Plani Mesimor MATEMATIKA 4
Plani Mesimor MATEMATIKA 4 Plani Mesimor MATEMATIKA 4
matematika 4 51 LIBRI I MËSUESIT
- Page 2 and 3: MATEMATIKA 4 PËRMBAJTJA I. Objekti
- Page 4 and 5: matje në situate konkrete të thje
- Page 6 and 7: dhe për të paraqitur vetitë e ve
- Page 8 and 9: FORMULO KRYEJ PARAQIT NË FORMË GR
- Page 10 and 11: 1.34. Shumëzimi në shtyllë 1.35.
- Page 12 and 13: 3.15. Problema 3.16. Punë e pavaru
- Page 14 and 15: 1. Numrat e shkruar me fjalë, 2. N
- Page 16 and 17: 2. Vlerësime me notë Mbyllja, det
- Page 18 and 19: MATEMATIKA 4 ZHVILLIMI I ORËS SË
- Page 20 and 21: Praktikim: Nxënësit gjejnë ndrys
- Page 22 and 23: Tema 1. 30: VETIA E PËRDASIMIT TË
- Page 24 and 25: MATEMATIKA 4 ZHVILLIMI I ORËS SË
- Page 26 and 27: prodhimin e vendosim poshtë rendit
- Page 28 and 29: Tema 1. 43: PJESËTIMI ME 10, 100,
- Page 30 and 31: Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore
- Page 32 and 33: Prezantimi: 308 : 2 = 1 . . . Mësu
- Page 34 and 35: Mbyllja, detyra: Problem D detyrë
- Page 36 and 37: Praktikim: Veprimtari e pavarur me
- Page 38 and 39: MATEMATIKA 4 ZHVILLIMI I ORËS SË
- Page 40 and 41: Përcakto llojin e këndit në baz
- Page 42 and 43: Shtroj pyetjet:: Çfarë kanë të
- Page 44 and 45: Tema 2. 13: RRJETI KOORDINATIV Obje
- Page 46 and 47: ndryshuar përmasat e figurës së
- Page 48 and 49: Tema 3. 8: MONEDHAT DHE KARTËMONED
- Page 50 and 51: Praktikim: Gjej perimerin figurave
matematika<br />
4<br />
51<br />
LIBRI I MËSUESIT
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
PËRMBAJTJA<br />
I. Objektivat e MASH sipas linjave dhe nënlinjave<br />
II. Përmbajtja e lëndës sipas temave të tekstit të nxënësit<br />
III. Modele të ditarëve për këto tema mësimi:<br />
I. Objektivat sipas linjave e nënlinjave<br />
Objektivat themelore të janë programit të matematikës për<br />
klasën e dytë të arsimit të detyruar, janë përcaktuar sipas<br />
linjave apo nënlinjave të caktuara nga MASH. Ato përmbajnë<br />
edhe konceptet dhe aftësitë bazë që do Të fitojnë nxënësit<br />
hap pas hapi.<br />
�� Objektivat për linjën “Kuptimi i numrit”<br />
Pas mësimit të këtyre grup temave nxënësit do të jenë të<br />
aftë:<br />
Të përdorin, të lexojnë, të shkruajnë e të numërojnë numra<br />
natyrorë deri 1000000 duke kuptuar lidhjen e vendit të çdo<br />
shifre me vlerën e saj.<br />
Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar dhe<br />
renditur numrat deri në 1 000 000.<br />
Të rrumbullakosin numra natyrorë (me jo më shumë se pesë<br />
shifra) në dhjetëshe, qindëshe e mijëshe të plota.<br />
Të përdorin kuptimin e thyesës si pjesë të të tërës apo të<br />
një numri në situata konkrete.<br />
Të krahasojnë thyesa (më të vogla, më të mëdha ose baras<br />
me…) me emërues të njëjtë duke përdorur interpretime konkrete.<br />
Të shkruajnë thyesa të barabarta duke përdorur interpretimet<br />
konkrete.<br />
Të lexojnë, të shkruajnë e të përdorin numrat me shenjë në<br />
situate konkrete.<br />
52
Të mbledhin me shkrim duke zbatuar algoritmin, numra<br />
natyrorë me shumë deri në 1 000 000.<br />
Të zbresin me shkrim, duke zbatuar algoritmin, dy numra<br />
natyrorë deri në 1000000.<br />
Të mbledhin e të zbresin me mend numra me dhjetëshe e<br />
qindëshe të plota (raste të thjeshta), me shumë deri në 1 000.<br />
Të shumëzojnë me shkrim, në shtyllë, një numër natyror dy<br />
– tre shifror me një numër natyror dyshifror.<br />
Të pjesëtojnë me shkrim, me algoritëm, një numër natyror<br />
(me jo më shumë se katër shifra) me një numër natyror<br />
njëshifror (me ose pa mbetje).<br />
Të gjejnë mesataren aritmetike të dy numrave.<br />
Të shumëzojnë e të pjesëtojnë me mend (pa mbetje) numra<br />
natyrorë prodhimi i të cilëve nuk e kalon vlerën 10 x 10.<br />
Të shumëzojnë numra me dhjetëshe e qindëshe të plota<br />
duke shfrytëzuar algoritmin e shumëzimit të një numri njëshifror<br />
me një numër dyshifror dhe të një numri dyshifror me një<br />
numër dyshifror.<br />
Të mbledhin e të zbresin thyesa me emërues të njëjtë (edhe<br />
me emërues me dy shifra)<br />
Të zbatojnë mënyra të ndryshme njehsimi duke përdorur<br />
edhe vetitë e veprimeve.<br />
Të përdorin kuptimin e numrit, të veprimeve me numra dhe<br />
shprehitë përkatëse në situate problemore të jetës së<br />
përditshme ose të simuluara.<br />
�� Objektivat për linjën “ Matja dhe Kuptimi i matjes“<br />
Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />
aftë:<br />
Të zgjedhë njësitë e përshtatshme jo standarde ose<br />
standarde të matjes si dhe mjetet e përshtatshme për të kryer<br />
53<br />
LIBRI I MËSUESIT
matje në situate konkrete të thjeshta.<br />
Të matin gjatësi edhe duke përdorur njësi standarde veç e<br />
veç ose të kombinuara.<br />
Të gjejnë masën e sendeve duke përdorur peshoren (ose<br />
nëpërmjet vizatimeve me peshore) duke përdorur si njësi<br />
standarde kilogramin, gramin, veç e veç ose të kombinuara.<br />
Të matin kohën duke përdorur njësitë : minutë, orë, ditë,<br />
muaj, vit.<br />
Të këmbejnë njësitë e matjes së gjatësisë , masës e kohës<br />
në situata konkrete.<br />
Të këmbejnë monedha e kartëmonedha.<br />
Të njehsojnë perimetrin e figurave të thjeshta gjeometrike<br />
(për katrorin e drejtkëndëshin edhe me formulë).<br />
Të njehsojnë me formulë sipërfaqen e katrorit e të<br />
drejtkëndëshit.<br />
Të matin vëllimin e trupave gjeometrikë (kub, kuboid, trupa<br />
që formohen nga bashkimi i kubeve të barabartë).<br />
Të zgjidhin problema me matje në situate nga jeta e<br />
përditshme.<br />
Të parashikojnë me përafërsi përfundimin e një veprimtarie<br />
matëse të thjeshtë.<br />
� Objektivat për linjën “ Gjeometria në plan dhe në hapësirë”<br />
Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />
aftë:<br />
Të dallojnë e të emërtojnë figurat gjeometrike (katror,<br />
drejtkëndësh, trekëndësh. trapez, paralelogram, romb, rreth)<br />
dhe elementet e tyre.<br />
Të përshkruajnë (duke i parë) vetitë e figurave të thjeshta<br />
gjeometrike (katror, drejtkëndësh, trekëndësh. trapez,<br />
paralelogram, romb, rreth).<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
54
Të dallojnë e të vizatojnë këndin e ngushtë, të drejtë, të<br />
gjerë, të shtrirë.<br />
Të dallojnë, të emërtojnë e të vizatojnë drejtëza paralele,<br />
drejtëza që priten, drejtëza pingule.<br />
Të dallojnë e të emërtojnë trupa gjeometrikë (kub, kuboid,<br />
cilindër, prizëm, piramidë, kon, sferë).<br />
Të përshkruajnë trupat gjeometrikë (të vizatuar ose me<br />
objekte konkrete) më të thjeshtë me anë të vetive të tyre (numri<br />
i brinjëve, faqeve, kulmeve).<br />
Të modelojnë trupa gjeometrikë (me plastelinë ose sipas<br />
hapjeve të gatshme)<br />
� Objektivat për linjën “Shndërrimet gjeometrike”<br />
Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />
aftë:<br />
Të dallojnë figurat, gjeometrike ose jo, (të vizatuara) me<br />
drejtëz simetrie.<br />
Të vizatojnë drejtëzat e simetrisë të figurave të thjeshta<br />
gjeometrike ose jo.<br />
Të vizatojnë simetrikën e një figure gjeometrike ose jo, sipas<br />
një drejtëze, në rrjetin e katrorëve.<br />
Të zhvendosin paralelisht figura të thjeshta në rrjetin<br />
koordinativ.<br />
Të zmadhojnë e të zvogëlojnë figura të thjeshta në rrjetin<br />
koordinativ.<br />
� Objektivat për linjën “Algjebra dhe funksioni”<br />
Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />
aftë:<br />
Të përdorin kutizën dhe shkronjën si vendmbajtëse të numrit<br />
natyror për të gjetur vlerën numerike të shprehjeve të thjeshta<br />
55<br />
LIBRI I MËSUESIT
dhe për të paraqitur vetitë e veprimeve.<br />
Të zgjidhin ekuacione (me vetëm një nga veprimet me numra<br />
natyrorë) me tentativë dhe duke përdorur kuptimin e veprimeve<br />
me numra.<br />
Të zgjidhin inekuacione të thjeshta (me vetëm një nga<br />
veprimet me numra) me tentativë.<br />
