Hesabat

“YÜKSƏLİŞ” MÜSABİQƏSİNİN
ONLAYN SEÇİM MƏRHƏLƏSİNİN NƏTİCƏLƏRİ ÜZRƏ
H E S A B A T
İŞTİRAKÇININ ADI: MƏMMƏDOV
İŞTİRAKÇININ SOYADI: MƏMMƏD
İŞTİRAKÇININ QEYDİYYAT NÖMRƏSİ: 1001318
MART 2020
BAKI, AZƏRBAYCAN

MÜNDƏRİCAT
HESABAT HAQQINDA…………………………………………………………………………………………………...3
QİYMƏTLƏNDİRMƏ…………………………………………………………………………………………………......3
BALLAR NECƏ HESABLANIR? ………………………………………………………………………………………..4
T-BAL ŞKALASI HAQQINDA………………………………………………………………………………………......4
NÖVBƏTİ MƏRHƏLƏYƏ KEÇİD……………………………………………………………………………………...5
SİZİN NƏTİCƏNİZ………………………………………………………………………………………........................6
• ÜMUMİ BİLİKLƏR ÜZRƏ GÖSTƏRDİYİNİZ NƏTİCƏLƏRİN İZAHI………......................7-10
• QABİLİYYƏT ÜZRƏ GÖSTƏRDİYİNİZ NƏTİCƏLƏRİN İZAHI..........………....................11-13
DOĞRU CAVABLARIN T-BALLARA ÇEVRİLMƏSİ
(UYĞUNLUQ CƏDVƏLLƏRİ) ……………………………………………………………………………..........14-15
ÜMUMİ T-BALIN HESABLANMASI ÜÇÜN DÜSTUR……………………………………………................16
2

HESABAT HAQQINDA
Bu hesabatda “Yüksəliş” müsabiqəsinin ikinci mərhələsi olan onlayn mərhələsinə daxil olan
testlər üzrə nəticələr əks olunub. Müsabiqənin bu mərhələsi iki əsas hissədən – Ümumi
biliklər üzrə imtahandan və Qabiliyyət üzrə imtahandan ibarətdir. Ümumi biliklər üzrə
bölməyə tarix, coğrafiya ədəbiyyat və mədəniyyət və hüquq və iqtisadiyyat üzrə testlər
daxildir. Testlərin məqsədi iştirakçıların müvafiq sahələr üzrə dünyagörüşü səviyyəsində
biliklərini və mülahizə yürütmə bacarığını qiymətləndirməkdir. Qabiliyyət bölməsinə isə
aşağıdakı testlər daxildir:
• Abstrakt və məntiqi düşüncə - bu test vizual məlumatı təhlil etmə, sintez etmə,
müqayisə etmə, ümumiləşdirmə, fikrən ayırma, səbəb-nəticə əlaqəsini müəyyən
etmə bacarığını qiymətləndirir;
• Rəqəmsal məlumatlarla işləmək bacarığı – bu test rəqəmsal məlumatı başa düşmə
və təhlil etmə bacarığını qiymətləndirir;
• Verbal məlumatlarla işləmək bacarığı – bu test yazılı mətnləri başa düşmə və təhlil
etmə bacarığının qiymətləndirir.
Hesabatın məqsədi Sizin hər bir test üzrə nəticələrinizi göstərmək, güclü və zəif
cəhətlərinizi izah etmək və müvafiq keyfiyyətlərin inkişafı üzrə tövsiyələr verməkdir.
İnkişafa ehtiyac duyulan keyfiyyətləri müəyyən etdikdən sonra, birini seçib özünüzün
müəyyən etdiyiniz zaman kəsiyində əsas diqqətinizi ona yönəldərək üzərində işləməyiniz
məsləhətdir. Verilən tövsiyələrdən həm zəif nəticə göstərdiyiniz testlər üzrə bilik və ya
bacarıqlarınızı inkişaf etdirmək, həm də güclü cəhətlərinizi daha da gücləndirmək
məqsədilə istifadə edə bilərsiniz.
QİYMƏTLƏNDİRMƏ
Onlayn mərhələdə balların hesablanması T-bal şkalası əsasında həyata keçirilir.
T-bal şkalası Təhsil üzrə test xidməti (ETS) tərəfindən təsdiqlənən və bir çox beynəlxalq
imtahanlarda (TOEFL, GMAT, SAT) tətbiq olunan üsuldur.
3

