hæmus - Libraria pentru toti
hæmus - Libraria pentru toti hæmus - Libraria pentru toti
ABDULLAH ZENELI Dy fjalë në fund, ose Një filozofi e re poetike [...] Dorëshkrimi i ofruar me poezi, përkundër dellit dhe qasjes shumë serioze, si në formë ashtu edhe në përmbajtje, me erëzat figurative për të realizuar një gatim të gatshëm për një vakt solemn leximi, më krijuan dilemën e gjithëditshme se ‘konsumimi’ i poezisë po atakohet nga ‘klasikët’ e sotëm që s’prajnë së mohuari avangardën letrare poetike shqiptare. Shpëtimi më erdhi në dilemën e një shtyrjeje të mundshme të falshme (mos)botimi me leximin e disa tregimeve të saj në internet (seguraweb.nl) ku gjeta atë që e dëshiroja, meqenëse e konsideroj përjetësisht prozën si kulmin e pjekurisë artistike: talentin, brumin, realizimin! Dhe nuk ngurrova t’ia them Anilës, gjithnjë pa u njohur vërteti, përmes eletrave sa të shpeshta e sa të rralla, në mungesë kohe angazhimesh, herë-herë triviale që ka një botues. [...] Sa u tha më sipër, është pjesë e një fjale time me të cilën kisha shoqëruar romanin “Përftyra” të Anila Xhekaliu, një individualitet tashmë letrar shqiptar, botuar në nëntorin e 2007-tës. Romanit s’i kisha bërë aspak publicitet mediatik, duke qenë se nuk parapëlqej ta krahasoj një krijim letrar si çdo mall tjetër, sidomos kur duhet vajtur tek ndonjë medium (çkoincidencë me titullin e këtij libri!), i cili do shpalos tarifën si të qe ndonjë tullë, tjegull a horasan fasadash për të zhvatur lekët me sekondat që hanë kohën pak çaste para ‘top’ emisioneve, tv-lajme apo debate të çdoditshme spleenanalistësh... Jo! Romani në rrugëtimin e ngadaltë dorë më dorë, fjalë më fjalë, preferencë pas preference theu ‘monopolin’ e autorëve beniaminë mediatikë e shtetërorë, duke u lexuar, duke u vlerësuar, duke befasuar mendjen esull të konsumuesve të ‘prodhimit’ letrar shqiptar. Këta konsumues, lexues pra (për të cilët gjithmonë flitet keq nga ata që s’i lexon kush), e përgëzuan sa autoren, aq edhe botuesin, sepse këtë përparësi ia mundëson interneti! Interneti, i cili është njëfarë kronofagu, kohëngrënësi, por do të ishim të padrejtë nëse nuk ia vlerësojmë ndihmesën për afirmimin e ‘më pak të njohurve’ në mungesë të një përkujdesjeje falë monopoleve që ka secila shoqëri. Kjo jona, madje, me tepri. Anila u ndje saora e sigurt për të qenë e kërkuar, e lexuar, e respektuar. Përgjegjësia për lexuesin e shtyri të funksionojë lidhja ndërletrare me përkthimet, fushë e saj pasionante, si frankofone që është: romane, tregime, ese, poezi...