Të përdorin intuitivisht konceptin e funksionit duke<br />
plotësuar tabela e diagrama shigjetore (me numra natyrorë).<br />
Të zbulojnë ligjësi të thjeshta dhe të plotësojnë modele<br />
sipas një ligjësie.<br />
� Objektivat për linjën “Probabilitet dhe statistike”<br />
Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />
aftë:<br />
Të interpretojë tabela apo diagrama të gatshme, me të<br />
dhëna nga jeta e tyre e përditshme.<br />
Të grumbullojnë të dhëna nëpërmjet anketave të thjeshta<br />
nga mjedisi i tyre i përbashkët dhe t’i paraqesin ato duke<br />
përdorur tabela e diagrama.<br />
Të përdorin kuptimin intuitiv të mundësisë në eksperimente<br />
të thjeshta (konkrete ose të imagjinuara).<br />
Objektivat e orës së mësimit<br />
Me objektiva kuptojmë të përcaktuarit e metodës së mësimdhënies,<br />
si dhe qëndrimin që do të mbajnë nxënësit për<br />
atë që kanë përfituar në orën e mësimit.<br />
Elementi i parë: Qëndrimi ndaj zbatimit të vendimit.<br />
Elementi i parë i objektivit të sjelljes është specifikimi i<br />
një foljeje që tregon se si po vepron nxënësi, çfarë po bën ai<br />
dhe çfarë është në gjendje të japë.<br />
Specifikimi i këtyre foljeve ka rëndësi të madhe , sepse pa<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
56
specifikuar foljen dhe kundrinën e saj të drejtë, çdo veprim, i<br />
cilësdo natyre qoftë, do të ishte pa kuptim. Elementi i parë<br />
dhe më i rëndësishëm në çdo objektiv të zbatimit është zgjedhja<br />
e foljeve kalimtare dhe kundrinave të drejta. (objektivi i saj i<br />
drejtpërdrejtë)<br />
Disa folje të veprimit që përshkruajnë sjelljen e vëzhguar<br />
TREGO VENDOS NJË RREGULL<br />
RADHIT SAKTËSO<br />
CILËSO VENDOS NË TABELË<br />
VLERËSO KUJTO<br />
RIPRODHO SHPREH ME FJALË<br />
SPECIFIKO PËRZGJIDH<br />
SHTO ZBATO NJË RREGULL<br />
PLANIFIKO CAKTO VLERËN<br />
THUR NDANI NË DY PJESË TË BARABARTA<br />
LLOGARIT ETIKETO<br />
SHTO ZBATO NJË RREGULL<br />
PLANIFIKO CAKTO VLERËN<br />
THUR NDANI NË DY PJESË TË BARABARTA<br />
LLOGARIT ETIKETO<br />
REGJISTRO SHKRUAJ ME GERMA TË MËDHA<br />
HARTO RRETHO<br />
KLASIFIKO KOMBINO<br />
NDËRTO KORRIGJO<br />
NUMËRO PËRCAKTO<br />
PORTRETIZO PËRSHKRUAJ<br />
SKICO POZICIONO<br />
MANIPULO VLERËSO MBI BAZËN E FAKTEVE TË NJOHURA<br />
VENDOS GJEJ FAKTORËT<br />
IMAGJINO PLOTËSO<br />
GJEJ GRUPO<br />
57<br />
LIBRI I MËSUESIT
FORMULO KRYEJ<br />
PARAQIT NË FORMË GRAFIKE<br />
BASHKO GODIT<br />
MBAJ SHËNO<br />
DETAJO PËRZJE<br />
MBLIDH KOMBINO<br />
THUAJ PËRMENDËSH<br />
EMËRO MAT<br />
SHUMËZO VENDOS NË RREGULL<br />
SHTYP SKICO<br />
ZBRIT NËNVIZO<br />
PËRKTHE PALOS<br />
ZËVENDËSO SHKRUAJ<br />
HAP MBYLL NDAJ<br />
Elementi i dytë: përpunimi i kushteve<br />
Elementi i dytë plotëson një objektiv të zbatimit në kushtet<br />
në të cilat duhet të veprojë nxënësi, si:<br />
1. Materialet që mund të përdoren për të zbatuar detyrën,<br />
2. Si mund të zbatohen detyrat, për shembull, me mend,<br />
nga teksti, apo material të tjera plotësuese.<br />
3. Koha,<br />
4. Lokalizimi i vendit ku do të zbatohet objektivi (klasë, oborr,<br />
bibliotekë . . . .)<br />
Disa kushte në të cilat nxënësi duhet të realizojë zbatimin<br />
e objektivave.<br />
1. Nga memoria . . . . . . .<br />
2. Përdorimi i një harte . . . . . . .<br />
3. Material plotësuese të cilat përshkruajmë . . . . . . .<br />
4. Brenda një intervali kohor . . . . . . .<br />
5. Me një kompas, vizore, raportor . . . . . .<br />
6. Duke parë filmin . . . . . .<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
58
II. Përmbajtja e lëndës sipas temave të tekstit të nxënësit<br />
LINJA I . NUMRI DHE VEPRIMET ME NUMRA (74 ORË)<br />
1.1. Numrat dhe historia e tyre<br />
1.2. Numrat me shumë shifra<br />
1.3. Numrat deri në 6 shifra<br />
1.4. Shkruaj e lexo numrat me shumë shifra<br />
1.5. Renditja e numrave<br />
1.6. Krahasimi i numrave me shumë shifra<br />
1.7. Krahasimi i numrave me shumë shifra. Ushtrime<br />
1.8. Rrumbullakimi i numrave 10 deri në 100.<br />
1.9. Rrumbullakimi i numrave deri në 1000<br />
1.10. Ushtrime<br />
1.11. Mbledhja e numrave<br />
1.12. Vetitë e mbledhjes<br />
1.13. Tabela e mbledhjes<br />
1.14. Ushtrime, problema<br />
1.15. Mbledhja e numrave me shumë deri në 10 000<br />
1.16. Mbledhja e numrave me shumë deri në 1000 000<br />
1.17. Punë e pavarur, mbledhja<br />
1.18. Zbritja e numrave<br />
1.19. Vetitë e zbritjes<br />
1.20. Ushtrime<br />
1.21. Zbritja e numrave deri në 10.000<br />
1.22. Zbritja e numrave deri në 1 000 000<br />
1.23. Problema me mbledhje dhe zbritje<br />
1.24. Punë e pavarur, mbledhja dhe zbritja<br />
1.25. Kuptimi i shumëzimit<br />
1.26. Shumëzimi si shumë me mbledhorë të barabartë<br />
1.27. Shumëzimi me mend<br />
1.28. Vetitë e shumëzimit<br />
1.29. Vetia e përdasimit të shumëzimit në lidhje me mbledhjen<br />
1.30. Vetia e përdasimit të shumëzimit në lidhje me zbritjen<br />
1.31. Shumëzimi me 10,100,1000<br />
1.32. Shumëzimi me 10,100,1000<br />
1.33. Punë e pavarur. Vetitë e shumëzimit<br />
59<br />
LIBRI I MËSUESIT
1.34. Shumëzimi në shtyllë<br />
1.35. Shumëzimi i numrave me dy shifra<br />
1.36. Shumëzimi i një numri treshifror me një numër me dy shifra<br />
1.37. Raste të veçanta shumëzimi.<br />
1.38. Shumëzojmë duke zbatuar vetitë<br />
1.39. Ushtrime. Mënyra të ndryshme shumëzimi<br />
1.40. Problema me shumëzim<br />
1.41. Pjesëtimi si veprim i kundërt i shumëzimit<br />
1.42. Pjesëtimi si zbritje e njëpasnjëshme<br />
1.43. Pjesëtimi me 10,100,1000<br />
1.44. Pjesëtimi me mbetje<br />
1.45. Vetitë e pjesëtimit<br />
1.46. Tabela e pjesëtimit<br />
1.47. Pjesëtimi në rresht<br />
1.48. Pjesëtimi në shtyllë<br />
1.49. Pjesëtimi i një numri dyshifror me një numër njëshifror<br />
1.50. Pjesëtimi i një numri treshifror me një numër njëshifror<br />
1.51. Pjesëtimi i një numri katërshifror me një numër njëshifror<br />
1.52. Raste të veçanta pjesëtimi<br />
1.53. Mesatarja aritmetike<br />
1.54. Ushtrime<br />
1.55. Problema, shtrimi dhe zgjidhja e tyre<br />
1.56. Problema me pjesëtim e shumëzim<br />
1.57. Problema me skemë<br />
1.58. Problema me skemë<br />
1.59. Punë e pavarur. Shumëzimet dhe pjesëtimet<br />
1.60. Ushtrime. Katër veprimet<br />
1.61. Kuptimi mbi thyesën<br />
1.62. Thyesat e plota<br />
1.63. Thyesat e barabarta<br />
1.64. Thyesat e barabarta. Ushtrime<br />
1.65. Thyesa që tregojnë numra natyror<br />
1.66. Krahasimi i thyesave<br />
1.67. Mbledhja dhe zbritja e thyesave<br />
1.68. Ushtrime me thyesa<br />
1.69. Pjesë të një numri<br />
1.70. Problema me thyesa<br />
1.71. Punë e pavarur<br />
1.72. Numrat me shenjë<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
60
1.73. Ushtrime me numrat me shenjë<br />
1.74. Makina llogaritëse<br />
LINJA II. GJEOMETRIA (16 ORË)<br />
2.1. Drejtëzat, gjysmëdrejtëza, segmenti,<br />
2.2. Këndi. Matja e tij me raportor<br />
2.3. Figurat gjeometrike<br />
2.4. Trekëndëshat<br />
2.5. Katërkëndëshat dhe klasifikimi i tyre<br />
2.6. Rrethi<br />
2.7. Trupat gjeometrikë<br />
2.8. Kubi. kuboidi<br />
2.9. Prizmi. Piramida<br />
2.10. Cilindri. Koni. Sfera<br />
2.11. Modelimi i trupave gjeometrik<br />
2.12. Simetria. Drejtëza e simetrisë<br />
2.13. Rrjeti koordinativ<br />
2.14. Simetria e një figure në rrjet<br />
2.15. Zhvendosja paralele<br />
2.16. Zmadhimi dhe zvogëlimi i figurave<br />
LINJA III. MATJA ( 16 ORË)<br />
3.1. Një masë për gjithçka<br />
3.2. Matja e gjatësisë<br />
3.3. Ushtrime. Matja e gjatësisë<br />
3.4. Matja e masës së trupit<br />
3.5. Ushtrime. Matja e masës së trupit<br />
3.6. Matja e kohës<br />
3.7. Ushtrime. Gjatësi, peshë, kohë<br />
3.8. Monedhat. Kartëmonedhat<br />
3.9. Problema me lekë<br />
3.10. Perimetri i figurave.<br />
3.11. Sipërfaqja e katrorit dhe drejtkëndëshit<br />
3.12. Ushtrime me perimetrin dhe sipërfaqen e trupave<br />