BALLAR NECƏ HESABLANIR?
Müsabiqənin onlayn seçim mərhələsində ballar aşağıdakı ardıcıllıqla hesablanır:
1. Ümumi biliklər üzrə imtahana daxil olan hər 4 test üzrə iştirakçının düzgün cavab
verdiyi sualların sayı müəyyən edilir;
2. Qabiliyyət üzrə imtahana daxil olan hər 3 test üzrə iştirakçının düzgün cavab
verdiyi sualların sayı müəyyən edilir;
3. Uyğunluq cədvəlləri vasitəsilə düzgün cavabların sayı hər fənn üzrə olan T-bala
çevrilir;
4. Xüsusi düstur vasitəsilə bütün T-balların həndəsi ortası hesablanır və bu bal
iştirakçının onlayn mərhələ üzrə ümumi balı kimi hesab olunur.
QEYD: Hər bir test üzrə düzgün cavabların sayının T-bala çevrilməsi üzrə cədvəllər və
hesablama düsturu hesabatın sonunda yerləşdirilib.
T-BAL ŞKALASI HAQQINDA
T-şkalada minimum bal 200, maksimum bal 800 olur. Orta bal isə 500 bal qəbul edilir.
Burada qiymətləndirmə 0-100 bal sistemindən fərqli olaraq daha dəqiq və çoxtərəfli
olduğundan fərqli nəticələri olan iştirakçının nəticələri bir-birindən daha uzaq olur.
200 500 800
Minimum Orta Maksimum
DİQQƏT: 800 bal T-bal şkalasının potensial maksimumudur, lakin reallıqda iştirakçıların
cavablarından asılı olaraq bu maksimum daha aşağı rəqəmlə də ifadə oluna bilər.
T-şkalada ballar hesablanarkən aşağıdakı amillər nəzərə alınır:
- testlər üzrə tapşırıqların ümumi sayı;
- testlər üzrə doğru cavab sayının paylanması;
T-bal şkalasında təyin edilən norma bütün iştirakçıların sualları cavablandırma
nəticələrinin əsasında müəyyən edilir, yəni blok və variant üzrə çoxlu sayda suallara doğru
cavab verən iştirakçıların sayı artdıqca T-bal nisbətən aşağı, belə iştirakçıların sayı
azaldıqca T-bal nisbətən yuxarı olur.
T-balın istifadə olunmsaı müxtəlif testlərin nəticələrinin ümumiləşdirilərək yekun bala
gətirilməsinə imkan verir.
4

NÖVBƏTİ MƏRHƏLƏYƏ KEÇİD
Növbəti mərəhələyə keçid onlayn mərhələdə toplanan yekun T-ballar əsasında həyata
keçirilir. Yekun bal bütün testlər üzrə T-balların həndəsi orta qiymətinin hesablanması ilə
müəyyən olunur. Ən çox bal toplamış 1000 nəfərə qədər iştirakçı növbəti mərhələdə iştirak
etmək hüququ qazanır.
5

