Fachowy Instalator 2020/3
Ciepło, coraz cieplej… nadchodzi okres upałów, a wraz z nim potrzeba schładzania pomieszczeń, w których żyjemy i pracujemy. Rosnące temperatury i doniesienia medialne nie pozwalają nam zapomnieć o globalnym ociepleniu i trendzie zmieniających się priorytetów użytkowników instalacji grzewczych i chłodniczych. Odnosząc się do tego zachęcam do lektury artykułu na temat wykorzystania powietrznych pomp ciepła w chłodzeniu pomieszczeń. Te urządzenia zapewnią nam całoroczny komfort cieplny przy jednoczesnym efektywnym wykorzystaniu energii. Warto również zainteresować się tematem klimatyzacji typu split. Na często pojawiające się pytania dotyczące samych urządzeń, ich montażu i serwisowania, odpowiadają nasi eksperci. Mimo rosnących temperatur gorąco polecam najnowszy numer Fachowego Instalatora. Miłej lektury życzy Redakcja
Ciepło, coraz cieplej… nadchodzi okres upałów, a wraz z nim potrzeba schładzania pomieszczeń, w których żyjemy i pracujemy. Rosnące temperatury i doniesienia medialne nie pozwalają nam zapomnieć o globalnym ociepleniu i trendzie zmieniających się priorytetów użytkowników instalacji grzewczych i chłodniczych.
Odnosząc się do tego zachęcam do lektury artykułu na temat wykorzystania powietrznych pomp ciepła w chłodzeniu pomieszczeń. Te urządzenia zapewnią nam całoroczny komfort cieplny przy jednoczesnym efektywnym wykorzystaniu energii.
Warto również zainteresować się tematem klimatyzacji typu split. Na często pojawiające się pytania dotyczące samych urządzeń, ich montażu i serwisowania, odpowiadają nasi eksperci.
Mimo rosnących temperatur gorąco polecam najnowszy numer Fachowego Instalatora.
Miłej lektury życzy
Redakcja
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
www.fachowyinstalator.pl
MAJ 2020 NAKŁAD 6000 EGZ. WYDANIE NUMER 3/2020
Easy
service
Smart Flow
3D Pro
WiFi Intelligent
Control
7-Gear Fan
Wired
controller
Opcjonalnie
G-Tech
Budowa klimatyzatora G-Tech to prawdziwa rewolucja w serwisowaniu!
Smart
FLOW 3D
WiFi Intelligent
Control
AIR
Ionizer
7
7-Gear Fan
3
3 Sleep Modes
G-Tech
U-CROWN GOLD / SILVER na R32
U-CROWN
GOLD / SILVER
SYSTEMY KLIMATYZACJI
2020
Smart
FLOW 3D
WiFi Intelligent
Control
7
7-Gear Fan
3
3 Sleep Modes
WIRED
Controller
LOMO Luxury PLUS
GREE
Opcjonalnie
LOMO
LUXURY PLUS
WYŁĄCZNY PRZEDSTAWICIEL MARKI GREE W POLSCE
BDR THERMEA GROUP
R.
OD REDAKCJI
Ciepło, coraz cieplej… nadchodzi okres upałów, a wraz z nim potrzeba schładzania
pomieszczeń, w których żyjemy i pracujemy. Rosnące temperatury i doniesienia
medialne nie pozwalają nam zapomnieć o globalnym ociepleniu i trendzie zmieniających
się priorytetów użytkowników instalacji grzewczych i chłodniczych.
Odnosząc się do tego zachęcam do lektury artykułu na temat wykorzystania powietrznych
pomp ciepła w chłodzeniu pomieszczeń. Te urządzenia zapewnią nam
całoroczny komfort cieplny przy jednoczesnym efektywnym wykorzystaniu energii.
Warto również zainteresować się tematem klimatyzacji typu split. Na często
pojawiające się pytania dotyczące samych urządzeń, ich montażu i serwisowania,
odpowiadają nasi eksperci.
Mimo rosnących temperatur gorąco polecam najnowszy numer Fachowego
Instalatora.
Miłej lektury życzy
Redakcja
Wydawca:
Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k.
Gromiec, ul. Nadwiślańska 30
32-590 Libiąż
Biuro w Warszawie:
ul. Przasnyska 6 B
01-756 Warszawa
tel. +48 22 635 05 82
tel./faks +48 22 635 41 08
Redaktor Naczelna:
Małgorzata Dobień
malgorzata.dobien@targetpress.pl
Dyrektor Marketingu i Reklamy:
Robert Madejak
tel. kom. 512 043 800
robert.madejak@targetpress.pl
Dział Promocji i Reklamy:
Andrzej Kalbarczyk
tel. kom. 531 370 279
andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl
Dyrektor Zarządzający:
Robert Karwowski
tel. kom. 502 255 774
robert.karwowski@targetpress.pl
Adres Działu Promocji i Reklamy:
ul. Przasnyska 6 B
01-756 Warszawa
tel./faks +48 22 635 41 08
Prenumerata:
prenumerata@fachowyinstalator.pl
Skład:
As-Art Violetta Nalazek
as-art.studio@wp.pl
Druk:
MODUSS
www.fachowyinstalator.pl
inne nasze tytuły:
Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie prawo ich re da gowania oraz skracania.
Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam.
4 Fachowy Instalator 3 2020
ST.SPIS TREŚCI
Fot. PANASONIC
temat numeru
CHŁODZENIE
POMPAMI CIEPŁA
czytaj od strony
20
Informacje pierwszej wody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Nowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Połączenia zaprasowywane w instalacjach gazowych. 10 lat Profipress G na polskim rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Łazienka dla osób starszych i niepełnosprawnych – armatura i akcesoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Mieszkaniowa stacja wymiennikowa HERZ-KRAKÓW De Luxe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
Logamatic TC100. System inteligentnej regulacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Pompa ciepła i kocioł peletowy – hybryda na miarę oczekiwań nowoczesnego inwestora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Powietrzne pompy ciepła i chłodzenie pomieszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Pompy obiegowe w instalacjach chłodzących klimatyzacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Dobór pomp głębinowych – na co zwrócić uwagę przy ich doborze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Zalecenia montażowe central wentylacyjnych z odzyskiem ciepła w budynkach jednorodzinnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Przegląd central wentylacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Pytania czytelników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Zestawienie najlepszych kotłów gazowych od De Dietrich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Przełom w klimatyzacji Midea. Jonizator i filtr bioHEPA w jednym urządzeniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Urządzenia do wentylacji bezkanałowej zgodne z wymogami ekoprojektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Motylkowe przeciwpożarowe klapy odcinające Lindab FBC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Przeciwpożarowe zawory powietrzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Instalacje przemysłowe bez tajemnic. Jak izolować zawory i kołnierze rurociągowe? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Warsztat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Fachowy Instalator 3 2016
5
IP.
INFORMACJE PIERWSZEJ WODY
HERZ 5.0 – nowa strona www.herz.com.pl
Aby ułatwić i usprawnić polskim partnerom
i użytkownikom dostęp do informacji dotyczących
produktów marki HERZ, firma uruchomiła
właśnie kolejną, piąta już wersję strony internetowej
www.herz.com.pl. Dostęp do informacji
on-line nabrał wyjątkowego znaczenia w tak
specyficznym okresie, w jakim wszyscy od kilku
tygodni się znajdujemy.
Najważniejszym celem nowej strony HERZ
Polska jest dostarczenie pełnej i przejrzystej
informacji o produktach, urządzeniach, rozwiązaniach
i innowacjach sygnowanych logo
z symbolem serca. Strona stanowi równocześnie
najbardziej aktualne źródło informacji związanych z bieżącym
rozwojem spółki HERZ. Pisząc o nowej stronie www.herz.
com.pl warto wspomnieć między innymi o możliwość zaprenumerowania
newslettera, systematycznie rozbudowywanej
bibliotece filmów szkoleniowych oraz możliwości szybkiego
wyszukiwania produktów. Z nowej strony łatwo trafić na polskojęzyczną
stronę internetową spółki HERZ Energietechnik,
na której prezentowana jest kompletna informacja o urządzeniach
OZE marek HERZ i BINDER. Można również sprawdzić,
co ciekawego firma oferuje w mniej znanej na rynku polskim
grupie produktowej, jaką stanowią baterie sanitarne. Na koniec,
tylko dla formalności warto wspomnieć, że nowa strona www.
herz.com.pl jest w pełni responsywna.
Źródło: HERZ Polska
MATERIAŁY PRASOWE FIRM
Aktualizacja Centrum Szkoleniowego firmy Viega w Warszawie
Firma Viega zaktualizowała ekspozycję w swoim Centrum
Szkoleniowym. Wśród nowości znalazły się między innymi:
system podtynkowy Prevista, designerskie przyciski uruchamiające
Visign, czy odpływ prysznicowy Advantix Cleviva.
Centrum Szkoleniowe Viega o powierzchni ponad 200 m²
znajduje się w nowoczesnym biurowcu Mokotów Plaza
przy ul. Postępu 6. Obiekt podzielony jest na dwie części.
W pierwszej można zobaczyć kompletną ekspozycję
produktów firmy dostępnych na polskim rynku. Na
specjalnych ściankach zaprezentowano stelaże podtynkowe,
przyciski uruchamiające, odpływy oraz fragmenty
instalacji, wykonanych w systemach zaprasowywanych
Viega. Przygotowano tu również wydzielone stanowisko
monterskie, gdzie uczestnicy szkoleń mogą sami wykonać
połączenia w technice zaprasowywania. W drugiej
części Centrum znajduje się komfortowa sala szkoleniowa
przystosowana do prezentacji multimedialnych.
Innowacyjne rozwiązania do łazienek
Niedawna aktualizacja ekspozycji objęła przede
wszystkim nowości zaprezentowane na ubiegłorocznych
targach ISH. Najważniejsza z nich to system podtynkowy
nowej generacji Viega Prevista, charakteryzujący
się wyjątkowo prostym montażem oraz całkowicie
nowa gama przycisków uruchamiających Visign, zaprojektowanych
przez renomowane studio ARTEFAKT
design. Innym ciekawym produktem jest Advantix Cleviva,
stanowiący połączenie odpływu liniowego z odwodnieniem
punktowym. Uzupełnia on szeroką ofertę
firmy Viega w zakresie techniki odprowadzania wody
z posadzki. Odpływ ten, podobnie jak nowe przyciski
otrzymał niedawno nagrodę iF Design Award 2020,
jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień w dziedzinie
wzornictwa.
Szeroka oferta szkoleń
W Centrum Szkoleniowym przy ul. Postępu odbywają
się regularne szkolenia dla instalatorów, przedstawicieli
handlowych, dystrybutorów, architektów, projektantów,
inspektorów nadzoru budowlanego. Zajęcia podzielone
są na część teoretyczną i praktyczną. .
Źrodło: Viega
6 Fachowy Instalator 3 2020
NOWOŚCI N.
MATERIAŁY PRASOWE FIRM
Inteligentne czujniki termiczne do kontroli przemysłowej
oraz wykrywania podwyższonej temperatury ciała
Firma FLIR Systems wprowadziła
na rynek stacjonarne kamery FLIR
A400 i A700 jako inteligentne czujniki
termowizyjne oraz jako kamery
do strumieniowania danych. Przeznaczeniem
nowych produktów jest
monitoring urządzeń, linii produkcyjnych,
infrastruktury krytycznej oraz
wykrywanie podwyższonej temperatury
ciała. Te niezwykle zaawansowane
w swojej konfi guracji, inteligentne
kamery pozwalają na dokładne i bezkontaktowe
monitorowanie temperatury
w wielu dziedzinach, w tym
w kontroli procesu produkcyjnego,
rozwoju produktów, kontroli emisji,
zarządzaniu odpadami, utrzymaniu
obiektów oraz poprawie sytuacji
w zakresie BHP i ochrony środowiska.
FLIR A400/A700 w opcji inteligentnego
czujnika (Smart Sensor) trafi
głównie do podmiotów zajmujących
się walką z koronawirusem. Produkty
z tej serii oferują wielokanałowy przesył
obrazu, rozproszoną architekturę
oraz łączność z siecią Wi-Fi, a tym
samym zwiększają prędkość przesyłania
danych, umożliwiają szybsze
podejmowanie decyzji i zapewniają
profesjonalistom większą wydajność
i bezpieczeństwo.
Kamery FLIR z serii A400/A700 zaprojektowane
zostały w dwóch konfi
guracjach, które pozwalają lepiej
spełniać wymagania w konkretnych
zastosowaniach. Konfi guracja inteligentnego
czujnika (Smart Sensor)
zalecana do mierzenia podwyższonej
temperatury ciała oferuje zarówno
zaawansowane narzędzia pomiarowe
jak i alarmy w rozproszonej architekturze,
aby umożliwiać szybsze
podejmowanie kluczowych decyzji.
Konfi guracja strumieniowania obrazów
(Image Streaming) zapewnia
możliwość wielokanałowego przesyłania
obrazu termicznego, pomagając
tym samym w optymalizacji kontroli
procesu, usprawnieniu zarządzania
jakością i rozpoznawaniu potencjalnych
awarii, które mogłyby prowadzić
do zatrzymania linii produkcyjnej.
Użytkownik może zaprojektować
swoje urządzenie, wybierając konfi -
gurację inteligentnego czujnika lub
strumieniowania danych, decydując
się na korpus kamery A400 albo A700,
zależnie od pożądanej rozdzielczości,
a następnie dodaje obiektyw i inne
dodatkowe akcesoria potrzebne dla
danego zastosowania.
– Kamery termowizyjne FLIR od ponad
40 lat zapewniają profesjonalistom
technologię, która nie tylko
zwiększa ich możliwości, ale także
bezpieczeństwo pracy – przekonuje
Jim Cannon, prezes i dyrektor generalny
FLIR. – Cały świat staje ramię
w ramię przeciwko ogólnoświatowej
pandemii COVID-19. W obliczu zapotrzebowania
na technologię termowizyjną
fi rma FLIR zadecydowała
o wysłaniu pierwszych nowych kamer
z serii A do profesjonalistów, którzy
wykorzystują je do wykrywania podwyższonej
temperatury ciała, stosując
je w połączeniu z innymi podobnymi
narzędziami, aby pomóc zapobiec
rozprzestrzenianiu się wirusa.
Co więcej, fi rma FLIR prowadzi obecnie
testy wersji beta zautomatyzowanego
oprogramowania do wykrywania
podwyższonej temperatury
ciała, które jest w pełni zintegrowane
z kamerami termowizyjnymi FLIR zatwierdzonymi
przez amerykańską
Agencję Żywności i Leków. Zostało
ono stworzone, by szybko zwiększać
dokładność, łatwość obsługi i prędkość
istniejących procedur kontroli.
Firma FLIR wyda oświadczenie na temat
tego urządzenia w drugim kwartale
2020 roku.
Kamery FLIR A400/A700 w wersji inteligentnego
czujnika termicznego
(Thermal Smart Sensor) i strumieniowania
obrazu termicznego (Thermal
Image Streaming) są obecnie
w sprzedaży na całym świecie u partnerów
dystrybucyjnych produktów
fi rmy FLIR.
Więcej informacji można znaleźć
na stronie https://www.fl ir.eu/instruments/a400-a700-series/
Źródło: FLIR
Fachowy Instalator 3 2020
7
N.
NOWOŚCI
Wielogazowe detekcji nagrodzone Złotym Medalem targów INSTALACJE
Wielogazowe, wielopunktowe stacjonarne systemy detekcji gazów
do garaży zamkniętych i innych podobnych pomieszczeń
marki Pro-Servis, choć są nowością, mają już uznanie na rynku.
Zostały także docenione i nagrodzone Złotym Medalem targów
INSTALACJE 2020.
Istotą nowatorskiego rozwiązania jest funkcjonowanie dwóch,
trzech, a nawet czterech połączonych ze sobą modułów detekcyjno-pomiarowych.
Górny wykrywa gazy o ciężarze właściwym
podobnym do powietrza, a dolne moduły wykrywają gazy cięższe
od powietrza. Specyfi ką tego rozwiązania jest także właściwy
dobór sensorów, co wyklucza fałszywe alarmy. Urządzenia
mogą pracować samodzielnie lub we współpracy z centralkami
bądź sterownikami tworząc wielogazowe i wielopunktowe
systemy detekcji gazów.
MATERIAŁY PRASOWE FIRM
Źródło: Pro-Service
Nowa kamera termowizyjna TiS60+
Firma Fluke wprowadza do sprzedaży
w Polsce kamerę termowizyjną
Fluke TiS60+, która jest dedykowana
zespołom utrzymania ruchu, a szczególnie
technikom dopiero rozpoczynającym
korzystanie z termografi i.
Kamera TiS60+ pozwala rejestrować
w podczerwieni obrazy odzwierciedlające
mniejsze różnice temperatur
z większej odległości. Zastosowana
w niej technologia IR-Fusion pozwala
zobaczyć problem i jego lokalizację
na jednym obrazie (dzięki nakładaniu
na siebie dwóch obrazów – z pasma
widzialnego oraz z podczerwieni).
Kamera TiS60+ oferuje użytkownikom
bardzo wysoką rozdzielczość 320x240
oraz stałą ogniskową ułatwiającą
rejestrację. Kamera TiS60+ jest wyposażona
w funkcję IR Photo Notes,
która umożliwia operatorowi kamery
proste dodawanie do termogramów
zdjęć z informacjami zawierającymi
nazwę urządzenia lub lokalizację pomieszczenia.
Źródło: Fluke
Kominek bez dokładania drewna
Kominki gazowe to alternatywa dla tradycyjnych kominków
opalanych drewnem. Można je instalować niemal
w każdym pomieszczeniu. Nie wymagają bowiem tradycyjnego
komina. Urządzenia można podłączyć do systemu
przewodów koncentrycznych, które wystarczy wyprowadzić
poza ścianę budynku lub dach. Wachlarz możliwości
do zainstalowania kominka gazowego jest naprawdę bogaty.
Nawet właściciele niewielkich powierzchni mogą się
cieszyć realistyczną wizją ognia, która jest dokładnie taka
sama jak w tradycyjnych kominkach. Ogromną zaletą jest
także to, że urządzenie korzysta z gazu ziemnego lub LPG,
który jest nie tylko ekologiczny, ale i ekonomiczny.
Źródło: Kratki
8
Fachowy Instalator 3 2020
www.fachowyinstalator.pl
N.
NOWOŚCI
Więcej miejsca w łazience
Roca wprowadza nowe stelaże Duplo
One. Wszystko po to, aby było bardziej
komfortowo, higienicznie i ekologicznie.
Stelaże Duplo One są oferowane
do tak popularnych na polskim rynku
misek wc i toalet myjących podwieszanych
i do stojących do zabudowy lekkiej
i ciężkiej. Ich największą zaletą jest
głębokość, która została zredukowana
aż do 80 mm. To idealne rozwiązanie
do mało przestrzennych łazienek.
Komfort użytkowania zwiększa cichy
zawór napełniający, który spełnia wymagania
1 klasy akustycznej (poziom
głośności jest mniejszy niż 20 dBA).
System zapewnia oszczędne spłukiwanie.
Poprzez regulację można wybrać
jedną z trzech opcji ilości wody:
6/3l, 4,5/3l aż do wersji najbardziej
oszczędnej 4/2l.
Do stelaży dostosowana jest cała gama
przycisków tradycyjnych i wysoce higienicznych
elektronicznych. Nowe
stelaże są łatwe w montażu, przyciski
montuje się bez użycia narzędzi, a wysokość
może być w łatwy sposób regulowana.
Pomocne instrukcje znajdują
się na stronie roca.pl. Ich zastosowanie
to gwarancja niezawodności i najwyższej
jakości na lata, a to za sprawą zastosowanych
komponentów.
Źródło: Roca
MATERIAŁY PRASOWE FIRM
Solidna podstawa umywalki
Stelaże podtynkowe utożsamiane są najczęściej
ze spłuczką i miską WC. Warto
jednak przyjrzeć się ich rodzajom oraz
szerszemu zastosowaniu. W ofercie fi rmy
TECE znajdziemy m.in. nowe moduły pod
umywalkę o regulowanej wysokości ramy.
Dzięki nim zwiększymy potencjał aranżacyjny
łazienki – także w sytuacjach, gdy
muszą być spełnione wysokie wymagania
techniczne. Odpowiednio dobrany stelaż
daje gwarancję bezawaryjności i funkcjonalności
na lata.
Nowością są dwa modele z możliwością
regulacji wysokości ramy w zakresie
820-980 mm. To kompletnie zmontowane
stelaże, składające się z solidnej samonośnej
ramy i dwóch szpilek montażowych
M 10. Na wyposażeniu modułów jest także
wskaźnik rozstawu z regulacją pionową
i poziomą oraz dźwiękoszczelny trawers
do mocowania kolan naściennych. Pierwszy
model zawiera także łuk przyłączeniowy
DN 40/50 z redukcją gumową NW
30/50, drugi – syfon podtynkowy DN 50
z wyciąganym wkładem o średnicy nominalnej
30.
Źródło: TECE
Podgrzewacz CWU z wysoko wydajną pompą ciepła
Nowa pompa ciepła Panasonic do podgrzewania
wody jest świetnym rozwiązaniem dla każdego
domu. Dostępne w wariantach 200 lub 270 litrów,
pompy zapewniają wysoką wydajność na poziomie
A+ i zmniejszony o 75% pobór energii w porównaniu
z tradycyjnymi elektrycznymi urządzeniami
do ogrzewania wody.
Nowa pompa zapewnia aż trzy możliwości montażu
– bez obudowy (powietrze otaczające), z obudową
(2 kanały – wlot / wylot) i częściowo w obudowie
(1 kanał – wylot powietrza). Tym samym urządzenie
można dostosować do indywidualnych potrzeb,
jak zastosowanie na małych powierzchniach, przy
niskich sufitach i w narożnikach. Modele oferują także
cztery tryby robocze – automatyczny, manualny,
Boost (szybki podgrzew) i tryb wakacyjny. Ponadto
pompa jest przyjazna dla środowiska, ponieważ nie
zawiera CFC.
Wersja 270C1F (270-litrowa) zapewnia jeszcze wyższą
wydajność, dzięki dodatkowej wężownicy oraz
dwóm dodatkowym trybom pracy: wspomagające
źródło ciepła i praca z panelami słonecznymi. Najwyższą
jakość gwarantuje także wewnętrzna emaliowana
powłoka zbiornika oraz związki dielektryczne
w orurowaniu, zapobiegające korozji.
Urządzenie jest wyposażone w cyfrowy panel sterowania
z opcją kontroli poboru prądu, umożliwiający
łatwą i intuicyjną obsługę. Posiada także zawór bezpieczeństwa
na wypadek awarii lub wzrostu ciśnienia.
Źródło: Panasonic
10
Fachowy Instalator 3 2020
NOWOŚCI N.
Brodzik prawie niewidoczny
W nowoczesnej łazience olbrzymi nacisk kładzie się
na wszelkie udogodnienia, wpływające na komfort użytkowników
i zapewnienie najwyższego poziomu higieny.
Płaski, prawie niewidoczny brodzik prysznicowy Geberit
Sestra nie wymaga zrywania płytek podłogowych,
a jego montaż jest dużo prostszy, niż odpływu ukrytego
w podłodze. Można go całkowicie lub częściowo wpuścić
w posadzkę. Dyskretny, wydłużony korek spustowy idealnie
wpasowuje się w kanał odpływowy, co zapewnia większą
wydajność. Subtelne kontury na powierzchni brodzika
sprawiają, że Sestra idealnie imituje naturalny kamień i zabezpiecza
przed poślizgnięciem się pod prysznicem. Odpowiada
za to solidny, odporny na uszkodzenia materiał,
z jakiego go wykonano: przyjemnie ciepła w dotyku mieszanka
mineralnego proszku i syntetycznej żywicy.
Produkty serii Geberit Sestra dostępne są teraz w kilku kolorach
– białym, kamienno-szarym i grafi towym, oraz w rozmiarach
zapewniających wszelkie możliwe opcje łączenia.
Możemy wybierać spośród 3 wersji kolorystycznych i 9 wariantów
rozmiarowych, w szerokości 80 lub 90 cm i o różnych
długościach w przedziale od 90 do 160 cm.
Źródło: Geberit
REKLAMA
Fachowy Instalator 3 2020
11
I.
instalacje
Połączenia zaprasowywane w instalacjach gazowych
10 lat Profipress G na polskim rynku
Wprowadzenie przez firmę Viega na polski rynek systemu Profipress G stanowiło
prawdziwy przełom dla branży instalacyjnej. Szybkie i bezpieczne połączenia zaprasowywane
mogły być od tej pory stosowane również w instalacjach gazowych, tak
jak w innych krajach europejskich. Wykonawcy z dużym entuzjazmem przyjęli tę
innowację, która pozwalała pracować znacznie szybciej, łatwiej i bezpieczniej.
PROMOCJA
Do 2010 roku, zgodnie z polskim prawem
budowlanym, rury miedziane
w instalacjach gazowych mogły być
łączone tylko lutem twardym. Firma
Viega długo zabiegała o zmianę w tym
zakresie, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom
wykonawców i inwestorów.
Przełomem było Rozporządzenie Ministra
Infrastruktury z 2009 roku, dopuszczające
stosowanie innych sposobów
łączenia rur, pod warunkiem, że spełniają
wymagania szczelności i trwałości
określone w Polskiej Normie, dotyczącej
przewodów gazowych dla budynków.
Po uzyskaniu aprobaty technicznej,
certyfikatów zgodności Instytutu Nafty
i Gazu i po wystawieniu deklaracji
zgodności, system Profipress G został
dopuszczony do sprzedaży i stosowania
na terenie naszego kraju.
