Ciepły dom Gwarancja ceny - ŚWIAT ARCHITEKTURY

którzy lubią proste, czytelne etykietki. Jeśli
takiej nie mają i muszą studiować projekt,
aby zrozumieć jego logikę i głębię, zaczyna
się problem. Staramy się, aby każdy nasz
obiekt był całkowicie stymulowany i określany
przez jego kontekst, tak urbanistyczny
jak społeczny, kulturowy, środowiskowy
i ekonomiczny. Zawsze dążymy do elegancji
form i przestrzeni. Nie odwołujemy się do
obecnie ulubionej etykiety ekologicznej. Naszym
zdaniem wartości środowiskowe są tak
samo ważne jak humanistyczne i nie wykluczają
się. Dla nas ten pro-naturalny determinizm,
w przypadku wielu architektów, jest jak
zasłona ukrywająca znikome talenty projektowe.
Czy zauważyła Pani brak elegancji wielu
tzw. „projektów ekologicznych” i jak „wydmuszkowe”
są różne ekologiczne deklaracje?
Już Witruviusz... tak, że nic to nowego pod
słońcem. Każde rozwiązanie musi być bezpieczne
dla środowiska, ale nie trzeba o tym
„trąbić” i udawać specjalisty.
Jak mówi K. Eric Drexler w „Engines of
Creation” – Aby zdefiniować granice musimy
wybrać tak kierunek, jak i podziałkę jakości.
Jako że kierunek wskaże nam „lepsze”, będziemy
też wiedzieli, gdzie znajdziemy „najlepsze”...
Sama wiedza na temat fundamentalnych
praw materii nie wystarcza, aby być
świadomym tego, gdzie znajdują się wszystkie
parametry graniczne. Musimy też uwzględnić
fakt, że projektowanie jest procesem niesłychanie
złożonym.
5
4
Czy ma Pan jakieś niespełnione
architektoniczne marzenie?
Niejedno, a ich pozycje na skali moich
marzeń zmieniają się od czasu do czasu.
W chwili obecnej mam bardzo przyziemne
marzenie. Od dwóch lat budujemy nasz
nowy dom, tak naprawdę to „dom na domu”,
w dzielnicy Notting Hill w Londynie, gdzie
udało nam się kupić ponoć ostatnią wolną
działkę. Jak przysłowiowy szewc bez butów,
walczę z „upiorną” angielską firmą budowlaną,
a sytuacja jest tak powikłana, że nie możemy
jej pracowników po prostu wyrzucić. Chciałbym
to mieć za sobą, ale na szczęście koniec
już widać. Najwyższy czas, gdyż projekt jest
filmowany przez Discovery Channel do serii
Dream Homes. Poza tym stałą ambicją, bardziej
niż marzeniem, są partnerskie układy
z klientami, którzy doceniają nasze umiejętności
i zatrudniają nas z tego powodu (a nie dlatego,
że nasze honoraria mogłyby być niższe niż
innych architektów). Od lat marzy mi sie zaprojektowanie
kościoła. Niestety, tutaj świątynie
są adaptowane na inne funkcje, a w Polsce nie
mam kontaktów w tych kręgach. No i może
też mosty w kraju. Chciałbym również, aby pro-
jekty naszej 60-ciohektarowej wyspy w Lagos
i dziesieciokilometrowego mostu zostały zrealizowane.
Jak to jest wygrać konkurs architektoniczny
na projekt mostu w centrum
Kopenhagi z taką gwiazdą światowej
architektury jak Zaha Hadid?
Są szanse na realizację tego projektu?
Musze powiedzieć, że orgazmu nie było.
Co więcej, po tym jak lista dziesięciu zaproszonych
uczestników została ogłoszona, myśleliśmy,
czy się nie wycofać z tego konkursu.
Pojawianie się tak wielkich gwiazd na listach
czasami oznacza, że są one już „namaszczone”,
a klient potrzebuje tylko formalnego
procesu, marnując czas i pieniądze innych
uczestników. Znam to od podszewki jako
sędzia konkursowy walczący z takim kamuflażem.