3.13. Vëllimi i trupave të ngurtë<br />
3.14. Ushtrime me vëllimin e trupave<br />
61<br />
LIBRI I MËSUESIT
3.15. Problema<br />
3.16. Punë e pavarur<br />
LINJA IV. ALGJEBRA DHE FUNKSIONI ( 8 ORË)<br />
4.1. Shkronja si vendmbajtëse numrash<br />
4.2. Ekuacioni<br />
4.3. Mosbarazimi. Inekuacioni<br />
4.4. Zgjidhja e ekuacioneve (+ dhe -)<br />
4.5. Zgjidhja e ekuacioneve (. dhe :)<br />
4.6. Funksioni me katër operatorë<br />
4.7. Paraqitja e funksionit me diagramën e vendit dhe në rrjetin koordinativ<br />
4.8. Zbatime të funksionit<br />
LINJA V. STATISTIKA, PROBABILITETI ( 6 ORË)<br />
5.1. Regjistrimi i të dhënave në tabela statistikore<br />
5.2. Mesatarja, Moda dhe Medjana<br />
5.3. Paraqitja e të dhënave në diagramë<br />
5.4. Leximi i ideogramës dhe diagramës<br />
5.5. Ngjarje të sigurta,të mundura,të pamundura<br />
5.6. Situata probabilitare<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
62
Tema 1. 4: SHKRUAJ DHE LEXO NUMRA ME<br />
SHUMË SHIFRA<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të lexojë numra të rregullt shumëshifrorë duke u nisur<br />
nga hapësira apo pika midis klasave,<br />
��të emërtojë rendet sipas klasave në numërorë 6 shifrorë,<br />
��të shkruajë si numërorë të rregullt e të zbërthyer numrat<br />
e shkruar me fjalë dhe anasjelltas.<br />
Mjetet: Teksti i nxënësit, Fletë Pune.<br />
Fjalët kyç: Rende, klasë e thjeshtë, klasa e mijësheve, numër<br />
i rregullt, numër i zbërthyer.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Në tabelë mësuesi shkruan numra 5 e 6 shifrorë të ndarë e<br />
jo të ndarë me pikë ose hapësirë.<br />
Nxënësi vëzhgon dhe del me përfundimin se numrat me<br />
hapësirë ose pikë lexohen më lehtë.<br />
Lexohen disa nga numrat, me dëshirë: 18 432, 6 256, 432<br />
681.<br />
Prezantimi:<br />
Hapet libri. Shpjegon mësuesi rendet e klasës së thjeshtë,<br />
rendet e klasës së mijësheve duke e vizatuar e plotësuar tabelën<br />
sipas klasave.<br />
63<br />
LIBRI I MËSUESIT
1. Numrat e shkruar me fjalë,<br />
2. Numrat e rregullt e të zbërthyer sipas vendvlerave të<br />
klasave<br />
Praktikim: Punë e drejtuar. Kalimi nga numëror me fjalë,<br />
në numëror të rregullt e në numëror të zbërthyer sipas rendeve<br />
të klasave.<br />
Për shembull, tre mijë e pesëqind e tridhjetë: 3530 = 3M +<br />
5Q + 3Dh + 0Nj dhe anasjelltas.<br />
Për shembull, 6732 =gjashtë mijë e shtatëqind e tridhjetë<br />
e dy.6732= 6M+7Q+3Dh+2Nj.<br />
Punë e pavarur për ushtrimet 2, 3, 4, 5.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim:<br />
Nxënësi shpjegon me zë emërtimet e ndryshme për të<br />
njëjtin numër.<br />
Tregon vlerën e shifrave sipas klasave në detyrat e kryera<br />
me shkrim.<br />
Vlerësime për punën gjatë orës.<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Provo të mësosh më shumë.<br />
Tema 1. 6: KRAHASIMI I NUMRAVE<br />
ME SHUMË SHIFRA<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
�� të dallojë numrin më të madh duke u mbështetur në<br />
vendvlerat e shifrave të dhëna,<br />
�� të vendosë shenjat >,
�� të krahasojë dy numërorë duke i analizuar sipas<br />
vendvlerave e shifrave të dhëna<br />
Mjetet: Teksti i nxënësit, Fletë Pune.<br />
Fjalët kyç: Njëshe të thjeshta, njëshe të mijësheve, shifër<br />
pasardhëse.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Pyetja: Thuaj numra 4, 5, 6 shifrorë.<br />
Shkruaj dy prej tyre në tabelë sipas rendeve dhe klasave.<br />
- Cili prej tyre është më i madh?<br />
Analizojmë dhe krahasojmë së bashku<br />
Prezantimi:<br />
Krahasojmë më shkrim duke emërtuar në mënyra të<br />
ndryshme të dy numërorët sipas shembullit të tekstit.<br />
4217 4038 42 40<br />
Praktikim: Analizë me gojë sipas vlerës së shifrave, plotësim<br />
me shkrim.<br />
1. Me punë të pavarur krahasojmë dhe vendosim shenjat<br />
përkatëse.<br />
2. Mësuesi saktëson përgjigjet e sakta ose të gabuara.<br />
3. Nënvizojmë dhe lexojmë numërorët pasi kanë nënvizuar<br />
njëshet e thjeshta dhe njëshet e mijësheve.<br />
Punë e pavarur: Minitest: dy numra me 4 shifra.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim:<br />
1. Të formulojë me gojë punën e bërë për krahasimin e dy<br />
numrave.<br />
65<br />
LIBRI I MËSUESIT
2. Vlerësime me notë<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Zgjidh dhe krahaso duke<br />
analizuar si në shembullin e detyrës, dy numra nga ushtrimi 4<br />
Tema 1. 9: RRUMBULLAKIMI I NUMRAVE<br />
DERI NË 1000<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimitnxënësi të jetë i aftë:<br />
��të rrumbullakosë numrat me afërsi 10, 100, 1 000.<br />
��të kryejë veprimet (+, -) duke zbatuar rrumbullakimin e<br />
numrave,<br />
��të zbatojë rrumbullakimin e numrave me mijëshen më<br />
të afërt në ushtrime dhe probleme.<br />
Mjetet: Teksti, Fletë Pune.<br />
Fjalët kyç: Rrumbullakim në dhjetëshen më të afërt, qindëshen<br />
më të afërt, mijëshen më të afërt.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
A keni shkuar në Pazar me mamin?<br />
Kur ajo ka bërë llogaritë e shpenzimeve, si është shprehur?<br />
A i ka përdorur fjalët: me afërsi ose afërsisht?<br />
Prezantimi:<br />
Vlera e rrumbullakosur në dhjetëshen më të afërt, qindëshen<br />
edhe mijëshen më të afërt.<br />
66
Shembuj konkretë në dërrasë nga mësuesja.<br />
Praktikim: Rrumbullakos numrat::<br />
- në qindëshen më të afërt. Për shembull 5454 -- 5500 etj.<br />
- në mijëshen më të afërt: 6587 -- 7000.<br />
- llogarit ndryshesën pas rrumbullakimit të bërë<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Arritëm të mësojmë se rrumbullakimi<br />
përdoret gjerësisht në jetën e përditshme.<br />
Për shembull: Shkolla jonë ka afërsisht 800 nxënës.<br />
Biblioteka ka afërsisht 30 libra me fabula.<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Harto një problem me ndihmën<br />
e prindërve dhe zgjidhe atë duke përdorur rrumbullakimin.<br />
Tema 1. 16: MBLEDHJA E NUMRAVE<br />
ME SHUMË DERI 1000000<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
�� të mbledhë shklurt në shtyllë numrat dei në 1000000<br />
sipas modelit të dhënë,<br />
�� të gjejë shumën e nurmave deri në 1000000 gjatë e<br />
shkurt në shtyllë,<br />
��të shpjegojë mbledhjen e numrave gjatë dhe shkurt në<br />
shtyllë deri në 1000000, duke përdorur fjalorin e duhur<br />
matematikor.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />
Fjalët kyç: Mbledhje në rresht, në shtyllë, mbledhor, shumë.<br />
67<br />
LIBRI I MËSUESIT
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujtojmë zbërthimin e numrave dhe emërtimin e tyre si<br />
shumë mbledhorësh.<br />
Vetitë e mbledhjes të mësuara.<br />
Shembuj.<br />
Prezantimi:<br />
Shpjegojmë mbledhjen në rresht e në shtyllë të dy numrave<br />
duke zbërthyer mbledhorët. Shembull: 36 753 + 23 214=<br />
Theksoj zbatimin e vetive të mbledhjes dhe rëndësinë për<br />
gjetjen e shumave të pjesshme.<br />
Krahasoj mbledhjen në shtyllë gjatë me atë në rresht.<br />
Renditja e numrave sipas rendeve në shtyllë.<br />
Praktikim: Mbledhim në rresht me shkrim në modelin<br />
gjysmë të gatshëm të tekstit.<br />
Mbledhim gjatë e shkurt detyra 2.<br />
Detyra 3: gjatë, në rresht në fletore.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit diskutojnë për<br />
ndihmën që u japin vetitë e mbledhjes duke u zbatuar në<br />
mbledhjet në rresht e në shtyllë.<br />
Në rubrikën e fundit, me diskutim, nxënësit gjejnë numrin<br />
që mungon.<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Udhëzime, problemi 2 në<br />
shtyllë.<br />
68
Tema 1. 19: VETITË E ZBRITJES<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të zbatojë vetinë e pandryshueshmërisë të zbritjes sipas<br />
modelit<br />
��të gjejë ndryshesën duke zbatuar vetinë e zbritjes,<br />
�� të zbatojë vetinë e pandryshueshmërisë zbritjes në<br />
situata problemore.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune.<br />
