hæmus - Libraria pentru toti

mëkate këto?”, teksa u jep vargjeve biblike përmbajtje mishnore, tregon se
dielli hyjnor është në perëndim e sipër horizonteve të tij dhe shembja e
madhe që ndodh kur trupi i tij njeh trup gruaje, vjen si pasojë e natyrshme e
fakteve që kemi analizuar deri më tash. Në këtë pikë ankthi është dobësuar aq
shumë sa rrjedhoja e mëkatit ka hyrë në gjak të qenies, duke lëshuar rrënjë të
thella edhe në individualitet 113 . Prandaj ankthi që i shtrëngonte zemrën
protagonistit në vegimin hyjnor ishte tepër i madh, sepse atëhere ai lëkundej
ende mes hyjnores dhe tokësores, ndërsa kur ndodh shembja e madhe këtij
ankthi s’ia gjen gjurmët kurrkund, ngaqë mëkati ka triumfuar lehtësisht.
Mirëpo, duke qenë një njeri i veçantë në sytë e Zotit, “dielli hyjnor” dhuron
edhe disa shkëndija të tjera për ta zgjuar sadopak Tatën. Kjo gjë konstatohet
në lutjen që ai i drejton Zotit për ta shpëtuar nga të ngarët e të ligut, dhe në
krahasimin që i bën gruas së qytetit me gruan e Apokalipsit që mbante në
duar qelqin e mëkateve. Shkëndijat duket se e zgjojnë disi protagonistin tonë,
pasi rrëfimtari hyjnor shkruan se “ay e zotëroi mishin dhe mbeti për një çast
si shtyllë guri”, por fakti që qenia vazhdon t’i japë gjithçkaje kuptimin e
mishit e jo të frymës, bën që ajo të bjerë sërish në grackën e mëkatit me
egërsinë e përrenjve që s’njohën ku zbresën. Një gjë e tillë ishte parathënë të
ndodhte që në çastin kur imazhin e hyjneshës së tij tokësore, Tata e mishëron
në figurat e femrave të tjera. Por ana më tragjike e tërë këtij procesi mëkatimi
është se ai asnjëherë s’ka kohë për t’u penduar, duke bërë që shembjet të
ndjekin njëra-tjetrën, madje edhe në çastet kur ai e ndjen veten të zhytur në
lerë.
Shërbesa e pakryer për shkak të mëkatit në të cilin është zhytur Tat Tanushit,
të sjell ndërmend tragjedinë ”Hamleti” 114 dhe përpjekjen e dështuar e Klaudit
për të kërkuar Zotin me anë të lutjes, mbasi ka kryer vrasjen e mbretit të
Danimarkës.
(Sigurisht që analogjia e veprimit është shumë larg personazhit tonë).
Zbraz fjalë po mendimi s’fluturon
Dhe fjala pa mendim në qiell s’shkon
Të përshtatura për Tat Tanushin këto vargje mund të merrnin një konotacion
të tillë:
Zbraz fjalë, por mendimi s’fluturon
Dhe besimi pa veprim në qiell s’shkon
Ndërkohë dekodifimi i simboleve tekstore do të na ndihmonte për të
depërtuar më thellë në kuptimin e tekstit. Vdekja e Kalijes ndodh në pranverë
dhe na paraqitet e barabartë me shembjen tokësore të protagonistit. Kjo
‘vyshkje e tij’ në një stinë lulëzimi bëhet akoma më e kobshme në ndjesitë e
përjetimet e lexuesve. Përsa i përket shembjes hyjnore, ajo vjen në stinën e
113
Sorren Kierkegaard: Koncepti i ankthit, Shtëpia botuese”Plejad”, Tiranë 2002,
f.117
114
Hamleti, Skena 11, Akti 11
478