Produkt szybko zyskał uznanie instalatorów,
mimo, że początki jego stosowania
nie zawsze były łatwe. „Naszym
pierwszym projektem wykonanym
w systemie Profipress G było osiedle
169 domów szeregowych w Dobrzykowicach.
Na początku pojawiały się
pewne problemy z gazowniami, które
niechętnie odbierały instalacje łączone
poprzez zaprasowywanie, ponieważ
nowa technologia nie była jeszcze
rozpowszechniona” – wspomina
Mateusz Robotnikowski, właściciel firmy
INS-MATRO.
Fot. 1. Wprowadzenie 10 lat temu przez firmę Viega systemu Profipress G na polski rynek
było prawdziwą rewolucją dla branży instalacyjnej.
Wygodne rozwiązanie
z gwarancją bezpieczeństwa
Profipress G to sprawdzony system
łączenia rur miedzianych zgodnych
z normą EN 1057 o średnicach od 12
do 54 mm. Przeznaczony jest do budowania
bezpiecznych i wydajnych instalacji
gazowych i układania przewodów
w warunkach utrudnionych. Wszystkie
złączki wyposażone są w najwyższej
jakości element uszczelniający z HNBR.
Wyraźne, żółte oznakowanie komponentów
wyklucza możliwość pomyłki.
Przejścia gwintowane i łączniki specjalne
wykonane są z wytrzymałego
brązu. Maksimum bezpieczeństwa
gwarantuje charakterystyczny profil
SC-Contur. Dzięki temu rozwiązaniu,
każde omyłkowo niezaprasowane połączenie
zostanie natychmiast wykryte
podczas próby szczelności. Zakres ciśnienia
dla przeprowadzenia próby dla
mediów gazowych wynosi od 22 mbar
do 3 bar. Złączki Profipress G mogą być
stosowane również do przewodów oleju
opałowego i napędowego.
Szybszy i wygodniejszy montaż
Montaż w technice zaprasowywania
firmy Viega trwa nawet o 50% krócej,
w porównaniu z lutowaniem, eliminując
jednocześnie zagrożenia wynika-
12 Fachowy Instalator 3 2020
instalacje I.
Fot. 2. System Profipress G przeznaczony jest do montażu bezpiecznych
i wydajnych instalacji gazowych.
Fot. 3. Dzięki profilowi SC-Contur, każde omyłkowo niezaprasowane
połączenie zostanie natychmiast wykryte podczas próby szczelności.
Fot. 4. Montaż w technice zaprasowywania trwa nawet o 50% krócej, w porównaniu
z lutowaniem. Złączka zostaje po prostu nasunięta na rurę na oznaczoną głębokość, a następnie
zaprasowana przy pomocy zaciskarki, co zajmuje dosłownie kilka sekund.
jące z operowania otwartym ogniem.
Ponadto w przypadku używania lutu
twardego podwyższona temperatura
łącznika (ponad 450°C) może powodować
uszkodzenie warstewki tlenku miedzi,
chroniącej materiał przed korozją.
Jakość połączeń zależy więc w dużym
stopniu od sprawności i doświadczenia
wykonawcy. Systemy zaprasowywanie
Viega eliminują wszystkie te problemy.
Złączka zostaje tu po prostu nasunięta
na rurę na oznaczoną głębokość, a następnie
zaprasowana elektrohydraulicznie
za pomocą zaciskarki, co trwa
kilka sekund. „Obecnie przy montażu
instalacji gazowych praktycznie zawsze
wybieramy zaprasowywanie na zimno.
Decyduje o tym szybkość pracy, estetyka
połączeń i względy bezpieczeństwa.
Ponadto wykonywanie połączeń
zaprasowywanych jest znacznie
prostsze i wygodniejsze niż lutowanie,
a zaciskarki Viega Pressgun pozwalają
na łatwy montaż nawet w trudno dostępnych
miejscach” – mówi Mateusz
Robotnikowski.
www.viega.pl
Fachowy Instalator 3 2020
13
I.
instalacje
Łazienka dla osób starszych i niepełnosprawnych
– armatura i akcesoria
PROMOCJA
Jak urządzić łazienkę
przyjazną osobom starszym
i niepełnosprawnym?
Trzeba zrobić
wszystko, by przestrzeń,
z której często korzystają,
była wolna od przeszkód.
Aby tego dokonać, najlepiej choć
na chwilę spróbować wczuć się w sytuację
seniora czy osoby niepełnosprawnej.
Szybko przekonamy się, że próg
pomiędzy pomieszczeniami jest przeszkodą
nie do przebycia na wózku inwalidzkim.
Człowiek poruszający się
o kulach nie skorzysta samodzielnie
z brodzika, gdy ten będzie zbyt wysoki.
Super slim pro – odpływ liniowy
W trosce o osoby, które mają trudności z chodzeniem,
zamontujmy więc w łazience płaski brodzik. Dobrym
rozwiązaniem będzie także kabina prysznicowa typu
walk-in z odpływem liniowym, np. Easy New czy Super
Sirocco Sensor
– bezdotykowa bateria
umywalkowa
stojąca
Bora Sensor Power-Safe – bezdotykowa
bateria umywalkowa ścienna do wody
zimnej lub zmieszanej
slim pro. Odpływy te są wykonane z wysokiej jakości stali
nierdzewnej i wyposażone w uszczelniające kołnierze
hydroizolacyjne, które zabezpieczają łazienkę przed zalaniem.
Mistral Sensor
– bezdotykowa bateria
umywalkowa stojąca
z wbudowanym
mieszaczem
O seniorach pomyślmy również, dobierając armaturę. Może najwygodniejsze
będą baterie bezdotykowe? Są chętnie stosowane
w budynkach użyteczności publicznej – ze względu na wygodę,
higienę i oszczędność. Mają zamontowany fotoelement reagujący
na ruch i połączony z nim elektrozawór, dzięki któremu
wystarczy włożyć dłoń pod wylewkę, by płynęła woda. Armatura
ta nie wymaga od użytkownika regulowania intensywności
strumienia ani temperatury. Co ważne, zużywamy wody dokładnie
tyle, ile faktycznie potrzebujemy. Odpada problem związany
z przypadkowym zostawieniem niezakręconego kranu.
14
Fachowy Instalator 3 2020
instalacje I.
Szukając odpowiednich modeli bezdotykowych,
warto zwrócić uwagę
na serię Mistral z regulacją temperatury
wody. Funkcjonalne, stojące modele
umywalkowe mają prostą formę,
pasującą do każdego nowoczesnego
stylu. Jednolita powierzchnia ułatwia
ich czyszczenie – nie ma „bruzd”, czyli
miejsc sprzyjających zbieraniu się brudu
i bakterii.
Padwa Medico Antiseptic
– bateria umywalkowa
stojąca
Padwa Medico Antiseptic
– bateria umywalkowa
ścienna
Innym typem armatury zasługującym na zainteresowanie,
gdy urządza się łazienkę z myślą o seniorach i niepełnosprawnych,
są baterie nazywane lekarskimi, jak modele z serii Padwa
Medico i Padwa Medico Antiseptic. Wyróżnia je wygodny
uchwyt pozwalający na szybkie regulowanie strumienia
wody. To pewne ułatwienie dla osoby, która ma mniej sprawne
ręce i z trudnością korzysta z tradycyjnych kurków czy
uchwytów. Taki typ baterii umożliwia obsługiwanie ich nawet
za pomocą łokcia, dlatego wybierane są często do przychodni
i gabinetów lekarskich – by ograniczyć dotykanie armatury
dłonią i nie przenosić zarazków. To modele, które łatwo też
utrzymać w czystości. Do wyboru są baterie umywalkowe
stojące lub ścienne.
Udogodnieniami dla seniorów są najróżniejsze uchwyty
i poręcze, które pomagają korzystać z urządzeń sanitarnych.
Powinny być fachowo przymocowane i mieć ergonomiczny
kształt, by idealnie dopasowywały się do dłoni.
Montuje się je na ścianie blisko urządzeń sanitarnych,
z których się korzysta, wtedy nie przeszkadzają innym
użytkownikom łazienki.
Uchwyt pojedynczy
300 mm
Poręcz kątowa
Uchwyt podwójny składany 810 mm
Uchwyt pojedynczy
Poszukując tego typu wyposażenia, warto przyjrzeć się serii
akcesoriów łazienkowych dla osób starszych i niepełnosprawnych
Metalia Help. W ofercie są pojedyncze i podwójne
uchwyty o różnych rozmiarach, stałe lub składane. Umieszcza
się je na przykład przy misce sedesowej. Do wyboru są
Siedzisko
prysznicowe
składane
Siedzisko prysznicowe
składane
produkty w białym kolorze, o średnicy 28 mm, jak również
modele o połyskującej, srebrnej barwie – ze stali szlachetnej,
o średnicy 32 mm. Uchwyty lekko wygięte będą stanowiły
dobrą asekurację dla starszej osoby pod prysznicem. Specjalne
poręcze kątowe okażą się pomocne w przemieszczaniu
się, wstawaniu, siadaniu.
Dla człowieka w podeszłym wieku problemem może być
dłuższe stanie pod prysznicem czy schylanie się, by wykonać
czynności pielęgnacyjne. Dlatego potrzebne jest siedzisko
prysznicowe. Ograniczy ryzyko poślizgnięcia się seniora
podczas kąpieli. Najchętniej wybierane są krzesła składane,
ponieważ nie przeszkadzają pełnosprawnym użytkownikom
podczas kąpieli. Siedzisko prysznicowe powinno być trwałe,
odporne na obciążenia i dobrze przymocowane.
www.ferro.pl
Fachowy Instalator 3 2020
15
O.
ogrzewanie
Mieszkaniowa stacja wymiennikowa HERZ-KRAKÓW De Luxe
W 1990 roku, w Krakowie rozpoczęła swoją działalność spółka HERZ
Armatura i Systemy Grzewcze – polska filia austriackiej firmy HERZ
Armaturen. Od momentu rozpoczęcia swojej działalności
HERZ wprowadza na polski rynek szeroki asortyment nowoczesnej
armatury regulacyjnej, zapewniającej racjonalne, a więc oszczędne
gospodarowanie energią. Armatura marki HERZ w pełni sprawdza
się w polskich warunkach eksploatacyjnych, czego najlepszym dowodem
jest ponad 7 milionów sprzedanych termostatów!
PROMOCJA
Stacja mieszkaniowa
HERZ-KRAKÓW De Luxe
Firma Herz wprowadziła na rynek stację
mieszkaniową HERZ-KRAKÓW De Luxe (nr
art. 1 4022 65) – wysoko zaawansowane
technologicznie, kompaktowe urządzenie
wielofunkcyjne, przeznaczone do zabudowy
indywidualnej w mieszkaniach
lub do zabudowy zbiorowej w szachtach
instalacyjnych. Stacja przygotowuje ciepłą
wodę użytkową oraz zasila instalację
centralnego ogrzewania w mieszkaniu.
Stacja mieszkaniowa HERZ-KRAKÓW
De Luxe wymaga zasilania zewnętrznego
w układzie trzyrurowym tj. woda
zimna, czynnik grzewczy zasilanie, czynnik
grzewczy powrót. Stacja zasila insta-
Fot. 1. Stacja mieszkaniowa
HERZ-KRAKÓW De Luxe – wymiary.
lacje wewnętrzne w mieszkaniach lub
lokalach użytkowych w układzie czterorurowym:
woda zimna, ciepła woda
użytkowa, czynnik grzewczy zasilanie,
czynnik grzewczy powrót do zasilenia
grzejników.
Charakteryzująca się dużą mocą grzewczą
oraz wysoką wydajnością w zakresie
przygotowania czynnika grzewczego
(przy normatywnej temperaturze przygotowania
ciepłej wody użytkowej),
stacja pozwala na dokonanie przegrzewu
wewnętrznej instalacji c.w.u. Stacja
mieszkaniowa, w przeciwieństwie
do zasobnika ciepłej wody użytkowej,
rozpoczyna pracę dopiero wtedy, gdy
pojawi się zapotrzebowanie na ciepłą
Fot. 2. Stacja mieszkaniowa
HERZ-KRAKÓW De Luxe.
Parametry pracy stacji
moc grzewcza:
37,8 kW
wydajność:
12 l/min
temperatura c.w.u.: 55°C
temperatura przegrzewu: 75°C
moc instalacji c.o.: 10 kW
ciśnienie dyspozycyjne c.o. 23 kPa
wodę użytkową, co pozwala istotnie
ograniczyć zużycie energii.
Stacja mieszkaniowa HERZ-KRAKÓW
De Luxe zapewnia stałą temperaturę
ciepłej wody użytkowej oraz jej odpowiedni
strumień zarówno przy stałym,
jak i zmiennym lub wielokrotnym
poborze – tzw. mostek cieplny pozwala
na ciągłą dyspozycyjność stacji
do przygotowania ciepłej wody użytkowej.
Jako wyposażenie dodatkowe
oferowane są sterowniki elektroniczne
z programatorami czasowymi, konsole
przyłączeniowe z zaworami odcinającymi
oraz szafki instalacyjne do zabudowy
naściennej.
Stacja mieszkaniowa HERZ-KRAKÓW
De Luxe została nagrodzona Złotym
Medalem MTP INSTALACJE 2016.
Aby uzyskać więcej informacji o produktach
marki Herz zapraszamy do regularnych
odwiedzin strony www.herz.
com.pl, fanpage’a na Facebooku oraz
kanału HERZ na YouTube.
www.herz.com.pl
16 Fachowy Instalator 3 2020
ogrzewanie O.
PROMOCJA
Logamatic TC100
System inteligentnej regulacji
Wraz z rozwojem systemów grzewczych, polegającym na stosowaniu coraz
bardziej sprawnych, efektywnych i zapewniających wysoki komfort źródeł ciepła
jak np. kotły kondensacyjne lub pompy ciepła, rosną potrzeby użytkowników
związane z ich sterowaniem i automatycznym zarządzaniem systemami
ogrzewania.
Logamatic TC100 jest znakomitą odpowiedzią
marki Buderus na najnowsze
oczekiwania klientów łączącą walory
użytkowe i niezwykle atrakcyjny wygląd.
Podstawą systemu jest regulator Logamatic
TC100 wyposażony w szklany front
w kolorze czarnym ze zintegrowanym
dotykowym wyświetlaczem. W celu
oszczędności energii elektrycznej wyświetlacz
posiada funkcję autowygaszania,
a wbudowany czujnik ruchu umożliwia
jego ponowną aktywację nawet
zanim użytkownik zdąży go dotknąć.
Identyfi kację aktualnego stanu pracy
umożliwia również zintegrowane z obudową
regulatora podświetlenie dyskretne
sygnalizujące wizualnie wybrane
ustawienia aplikacji – zielony kolor oznacza
tryb nieobecności, czerwony – zakłócenia,
pomarańczowy – wzrost temperatury,
a niebieski – jej obniżenie.
Dla wygody użytkowników obsługa regulatora
odbywa się za pomocą aplikacji
MyMode, którą można bezpłatnie pobrać
z GooglePlay lub AppStore i użytkować
na urządzeniach mobilnych typu
smartfon lub tablet z systemem Android
lub iOS. Możliwe jest podłączenie do
9 urządzeń mobilnych.
Dzięki bezprzewodowej komunikacji z routerem
WLAN wbudowana automatyka pogodowa
nie wymaga podłączenia czujnika
temperatury zewnętrznej, ponieważ informacje
o aktualnej temperaturze na zewnątrz
budynku mogą być pobierane z serwisu
internetowego. Dlatego do pogodowego
sterowania modulacją mocy kotła kondensacyjnego
Buderus z protokołem wymiany danych
EMS plus i Logamatic TC100 wystarczy
aktywne połączenie z internetem.
Częścią systemu regulacji Logamatic
TC100 są elektroniczne, programowalne
głowice grzejnikowe wyposażone
w czujnik temperatury pomieszczenia.
W zależności od ilości zastosowanych
głowic możliwe jest niezależne programowanie
temperatur i czasów ogrzewania
nawet dla 19 stref grzewczych /
pomieszczeń.
Logamatic TC100 ma również wbudowany
czujnik temperatury pomieszczenia,
co oznacza, że w przypadku najprostszych
instalacji z jedną strefą grzewczą,
z obiegiem zasilanym bezpośrednio
z kotła, bez sprzęgła hydraulicznego
może on zarządzać pracą systemu
bez dodatkowych
elektronicznie programowalnych
głowic
grzejnikowych.
W przypadku kotłów
marki Buderus
wyposaż onych
w protokół EMS
plus możliwe jest
również programowanie
czasów podgrzewania
wody w podgrzewaczu
pojemnościowym
c.w.u., jeśli jest on zasilany z kotła.
Logamatic TC100 z aplikacją MyMode
posiada również w funkcję geolokalizacji,
która na życzenie użytkowników
umożliwia wykrywanie ich obecności
w domu i automatyczne obniżanie lub
podwyższanie temperatur bez konieczności
dodatkowego ingerowania w nastawione
programy grzewcze.
Dzięki opcjonalnym akcesoriom dodatkowym
Logamatic TC100 może również
z powodzeniem
współ pracować
z systemami ogrzewania
zasilanymi ze
źródeł ciepła, które nie
pracują w protokole EMS
plus, a z regulacją dwustawną
zał./wył. lub w protokole OpenTherm.
System sterowania Logamatic TC100
marki Buderus to wygoda i możliwość
zwiększenia sezonowej efektywności
energetycznej ogrzewania pomieszczeń
nawet o +5%, a w efekcie zmniejszenia
rachunków za ogrzewanie.
www.buderus.pl
Fachowy Instalator 3 2020
17
O.
ogrzewanie
Pompa ciepła i kocioł peletowy
– hybryda na miarę oczekiwań nowoczesnego inwestora
Zarówno kocioł peletowy jak i pompa ciepła mogą z powodzeniem pracować samodzielne
i być jedynym źródłem ogrzewania oraz przygotowania ciepłej wody
użytkowej w budynku. Po co więc stosować układy hybrydowe składające się
z większej ilości urządzeń? Upraszczając, zazwyczaj wygląda to w ten sposób, że
w danym momencie pracuje źródło, które jest bardziej wydajne w aktualnych warunkach
lub obydwa źródła pracują jednocześnie. Głównym punktem odniesienia
są tutaj oczywiście warunki atmosferyczne.
PROMOCJA
Dla kogo takie rozwiązanie?
Układy hybrydowe są szczególnie polecane
do modernizowanych budynków,
chociaż nic nie stoi na przeszkodzie aby
zastosować ten model do nowo budowanych
domów. W starszych obiektach
instalacje grzejnikowe mogą nie być
dostosowane do ogrzewania jedynie
pompą ciepła – wtedy lepiej sprawdzi
się ogrzewanie płaszczyznowe. Kolejnym
nieco prozaicznym aspektem, jest
fakt iż w modernizowanym obiekcie jakieś
źródło ciepła już istnieje. Dlaczego
więc nie wspomóc go pompą ciepła
zapewniając sobie komfort i oszczędności
finansowe? Dodatkowe urządzenie
grzewcze to też zabezpieczenie na wypadek
ewentualnej awarii pompy ciepła.
peletowym jest opłacalne? Poniżej przedstawiamy
porównanie kosztów ogrzewania
domu pompą ciepła Vesta i kotłem
peletowym SAS. Do obliczeń przyjęliśmy
roczne zapotrzebowanie na energię budynku
wyliczone na podstawie audytu
energetycznego. Pozwoli to na dokładniejsze
wyliczenia niż te uwzględniające
tylko powierzchnię budynku. Wyliczenie
przeprowadziliśmy dla dwóch wariantów
uwzględniających różne zapotrzebowanie
budynku przy -10°Celsjusza i dla innego
punktu biwalentnego, czyli temperatury,
w której uruchamia się nasze drugie
urządzenie grzewcze – w tym przypadku
kocioł peletowy o sprawności uśrednionej
do 90%. Oznacza to, że do obliczeń
można przyjąć dowolny kocioł peletowy
SAS. Najlepsze rezultaty ekonomiczne
otrzymamy wykorzystując kocioł peletowy
w sezonie grzewczym jako urządzenie
wspomagające, a pompę ciepła w pozostałych
dniach roku.
WARIANT I
Założenia:
1) Zapotrzebowanie budynku przy -10°C:
14,5 kW
2) Roczne zapotrzebowanie na energię
budynku: 30 277 kWh (klimat umiarkowany
według Rozporządzenia Komisji
(UE) 813/2013)
3) SCOP pompy ciepła dla W35: 4,2
4) SCOP pompy ciepła dla W55: 3,5
5) Punkt biwalentny: -4°C
6) Sprawność kotła peletowego: 90%
Co możemy zyskać
decydując się na hybrydę?
Jeśli wybierzemy pompę ciepła pracującą
w systemie hybrydowym z kotłem,
wówczas możemy zdecydować
się na urządzenie o mniejszej mocy
grzewczej, czyli automatycznie tańsze.
Dzięki temu inwestycja staje się dla nas
atrakcyjniejsza.
Instalacja hybrydowa, to system grzewczy,
w którym znajdują się co najmniej dwa
źródła ciepła korzystające z różnych rodzajów
paliw. Urządzenia te zazwyczaj odznaczają
się różną mocą grzewczą, np. pompa
ciepła dostarcza 80% energii, a kocioł dobieramy
tak, by wytworzyć brakujące 20%.
Wielu inwestorów zastanawia się jednak,
jak układy hybrydowe w praktyce przekładają
się na koszty ogrzewania budynku.
Czy łączenie pracy pompy ciepłą z kotłem
Rys. 1.
Vesta - powietrzna pompa ciepła typu monoblok.
18
Fachowy Instalator 3 2020
ogrzewanie O.
Rys. 2. BIO COMPACT to jeden z kotłów peletowych SAS wyposażony w samoczyszczący
palnik MULTIFLAME, który doskonale sprawdzi się w układzie hybrydowym z pompą ciepła.
7) 1 kg peletu: 5 kWh
8) Koszt 1kWh energii elektrycznej: 0,65 zł
9) Koszt 1 tony peletu: 900 zł
Roczny koszt ogrzewania budynku:
1) System podłogowy: 4 694 zł (koszt
pracy grzałki elektrycznej: 589 zł;
praca przez 259 godzin przy średniej
mocy 3,5 kW)
2) System mieszany (podłogowy/grzejnikowy):
5 571 zł (koszt pracy grzałki
elektrycznej: 589 zł; praca przez
259 godzin przy średniej mocy 3,5 kW)
3) Kocioł peletowy: 6 055 zł
4) System hybrydowy (pompa ciepła
i kocioł peletowy), układ podłogowy:
4 286,3 zł (koszt pracy kotła peletowego
jako drugie źródło ciepła: 181,3 zł)
WARIANT II
Założenia:
1) Zapotrzebowanie budynku przy
-10°C: 11,6 kW
2) Roczne zapotrzebowanie na energię
budynku: 24 054 kWh (klimat umiarkowany
według Rozporządzenia Komisji
(UE) 813/2013)
3) SCOP pompy ciepła dla W35: 4,4
4) SCOP pompy ciepła dla W55: 3,6
5) Punkt biwalentny: -7 °C
6) Sprawność kotła peletowego: 90%
7) 1 kg peletu: 5 kWh
8) Koszt 1kWh energii elektrycznej: 0,65 zł
9) Koszt 1 tony peletu: 900 zł
Roczny koszt ogrzewania budynku:
1) System podłogowy: 3 547 zł (koszt
pracy grzałki elektrycznej: 112 zł;
praca przez 49 godzin przy średniej
mocy 3,5 kW)
2) System mieszany (podłogowy/grzejnikowy):
4 250 zł (koszt pracy grzałki
elektrycznej: 112 zł; praca przez
49 godzin przy średniej mocy 3,5 kW)
3) Kocioł peletowy: 5 345 zł
4) System hybrydowy (pompa ciepła
i kocioł peletowy), układ podłogowy:
3 466 zł (koszt pracy kotła peletowego
jako drugie źródło ciepła: 31 zł)
Jak widać po powyższych obliczeniach
w pierwszym wariancie, całkowity koszt
ogrzewania domu kotłem peletowym
wyniesie 6 055 zł, a w systemie hybrydowym
koszt ogrzania przy układzie podłogowym
wyniesie jedynie 4286,3, z czego
sam kocioł peletowy stanowił będzie
koszt w wysokości 181,3 zł.
W wariancie II oszczędności są jeszcze
większe. Podczas gdy ogrzewanie kotłem
peletowym wyniesie inwestora 5 345 zł,
to w systemie hybrydowym suma ta będzie
opiewać na 3 466 zł, z czego koszt
pracy kotła peletowego to będzie jedyne
31 zł w skali roku.
Powietrzna pompa ciepła Vesta to nowość
firmy SAS. Konstrukcja pompy typu
monoblok wraz z wykorzystaniem naturalnego
czynnika chłodzącego R290
niepodlegającego ustawie SZWO (tzw.
F-gazy) wpływa bezpośrednio na łatwy
montaż urządzenia. Propan to czynnik
przyszłości. Stosowany jest m. in w lodówkach,
a z biegiem czasu będzie prawdopodobnie
jedynym czynnikiem dopuszczonym
dla pomp ciepła. Jest bezpieczny
oraz posiada niski współczynnik GWP wynoszący
zaledwie 3. Vesta charakteryzuje
się wysokim współczynnikiem COP = 4,25
dla A2W35 przy mocy grzewczej równej
12,8 kW, a konstrukcja parownika dostosowana
jest ściśle do polskich warunków
klimatycznych. Pompa ciepła wyposażona
jest w cichobieżny wentylator z tzw.
efektem sowich piór gwarantujący wydajną
pracę.