SİZİN NƏTİCƏNİZ
SİZİN ÜMUMİ T-BALINIZ
SİZİNLƏ EYNİ NƏTİCƏ GÖSTƏRƏN
İŞTİRAKÇILARIN SAYI
611 37
TƏBRİK EDİRİK!
Siz “Yüksəliş” müsabiqəsinin üçüncü mərhələsi olan əyani mərhələsində
iştirak etmək hüququnu qazandınız. Əyani mərhələ 4-5 aprel 2020-ci
il tarixlərində keçiriləcək. İştirak üçün növbəti addımlar haqqında
məlumatlar Şəxsi kabinetdə yerləşdiriləcək.
NƏTİCƏLƏR ŞKALASI
0% 30% 70% 100%
Aşağı nəticə Orta nəticə Yüksək nəticə
Sizin ümumi nəticəniz ortadır.
6

DAHA ƏTRAFLI
Bölmə T-bal Doğru cavabların sayı
Ümumi biliklər üzrə
Tarix 410 7/21
Coğrafiya 520 12/21
Ədəbiyyat və mədəniyyət
670 17/21
Hüquq və iqtisadiyyat 580 15/21
Qabiliyyət üzrə
Abstrakt və məntiqi düşüncə 580 14/20
Rəqəmsal məlumatlarla işləmək
bacarığı
Verbal məlumatlarla işləmək
bacarığı
680 14/18
740 27/30
ÜMUMİ BİLİKLƏR ÜZRƏ GÖSTƏRDİYİNİZ NƏTİCƏLƏRİN İZAHI
Bölmə
Tarix testi – tarixi hadisələr/proseslər barədə məlumatlılıq və
mülahizə yürütmə qabiliyyətini qiymətləndirir.
Sizin bal
Aşağı nəticə
410 Sizin tarixi proseslər barədə məlumatlılığınız və mülahizə
yürütmək qabiliyyətiniz nisbətən zəifdir. Siz bu test üzrə imtahan
verənlərin orta göstəricisindən aşağı nəticə göstərmisiniz.
7

Tövsiyələr
1. Tarixi kitablar, o cümlədən bədii, bioqrafik əsərlər oxuyun.
2. Tarixi bədii və sənədli filmlər izləyin.
3. Müasir siyasi və iqtisadi proseslərin tarixi köklərini araşdırın.
4. Ölkənin və regionun etnik-mədəni tarixini araşdırın.
5. Müasir hadisələrlə tarixi hadisələr arasında paralellər qurun.
6. Müxtəlif tarixi mərhələlərdə və müxtəlif regionlarda baş verən tarixi hadisələr
arasında səbəb-nəticə əlaqələrini müəyyən etməyə çalışın.
Bölmə
Coğrafiya testi – coğrafi bilikləri və mülahizə yürütmək qabiliyyətini
qiymətləndirir.
Sizin bal
Orta nəticə
520 Sizin coğrafi bilikləriniz və bu biliklər əsasında əqli nəticə
çıxartmaq qabiliyyətiniz qənaətbəxşdir. Sizin nəticəniz bu test üzrə
imtahan verənlərin ORTA göstəricisinə yaxındır.
Tövsiyələr
1. Səyahət etdiyiniz region və ya bölgələrin coğrafi xarakteristikası ilə bağlı
məlumatlarla maraqlanın, coğrafi adları yadda saxlayın.
2. Xəritə, qlobus, diaqram, kosmosdan çəkilmiş fotolar kimi coğrafi məlumat
mənbələrini izah və təhlil edin.
3. Coğrafi məlumatları yazılı mətn, rəqəmsal məlumat, sxem və ya xəritə tipli
məlumatlarla ifadə edin.
4. Təbiət hadisələrinin səbəb-nəticə əlaqələrini müəyyən etməyə çalışın.
5. Qlobal, regional və lokal proseslərin coğrafi aspektlərinə diqqət yetirin.
6. Coğrafiya ilə əlaqədar sənədli filmlərə baxın.
7. Bütün məlumatlarda coğrafi xarakterli detallara diqqət yetirin.
8

