hæmus - Libraria pentru toti

ishin të papërfytyrueshme, deri edhe disa vite më parë, qoftë edhe nga
optimistët më të guximshëm, kanë kërkuar jo vetëm energji mendore e fizike,
por edhe fonde kolosale. Këto të fundit janë shpenzuar pangurrim, sepse i
shërbejnë zhvillimit të vendit dhe interesit të të gjithë shtetasve, në qytet e në
fshat, krejt shoqërisë. Nga ana tjetër, një gjë e tillë, pra shpenzimi “me bujari”
i fondeve në sektorët e mësipërm, natyrisht që dikton kursimin dhe kufizimin,
në një masë apo në një tjetër, të fondeve që mund dhe duhej të caktoheshin
për destinacione të tjera. Këtu kemi parasysh edhe shpërblimin e të
përndjekurve politikë. Kërkesat e tyre janë trajtuar si plotësisht të drejta dhe
qeveritë e të gjitha kahjeve, që kanë drejtuar vendin gjatë kësaj periudhe gati
njëzetvjeçare, janë përpjekur të bëjnë diçka në këtë drejtim, pa e zgjidhur dot
problemin plotësisht, deri tani. Por ky “mosrealizim” mendoj se nuk duhet të
shfrytëzohet për të goditur majtas-djathtas dhe për të krijuar përshtypjen se
kemi të bëjmë me një zhgënjim të pafund, apo me mosmbajtje të premtimeve
të dhëna ndaj të përndjekurve politikë. Kuptohet, “as Roma nuk u ndërtua për
një ditë”, por as nuk është gjetur ende ndonjë formë respekti, mirënjohjeje e
nderimi që ta kthejë vetmohimin e djeshëm të idealistëve në paqe shpirtërore
sot, madje në mundësi reale që shlyerja e vuajtjeve t’i afrojë ish të
përndjekurit në procesin e evropianizimit të Shqipërisë. Mbase këto
pamundësi, pa përmendur humbjen e natyrshme të durimit, bëjnë që poezia
t’u nënshtrohet insinuatave apo këmbënguljeve pamfletore se “bijtë e shefave
tanë të djeshëm, janë bërë shefa të bijve tanë", apo që aksh parti (një e më
shumë të tilla) qënkan maska të Partisë së Punës, të drejtuara nga vegla të ish-
Sigurimit famëkeq!
Dihet se një sistem politik i ri ndërtohet mbi të vjetrin, duke u shoqëruar e
përsosur me shndërrime rrënjësore, të gjithëmbarshme. Por kjo nuk
parakupton kurrsesi një proces që ngjan me “tabula rasa”, pra me rrafshimin
e gjithçkaje, sikurse predikonin proletkultasit më 1917, në Rusi. Në këtë
këndvështrim, jo vetëm pasardhësve të krerëve komunistë, por gjithkujt që i
ka shërbyer regjimit diktatorial, - me përjashtim të atyre që kanë bërë krime, -
demokracia nuk ua mohon të drejtën ta rishohin me sy autokritik qëndrimin
vetjak dhe mundësisht, me bindje, të marrin pjesë në ndërtimin e shoqërisë së
re. Lidhur me dukuri e ngjarje të këtij lloji, populli ka fjalën e urtë: “Nga
ferra del trëndafil”, ashtu siç ka edhe të anasjelltën e saj.
Si të gjithë qytetarët shqiptarë, edhe unë ushqej bindjen se poezi me rënie të
papëlqyera, që zgjohen saherë autori i jep përparësi anës tejet materiale të
jetës, në dëm të asaj shpirtërore, duke shformuar idealet për të cilët luftuan
dhe u flijuan mijra bij e bija të kombit, nuk përfaqësojnë veçse diçka
aksidentale, kalimtare.
211