hæmus - Libraria pentru toti

hæmus - Libraria pentru toti hæmus - Libraria pentru toti

librariapentrutoti.ro
from librariapentrutoti.ro More from this publisher
19.12.2012 Views

de favoriser le développement des DOM-TOM ou de telle autre région, tantôt d’aider l’industrie cinématographique, la marine marchande ou la gestion forestière, tantôt de soutenir nos agriculteurs, tantôt d’en faire encore plus pour la Corse, tantôt de favoriser tel type d’investissement ou de placement financier, etc. (de Closets, F., 1998, Le compte à rebours, Arthème Fayard, pp. 354-355) (3’) Kodi ynë i taksave, një stivosje monstruoze e masave të përpikta, e regjimeve të ndryshme, e statuteve të veçanta, ku përjashtimi përfundon në rregull ka të gjithë përkrahjen shtetërore për ata që zotërojnë artin dhe mjetet për ta përdorur. Në fakt, qeveritë e kanë përdorur rregullisht mjetin fiskal për qëllime ekonomike, politike, kulturore, etj.. Herë bëhet fjalë për të ndihmuar në ruajtjen e kapitalit artistik ose arkitektural të vendit, herë për të favorizuar zhvillimin e DPD-TPD-ve 57 apo të ndonjë krahine tjetër, herë për të ndihmuar industrinë kinematografike, marinën tregtare apo administrimin e pyjeve, herë për të mbështetur bujqit, herë për të bërë më shumë për Korsikën, herë për të favorizuar këtë apo atë lloj investimi apo kapitali financiar, etj. Çdo element tantôt/herë shënon shprehjen e një argumenti dhe ndihmon për ta dalluar qartë nga çdo argument dhe nga shprehja e tij në lidhje me të tjerët. Të gjithë elementët shënojnë fillimin e një shprehje në mënyrë të tillë që qeveritë e kanë përdorur kodin fiskal për qëllime ekonomike, politike, kulturore, etj.. Duke u nisur nga elementet në fillim të shprehjes së një mënyre përdorimi çdo element tantôt/ herë shënon gjithashtu fundin e shprehjes së argumentit të mëparshëm. Kështu elementi i dytë tantôt / herë te ky shembull, tregon, për shembull, cakun fundor të shprehjes së argumentit të parë aider à la préservation du capital artistique ou architectural du pas / për të ndihmuar në ruajtjen e kapitalit artistik ose arkitektural të vendit, në të njëjtën kohë që tregon fillimin e shprehjes së argumentit të dytë favoriser le développement des DOM-TOM ou de telle autre région / për të favorizuar zhvillimin e DPD-TPD-ve apo të ndonjë krahine tjetër. (4) L'homme ressemblait tantôt à Gary Cooper, tantôt à Charles Boyer (TRIOLET, Prem. accroc, 1945, p. 23) (4’) Burri i ngjante herë Geri Kuperit, herë Sharl Buajerit. Lidhëzori dypalësh këtu përmban dy elemente të njëjtë. Është elementi tantôt/ herë i cili përsëritet dy herë. Në ndërtimin e lidhëzorëve dypalësh është e rëndësishme që, së pari të ketë një lidhje me njëfarë force midis dy elementeve të ndara, dhe së dyti të dy elementet të shfaqen shpesh të lidhura mes tyre. Janë pikërisht këto dy aspekte të cilat përligjin faktin që ne i quajmë këto dy elemente si një lidhëzor të vetëm dhe jo si dy lidhëzorë të thjeshtë të cilët shfaqen herë pas 57 Akronimi DOM-TOM do të thotë Département d'outre-mer - Territoire d'outre-mer (Depatament i përtej-detit – Territor i përtej-detit). 254

here së bashku. Kështu, lidhëzorin soit... soit... / qoftë ... qoftë te shembulli 5 ne e quajmë lidhëzor dypalësh. (5) Tous les médecins ont d'ailleurs reconnu cette vérité, soit implicitement, soit explicitement. (Cl. BERNARD, Princ. méd. exp., 1878, p. 298). (5’) Të gjithë mjekët e kanë njohur tashmë këtë të vërtetë, qoftë në mënyrë të tërthortë, qoftë drejtpërdrejtë. Lidhja midis elementeve soit...soit/ qoftë ... qoftë ka një forcë të tillë saqë prania e njërit prej elementeve zgjon te bashkëbiseduesi pritjen për një element të dytë soit/qoftë. Krejt ndryshe ndodh te shembulli 6. Këtu kemi të bëjmë me dy lidhëzorë të thjeshtë. Me termin lidhëzorë të thjeshtë kuptojmë lidhëzorët të cilët nuk përbëhen nga disa elemente të cilët ndahen me shprehjen e njërit prej argumenteve midis të cilëve ata shënojnë një lidhje. (6) Aucun jeune ne ressemble à un autre, mais pourtant, dans les circonstances sociales qui sont les nôtres aujourd'hui nombre de traits les réunissent. (Le Breton, D., 2002, Conduites à risque – Des jeux de mort au jeu de vivre, Presses universitaires de France, p. 50) (6’) Asnjë i ri nuk i ngjan tjetrit, por megjithatë, në situatat tona shoqërore sot shumë tipare i bashkojnë. Prania e lidhëzorit mais/por në shembullin e mësipërm nuk na shtyn që të presim lidhëzorin tjetër pourtant / megjithatë i cili faktikisht ndjek lidhëzorin mais/por. Arsyeja është se lidhëzori mais/ por shfaqet më shpesh vetëm pa u ndjekur nga ndonjë lidhëzor tjetër. Lidhëzori mais/ por është një lidhëzor i thjeshtë i ndjekur nga një tjetër lidhëzor i thjeshtë. Lidhëzorët e përbërë (dysh, dypalësh) formalisht përbëhen prej dy pjesësh ndryshe nga lidhëzorët që i quajmë të thjeshtë. Këtë dallim e bëjmë për arsye studimore. Megjithatë, lidhëzorët e thjeshtë gjithashtu mund të përbëhen nga disa leksema të ndara, si: même si / edhe në qoftë se, en somme/përmbledhurazi, përfundimisht, de toute façon/ sidoqoftë. Por ajo çka i karakterizon formalisht lidhëzorët dypalësh dhe që i dallon nga lidhëzorët e thjeshtë është që në përdorimin e të parëve, elementet e tyre janë të ndarë nëpërmjet shprehjes së një argumenti, çka nuk ndodh asnjëherë me lidhëzorët e thjeshtë. 3. Funksioni i lidhëzorëve dypalësh Funksioni kryesor i lidhëzorëve dypalësh është që të lidhë me një segment të parë të ligjërimit një të dytë dhe një të tretë dhe ndoshta një të katërt, të pestë apo edhe një të gjashtë siç e pamë te shembulli i tretë. Segmenti i dytë dhe i tretë i ligjërimit (apo edhe segmente të tjerë) shprehin argumente në lidhje me atë që është shprehur në segmentin e parë të ligjërimit, çka normalisht mund të konsiderohet si përfundim. Ashtu siç e pamë më lart (sidomos te shembulli i tretë) lidhëzorët dypalësh kanë një veti të shënojnë kufijtë e përbërësve tekstorë, çka do të thotë se ata luajnë një rol të rëndësishëm për strukturimin e 255