Modulowana praca wentylatora zapewnia
możliwość regulacji wydajności
w okresie letnim (przygotowanie CWU).
Łatwą obsługę pompy zapewni intuicyjny
panel sterowania pełniący jednocześnie
funkcję regulatora pokojowego.
Pompa ciepła sprzedawana jest w systemie
CTI (Complete To Install). Oznacza
to, że marka SAS oddaje użytkownikom
urządzenie w pełni kompletne, wyposażone
w podzespoły gotowe do montażu
co daje także oszczędności dla inwestora
poprzez zakup jednego skonfigurowanego
do pracy zestawu.
Dofinansowanie do pompy ciepła
jako dodatkowa oszczędność
Do montażu pompy ciepła w modernizowanych
budynkach można uzyskać
dopłatę m.in. z rządowego Programu
Czyste Powietrze. Pompa ciepła Vesta,
dzięki posiadaniu klasy efektywności
energetycznej A++ kwalifikuje się aż
na 60% dofinansowanie (do 18 000 zł
w przypadku podwyższonego poziomu
dofinansowania).
Więcej informacji o kotłach peletowych
i pompie ciepła SAS na www.sas.busko.pl.
•
Fachowy Instalator 3 2020
19
O.
ogrzewanie
Powietrzne pompy ciepła
i chłodzenie pomieszczeń
Powietrzne pompy ciepła przeżywają dziś swój „boom”, zarówno na polu rozwoju
technicznego – głównie za sprawą automatyki – jak i w rankingach popularności
źródeł ciepła dla domów. Za ich sukcesem stoi rewolucja technologiczna,
która pozwoliła przez ostatnie dwie dekady znacznie podnieść ich współczynnik
COP i umożliwiła pompom pracę nawet w temperaturach do -25ºC. Warto
jednak do tej listy zdobyczy technologicznych dodać jeszcze jeden punkt, który
jest ważny dla coraz większej rzeszy inwestorów: powietrzne pompy ciepła potrafią
chłodzić pomieszczenia.
Wydajność pomp ciepła typu powietrze
-woda jest dziś tak wysoka, że z powodzeniem
stają się jedynym źródłem ciepła
w wielu domach. Ta wysoka efektywność
grzewcza przekłada się również na wysoką
efektywność pracy w trybie chłodzenia –
na tyle wysoką, że coraz częściej te urządzenia
stają się jedynym źródłem chłodu
dla domu, wyręczając na tym polu instalacje
klimatyzacyjne. To dość świeży, ale
bardzo rozwojowy trend, który wart jest
szerszego omówienia, pod warunkiem
przypomnienia sobie czym są, jak działają
powietrzne pompy ciepła oraz jakie rozróżnia
się ich typy.
Fot. VIESSMANN
Fot. 1. Pracę pomp ciepła takich jak Vitocal 200-A można kontrolowac z poziomu
smartrfona.
Fot. BUDERUS
Fot. 2. Logatherm WLW196i AR to
powietrzna pompa ciepła z dodatkową
funkcją chłodzenia latem.
Najogólniej sprawę ujmując, powietrzne
pompy ciepła to urządzenia czerpiące
energię cieplną z powietrza i służące
do ogrzewania nią pomieszczeń lub całych
budynków i / lub ogrzewania wody
użytkowej, z której mieszkańcy budynku
korzystają. Z pozoru wygląda to bardzo
prosto, lecz w rzeczywistości konwersja
energii zawartej w powietrzu zewnętrznym
(czasem zaś wewnętrznym obiegowym
lub wewnętrznym odpadowym)
na energię cieplną do ogrzewania budynku
i wody, następuje w sekwencji kilku etapów
i trzech tzw. obiegów energii cieplnej.
Obieg dolnego źródła, czyli obieg powietrza,
to pierwszy z nich, w którym darmowe
ciepło pozyskiwane jest z otoczenia
(z powietrza zasysanego przez wentylator)
i transportowane do pompy, niezależnie od
tego czy znajduje się ona w tej samej obudowie
co wentylator, czy też w osobnym
module. Skierowane do pompy powietrze
trafia do parownika, w którym oddaje
własną energię cieplną do czynnika chłodniczego,
po czym już wychłodzone zostaje
wyprowadzone z pompy ciepła – i tutaj
z reguły jest to wyprowadzenie na zewnątrz,
ale w okresie letnich upałów takie powietrze
często kierowane jest do wnętrza budynku
by wspomagać lub zastępować klimatyzację
– ta kwestia będzie dokładniej omówiona
w kolejnych rozdziałach.
Drugim spośród trzech obiegów jest
obieg czynnika chłodniczego, czyli gazu
krążącego w obiegu zamkniętym w pompie
i po drodze przepływającego przez parownik
w którym odbiera ciepło od powietrza.
Gaz taki ma bardzo niską temperaturę
20
Fachowy Instalator 3 2020
ogrzewanie O.
Fot. PANASONIC
Fot. VIESSMANN
Fot. 3. Rodzina pomp Aquarea to wiele urządzeń o wysokim
COP i zdatnych do skutecznego chłodzenia pomieszczeń w okresie
letnim.
Fot. 4. Pompa Vitocal 222-S to opcja typu SPLIT oferująca
funkcję chłodzenia i zasobnik CWU na 220 litrów.
wrzenia – na tyle niską, że ciepło pobrane
z powietrza, już wystarczy do wywołania
tego procesu. Wrzący gaz kierowany jest
do sprężarki, zasilanej oczywiście energią
elektryczną, która dzięki jego sprężeniu
wywołuje wzrost ciśnienia gazu i w efekcie
gwałtowny skok jego temperatury – nawet
od poziomu około3-8ºC do maksymalnie
80-85ºC. Tak gorący gaz zostaje
przetłoczony ze sprężarki do skraplacza
czyli wymiennika ciepła, w którym następuje
przekazanie energii cieplnej gazu
do systemu grzewczego obiektu. Oddając
tą energię cieplną gaz szybko ochładza się
i skrapla – cała operacja nadal odbywa się
pod wysokim ciśnieniem. Dopiero po tym
etapie następuje rozprężenie i przetłoczenie
gazu dalej w kierunku parownika.
Spadek ciśnienia wywołuje powrót gazu
(czynnika chłodniczego) do jego normalnej,
początkowej temperatury, co pozwala
go skierować do parownika, od którego
cykl startuje ponownie.
Ostatni z trzech obiegów zaczyna się
w miejscu, w którym gaz oddał energię
cieplną do wody krążącej w systemie
grzewczym, stąd obieg ten nazywany jest
obiegiem czynnika grzewczego. Woda
odebrawszy od gorącego gazu ciepło
w skraplaczu, osiąga temperaturę rzędu
55-60ºC i dzięki działaniu pompy obiegowej
przepływa dalej przenosząc energię
cieplną do grzejników, lub ogrzewania
podłogowego, bądź też do zbiornika
z c.w.u. albo – co dość już powszechne
– do kombinacji tych trzech opcji.
Gwałtowny rozwój powietrznych pomp
ciepła w ostatnich dwóch dekadach
doprowadził do tego, że na rynku funkcjonuje
ich kilka rodzajów, a ponieważ
wszystkie działają w oparciu o tą samą zasadę
– opisaną powyżej – i są w gruncie
rzeczy do siebie podobne, inwestorzy często
tracą orientację, gubią się w tej zawiłej
z pozoru typologii i nie są w stanie jasno
określić, który rodzaj pompy najlepiej będzie
odpowiadać ich potrzebom.
Fot. PANASONIC
Z uwagi na ilość modułów pompy, można
wyróżnić konstrukcje typu „monoblok”
oraz typu „split”. Zaś z uwagi na ich współpracę
z innymi instalacjami służącymi
do ogrzewania wody użytkowej i pomieszczeń
w budynku, można wskazać
na modele pozbawione możliwości
współpracy z fotowoltaiką bądź kotłami
grzewczymi, oraz na modele „hybrydowe”
czyli zaprojektowane dokładnie z myślą
o współpracy z kotłami i (lub) panelami
słonecznymi. Najistotniejszy jest jednak
ten pierwszy podział, poczyniony w oparciu
o konstrukcję pompy
Fot. 5. Przy pracy w trybie chłodzenia wymiennik odbiera ciepło z wnętrza budynku i
usuwa je na zewnątrz.
Fachowy Instalator 3 2020
21
O.
ogrzewanie
z d a n i e m
E K S P E R T A
W trybie pracy odwróconej, kiedy to powietrzne pompy służą do chłodzenia, ich efektywność jest
odczuwalnie niższa niż w trybie ogrzewania. Z czego ten fakt wynika?
Grzegorz Łukasik,
Product Manager
Bosch Termotechnika
Chłodzenie, oprócz standardowego
zastosowania grzewczego, jest coraz
bardziej pożądaną funkcją wśród pomp
ciepła. Ostatnio bardzo popularnymi
pompami ciepła są urządzenia powietrze-woda.
W trybie grzania pobierają
one ciepło (energię) z powietrza i przekazują,
je do wodnej instalacji grzewczej. Natomiast w trybie chłodzenia sytuacja
jest odwrócona. Do instalacji wewnątrz budynku dostarczana jest
chłodna woda, która odbiera ciepło z pomieszczeń, przez co się ogrzewa.
Ogrzana woda jest schładzana przez pompę ciepła, a ciepło jest usuwane
do powietrza na zewnątrz budynku. Na początku, nie wnikając w szczegółowe
parametry pracy pompy ciepła, można ogólnie stwierdzić, że ich
efektywność działania w trybie chłodzenia jest zawsze niższa niż w trybie
grzania. Wynika to po prostu z praw termodynamiki. Nie dotyczy to tylko
pomp ciepła, ale wszystkich urządzeń chłodniczych, jakimi są również
klimatyzatory. Jednak na skalę obniżenia efektywności wpływają parametry
pracy, a dokładnie poziom temperatur pracy. Jedną z nich jest
temperatura powietrza na zewnątrz. Latem jej poziom osiąga wartość
25-35 stopni. Im jest wyższy, tym ciężej pracuje się pompie ciepła, jednak
na to użytkownik nie ma wpływu. Drugim parametrem jest oczekiwany
poziom temperatur wewnątrz budynku. Jeśli na zewnątrz budynku jest
wysoka temperatura, a wewnątrz budynku oczekiwana jest stosunkowo
niska temperatura rzędu 18-20 stopni, to pompa ciepła ma na pewno
trudniejsze warunki działania, niż gdyby to miał być poziom około 24-25
stopni. Zatem im bardziej intensywne chłodzenie (im niższa żądana temperatura),
tym efektywność pracy się obniża. Jednak w przypadku chłodzenia,
użytkownicy w pierwszej kolejności zwracają uwagę na poziom
komfortu cieplnego niż na efektywność pracy urządzenia.
Sebastian Brzeziński
Sales Engineer A2W,
Panasonic Appliances
Air Conditioning Europe
Efektywność pomp ciepła w trybie
grzania jest większa. Dotyczy to tak
samo pomp ciepła jak i klimatyzatorów,
które są po prostu pompą
ciepła typu powietrze-powietrze.
Każde takie urządzenie już w karcie katalogowej będzie pokazywało
niższą efektywność dla trybu chłodzenia niż dla trybu
grzania.
Sprawność grzania pompy ciepła możemy określić jako sumę ilości
ciepła odebranego w parowniku i pracy dostarczonej do sprężarki podzieloną
przez samą pracę sprężarki.
W trybie grzania parownik odbiera ciepło z otoczenia zewnętrznego.
W przypadku chłodzenia gdzie parownik i skraplacz „zamieniają się”
miejscami mamy sytuację gdzie sprawność będzie liczona jako sama
energia odebrana w parowniku podzielona przez pracę dostarczoną
do sprężarki.
Wymienione jako pierwsze pompy typu
monoblok, czyli jak sugeruje nazwa stanowiące
jeden moduł, dzielą się na dwa
podtypy. Pierwszy to tzw. monoblok
wewnętrzny, czyli możliwie najprostsza
instalacja, w której pompa jak i zasobnik
na wodę zamontowane są wewnątrz
domu, a strumienie powietrza zaciąganego
i powietrza wyrzucanego po schłodzeniu
prowadzone są swoimi kanałami
od zewnątrz i na zewnątrz. Drugi zaś
typ pomp monoblokowych to pompy
zewnętrzne, czyli w całości montowane
np. na wewnętrznym podwórzu przy
ścianie domu bądź na ogrodzie, przy
czym nie dotyczy to zasobnika na wodę
– ten znajduje się wewnątrz budynku,
a z modułem głównym połączony jest
dwiema rurami.
Natomiast pompy powietrzne typu split
to właściwie pompy monoblok rozbite
na dwa moduły. Polega to na tym,
że na zewnątrz przenoszona jest ta część
instalacji, która odpowiada za pozyskiwanie
energii z otoczenia, zaś wewnątrz
budynku umieszczana jest ta, która za zadanie
ma przekazywanie pozyskanego
z powietrza ciepła do instalacji grzewczej.
Obie części łączą rury z czynnikiem
chłodniczym.
COP, czyli efektywność energetyczna
pomp typu powietrze-woda
Coefficient Of Performance, czyli Współczynnik
Wydajności Cieplnej, to stosunek
pomiędzy mocą grzewczą powietrznej
pompy, a poborem mocy generowanym
przez elektryczne podzespoły jakimi są
sprężarka i wentylatory (wentylatory)
z naciskiem na sprężarkę. Relację tą należy
rozumieć w taki sposób, że jeśli pobierając
1 kWh energii elektrycznej pompa
uzyskuje z powietrza 3 kWh energii
cieplnej, wówczas współczynnik COP
osiąga wartość na poziomie 3. Jak łatwo
się domyślić, im niższa temperatura po-
22
Fachowy Instalator 3 2020
ogrzewanie O.
Tutaj parownik będzie naszym źródłem górnym. Czyli temperatura powietrza
w budynku dla jednostek wewnętrznych klimatyzacji lub woda
krążąca w odbiornikach instalacji C.O. takich jak klimakonwektory, maty
kapilarne czy „podłogówka”.
Te współczynniki efektywności są odpowiednio nazywane COP
(Coefficient Of Performance) – dla trybu grzania i EER dla trybu chłodzenia
(Energy Efficiency Ratio).
Przenosząc to na język wzorów możemy zapisać energetyczny bilans
cieplny pompy ciepła jako:
Sprawność w grzaniu:
Sprawność w chłodzeniu:
Gdzie:
Q – ilość ciepła oddawanego w skraplaczu
Q0 – ilość ciepła pobieranego w parowniku
W – praca dostarczona do sprężarki
Szymon Lenartowicz
Dział Wsparcia Technicznego
i Szkoleń
Viessmann
Podstawowym zadaniem pompy
ciepła jest ogrzewanie budynku lub
ciepłej wody użytkowej. Inwestorzy
coraz częściej wybierają ten rodzaj
urządzeń grzewczych m.in. ze względu
na możliwość chłodzenia budynku
bez konieczności kupowania kolejnego urządzenia. Podczas doboru
powietrznej pompy ciepła dla danego obiektu należy porównać zarówno
jej moc grzewczą jak również moc chłodniczą z zapotrzebowaniem
budynku. Moc chłodnicza powietrznej pompy ciepła zawsze
będzie niższa od mocy grzewczej. Wynika to z jej zasady działania,
układ termodynamiczny ma za zadanie przeniesienie energii z dolnego
źródła (powietrze) do górnego źródła (instalacja grzewcza), aby
to było możliwe sprężarka musi zostać zasilona energią elektryczną.
Podczas pracy sprężarki wydzielane jest ciepło. W trybie grzania ciepło
dostarczane do instalacji grzewczej jest sumą ciepła pobranego z powietrza
oraz ciepła wytwarzanego przez pracującą sprężarkę. Stąd
moc grzewcza jest większa niż moc chłodnicza. Analogicznie można
przeprowadzić rozważania dotyczące współczynników efektywności
energetycznej chłodzenia EER i grzania COP. Efektywność energetyczna
jest to stosunek mocy chłodniczej lub grzewczej do energii elektrycznej
pobieranej przez pompę ciepła. Zakładając taki sam pobór
energii elektrycznej przez pompę ciepła w trybie chłodzenia i grzania
oraz mając na uwadze wcześniejsze rozważania dotyczące mocy
chłodniczej i grzewczej, widać, iż efektywność pracy pompy ciepła
w trybie chłodzenia będzie niższa niż w trybie grzania.
wietrza z którego odbierane jest ciepło,
tym niższy poziom COP. Gdy przychodzi
do wytłumaczenia współczynnika COP
nowym inwestorom, którzy z pompami
powietrznymi dopiero zaczynają przygodę,
kluczową kwestią staje się zrozumienie
faktu dodatniej efektywności takich
pomp nie tylko w dodatnich temperaturach,
ale również wtedy, gdy termometry
pokazują temperaturę ujemną. Oczywiście,
tak jak zostało to wspomniane: wraz
ze spadkiem temperatury współczynnik
COP pompy też spada, lecz nawet przy
temperaturach ujemnych w powietrzu
zawsze jest minimalna energia cieplna,
co oznacza, że gdy na dworze panuje
zima i temperatura osiąga np. -15ºC,
pompa wciąż uzyskuje niewielki dodatni
bilans, gdyż z każdej jednej kWh energii
włożonej w produkcję ciepła inwestor
uzyskuje nieco powyżej jednej kWh
energii fi nalnej, co jest niczym innym jak
oczekiwanym dodatnim bilansem.
Z powyższego wynika pierwszy kluczowy
czynnik wpływający na efektywność powietrznych
pomp ciepła: temperatura powietrza,
czyli dolnego źródła. Jednak warto
pamiętać o drugim istotnym czynniku,
czyli temperaturze górnego źródła (w systemie
ogrzewania obiektu). Efektywność
pomp powietrznych jest tym wyższa, im
bardziej niskotemperaturowy jest system
ogrzewania budynku. Finalnie na COP -
z punktu widzenia czysto technicznych
aspektów konstrukcji samej pompy –
wpływa również powierzchnia odbioru
ciepła i efektywność sprężarki (technologia
inwerterowa) – ich wpływ na efektywność
energetyczną pomp nie może być
pominięty, podobnie jak wpływ elektroniki
i sterowników. Odczuwalne jest to szczególnie
w układach hybrydowych, kiedy to
pompa współpracuje z innymi źródłami
ciepła (kocioł grzewczy, fotowoltaika,
inne pompy, grzałki itp.). Nowoczesne
Fachowy Instalator 3 2020
23
O.
ogrzewanie
Fot. PANASONIC
Fot. VIESSMANN
Fot. 6. Vitocal 060-W Jest pompą do ogrzewania CWU, która
może tez schładzać składy z żywnością lub piwniczki.
Fot. 7. Chłodzenie poprzez instalację podłogową powinno być
pod kontrolą czujników i inteligentnego sterownika.
sterowniki wyposażone w swego rodzaju
„inteligencję” analizują zapotrzebowanie
budynku na ciepło w danym momencie,
zestawiając je z warunkami temperaturowymi
na zewnątrz i wewnątrz budynku.
Działając w oparciu o odpowiednie algorytmy
oraz o wprogramowane dane o taryfach,
cenach i kosztach zużycia różnych
paliw (gaz zasilający kocioł), sterowniki
takie dbają o jak najlepszą ekonomikę systemu
i konfigurują poszczególne źródła
ciepła w taki sposób, by wyznaczyć właściwą
temperaturę przy jak najmniejszym
zużyciu energii. Per saldo wpływa to pozytywnie
na osiągi powietrznej pompy
i na jej COP. Na koniec trzeba wrócić do terminu,
który już się w niniejszym omówieniu
pojawił - do technologii inwerterowej.
Jej działanie można przyrównać do pracy
elektronarzędziami z płynną regulacją obrotów
i mocy, gdyż umożliwia ona pracę
pompy ze zmienną mocą, na przykład
w zakresie 20-100%, co pozwala na dostosowywanie
pracy instalacji do aktualnego
zapotrzebowania obiektu na ciepło.
Przekłada się to finalnie na osiąganie pożądanych
temperatur w optymalniejszym
czasie oraz na zmniejszanie zużycia energii
elektrycznej bez zmniejszania sprawności
instalacji.
Uważny czytelnik zadaje sobie pewnie
teraz pytanie, dlaczego wszystkie powyższe
aspekty technologiczne są omawiane
w kontekście pracy pomp powietrznych
w trybie chłodzenia. Otóż ma to swoje
uzasadnienie: wysoki poziom efektywności
pompy w trybie ogrzewania przekłada
się również na jej wyższą efektywność, gdy
pracuje w trybie chłodzenia.
Fot. BUDERUS
Fot. 8. Pompa Logatherm WLW 196i IR
latem aktywnie chłodzi pomieszczenia za
pośrednictwem instalacji podłogowej.
Chłodzenie pomieszczeń
powietrznymi pompami ciepła
Zanim omówione zostaną metody przy
użyciu których powietrzne pompy ciepła
można „przestawić” w okresie letnim
w tryb chłodzenia, należy uświadomić
sobie, że w świecie pomp służących
do ogrzewania pomieszczeń lub (i) wody
użytkowej rozróżnia się dwa sposoby
chłodzenia – chłodzenie aktywne oraz pasywne.
W przypadku powietrznych pomp
ciepła chłodzenie pasywne nie wchodzi
w grę (w przeciwieństwie do pomp gruntowych),
dlatego w dalszym ciągu omówienia
analizowane będzie tylko chłodzenie
aktywne.
Jak już to zostało opisane w pierwszym
rozdziale, podczas normalnej pracy
pompy (czyli w trybie ogrzewania) czynnik
chłodniczy krążący w zamkniętym
układzie ma temperaturę niższą od otoczenia,
jakim jest powietrze na zewnątrz
budynku. Czynnik ten odbiera z niego
ciepło i fi nalnie oddaje tą energię
w skraplaczu, zaś pozyskana energia
– po drodze znacznie zwiększona - zostaje
wykorzystana do zasilenia instalacji
grzewczej budynku, którą stanowi
najczęściej ogrzewanie podłogowe. Siłą
sprawczą w tych procesach jest energia
elektryczna, pobierana przez sprężarkę,
której ilość jest kilkukrotnie mniejsza od
energii cieplnej oddanej do budynku (bilans
dodatni).
Gdy uświadomimy sobie, że kolejność
tych procesów można odwrócić,
że skraplacz może stać się parownikiem,
a parownik skraplaczem, wówczas zrozumiemy,
że ten prosty trik umożliwia
efektywne odbieranie energii cieplnej
z wnętrza budynku i przekazywanie jej
do otoczenia zewnętrznego. Tak właśnie
wygląda najpowszechniej stosowana
droga do chłodzenia pomieszczeń przy
wykorzystaniu pompy służącej przecież
z defi nicji do ogrzewania. Niestety
tak prowadzony proces chłodzenia jest
mniej efektywny energetycznie od procesu
ogrzewania, ponieważ pompy ciepła
w odwróconym trybie pracy osiągają
niższe moce, niż w trybie ogrzewania,
co jednak nie przeszkadza w zapewnieniu
skutecznego chłodzenia w budynku.
W efekcie możliwość pracy zarówno
w trybie ogrzewania jak i chłodzenia to
atrybut coraz większej liczby pomp typu
powietrze-woda dostępnych na rynku
– jest to zauważalny trend, który wielu
24
Fachowy Instalator 3 2020
ogrzewanie O.
inwestorom pozwoli oszczędzić środki przeznaczane na instalację
klimatyzacyjną.
Decydując się na powietrzną pompę ciepła z opcją odwróconej
pracy i z myślą o jej wykorzystaniu do chłodzenia pomieszczeń
w okresie letnim, należy rozważyć jednak kwestię wyboru odbiorników
ciepła. Jak wiadomo chłodzenie jest tu realizowane
za pomocą tej samej instalacji co ogrzewanie, czyli w przypadku
powietrznych pomp ciepła najczęściej za pomocą systemu
podłogowego. Ten fakt niesie ze sobą ryzyko wykroplenia wilgoci,
gdy zbyt mocno zostanie obniżona temperatura podłogi.
Dlatego najlepszym wyjściem jest wyposażenie układu regulującego
w czujniki pomiaru wilgotności powietrza i kontroli
punktu rosy, co zapewnia wiele dostępnych i dedykowanych
sterowników.
Jest jeszcze jeden, nieco mniej efektywny sposób wykorzystania
powietrznych pomp ciepła do chłodzenia pomieszczeń,
jednak czasem sprawdzający się całkiem nieźle i gwarantujący
satysfakcję użytkowników. Jest to chłodzenie realizowane
w trakcie normalnej pracy pompy, czyli w trybie grzania i dotyczy
pomp służących tylko do podgrzewania CWU. Pompy takie
posiadają kanały do pobierania ciepłego powietrza z zewnątrz
i wyrzucania już schłodzonego, czyli takiego, które oddało energię
cieplną do systemu i jest de facto powietrzem zużytym.
Właśnie ten strumień powietrza – tradycyjnie wyprowadzany
na zewnątrz – można skierować do wnętrza budynku i chłodzić
nim pomieszczenia w zastępstwie systemu klimatyzacji, lub
uzupełniając jego działanie.