Në librin Medium, të cilën tashmë e kemi në dorë, Anila na ofron një ‘vakt’ vërtet solemn leximi, siç do ta keni vërejtë përqaset edhe me vetë titullin e një poezie. Njohëse dhe virtuoze e vargëzimit spontan, të frymëzuar dhe frymëzues, eksponues dhe ekspozues, intelektualist dhe intensiv në motive, fjalë, figura, mesazh. Poezia, kjo dhunti e lirizmit dhe fisnikërisë njerëzore, i jep Anilës armën për të piketuar çfarë vetë do. Është herë introspeksion, herë retrospektivë. Herë tmerrësisht e sotme, herë tmerrësisht jashtëkohore. Kur kridhet në vetminë divine, në lirinë e pafund të reflektimit. E kursyer në ligjërimin poetik, jo pse ajo është ngulmuese në gjetjen e trajtave shkurt e shqip e saktë, por se kërkesa është imanente. Poeti (poetesha!) ka të drejtën të shohë si t’ia dojë kromatika e syrit, e mendjes, e talentit për të thur vargun. Thurima me vargun e bardhë ka një rrezik: keqkuptimin! Por Anila nuk lë vend për keqkuptim, keqinterpretim, keqlancim idesh e formash konceptuale drejt qëllimit të saj parësor. Poezia e saj lehtësisht perceptohet dhe receptohet. Tani nuk e kemi më atë lexuesin vanitoz (shiko poezinë Vanitum), por një lexues elitar, i cili poezinë nuk e ka për ‘edukim masiv’, por për libido. Dhe përderisa ekziston libidoja, ekziston edhe poezia! Anila, nga ç’shihet poezi më poezi, ka një substrat sa empirik, aq edhe koniuktural. Në kuptimin e absorbimit të një tradite letrare, sidomos franceze, e cila është fascinante në plotëninë e saj në çdo rrethanë. Medium, titull i pazakontë për një vëllim poezish, në fakt (ri)përcakton pikërisht rolin që ka ky lloj letrar në vetë jetën letrare. Një krijim midis autorit (autores) dhe atyre me të cilët ‘bashkëbisedon’, do të ‘bashkëbisedojë’, apo të cilëve u dedikohet ylberi tematik, lëndor apo figuraitv, madje në kuptimin më të skajshëm, asnjë syresh, sepse pandërgjegjshëm edhe mund të shpërfillen ai/ato, sepse qëllimisht vë poezinë në mes. Duke qenë poezia në epiqendër, apo e ekspozuar në sytë e receptuesve potencialë ajo ndjehet rehat. Sepse i ka thënë të tërat. Dhe nuk do që të ngatërrohet me gjithësecilin. Është poezia vetë ajo distanca që krijojmë në jetë, e cila po u shprish krijon morinë e keqkuptimeve, mërisë, luftës permanente midis deformiteteve të species inteligjente, më se inteligjente siç është krijesa njeri. Njeriu sa u shkakton dhimbje të tjerëve, piramidës ku bën pjesë edhe vetë, është prapë po njeriu, por tani një specie më ‘fine’: poeti, krijuesi, ai pra, që bashkëndien timbret e dorës së zgjatur në këtë kaos sa urban, aq edhe rustik. Dhe, në këtë suazë, a nuk është poeti (poetesha) dora vetë mediumi i kudondodhur në çdo kohë dhe në çdo rrethanë? 513
- Page 461 and 462: Nuk doja ta prishja. Ndoshta disa z
- Page 463 and 464: Aty do jesh ti e pranishme pa postj
- Page 465 and 466: într-un Pogradec profanat de ciud
- Page 467 and 468: Mes Tatës dhe Uratës ALISA VELAJ
- Page 469 and 470: Është krejt normale që Tata të
- Page 471 and 472: Për një predikues të shkrimeve t
- Page 473 and 474: analizohet mund të kuptohet, kanë
- Page 475 and 476: Këtë mesazh e përforcon më tep
- Page 477 and 478: gati në profane, kur ai harron se
- Page 479 and 480: vjeshtës, si për të treguar se a
- Page 481 and 482: Optika e zotit dhe e skllavit Vjesh
- Page 483 and 484: zotit. Retrospektivat tekstore para
- Page 485 and 486: Ca e “injektuar” nga qeniet e t
- Page 487 and 488: Ky përshkrim të krijon pështypje
- Page 489 and 490: Pas ”takimit” për herë të dy
- Page 491 and 492: SCRIPTA MANENT ANDI MEÇAJ Shitem i
- Page 493 and 494: sikur të kisha pará me thasë e t
- Page 495 and 496: lëmuar dhe e bardhë, se ajo e bar
- Page 497 and 498: syve si flirtuesit më të mëdhenj
- Page 499 and 500: mirë, do të më thoni, po Kryemin
- Page 501 and 502: ç’më bëre, më bëre të pasur
- Page 503 and 504: për dy, ka shkatërruar për dy, k
- Page 505 and 506: ANILA XHEKALIU Përftyra (fragment)
- Page 507 and 508: Ngrohtësi mishtë dora nis zgjatim
- Page 509 and 510: ndjej mungesën prej ari. Boshi të
- Page 511: Sy më kanë hedhë dritë në fyty
- Page 515 and 516: DUO VINTILĂ HORIA (Segarcea, Ruman
- Page 517 and 518: PENA QË S’U THYEN CONDEIE CARE N
- Page 519 and 520: ANTON ÇEFA 100-vjetori i gazetës
- Page 521 and 522: këmbëngulur për ruajtjen e profi
- Page 523 and 524: këta i paguan të gjitha këto e t
- Page 525 and 526: NICOLAE LABIŞ (1935 - 1956) Albatr
- Page 527 and 528: ndaj gjithçkaje njerëzore… një
- Page 529 and 530: sheh rruginën që kurrë s’ke p
- Page 531 and 532: Ç’rëndësi ka fakti që ylli ë
- Page 533 and 534: muskuli var, si një kujtim në muz
- Page 535 and 536: Tokën pa rrotë a pa trëndafila.
