hæmus - Libraria pentru toti

E Krexja e Muriqit: “Nëse çështja është si thoni ju, infantilizmi, sipas
përvojës sime, është shumë, shumë i përhapur. Mirëpo, a është infantilizmi
çdoherë negativ e vetëm negativ?”
“Gjëra vërtet negative e vetëm negative (ose pozitive) s’ka në jetë, duke
kujtuar se algjebra me numrin negativ ose pozitiv është shpikje e mirëfilltë
ashtu si mbarë matematika.”
“Një fjalë për dualizmin mirëkeq e dëgjoja me hare. Përvoja konkrete na
mëson se shumë herë në jetë nuk mund të dallohet me saktësi e mira nga e
keqja e se skepticizmi shpesh herë është me vend. Fëmija, për shëmbull, nuk
e dallon me lehtësi të mirën nga e keqja, edhe i rrituri me vullnet të dobët, ai
që drogohet e shumë njerëz të tjerë. Mos kemi thuajse kudo ndonjë formë
infantilizmi? E sa herë sjellja e ca shqiptarëvet, sjellja e ca ballkanasvet, e
rusëvet komunistë, e gjermanëvet në kohën e Kaiserit e të Schicklgruberit etj
më detyron mua të besoj se naiviteti i tyre në rrethana të ndryshme të jetës
është tejet i madh e, shpeshherë, i pabesueshëm për neve sot? A s’është ky
infantilizëm i mirëfilltë?”
Këtu isha po të merrja fjalën unë, por Krexja, me ngadalësi të menduar dhe të
peshuar: “E mira... e keqja...” rifilloi menjëherë: “E bukura, e...” duke
përbluar mendimet në kokë: “e...” Po pra, sikur një ide e re e më interesante,
më e rëndësishme i kishte hapur mendjen:“Ç’janë këto kontraste manikeike?
Që kur isha shumë e re vura në dyshim këtë dualizëm absolut dhe pothuaj të
dëshpëruar: sa herë mendova se sistemi i dualizmit të tepruar është shumë i
përshtatshëm për ata që komandojnë e, për të komanduar më mirë, duan të
kontrollojmë tërë jetën e njerëzvet e kurdisin gracka për nënshtetasit.” U
binda edhe një herë se Krexja kishte jetën e vet shpirtërore e se këtë ajo e
jetonte me gjallëri, me bindje e me vetëdije, kurse shumica e njerëzvet
normalë i venë pas dubdabit, thotë çivitjoti, si bëjnë dhentë. E ç’është
dubdabi kryesor i sotëm? Televizioni me shumë programe të lehta të marra
ose të kopjuara nga Amerika, moda e tepruar, politikani pa seriozitet që flet
në përgjithësi duke treguar gjëra të vetëkuptueshme, fetari pa skrupuj që u
premton çdo të mirë kohortavet të varfra të popullsivet në tërë rruzullin
botëror, sepse varfëria materiale shoqërohet me injorancën e me varfërinë
mendore...Krexja u largua njëherë e mirë nga varfëria mendore e përpiqet e
përpiqet të kuptojë atë që dëgjon e, për rrjedhim, problemet i thellon e të
ndihmon t’i thellosh problemet:
“Me ca çështje s’jam marrë kohën e fundit. Por tani që dëgjova shprehjen tuaj
revolucion moral, trutë sikur po më hapen e, pak nga pak, më dalin në dritë
mendime të vjetra që rrinin si të përgjumura në kokën time. Jeta e përditshme
na detyron të mbajmë për të rëndësishme gjëra të vogla materiale duke vënë
mënjanë çështjet kryesore të jetës.”
“Këtej del se bisedimi me njerëz të tjerë është me siguri qënësor për jetën e
vërtetë dhe të plotë të individit. Gjuha, si u tha aq herë, është zhvillimi i
mëtejshëm i informimit biologjik e përdoret edhe si mjet komunikimi,
547