hæmus - Libraria pentru toti

njëri-tjetrin: koncepti i së drejtës hyjnore dhe koncepti i së drejtës njerëzore,
të cilat shndërrohen në dy polet qëndrore, ndërmjet të cilave protagonisti
duhet zgjedhë. Ky rrëfim na paraqet rrugën që një vdekëtar duhet të
përshkojë, për të qenë i drejtë në sytë e Zotit.
Kapitulli i dytë na paraqet një personazh, i cili në dallim nga personazhi i
mësipërm, i njeh mjaft mirë të vërtetat hyjnore, por që bie dalëngadalë në
grackën e mëkatit sepse dashuria e tij për të shtrenjtën e zemrës është më e
madhe sesa ajo për Krijuesin. Brenda personazhit ndodh një shkëputje e plotë
prej Frymës së Shenjtë dhe më pas me ndihmën e kësaj të fundit, rilindja e tij
në një krijesë frymërore.
Kapitulli i tretë na paraqet një personazh, i cili është i destinuar të shkojë
drejt një fundi jo vetëm fizik, pasi ai na shfaqet si adhurues i një idolatrie të
sipërfaqshme e tokësore.
Kapitulli i katërt bën një rrimarrje të intertekstit biblik në krejt krijimtarinë e
Mitrush Kutelit, për të treguar se fryma e krishterë nuk gjendet vetëm brenda
tri rrëfimeve të analizuara në tri pjesët e para, por në rastin e këtij shkrimtari,
ajo shfaqet si “një vetëdije autoriale”.
Ky kapitull është i ndarë në tri pjesë të titulluara: Simbolet e dritës dhe të
errësirës, Parajsa në rrëfenjën kuteliane dhe Apokalipsi i Mitrush Kutelit.
Pjesa e parë “zbërthen” simbolet e dritës dhe të errësirës, si një dukuri që
shfaqet në të tri këto rrëfime. Drita simbolizon dritën hyjnore, ndërsa errësira
rënien e qenies njerëzore në grackën e mëkatit.
Pjesa e dytë zbërthen mënyrën me anën e së cilës Kuteli projekton parajsën
në rrëfenjat e tij. Kjo parajsë ngjizet si një simbiozë mes imagjinatës së një
shkrimtari nga njëra anë dhe frymës së Shkrimeve të Shenjta nga ana tjetër.
Pjesa e tretë trajton konceptin e mëkatit nëpërmjet “një udhëtimi të shkurtër”
në pamfletet e Mitrush Kutelit.
Për të ndërtuar këtë “lexim ndryshe” jemi mbështetur kryesisht në detajet
ligjërimore, pasi siç shkruan Zherar Zheneti:
“Në ligjëratë dikush flet dhe situata e tij në vetë aktin e të folurit është vatra e
domethënieve më të rëndësishmë në rrëfim”
Në një perspektivë të ardhshme, ky punim mund të zgjerohet duke e trajtuar
katharsisin (si prani apo mungesë) edhe në autorë të tjerë të letërsisë shqipe.
Si e gjeti Ago Jakupi rrugën e Zotit
Reflektimi i përjetësisë
Mendimtarë të ndryshëm shfaqin një larmi të pafund konfigurimesh në
konceptimet e tyre mbi kohën. Sipas Kierkegaardit 5 , koha është një rrjedhojë
e pafund dhe dallimi që ne bëjmë mes të tashmes, të shkuarës dhe të ardhmes
5 Sorren Kierkegaard: Koncepti i ankthit, Shtëpia botuese“Plejad”, Tiranë 2002, f.92
51