Podsumowanie
Pompy typu powietrze-woda pełnią dziś podwójną rolę
i są w stanie zarówno ogrzewać pomieszczenia w budynku jak
i schładzać je, przejmując tu w części zadania stawiane przed
układami klimatyzacji. Ich świetne działanie w obu trybach
pracy nie byłoby osiągnięte bez zastosowania układów automatyki,
którymi zarządzają sterowniki. Inteligentna automatyka
steruje pracą pompy zarówno pracującej samodzielnie, jak
i sprzęgniętej z kotłem czy instalacją solarną, wykorzystując
m.in. osprzęt w postaci osuszaczy powietrza, czy czujników
temperatury i punktu rosy, dbając o optymalne parametry
i racjonalne zarządzanie energią. Dodając do tego dwustronną
komunikację z poziomu naściennych modułów czy urządzeń
mobilnych, oraz możliwości programowania cykli, osiągamy
wysoki poziom komfortu i wygody – a o to przecież w tym
wszystkim chodzi.
REKLAMA
Łukasz Lewczuk
Na podstawie materiałów publikowanych przez:
De Dietrich Technika Grzewcza Sp. z o.o.,
Vaillant Saunier Duval Sp. z o.o.,
Panasonic Heating & Cooling,
Viessmann Sp. z o.o., Nibe Biawar Sp. z o.o.,
Atlantic Polska oraz Robert Bosch Sp. z o.o. i Stiebel Eltron
Fachowy Instalator 3 2020
25
P.
pompy i przepompownie
Fot. VILO
Pompy obiegowe w instalacjach
chłodzących klimatyzacyjnych
W sposób oczywisty i natychmiastowy termin „pompa obiegowa” kojarzymy
z instalacją grzewczą (C.O.), w której taka pompa przetłacza wodę.
Jednak od wielu już lat urządzenia te z powodzeniem sprawdzają się
również w instalacjach chłodzących i klimatyzacyjnych. Tam też istnieje
czynnik w postaci płynu, który musi cyrkulować, stąd ich obecność
w tych instalacjach jest równie naturalna. Jednak charakterystyka pracy
w takich warunkach jest nieco inna w porównaniu do pracy ze zwykłą
wodą, co implikuje wiele ciekawych zagadnień.
26
Fachowy Instalator 3 2020
pompy i przepompownie P.
Pompy obiegowe to wirowe pompy
wymuszające obieg wody w instalacjach
grzewczych lub instalacjach
z ciepłą wodą użytkową (c.w.u.), ale
też i w instalacjach służących do chłodzenia,
z układami klimatyzacyjnymi
na czele. Ich historia zaczęła się niemal
sto lat temu w chwili skonstruowania
przez niemieckiego inżyniera
Wilhelma Oplandera tzw. pompy kolanowej
– pierwszej pompy zasilanej
zamkniętym silnikiem i przyspieszającej
obieg wody w instalacji grzewczej
dzięki umieszczeniu jej bezpośrednio
w kolanie rurociągu. Od tamtej pory
pompy obiegowe przeszły ogromną
ewolucję, niemal wszystko w nich
się zmieniło – nie zmieniło się tylko
jedno: trudności, jakie nastręcza
właściwy dobór pompy do instalacji,
w której ma być zamontowana i przetłaczać
medium. Warto przypomnieć
sobie w tym punkcie podstawowe
informacje dotyczące ich funkcjonowania.
Każda pompa obiegowa to hydrauliczna
maszyna przepływowa, której
dwa główne moduły to silnik i wirnik.
I niezależnie od tego, po jaki wariant
pompy sięgniemy, ich zasada działania
jest wspólna i opiera się na osiowym
dopływie cieczy (wody lub
roztworu opartego na glikolu, stosowanego
w instalacjach chłodzących)
do wirnika. Wirnik napędzany silnikiem
– kiedyś oddzielonym całkowicie
od pompowanej cieczy, a dziś
praktycznie zawsze zanurzonym
Fot. FEERO
w cieczy i nią chłodzonym – działa
na ciecz poprzez siłę odśrodkową
powodując zwiększenie prędkości
jej przepływu i wskutek tego również
wzrost ciśnienia. Przepchana
przez wirnik ciecz trafia do spiralnej
obudowy (korpusu) w której wytraca
prędkość, natomiast zwiększa
swoje ciśnienie, które pomaga jej
pokonać opory przepływu na całym
obiegu grzewczym. Dzisiejsza oferta
producentów skupia się na energooszczędnych
i cichych pompach
mokrobieżnych (bezdławnicowych),
które napędzane są silnikami komutowanymi
elektronicznie (EC – Electronical
Commutation), czyli synchronicznymi
napędami z wirnikami
z magnesów neodymowych, zanurzonymi
w całości w przetłaczanym
medium i nim chłodzonymi. Silniki
EC dzisiejszych pomp obiegowych
wyposaża się w regulację prędkości
obrotowej – czasem kilkustopniową,
częściej płynną – przy czym regulacja
może być ręczna lub (i) automatyczna,
czyli wykorzystująca stosowny
układ elektroniczny czuwający nad
zmieniającymi się w instalacji parametrami
– wszystko tym celu, by
utrzymać w instalacji stałą wartość
optymalnego ciśnienia.
Należy zauważyć, że nowoczesne
pompy obiegowe nie tylko powodują
skuteczny obieg medium w instalacji
przy zmiennych warunkach przepływowych,
ale też umożliwiają zastosowanie
przewodów o mniejszych
średnicach i pozwalają je swobodniej
(elastyczniej) poprowadzić. To ogromna
korzyść zarówno dla projektantów,
jak też wykonawców instalacji grzewczych
i klimatyzacyjnych.
Fot. 1. Pompa cyrkulacyjna GPA II 25-4-180 to urządzenie które można użytkować z glikolem
w stężeniu do 30%.
Warunki pracy pomp
w instalacjach klimatyzacyjnych
W przeciwieństwie do instalacji C.O.,
gdzie pompy obiegowe przetłaczają
ciepłą wodę, w instalacjach chłodzących
urządzenia te mają do czynienia
z innym medium i innymi temperaturami.
Najczęściej są to wodne roztwory
glikolu na bazie etylenu lub propylenu,
o stężeniu 30%, 35% lub 50%. Medium
takie charakteryzuje się wyższą
Fachowy Instalator 3 2020 27
P.
pompy i przepompownie
gęstością, niższym ciepłem właściwym
i przewodnością cieplną, znacznie wyższą
lepkością oraz niższą temperaturą
zamarzania (od -20 do -13ºC przy stężeniu
30-35% oraz około -35ºC dla stężenia
50%). Sama zaś pompa musi się
zmierzyć z bardzo niskimi temperaturami
pracy – znacznie niższymi od tych
kojarzonych z instalacjami C.O. – które
poprzez zjawisko rozszerzalności cieplnej
materiałów użytych do jej budowy
wpływają m.in. na jej szczelność. Istotny
jest też aspekt korozji, która w przypadku
roztworów na bazie glikolu, pozbawionych
dodatkowych składników
(inhibitory), może się mocno nasilić
i wpłynąć na szybszą degenerację pompy,
mało kto bowiem zdaje sobie sprawę
z tego, że zwykły roztwór glikolu
w wodzie przyjmuje w pewnym sensie
właściwości podobne do kwasu.
Fot. 2. Pompa Alpha2 Balance jest rozwiązaniem
uniwersalnym - dla instalacji
grzewczych jak i chłodzących
Fot. GRUNDFOS
Dobór pompy obiegowej
do układu chłodzenia
– czym się kierować
Dziś w całej Unii Europejskiej obowiązuje
dyrektywa ErP (Energy rated
Products), która pozwala wprowadzać
na rynek europejski wyłącznie
niskoenergetyczne pompy obiegowe
(sprzedawane osobno lub w komplecie
z innymi urządzeniami, np. kotłami
grzewczymi) o odpowiednio niskim
współczynniku efektywności energetycznej.
Oznacza to, że najnowsze
generacje pomp obiegowych to urządzenia
energooszczędne, pozwalające
na znaczną redukcję kosztów w stosunku
do starszych odpowiedników.
Właśnie na takie pompy należy zwrócić
uwagę – pozwalają na szybkie zwrócenie
się inwestycji. Dla upewnienia się,
że mamy do czynienia z właściwym
urządzeniem, zaleca się dokładne przestudiowanie
danych umieszczonych
na etykiecie pompy. W pierwszej kolejności
należy zwrócić uwagę na jej
podstawowe parametry, takie jak m.in.
natężenie przepływu, sprawność pompy,
wysokość podnoszenia (ciśnienie),
pobór mocy, prędkość obrotowa wirnika
oraz poziom hałasu, przy czym
dwa pierwsze parametry są kluczowe,
dlatego wykres ich zależności powinien
być umieszczony w specyfi kacji pompy.
Wartość tej zależności powinna być też
określona dla instalacji (podana w projekcie)
i korelować z wartością umieszczoną
w specyfi kacji pompy. Innymi
Fot. 3. Montaż uniwersalnej pompy
Alpha2 Balance jest prosty i szybki.
Fot. GRUNDFOS
słowy: pompa nie może być zbyt słaba,
ale też nie powinna być zbyt mocna dla
danej instalacji. Doświadczeni instalatorzy
zalecają stosować pompy wyposażone
w elektroniczne układy regulacji
ciśnienia, czyli wspomniane wcześniej
pompy z płynną regulacją obrotów napędu,
które automatycznie i samoczynnie
dostosowują się do ewentualnych
zmian w przepływie medium w instalacji
(praca w trybie automatycznym).
Odpowiada za to sterownik, który stale
analizuje warunki pracy urządzenia i automatycznie
dostosowuje wydajność
pompy (pobór mocy, moment obrotowy)
celem zapewnienia optymalnej
pracy całego systemu przy zachowaniu
stałego i efektywnego ciśnienia.
Mając na uwadze pracę pompy w instalacji
chłodzącej, należy baczną uwagę
zwrócić w stronę oznaczeń dotyczących
zakresu temperatur medium i rodzajów
medium. Nie wszystkie pompy
są zdatne do pracy w układach chłodzących
– te, które producent przeznaczył
z d a n i e m
E K S P E R T A
„Praca z wodą dla każdej pompy obiegowej ma inną charakterystykę niż praca z medium
w układach chłodzących. Na czym polega główna różnica ?”
Damian Muniak, Kierownik Kategorii Produktowej Grupy FERRO
– Technika Hydrauliczna i Grzewcza
Pompy w układach chłodzących pracują często z wodnymi roztworami substancji obniżających temperaturę zamarzania.
Ponadto w układach chłodzących mniejsze są projektowe spadki temperatur. Z uwagi na większe opory przepływu takich
substancji, ich gorsze właściwości cieplne i wynikające stąd większe wymagane strumienie objętościowe, pompy muszą mieć
większą wydajność i większą moc w porównaniu z instalacją wodną. Ponadto pompa powinna mieć dopuszczenie na pracę
z danym czynnikiem, np. z wodnym roztworem glikolu, który jest popularnym rozwiązaniem w tego typu zastosowaniach.
28
Fachowy Instalator 3 2020
pompy i przepompownie P.
do takich zastosowań, z reguły mają
w specyfi kacji określony zakres temperaturowy
medium ze wskazaniem dolnej
granicy od minimum -10ºC. Istotne
jest też określenie medium, jakie producent
dopuszcza – w specyfi kacji powinien
pojawić się zapis o medium cechującym
się charakterystyką mniej lub
bardziej bliską charakterystyce wody
(wskazanie maksymalnej zawartości %
glikolu).
Pompa powinna być energooszczędna
m.in. dzięki zastosowaniu silnika
komutowanego elektronicznie, wpływającego
na znaczne obniżenie poboru
energii elektrycznej. Polega to
na umieszczeniu w silniku (w wirniku)
stałego magnesu neodymowego, który
nie wymaga już magnesowania,
a więc procesu powodującego dodatkowe
zużycie prądu. W synchronicznych
silnikach komutowanych elektronicznie
– czyli pod kontrolą układu
elektronicznego – płynna regulacja
prędkości obrotowej pompy jest wynikiem
elektronicznego sterowania przetwornicą
częstotliwości prądu, co prowadzi
do optymalnego zasilania silnika
przy maksymalnej eliminacji strat i tzw.
„poślizgu” dzięki identycznej prędkości
wirnika i pola magnetycznego (stąd
w nazwie „synchroniczność”). Warto
zauważyć przy tym jeszcze jedną korzyść
płynąca z wykorzystania silników
synchronicznych – rozpędzają się
do prędkości niemal dwukrotnie wyższych
niż ma to miejsce w przypadku
silników asynchronicznych, pobierając
wciąż dokładnie tyle samo energii elektrycznej.
Innym słowy – ich sprawność
(wysokość podnoszenia i wydajność)
jest bez porównania wyższa.
Fot. 4. Dopuszczalny zakres temperatury medium dla pompy Wilo Stratos Giga wynosi
od -20°C do +140°C.
Fot. VILO
Fot. 5. Pompa Wilo Stratos Maxo to
kolejny model przygotowany do pracy
w układach chłodzących.
Fot. VILO
Kolejnym atrybutem nowoczesnych
pomp obiegowych, który warto wziąć
pod uwagę przy ich dobieraniu dla
układów chłodzących, jest praca w wielu
trybach. Czasem bowiem okazuje się,
że w trybie automatycznym – wspomnianym
już wcześniej – wydajność
pompy jest niewystarczająca. Wówczas
przydaje się tryb pracy wysokociśnieniowej,
pozwalający na osiągnięcie
optimum przy zwiększonym ciśnieniu
i wydajności, ale z utrzymaniem możliwości
płynnego balansowania między
tymi parametrami. Podobnie jest w sytuacji
gdy tryb automatyczny cechuje
się zbyt wysokim poziomem proporcji
między ciśnieniem a wydajnością (zdarza
się w instalacjach C.O.) – wówczas
z pomocą przychodzi tryb pracy niskociśnieniowej.
Warto wiedzieć, że oba te
dodatkowe tryby mogą oferować alternatywną
opcję, w postaci trybu utrzymania
stałej wysokości podnoszenia
pompy (innymi słowy stałego ciśnienia),
niezależnie od tego jaka jest wydajność.
Coraz częściej instalatorzy zwracają
uwagę na to, czy pompa może być
sterowana za pomocą odpowiednio
przygotowanego oprogramowania
i czy potrafi wymieniać dane oraz stale
informować o funkcjach realizowanych
w danym momencie lub też raportować
o błędach w pracy bądź o ilości przepracowanych
godzin. To kolejny atrybut,
którym można się kierować przy doborze
pompy do instalacji chłodzącej. Ponadto
dobrze jest, jeśli wybrana pompa
wyposażona została przez producenta
w wyświetlacz LCD i moduły pozwalające
sterować nią nie tylko z poziomu
tabletu czy komputera, ale też przy pomocy
pilota zdalnego sterowania.
Fachowy Instalator 3 2020 29
P.
pompy i przepompownie
Fot. TACONOVA
Fot. 6.
Dzięki aplikacji eLink użytkownicy mogą zdalnie sterować pracą pompy.
Aplikacje do doboru
pomp obiegowych
Na rynku pomp obiegowych producenci
oferują pompy sprzedawane pod
własną marką, jak też pompy obiegowe,
zwane pompami OEM, które oferują
pod różnymi nazwami na zamówienie
producentów urządzeń grzewczych
i chłodniczych oraz z reguły według
podanej przez nich specyfi kacji. W tej
drugiej sytuacji producenci pomp OEM
są poddostawcami i często wręcz przygotowują
konkretną pompę OEM pod
konkretny model kotła grzewczego czy
pod konkretny układ chłodzący (klimatyzacyjny),
w który zostaje ona wbudowana
i z którym współpracuje.
Obojętnie jednak, czy musimy wymienić
pompę typu OEM w funkcjonującej już instalacji,
czy też dobrać właściwe urządzenie
do nowej instalacji, warto podeprzeć
się aplikacją wspierającą dobór pompy
– jedną z wielu wypuszczonych na rynek
przez renomowanych producentów
pomp. Aplikacje te łączy wiele wspólnych
cech, wynikających z celu, dla którego
powstały. Najważniejszymi wspólnymi
cechami są: zapewnienie bezpośredniego
dostępu do szczegółowych danych
technicznych wszystkich produktów danej
firmy (aktualnych i tych wycofanych),
zapewnienie dostępu do wiedzy z zakresu
techniki pompowej (porady, wskazówki,
samouczki, tutoriale itp.) oraz dostarczenie
algorytmu, który dobiera pompy
zamienne do istniejących już instalacji
oraz pompy z aktualnej oferty do nowo
przygotowywanych instalacji - za każdym
razem w oparciu o kilka podstawowych
danych, które instalator musi wprowadzić
do programu. Geneza powstania takich
aplikacji leży w dwóch ideach. Pierwszą
była chęć przeniesienia całej wiedzy
branżowej, całego „vademecum” danego
producenta, do urządzenia, które wszyscy
mają przy sobie – czyli do smartfona lub
tabletu. To idealne rozwiązanie - po prostu
wszystko w jednym, niewielkim i przenoś-
Fot. 7. Menu główne aplikacji DORADCA
WILO w wersji na smartphony.
Fot. VILO
30
Fachowy Instalator 3 2020
pompy i przepompownie P.
Fot. TACONOVA
Fot. TACONOVA
Fot. 8. TacoFlow2 Adapt to wysokowydajna pompa z żeliwa
szarego z przyłączem wtykowym i funkcją activeADAPT.
Fot. 9. Pompa TacoFlow Maxi obsługuje media o temperaturze
od -10 °C do +110 °C.
nym urządzeniu, które mieści w pamięci
wewnętrznej (lub na karcie micro SD)
całą tą bibliotekę wiedzy i danych, dzięki
czemu nawet połączenie z siecią poprzez
Wi-Fi nie jest konieczne. Drugą ideą, która
dała początek pomysłowi na takie aplikacje,
była potrzeba wsparcia instalatorów
regularnie stających przed problemem jakim
są stare pompy wymagające wymiany
– niezależnie od tego, czy chodzi o instalację
C.O. czy też instalację chłodzącą.
Błędy nieprawidłowego
doboru pompy obiegowej
do instalacji chłodzącej
Najbardziej oczywistym błędem jest
sięgnięcie po model pompy, który nie
jest przeznaczony do pracy z czynnikami
występującymi w instalacjach
chłodzących. Dlatego jeszcze raz trzeba
to powtórzyć: pompa musi być przystosowana
przez producenta do pracy
w tych odmiennych warunkach, a więc
wykonana z właściwych materiałów,
odpowiednio uszczelniona, zdatna
do znoszenia wysokich obciążeń przy
temperaturach medium schodzących
sporo poniżej zera stopni Celsjusza
i odporna na degradacyjne działanie
roztworu, jakim jest przepompowywane
medium. Zdarzają się tu również
błędy popełniane przy instalacjach
grzewczych, a więc przewymiarowanie
pompy lub dobranie pompy
zbyt słabej w stosunku do wymagań
instalacji chłodzącej. W pierwszym
przypadku przewymiarowana pompa
z automatycznym dopasowaniem
mocy do wymagań instalacji przejdzie
w pracę na zbyt niskich obrotach, co
nie jest „zdrowe” ani dla napędu ani też
wirnika. Natomiast pompa ustawiona
w trybie stałej prędkości obrotowej –
zbyt wysokiej w stosunku do potrzeb
- wymusi na inwestorze dławienie
przepływu, co oznacza straty. Warto
pamiętać, że każda przewymiarowana
pompa oznacza większy pobór energii
elektrycznej, niż jest to w rzeczywistości
potrzebne oraz szybsze zużycie jej podzespołów.
Inną kwestią jest przepłacenie
takiej pompy – tu skutek negatywny
jest oczywisty: inwestycja będzie się
zwracać dużo wolniej.
Drugi przypadek – dobór zbyt słabej
pompy – kończy się niemal zawsze tak
samo: pompa nie jest w stanie wymusić
odpowiedniego przepływu medium
i w efekcie użytkownik nie uzyskuje
oczekiwanego efektu działania instalacji.
Z punktu widzenia inwestora sytuacja
taka jest wręcz podwójnie niekorzystna,
gdyż po pierwsze: poniesione
zostały pewne koszty, a efektu brak, zaś
po drugie: inwestora czekają kolejne
koszty związane z doborem i zakupem
mocniejszej pompy, co jeszcze bardziej
pomnaża stratę.
Łukasz Lewczuk
Na podstawie materiałów
publikowanych m.in. przez:
Wilo Polska Sp. z o.o.,
Grundfos Pompy Sp. z o.o.,
LFP Sp. z o.o., Ferro S.A.,
DAB Pumps Poland Sp. z o.o.,
Taconova Sp. z o.o. i w oparciu o analizę
„Wpływ stosowania środków przeciwzamrożeniowych
na parametry cieplno
-hydrauliczne instalacji ogrzewczej”
autorstwa Damiana Muniaka (Instytut
Maszyn i Urządzeń Energetycznych,
Politechnika Krakowska).
Fachowy Instalator 3 2020 31
P.
pompy i przepompownie
Dobór pomp głębinowych
– na co zwrócić uwagę przy ich doborze
PROMOCJA
Domy jednorodzinne, które nie mają dostępu do przyłączy wodno-kanalizacyjnej
są zmuszone do pozyskania wody w inny sposób. Rozwiązaniem może być pompa
głębinowa, dzięki której uzyskujemy wodę ze studni zlokalizowanych głęboko
pod ziemią.
Budowę studni i przeprowadzenie instalacji
warto określić jeszcze na etapie
projektowania domu, co pozwoli uniknąć
komplikacji w przyszłości. Na co
więc powinniśmy zwrócić uwagę dobierając
pompę głębinową?
Próba wydajności studni
Jest jedną z czynności jaką powinna wykonać
ekipa wykonująca studnię. Test
nie jest trudny, a może mieć kluczowe
znaczenie dla całej instalacji. Ekipa powinna
sprawdzić jej wydajność przed
pompowanie wody przez minimum godzinę,
a intensywność czerpania wody
powinna przekraczać przewidywane
zapotrzebowanie. Próbne czerpanie
wody to nie tylko świetny test, ale też
możliwości ułożenia się warstw fi ltracyjnych
w wodonośnym złożu. Gwarantuje
ono zwiększoną czystość wody oraz
dają pewność sprawności pompy dla
przyszłych użytkowników.
Jakość wody
Wiemy jak duże znaczenie ma próbne
badanie wydajności pompy głębinowej.
Podobnie ważna jest jakość wody
dostarczana użytkownikom do domu.
Dlatego przy wierceniu studni warto
zrobić testy, które pozwolą ocenić jakość
wydobywanej wody. Specjaliści
powinni sprawdzić jej przezroczystość,
zapach, smak, miękkości oraz
skład związków chemicznych w tym
żelaza. Wymienione właściwości mają
wpływ na przykład na zdolność pienienia
się mydła czy tworzenie brzydkiego
osadu na armaturze. W przypadku
wykrycia nieprawidłowości warto zastanowić
się nad dodatkowym uzdatniaczem
wody, który pozwoli oczyścić
ją ze szkodliwych substancji i sprawi,
że woda będzie dobra jakościowo.
Zabezpieczenie przewodu
elektrycznego
Często powtarzającym się błędem
w instalacji pompy głębinowej jest
brak zabezpieczenia przewodu
elektrycznego, który zasila pompę
głębinową. Przewód nie może być narażony
na przeciążenia. Dlatego, aby
uniknąć awarii należy zamocować go
do rury tłoczonej, wykorzystując plastikowe
obejmy. Zredukują one naprężenia
wpływające na rozciąganie się przewodu
pod ciężarem pompy.
Pompa trójfazowa
w miejsce jednofazowej
Każde uruchomienie pompy powoduje
chwilowe obciążenie instalacji prądem
o znacznie większej mocy niż standardowy
prąd rozruchowy. Standardowo,
w silnikach jednofazowych prąd może
Fot. 1.
Pompy głębinowe IBO ITALY.
32 Fachowy Instalator 3 2020
pompy i przepompownie P.
Fot. 2. Pompy FX. Fot. 3. Pompy OLA. Fot. 4. Silnik IBO.
sięgać nawet 30, co przy częstym użytkowaniu
pompy może powodować jej
szybką awarię. Dlatego przy większych
mocach należy zainstalować pompy
z silnikiem trójfazowym, który umożliwi
swobodny przepływ prądu i wpłynie
korzystnie na działanie całego układu.
Jak prawidłowo zamontować
i eksploatować pompę głębinową?
Pompy głębinowe są urządzeniami służącymi
do pompowania wody z dużych
głębokości. Znajdują zastawanie wszędzie
tam gdzie zestawy hydroforowe
lub pompy ogrodowe nie są wstanie
zassać wody, gdyż jej lustro znajduje się
poniżej poziomu 8m. Przybliżamy zagadnienia
związane z ich prawidłowym
montażem oraz eksploatacją.
W zależności od głębokości lustra wody
dobierane są pompy o różnym podnoszeniu
oraz wydajności. Ich elementem
roboczym jest zazwyczaj zespół wirników
łopatkowych, które zwiększają
moment pędu cieczy. W naszym artykule
przybliżamy zagadnienia związane
z prawidłowym montażem oraz eksploatacją
pomp głębinowych. Dowiecie się
również, jak zbudowane są te urządzenia.
Zapraszamy do lektury.
Szerokie zastosowanie
pomp głębinowych
Pompy głębinowe są budowane w sposób,
który pozwala im na pracę w wodzie
i służą do obniżenia poziomu wód
gruntowych(tzw. Odwodnienia), tłoczenia,
oraz podwyższania ciśnienia wody,
a także wspomagania systemów wodociągowych
i instalacji nawadniających,
zarówno w domach jednorodzinnych,
jak i w różnego typu zakładach przemysłowych
i gospodarstwach rolnych.