Fjalët kyç: Veti ndërrimi, veti shoqërimi, veti e pandryshueshmërisë.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujtojmë vetitë e mbledhjes (shembuj).<br />
Provojmë këto veti për zbritjen.Nxënësi duhet të zbulojë se<br />
zbritja nuk ka veti ndërrimi e as shoqërimi.<br />
Zbresim: 28 – 12 = (28+2)-(12+2)=30-14=16<br />
Atëherë zbritja gëzon vetinë e pandryshueshmërisë sepse<br />
28 – 12 =16<br />
Prezantimi:<br />
Mësuesja udhëheq nxënësit të lexojnë e të dalin ne përfundim<br />
rreth vetisë së pandryshueshmërisë së zbritjes.<br />
Nxënësit lexojnë përkufizimin në libër. Kryhen dy zbritje në<br />
tabelë duke shpjeguar dhe grupuar në kllapa.<br />
69<br />
LIBRI I MËSUESIT
Praktikim: Nxënësit gjejnë ndryshesën duke zbatuar vetinë<br />
e pandryshueshmërisë që mësuan më lart.<br />
Ata kontrollojnë barazimet duke vendosur në shtyllë zbritjet<br />
e ushtrimeve të kryera më parë.<br />
Nxënësit përkufizojnë vetinë e pandryshueshmërisë së<br />
zbritjes.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Krahasojnë vetitë e mbledhjes<br />
me ato të zbritjes, vetitë e zbritjes me ato të shumëzimit<br />
duke dhënë shembuj me numra të vegjël.<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Në Fletore Pune nxënësi<br />
gjen ndryshesën sipas kërkesave.<br />
Vazhdon në shtëpi detyrën 1 të librit duke e hedhur në<br />
fletore.<br />
Tema 1. 29: VETIA E PËRDASIMIT TË SHUMËZIMIT<br />
NË LIDHJE ME MBLEDHJEN<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të gjejë prodhimin duke copëtuar në rresht dhe në shtyllë<br />
njërin faktor<br />
��të gjejë prodhimin duke zbatuar vetinë e përdasimit të<br />
shumëzimit në lidhje me mbledhjen,<br />
�� të dallojë vetinë e përdasimit në lidhje me mbledhjen<br />
nga e majta në të djathë.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />
Fjalët kyç: Copëtimi, veti përdasimi nga e djathta, veti<br />
përdasimi nga e majta.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
70
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujtojmë copëtimet në rreshtime duke vizatuar një rreshtim<br />
në tabelë.<br />
P. sh. 4 me 8 = (4x2)+(4x6)<br />
=8+24<br />
=32<br />
Prezantimi:<br />
Mësuesi shpjegon vetinë e përdasimit të shumëzimit në<br />
lidhje me mbledhjen nga e djathta dhe e majta me shembuj<br />
në tabelë.<br />
P. sh. 16x3=(10+6)x3 6x18=6x(10+8)<br />
Përkufizoj vetinë e përdasimit nga e djathta e nga e majta<br />
duke përfunduar zgjidhjen.<br />
Praktikim: Hapen librat. Nxënësit lexojnë 2 shumëzimet<br />
ku janë zbatuar të dy rastet e vetisë së përdasimit nga e djathta<br />
dhe e majta.<br />
Detyra 1 e librit zhvillohet në fletore me shkrim.<br />
Detyra 2 në libër.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit diskutojnë dhe<br />
tregojnë krahun e përdasimit në ushtrimet e kryera me shkrim.<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Udhëzime nga mësuesja<br />
për plotësimin e fletës së punës në shtëpi dhe zgjidhjen e<br />
problemit 3 në libër.<br />
71<br />
LIBRI I MËSUESIT
Tema 1. 30: VETIA E PËRDASIMIT TË SHUMËZIMIT<br />
NË LIDHJE ME ZBRITJEN<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të gjejë prodhimin duke copëtuar nërresht dhe në shtyll,<br />
��të gjejë prodhimin duke zbatuar vetinë e përdasimit të<br />
shumëzimit në lidhje me zbritjen,<br />
��të dallojë vetinë e përdasimit në lidhje me zbritjen nga<br />
e majta në të djathtë.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />
Fjalët kyç: Vetia e përdasimit nga e djathta në lidhje me<br />
zbritjen, vetia e përdasimit të shumëzimit nga e majta në lidhje<br />
me zbritjen.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Mësuesja paraqet në tabelë një shembull të vetia së<br />
përdasimit të shumëzimit në lidhje me mbledhjen.<br />
Kujtojmë përdasimin djathtas e majtas/<br />
Pra faktori është emërtuar si shumë me dy mbledhorë.<br />
Shtroj pyetjen: si mund të emërtojmë faktorin si ndryshesë?<br />
Prezantimi:<br />
Mësuesja shkruan në tabelë faktorët:<br />
9x8=9x(10-2) dhe 9x8=(10-1)x8.<br />
Atëhere nxiten nxënësit të dallojnë në secilin rast krahun e<br />
72
përdasimit (majtas-djathtas). Kryhet shumëzimi duke bërë<br />
shpjegime të veanta me shkrim e me zë nga mesuesja.<br />
Nxënësit krahasojnë vetinë e përdasimit në lidhje me mbledhjen<br />
me vetinë e përdasimit të shumëzimit në lidhje me zbritjen.<br />
Praktikim: Hapen librat. Nxënësit i lexojnë dhe krahasojnë<br />
emërtimet e faktorit 24 si shumë e si ndryshesë.<br />
Në detyrën 1 nxënësit gjejnë prodhimet duke zbuluar krahun<br />
e përdasimit, majtas ose djathtas.<br />
Në fletore pune plotësohet detyra A dhe B.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit përmendin vetitë<br />
e shumëzimit të mësuara deri tani.Shkruhen shembuj për<br />
secilën veti në tabelë. Për shembull 3x4=4x3; (2x3)4 = 2x(3x4)<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Në shtëpi vazhdon plotësimi<br />
i fletës së punës dhe detyra 1 e rubrikës Provo ti.<br />
Tema 1. 31: SHUMËZIMI ME 10, 100, 1000<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë<br />
��të plotësojë prodhimin në bazë të shifrave të dhëna kur<br />
një faktor është 10, 100, 1000,<br />
��të gjejë prodhimin kur njëri faktor është 10, 100, 1000,<br />
��të zgjidhë situata problemore duke zbatuar shumëzimin<br />
me 10, 100, 1000.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />
Fjalët kyç: Shifra e njësheve, e dhjetësheve, 10 herë, 100<br />
herë, 1000 herë më e madhe.<br />
73<br />
LIBRI I MËSUESIT
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Mësuesi shkruan në tabelë:<br />
24x10=240; 24x100=2400; 24x1000= 24000<br />
Tërheq vëmendjen e nxënësve tek prodhimi.<br />
Pyes: Çfarë vini re? Sa herë është rritur 24 në secilin rast?<br />
Çfarë ka ndodhur me shifrën e njësheve? Po të dhjetësheve?<br />
Prezantimi:<br />
Nxënësit lexojnë shumëzimet 72x10; 72x100; 72x1000.<br />
Mësuesja shpjegon dhe nxënësi plotëson. Shifra e njësheve<br />
bëhet shifra e dhjetësheve. Shifra e dhjetësheve bëhet shifra<br />
e qindësheve. Pra, prodhimi bëhet 10 herë më i madh së faktori<br />
i parë (72).<br />
Vazhdon shpjegimi për shumëzimin me 100 dhe me 1000.<br />
Nxënësit plotësojnë me fjalë në vendet bosh majtas shumëzimeve.<br />
Praktikim: Nxënësit shumëzojnë numrin e dhënë në tabelën<br />
e librit me 10, 100, 1000, duke shkruar prodhimin në vendet<br />
bosh. Vazhdojnë gjetjen e prodhimit dhe shkruajnë në 4 kolonat<br />
e ushtrimeve të librit.<br />
Mësuesja u kujton nxënësve se kur shumëzojmë me 10, 100,<br />
1000, faktorit të parë i shtojmë aq zero sa ka faktori i dytë.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Nga kolona e tretë e librit<br />
veçojmë 120x100 dhe 1280x1000 duke i shkruar në tabelë.<br />
Nxënësit tregojnë mënyrën se si veprojnë për të gjetur prodhimin<br />
duke shtuar zerot në fund. Nxënësit tregojnë sa herë<br />
është rritur shifra e njësheve, dhjetësheve.<br />
74
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Udhëzohen nxënësit për<br />
plotësimin e fletës së punës dhe detyrën me shkrim në fletore,<br />
ushtrimet e rubrikës Provo.<br />
Tema 1. 35: SHUMËZIMI I NUMRAVE NË DY SHIFRA<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë të:<br />
��të shumzojë dy numra dyshifrorë sipas modelit të dhënë,<br />
��të shumzojë në shtyllë numrat dyshifrorë duke treguar<br />
hapat e ndjekur,<br />
��të zbatojë shumëzimin e dy numrave dyshirorë në situata<br />
problematike.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune.<br />
Fjalët kyç: Faktor, prodhim, rendi i njësheve, lëvizja majtas.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Shkruaj në tabelë 27 x 23 në shtyllë.<br />
Shtroj pyetjen: Si do vepronit për kryerjen e këtij shumëzimi?<br />
Japin mendime nxënës të ndryshëm.<br />
Prezantim:<br />
