hæmus - Libraria pentru toti

zhveshur nga karakteristika të tilla si origjina, profesioni, pasionet, hobbi...
edhe nëse jepet diçka nga këto është e parëndësishme. Padyshim që për
realizimin e kësaj figure Kamy nuk ka përdorur metodën e skemave të Zolait
(aq e përhapur në letërsinë bashkohore).
Ndërkaq për të ardhur deri në portretin e brendshëm të Mersoit, Kamy
proçedon me anë të arsyetimit filozofik sipas të cilit brenda çdo njeriu është
absurdi (secili nga ne ka brenda vetes njeriun absurd).
Ndërkaq në sistemin filozofik ekzistencialist të Kamysë absurdi është qenia,
gjithçka tjetër që jepet, fatet njerëzore, mendimet, historia janë jo qenie...
Njerëzit absurdë nuk kanë të njëjtën fytyrë e nuk ecin mes ngjarjesh
absolutisht të njëjta (të ngjashme).
Secili nga shkrimtarët ekzistencialistë merr mbi vete misionin e parashtrimit
të një fytyre të caktuar të njeriut absurd. Kështu vetë Kamy jep në çdo vepër
nga një fytyrë të re njerëzore. Tek “Rënia” avokati parisian Klamans
(personazh absurd ky) është në të njëjtën kohë njeriu absurd dhe filozofi i
absurdit. Ai është njeriu absurd në jetën e tij private, në mënyrën ku e gjen
kënaqësinë e tij, në hobbin e tij, në bisedën e tij, në shoqërinë e tij...
Ai është i ndryshëm nga Merso përsa i përket vetëdijes filozofike të absurdit,
të vetë ekzistencës.Vetrrëfimi i tij, paraqitja e shkallëzuar e shembujve dhe
ngjarjeve që marrin përsipër të përgjithësojnë thelbin e ekzistencës, të
universit dhe sidomos fabula që përmblidhet me qëndrimin në bar, vajtjen në
shtëpi, kalimin nga gjallëria në gjumë, nga jeta në hiç, pra të gjitha këto e
bëjnë Klamansin një konvencion, domethënia e të cilit është në besimin e
Kamysë se bota e absurdit shkon drejt “rënies”. Në fakt këto përgjithësime
s’gjenden tek Mersoi, i cili s’është gjë tjetër veçse një pamje e realitetit
absurd. Merso ndryshon nga personazhet e tjerë të Kafkës e Sartrit por nisur
nga këta të dy siç edhe e thamë më lart më së shumti afron me këtë të fundit
(krahasuar me Gregor Zamzën apo babain e pamëshirshëm te
“Metamorfoza”) Merso mbart një kuptim tjetër. Kjo për idenë se ajo që i
intereson Kafkës në përgjithësi është raporti i individit me shtetin mes të
cilëve është absurdi i një kontradite të papajtueshme. Me fjalë të tjera nëse
Kafkës i intereson tragjizmi i fatit absurd, Kamysë i intereson absurdi i fatit
të rëndomtë. Sartri nga ana tjetër është më afër Kamysë. Të dyve u intereson
ajo që është më e rëndësishme, më e qenësishme te çdo njeri, absurdi.
Megjithatë ata janë të ndryshëm në atë që Sartrit i intereson.Tek ata jepet
absurditeti i lirisë e në raste të tjera absurditeti i rrjedhës së fatit përshembëll
tek “Muri” i Sartrit, ndërsa Kamysë i intereson absurdi i ekzistencës
njerëzore në përgjithësi. Lizi tek “Lavirja e denjë për respekt” e Pol Hilber
tek “Herostrati” në sajë të gjykimit vendosin të bëjnë diçka të bindur për
drejtësinë e veprimit dhe në momentin e fundit ekzistojnë të ngatërruar në
mendime e arsyetime të pafund që lexuesi i merr me mend. Brenda tyre pra
është absurdi, ai i cili mpin dhe u shton vendosmërinë.
327