hæmus - Libraria pentru toti

shikonte i mahnitur atë bukuri me vlerë sa një pasuri e tërë. E mori në duar, e
përkëdheli dhe pa thënë asnjë fjalë e vendosi në dollap nën këmbët e tij
poshtë një tavoline të ulët. Pastaj iu drejtua Nikollës, me sy të zbutur po
dukje njëlloj të rëndë:
- Urdhëro e folë, efendi.
Nikolla, me fjalë të zgjedhura, i shpjegoi se bashkëkombasit e tij kanë qënë e
do të jenë përjetësisht besnikë të Padishahut, nuk kërkojnë pavarësi si të tjerët
përqark. Vendi i tij nuk mund të qëndronte jashtë perandorisë se do ta
coptonin dhe gllabëronin fqinjët që mezi prisnin rastin.
- Ne kërkojmë vetëm lejë të hapim shkollë në gjuhën tonë si gjithë të tjerët, -
përfundoi Naçua ligjëratën e tij plot kujdes me qëndrim të ftohtë zotërinjsh,
pa lënë asnjë shteg për prapamendim.
- Iradenë e lëshon Sulltani, - u përgjigj këshilltari, - kjo punë nuk është në
dorën time.
- Në dorën tuaj është Damad bej se keni dy armë të fuqishme, mençurinë tuaj
dhe paratë tona. Ne paguajmë mirë megjithë zemër.
Beu u përkëdhel në sedër për lëvdatën po më shumë i bëri përshtypje çiltërsia
e përshfaqur e arrnautit dhe florinjtë që premtonte. Vështroi me kujdes për
një kohë të gjatë burrin sqimatar që nuk i lëvizte qerpiku i syrit dhe s’e
tradhëtonte asnjë lëvizje sado e vogël. Tani që u bind se kush ishte ndihej i
plotë, pa frikën e ndonjë rreziku të mundshëm. Uli sytë dhe u mendua.
“ Demek dashkan shkollë në gjuhën e tyre, vetëm kaq thotë. Po kush e ha
këtë? Kur të mësojnë e bëhen të ditur nuk do t’u vejë mendja të kërkojnë
pavarsi? Jo mor efendi nuk është kaq e thjeshtë kjo punë. Po të qe kështu
përse do të paguani? ”
Ama shihte një mundësi të leverdisshme për t’u pasuruar. Ishte gjashtëdhjetë
vjet, gjersa të hapnin shkollë këta e të mendonin për më tej duheshin edhe
gjashtëdhjetë të tjera. Ku dihet ç’bën Allahu pas kaq kohe?
Pastaj foli me zë:
- Kërkesa juaj është me zarar të madh. Kush më siguron mua se pas kësaj nuk
do t’u vejë mendja për të tjera ndërmarrje të rrezikshme, siç kemi dëgjuar të
përflitet lart e poshtë?
- Zoti Damad, ne jemi popull i vogël, kemi treguar me vepra besnikërinë tonë
për një kohë të gjatë. Kështu do të jetë edhe më tej se nuk kemi asnjë të
ardhme jashtë perandorisë. Nuk duhet t’u vini veshin thashethemeve që i
përhapin armiqtë tanë.
- Kur është kështu pse doni të paguani?
- Për të lehtësuar punë që të mos zgjaten pa fund proçedurat. Ato para janë
mbledhur nga një grup njerëzish të pasuruar falë hapësirave që kanë krijuar
ligjet e përparuara të Padishahut. Në se nuk i merrni ju sigurisht do t’i marrë
një tjetër. Kjo punë do të përmbyllet se nuk i sjell asnjë të keqe askujt, aq më
tepër shtetit tuaj që është edhe yni, - hodhi fishekun e fundit me ton të ftohtë,
pa ndonjë përfillje apo ngutje të posaçme.
351