Mësuesja shpjegon mënyrën e kryerjes së shumëzimit në<br />
shtyllë duke theksuar se fillojmë nga rend i njësheve dhe më<br />
pas shumëzojmë me dhjetëshe.<br />
Mësuesja thekson se kur shumëzojmë me dhjetëshe,<br />
75<br />
LIBRI I MËSUESIT
prodhimin e vendosim poshtë rendit te dhjetësheve. Më pas<br />
vazhdojmë lëvizjen majtas duke shkruar numrat e tjerë.<br />
Çdo veprim gojor shoqërohet me shkrim në tabelë nga<br />
mësuesja.<br />
Praktikim: Nxënësit vëzhgojnë e lexojnë rrugën e ndjekur<br />
për shumëzimin në fillim të faqes.<br />
Detyra 1 e librit me shkrim duke kryer shumëzimet e pjesshme<br />
me zë nga individë të veçantë.<br />
Në vazhdim, katër shumëzimet e tjera, nxënësit i kryejnë<br />
individualisht.<br />
Në fletoren e punës plotësojnë sipas modeleve, shumëzimet<br />
në shtyllë për detyrën 1.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Diskutojmë vetitë e shumëzimit<br />
të zbatuara për gjetjen e prodhimit me numra 2 shifrorë.<br />
Nxënësit argumentojnë sat ë lehtë e bëjnë gjetjen e prodhimeve<br />
të pjesshme këto veti.<br />
Mbyllja, udhëzime dhe detyra: Udhëzime për gjetjen e<br />
prodimit në tabela si ajo e detyrës 2.<br />
Vazhdim i shumëzimeve në shtëpi dhe problemi 1.<br />
Tema 1.37: RASTE TË VEÇANTA SHUMËZIMI<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të plotësojë barazimet përkatëse sipas modelit të dhënë,<br />
��të gjejë prodhimin e dy numrave që mbarojnë me 0,<br />
�� të shpjegojë shumëzimin kur të dy faktorët mbarojnë<br />
me zero.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
76
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune.<br />
Fjalët kyç: Prodhim faktorësh.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Shkruaj në tabelë numrat 20, 260.<br />
Nxënësit tregojnë së çfarë kanë të përbashkët këta dy<br />
numra.<br />
Kujtojmë shumëzimin me 10, 100.<br />
Prezantimi:<br />
Hapen librat.<br />
Leximi i problemës, vëzhgimi i shumëzimit120 x 70.<br />
Mësuesja shpjegon mënyrën si edhe vendin ku vendosen<br />
shifrat e prodhimit. Raste kur njëri faktor ka zero në mes.<br />
Qartësoj se kur shumëzojmë me shifrën e dhjetësheve,<br />
prodhimi shkruhet drejt poshtë dhjetëshes dhe vazhdon në të<br />
majtë. Zerot e qarkuara sipër, zbresin poshtë vijës djathtas<br />
Praktikim: Nxënësit shumëzojnë gjatë në shtyllë në detyrën<br />
2 të librit.<br />
Shkruaj në tabelë 3 shumëzime. P.sh. 230 x 20; 402 x 20;<br />
540 x 7 nxënësit kryejnë shumëzimet ne fletore.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit diskutojnë<br />
mënyrën e shumëzimit të rasteve që mësuan.<br />
a. Kujdesi në renditjen e shifrave të prodhimit.<br />
b. Qarkimi i zerove.<br />
c. Zbritja e zerove poshtë vijës, djathtas.<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Sqarime për plotësimin e<br />
fletës së punës dhe problemin 2 të librit në shtëpi.<br />
77<br />
LIBRI I MËSUESIT
Tema 1. 43: PJESËTIMI ME 10, 100, 1000<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orë së mësimit, nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të plotësojë herësin në barazimet e dhëna kur pjesëtuesi<br />
është 10, 100, 1000,<br />
��të gjejë herësin kur pjestuesi është 10, 100, 1000,<br />
��të zgjidhë situata problemore duke zbatuar pjesëtime<br />
me 10, 100, 1000.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />
Fjalë kyç: Zvogëlohet 19 herë, 100 herë, 1000 herë; 10 herë<br />
më e vogël etj.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujtojmë:<br />
Pjesëtimi veprim i kundërt i shumëzimit. Shembull në tabelë:<br />
16 x 10=160 160:10=16<br />
Sa herë është rritur prodhimi? 10 herë.<br />
Sa herë është zvogëluar herësi? 10 herë<br />
Prezantimi:<br />
Mësuesi shkruan<br />
230:10= 2300:100= 23000:1000=<br />
Shpjegon: kur shumëzojmë me 10, 100, 1000 prodhimi rritet<br />
10 herë, 100 herë, 1000 herë.<br />
Kur pjesëtojmë me 10, 100, 100 herësi zvogëlohet 10 herë,<br />
78
100 herë, 1000 herë. Pra herësi është 23.<br />
Hapet libri dhe nxënësit, të udhëhequr nga mësuesja, gjejnë<br />
herësin dhe plotësojnë fjalitë në të tri rastet.<br />
Praktikim: Nxënësit vrojtojnë pjesëtimet dhe shpjegojnë<br />
me sa herë është zvogëluar herësi.<br />
Hapen fletoret e punës, plotësojnë me shkrim detyrat 1 e 2.<br />
Detyrë me shkrim në fletore:<br />
3200:10= 5000:100= 34000:1000=<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit tregojnë, me gojë,<br />
sa herë janë zvogëluar herësit e detyrës me shkrim. U kujtoj<br />
nxënësve mënyrën e shumëzimit me 10, 100, 1000 ku prodhimi<br />
del sa faktori i parë plus zerot e 10, 100, 1000. Atëherë, kur<br />
pjesëtojmë, herësi del sa i pjesëtueshmi duke i hequr zerot e<br />
pjesëtuesit, 10, 100, 1000, d.m.th. e kundërta e shumëzimit.<br />
Mbyllja, detyra: Plotësimi i fletës së punës në shtëpi i<br />
detyrave në vazhdim. Detyra 1 e librit të nxënësit.<br />
Tema 1. 49: PJESËTIMI I NJË NUMRI 2 SHIFROR<br />
ME NJË NUMËR NJË SHIFROR<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë<br />
��të pjesëtojë një numër dyshifror me një numër njëshifror<br />
brenda tabelës 10x10,<br />
��të pjesëtojë një numër dyshifror me një numër njëshifror<br />
duke argumenduar gjetjen me anë të provës,<br />
�� të shpjegojë pjesëtimin një numër dyshifror me një<br />
numër njëshifror duke përdorur fjalorin përkatës.<br />
79<br />
LIBRI I MËSUESIT
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />
Fjalët kyç: I pjesëtueshmi, pjesëtuesi, herësi, mbetja, prova.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujtojmë shumëzimin në shtyllë dhe nisjen e shumëzimit<br />
nga njëshet.<br />
Shkruaj 77 : 5= dhe emërtoj kufizat: i pjesëtueshmi, pjesëtuesi<br />
dhe shenjat ndarëse midis tyre dy pikat dhe barazimin<br />
pas tyre.<br />
Shpjegoj se në pjesëtim nisin veprimet në të kundërtën e<br />
shumëzimit.<br />
Prezantimi:<br />
Pjesëtoj me shkrim në tabelë duke shpjeguar radhën e<br />
veprimeve. Pra, pjesëtimi do të fillojë nga e majta në të djathtë<br />
duke numëruar shifrat e pjesëtuesit.<br />
Për të kontrolluar nëse pjesëtimi është kryer saktë, bëjmë<br />
provën.<br />
Shkruhet prova në tabelë. Herësi x pjesëtuesi + mbetja = i<br />
pjesëtueshmi.<br />
Zhvillohen 2 pjesëtime në shtyllë ku njëri pa mbetje dhe<br />
tjetri me mbetje. Në të dyja rastet bëhet prova.<br />
Praktikim: Detyra 1 e librit zhvillohet me shkrim duke bërë<br />
provën. Nxënësi në fletore dhe mësuesja në tabelë, shkruajnë<br />
4 veprimet matematikore të mësuara deri tani: mbledhja, zbritja,<br />
shumëzimi, pjesëtimi në shtyllë. Për shembull 95+4. Pas kryerjes<br />
së veprimeve, nxënësit krahasojnë radhën e kryerjes së veprimeve<br />
në secilin rast për të katër veprimet matematikore.<br />
80
Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit listojnë të përbashkëtat<br />
dhe dallimet e të katër veprimeve matematikore të<br />
kryera më lart.<br />
Punë me shkrim me dy grupe A dhe B 81 :5 dhe 96 : 8.<br />
Korrigjim reciprok në dyshe.<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Udhëzime për detyrën e<br />
shtëpisë dhe plotësimin e fletore së punës<br />
Tema 1. 52: RASTE TË VEÇANTA PJESËTIMI<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orë së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të plotësojë barazimet përkatëse sipas modelit të dhënë<br />
��të gjejë herësin në raste t ë veçanta pjesëtimi,<br />
��të zbatojë raste të veçanta të pjesëtimit në problema.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />
Fjalë kyç: I pjesëtueshmi me 0 në fund, i pjesëtueshmi me<br />
0 në mes, herësi, mbetja, prova.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujtojmë pjesëtimin me 0 (zero).<br />
P.sh. 0:5=0 sepse 0 x 5 = 0<br />
Kujtojmë rastet e pjesëtimit kur kemi 0 në mes.<br />
P.sh.308:2=<br />
Kjo për pjesëtimin në shtyllë.<br />
81<br />
LIBRI I MËSUESIT
Prezantimi:<br />
308 : 2 = 1 . . .<br />
