hæmus - Libraria pentru toti
hæmus - Libraria pentru toti hæmus - Libraria pentru toti
arbërisht për mua, por s’është shumë keq, nëse ndonjë arbëresh (ose ndonjë shqiptar) më lexon mua. Pastaj, eventualisht, edhe shëmbulli i Bashkimit Sovjetik, ndjesë pastë!, shëmbulli i enverhoxhianëvet etj. E kush dënon, bie fjala, Italinë, Bashkimin Sovjetik etj pa analizuar saktësisht gabimet e pushtetarëvet të këtyre vendeve, kush i dënon ato në bllok e në masë, harron se një epokë e tërë historike s’mund të zhduket e bën vetëm demagogji për kohortat e popullit që ende s’dinë, për arsye historike, se ç’është politika. Me një fjalë, revolucioni im moral na thotë një gjë e vetëm një gjë: një grup njerëzish, i vogël ose i madh, për shëmbull Lichtensteini ose Kina, nuk mund të ketë sukses nëse nuk organizohet në një mënyrë racionale e praktike. E mënyra racionale e praktike parashikon sjelljen morale, qëndrimin altruistik tek një pjesë jo shumë e vogël e popullsisë.” “E ky është, me siguri, burimi i parë i sistemit demokratik! E sistemi demokratik nuk mund të afirmohet fare, kur bashkëbisedimi nuk praktikohet rregullisht në çdo fushë të jetës. E, pra, sistemi demokratik nuk njeh as armiq as miq: çdo qytetar që nuk do të shkatërrojë qëllimisht sistemin, është koleg i dashur në luftën fisnike dhe bujare të politikës, e shprehje keqësuese allaleninçe politikani demokrat zakonisht nuk do t’i përdorë. Këtë e bën, nëse nevojitet vërtet, shkrimtari i lirë e pa asnjë detyrim politik. Edhe lëvdata të shumta e të tepruara nuk janë aq të përshtatshme në sistemin demokratik: politikani i madh i sotëm do të jetë nesër qytetar normal pa privilegje, përndryshe demokracinë vendi në fjalë ende nuk e njeh.” “E për Sali Berishën ju thatë se ai është akrobat hipik, desultor, siç quhej në Romën e lashtë. A e konfirmoni edhe sot këtë mendim apo, me sa duket, ca formulime tuaja janë me vlerë... provokuese... për të parë a lejohet kritika në Shqipërinë e sotme?” Këtu qesha gjatë, shumë gjatë e fort e, si thotë arbëreshi, me gjithë çauçan. Edhe Krexja Muriqit qeshi me gjithë zemër. “Më lart thashë hapur se unë flas e shkruaj arbërisht e shqip për vetveten. Dua të besoj, o Krexe, se ti më kupton mua. S’kam vështirësi të them se Sali Berishën unë e çmoj lart e se Shqipëria ka nevojë sot për një njeri të tillë, por edhe ai nuk është njeri i përkryer. E në qoftë se në Shqipërinë e sotme kritika nuk lejohet ose nuk pëlqehet, çdo koment është i tepërt nga ana ime. Dua të them vetëm se kritika shumë herë i bëhet më mikut se armikut. Mirëpo, o Krexe, ti harrove se për demokracinë evropiane e evropianoide fjalën e fundit ende nuk e thamë.” “Me siguri ju mendoni se demokracia s’është e s’mund të jetë sistem i përsosur, se demokracia nuk u garanton as punë, as mirëqënie të gjithë qytetarëvet, se shumë të drejta janë më me vlerë teorike se praktike. Këtë e keni thënë shpeshherë e unë ju kuptoj mirë. Megjithatë, sistemi demokratik është më pak i keq se çdo sistem tjetër i praktikuar deri më sot, e kush do një sistem më të mirë, duhet të bëjë më parë njerëzit më të mirë e pastaj, e shoqëria e shteti bëhen vetvetiu më të mirë. Ju thatë edhe se sistemi demokratik i garanton njeriut të drejtat individuale ose njerëzore, i siguron 552