Bölmə
Ədəbiyyat və mədəniyyət testi – ədəbiyyat və mədəniyyət
sahəsində məlumatlılıq səviyyəsini və mülahizə yürütmək
qabiliyyətini qiymətləndirir.
Sizin bal
Yüksək nəticə
670 Sizin mədəniyyət/ədəbiyyat sahəsində məlumatlılığınız və
mülahizə yürütmək qabiliyyətiniz kifayət qədər YÜKSƏKDIR. Siz
bu test üzrə imtahan verənlərin əksəriyyətindən yüksək nəticə
göstərmisiniz.
Tövsiyələr
1. Bədii ədəbiyyat oxuyun.
2. Dinlədiyiniz musiqilərin, müşahidə etdiyiniz incəsənət əsərlərinin müəllifi, janrı,
tarixi ilə maraqlanın.
3. Özünüzə yaxın hiss etdiyiniz incəsənət əsərlərini, filmləri, bədii əsərləri, müəllifləri,
sənətkarları tədqiq edərək bədii zövqünüzü inkişaf etdirin.
4. Özünüzə mədəni hobbilər yaradın.
5. Teatr, kino, konsert, sərgi və digər mədəni tədbirlərə gedin.
6. Bədii əsərləri təhlil edin, öz həyatınızla paralellər apararaq assosiasiyalar yaradın.
7. Gündəlik həyata rəssam, yazıçı rejissor gözü ilə baxaraq incə nyuansların fərqinə
varın.
Bölmə
Hüquq və iqtisadiyyat testi – qanunvericilik biliklərini, hüquqi və
iqtisadi təhlli və mülahizə yürütmək qabiliyyətini qiymətləndirir.
9

Sizin bal
Orta nəticə
Tövsiyələr
580 Sizin hüquqi və iqtisadi bilikləriniz, bu biliklər əsasında təhlil və
mühakimə yürütmək qabiliyyətiniz qənaətbəxşdir. Sizin nəticəniz
bu test üzrə imtahan verənlərin ORTA göstəricisinə yaxındır.
1. Ümumi, fəaliyyət göstərdiyiniz sahə ilə əlaqədar qanunvericiliklə maraqlanın.
2. Rəsmi xəbərlərdə əks olunan və ya rastlaşdığınız hadisə, proses və hərəkətləri
tənzimləyən qanunvericiliklə maraqlanın və ya məntiqi olaraq təxmin etməyə
çalışın.
3. Hüquqi aktlarla bağlı mülahizələr yürüdün, təhlillər aparın.
4. Əxlaq, ədalət, azadlıq və hüquq anlayışlarının üst-üstə düşən və fərqli cəhətləri
barədə mülahizələr yürüdün.
5. Ölkənin və ya çalışdığınız təşkilatın iqtisadi göstəriciləri ilə maraqlanın, məlumatları
təhlil edin.
6. İqtisadi məsələlərlə bağlı xəbərləri izləyin, analitik məqalələr oxuyun.
7. Ölkələrin, qlobal şirkətlərin iqtisadi göstəricilərini, investisiya siyasətini müqayisə və
təhlil edin.
8. Həyatınızın iqtisadi aspektlərinə diqqət edin, özünüz üçün ən səmərəli iqtisadi
modeli müəyyən edin, onu əsaslandırın.
10