Mësuesi zhvillon pjesëtimin në shtyllë duke shoqëruar me<br />
shigjetë zbritjen e shifrave me radhë deri në plotësimin e<br />
herësit.806:4=201(2).<br />
Mësuesja thekson zbritjen njëkohësisht poshtë të 0 e të 6<br />
duke shtuar tek herësi 0 mbas 2 dhe vazhdon pjesëtimi, duke<br />
theksuar vetinë e pjesëtimit me 0.<br />
Hapen librat. Nxënësi lexon dhe shpjegon pjesëtimet e përfunduara<br />
në fillim të tekstit.<br />
Praktikim: Detyra 1 me shkrim . Nxënësi pjesëton në shtyllë<br />
në libër. Shpjegon mënyrën e kryerjes së detyrës me gojë.<br />
Në fletë pune nxënësi plotëson detyrën 1 dhe 2.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxiten nxënësit të tregojnë<br />
zbatimin e vetisë së pjesëtimit me 0 në pjesëtimet kur i<br />
pjesëtueshmi është me 0 në fund ose në mes.<br />
Mbyllja, detyra: Problem 2 në libër dhe vazhdimi i fletës<br />
së punës në shtëpi.<br />
Tema 1. 57: PROBLEMA ME SKEMË<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orë së mësimit, nxënësi të jetë i aftë:<br />
�� të plotësojë modelet gjysmë të gatshme të dhëna në<br />
tekst,<br />
��të formulojë një problemë mbi bazën e skemës së dhënë,<br />
�� të arsyetojë për zgjidhjen e problemave sipas skemës<br />
ose tekstit të dhënë.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
82
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune<br />
Fjalë kyç: Skema e problemës, të dhëna, veprim, përgjigje.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Pjesë të një problemi:<br />
përmbajtja me fjalë;<br />
të dhënat me shifra;<br />
kërkesa e problemës.<br />
Rruga e zgjidhjes: skema, veprimi, përgjigjja.<br />
Prezantimi:<br />
Hapim librat, lexohet skema dhe problem i formuluar në<br />
bazë të saj.<br />
Analizë gojore e problemës.<br />
Nxënësi shkruan veprimin duke plotësuar barazimin dhe<br />
përgjigjen.<br />
Vizatoj në tabelë një vijë të ndërprerë dhe e emërtoj.<br />
Praktikim: Udhëhiqen nxënësit të vrojtojnë skemën e<br />
problemës A dhe të formulojnë fjalë të problemës.<br />
Shkruhet në tabelë problema e formuluar, argumentohet<br />
skema dhe nxënësit shkruajnë veprimin dhe përgjigjen në libër.<br />
Hapim fletoret, shkruajmë problemën B të formuluar sipas<br />
skemës. E lexojnë 2-3 nxënës. Shkruhen veprimi dhe përgjigja<br />
në libër duke plotësuar dhe skemën.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Problem nga mësuesja i<br />
shkruar në tabelë me veprim pjesëtimin. Ndërtim i skemës pasi<br />
analizohet përmbajtja e problemës dhe kërkesa e saj. Nxënësit<br />
shkruajnë veprimin dhe përgjigjen në fletore.<br />
83<br />
LIBRI I MËSUESIT
Mbyllja, detyra: Problem D detyrë në shtëpi duke formuluar<br />
problem e plotësuar skemën.<br />
Tema 1. 67: MBLEDHJA DHE ZBRITJA E THYESAVE<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orë së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të kryejë mbledhjen dhe zbritjen e thyesave me emërues<br />
të njëjtë, sipas modeleve të dhëna,<br />
��të mbledhë e të zbresë thyesa me emërues të njëjtë.<br />
Mjetet:Tekste, fletore pune<br />
Fjalë kyç: Mbledhje, zbritje, thyesë.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Emërto disa thyesa me emërues të njëjtë.<br />
Provo t’i mbledhësh ato.<br />
Prezantimi:<br />
Shpjegoni me tabelë dhe vizatime konkrete për mbledhje e<br />
zbritje. Shembuj mbledhje dhe zbritje.<br />
Praktikim: Mbledh dhe zbret me shkrim sipas ushtrimit 1.<br />
Kryej veprimet me mbledhje e zbritje të dy ose më shumë<br />
thyesave me emërues të njëjtë.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Mblidh me shkrim thyesa :<br />
3/6 + 4/6+2/6=<br />
84
Zbret me shkrim thyesa: 9/9- 6/9-3/9=<br />
Mbyllja, detyra: Mblidh dhe zbrit thyesë sipas ushtrimit 1<br />
të tekstit.<br />
Tema 1. 69: PJESË TË NJË NUMRI<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
�� të gjejë pjesën e një numri duke zbatuar rregullin e<br />
dhënë,<br />
��të gjejë pjesën e një numri duke treguar rrugën e ndjekur,<br />
��të zgjidhë situatat problemore me thyesa.<br />
Mjetet: Tekste, Fletore Pune.<br />
Fjalët kyç: Pjesë e një numri, emërues, numërues, pjesëtues,<br />
shumëzuar.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Veprimtari e drejtpërdrejtë me kompletin e thyesave.<br />
Gjetja e pjesës e të së tërës. Interpretimi me mjete individuale<br />
i gjetjes së ¾ e 12-ës.<br />
Prezantim:<br />
Shpjegimi i gjetjes së pjesëve të një numri me shkrim.¾ e<br />
12 : 12:4 =3 lapsa d.m.th ¼ e të gjithë lapsave,<br />
Marrim 3 pjesë nga 4 pra 3•3=9 lapsa¾ e 12 lapsave = 9<br />
Lexohet formulimi i rregullës në tekst.<br />
85<br />
LIBRI I MËSUESIT
Praktikim: Veprimtari e pavarur me tekstin: usht. 1,2,3,4.<br />
Usht. 5 dhe 6 shoqërohen me shpjegime gojore.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Zbatim me shkrim i gjetjes<br />
së pjesës së një numri.<br />
Në dy grupe: Gjej 2/8 e 32 nxënësve • 3/9 e 36 emërues<br />
Mbyllja, udhëzime e detyra: Shkruaj thyesa sipas fig. në<br />
tekst. Gjejë pjesë të së tërës.<br />
TEMA 1. 72: NUMRAT ME SHENJË<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë të:<br />
��të vendosë në boshtin numerik numrat me shenjë sipas<br />
modelet të dhënë,<br />
��të lexojë numrat negativë në boshtin numerik,<br />
��të sjellë shembuj të përdorimit të numrave me shenjë<br />
nga jeta e përditshme.<br />
Mjetet: Termometër, Fletore Pune.<br />
Fjalët kyç: Numra pozitivë, numra negativë, numra të plotë.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Cila stinë është? Pse jemi veshur më hollë?<br />
Si maten temperaturat ?<br />
Po në dimër si maten dhe si vishen ato?<br />
Shkruan mësuesi në tabelë +9p , -2p , 0p etj.<br />
86
Prezantim:<br />
Shpjegoni dhe interpretoni ne boshtin numerik i numrave<br />
negativ dhe pozitiv. Numri 0. Bashkësia e numrave të plotë<br />
(numra natyrorë ose pozitivë, numra me shenjë minus, që janë<br />
numra negativë nga zeroja)<br />
Praktikim: Shkruaj në boshtin numerik numrat me shenjë.<br />
Vendos shenjën që duhet në numrat e dhënë në bosht.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Vizato një bosht dhe numrat<br />
me shenjë nga rritës dhe zvogëlues në vendet që u takon (+5;0;-<br />
1;+3;-3;)<br />
Mbyllja, udhëzime detyra: Ndiq motin në televizor. Ndërto<br />
një bosht numerik dhe rendit të dhënat<br />
Tema 2. 1: DREJTËZA,GJYSMËDREJTËZA, SEGMENTI<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
�� të tregojë drejtëzën, gjysmëdrejtëzën, segmentin në<br />
figruat e dhëna,<br />
�� të dallojë nga ana vizuale drejtëzat paralele, pingule<br />
dhe prerëse,<br />
�� të vizatojë me vizore drejtëza paralele, pingule dhe<br />
prerëse.<br />
Mjetet: Vizore, skuadër, tekst, Fletore Pune.<br />
Fjalët kye: Drejtëz, segment, gjysmëdrejtëzat , drejtëzat II,<br />
_I_, X.<br />
87<br />
LIBRI I MËSUESIT
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujtojmë njohuritë për drejtëzën, gjysmëdrejtëzën,<br />
segmentin.<br />
Vizatojnë me ato në fletore. Emërtohen.<br />
Prezantim:<br />
Shpjegoni: drejtëza prerëse X. Drejtëza paralele II. Drejtëza<br />
pingule _I_ .<br />
Teknika e ndërtimit të këtyre drejtëzave me vizore të drejtë<br />
ose skuadër.<br />
Simbolet e drejtëzave. II, X, _I_.<br />
Praktikim: Nxënësi bën shënimin e duhur në bazë të<br />
kërkesës së dhënë në usht rimit. 1.<br />
Dallojnë sipas kërkesës llojin e drejtëzës dhe shkruajnë<br />
simbolin.<br />
Vizatojnë në fletorë drejtëza II, X, _I_.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Gjejmë këndet e drejta pas<br />
i vizatojmë dy drejtëza pingule.<br />
Vizato drejtëza që të formosh kënde të ngushtë dhe të gjerë<br />
Mbyllja, udhëzime detyra: Ndërto me vizorë llojet e drejtëzave<br />
që mësove.<br />
88
Tema 2. 2: KËNDI. MATJA ME RAPORTOR<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të vizatojë kënde të ndryshme dhe ta emërtojë at,<br />
