hæmus - Libraria pentru toti

“Si lule fishket e si ëndërr shkon e përndahet njeriu...” 99
Ai mospranim i heshtur e rebelues që protagonisti ynë i bën largimit nga kjo
botë fiton në të kënduarat e Krishtit një konotacion akoma më të thellë.
Nëse në përjetimet e veta dashurore Tat Tanushi e koncepton vdekjen si
tmerrin e humbjes së të shtrenjtës së tij, këtij nocioni i mvishet në Zbulesë një
kuptim gjithëpërfshirës e tepër universal. Vdekja shndërrohet këtu në simbol
të asaj këmbane, e cila nuk bie vetëm për Kalijen, por ka rënë e do të bjerë
për të gjitha qeniet, në një kohë të caktuar si të tillë vetëm prej Zotit. Tingujt
që Tata dëgjon për largimin e së shtrenjtës do të jenë po ata tinguj që herët a
vonë do të improvizojnë edhe rekuiemin e tij.
Prandaj reflektimi i Uratës nuk duhet të fokusohet te një vdekje e parë në
veçanti, se sa te vdekja në vetvete si alfa dhe omega e mbarë species
njerëzore. Rrëfimtari hyjnor kërkon medoemos të qartësojë atë kuptim që Tat
Tanushit i është dhënë që në zanafillën e tij si Uratë mbi thelbin e
përkohshmërisë, por ai duke qenë përherë i prirë kah tokësorja duket se e ka
bjerrur pa e rrokur dot kurrë në tërësinë e vet. Ideja se vdekja të bashkon me
Hyjninë i paralajmërohet protagonistit me anën e dy shëmbëlltyrave të
përkundërta të tij, si Uratë dhe si Tatë, duke u shndërruar njëherazi në
lejtmotivin e krejt rrëfimit.
Shëmbëlltyra e parë është ajo e Uratës që e pranon vdekjen si një ligjësi
hyjnore, e që ndjen dhimbje për të shtrenjtën e tij, aq sa duhet të ndjejë çdo
vdekëtar, i cili e ka kuptuar kthjelltësisht thelbin hyjnor.
Pasi siç shkruhet edhe në Librin e Predikuesit, ka gjithmonë një kohë për të
qeshur e një kohë për të qarë, një kohë për të mbjellë e një kohë për të
korrur 100 .
“Tat Tanushi ndjente helm e gas bashkë, helm për e së shoqes, gaz se vetë
Krishti i këndonte asaj”. 101
Ndërsa shëmbëlltyra e dytë na jep një qenie në braktisje e sipër prej Frymës,
e cila nuk mendon tjetër veç për ëmbëlsinë e jetës tokësore, dhe që për më
tepër i trembet vetmisë të së ardhmes, të vetmes kohë që s’i është dhënë asnjë
fuqi për ta ndryshuar, e s’i përket askurrë atij, por vetëm e vetëm Hyjnisë.
Në suazën e përjetimeve të tilla thjesht si Tatë, ngjizet dhe ideja e përkundërt,
se tokësorja është përkohshmëria që mundet të na dhurojë veç vdekjen dhe
vuajtjen, dhe si e tillë nuk ka pse të jetë kaq e lakmuar prej qenies.
99
Mitrush Kuteli, E madhe është gjëma e mëkati, Shtëpia botuese”Grand Prind”,
Tiranë, 2006, f.23
100
Bibla: Predikuesi, 3-4
101
Mitrush Kuteli, E madhe është gjëma e mëkati, Shtëpia botuese”Grand Prind”,
Tiranë, 2006, f.24
474