here së bashku. Kështu, lidhëzorin soit... soit... / qoftë ... qoftë te shembulli 5<br />

ne e quajmë lidhëzor dypalësh.<br />

(5) Tous les médecins ont d'ailleurs reconnu cette vérité, soit implicitement,<br />

soit explicitement. (Cl. BERNARD, Princ. méd. exp., 1878, p. 298).<br />

(5’) Të gjithë mjekët e kanë njohur tashmë këtë të vërtetë, qoftë në mënyrë të<br />

tërthortë, qoftë drejtpërdrejtë.<br />

Lidhja midis elementeve soit...soit/ qoftë ... qoftë ka një forcë të tillë saqë<br />

prania e njërit prej elementeve zgjon te bashkëbiseduesi pritjen për një<br />

element të dytë soit/qoftë.<br />

Krejt ndryshe ndodh te shembulli 6. Këtu kemi të bëjmë me dy lidhëzorë të<br />

thjeshtë. Me termin lidhëzorë të thjeshtë kuptojmë lidhëzorët të cilët nuk<br />

përbëhen nga disa elemente të cilët ndahen me shprehjen e njërit prej<br />

argumenteve midis të cilëve ata shënojnë një lidhje.<br />

(6) Aucun jeune ne ressemble à un autre, mais pourtant, dans les<br />

circonstances sociales qui sont les nôtres aujourd'hui nombre de traits les<br />

réunissent. (Le Breton, D., 2002, Conduites à risque – Des jeux de mort au<br />

jeu de vivre, Presses universitaires de France, p. 50)<br />

(6’) Asnjë i ri nuk i ngjan tjetrit, por megjithatë, në situatat tona shoqërore sot<br />

shumë tipare i bashkojnë.<br />

Prania e lidhëzorit mais/por në shembullin e mësipërm nuk na shtyn që të<br />

presim lidhëzorin tjetër pourtant / megjithatë i cili faktikisht ndjek lidhëzorin<br />

mais/por. Arsyeja është se lidhëzori mais/ por shfaqet më shpesh vetëm pa u<br />

ndjekur nga ndonjë lidhëzor tjetër. Lidhëzori mais/ por është një lidhëzor i<br />

thjeshtë i ndjekur nga një tjetër lidhëzor i thjeshtë.<br />

Lidhëzorët e përbërë (dysh, dypalësh) formalisht përbëhen prej dy pjesësh<br />

ndryshe nga lidhëzorët që i quajmë të thjeshtë. Këtë dallim e bëjmë për arsye<br />

studimore. Megjithatë, lidhëzorët e thjeshtë gjithashtu mund të përbëhen nga<br />

disa leksema të ndara, si: même si / edhe në qoftë se, en<br />

somme/përmbledhurazi, përfundimisht, de toute façon/ sidoqoftë. Por ajo çka<br />

i karakterizon formalisht lidhëzorët dypalësh dhe që i dallon nga lidhëzorët e<br />

thjeshtë është që në përdorimin e të parëve, elementet e tyre janë të ndarë<br />

nëpërmjet shprehjes së një argumenti, çka nuk ndodh asnjëherë me lidhëzorët<br />

e thjeshtë.<br />

3. Funksioni i lidhëzorëve dypalësh<br />

Funksioni kryesor i lidhëzorëve dypalësh është që të lidhë me një segment të<br />

parë të ligjërimit një të dytë dhe një të tretë dhe ndoshta një të katërt, të pestë<br />

apo edhe një të gjashtë siç e pamë te shembulli i tretë. Segmenti i dytë dhe i<br />

tretë i ligjërimit (apo edhe segmente të tjerë) shprehin argumente në lidhje me<br />

atë që është shprehur në segmentin e parë të ligjërimit, çka normalisht mund<br />

të konsiderohet si përfundim. Ashtu siç e pamë më lart (sidomos te shembulli<br />

i tretë) lidhëzorët dypalësh kanë një veti të shënojnë kufijtë e përbërësve<br />

tekstorë, çka do të thotë se ata luajnë një rol të rëndësishëm për strukturimin e<br />

255

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!