��të përcaktojë llojin e këndit duke përdorur skuadrën,<br />
��të përcaktojë masën e këndit me ndihmën e raportorit.<br />
Mjetet: Vizorë, skuadër, Fletore Pune.<br />
Fjalët kyç: Kënd, masë e këndit, kënd i ngushtë, i gjerë, i<br />
drejtë.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujto si formohet këndi.<br />
Cilëso këndet në fig. e dhënë në tekst. 1.<br />
Përkufizojmë këndin.<br />
Prezantim:<br />
Interpretoni nga mësuesi në tabelë matja e këndit (gjetja e<br />
masës) me raportor.<br />
Teknika e matjes, përdorimi i raportorit. Llojet e këndeve<br />
në bazë të hapjes së tyreEmërtimet e këndeve. (i plotë, i gjerë,<br />
ngushtë, i shtrirë)<br />
Praktikim: Veprimtari e nxënësit.<br />
Përcakto llojin e këndit. Mat me raportor këndin në usht. 2<br />
dhe plotëso.<br />
89<br />
LIBRI I MËSUESIT
Përcakto llojin e këndit në bazë të matjes. Të vizatojë dhe<br />
përcaktojë llojin e këndit në usht. 3<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Të masë me raportor këndet<br />
dhe t’i emërtojë ato.<br />
Mbyllja, udhëzime e detyra: Vizato 3 lloje këndesh dhe<br />
gjej masën me raportor.<br />
Tema 2. 6: RRETHI<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të ndërtojë një rreth duke përdorur kompasin,<br />
��të emërtojë elementët e rrethit si: rreze, diametër, qendër,<br />
kordë,<br />
�� të ndërtojë rrethin sipas rrezes ose diametrit me përmasën<br />
e dhënë.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë pune, kompas, vizore.<br />
Fjalët kyç: Qendër O, rreze, diametër, kordë.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Çfarë mbaj mend për rrethin? Si ndërtohet ai?<br />
Ndërto një rreth në fletore. Cakto në fillim qendrën O.<br />
Prezantimi:<br />
Shpjego elementet e rrethit duke i vizatuar ata në dërrasë.<br />
Emërtohen qendra, rrezja, diametri dhe mënyra e ndërtimit<br />
90
me mjetet si vizore dhe kompas. Mënyra e vendosjes së kompasit<br />
mbi vizore kur është dhënë gjatësia e rrezes ose e diametrit.<br />
Praktikim: Ndërto një rreth me qendër O. Shëno në rreth<br />
një rreze, një diametër, një kordë dhe emërtoji ato. Gjej rrezen<br />
e rrethit kur është dhënë gjatësia e diametrit.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Mat diametrin në figurat e<br />
vizatuara. Sa diametra mund të vizatosh? A janë të gjitha rrezet e<br />
rrethit të barabarta?Korda, a është rreze? Diametri, a është kordë?<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Ndërto një rreth me rreze<br />
2 cm. Llogarit gjatësinë e diametrit.<br />
Tema 2. 8: KUBI. KUBOIDI<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë të:<br />
��të emërtojë kubin dhe kuboidin si trupa gjeometrikë,<br />
��të dallojë faqe, brinjë, kulme të këtyre trupave.<br />
��të vizatojë këta trupa gjeometrikë të hapur me ndihmën<br />
e shabllonit.<br />
Mjetet: Libri, Fletë Pune, kompleti i trupave gjeometrikë,<br />
plastelinë.<br />
Fjalët kyç: Kub, kuboid, faqe, brinjë, kulme.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Me plastelinë, nxënësit ndërtojnë kubin dhe kuboidin.<br />
91<br />
LIBRI I MËSUESIT
Shtroj pyetjet:: Çfarë kanë të përbashkët kubi dhe kuboidi?<br />
Ku ndryshojnë ata?<br />
Prezantim:<br />
Faqet e kubit janë katrore. Ato janë 6. Faqet e kuboidit<br />
janë drejtkëndore. Ato janë 6.<br />
Gjej ndryshimin midis faqeve të dy trupave. Kubi ka 12 brinjë.<br />
Gjej duke i prekur, sa brinjë ka kuboidi. Po kulme? Pra brinjë<br />
dhe kulme janë të barabartë për të dy trupat. Ndryshojnë faqet,<br />
prandaj kane emërtime te ndryshme.<br />
Praktikim: Plotëso për të formuar figura. Emërto trupat e<br />
vizatuar. Dallo faqet, brinjët, kulmet.. Vrojto hapjen dhe emërto<br />
trupin gjeometrik që i takon.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Dallo sende nga mjedisi<br />
në klasë që kanë formën e kubit ose të kuboidit. Veprimtari<br />
me fletën e punës.<br />
Mbyllja, udhëzime e detyra: Listo objektet shtëpiake që<br />
kanë formën e trupave gjeometrikë që mësove sot. Vazhdo<br />
plotësimin e tabelave në fletë pune.<br />
Tema 2. 9: PRIZMI. PIRAMIDA<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
�� të modelojë me plastelinë prizmin dhe piramidën,<br />
��të emërtojë llojin e prizmit duke u nisur nga baza e tij,<br />
��të dallojë te prizmi dhe piramida brinjët, faqet, kulmet.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
92
Mjetet: Teksti, Fletore Pune, kompleti i trupave gjeometrikë.<br />
Fjalë kyç: Prizëm, piramidë, baza, faqe, kulme, brinjë.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Në një bashkësi trupash gjeometrikë, nxënësi veçon prizmin<br />
dhe piramidën. Dallojmë faqet, brinjët, kulmet.<br />
Nga vëzhgimi, nxënësi tregon formën e faqeve të prizmit e<br />
te piramidës duke i krahasuar.<br />
Prezantimi:<br />
Ndërtimi i prizmit dhe emërtimi i tij si rezultat i formës së<br />
bazave të tij. Numri i faqeve, kulmeve e brinjëve sipas llojit të<br />
prizmit.<br />
Emërtimi i piramidës si rezultat i numrit të brinjëve të bazës.<br />
Krahasimi midis piramidës dhe prizmit kur ata janë të hapur.<br />
Praktikim: Emërto llojin e prizmit duke u nisur nga bazat.<br />
Shkruaj në tabelën e gatshme numrin e faqeve, kulmeve e<br />
të brinjëve të prizmit e të piramidës.<br />
Krahaso faqet anësore të piramidës me ato të prizmit në<br />
lloje të ndryshme.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Emërto prizmin dhe<br />
piramidën sipas llojit duke u nisur nga bazat e tyre.<br />
Listo objekte nga mjetet tuaja mësimore që kanë formën e<br />
prizmit<br />
Mbyllja, detyra: Vizato prizmin 5 këndor të hapur dhe piramidën<br />
5 këndore.<br />
93<br />
LIBRI I MËSUESIT
Tema 2. 13: RRJETI KOORDINATIV<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orë së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
�� të shkruajë koordinatat e një pike të dhënë në rrjetin<br />
koordinativ,<br />
�� të ndërtojë, në rrjetin koordinativ, figurën sipas koordinatave<br />
të dhëna,<br />
�� të përcaktojë koordinatat e figurave në një rrjet koordinativ<br />
e veprimeve.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune, fisha të gatshëm me<br />
rrjetin koordinativ.<br />
Fjalë kyç: Koordinata, rrjet koordinativ, koordinatat e pikave<br />
dhe të figurave.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujto elementët përbërës të një rrjeti koordinativ. Mënyra<br />
e leximit të koordinatave.<br />
Ushtrim me fishe të parapërgatitura.<br />
Prezantimi:<br />
Në dërrasë është ndërtuar rrjeti koordinativ.<br />
Gjej koordinatat e pikave E, C, G. Shkruaji ato në detyrën 1.<br />
Vizato figurën sipas koordinatave: A(1,1), B(4,3), C(0,4).<br />
Emërto figurën.<br />
Gjej koordinatat e formave në rrjetin koordinativ<br />
94
Praktikim: Shkruaj koordinatat e pikave në rrjetin koordinativ.<br />
Vizato një paralelogram dhe përcakto koordinatat e<br />
këndeve të tij.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Si lexohen koordinatat e<br />
pikave e të figurave në rrjetin koordinativ? Përcakto koordinatat<br />
e rombit pasi e ke vizatuar atë në rrjet.<br />
Mbyllja, detyra: Gjej koordinatat e objekteve sipas hartës<br />
në rrjetin koordinativ të vizatuar në tekst.<br />
Tema 2. 16: ZMADHIMI DHE ZVOGËLIMI I FIGURAVE<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të tregojë koordinatat e pikave për çdo figurë të dhënë,<br />
�� të vizatojë në rrjetin koordinativ figura të zmadhuara<br />
ose të zvogëlura sipas rregullit të dhënë,<br />
��të krahasojë koordinatat e figurave në rrjetin koordinativ<br />
duke zbuluar rregullin.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune, vizore, fletore më<br />
katrore.<br />
Fjalë kyç: Zmadhim, zvogëlim, ndryshim i përmasave të<br />
figurës.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Gjej ndryshimin midis dy figurave.<br />
Është rritur apo është zvogëluar figura e dytë? Me sa kanë<br />
