hæmus - Libraria pentru toti

dhjetë herë më shumë, nuk mund të ishte histori e mirëfilltë. Mendova se
mund të dilte tregim i gjatë ose novelë, po kurrë roman.
Shkruajta një kapitull rrotull dhjetë faqe, e lexova disa herë ndreqa ndonjë
frazë, rregullova ca fjalë derisa më tingëlloj hijshëm. Tërheqës më ngjason
mua arsyetova, po ata që njohin vragat e holla të krijimit letrar, pikasin dhe
shpleksin imtësira artistike prapa dukjes mëtuese? Ndieja nevojë të
brendshme t’i lexonte dikush. Ua besova ca miqve, që hamendësoja se
prireshin realisht të gjykonin shkrimin tim. Disa nuk i panë fare, mërmëritën
diçka të pakuptueshme si nxitje, të tjerë korektuan gabimet ortografike
ngjashërisht me rutinën në fletoret e detyrave të shtëpisë. Më erdhi vërtet keq
që u ngarkova punë përtej aftësive dhe inteligjencës. Vaniteti dhe angushtia e
tyre arrinte në kufij groteskë. Ama pati të tjerë që e lexuan me habi, të
mrekulluar nga mënyra e rrëfimit, sidomos stili i veçantë që rridhte
mëvetësisht dhe fjala e përzgjedhur. Më dhanë kurajë, shtysën e nevojshme,
sidomos besimin në aftësitë e mia. Më tej vazhdova vrullshëm s’ndalesha më.
Fantazia më punonte pa reshtur, shpesh e gdhija natën duke shkruar. Po çdo
faqe rishtare dukej mangësore pa e shpërbluar me miqtë e mi, të cilët erdhën
duke u ngushtuar deri sa mbetën tre, redaktori i romanit të ardhshëm, piktori,
që nxitur nga zhvillimet e librit ilustronte grafikisht ngjarjen dhe korrektorja
letrare.
Për dy vjet këta miq të pakursyer përjetonin njëlloj si unë zhvillimet e
ngjarjeve, përtypnin barabar me mua fjalët, shprehjet apo kapitujt.
Bashkëpunimi nuk u ndërpre asnjëherë. Fletët e printuara ua jepja ose i lexoja
vetë, pastaj përimtonim linjat e ardhshme, këmbenim mendime,
kundërshtonim njëri - tjetrin, haheshim. Ndjesitë endnin energjinë e mekur,
buisnin fantazinë dhe shteronin plogështinë sfilitëse. Mezi prisja të ulesha
para kompjuterit.
Copëza të romanit u botuan nëpër gazeta, që lexoheshin nga njerëz të njohur
e panjohur, disa prej të cilëve më dërgonin së largu shenja pëlqyese. Ecuria e
plazmimit, rritjes dhe formësimit të librit, fryt i punës së mundimshme ishte e
hapur tërësisht, si një fëmijë zbuluar që në fillesë e deri në fund, rritur
natyrshëm në liri, pa fshehur asgjë dhe asnjëherë për cilindo që tregonte
sadopak interes. Kam përshtypjen se libri ka lexues dhe u pëlqye nga nivele
të ndryshme njerëzish edhe si pasojë e mënyrës së hapur pafshehur asnjëherë
me të cilën u ngjiz në fillim dhe vazhdoi deri ditën e botimit.
Balzaku thoshte se romani është mundim i gjatë dhe vuajte e madhe. Besoj se
kjo është e vërtetë absolute. Në kompjuterin tim janë 27 trajta të librit, nga të
cilët të fundit ndryshojnë çdo herë më pak prej njëra - tjetrës. Formën
përfundimtare e lexova tri herë në intervale dhjetëditore, nuk bëra dot asnjë
ndryshim, atëherë e dërgova për botim. U çlirova nga barra e madhe. Kisha
kryer misionin fisnik, u përfala viseve të mia dimensionin e munguar gjatë.
Si është pritur romani juaj nga lexuesi?
270