(Zastosowanie znajdują najczęściej
w budownictwie, kopalnictwie oraz komunalnych
wodociągach).
Z reguły są to urządzenia bezawaryjne
w szczególności pompy tzw. antypiaskowe,
ale ich prawidłowe działanie
jest możliwe pod warunkiem posiadania
przez nie właściwych zabezpieczeń,
których część jest montowana
już na etapie produkcji pompy. Inne
– zabezpieczenie elektryczne przed
zmianami napięcia w sieci, brakiem
fazy czy przeciążeniami – stosuje się
już w zależności od rodzaju zasilania
i typu pompy.
Łatwy montaż i tania eksploatacja
W zależności czy pompa będzie zamontowana
w studni wierconej czy też
kopanej konstrukcja pompy będzie się
różniła. Pompy przeznaczone do studni
kopanych (kręgowych) określane
są mianem monoblokowych, nie występuje
łączenie części hydraulicznej
z silnikiem. Pompa ma wygląd jednolitej
tuby wykonanej ze stali nierdzewnej.
Od doły znajduję się króciec ssący
a woda przepływa wewnątrz pompy
przez całą jej długość chłodząc jednocześnie
silnik. Dzięki zastosowaniu
pasza chłodzącego pompy mogą pracować
w studniach kręgowych, gdzie
nie ma chłodzenia zewnętrznego spowodowanego
wytworzeniem ruchu
wody w wąskiej studni. W przypadku
pomp do studni głębinowych- wierconych
w dolnej części pompy głębinowej
znajduje się silnik elektryczny,
w górnej – wielostopniowa pompa
głębinowa. Jeżeli pompa znajduje się
w studni głębinowej odległość miedzy
ścianami studni a pompą jest stosunkowo
niewielka, podczas pompowania
wody zasysając ją po przez króciec
ssący zamontowany nad silnikiem dochodzi
do ruchu wody wokół silnika
dzięki czemu jest on chłodzony. Całe
urządzenie, które określa się również
jako „zespół głębinowy”, montowane
jest na silniku głębinowym w układzie
pompowym. Na jego końcu jest korpus
tłoczny, który pozwala na odpowiednie
scalenie pompy z całym rurociągiem.
Należy pamiętać, że pompa
głębinowa występująca jako zestaw
głębinowy przeznaczona jest tylko
i wyłącznie do studni wierconych. Istnieje
możliwość zamontowania takiego
zestawu w stawie lub studni
kopanej, jednak należy zabezpieczyć
silnik przed przegrzaniem za pomącą
umieszczenia pompy w rurze osłonowej
(dzięki temu zapewniamy prawidłowe
chłodzenie silnika).
•
Fachowy Instalator 3 2020
33
w.
wentylacja
Zalecenia montażowe central wentylacyjnych
z odzyskiem ciepła w budynkach jednorodzinnych
System wentylacji, którego sercem jest centrala wentylacyjna, ma istotny
wpływ na samopoczucie, komfort oraz zdrowie mieszkańców domów
jednorodzinnych. Jeśli jest dobrze zaprojektowany i zamontowany oraz
efektywnie współpracuje z instalacją grzewczą, staje się gwarantem dobrej
i zdrowej atmosfery w budynku. Źle zaprojektowany lub nieprawidłowo
zmontowany, może okazać się niewydajny, głośny i wręcz uprzykrzający codzienne
życie.
Odzysk ciepła (rekuperacja)
w instalacjach wentylacyjnych
Wentylacja pomieszczeń odbywa
się na wiele sposobów. W praktyce
na ogół mamy do czynienia z wentylacją
mechaniczną, czyli taką, która
w odróżnieniu od wentylacji naturalnej,
nie opiera się na wyporze
termicznym następującym wskutek
różnicy temperatur, lecz na celowej
konwersji dostarczonej energii
elektrycznej, która realizowana jest
w wentylatorach. Z punktu widzenia
sposobu doprowadzenia i odprowadzenia
powietrza z wentylowanych
pomieszczeń, wśród wentylacji mechanicznych
rozróżnia się wentylacje
nawiewne, wywiewne oraz stanowiące
hybrydę ich obu, czyli wentylacje
nawiewno-wywiewne, które
obejmują m.in. systemy recyrkulacyjne
– takie, które korzystają z powietrza
zewnętrznego i obiegowego
wewnętrznego. Ten typ wentylacji
pozwala wpływać na rozkład temperatury
i kierunek oraz prędkość
przepływu powietrza przez pomieszczenie.
Ale co ważniejsze, pozwala
odzyskiwać energię, generując
oszczędności.
Recyrkulacja powietrza jest w gruncie
rzeczy najstarszym i najprostszym
do zrealizowania sposobem na odzyskiwanie,
czy też oszczędzanie energii
– która uprzednio została zużyta
w procesie podgrzewania powietrza
– poprzez przekazanie części wyrzucanego
ciepłego powietrza na po-
wrót do nawiewu. Zawrócone ciepłe
powietrze trafi a wraz z powietrzem
zewnętrznym do komory mieszania
wewnątrz centrali wentylacyjnej, gdzie
oba strumienie ulegają zmieszaniu
w dokładnie określonych proporcjach,
na przykład w stosunku 2:1, co
odczytujemy jako dwie jednostki powietrza
zużytego na jedną jednostkę
powietrza zewnętrznego. Dzięki temu
uzyskana mieszanina powietrza jest
już wstępnie ogrzana i wymaga włożenia
znacznie mniejszej ilości energii
do podgrzania jej do oczekiwanego
ostatecznego poziomu, co rodzi
oszczędności. Są jednak też oczywiste
negatywne konsekwencje stosowania
tej metody, gdyż część zanieczyszczonego
powietrza wraca do pomieszczenia
z którego zostało uprzednio
usunięte. Dlatego recyrkulacja powietrza
nie może być stosowana wszędzie
i w sposób dowolny, nawet w domach
1-rodzinnych często wymaga stosowania
specjalnych fi ltrów.
Za prawidłowy przebieg procesu wentylacji
metodą recyrkulacyjną odpowiadają
centrale wentylacyjne. Ponieważ
stan powietrza po zmieszaniu jest
wypadkową parametrów powietrza
zewnętrznego i zawróconego, system
musi mieć wpływ na proporcje, w jakich
te dwa strumienie powietrza się mieszają.
Udział powietrza zwróconego regulowany
jest więc przy pomocy przepustnic
instalowanych przy komorze
mieszania. Przepustnice te sterowane są
najczęściej siłownikami, zaś pracą całej
centrali wentylacyjnej z reguły zarządza
układ elektroniczny z procesorowym
sterownikiem. Układ posiada wprogramowany
maksymalny i minimalny poziom
wilgotności, temperatury i innych
parametrów powietrza i w zależności
od wskazań czujników (termometrów,
higrometrów) decyduje o otwarciu lub
zamknięciu przepustnicy. Dławiąc lub
odpowiednio zwiększając strumień
powietrza zewnętrznego – którego
parametry mogą szybko ulegać zmianom
choćby z powodu zmiennych warunków
atmosferycznych – i powietrza
recyrkulowanego, układ może łatwo
utrzymać na względnie stałym poziomie
parametry powietrza wpuszczanego
ostatecznie do pomieszczenia.
Konstrukcja klasycznej
centrali wentylacyjnej
– krótkie przypomnienie
Poszczególne centrale wentylacyjne od
różnych producentów różnią się zawsze
nieco między sobą, ale są takie elementy,
które występują w każdej z nich i przyporządkowane
są do poszczególnych sekcji.
Najistotniejsza wydaje się sekcja odpowiedzialna
za odzysk ciepła, a więc ta, w której
znajduje się wymiennik ciepła – z reguły
krzyżowy lub przeciwprądowy bądź będący
połączeniem obu. W nim właśnie zużyte
powietrze oddaje swoje ciepło świeżemu
powietrzu przy zastosowaniu różnych metod,
m.in. regeneracji (wymienniki obrotowe
– nawet do 85% odzysku ciepła), czy
rekuperacji (wymienniki płytowe – około
65% odzysku ciepła). Kolejna istotna sekcja
34
Fachowy Instalator 3 2020
wentylacja w.
stanowiąca podstawę każdej centrali wentylacyjnej,
to tzw. blok wentylatorowy.
Znajdują się w nim dwa wentylatory – jeden
wymusza napływ świeżego powietrza
z zewnątrz, drugi zaś odpowiada za
wypływ zużytego powietrza na zewnątrz.
Dziś standardem jest to, że oba wentylatory
to urządzenia z bezstopniową regulacją
obrotów, co warunkuje płynną pracę całej
centrali. Istotna jest też sekcja filtrów, które
czyszczą powietrze zarówno napływające,
jak też to usuwane (m.in. dla ochrony
wymiennika ciepła przed zanieczyszczeniami).
Kolejne ważne sekcje to sekcja
ogrzewania i sekcja chłodzenia powietrza.
Ta pierwsza wykorzystuje najczęściej nagrzewnice
różnego rodzaju (elektryczne,
gazowe, wodno-glikolowe), zaś ta druga
korzysta chętnie z chłodnic freonowych
bądź wodnych. Warto jeszcze wspomnieć
o sekcji nawilżania, w której do powietrza
dostarcza się wymaganą wilgoć.
Fot. 1
Centrale wentylacyjne moga być całkiem estetycznym sprzętem.
Fot. ZEHNDER
Posadowienie centrali, podłączenie
kanałów i ich izolacja – zalecenia
Centrale wentylacyjne należy umieszczać
na stabilnych podłożach, w pomieszczeniach
suchych i zadaszonych (najczęściej
są to kotłownie, tzw. pomieszczenia gospodarcze
czy poddasza) dbając o ich
odpowiednie wypoziomowanie dzięki
regulowanym nóżkom. Należy przy tym
mieć na uwadze kwestię odprowadzania
skroplin, dlatego wypoziomowanie powinno
uwzględniać stronę po której zlokalizowany
jest odpływ skroplin. Central
nie powinno się dosuwać, a tym bardziej
dociskać do żadnych ścian czy przegród
– przeciwnie, musi być zachowany odstęp
minimum 8- czy 10-centymetrowy.
Podobnie z odległością od sufitu – tu
również wymaga się prześwitu choćby
10-centymetrowego, zależnie oczywiście
od modelu i producenta. Centrala
powinna być tak posadowiona, by instalatorzy
mieli później możliwość dotarcia
do każdego jej elementu, każdego króćca
czy łącznika kanałów wentylacyjnych, nie
wspominając już o zapasie przestrzeni
dla otwarcia pokrywy inspekcyjnej, przez
którą przeprowadza się kontrolę bądź wymianę
wymiennika ciepła.
Niezwykle istotnym zagadnieniem montażowym
przy centralach wentylacyjnych
jest właściwe przyłączenie kanałów, których
nie można łączyć z jednostką centralną
na sztywno. Dotyczy to szczególnie
kanałów sztywnych – te zdecydowanie
powinno się przyłączać za pomocą elastycznych
konektorów, które konstrukcyjnie
pozwalają na kilkukrotny montaż
i demontaż. Po przyłączeniu do króćców
centrali, konektory warto usztywnić, podeprzeć
lub podwiesić – zabezpieczyć w celu
przeciwdziałania ich zsuwaniu się z króćców
centralnej jednostki. Elastyczne łączniki
często są jednocześnie elementami tłumiącymi
hałas generowany przez centralę,
choć nie zawsze, ponieważ jeśli kanały są
w wersji elastycznej a nie sztywnej, wówczas
same pracują w roli tłumika i stosowanie
dodatkowych tłumików na konektorach
nie jest już konieczne. Często pojawia
się ze strony inwestorów pytanie o właściwą
odległość kolan od bloku centralnego.
Specjaliści zalecają tu odstęp kolanek
równy około trzem-czterem średnicom samego
kanału – ale tylko na wylotach (wyrzutnia
i nawiew) oraz odstęp równy około
jednej do dwóch średnic samego kanału
na wlotach do centrali (czyli tam gdzie jest
czerpnia i wywiew). Takie dystansowanie
ogranicza straty wynikające z turbulentnego
przepływu w kanałach i pozytywnie
wpływa na redukowanie hałasu.
Rozważając montaż kanałów wentylacyjnych
nie sposób nie wspomnieć o ich izolacji,
przy czym w gruncie rzeczy chodzi tu
o trzy zadania, czy raczej typy izolacji: przeciwkondensacyjną
(zabezpieczenie przed
kondensacją, czyli skraplaniem się pary
wodnej), przeciwogniową oraz izolację
wygłuszeniową (tłumienie hałasu). Optymalne
wyjście to takie, w którym powłoka
izolacyjna spełnia te trzy cele jednocześnie,
lecz warto pamiętać, że absolutnie nadrzędnym
zadaniem każdej izolacji – nawet
przeciwogniowej – jest zabezpieczenie
przewodów wentylacyjnych przed stratami
lub zyskami ciepła, które są wprost proporcjonalne
do różnicy temperatur między
otoczeniem kanału, a powietrzem przechodzącym
przez kanał. Dziś nowoczesne
izolacje termiczne z reguły są jednocześnie
przeciwogniowe, przeciwkondensacyjne
i muszą (w jakimś stopniu) wygłuszać hałas
wygenerowany przez powietrze, którego
ruch w kanałach – w połączeniu z drganiami
wentylatora – tworzy nieprzyjemne
efekty akustyczne. Przechodząc do zaleceń
montażowych izolacji na kanałach
wentylacyjnych trzeba pamiętać, że najpowszechniejszą
metodą mocowania płyt
i mat do kanałów wentylacyjnych jest ich
klejenie bezpośrednio na suchą, czystą
i odtłuszczoną powierzchnię przewodów.
W zdecydowanej większości produkty
te (izolatory) oferowane są z już gotową
warstwą kleju, która upraszcza montaż
do minimum. Z pomocą przychodzą też
gwoździe samoprzylepne lub zgrzewane
do ścianek kanałów, których zadaniem jest
zagwarantowanie trwałości połączenia
Fachowy Instalator 3 2020
35
w.
wentylacja
i położenia izolatora (nie przesunie się nawet
jeśli warstwa kleju straciłaby swoje
właściwości klejące). A co z połączeniami
pomiędzy poszczególnymi płytami klejonymi
na ścianę kanału? – tutaj szczelność
zapewniają specjalne taśmy wykonane
m.in. z aluminium o grubości kilkudziesięciu
mikronów, wzmacnianego naklejoną
siatką z włókna szklanego. Słaba izolacja
może skutkować spadkiem temperatury
powietrza nawiewanego, czyli obniżeniem
sprawności instalacji. Typowym skutkiem
bywa też niekontrolowane wykroplenie się
skroplin wewnątrz kanałów lub na nich, co
przekłada się na zawilgocenie samej izolacji
oraz podłoża bezpośrednio pod kanałem,
dlatego warto pod kanałami - którymi
biegnie zimny strumień powietrza – zabezpieczyć
podłoże przed długotrwałym
i niszczącym działaniem ewentualnych
skroplin na nie skapujących.
Rozmieszczenie czerpni i wyrzutni,
przeciwdziałanie hałasowi,
odprowadzanie skroplin – zalecenia
Usytuowanie czerpni i wyrzutni nie może
być przypadkowe. Obowiązuje tu kilka
podstawowych zasad, z których pierwsza
mówi o tym, że wyrzutnia nie może być
przy czerpni, ponieważ będzie wówczas
stale dochodziło do zaciągania dopiero
co wyrzuconego i zużytego powietrza.
Ponadto należy pamiętać, że czerpnia
nie powinna się znajdować po tej stronie,
po której występuje ryzyko pojawienia się
zanieczyszczeń w powietrzu, pochodzących
z wszelkich źródeł takich jak komin
sąsiedniego domu, ulica ze spalinami,
polna droga z której wiatr przywiewa kurz
itp. W przypadku wyrzutni głównym kryterium
doboru jej lokalizacji jest kwestia hałasu
jaki ona generuje. Źle zlokalizowana,
np. w pobliżu okna sypialnianego, może
powodować dyskomfort i swoim szumem
uniemożliwiać spokojny sen nie tylko
mieszkańcom budynku w którym funkcjonuje
instalacja wentylacyjna, ale również
mieszkańcom sąsiedniej posesji, która
nieraz znajduje się zaledwie o 8-10 m dalej.
Dlatego optymalna lokalizacja wyrzutni to
ta strona budynku po której nie ma sąsiednich
budynków – lub są odpowiednio daleko
– i zarazem po której nie znajdują się
pokoje przeznaczone do wypoczynku lub
spania.
Dyskusja o niwelowaniu hałasu generowanego
przez centralę wentylacyjną to de
facto dyskusja o usprawnieniu kluczowych
punktów instalacji, takich jak wentylatory,
punkty zamocowania centrali i jej połączeń
z kanałami oraz same kanały wentylacyjne.
Wentylatory odpowiadają za zdecydowaną
większość hałasu i wibracji, jakie docierają
do użytkowników instalacji. Im mają
większą moc i im większe ciśnienie wytwarzają,
tym większy generują hałas. Dlatego
podstawowym zaleceniem montażowym
w tym zakresie jest dobór takiego wentylatora,
który przy wymaganej dla instalacji
mocy (nie można jej z reguły obniżyć)
będzie generował jak najmniejsze ciśnienie
statyczne. W osiągnięciu tego efektu
pomagają dodatkowo odpowiednie filtry
i użycie kanałów o takiej średnicy, która
wpływa aktywnie na obniżenie ciśnienia.
Oznacza to nieznaczne zwiększenie
tej średnicy w stosunku do pierwotnego
projektu. Kolejnym krokiem w walce z hałasem
jest posadowienie bloku głównego
centrali na elementach tłumiących drgania
i wibracje, a więc na specjalnych gumowych
lub piankowych tłumikach. Identycznie
powinno się postępować, gdy centrala
jest podwieszana – tu w punktach podwieszenia
powinno się zastosować specjalne
tłumiki dopasowane do wagi centrali.
Ostatni punkt to same kanały. Warto zainwestować
w te o nieco większej średnicy
Fot. PRO-VENT
Fot. 2.
i zadbać, by projekt przewidywał możliwie
proste i krótkie ich odcinki, uwzględniał
rozdzielacze typu „Y” zamiast „T” oraz unikał
nagłych zagięć i załamań, co oznacza
że na przykład kolanka i łuki powinny mieć
jak najdłuższy promień zagięcia.
Skropliny to efekt wykraplania się wilgoci
w wymienniku ciepła wewnątrz centrali
wentylacyjnej, a ich ilość (objętość) wzrasta
w miarę wzrostu wilgotności i temperatury
w danym pomieszczeniu. Zgromadzona
wilgoć zbiera się na tackach umieszczonych
pod wymiennikiem, skąd usuwana
jest dwoma sposobami – poprzez przepompowanie
jej specjalistyczną instalacją
wyposażoną w pompkę skroplin lub poprzez
samoczynny spływ w dół dzięki sile
grawitacji. Szereg czynników ma wpływ
na poprawne prowadzenie tego procesu
i zignorowanie choćby jednego z nich
może doprowadzić do zalania pomieszczeń
w których znajduje się instalacja,
do uszkodzenia pompki, lub do pojawienia
się nieprzyjemnych zapachów czy regularnej
głośnej pracy pompki skroplin.
Pierwszym istotnym i wspomnianym
już zaleceniem w tej materii jest wypoziomowanie
centrali zgodnie z jej technicznymi
wymaganiami, jednocześnie
z uwzględnieniem strony po której znajduje
się wypływ skroplin (minimalne
pochylenie na tą stronę). By instalacja
z zastosowaniem pompy skroplin dzia-
Pomieszczenie techniczne jest typowym miejscem dla central wentylacyjnych w domach.
36
Fachowy Instalator 3 2020
wentylacja w.
łała prawidłowo, należy wpierw dobrać
właściwą pompę, gdyż każdy model
posiada inną specyfi kację techniczną,
co oznacza, że każda przepompowuje
wodę na inną wysokość i na inną odległość
przy zróżnicowanej wydajności.
Ważną kwestią montażową jest lekko
skośne usytuowanie modułu załączającego
pompkę, lub ustawienie pływaka
w ten sposób, że magnes nie jest skierowany
ku górze. Skutkuje to m.in. zablokowaniem
się pływaka w położeniu
dolnym – wówczas pompka nie dostaje
sygnału załączenia się, lub zablokowaniem
pływaka w położeniu górnym –
pompka wówczas pracuje stale, nawet
po wypompowaniu skroplin. Natomiast
przy odwrotnej pozycji magnesu, pompka
otrzymuje przekłamany sygnał o poziomie
wody, która oczekuje na wypompowanie.
Instalacje z nieprawidłowo
działającym pływakiem z reguły generują
problemy w postaci wylanych skroplin
(zalanie pomieszczenia), lub uszkodzonej
wskutek przegrzania pompki.
Co po montażu?
Konserwacja, inspekcje i serwis.
Regularna konserwacja i serwis poszczególnych
sekcji central wentylacyjnych
to konieczność. Nie można
z tego zrezygnować i jednocześnie
oczekiwać trwałości i wysokiej jakości
w dłuższej perspektywie czasowej.
Bez tego prędzej czy później
musi dojść do sytuacji awaryjnej,
co może spowodować konieczność
wydania sporych kwot na naprawę
systemu. Dobrze jest, gdy administratorzy
systemu potrafią wyrobić
w sobie nawyk regularnego kontrolowania
stanu poszczególnych
elementów składowych central, ale
warto też posiłkować się zaleceniami,
które poniekąd zmuszają administratorów
do zaglądania do wnętrza
poszczególnych sekcji. Przykładem
takiego rozwiązania jest system kaset
filtracyjnych, wymienianych przy
przejściu z okresu letniego na zimowy.
Gdy w okresie jesiennym przychodzi
czas na zmianę kasety na tzw.
„zimową”, czyli dedykowaną dla tego
okresu, administrator chcąc dokonać
zmiany po prostu musi otworzyć
blok filtracyjny i mimowolnie
dokonać naocznej inspekcji, czyli
ocenić co się dzieje wewnątrz, jaki
jest poziom zanieczyszczeń, jaki jest
poziom wilgotności, stan materiałów
i poszczególnych części, czyli blach,
tworzyw sztucznych, zatrzasków, blokad
i wszelkich innych elementów.
To świetne rozwiązanie, które służy
przedłużeniu trwałości central wentylacyjnych
i zachowaniu wysokiej
jakości ich pracy.
Łukasz Lewczuk
Na podstawie materiałów
publikowanych m.in. przez:
Pro-Vent Systemy Wentylacyjne,
Emiter Sp. z o.o., Lindab Sp. z o.o.,
Zehnder Polska Sp. z o.o., Klimor S.A.
oraz Ciecholewski-Wentylacje Sp. z o.o.
REKLAMA
Systemy grzewcze
przyszłości.
Fachowy Instalator 3 2020
37
R.
NA RYNKU
Przegląd central wentylacyjnych
Producent/Dystrybutor ALNOR SYSTEMY WENTYLACJI Sp. z o.o. ALNOR SYSTEMY WENTYLACJI Sp. z o.o.
Model HRU-PremAIR HRU-ERGO-1000
Przeznaczenie
(maksymalna powierzchnia
budynku) [m 2 ]
200 500 – 600
Rodzaj wymiennika ciepła Przeciwprądowy z aluminium Przeciwprądowy, entalpiczny, celulozowy
Maksymalny przepływ
objętościowy powietrza
nawiewanego [m 3 /h]
Maksymalny przepływ
objętościowy powietrza
wywiewanego [m 3 /h]
Spręż dyspozycyjny
nawiewu [Pa]
Spręż dyspozycyjny
wywiewu [Pa]
450 m 3 /h przy 100 Pa 1000
450 m 3 /h przy 100 Pa 1000
770 120
630 120
Stopień odzysku ciepła [%] Do 90,3 77
Współczynnik SFP
[W/m 3 /h]
0,2 1,4 [W/(m 3 /h)]
Rodzaj wentylatorów Wentylatory promieniowe EC Promieniowy
Maksymalny pobór mocy
wentylatorów [A]
Wymiary (bez króćców
przyłączeniowych)
Długość (głębokość) x
x Szerokość x Wysokość [mm]
1,2 2,1
502 x 730 x 865 1322 x 1134 x 388
Waga [kg] 35 83
Średnica króćców
wentylacyjnych [mm]
160 250
Rodzaj zabezpieczenia
przed zamarzaniem
Okresowe wyłączenie nawiewu lub nagrzewnica wstępna (opcjonalnie)
Automatyczny, wysterowanie strumieni
przepływu powietrza
Poziom hałasu [dB] 51 43
Zintegrowany bypass
[TAK/NIE]
Możliwości sterowania
Tak (modulowany)
Przełącznik 4-pozycyjny bezprzewodowy, bezprzewodowe czujniki
pomieszczeniowe RH oraz CO 2
, aplikacja mobilna
Tak
Kalendarz, strumienie przepływu powietrza, regulacja pracy bypass
Cechy charakterystyczne
Obudowa wykonana z EPP, bezprzewodowa komunikacja z jednostką
wszystkich urządzeń sterujących, niska waga, kompaktowe wymiary
Wymiennik entalpiczny,
niskie koszty eksploatacji
Wyposażenie opcjonalne
Nagrzewnica wstępna, pomieszczeniowe czujniki CO 2
i RH,
aplikacja mobilna, fi ltry F7
Nagrzewnica wstępna i wtórna, sterownik dotykowy
Cena katalogowa netto 6 650,00 PLN netto 8 400,00 netto
38
Fachowy Instalator 3 2020
NA RYNKU R.