95<br />
LIBRI I MËSUESIT
ndryshuar përmasat e figurës së dytë? Vrojto katrorët dhe<br />
krahaso të dy figurat.<br />
Prezantimi:<br />
Në rrjetin e katrorëve, në dërrasë, vizatoj dhe krahasoj dy<br />
figura duke saktësuar zmadhimin e figurës së dytë 2 herë.<br />
Mënyra e leximit të dy figurave, zmadhimi ose zvogëlimi.<br />
Me sa kanë ndryshuar përmasat, 2 apo 3 herë?<br />
Praktikim: Vizato një figurë të ngjashme, por të zvogëluar<br />
2 herë. Vizato sipas dëshirës, zmadho ose zvogëlo. Shpjego si<br />
ke vepruar.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Ku gjen zbatim, në jetën e<br />
përditshme, zmadhimi ose zvogëlimi i figurave. Shembuj.<br />
Ndërtuesit. Kujtoni skicat dhe planin e klasës që kemi<br />
vizatuar në lëndën Dituri Natyre.<br />
Mbyllja, udhëzime e detyra: Zmadho ose zvogëlo, sipas<br />
kërkesës, figura të dhëna. Vizato fletoren tënde të zvogëluar<br />
në centimetër. Trego me sa i ke zvogëluar përmasat e saj.<br />
Tema 3. 2: MATJA E GJATËSISË<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të përdorë metrin dhe centimetrin në situata të ndryshme,<br />
�� të kryejë këmbime me njësitë e gjatësive.<br />
��të kryejë +, -, me njësitë e matjes.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune, metër shirit, vizore.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
96
Fjalët kyç: Njësi matëse bazë e gjatësisë, metër, kilometër,<br />
decimetër, centimetër, milimetër.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Kujtojmë njësitë e gjatësisë standarde dhe jo standarde.<br />
Provojmë dhe matim gjatësinë e klasës me hapa e më pas me<br />
metër. Saktësojmë rëndësinë e metrit si njësi matëse standarde.<br />
Prezantimi:<br />
Mësuesi vizaton në dërrasë tabelën e njësive të gjatësisë:<br />
km, m, dm, cm, mm<br />
dhe këmbimet midis tyre.<br />
Praktikim: Kryej këmbimet e njësive të vogla në të mëdha<br />
dhe anasjelltas. Mbledh në shtyllë dhe në rresht gjatësitë në<br />
km, m, dm, cm, dhe njëkohësisht, këmbej sipas rastit.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Provo të zbatosh, me<br />
shkrim, këmbimin e njësive të mësuara. Krijo një problem me<br />
njësitë e mësuara të gjatësisë dhe zgjidhe atë.<br />
Mbyllja detyra dhe udhëzime: Mblidh dhe zbrit në shtyllë<br />
njësitë e gjatësisë duke kryer këmbimet.<br />
97<br />
LIBRI I MËSUESIT
Tema 3. 8: MONEDHAT DHE KARTËMONEDHAT<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të emërtojë monedhat dhe kartëmonedhat,<br />
��të sjellë shembuj të përdorimit të monedhave dhe kartëmonedhave<br />
në jetën e përditshme.<br />
��të kryejë këmbime me monedha dhe kartëmonedha.<br />
Mjetet: Euro e Dollar.<br />
Fjalë kyç: Monedha, kartëmonedha, këmbime.<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Leku që përdoret sot në ShqipëriEmërtojnë me monedhat<br />
dhe kartëmonedhat e sjella në klasë.<br />
Prezantimi:<br />
Monedhat dhe kartëmonedhat shqiptare në përdorim.<br />
Këmbimet e monedhave dhe kartëmonedhave.<br />
Monedhat evropiane dhe amerikane.<br />
Praktikim: Gjeje sipas pamjeve të monedhave ka më shumë<br />
apo me pak se____?<br />
Zbato me problema këmbimin dhe veprimet me monedhat.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Luajmë shitësin dhe<br />
blerësin.<br />
Mbyllja, udhëzime e detyra: Problema 4 dhe 5 fq. 172.<br />
98
Tema 3.10: PERIMETRI I FIGURAVE<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të gjejë perimetrin e një figure gjeometrike duke zbatuar<br />
rregullin e dhënë,<br />
��të zbatojë, në problema, rregullin për gjetjen e perimetrit.<br />
Mjetet: Teksti i nxënësit, Fletë Pune, vizore.<br />
Fjalë kyç: Perimetër, gjatësi e brinjëve, perimetër i katrorit,<br />
perimetër i drejtkëndorit.<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Shtrojmë pyetjen:<br />
Çfarë janë brinjët enjë katrori? A mund a shtrijmë ne atë<br />
në një vijë të drejtë?<br />
E provojmë duke matur çdo segment që formon brinjët.<br />
Prezantimi:<br />
Vendosim në vijën e drejtë të vizatuar në tabelë, katrorin<br />
sipas brinjëve të matura ABCD. Në fund matim gjatësinë nga<br />
A në B. Sa është gjatësia ? __________<br />
Pra ky është perimetri i katrorit (gjatësia e të katra brinjëve<br />
te tij, domethënë AD = AB+BC+CD+DA<br />
që do të thotë: P = _____________<br />
Ndryshe, perimetri i katrorit, P = gjatësi e brinjës x 4.<br />
Perimetri i drejtkëndorit: P = (gjatësi + gjerësi) x 2<br />
99<br />
LIBRI I MËSUESIT
Praktikim: Gjej perimerin figurave duke matur brinjët e<br />
tyre. Perimetrin e të gjithë shmëkëndëshave gjeje duke<br />
mbledhur gjatësinë e brinjëve.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Duke ditur perimetrin e<br />
trekëndorit, llogarit gjatësinë e brinjëve të tij<br />
Mbyllja, detyra: Gjej perimetrin e drejtkëndorit me brinjë<br />
2 dhe 4 cm në dy mënyra.<br />
Tema 3.11: SIPËRFAQJA E KATRORIT<br />
DHE E DREJTKËNDORIT<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
�� të gjejë sipërfaqen e katrorit e të drejtkëndorit duke<br />
zbatuar rregullin,<br />
��të masë një katror ose një drejtkëndor e të llogaritë sipërfaqen<br />
në cm².<br />
��të llogarisë gjatësinë dhe gjerësinë e brinjëve të figurës<br />
kur është dhënë sipërfaqja e saj.<br />
Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />
Fjalët kyç: Katrori me brinjë 1 cm, Sipërfaqe,gjatësi, gjerësi,<br />
njësi matëse, cm², m².<br />
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
A e dini ju se sa m² është shtëpia juaj? A keni dëshirë të<br />
mësoni se si llogaritet sipërfaqja e një katrori os drejtkëndori?<br />
100
Prezantimi:<br />
Veprimtari konkrete me katrorin me brinjë 1 cm për gjetjen<br />
e sipërfaqes të librit të matematikës.<br />
Llogaritja e sipërfaqes së katrorit e të drejtkëndorit të<br />
vizatuar në tabelë sipas formulës gjatësi x gjerësi. Rezultati<br />
përfundimtar shprehet në cm² ose m².<br />
Praktikim: Gjej sipërfaqen e katrorit duke vrojtuar figurën.<br />
- Mat me vizore gjatësinë e brinjëve dhe gjej sipërfaqen.<br />
- A ke nevojë të matësh të gjitha brinjët e katrorit?<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Gjej gjatësinë e brinjëve<br />
të katrorit ose të drejtkëndorit kur është dhënë sipërfaqja 12<br />
cm² dhe 15 cm².<br />
Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Me ndihmën e prindërve,<br />
gjej sipërfaqen në m² të dhomës tuaj.<br />
Tema 5.1: REGJISTRIMI I TË DHËNAVE<br />
NË TABELË STATISTIKORE<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
��të lexojë të dhëna në një tabelë ose diagrame statistikore,<br />
��të plotësojë një tabelë më të dhëna nga jeta dhe aktiviteti<br />
i jetës së përditshme,<br />
��të interpretojë të dhënat nga ana matematike<br />
Mjetet: Teksti, Fletore Pune, fisha të gatshme me tabela.<br />
Fjalë kyç: Të dhëna, regjistrime, statistikore, tabelë.<br />
101<br />
LIBRI I MËSUESIT
<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />
ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />
Veprimtari gojore:<br />
Ne kemi zhvilluar veprimtari të shumta gjatë viteve.<br />
Në sa veprimtari kemi marrë pjesë? Nga sa grupe kanë<br />
qenë? A mund të regjistrohen në një tabelë?<br />
Prezantimi:<br />
Ndërtoni një tabelë dhe hedhje të dhënave të mësipërme.<br />
Puna në grupe sipas projekteve ndërlëndore.<br />
Mbjellja e pemëve dekorative në shkollë dhe lagje. Ndërtim<br />
e plotësim tabele.<br />
Praktikim: Krahaso sipas tabelës të dhënat. Hidh në tabelë<br />
të dhënat që kë për punët me shkrim në orën e gjuhës sipas<br />
notave. Ndërto një tabelë kur ke këto të dhëna.<br />
Diskutim, verifikim e vlerësim: Diskuto dhe zbulo çfarë<br />
mësove të re. Hidh në tabelë rezultatet që arrite (notat) sot.<br />
Mbyllja, detyra: Me ndihmën e prindërve ndërto një tabelë<br />
dhe hidh artikujt ushqimorë dhe shpenzimet për to.<br />
102