />
prędkość przelotowa i – co ważniejsze –<br />
zdolność do prowadzenia walki powietrznej<br />
na prędkości naddźwiękowej. Nakłada to<br />
szczególne wymagania na silniki (lot z prędkością<br />
naddźwiękową bez dopalania), na<br />
układ aerodynamiczny samolotu (możliwość<br />
osiągania dużych przeciążeń w locie<br />
naddźwiękowym, a nie poddźwiękowym<br />
jak w samolotach poprzednich) oraz na<br />
12 stycznia 1999 r.<br />
miał miejsce jedyny<br />
na wiele lat pokaz<br />
MiG 1.44 na lotnisku<br />
w Żukowskim.<br />
Demonstrator 1.44<br />
miał służyć do prób<br />
nowego kształtu<br />
aerodynamicznego;<br />
nie miał radaru, ani<br />
innych elementów<br />
wyposażenia i uzbrojenia.<br />
60<br />
Lotnictwo Aviation International LISTOPAD <strong>2020</strong>
Change language