Przegląd central wentylacyjnych
ÖSTBERG
HERU 300 TEC
ÖSTBERG
HERU 300 S EC
450 450
Obrotowy wymiennik ciepła
Obrotowy wymiennik ciepła
1000 1000
1000 1000
700 700
700 700
85 86%
1,2 kw.m 3 /s 1.02 kw.m 3 /s
Silniki EC
Silniki EC
423 W 424 W
1136 x 1152 x 682 1356 x 716 x 685
143 108
250 250
Centrale nie zamarzają
Centrale nie zamarzają
41 46
Nie dotyczy
Sterownik dotykowy IQ Control – obsługa w języku polskim.
Bezprzewodowy sterownik
Nie dotyczy
Sterownik dotykowy IQ Control – obsługa w języku polskim.
Bezprzewodowy sterownik
Obudowa z podwójnej warstwy blachy stalowej ocynkowanej, fi ltry klasy F7.
Drzwi centrali nie występują poza obrys rekuperatora, co umożliwia montaż
urządzenia w zabudowie. Wysoka jakość oferowanych urządzeń sprawia,
że są objęte 5-letnim okresem gwarancji. Centrala spełnia wszystkie
wymogi programu CZYSTE POWIETRZE
Obudowa z podwójnej warstwy blachy stalowej ocynkowanej, z izolacją pomiędzy.
Unikalna konstrukcja minimalizuje ryzyko powstawania mostków termicznych.
Przeznaczona do pomieszczeń zarówno ogrzewanych, jak i nieogrzewanych.
Urządzenie posiada uchwyt ułatwiający jego przenoszenie. Wysoka jakość urządzeń
sprawia, że objęte są aż 5-letnim okresem gwarancji. Centrala spełnia wymogi
rządowego programu CZYSTE POWIETRZE.
Aplikacja Wi-Fi. Wybór wersji prawostronnej bądź lewostronnej.
Stacja dokująca z możliwością ładowania do montażu naściennego
Aplikacja Wi-Fi; stacja dokująca z możliwością ładowania do montażu naściennego.
W standardzie urządzenie występuje w wersji prawostronnej, istnieje jednak możliwość
przemiany na wersję lewostronną
Fachowy Instalator 3 2020
39
R.
NA RYNKU
Przegląd central wentylacyjnych
Producent/Dystrybutor HELIOS / ISTPOL Sp. z o.o., EL-TEAM Sp. z o.o. HELIOS / ISTPOL Sp. z o.o., EL-TEAM Sp. z o.o.
Model KWL EC 220 D KWL EC 170 W
Przeznaczenie
(maksymalna powierzchnia
budynku) [m 2 ]
80-100 110
Rodzaj wymiennika ciepła Krzyżowo-przeciwprądowy z tworzywa sztucznego Krzyżowo-przeciwprądowy z tworzywa sztucznego
Maksymalny przepływ
objętościowy powietrza
nawiewanego [m 3 /h]
Maksymalny przepływ
objętościowy powietrza
wywiewanego [m 3 /h]
Spręż dyspozycyjny
nawiewu [Pa]
Spręż dyspozycyjny
wywiewu [Pa]
245 197
245 197
470 425
470 425
Stopień odzysku ciepła [%] 90 90
Współczynnik SFP
[W/m 3 /h]
SPI = 0,293 SPI = 0,257
Rodzaj wentylatorów Silniki EC, wentylatory promieniowe Silniki EC, wentylatory promieniowe
Maksymalny pobór mocy
wentylatorów [A]
Wymiary (bez króćców
przyłączeniowych)
Długość (głębokość) x
x Szerokość x Wysokość [mm]
2 x 50 W 2 x 29 W
1141 x 548 x 236 598 x 296 x 849
Waga [kg] 50 33
Średnica króćców
wentylacyjnych [mm]
125 125
Rodzaj zabezpieczenia
przed zamarzaniem
Automatyczne zmniejszanie ilości powietrza
lub opcjonalnie nagrzewnica
Automatyczne zmniejszanie ilości powietrza
lub opcjonalnie nagrzewnica
Poziom hałasu [dB] Natężenie L PA
= 58 dB(A) Natężenie L PA
= 38 dB(A)
Zintegrowany bypass
[TAK/NIE]
TAK
TAK
Możliwości sterowania
Prostym regulatorem, regulatorem LCD
lub w przeglądarce (aplikacji) easyControls
Prostym regulatorem lub urządzeniem mobilnym
Cechy charakterystyczne
Centrala sufi towa do domów i mieszkań.
Certyfi kat zgodności ze standardem domu pasywnego.
Wyposażone w system Helios easyControls innowacyjną koncepcję
łatwego sterowania z poziomu przeglądarki po włączeniu się do sieci.
Oszczędne wentylatory EC z dowolną regulacją strumienia powietrza
Mała centrala ścienna do mieszkań, wymiary pozwalają zamontować
ponad spłuczką podtynkową. Przyjazne sterowanie.
Oszczędne wentylatory EC z dowolną regulacją strumienia powietrza
Wyposażenie opcjonalne Nagrzewnice, KNX, czujniki: CO 2
, VOC, wilgoci Nagrzewnice, KNX, czujniki: CO 2
, VOC, wilgoci
Cena katalogowa netto
40
Fachowy Instalator 3 2020
NA RYNKU R.
Przegląd central wentylacyjnych
VENTS GROUP
VUT 350 VB EC A21
VENTS GROUP
VUTR 400 VE EC
BUILDING MANAGEMENT SYSTEMS
BUILDING MANAGEMENT SYSTEMS
motor
motor
160 150
Przeciwprądowy
Obrotowy
450 440
450 440
750 1100
750 1100
Do 92 Do 82
0,254 0.247
Wysokosprawne silniki EC
Wysokosprawne silniki EC
1,4 1,4
583 x 730 x 675 528 x 745 x 675
64 82
160 160
Wyłączenie wentylatora nawiewanego / Opcjonalnie nagrzewnica wstępna
Wymiennik obrotowy + nagrzewnica wtórna
49 54
TAK
• Sterowanie za pomocą aplikacji mobilnej przez WiFi
• Sterowanie za pomocą przewodowego panelu LCD zdalnego sterowania A25 (opcja)
• Sterowanie za pomocą przewodowego panelu zdalnego sterowania A22 (opcja)
• Sterowanie za pomocą bezprzewodowego panelu zdalnego sterowania A22 WIFi
(opcja)
NIE
• Sterowanie za pomocą aplikacji mobilnej przez WiFi
• Sterowanie za pomocą przewodowego panelu LCD zdalnego sterowania A25 (opcja)
• Sterowanie za pomocą przewodowego panelu zdalnego sterowania A22 (opcja)
• Sterowanie za pomocą bezprzewodowego panelu zdalnego sterowania A22 WIFi
(opcja)
Centrale są wyposażone we wbudowany
system sterowania. Automatyka A21 umożliwia
integrację centrali wentylacyjnej z systemem
Inteligentny dom lub BMS
Centrale są wyposażone we wbudowany
system sterowania. Automatyka A21 umożliwia
integrację centrali wentylacyjnej z systemem
Inteligentny dom lub BMS. Wbudowana nagrzewnica elektryczna wtórna 1,4 kW
Nagrzewnice: wstępna, wtórna; czujniki: LZO, CO 2
, wilgotności; 3 panele sterowania;
antysmogowy moduł filtracyjny; przepustnica pod siłownik na czerpnię i wyrzutnię
Czujniki: LZO, CO 2
, wilgotności; 3 panele sterowania; antysmogowy moduł filtracyjny;
przepustnica pod siłownik na czerpnię i wyrzutnię
8 490,00 PLN 9 490,00 PLN
Fachowy Instalator 3 2020
41
K. klimatyzacja
Chłodny powiew
orzeźwienia
PYTANIA CZYTELNIKÓW
Zbliża się sezon upałów, a z nim potrzeba schładzania pomieszczeń. Zmieniające
się warunki klimatyczne wpłynęły na zdecydowany rozwój branży klimatyzacyjnej
w Polsce. Obecnie instalacje klimatyzacyjne zaczynają być traktowane
niemal na równo z systemami C.O. W związku z czym, na rynku przybywa produktów,
firm instalacyjnych oraz pytań i wątpliwości. Na część z nich odpowiadają
nasi eksperci.
1. Czy rodzaj czynnika chłodniczego
ma wpływ na efektywność pracy
klimatyzacji?
Łukasz Dziedzic z fi rmy Iglotech tłumaczy:
„Rodzaj czynnika chłodniczego ma
wpływ na wydajność urządzenia i jego
zastosowanie. Biorąc pod uwagę urządzenia
do klimatyzacji pomieszczeń
(powietrze-powietrze) spotykamy się
najczęściej z dwoma rodzajami czynnika
chłodniczego R410a i R32.
R410a jest czynnikiem, który posiada
wysoki współczynnik przejmowania
ciepła w parownikach i skraplaczach,
znikomy poślizg temperatury (poniżej
0,2 K) zachowanie się tej mieszaniny
w układzie i podczas prac serwisowych
można uznać za zbliżone do jednorodnych
czynników. Powoli zostaje jednak
wycofywany zgodnie z regulacjami
prawnymi UE po 2025 nie będzie dopuszczony
do sprzedaży ze względu
na wysoki współczynnik GWP 2088.
Z kolei R32 jest coraz częściej spotykany
w nowych urządzeniach klimatyzacyjnych.
Posiada korzystne właściwości
termodynamiczne np. bardzo wysokie
ciepło parowania i dużą objętościową
wydajność, korzystny pobór mocy
w fazie sprężania. Czynnik jest w pełni
zgodny z regulacjami UE jego GWP
wynosi 675. Obecnie na urządzeniach
z R32 możemy zaobserwować znak
ostrzegawczy dotyczący palności czynnika
R32 natomiast do jego zapłonu ko-
EKSPERCI FACHOWEGO INSTALATORA
Rafał Piguła
Inżynier ds. Produktu
FREE Polska Sp. z o.o.
Łukasz Dziedzic
IGLOTECH
nieczna jest bardzo duża energia inicjacji,
a prędkość płomienia jest niska.
Reasumując, decydując się na montaż
klimatyzacji, warto wybrać model,
w którym będzie możliwe wykorzystanie
czynnika R32 aby w przyszłości uniknąć
problemów z serwisem urządzenia
pod kątem czynnika chłodniczego."
2. Co zyskujemy korzystając z udostępnianych
przez producentów
programów doboru urządzeń klimatyzacyjnych?
Programy doborowe udostępniane
przez producentów wspomagają nas
w właściwym doborze urządzeń/systemu
do danego obiektu. Niestety większość
osób nie zdaje sobie sprawy jak
Jakub Lejman
Product Engineer Air
Conditioning & Energy
LG Electronics Polska Sp. z o.o.
Wojciech Świętochowski
Kierownik Działu
Technicznego
ZYMETRIC
ważny jest właściwy dobór urządzenia
do danego pomieszczenia czy obiektu.
Często dobory opierają się na powierzchni
użytkowej klimatyzowanego
obiektu oraz doświadczeniu instalatora.
O ile dla pomieszczeń o małej kubaturze
i prostej infrastrukturze taki dobór spełni
wymagania klienta, to w przypadku
większych powierzchni nie jest to takie
proste. I tu z pomocą przychodzą nam
programy doborowe. Do właściwego
doboru musimy posiadać szereg informacji
dotyczących izolacyjności budynku,
powierzchni, przeszkleń, długości
instalacji freonowych itp. Pozwoli to
na prawidłowe przeliczenia zapotrzebowania
obiektu na chłód/ciepło oraz
właściwy dobór urządzeń. Co zyskujemy?
Szybkość przygotowania doboru
42
Fachowy Instalator 3 2020
klimatyzacja
K.
Fot. FREE
Fot. FREE
Fot. 1. Urządzenie G-Tech z niestosowaną wcześniej żaluzją powietrza. Rozwiązanie to
pozwala za pomocą pojedynczej żaluzji rozprowadzać powietrze zarówno w pionie,
jak i poziomie, co znacząco wpływa na rozkład temperatury w pomieszczeniu oraz finalny
cel, czyli komfort.
dla klienta, pewność doboru właściwych
mocy urządzeń, schematy freonowe,
schematy elektryczne, zestawienia urządzeń
producenta programu itd.
Ekspert z fi rmy Zymetric uzupełnia:
„Przy korzystaniu z programów doborowych
producentów klimatyzacji mamy
zapewnienie łatwości prawidłowego
doboru systemów klimatyzacyjnych.
Programy doborowe uwzględniają
warunki klimatyczne danego regionu
świata, które również możemy edytować
i sprawdzić jak zmienia się zapotrzebowanie
na moc chłodniczą systemu
klimatyzacyjnego i zaprojektowanie
jak najbardziej optymalnie ze względu
na energochłonność. Wybrane softwery
umożliwiają również przygotowanie
zestawienia materiałowego na rury
Fot. ZYMETRIC
miedziane niezbędnie do wykonania
danej instalacji, okablowania komunikacyjnego
i sterującego. Program również
może wyliczyć ilość czynnika jaki
jest niezbędny do napełnienia instalacji
chłodniczej dla zapewnienia prawidłowej
i energooszczędnej pracy systemu.”
Fot. 3. Wysoce energooszczędne urządzenia klimatyzacyjne Midea z opatentowaną
żaluzją Twin Flap pokrytą 7928 dziurkami. Zapewniają komfort użytkowania
i niski pobór energii.
Fot. 2. Gree w segmencie urządzeń
ściennych oferuje możliwość doposażenia
w opcjonalne filtry powietrza
w 5 rodzajach (katechinowy, fotokatalityczny,
antybakteryjny, z jonami
srebra oraz aktywnym węglem). Filtry te
wspomagają usuwanie zanieczyszczeń
stałych jak pyły, czy kurz oraz mikroorganizmów
i alergenów.
3. Jak powinna przebiegać wzorcowa
próba szczelności?
Ekspert z fi rmy FREE wyjaśnia: Próba
szczelności, będąc istotnym etapem
montażu klimatyzacji, powinna być wykonana
każdorazowo z dużą starannością
w oparciu o normę zgodnie z normą
PN-378-2. Ma ona na celu weryfi kację
całkowitej szczelności układu chłodniczego,
która jest niezbędna do prawidłowej
pracy klimatyzatora. Układ badamy
przy pomocy gazów obojętnych, z których
najłatwiej dostępny i najpopularniejszy
jest azot. Każde urządzenie klimatyzacyjne
typu split napełniamy azotem
do ciśnienia 10 bar. Po odczekaniu kilku
minut sprawdzamy, czy układ nie posiada
większych nieszczelności. Jeżeli
próba ciśnienia 10 bar pozytywnie weryfi
kuje instalację, powinna ona być powoli
napełniona do poziomu 40 barów.
Po uzupełnieniu azotu zapisujemy dokładnie
osiągnięte ciśnienie próby oraz
temperaturę otoczenia. Test powinien
trwać 24 h. Po tym czasie należy sprawdzić,
czy wartość ciśnienia w instalacji
nie uległa zmianie z uwzględnieniem
korekcji różnicy temperatury otoczenia
(0,1 bar na zmianę o 1°C). Jeżeli pojawił
się spadek ciśnienia, należy zlokalizować
nieszczelności, usunąć je i ponownie wykonać
procedurę „test szczelności”.
4. Czy to prawda, że jakość wykonania
próżni ma wpływ na żywotność
klimatyzatora?
„Jednym z podstawowych etapów w procesie
obsługi klimatyzacji jest wykonanie
próżni. Etap ten bywa bagatelizowany,
a tymczasem jest on bardzo ważny ponieważ
poprawne wykonanie próżni ma
znaczenie dla żywotności klimatyzatora”
– przestrzega Łukasz Dziedzic z firmy Iglo-
Fachowy Instalator 3 2020 43
K. klimatyzacja
Fot. FREE
Fot. ZYMETRIC
Fot. 4. Regularne czyszczenie i serwisowanie urządzeń klimatyzacyjnych przedłuża trwałość jednostek oraz przekłada się na jakość klimatyzowanego
powietrza. W związku z czym przy wyborze urządzenia warto zwrócić uwagę na rozwiązania ułatwiające czynności serwisowe.
tech – „Proces próżnowania układu chłodniczego
pozwala skutecznie osuszyć
układ z wilgoci. To właśnie wilgoć w układzie
jest przyczyną awarii najdroższego
elementu jakim jest sprężarka. Wilgoć
łącząc się z olejem i czynnikiem chłodniczym
tworzy kwasy niszczące elementy
sprężarki, tym samym powodując korozję
układu. Duże nagromadzenie wilgoci
w układzie może powodować powstawanie
mostków lodowych blokujących
przepływ czynnika chłodniczego.”
Warto nadmienić, że wilgoć w układzie
chłodniczym może jeszcze spowodować
jego niedrożność spowodowaną
zamarzaniem wilgoci w elementach
rozprężnych urządzeń (kapilara, zawór
rozprężny), gdzie podczas pracy temperatura
spada poniżej 0°C.
5. Od czego zależy długość procesu
wykonywania próżni w instalacji
klimatyzacyjnej?
Proces wykonywania próżni w instalacji
klimatyzacyjnej zależy od długości instalacji
i średnicy rur.
Na długość próżnowania układu wpływa
również temperatura otoczenia. Im
niższa tym dłużej powinniśmy prowadzić
proces próżnowania układu.
Fot. IGLOTECH
Czas próżnowania zależny jest również
od tego, czy jest to nowa instalacja czy
serwisowana (po wystąpieniu nieszczelności
lub uszkodzenie danego elementu
w układzie chłodniczym. Po wykonaniu
nowego montażu z zastosowaniem
fabrycznie nowych rur zalecany czas
wykonywania próżni wynosi 30 min.
(dla urządzeń typu Split). W przypadku
rozbudowanych układów chłodniczych
(długich instalacji, systemów VRF) czas
wykonywania próżni powinien wynosić
minimum 2 godziny.
W przypadku próżnowania układu po wykonaniu
prac naprawczych (np. po rozszczelnieniu
układu) czas próżnowania
określa się indywidualnie na podstawia
oszacowania czasu pozostania instalacji
z nieszczelnością i warunków pogodowych
jakie wówczas występowały.
6. W jaki sposób oszacować ilość
czynnika chłodniczego, jaką należy
dopełnić urządzenie po zwiększeniu
długości instalacji?
Właściwe dawkowanie czynnika chłodniczego
wpływa na wydajność urządzenia
oraz jego żywotność. Dlatego też nieautoryzowane
i niewłaściwe dobicia mogą
Temp. wody [°C] Ciśnienie parowania [bar]
0 0,00611
10 0,01227
20 0,02337
30 0,04241
40 0,07375
Fot. 5. JADE Plus to urządzenie, które łączy w sobie funkcjonalność oczyszczacza i klimatyzatora.
Spełnia ono wszystkie wymagania konsumentów zapewniając czyste i świeże
powietrze.
44
Fachowy Instalator 3 2020
klimatyzacja K.
Fot. IGLOTECH
Fot. 6.
Przykład rozbudowanego systemu kontroli systemów klimatyzacji.
uszkodzić urządzenie. Warto też skorzystać
z rady eksperta z firmy LG: „Klimatyzatory
typu split fabrycznie są wypełnione pewną
ilością i rodzajem czynnika chłodniczego,
które są określone zarówno na etykiecie
jednostki zewnętrznej jak i w katalogach.
Fabryczna ilość czynnika wystarcza na długość
instalacji wynoszącą w większości
przypadków ok. 7,5 m (jednak należy to
sprawdzić aby mieć pewność). W danych
katalogowych, przy każdym modelu jest
również umieszczona informacja o dodatkowej
ilości czynnika powyżej długości
standardowej. W zależności od modelu
dodatkowa ilość czynnika to np. 20 g/m
dodatkowej długości.
Przykład: Długość instalacji wynosi 10,5 m.
Fabryczna ilość czynnika wynosi 700 g
i pozwala na instalację o długości 7,5 m.
Dodatkowa ilość czynnika to 20 g
na każdy metr.
Zatem 10,5 m – 7,5 m = 3 m;
3x20 g = 60 g.
Całkowita ilość czynnika w układzie powinna
wynosić 700 + 60 = 760 g”
7. Na co należy zwrócić uwagę przy
rozruchu systemu klimatyzacji?
Ekspert z firmy Zymetric zebrał dla
nas te informacje w porządku chronologicznym:
„Podczas procesu rozruchu
systemu klimatyzacji należy
sprawdzić:
ETAP 1. Przed rozruchem
• Podłączenia elektryczne (stan przewodów
i ich podłączenie pod zaciski)
• Poziom napięcia zasilania
• Podłączenia komunikacyjne (stan przewodów
i ich podłączenie pod zaciski)
• Konfi guracje nastaw danych funkcji
tak aby system pracował optymalnie
ETAP 2. Urządzenie uruchomione – tryb
testu
• Parametry pracy systemu takie jak:
– prąd pracy sprężarki
– prąd pracy wentylatorów jednostki
zewnętrznej
– temperatura skraplania
– temperatura odparowania
– ciśnienie skraplania
– ciśnienie odparowania
– temperatury przed i za wymiennikami
ciepła jednostek wewnętrznych
Niektórzy producenci urządzeń klimatyzacyjnych
wprowadzili wiele udogodnień
tak, aby proces rozruchu przebiegał
w sposób prosty i mało skomplikowany.
Dostępne są na przykład rozwiązania,
które umożliwiają bezpośredni
odczyt z płyt sterujących jednostki
zewnętrznej powyżej wymienionych
parametrów, jak i wielu innych. Ponadto
istnieją różne interfejsy serwisowe
i programy serwisowe, które w szybkim
czasie umożliwiają przeprowadzenie
proces uruchomienia systemu.”
Łukasz Dziedzic z fi rmy Iglotech uzupełnia:
„Bardzo ważną rzeczą jest również
sprawdzenie, czy łopaty wentylatora
w agregacie nie są przyblokowane, czy
turbina w jednostce wewnętrznej toczy
się bez oporów oraz usunąć wszystkie
folie, gąbki zabezpieczające urządzenie
przed uszkodzeniem. Następnie uruchamiamy
urządzenie i sprawdzamy
parametry pracy na grzaniu i chłodzeniu,
funkcje klimatyzatora jak jonizacja,
swing w żaluzjach poziomych i pionowych
itp. Tak uruchomione urządzenie
przekazujemy do użytku klientowi.”
8. Jakie czynności serwisowe należy
wykonać przed pierwszym sezonowych
uruchomieniem systemu?
Urządzenia klimatyzacyjne wymagają
okresowych przeglądów. Czynności
te są nieodzowne do prawidłowego
funkcjonowania urządzenia. Biorąc pod
uwagę, iż urządzenia klimatyzacyjne
składają się z dwóch współpracujących
ze sobą maszyn musimy odpowiednio
o nie zadbać. Czynności serwisowe należy
rozpocząć od wywiadu z klientem
pod kątem problemów jeżeli takowe
były i sprawdzeniem poprawności pracy
urządzenia. Jeżeli wszystko jest w jak
najlepszym porządku przystępujemy
do serwisu urządzenia.
Fachowy Instalator 3 2020 45
K.
klimatyzacja
Fot. LG
Jednostka wewnętrzna:
Bardzo ważne jest czyszczenie jednostki
wewnętrznej, która zamontowana jest
w pomieszczeniu. Urządzenia klimatyzacyjne
generują wilgoć a co za tym idzie sprzyja
powstawaniu grzybów, bakterii itp. Dlatego
też należy przeprowadzać chemiczne lub
parowe czyszczenie urządzenia. Dodatkowo
każdy instalator powinien zwracać uwagę
na czystość wymiennika oraz czystość
turbiny ukrytej pod wymiennikiem.
Tak wyczyszczone urządzenie będzie nawiewało
czyste powietrze oraz wszystkie
procesy odparowania czynnika na parowniku
będą przebiegać prawidłowo.
Niektóre urządzenia posiadają funkcję samooczyszczania
która pozwala użytkownikowi
w okresie pomiędzy przeglądami
poprawić jakość powietrza nawiewanego.
Oczywiście funkcja samo czyszczenia klimatyzatora
nie zwalnia z kompleksowego
przeglądu urządzenia przez instalatora.
Jednostka zewnętrzna:
Przegląd jednostki zewnętrznej należy zacząć
od oceny stanu zabrudzenia skraplacza
oraz ocenie kondycji izolacji instalacji
freonowej. W przypadku uszkodzeń
izolacji należy przystąpić do jej naprawy
lub wymiany. Czyszczenie skraplacza jest
nieodzowną czynnością serwisu agregatu.
Proces ten wykonujemy za pomocą
chemii w płynie, która usuwa zabrudzenia
z lamelek.
Kolejnym etapem serwisowym jest sprawdzenie
ciśnienia roboczego urządzenia
które mówi nam o poprawności pracy
układu freonowego.
Przed przystąpieniem do złożenia całej jednostki
można dodatkowo sprawdzić stan
elementów instalacji elektrycznej.
Tak wykonywane przeglądy znacząco wydłużają
żywotność urządzenia jak i zapobiegają
awarią.
9. Jakie rozwiązania wprowadzają producenci
urządzeń by poprawić jakość
klimatyzowanego powietrza?
Obecnie producenci klimatyzatorów
zwracają szczególną uwagę na jakość
dystrybuowanego powietrza oraz sami
konsumenci wymuszają takie rozwiązania.
W urządzeniach możemy spotkać różne
kombinacje filtrów: filtr wstępny, filtr
Fot. 7. Air Purification to urządzenie łączące w sobie klimatyzator i oczyszczacz powietrza.