qytetarit shtetin laik, duke mos i premtuar atij lumturi vetëm pas vdekjes etj. Natyrisht, është për të shpresuar se njeriu nesër ose pasnesër do të bëhet më i urtë politikisht, po e nesërmja është larg e ne merremi me të sotmen e pikërisht me të sotmen shqiptare.” 1999 HERTA MÜLLER – nobelistja e letërsisë për vitin 2009 Lindur më 17 gusht 1953 në qytezën Nickidorf të Rrethit Timishoara (Rumani), shkrimtare e gjuhës gjermane, por që trajton në librat e saj makthin e krijuar nga regjimi diktatorial në Rumaninë e periudhës komuniste, Herta Müller është e bija e një ish-oficeri të ushtrisë gjermane, shpronësuar nga bolshevikët. E ëma e shkrimtares vuajti vite me radhë internimin. Herta Müller ndoqi studimet për gjermanistikë në Timishoara. Miqësia me anëtarët e Grupit të Veprimit Banat (Aktionsgruppe Banat), ku bënin pjesë studentë dhe shkrimtarë me shtetësi rumune e prejardhje gjermane, që mbanin qëndrim kundërshtues ndaj regjimit komunist, e shtynë në qendër të vëmendjes së Securitatea-s (Sigurimi). Si pasojë e mospranimit për të bashkëpunuar me Sigurimin, Herta Müller u pushua nga puna dhe u dërgua me forcë, për „riedukim”, në një „mjedis punëtor të shëndetshëm”, në ndërmarrjen „Teknometal”. Më vonë punoi si përkthyese, edukatore dhe mësimdhënëse e gjermanishtes. Biografia e saj gjendet pjesërisht në vëllimin „Mbreti përkulet dhe vret”. Herta Müller debutoi me vëllimin "Niederungen" - "Trevat e ulëta", në vitin 1982, pas një përballjeje të ashpër me cenzurën, që ia cënoi ndjeshëm dorëshkrimin. Dy vjet më vonë, libri pa dritën e botimit në Gjermaninë Perëndimore ashtu siç e pat shkruar autorja. Në vitin 1987, Herta Müller dhe bashkëshorti i saj i atëhershëm, shkrimtari dhe mendimtari Richard Wagner, mërguan në Gjermani. Herta Müller është anëtare e Akademisë Gjermane për Letërsi e Poezi dhe ka qënë e propozuar për Çmimin Nobel qysh në vitin 1999. Libra të botuar: * Niederungen, Bukuresht 1982 * Drückender Tango, Bukuresht 1984 * Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt, Berlin 1986 * Barfüßiger Februar, Berlin 1987 * Reisende auf einem Bein, Berlin 1989 * Wie Wahrnehmung sich erfindet, Paderborn 1990 * Der Teufel sitzt im Spiegel, Berlin 1991 553
- Page 501 and 502: ç’më bëre, më bëre të pasur
- Page 503 and 504: për dy, ka shkatërruar për dy, k
- Page 505 and 506: ANILA XHEKALIU Përftyra (fragment)
- Page 507 and 508: Ngrohtësi mishtë dora nis zgjatim
- Page 509 and 510: ndjej mungesën prej ari. Boshi të
- Page 511 and 512: Sy më kanë hedhë dritë në fyty
- Page 513 and 514: Në librin Medium, të cilën tashm
- Page 515 and 516: DUO VINTILĂ HORIA (Segarcea, Ruman
- Page 517 and 518: PENA QË S’U THYEN CONDEIE CARE N
- Page 519 and 520: ANTON ÇEFA 100-vjetori i gazetës
- Page 521 and 522: këmbëngulur për ruajtjen e profi
- Page 523 and 524: këta i paguan të gjitha këto e t
- Page 525 and 526: NICOLAE LABIŞ (1935 - 1956) Albatr
- Page 527 and 528: ndaj gjithçkaje njerëzore… një
- Page 529 and 530: sheh rruginën që kurrë s’ke p
- Page 531 and 532: Ç’rëndësi ka fakti që ylli ë
- Page 533 and 534: muskuli var, si një kujtim në muz
- Page 535 and 536: Tokën pa rrotë a pa trëndafila.