QABİLİYYƏT ÜZRƏ GÖSTƏRDİYİNİZ NƏTİCƏLƏRİN İZAHI
Bölmə
Abstrakt və məntiqi düşüncə testi - abstrakt vizual məlumatı təhlil
etmə, sintez etmə, müqayisə etmə, ümumiləşdirmə, fikrən ayırma,
səbəb-nəticə əlaqəsini müəyyən etmə qabiliyyətini yoxlayır.
Sizin bal
Orta nəticə
Tövsiyələr
580 Sizin abstrakt məntiqi əlaqələri və qanunauyğunluqları müəyyən
etmək qabiliyyətiniz qənaətbəxşdir. Nəticəniz bu test üzrə
imtahan verənlərin ORTA göstəricisinə yaxındır.
1. Verilən hər hansı bir məlumat üzrə sxemləri hazırlamağa çalışın. Məsələn, tarix,
coğrafiya üzrə məlumatlar və s.
2. Abstrakt məlumatla daha çox işləməyə çalışın.
3. Hər hansı bir məqaləni və ya xəbərləri oxuduqca orada vizual məlumata diqqət
yetirin, məlumatın əsas məğzini tutmağa çalışın.
4. Hər hansı bir məlumatda, hadisədə açıq və gizli səbəb-nəticə əlaqələrini tapmağa
çalışın.
5. Məntiqi oyunlar oynayın və ya tapmaca, krosvord kimi tapşırıqlar yerinə yetirin.
Bölmə
Rəqəmsal məlumatlarla işləmək bacarığı üzrə test - rəqəmsal
məlumatı başa düşmə, təhlil etmə və qiymətləndirmə bacarığını
yoxlayır.
11

Sizin bal
580
Yüksək nəticə
Sizin rəqəmsal məlumatları təhlil qabiliyyətiniz kifayət qədər
YÜKSƏKDIR. Siz bu test üzrə imtahan verənlərin əksəriyyətindən
yüksək nəticə göstərmisiniz.
Tövsiyələr
1. Hər hansı bir məqaləni və ya xəbəri oxuduqca rəqəmsal məlumata diqqət yetirin
və anlamağa çalışın.
2. Hər hansı bir hesablama apardıqda əvvəl beyninizdə, sonra kalkulyator vasitəsi ilə
hesablayın.
3. Fərqli illərin statistik göstəricilərinə rast gələndə onların faiz göstəricilərini
müqayisə edib anlamağa çalışın.
4. Müxtəlif rəqəmsal məlumatları kəsrlərə çevirin.
5. Öz üzərinizə adətən alışdığınızdan daha çox hesablama işlərini götürün.
6. Başqaları tərəfindən edilən hesablamaları yoxlayın.
7. Rəqəmsal məlumata əsaslanan tapşırıqlar yerinə yetirin.
Bölmə
Verbal məlumatlarla işləmək bacarığı üzrə test - sözlü məlumatı
başa düşmə, təhlil etmə və qiymətləndirmə bacarığını yoxlayır.
Sizin bal
Yüksək nəticə
740 Sizin mətn təhlil qabiliyyətiniz kifayət qədər YÜKSƏKDIR. Siz bu
test üzrə imtahan verənlərin əksəriyyətindən yüksək nəticə
göstərmisiniz.
12

Tövsiyələr
1. Boş vaxtlarınızda bədii ədəbiyyat və ya digər kitablar oxuyun.
2. Bilmədiyiniz və ya ikimənalı sözə rast gələndə onun mənasını araşdırın.
3. Hər hansı bir məqaləni və ya xəbəri oxuduqca məlumatın əsas məzmununu
tutmağa çalışın. Yaxşı olar ki, əsas hissələri qeyd edəsiniz ki, məlumat vizual
olaraq da yadda qalsın.
4. Verbal qabiliyyəti yüksək olan şəxslərlə ünsiyyət qurun oxuduğunuz mətnləri
onlarla müzakirə edin.
5. Eyni mövzuya aid müxtəlif mətnləri oxuyub müqayisə edin, əsas məqamları tapın,
oxşar və fərqli cəhətləri ayırmağa çalışın. Hər hansı bir mətni qısaldıb köçürə də
bilərsiniz.
6. Verbal məlumata uyğun tapşırıqları yerinə yetirə bilərsiniz.
13