Wyposażony jest w czujnik detekcji zanieczyszczeń PM1.0, który po wykryciu zanieczyszczeń
jest uruchamiany automatycznie, a dyfuzor umieszczony na górze jednostki i system filtracji
wykorzystują 5 mln jonów do wychwytywania i usuwania mikroskopijnych cząstek pyłu.
Status jakości powietrza wewnątrz pomieszczenia można monitorować za pomocą wbudowanego
wyświetlacza w jednostce wewnętrznej, a także poprzez aplikację mobilną.
antybakteryjny, jonizator, filtr plazmowy,
filtr elektrostatyczny, filtr warstwowy, filtry
węglowe, katechinowe i inne. Producenci
prześcigają się w takich rozwiązaniach oraz
optymalizacji konfiguracji połączonych filtrów.
10. Jakie rozwiązania konstrukcyjne w
jednostkach wewnętrznych wpływają
na optymalizację cyrkulacji powietrza?
Ekspert z firmy FREE: „Optymalizacja cyrkulacji
powietrza w pomieszczeniu to jedna
z ważniejszych kwestii, związana z poprawą
i unowocześnieniem urządzeń, nad
która pracują sztaby inżynierów. Dostępne
jest na przykład rozwiązanie pozwalające
za pomocą pojedynczej żaluzji rozprowadzać
powietrze zarówno w pionie, jak
i poziomie, co znacząco wpływa na rozkład
temperatury w pomieszczeniu oraz finalny
cel czyli komfort. Duża ilość biegów wentylatora
sprawia, że kontrola cyrkulacji powietrza
jest na wyjątkowo wysokim poziomie.”
Warto również zwrócić uwagę na wielokierunkowy
nawiew powietrza, umożliwiający
nastawę nawiewanego powietrza
zgodnie z wytycznymi użytkownika oraz
automatyczny swing żaluzji prawo – lewo,
który pozwala na dystrybucje nawiewanego
powietrza w każde dostępne miejsce
w pomieszczeniu będące w zasięgu urządzenia.
Ponadto zastosowanie odpowiednich
rodzajów turbin, daje odpowiedni
zasięg nawiewanego powietrza oraz ogranicza
emisję hałasu nawet do 16 db.
11. Czy do jednostek wewnętrznych
można montować dodatkowe filtry?
Funkcja oczyszczanie powietrza w ostatnich
latach znacznie się rozwinęła w klimatyzatorach.
Za tym trendem podąża większość
producentów prezentując coraz to
nowsze rozwiązania. Oprócz fabrycznie
montowanych filtrów można rozbudować
system oczyszczania powietrza o dodatkowe
funkcje począwszy od filtrów węglowych
po filtry wielowarstwowe.
12. Czy wszystkie filtry standardowo
montowane w klimatyzatorach wymagają
okresowej wymiany?
Ekspert z firmy LG podpowiada: Filtry
standardowo montowane w klimatyzatorach
wymagają okresowego czyszczenia
w zależności od warunków w jakich
pracują urządzenia. Wszelkie informacje
o konserwacji klimatyzatorów i filtrów znajdują
się w instrukcjach obsługi urządzeń.
W zależności od tego jak mocno wyeksploatowany
jest filtr (nic nie jest wieczne)
dobrze jest go raz na jakiś dłuższy czas
wymienić. Zabrudzony, zużyty filtr skutkuje
nieefektywnym oczyszczaniem powietrza,
głośniejszą pracą urządzenia oraz zmniejszeniem
wydajności.
13. Jakie korzyści wiążą się z wykorzystaniem
zdalnego sterowania?
Zdalne sterowanie staje się standardem
rynkowym w urządzeniach klimatyzacyjnych.
Przy użyciu np. aplikacji na smartfonie
czy tablecie mamy dostęp do klimatyzacji
praktycznie z każdego miejsca
na świecie. Dzięki temu w łatwy i szybki
sposób możemy monitorować stan pracy
systemu klimatyzacyjnego z możliwością
wprowadzania korekt. To sprawi, że system
będzie pracował jak najbardziej optymalnie
zapewniając komfort odpowiedniej
temperatury powietrza w danym pomiesszczeniu
wraz z optymalizacją poboru
energii.
•
46
Fachowy Instalator 3 2020
ogrzewanie O.
PROMOCJA
Zestawienie najlepszych kotłów gazowych
od De Dietrich
Kondensacyjne kotły gazowe stają się coraz bardziej popularne w Polsce.
Wynika to przede wszystkim z tego, że są to urządzenia bardzo komfortowe
i niezawodne, a także przyjazne środowisku. Obecnie możemy znaleźć wiele
propozycji, dlatego przygotowaliśmy zestawienie dwóch najlepszych kotłów
od marki De Dietrich.
Nowoczesne urządzenia grzewcze takie,
jak kondensacyjne kotły gazowe
wyposażone są w niemal kompletny
osprzęt kotłowni. Posiadają pompę, naczynie
przeponowe, a niektóre z nich
mają zintegrowany podgrzewacz c.w.u.
Kotły kondensacyjne są zdecydowanie
mniej awaryjne niż inne urządzenia
na paliwo stałe oraz nie wymagają częstych
przeglądów.
Mocny. Ceniony. Rewelacyjny
Seria kotłów kondensacyjnych MCR3
evo jest wyjątkowo odporna na osadzanie
się kamienia kotłowego, co wpływa
na długie okres bezawaryjnego
działania. Bardzo prosta w obsłudze
regulacja za pomocą uaktualnionej
konsoli sterowniczej z wyświetlaczem
pozwala użytkownikowi samodzielnie
programować urządzenie, a także
na bieżąco sprawdzać jego pracę. Inteligentny
system informuje właściciela
o stanie technicznym oraz pracy kotła,
pokazując na ekranie odpowiednie
komunikaty. Dodatkowo, nowoczesna
konstrukcja pozwala również na zdalne
sterowanie Smart TC.
Nową serię powiększono o wersję kotła
jednofunkcyjnego MCR3 evo 15T oraz
zmodernizowany model kotła 35kW
MCR3 evo 35T. Cała linia posiada unikalną
8 - letnią gwarancję. To kompaktowe
i oszczędne rozwiązanie do domów nowych
i modernizowanych, dopasowane
do potrzeb klientów. Innowacyjna
technologia sprawia, że ogrzanie pomieszczeń,
jak i ciepłej wody jest jeszcze
prostsze i szybsze.
Urządzenie klasy premium
Kondensacyjny kocioł gazowy z serii
Evodens AMC kontynuuje najlepsze
tradycje kotłów De Dietrich z segmentu
premium. Urządzenie dostępne w wersji
jedno- i dwufunkcyjnej, charakteryzuje
się klasą efektywności energetycznej: „A”
dla c.o. i „A” dla c.w.u. („B” dla wersji BIC).
Warto zwrócić uwagę na niską emisję
zanieczyszczeń i roczną sprawność
eksploatacyjną wynoszącą aż do 109%.
Całość uzupełnia palnik gazowy ze
stali nierdzewnej z całkowitym wstępnym
zmieszaniem, modulujący od 22
do 100% mocy oraz moduł hydrauliczny
wyposażony w zespół do zdalnego,
automatycznego napełniania instalacji.
Kocioł został wyposażony w konsolę
sterowniczą DIEMATIC Evolution, charakteryzująca
się intuicyjnym dostępem
do wszystkich ustawień urządzenia oraz
czujnik zewnętrzny.
Kotły gazowe są bardzo ekonomiczne
i ekologiczne, ponieważ należą
do niskotemperaturowych źródeł ciepła.
Urządzenia tego typu cieszą się
dużo większą wydajnością, a my oszczędzamy
przy tym opłaty za gaz.
www.dedietrich.pl
Fachowy Instalator 3 2020
Fachowy Instalator 3 2020
47
K. klimatyzacja
Przełom w klimatyzacji Midea
Jonizator i filtr bioHEPA w jednym urządzeniu
Klimatyzacja zadba już nie tylko o komfort w pomieszczeniu, ale też o nasze
zdrowie! Połączenie funkcji grzania i chłodzenia z jonizatorem i filtrem bioHEPA
to strzał w dziesiątkę. A co najważniejsze – urządzenie nie traci przy tym na
swojej funkcjonalności, jego pierwotne przeznaczenie pozostaje bez zmian.
PROMOCJA
Ciche jak dotychczas, z szybkim nawiewem
spełniającym oczekiwany efekt
chłodzenia w krótkim czasie, a przy tym
wpływające pozytywnie na zdrowie użytkowników
– o takie urządzenie zadbał
producent klimatyzacji Midea.
Na warunki komfortu w pomieszczeniach
ma wpływ nie tylko temperatura,
ale i czystość powietrza. Jej miarą jest
stopień zanieczyszczania pyłami, gazami,
parami oraz zapachami. To zjonizowane
powietrze, a właściwie rozmiary
jonów, ich biegunowość, koncentracja
w powietrzu i własności fi zykochemiczne
nośników jonów (aerozole, bakterie)
48
Fachowy Instalator 3 2020
klimatyzacja
K.
mają szczególny wpływ na organizm
ludzki.
Korzystne działanie wykazują jony
małe, zarówno dodatnie jak i ujemne oraz
ujemne wszystkich rozmiarów. Powietrze
zawierające przeważającą liczbę jonów
ujemnych powoduje odczucie świeżości
i wpływa zatem dobrze na samopoczucie
człowieka.
Niekorzystny jest natomiast wpływ
na organizm ludzki jonów dodatnich.
Unoszące się w powietrzu pyły i bakterie
maja zasadniczo ładunek dodatni. Tak
więc duszne i zapylone powietrze, w którym
jest przeważająca liczba jonów dodatnich,
powoduje uczucie zmęczenia,
znużenia i spadku zdolności do koncentracji.
U osób przebywających w takim pomieszczeniu
występuje uczucie suchości
powietrza i podrażnienie błon śluzowych.
Może to spowodować ogólne złe samopoczucie.
Człowiek jest generatorem
dużych jonów dodatnich. Przebywanie
kilku osób w pomieszczeniu zamkniętym
prowadzi zatem do niekorzystnego stanu
jonizacji powietrza w stosunku do powietrza
zewnętrznego [1].
Midea wychodzi temu naprzeciw proponując
w swojej ofercie urządzenie posiadające
Super Jonizator. Jednostka
ścienna serii BLANC, dzięki swojej funkcjonalności,
może zapewnić świeże i zdrowie
powietrze w pomieszczeniu. Uwalniając
jony ujemne i małe jony dodatnie wyeliminuje
z otoczenia nieprzyjemne zapachy,
kurz, dym. Super Jonizator powietrza
skutecznie wytrąca alergeny, roztocza,
pyłki kwiatowe i roślinne. Uwolniony
ładunek ujemny przyciąga unoszące
się w powietrzu cząsteczki zanieczyszczeń
przekazując im swój ładunek
ujemy w efekcie czego drobinki przestają
unosić się w powietrzu i opadają
na ziemię. Jonizując ujemnie powietrze
poprawia się nasze samopoczucie i koncentracja.
Ma też działanie antystresowe
i regenerujące.
Super Jonizator był poddany ocenie skuteczności
dezynfekcji powietrza przez
SGS-CSTC Consumer Testing Services Co.,
Ltd. Guangzhou Branch dla kilku typów
wirusów. Test pokazuje procentowy rozkład
i zmniejszenie ilości wirusów występujących
w powietrzu. Badania są na bieżąco
aktualizowane przez kolejne typy
wirusów, najnowsze wyniki przedstawimy
niebawem.
Ale to nie wszystko!
Działanie klimatyzatora BLANC wspiera
również zainstalowany wysokosprawny
filtr powietrza bioHEPA. Materiał
z którego jest on wykonany posiada pory
o wielkości 0,3 μm. Wielkość porów jest
kluczowa w kontekście MPPS, czyli cząsteczek
o najbardziej penetrującym rozmiarze.
Zastosowanie filtrów bioHEPA
w klimatyzacji pozwala na zatrzymanie
99% pyłu o rozmiarze większym niż
0,3 μm, co daje efekt sterylizacji i czystości
powietrza. Filtr bioHEPA zatrzymuje
również komórki grzybów (w tym pleśń),
bakterii do 95% i części wirusów (tj. mających
rozmiar nie mniejszy niż 0,3 μm), co
pozwala zminimalizować ilość mikroorganizmów
w powietrzu, a to przekłada się
na czystość powietrza wydostającego się
z klimatyzatora oraz podnosi wydajność
i efektywność pracy urządzenia.
Co z funkcjonalnością? Filtr bioHEPA nie
wpływa na hałas i tzw. spręż. Jak tłumaczy
Michał Stawiarski, menadżer produktu
w firmie Zymetric Sp. z o.o. – Generalny
Przedstawiciel marki Midea w Polsce
– Filtr nie zakrywa całości wymiennika. On
ma za zadanie współgrać z innymi elementami,
które w połączeniu mają dawać oczekiwany
efekt. Jest on montowany po wewnętrznej
stronie wysokiej gęstości filtra
siatkowego. To taki „plaster” umiejscowiony
w centralnej części przepływu powietrza,
w którym jest przewidziane największe
wyłapywanie różnych cząsteczek poprzez
główną strugę strumienia. Ekspert zaznacza,
że powietrze może nieco omijać ten
filtr, gdyż – jak zostało wspomniane – nie
zakrywa on całości, ale jednak ta większa
część będzie przefiltrowana – To wszystko
dlatego, aby zachować podstawową
funkcjonalność pracy klimatyzatora, czyli
chłodzenie i grzanie. Odpowiadając na pytanie,
czy lepiej kupić klimatyzację z filtrem
bioHEPA, czy nie, to tak jakby zastanawiać
się, czy chcemy jeszcze bardziej zadbać
o nasze zdrowie – mówi.
Urządzenie BLANC z taką funkcjonalnością
to idealne rozwiązanie nie tylko jako klimatyzacja
domowa, ale również sprawdzi się
w budynkach komercyjnych, szpitalach,
obiektach służby zdrowia, elektrowniach
jądrowych, zakładach przemysłowych produkujących
żywność i leki. Midea zapowiada,
że jeszcze w tym roku na rynku pojawią
się kolejne urządzenia z Super Jonizatorem,
z kolei montowanie filtrów bioHEPA jest
możliwe w każdym z jednostek tej marki.
Więcej na: Zymetric.pl
Fachowy Instalator 3 2020 49
w.
wentylacja
Urządzenia do wentylacji bezkanałowej
zgodne z wymogami ekoprojektu
Mówi się, że systemy wentylacji bezkanałowej to najprostsze rozwiązania pozwalające
na wykonanie wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła.
Systemy tego typu pozwalają na znaczne obniżenie nakładów inwestycyjnych
przy zapewnieniu wysokiej sprawności odzysku ciepła, przyczyniając
się w ten sposób do zmniejszenia kosztów eksploatacyjnych.
Systemy bezkanałowej wentylacji pomieszczeń
z odzyskiem ciepła to stosunkowo
nowe rozwiązania techniczne.
Urządzenia tego typu nie wymagają prowadzenia
jakichkolwiek dodatkowych
kanałów odpowiedzialnych za rozprowadzanie
powietrza oraz specjalistycznych
urządzeń automatyki. W zależności od potrzeb
dobiera się urządzenie z nagrzewnicą
wodną lub bez nagrzewnicy wodnej.
Systemy bezkanałowej wentylacji pomieszczeń
są nieodzownym elementem
wyposażenia obiektów takich jak sklepy,
magazyny czy hale wystawiennicze oraz
inne miejsca wielkopowierzchniowe wymagające
sprawnej wentylacji.
Dzięki odpowiednim materiałom zyskuje
się nie tylko odpowiednią funkcjonalność
ale i niską masę całkowitą. Na uwagę
zasługuje wysoki poziom sprawności
odzysku ciepła mieszczący się pomiędzy
74-94%. Uzyskano to przy zastosowaniu
dwóch krzyżowych wymienników ciepła,
co w efekcie przekłada się to na oszczędność
energii wynoszącą nawet 15 kW.
Stawia się na wytrzymałe ale lekkie obudowy.
Najczęściej są one wykonane ze
spienionego polipropylenu (EPP), przez
co zyskuje się nie tylko dobrą izolację
ale również dobre tłumienie hałasu przy
znacznym obniżeniu całkowitej masy
urządzenia.
Nie mniej ważne są systemy automatyki
sterująco-zabezpieczającej, które umożliwiają
m. in. wybór trybów pracy i sterowanie
pracą nawet kilkunastu jednostek.
Urządzenia spełniają wszystkie wymogi
dotyczące minimalnej sprawności
odzysku ciepła oraz ekoprojektu dla systemów
wentylacyjnych zawarte w Rozporządzeniu
Komisji UE Nr 1253/2014
z dnia 7 lipca 2014 w sprawie wykonania
dyrektywy Parlamentu Europejskiego
i Rady 2009/125/WE.
Elementy i wersje jednostek
Jako najważniejsze elementy jednostki
wentylacji bezkanałowej należy wymienić
nawiew powietrza do pomieszczenia, wlot
i wyrzut powietrza oraz przejście ścienne.
Dzięki małej masie nie trzeba wykonywać
specjalnych konstrukcji nośnych.
W praktyce zastosowanie znajduje kilka
rodzajów jednostek. Stosuje się więc jednostki
z dogrzewaniem powietrza wodną
nagrzewnicą do montażu ściennego,
jednostki bez dodatkowego dopływu
powietrza do montażu ściennego, jednostki
z dogrzewaniem powietrza wodną
nagrzewnicą do montażu podstropowego
(podsufitowego) oraz jednostki bez
dodatkowego dogrzewu powietrza przeznaczone
do montażu podstropowego
(podsufitowego).
Urządzenia podsufitowe bardzo często
montuje się w budynkach usługowych
Fot. 1.
Systemy wentylacji bezkanałowej na hali przemysłowej.
oraz w obiektach użyteczności publicznej.
Nowoczesne urządzenia tego typu zapewniają
niski poziom hałasu. W zależności
od aplikacji dobiera się odpowiednią
wydajność jednostki najczęściej w zakresie
od 250 do 1000 m 3 /h. Niektóre jednostki
można wyposażyć w nagrzewnice
elektryczne.
Na rynku oferowane są również bezkanałowe
urządzenia wentylacyjne z odzyskiem
ciepła wykonane jako wentylatory
dachowe. Typowe urządzenie tego typu
ma wydajność wynoszącą 3000 m 3 /h.
W konstrukcji jednostki zastosowanie
znajdują dwa wentylatory odpowiedzialne
za wymianę powietrza. Ponadto
ważny jest obrotowy wymiennik ciepła.
Dzięki samozamykającym się klapom nie
występuje zjawisko niekontrolowanego
napływu powietrza w czasie gdy system
wentylacyjny jest wyłączony. Urządzenie
może być zamontowane na dachu bez
konieczności stosowania jakichkolwiek
kanałów wentylacyjnych. Wystarczy tylko
jeden przewód w dachu. System może
Fot. FLOWAIR
50
Fachowy Instalator 3 2020
wentylacja w.
działać całkowicie automatycznie. Wymiana
powietrza w pomieszczeniu jest
dostosowana do potrzeb wentylacyjnych,
co przyczynia się do zapewnienia
komfortowych warunków. Jest możliwe
zamontowanie czujnika wilgotności
i czujnika ruchu. Napędami elektrycznymi
są energooszczędne silniki prądu stałego.
Za czystość powietrza odpowiadają filtry.
Z rewersem powietrza
Na rynku oferowane są też tzw. szybkie rewersy
powietrza. Urządzenia tego typu wykorzystują
opatentowany sposób realizacji
szybkiej zmiany kierunków przepływu powietrza.
Urządzenia do rewersu powietrza
czyli tzw. zwrotnice powietrza wykorzystywane
są w systemach wentylacji bezkanałowej
jednopomieszczeniowej z odzyskiem
ciepła zarówno dla mieszkań jak i domów
oraz w systemach bezkanałowej lub semikanałowej
wentylacji jednopomieszczeniowej
z odzyskiem ciepła o podwyższonym
wydatku dla budynków użyteczności publicznej
łącznie z muzeami, biurami, przedszkolami,
szkołami itp.
Oprócz tego szybkie rewersy są elementem
wentylacji bezkanałowej pomieszczeń
hodowlanych z odzyskiem
ciepła z wymiennikami nie ulegającymi
nadmiernemu zabrudzeniu przy pracy
w trudnych warunkach otoczenia oraz
instalacji natychmiastowej rewersji wentylacji
głównej w kopalniach lub tunelach
komunikacyjnych w przypadku wystąpienia
pożaru lub innego zagrożenia.
Dane techniczne jednostek
W zakresie nawiewu/wywiewu ważny
jest typ konstrukcji sekcji wentylatorów
nawiewnych i wywiewnych
(np. moduł wentylatorów
diagonalnych), a także maksymalny
strumień przepływu powietrza nawiewu
i wywiewu (np. 1200 m 3 /h).
Nie mniej ważny jest również zasięg
strumienia powietrza (np. 7,5 m), regulacja
wydajności nawiewu i wywiewu (np.
bezstopniowa w zakresie 150-1200 m 3 /h)
oraz poziom ciśnienia akustycznego
(np. 49 dB(A).
Jednostki wentylacji bezkanałowej są
również określane przez parametry elektryczne.
Chodzi przede wszystkim o zasilanie
(np. 230 V/50 Hz), maksymalny pobór
prądu (np. 2,4 A) oraz maksymalny
pobór mocy (np. 550 W).
W odniesieniu do obudowy ważny jest
jej materiał wykonania (np. tworzywo
sztuczne EPP), masa (np. 67,5 kg), masa
urządzenia napełnionego wodą (np. 68,3
kg), środowisko pracy (np. wewnątrz pomieszczeń),
maksymalne zapylenie powietrza
(np. 0,3 g/m 3 ), temperatura pracy
(np. 5-35°C), pozycja pracy (np. na ścianie
lub podstropowo), stopień ochrony IP
(np. 42) oraz klasa filtra (np. EU4).
W przypadku jednostek z odzyskiem ciepła
istotną rolę odgrywa rodzaj wymiennika
ciepła (np. dwustopniowy odzysk
ciepła w wymienniku krzyżowym), sprawność
odzysku ciepła (np. 74-94 %) oraz
moc odzysku ciepła (np. 3,0-15,0 kW).
Kluczowe miejsce zajmują parametry
wodnego wymiennika ciepła. Chodzi tu
przede wszystkim o rodzaj wymiennika
(np. wodny, miedziano–aluminiowy,
1-rzędowy), nominalną moc grzewczą (np.
9,9 kW), przyrost temperatury powietrza
(np. 23°C), przyłącze (np. ½”), maksymalne
ciśnienie robocze (np. 1,6 MPa) oraz maksyalną
temperaturę grzewczą (np. 95°C).
Z kolei w zakresie automatyki ważne jest
sterowanie, zabezpieczenie przeciwzamrożeniowe
wymiennika odzysku ciepła
(np. zmniejszenie obrotów wentylatorów
nawiewnych), zabezpieczenie przeciwzamrożeniowe
wodnego wymiennika ciepła
(np. czujnik temp. PT–1000) oraz zabezpieczenie
stopnia zabrudzenia (np. czujnik
temp. PT–1000) i zabezpieczenie stopnia
zabrudzenia filtrów (np. licznik pracy).
Niektóre urządzenia bazują na dwóch
sekcjach wentylatorów diagonalnych
a każda z nich składa się z 3 jednostek.
Takie rozwiązanie jest gwarancją równomiernego
rozłożenia strumienia nawiewanego
powietrza na całej powierzchni
wymiennika. Ważna jest przy tym cicha
praca oraz mniejsze zużycie energii.
Automatyka sterująca i tryby pracy
Nowoczesne jednostki wentylacyjne wyposaża
się w kompleksowe systemy automatyki
sterującej. Przede wszystkim istotną
rolę odgrywają sterowniki z ekranem
dotykowym. Cechują się one intuicyjną
obsługą, szybką nastawą określonych
parametrów, pełną kontrolą stanu pracy
urządzenia oraz obsługą do kilkunastu
Fot. FLOWAIR
Fot. 2. Jednostka zewnętrzna z przejściem
przez ścianę.
urządzeń jednocześnie. Jednostka wentylacyjna
ma również czujnik temperatury
powietrza zasysanego z pomieszczenia
oraz czujnik temperatury czynnika
grzewczego. W niektórych urządzeniach
przewiduje się również zawór 3-drogowy
z siłownikiem, centralny układ zasilająco-sterujący
oraz czujnik temperatury
powietrza usuwanego z pomieszczenia.
Ważny jest także siłownik przepustnic odcinających,
czujnik temperatury powietrza
zasysanego z zewnątrz oraz czujnik
temperatury powietrza nawiewanego
do pomieszczenia.
Oferowane na rynku systemy wentylacji
bezkanałowej mogą pracować w kilku
trybach. Stąd też wykorzystać można
programator tygodniowy, ochronę przeciwzamrożeniową,
automatyczną regulację
temperatury nawiewanej oraz pracę
z odzyskiem ciepła. Niektóre systemy
mają również funkcję komfort/Eco i są
kompatybilne z systemami BMS. Przydatną
funkcją jest licznik czasu pracy filtrów.
Podsumowanie
Jako zalety systemów wentylacji bezkanałowej
wymienia się przede wszystkim
brak instalacji odpowiedzialnej za
dystrybucję powietrza oraz sprawną
konserwację poprzez łatwy dostęp
do filtrów i wymienników odzysku ciepła.