- Page 537 and 538: ARTE NURI PLAKU Piktura etiane dhe
- Page 539 and 540: ngjasojnë aq shumë me fletët e b
- Page 541 and 542: endeshin mbi Olimpin e perëndive a
- Page 543 and 544: kujdes si të qënkej gjë e gjall
- Page 545 and 546: DULCIS IN FUNDO VINÇENX GOLLETTI B
- Page 547 and 548: E Krexja e Muriqit: “Nëse çësh
- Page 549 and 550: jetesës materiale të shoqërisë.
- Page 551 and 552: Kush synon jetën politike të Ital
- Page 553 and 554: qytetarit shtetin laik, duke mos i
- Page 555 and 556: Tek ne në Gjermani (fragment) Qysh
- Page 557: PAUL GOMA Shpellanë “Me kalimin
ABDULLAH ZENELI<br />
Dy fjalë në fund, ose Një filozofi e re poetike<br />
[...] Dorëshkrimi i ofruar me poezi, përkundër dellit dhe qasjes shumë<br />
serioze, si në formë ashtu edhe në përmbajtje, me erëzat figurative për të<br />
realizuar një gatim të gatshëm për një vakt solemn leximi, më krijuan<br />
dilemën e gjithëditshme se ‘konsumimi’ i poezisë po atakohet nga ‘klasikët’<br />
e sotëm që s’prajnë së mohuari avangardën letrare poetike shqiptare.<br />
Shpëtimi më erdhi në dilemën e një shtyrjeje të mundshme të falshme<br />
(mos)botimi me leximin e disa tregimeve të saj në internet (seguraweb.nl) ku<br />
gjeta atë që e dëshiroja, meqenëse e konsideroj përjetësisht prozën si kulmin<br />
e pjekurisë artistike: talentin, brumin, realizimin!<br />
Dhe nuk ngurrova t’ia them Anilës, gjithnjë pa u njohur vërteti, përmes eletrave<br />
sa të shpeshta e sa të rralla, në mungesë kohe angazhimesh, herë-herë triviale<br />
që ka një botues. [...]<br />
Sa u tha më sipër, është pjesë e një fjale time me të cilën kisha shoqëruar<br />
romanin “Përftyra” të Anila Xhekaliu, një individualitet tashmë letrar shqiptar,<br />
botuar në nëntorin e 2007-tës. Romanit s’i kisha bërë aspak publicitet mediatik,<br />
duke qenë se nuk parapëlqej ta krahasoj një krijim letrar si çdo mall tjetër,<br />
sidomos kur duhet vajtur tek ndonjë medium (çkoincidencë me titullin e këtij<br />
libri!), i cili do shpalos tarifën si të qe ndonjë tullë, tjegull a horasan fasadash<br />
për të zhvatur lekët me sekondat që hanë kohën pak çaste para ‘top’<br />
emisioneve, tv-lajme apo debate të çdoditshme spleenanalistësh...<br />
Jo!<br />
Romani në rrugëtimin e ngadaltë dorë më dorë, fjalë më fjalë, preferencë pas<br />
preference theu ‘monopolin’ e autorëve beniaminë mediatikë e shtetërorë, duke<br />
u lexuar, duke u vlerësuar, duke befasuar mendjen esull të konsumuesve të<br />
‘prodhimit’ letrar shqiptar. Këta konsumues, lexues pra (për të cilët gjithmonë<br />
flitet keq nga ata që s’i lexon kush), e përgëzuan sa autoren, aq edhe botuesin,<br />
sepse këtë përparësi ia mundëson interneti! Interneti, i cili është njëfarë<br />
kronofagu, kohëngrënësi, por do të ishim të padrejtë nëse nuk ia vlerësojmë<br />
ndihmesën për afirmimin e ‘më pak të njohurve’ në mungesë të një<br />
përkujdesjeje falë monopoleve që ka secila shoqëri. Kjo jona, madje, me tepri.<br />
Anila u ndje saora e sigurt për të qenë e kërkuar, e lexuar, e respektuar.<br />
Përgjegjësia për lexuesin e shtyri të funksionojë lidhja ndërletrare me<br />
përkthimet, fushë e saj pasionante, si frankofone që është: romane, tregime, ese,<br />
poezi...
Change language