hæmus - Libraria pentru toti

DULCIS IN FUNDO
VINÇENX GOLLETTI BAFFA
Në qytetin gjerman me tradita kulturore evropiane Heidelberg, prej kohësh
jeton e krijon arbëreshi Vinçenx Golletti Baffa, njëri nga bashkëpuntorët
kryesorë dhe mbështetësit e parë të Revistës "Haemus". Dekoratat, çmimet
apo mirënjohjet zyrtare kanë po aq kohë, në mos edhe më shumë, që e
"humbin" me kast udhën që çon tek ai. Shpërfillje e rëndomtë kjo, që, për fat
te keq, një segment i botës shqipfolëse (jo vetëm pjesa zyrtare) e përdor me
një shkathtësi të zymtë e me aq zell, sa ke përshtypjen që s'ka ndërmend të
heqë dorë ndonjëherë...
Por heshtja nuk ia ka dalë dot mbanë ta ligështojë e ca më pak ta pengojë
doktor Gollettin që të jetë njëherazi e në të njëjtin nivel shkrimtar,
mendimtar, sociolog, pamfletar, botues e adhurues i përkushtuar i kombit
nga i cili rrjedh. E dihet se përkushtimet e këtij lloji, ashtu si aq të vërtetat që
shpreh e zbërthen pena e këtij mëshërimi të gjallë të Arbërit, pasohen nga
pezme të shumta. Jetëshkrimi i doktor Gollettit është tejet i begatë dhe
befasues, si i çdo shqiptari të vërtetë. Kjo pasuri e pafundme shpirtërore dhe
intelektuale, por sidomos nderimi ndaj veprës së tij, përbën edhe shtysën e
natyrshme për ribotimin e esesë së mëposhtme, që do të pasohet në të
ardhmen nga të tjera, në shqip e rumanisht.
HAEMUS
Ç’është demokracia
(Disputatio suberudita)
“Zotrote mund të më fajësosh njëqind e njëzet e katër herë për naivitetin tim
të përgjithshëm - filloi Krexja Muriqit - por unë kam gjithë kohën një pyetje
në thelbin më të thellë të zemrës sime. Vazhdimisht unë pyes veten time:
Ç’është demokracia? Pse ka falimentuar demokracia në Itali? Pse ka pasur
sukses demokracia në Gjermani? Ç’do të ndodhë në Ballkan e sidomos në
Shqipëri, për sa i përket demokracisë? A është pyetja ime pa vend? A jam
unë një njeri që do të dijë edhe teprinë? Një grua që bën pothuaj vetëm pyetje
që nuk janë aq të përshtatshme? Me ju mund të flitet haptas e ju me siguri më
kuptoni mua... E ëma e mëmajetrës sime më tregonte shumë herë gjëra
interesante për mëmajetrën tuaj, për zonjën Llizë, e mëmajetra më foli
çdoherë bukur për mëmën tuaj... Zonjën Ermelindë...” e, duke lexuar
mendimet e mia: “Jo, jo, këto s’janë lëvdata të tepruara ose formale, jo. Sot
545