DOĞRU CAVABLARIN T-BALLARA ÇEVRİLMƏSİ
İmtahanda iştirak edən namizədlərin verdiyi cavablara əsasən aşağıdakı uyğunluq
cədvəlləri formalaşmışdır.
Tarix testi üzrə düzgün cavabların sayı ilə T-bal-ın uyğunluq cədvəli
Düzgün
cavabların
sayı
0 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
T- bal 200 200 200 218 246 274 302 330 358 386 413 441 469 497 525 553 580 608 636 664 692 800
Coğrafiya testi üzrə düzgün cavabların sayı ilə T-bal-ın uyğunluq cədvəli
Düzgün
cavabların
sayı
0 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
T- bal 200 200 200 200 200 209 241 272 304 336 367 399 431 462 494 525 557 589 620 652 684 800
Ədəbiyyat və mədəniyyət testi üzrə düzgün cavabların sayı ilə T-bal-ın uyğunluq
cədvəli
Düzgün
cavabların sayı
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
T- bal 200 200 200 200 219 253 286 319 352 385 419 452 485 518 551 585 618 651 684 718 751 800
Hüquq və iqtisadiyyat testi üzrə düzgün cavabların sayı ilə T-bal-ın uyğunluq
cədvəli
Düzgün
cavabların sayı
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
T- bal 200 200 200 200 200 227 260 294 327 361 395 428 462 495 529 562 596 630 663 697 730 800
Abstrakt məntiq testi üzrə düzgün cavabların sayı ilə T-bal-ın uyğunluq cədvəli
Düzgün
cavabların sayı
0 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
T- bal 200 206 231 255 280 304 328 353 377 401 426 450 474 499 523 548 572 596 621 645 800
14

Rəqəmsal məntiq testi üzrə düzgün cavabların sayı ilə T-bal-ın uyğunluq cədvəli
Düzgün
cavabların sayı
0 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
T- bal 200 217 245 273 301 329 357 385 414 442 470 498 526 554 582 610 638 666 800
Verbal məntiq testi üzrə düzgün cavabların sayı ilə T-bal-ın uyğunluq cədvəli
Düzgün cavabların
sayı
0 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
T- bal 200 200 200 200 200 200 200 200 220 247 274 301 327 354 381 408
Düzgün cavabların
sayı
16 17
18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
T- bal 435 462 489 516 542 569 596 623 650 677 704 731 757 784 800
15

ÜMUMİ T-BALIN HESABLANMASI ÜÇÜN DÜSTUR
İştirakçıların ümumi T-balı aşağıdakı düstur vasitəsilə hesablanmışdır:
Ümumi bilik imtahanı üzrə T-ballar
Qabiliyyət imtahanı üzrə T-ballar
Tarix
Ədəbiyyat
mədəniyyət
Coğrafiya
Hüquq və
iqtisadiyyat
410 520 670 580
T 1
*
T 2
*
Abstrakt
məntiq (T3)
Rəqəmsal
məntiq
(T4)
Verbal
məntiq
(T5)
465 625 580 680 740
Tümumi **
611
Burada T 1 - Ümumi bilik imtahanının birinci qrupu üzrə T-bal (T t - Tarix bloku üzrə T-bal və T m -
Ədəbiyyat və mədəniyyət bloku üzrə T-bal);
T 2 - Ümumi bilik imtahanının ikinci qrupu üzrə T-bal (T c - Coğrafiya bloku üzrə T-bal və T i - Hüquq
və iqtisadiyyat bloku üzrə T-bal);
T 3 - Mücərrəd düşüncə bloku üzrə T-bal;
T 4 - Rəqəmsal məlumatların təhlili bloku üzrə T-bal; T 5 - Verbal məlumatların təhlili bloku üzrə T-
baldır.
* Daxil olan iki blok üzrə T-balların ədədi ortası kimi hesablanır.
5
** T 1, T 2, T 3, T 4 və T 5-in həndəsi ortası kimi hesablanır: T(ümumi)= √T 1 ∙ T 2 ∙ T 3∙ ∙ T 4 ∙ T 5
16

YÜKSƏLİŞ SİZİNLƏ BAŞLASIN!
17