Jak zawsze zaczęliśmy od podstaw.
To wyraźnie spodobało się Duńczykom.
W końcu wygraliśmy, gdyż jak mówi raport
sędziowski, było to (...) unikatowe rozwiązanie
zakorzenione w specyfice lokalizacji, kulturze i historii
Danii, a jego unikatowość nie była formalna
czy wizualna tylko pragmatyczna. Wyjątkowość
naszego rozwiązania nie była oparta na formie,
ale na konstrukcji. Jest to też rozwiązanie
w 100% logiczne technicznie, tanie w użytku,
no i „ekologiczne” – zużywające minimalną
ilość energii do otwierania i zamykania mostu.
Muszę się przyznać, że czytuję sobie ten
raport, jak mam słabe momenty. Takie komplementy,
i to od Duńczyków, są naprawdę
bardzo miłe i zachęcają do dalszej pracy.
Do tej pory wygrałem dwadzieścia
międzynarodowych konkursów, z czego
dziesięć na mosty, z których zbudowałem
tylko jeden w Swansea w Walii. Statystyka
nie jest zachwycająca. Prace nad mostem
w Kopenhadze posuwają się szybko do przodu,
więc jest nadzieja, że będzie w budowie
w 2011. Mamy nadzieję, że do przetargu staną
też polskie firmy budowlane.
Czy pracując na Wyspach miał Pan
zlecenia od polskich inwestorów?
Do tej pory nie, może dlatego, że od
dawna nie miałem specjalnie bliskich kontaktów
z tutejszym środowiskiem stricte
polskim. To się powoli zmienia, ponieważ
obecnie jestem członkiem Polish City Club.
Nie żałuje Pan wyjazdu z kraju?
I tak, i nie. Tak, gdyż nie ulega wątpliwości,
że moi koledzy, którzy zostali w Polsce,
mieli nieporównywalnie większe możliwości
rozbudowywania pracowni, unoszeni
na fali ogólnego rozwoju ekonomii w okresie
postkomunistycznym. Wszyscy mieli
w miarę równe szanse. Tutaj wszedłem już
w całkowicie obstawioną rozgrywkę z tradycyjnymi
układami i wciąż walczę z tzw.
„szklanym sufitem”. Ponieważ programowo
prowadzę stosunkowo małą pracownię, nie
mam zbyt wielu szans na duże projekty na
Wyspach. Czasami z zazdrością obserwuję
skalę projektów, jakie wykonują moi koledzy
w Polsce. Stąd też nasze zainteresowanie
projektami poza Anglią – największe
z nich są obecnie w Afryce. Nie ulega też
wątpliwości, że prestiż społeczny zawodu
architekta w Europie i w Polsce jest znacznie
wyższy niż na Wyspach Brytyjskich.
Z drugiej strony, działając tutaj od 1981 roku,
rozpocząłem od pracy dla Nicholasa Grimshaw.
Zakładając moją pierwszą własną
pracownię w 1984 roku, miałem znacznie
większe szanse na cyzelowanie warsztatu
zarówno projektowego, jak i technicznego
11.
Nowa wyspa Foreshore,
Lagos, Nigeria
22.
Kryta pływalnia i centrum sportowe
NENE, Thrapston, WB
33.
Most pieszo-rowerowy przez
rzekę Medway, Maidstone, WB
44.
Dom rodziny Hesmondhalgh,
South Kensington, Londyn, WB
5
5. Górne piętro domu Toast House
(działka szerokości 2,8 m),
Peckham, Londyn, WB
66.
Przesuwny most pieszo-rowerowy
Inderhavnen, Kopenhaga, Dania
77.
Most pieszo-drogowy,
Swansea, Walia, WB
niż miałbym w Polsce, zwłaszcza w latach
1981–1990. Na pewno zmienił się mój
światopogląd i poczucie tego, co jest ważne,
a to nie zawsze pokrywa się z wartościami
obecnie dominującymi w Polsce.
Rozmawiała Joanna Jabłońska
80 świat architektury świat architektury 81
6
7
fot. archiwum pracowni Studio Bednarski