- Page 537 and 538: ARTE NURI PLAKU Piktura etiane dhe
- Page 539 and 540: ngjasojnë aq shumë me fletët e b
- Page 541 and 542: endeshin mbi Olimpin e perëndive a
- Page 543 and 544: kujdes si të qënkej gjë e gjall
- Page 545 and 546: DULCIS IN FUNDO VINÇENX GOLLETTI B
- Page 547 and 548: E Krexja e Muriqit: “Nëse çësh
- Page 549 and 550: jetesës materiale të shoqërisë.
- Page 551: Kush synon jetën politike të Ital
- Page 555 and 556: Tek ne në Gjermani (fragment) Qysh
- Page 557: PAUL GOMA Shpellanë “Me kalimin
qytetarit shtetin laik, duke mos i premtuar atij lumturi vetëm pas vdekjes etj.<br />
Natyrisht, është për të shpresuar se njeriu nesër ose pasnesër do të bëhet më i<br />
urtë politikisht, po e nesërmja është larg e ne merremi me të sotmen e<br />
pikërisht me të sotmen shqiptare.”<br />
1999<br />
HERTA MÜLLER – nobelistja e letërsisë<br />
për vitin 2009<br />
Lindur më 17 gusht 1953 në qytezën Nickidorf të Rrethit Timishoara<br />
(Rumani), shkrimtare e gjuhës gjermane, por që trajton në librat e saj<br />
makthin e krijuar nga regjimi diktatorial në Rumaninë e periudhës<br />
komuniste, Herta Müller është e bija e një ish-oficeri të ushtrisë gjermane,<br />
shpronësuar nga bolshevikët. E ëma e shkrimtares vuajti vite me radhë<br />
internimin. Herta Müller ndoqi studimet për gjermanistikë në Timishoara.<br />
Miqësia me anëtarët e Grupit të Veprimit Banat (Aktionsgruppe Banat), ku<br />
bënin pjesë studentë dhe shkrimtarë me shtetësi rumune e prejardhje<br />
gjermane, që mbanin qëndrim kundërshtues ndaj regjimit komunist, e shtynë<br />
në qendër të vëmendjes së Securitatea-s (Sigurimi). Si pasojë e mospranimit<br />
për të bashkëpunuar me Sigurimin, Herta Müller u pushua nga puna dhe u<br />
dërgua me forcë, për „riedukim”, në një „mjedis punëtor të shëndetshëm”,<br />
në ndërmarrjen „Teknometal”. Më vonë punoi si përkthyese, edukatore dhe<br />
mësimdhënëse e gjermanishtes. Biografia e saj gjendet pjesërisht në vëllimin<br />
„Mbreti përkulet dhe vret”. Herta Müller debutoi me vëllimin "Niederungen"<br />
- "Trevat e ulëta", në vitin 1982, pas një përballjeje të ashpër me cenzurën,<br />
që ia cënoi ndjeshëm dorëshkrimin. Dy vjet më vonë, libri pa dritën e botimit<br />
në Gjermaninë Perëndimore ashtu siç e pat shkruar autorja. Në vitin 1987,<br />
Herta Müller dhe bashkëshorti i saj i atëhershëm, shkrimtari dhe mendimtari<br />
Richard Wagner, mërguan në Gjermani. Herta Müller është anëtare e<br />
Akademisë Gjermane për Letërsi e Poezi dhe ka qënë e propozuar për<br />
Çmimin Nobel qysh në vitin 1999.<br />
Libra të botuar:<br />
* Niederungen, Bukuresht 1982<br />
* Drückender Tango, Bukuresht 1984<br />
* Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt, Berlin 1986<br />
* Barfüßiger Februar, Berlin 1987<br />
* Reisende auf einem Bein, Berlin 1989<br />
* Wie Wahrnehmung sich erfindet, Paderborn 1990<br />
* Der Teufel sitzt im Spiegel, Berlin 1991<br />
553
Change language