Zyskuje się przy tym efektywną
wentylację bezkanałową z bezpośrednim
nawiewem powietrza do strefy
przebywania ludzi. Zapewnia to czystą
wentylację bez trudno dostępnych zanieczyszczonych
kanałów. •
Fachowy Instalator 3 2020
51
IP. instalacje ppoż.
IP.
Motylkowe przeciwpożarowe
klapy odcinające Lindab FBC
Skuteczne rozwiązanie zapobiegające rozprzestrzenianiu się pożaru
Kiedy myślimy o warunkach korzystania z budynków, pierwszą i najważniejszą
rzeczą jest bezpieczeństwo ich użytkowników. W sytuacji kryzysowej każdy
człowiek znajdujący się w budynku musi mieć możliwość bezpiecznej ewakuacji
na zewnątrz lub schronienia się w niezagrożonej części budynku. Stąd też
stworzono szereg wymagań formalnych i technicznych, które mają zapewnić
takie właśnie warunki.
Podstawą ochrony przeciwpożarowej
budynku jest jego podział na strefy pożarowe
za pomocą przeciwpożarowych
ścian i stropów.
Podział na strefy ma dwa podstawowe
zadania. Po pierwsze zapewnić możliwość
ewakuacji użytkowników z obszarów
objętych pożarem do stref bezpiecznych
i dalej na zewnątrz budynku,
lub oczekiwania przez określony czas
w bezpiecznej strefi e do czasu ewakuacji
przez jednostki ochrony przeciwpożarowej.
Drugą funkcją stref pożarowych
jest spowolnienie rozprzestrzeniania się
pożaru w budynku poprzez stawianie
na jego drodze kolejnych fi zycznych
przegród przeciwpożarowych.
Budynek nie może funkcjonować bez
instalacji technicznych, w tym także
instalacji wentylacyjnej. W miejscach,
w których instalacja ta przechodzi przez
ściany i stropy oddzielenia przeciwpożarowego,
należy ją zabezpieczyć przeciwpożarowymi
klapami odcinającymi
– dla zachowania ciągłości przegrody.
W warunkach pożarowych klapa przeciwpożarowa
musi stanowić jedność ze
ścianą (lub stropem) oddzielenia przeciwpożarowego,
aby zapewnić szczelność,
izolacyjność i dymoszczelność tej bariery
przez wymagany w przepisach czas.
Motylkowe okrągłe klapy przeciwpożarowe
Lindab FBC montuje się w okrągłych
przewodach wentylacyjnych o średnicy
52
Fachowy Instalator 3 2020
IP.
instalacje ppoż.
IP.
Motylkowe przeciwpożarowe klapy odcinające Lindab FBC
– dane techniczne:
• produkowane w średnicach 100, 125, 160 i 200;
• mechanizm zamykający sprężynowy z wyzwalaczem topikowym
– temperatura zadziałania 70°C;
• odporność ogniowa od EI 60 S do EI 120 S;
• możliwość montażu w kanałach wentylacyjnych przechodzących zarówno
przez przegrody pionowe (ściany) jak i poziome (stropy);
• minimalne odległości od sąsiedniej ściany/stropu/kanału – 50 mm;
• testowane na oddziaływanie ognia zarówno z zewnętrznej, jak
i wewnętrznej strony przegrody, przy podciśnieniu 300 Pa.
do 200 mm przechodzących przez ściany
i stropy oddzielenia przeciwpożarowego
o odporności do EI 120 S.
Klapa okrągła Lindab FBC składa się ze
stalowego korpusu o długości 50 mm,
wewnątrz którego zainstalowana jest
przegroda wykonana z krzemianu wapnia,
podzielona na dwie półkoliste części
(„skrzydła motyla”). Produkt wyposażony
jest w sprężynowy mechanizm
zamykający, utrzymywany w pozycji
otwartej oraz uruchamiany poprzez element
topikowy zgodny z ISO 10294-4.
Uchwyty wyzwalacza topikowego są
jednocześnie elementami blokującymi
przegrodę w pozycji zamkniętej, co
zapobiega jej otwarciu w warunkach
pożaru. Wewnątrz i na zewnątrz korpusu
klapy zastosowano dwa systemy
uszczelek: EPDM – zapewniające
szczelność powietrzną oraz pęczniejące
– uaktywniające się w podwyższonej
temperaturze i doszczelniające klapę
w warunkach pożarowych. Klapa może
zostać wyposażona również w mikroprzełącznik
wskazujący położenie przegrody
(kontrolowanie stanu klapy za
pośrednictwem systemu monitorującego)
oraz zawór powietrzny umożliwiający
regulację parametrów instalacji wentylacyjnej,
gdy zabezpiecza przewód
wentylacyjny kończący się w przegrodzie
przeciwpożarowej.
Wśród wymagań stawianych klapom
przeciwpożarowym są m.in. określone
minimalne odległości pomiędzy sąsiednimi
przewodami wentylacyjnymi,
a także minimalne odległości zabezpieczanego
przewodu od sąsiedniej ściany
lub stropu. Wymagania te w istotny sposób
wpływają na ilość przestrzeni montażowej,
jaka musi zostać „poświęcona”
instalacjom w budynkach. Norma EN
1366-2 stwierdza, że w pierwszym przypadku
odległość ta wynosi 200 mm,
zaś w drugim – 75 mm, jeśli żadne
szczegółowe testy nie zostały przeprowadzone
przez producenta.
Wychodząc naprzeciw tym problemom,
fi rma Lindab w czasie procesu certyfi kacji
klap przeciwpożarowych, przeprowadziła
badania potwierdzające możliwość
zmniejszenia podanych w normie wymiarów.
Klapy FBC montowane zarówno
w ścianie jak i w stropie mogą być
rozmieszczone w odległości 50 mm od
sąsiadującej ściany/stropu zaś odległość
pomiędzy sąsiednimi klapami może zostać
zmniejszona również do 50 mm.
Klapa Lindab FBC jest kompaktowym,
skutecznym, tanim i niezawodnym
elementem systemu ochrony przeciwpożarowej
budynku.
Lindab Sp. z o.o.
www.lindab-polska.pl
Fachowy Instalator 3 2020 53
IP. instalacje ppoż.
IP.
Przeciwpożarowe zawory powietrzne
Przeciwpożarowe zawory odcinające montuje się na zakończeniach instalacji
wentylacji ogólnej w miejscu przechodzenia tych instalacji przez przegrody budowlane.
Dzięki zaworom tego typu oddziela się strefy zagrożone pożarem od
pozostałej części budynku. Służą one również do transferu powietrza przez przegrody
budowlane.
Jako zalety przeciwpożarowych zaworów
odcinających wymienia się odporność
ogniową (do 180 min), możliwość
stosowania z wyzwalaczem elektromagnetycznym
oraz montaż zarówno
w stropach jak i ścianach. Zawory tego
typu mogą być również montowane
bezkanałowo.
Zawory najczęściej mają klasę odporności
ogniowej do EIS 180. W efekcie zawór
powietrzny zamontowany w przegrodzie
wraz z jednostronnie przymocowanym
przewodem wentylacyjnych ma
szczelność ogniową, izolacyjność i dymoszczelność
nie mniejszą niż 180 min.
Temperatura wyzwalania wynosi 72°C.
Zawory są dostępne w wielkościach DN
100, DN 125, DN 160 i DN 200.
Warto podkreślić, że zawory przeciwpożarowe
to elementy systemu zabezpieczeń
pożarowych, zatem koniecznie jest
przestrzeganie odpowiednich postanowień
wynikających z przepisów prawa.
Nie mniej ważne są również Aprobaty
Techniczne oraz instrukcje zawarte
w kartach katalogowych zaworów.
Budowa
Istotną rolę w konstrukcji zaworów odgrywa
regulowanie strumienia przepływu
powietrza. Zawory instaluje się
za pomocą ramki poprzez mocowanie
bagnetowe oraz zapadki. W ten sposób
eliminowane jest przypadkowe wysunięcie
elementu. W przypadku gdy temperatura
powietrza przepływającego
przez zawór przekroczy 72°C specjalna
wkładka topikowa spowoduje zwolnienie
sprężyny zaworu i dojdzie do jego
szczelnego zamknięcia. Jednak można
uwzględnić inne rozwiązania w zakresie
sterowania zaworem.
W typowym zaworze przeciwpożarowym
oprócz ramki zastosowanie znajduje
sworzeń ustalający oraz tarcza zaworu,
która najczęściej jest wykonana
z blachy stalowej. Tarcza zaworu znaj-
duje się na odsłoniętej powierzchni.
Z kolei materiałem wykonania stożka
zaworu jest specjalny materiał ognioodporny.
Uszczelki wykonuje się z poliuretanu.
Uszczelka jest termopęczniejąca.
Materiał wykonania mocowania to stal
galwanizowana.
Zespół grzybka odcinającego najczęściej
jest wykonany jako krążek z płyty
o grubości 40 mm. Stalową osłonę
grzybka wytwarza się z blachy stalowej
malowanej proszkowo. Zawieszenie
grzybka ma postać pręta stalowego
kwadratowego z przyspawaną stopką
z blachy stalowej. Ważna jest również
uszczelka silikatowa przyklejona
na podtoczeniu grzybka.
Istotną rolę odgrywa króciec przyłączeniowy
wykonany z ocynkowanej blachy
stalowej. Ma on postać odcinka kanału
o przekroju kołowym z kołnierzem.
Pobocznica kanału zawiera zgrzane
wąsy pozwalające na osadzenie króćca
w przegrodzie murowanej lub betonowej.
We wnętrzu króćca od strony
kołnierza znajdują się występy pozwalające
na zamocowanie zaworu w króćcu
a ponad występami wklejona jest
uszczelka pęczniejąca.
Specjalne urządzenia są połączeniem
zaworu wentylacyjnego i klapy przeciwpożarowej
odcinającej w jednej
obudowie. Tym sposobem zyskuje się
alternatywę dla typowych odcinających
zaworów przeciwpożarowych. Jako
zalety takiego rozwiązania wymienia
się wyższą klasyfikację odporności ogniowej,
większe możliwości w zakresie
konfiguracji i zastosowania przy zmniejszonych
gabarytach. Główny element
modułu to klapa przeciwpożarowa odcinająca,
która najczęściej występuje
w rozmiarze 100, 125, 160 i 200 mm.
Dzięki motylkowej konstrukcji zapewniono
stosunkowo niewielkie opory
przepływu powietrza. Jest przy tym
możliwe wyposażenie klapy w jedną lub
dwie krańcówki, które sygnalizują aktualne
położenie przegrody odcinającej.
Do modułu można zastosować typowe
zawory nawiewne i wywiewne. Można
je stosować zamiennie również w momencie
gdy moduł jest zamontowany
w przegrodzie lub podczas eksploatacji.
Biorąc pod uwagę kompaktowe wymiary
całego modułu, stosowane zawory
z ramką montażową nie powinny być
wyższe niż 50 mm. Należy podkreślić,
że takie moduły zaprojektowano z myślą
o montażu w przegrodach oddzielenia
pożarowego, które jednocześnie stanowią
ścianę lub sufit. Montaż modułu
w takiej przegrodzie odbywa się tak
samo jak w przypadku klasycznych klap
odcinających. Wykonuje się więc otwór
montażowy oraz mocuje się moduł i wypełnia
szczelinę za pomocą odpowiedniego
materiału ogniochronnego.
Układy napędowe
Układy napędowe przeciwpożarowych
zaworów powietrznych mogą
być wyposażone we wspomniany
już mechanizm wyzwalająco-sterujący,
który standardowo ma wyzwalacz
termiczny 72°C (opcjonalnie
57-100°C) oraz korpus mechanizmu
i sprężynę napędową. Alternatywnie
zawór może być wyposażony
w mechanizm wyzwalająco-sterujący
ze zwalniakiem elektromagnetycznym
24 VDC (sterowany impulsem prądowym
lub przerwą prądową), wyzwalaczem
termicznym 72°C, elementami
prowadzącymi oraz sprężyną napędową.
Mechanizm może zostać wyposażony
w element pośredniczący, dzięki
czemu napięcie wyzwalania wynosi
230 V AC, 50 Hz.
Zawór z wyzwalaczem termicznym
podczas pożaru zamyka się w efekcie
zwolnienia wyzwalacza. Siła zamykająca
jest skumulowana w sprężynie
umieszczonej w korpusie mechanizmu.
54
Fachowy Instalator 3 2019
IP.
instalacje ppoż.
IP.
Fot. 1.
Przeciwpożarowe zawory odcinające oddzielają strefy zagrożone pożarem od pozostałej części budynku.
Otwarcie zaworu wymaga wymiany
wyzwalacza topikowego i ponownego
uzbrojenia. W przypadku wyzwalacza
termicznego podczas pożaru dochodzi
do zamknięcia zaworu w efekcie zwolnienia
wyzwalacza. Siła zamykająca jest
skumulowana w sprężynie umieszczonej
w korpusie mechanizmu.
Z kolei zawór ze zwalniakiem elektromagnetycznym
podczas pożaru zamyka
się w efekcie podania sygnału
z centrali lub zwolnienia wyzwalacza
topikowego. Otwarcie zaworu wiąże
się z jego ponownym uzbrojeniem
i wymianą wyzwalacza topikowego lub
przeklejeniem płytki do elektromagnesu.
Konstrukcja układu napędowego
pozwala regulować wydajność podczas
normalnej pracy. Chodzi tutaj o ustawienie
szczeliny pomiędzy korpusem
mechanizmu a grzybkiem. Regulacja
odbywa się poprzez obrót grzybka wokół
osi zaworu. Do zwiększenia przepływu
dochodzi w efekcie obrotu grzybka
w kierunku przeciwnym do wskazówek
zegara a zmniejszenie przepływu
uzyskuje się poprzez obrót zgodny ze
wskazówkami zegara.
Uruchomienie
Każdy zawór przed procesem pakowania
i transportu jest poddawany
kontroli przez producenta. Przy rozpakowaniu
zaworu należy przeprowadzić
oględziny wizualne pod względem
deformacji lub uszkodzeń jakie
mogą wystąpić podczas transportu.
Zawór jest dostarczany w pozycji zamkniętej
a przed montażem trzeba go
uzbroić. W tym celu wykręca się zawór
z króćca przyłączeniowego oraz obraca
go tak aby grzybek był skierowany
do góry. Jednocześnie zwalniana jest
blacha blokująca i naciskana dysza
zaworu na jej obwodzie. W następnej
kolejności wsuwa się element topikowy
na zaczepy.
Z kolei jeżeli zawór jest wyposażony
w mechanizm sterowany elektrycznie
należy sprawdzić poprawność działania
elektromagnesu. Stąd też wpinane są
przewody elektryczne w kostkę przyłączeniową.
Należy dokładnie oczyścić
powierzchnię styku i połączyć płytkę
z elektromagnesem a następnie podać
sygnał inicjujący zwolnienie elektromagnesu.
Po sygnale inicjującym
powinno nastąpić odklejenie płytki od
elektromagnesu.
Podsumowanie
Przeciwpożarowe zawory odcinające
montuje się na zakończeniach instalacji
wentylacyjnych. Dzięki nim oddziela się
strefę zagrożoną pożarem od pozostałej
części budynku. Ponadto zawory zapewniają
transfer (przepływ) powietrza
przez przegrody budowlane. Odpowiednie
rozwiązania dobiera się ściśle
pod kątem miejsca montażu oraz sposobu
wyzwalania.
W zależności od konkretnych potrzeb
aplikacyjnych dobiera się odpowiedni
mechanizm wyzwalająco-sterujący
zaworu. Może to być mechanizm
sprężynowy, który jest zintegrowany
z zaworem i wyposażony w wyzwalacz
termiczny. Oprócz tego zastosować
można mechanizm wyzwalającosterujący
z wyzwalaczem termicznym
oraz zwalniakiem elektromagnetycznym
wyzwalanym impulsem prądowym
o napięciu 24 V. Niejednokrotnie
zastosowanie znajduje również
mechanizm wyzwalająco-sterujący
z wyzwalaczem termicznym i zwalniakiem
elektromagnetyczny wyzwalanym
przerwą prądową o napięciu
24 V. Opcjonalnie można zastosować
chociażby wyłączniki przeznaczone
do sygnalizowania stanu zamknięcia/
otwarcia zawory oraz moduły przetwarzające
napięcie zasilania z 230 V AC
na 24 V DC.
Damian Żabicki
Fachowy Instalator 3 2019
55
I.
izolacje
Instalacje przemysłowe bez tajemnic
Jak izolować zawory i kołnierze rurociągowe?
Rurociągi przemysłowe stanowią prawdziwy układ krążenia, który poprzez cyrkulację
niezbędnego dla procesów medium, daje życie zakładom produkcyjnym
czy przetwórczym. Od tego, jak skutecznie zadbamy o ich stan, w dużym stopniu
zależy efektywność fabryki. Przyjrzyjmy się więc miejscom szczególnie wymagającym
z punktu widzenia izolacji – zaworom i kołnierzom rurociągowym!
Strat ciepła wynikających z braku lub
niedostatecznej izolacji elementów
armatury rurociągowej, takich jak zawory
i kołnierze, z pewnością nie należy
bagatelizować – nawet, jeśli mamy
do czynienia z instalacjami pracującymi
w stosunkowo niedużych temperaturach.
Obrazowych danych dostarcza
analiza Stowarzyszenia Inżynierów Niemieckich,
zawarta w Wytycznych VDI
2055-2:2013.
Jak wynika z zamieszczonej poniżej
tabeli, niezaizolowany, stalowy zawór
DN200 znajdujący się na zewnątrz,
obsługujący medium o temperaturze
100°C, generuje podobne straty ciepła,
co pozbawiony izolacji odcinek prosty
rurociągu o długości… 56 metrów!
Co gorsza, brak izolacji tak pozornie
drobnego elementu może prowadzić
do osiągnięcia krytycznie niskiej tempe-
56
Fachowy Instalator 3 2020
izolacje I.
ratury medium, a w rezultacie – do jego
krystalizacji.
Wniosek, jaki płynie dla projektantów
i wykonawców izolacji w sieciach
przemysłowych, jest bardzo prosty
i nasuwa się sam: odpowiednie zabezpieczenie
elementów armatury, takich
jak zawory czy kołnierze, jest nie mniej
istotna, niż ochrona termiczna samych
rurociągów.
Jak izolować zawory
i kołnierze rurociągowe?
Aby zminimalizować ryzyko uszkodzenia
izolacji elementów armatury podczas
rutynowych prac konserwacyjnych czy
naprawczych, na etapie projektu tudzież
montażu warto uwzględnić elastyczne
i wytrzymałe materiału oraz łatwo otwierane
osłony. Popularnym rozwiązaniem
jest zastosowanie od środka wysoce odpornych
mat z wełny kamiennej, które
przykrywa się blaszanym płaszczem ze
stali nierdzewnej. W charakterze izolacji
termicznej oraz przeciwkondensacyjnej
skrzynki zaworowej najlepiej sprawdzają
się maty na siatce. Produkty tego typu
są elastyczne i łatwe w montażu, również
na powierzchniach zaokrąglonych
lub prostokątnych. Dzięki wyposażeniu
wewnętrznej izolacji w specjalną okładzinę,
obsługa i konserwacja jest prosta
i nie generuje zabrudzeń – po zakończeniu
prac można zamontować tę samą
skrzynkę zaworową z jej izolacją z powrotem
na swoim miejscu.
Tabela 1. Długości niezaizolowanych odcinków rurociągu prostego, generujące analogiczne straty ciepła do zaworów
obsługujących ciśnienie nominalne od PN 25 do PN 100
Zakres temperatur medium [°C]
Element 50-100 150-300
400-500
Równowartość niezaizolowanego rurociągu prostego [m]
Planując i wykonując izolację elementów
armatury, należy zachować maksymalną
dokładność – ewentualny błąd
może tutaj słono kosztować. Izolacja
rurociągu powinna kończyć się na kołnierzu,
z zachowaniem odpowiedniej
odległości.
Najczęściej przyjmuje się dystans śruby
plus około 30 mm. Powinniśmy
również pamiętać o zastosowaniu
podkładki zabezpieczającej – tak, by
w razie potrzeby kołnierz dało się bezproblemowo
wymontować bez uszkadzania
izolacji.
Źródło: Paroc
Fachowy Instalator 3 2020
57
W.
WARSZTAT
Widocznie bezpieczniej
Są sytuacje, w których bycie widocznym w pracy nie wpływa na wysokość
wypłaty czy pochwałę przełożonego, ale decyduje o zdrowiu,
a nawet życiu pracownika. Dla takich właśnie okoliczności tworzona
jest odzież robocza o wysokiej widoczności.
O charakterystycznych właściwościach omawianej odzieży decyduje
stosowanie dwóch specyficznych materiałów – fluorescencyjnego
i odblaskowego. Pierwszy zapewnia widoczność przy osłabionym
dziennym świetle, zwłaszcza o brzasku i zmierzchu, a także
w warunkach zadymienia bądź opadów atmosferycznych jak mgła
czy deszcz. Drugi z kolei gwarantuje widoczność po jego oświetleniu
w ciemności.
Szczegółowe przepisy dotyczące odzieży o wysokiej widoczności
zawiera europejska norma EN ISO 20471. Jej regulacje dotyczą
m.in. poziomu ochronności według klas. I tak ubrania, w których
materiały fluorescencyjny i odblaskowy zajmują odpowiednio
przynajmniej 0,14 m2 i 0,10 m 2 , otrzymują klasę 1. Gdy wspomniane
materiały zajmują powierzchnię przynajmniej 0,50 m 2 i 0,13
m 2 , norma przyznaje klasę 2, a w przypadku powierzchni 0,80 m 2
i 0,20 m 2 – najwyższą klasę 3.
Przyjęty przez wspomnianą normę podział na klasy został uzależniony
od dopuszczalnej prędkości ruchu ulicznego w miejscu wykonywania
pracy. Ma to związek z tym, że odzież o wysokiej widoczności
jest stosowana głównie w miejscach, w których poruszają się
pojazdy mechaniczne – jak samochody na drogach, ciężki sprzęt
na budowach, wózki widłowe w dużych magazynach czy samoloty
na pasach startowych. Gdy pojazdy nie przekraczają 30 km/h,
używać należy odzieży klasy 1. W przedziale między 30-60 km/h
wymagana jest klasa 2, a powyżej 60 km/h – klasa 3.
Warto pamiętać, że dobra widoczność ubrań roboczych nie musi
być zarezerwowana jedynie dla odzieży wykorzystywanej w sytuacjach
określonych przepisami. Elementy z materiałów fluorescencyjnych
i odblaskowych mają uniwersalne zastosowanie w poprawianiu
bezpieczeństwa pracy. W bardzo widoczny sposób.
Źródło: Blaklader Workwear
MATERIAŁY PRASOWE FIRM
Skompletuj własną szafkę narzędziową
NEO Custom Pro to innowacyjny system,
który umożliwia skompletowanie szafki
narzędziowej według własnych potrzeb
i preferencji. Do tej pory takie rozwiązania
na rynku szafek warsztatowych nie były
dostępne. W skład sytemu wchodzi korpus
oraz 15 elementów takich jak: kółka, blaty,
szuflady i akcesoria. Możliwość łączenia
ze sobą wyżej wymienionych produktów
sprawia, że użytkownik może stworzyć różne
warianty szafki narzędziowej od wersji
zaawansowanych po budżetowe. Również
w trakcie użytkowania można zmieniać
konfigurację lub rozbudowywać system
o kolejne elementy. Z powyższego powodu
system kierowany jest zarówno do warsztatów
mechanicznych, profesjonalistów
jak i amatorów.
Korzystając z różnych elementów wchodzących
w skład NEO CUSTOM PRO użytkownik
zyskuje możliwość skomponowania
swojego własnego, idealnego miejsca
do pracy i przechowywania narzędzi.
Źródło: GRUPA TOPEX
Niższe ceny narzędzi ręcznych
Würth Polska przygotował specjalną ofertę promocyjną na profesjonalne narzędzia
ręczne. Promocją objęto produkty niezbędne w każdym warsztacie takie
jak: zestawy kluczy płasko-oczkowych, oczkowych dwustronnych z grzechotką,
a także nóż tapicerski oraz z ostrzem trapezowym. Narzędzia Würth cieszą się
uznaniem fachowców, którzy cenią je nie tylko za wysoką jakość wykonania, ale
też różnorodność zastosowań i wygodę użytkowania.
Produkty w niższych cenach są dostępne w e-sklepie www.wurth.pl, sklepach
stacjonarnych oraz u przedstawicieli handlowych do wyczerpania zapasów.
Źródło: Würth Polska
58
Fachowy Instalator 3 2020
lider w dziedzinie wentylacji
GENERACJA HERU, CENTRALE WENTYLACYJNE
• Kontrola i sterowanie rekuperatorem
za pomoc¹ smartfona i dotykowego
sterownika. Intuicyjna obs³uga
w jêzyku polskim.
• Kompaktowa obudowa i elegancki
design.
• Obudowa z alu-cynku.
• Wymiennik obrotowy, odzyskuj¹cy
do 86% ciep³a.
•
Centrale wentylacyjne
Generacji HERU spe³niaj¹
wszystkie wymogi
rz¹dowego programu
Generalny Dystrybutor Östberg:
www.neovent.pl
Pst
[Pa]
WENTYLATOR DACHOWY
DO OKAPÓW KUCHENNYCH VERO-150
140
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
1000 [obr/min]
1200 [obr/min]
1750 [obr/min]
0 0 100 200 300 400 500 600 700
3
Q[m/h]
tel. +48 (32) 203-71-47, fax +48 (32) 201-87-04, 203-87-20, 203-87-40
, WYDA /h