Download ePaper

Fachowy Instalator 2019/6

Rozwój branż instalacyjnych wynika głównie z dążenia producentów do wdrażania rozwiązań chroniących środowisko i minimalizujących wkład użytkowników w obsługę urządzeń. Jak wynika z raportu prognozującego trendy branży HVAC przeprowadzonego przez agencję Wills Integrated, najbardziej przełomowym kierunkiem jest proces automatyzacji i zdalnego zarządzania jednostkami. To potwierdza również silną dynamikę rozwoju automatyki budynkowej czyli tzw. inteligentnych domów. Inwestorzy coraz bardziej cenią sobie wygodę i komfort jaki daje możliwość zaprogramowania różnych funkcji budynku – wentylacji, klimatyzacji, ogrzewania itp. Te coraz bardziej skomplikowane systemy, dobrze zaprogramowane podczas instalacji, mogą być sterowanie bez udziału człowieka i nadzorowane z każdego miejsca na ziemi, w którym jest dostęp do internetu. Jednak nadal nie można zapominać, że tego typu inwestycje to wciąż tylko niewielka część rynku. Dla każdego inwestora, niezależnie od skali zlecenia, nadal priorytetem jest jakość i terminowość wykonanej usługi. Miłej lektury życzy Redakcja Rozwój branż instalacyjnych wynika głównie z dążenia producentów do wdrażania rozwiązań chroniących środowisko i minimalizujących wkład użytkowników w obsługę urządzeń. Jak wynika z raportu prognozującego trendy branży HVAC przeprowadzonego przez agencję Wills Integrated, najbardziej przełomowym kierunkiem jest proces automatyzacji i zdalnego zarządzania jednostkami.
To potwierdza również silną dynamikę rozwoju automatyki budynkowej czyli tzw. inteligentnych domów. Inwestorzy coraz bardziej cenią sobie wygodę i komfort jaki daje możliwość zaprogramowania różnych funkcji budynku – wentylacji, klimatyzacji, ogrzewania itp. Te coraz bardziej skomplikowane systemy, dobrze zaprogramowane podczas instalacji, mogą być sterowanie bez udziału człowieka i nadzorowane z każdego miejsca na ziemi, w którym jest dostęp do internetu.
Jednak nadal nie można zapominać, że tego typu inwestycje to wciąż tylko niewielka część rynku. Dla każdego inwestora, niezależnie od skali zlecenia, nadal priorytetem jest jakość i terminowość wykonanej usługi.
Miłej lektury życzy
Redakcja

from rafaello More from this publisher

09.01.2020 Views

www.fachowyinstalator.plGRUDZIEŃ 2019 NAKŁAD 6000 EGZ. WYDANIE NUMER 6/2019

www.fachowyinstalator.pl

GRUDZIEŃ 2019 NAKŁAD 6000 EGZ. WYDANIE NUMER 6/2019

www.gree.pl

Smart

FLOW 3D

WiFi Intelligent

Control

AIR

Ionizer

7-Gear Fan

3 Sleep Modes

Klimatyzator GREE U-Crown

Tylko teraz wyjątkowa oferta!

Sprawdź u naszych Dystrybutorów.

Pst

[Pa]

WENTYLATOR DACHOWY

DO OKAPÓW KUCHENNYCH VERO-150

140

130

120

110

100

1000 [obr/min]

1200 [obr/min]

1750 [obr/min]

0 0 100 200 300 400 500 600 700

Q[m/h]

tel. +48 (32) 203-71-47, fax +48 (32) 201-87-04, 203-87-20, 203-87-40

, WYDA /h

OD REDAKCJI

Zimą nie musi być zimno, wbrew temu, co wiemy z kultowego filmu Stanisława

Barei „Miś”. Ale dziś by nie marznąć nie możemy „napalić w piecu” byle czym.

Wszechobecny smog i świadomość ekologiczna każą nam się zastanowić nad pytaniami

„czym” i „jak grzać”. Rozwój ekologicznych źródeł ciepła sprawił, że urządzenia

takie jak np. pompy ciepła stały się pełnoprawnym konkurentem kotłów

grzewczych. Nie bez przyczyny więc prezentujemy na naszych łamach szeroki

przegląd dostępnej na rynku oferty tych urządzeń. Z badań rynkowych wiemy, że

obecnie cena zakupu jest priorytetem przy wyborze systemu grzewczego, ale nie

jedynym. Argumenty, które jeszcze przekonują inwestorów to koszty eksploatacji,

łatwość obsługi i wpływ na środowisko.

W przededniu Świąt zdajemy sobie sprawę również z tego, że ciepło domu to nie

tylko instalacja c.o. To również bliskość i życzliwość ludzi. Dużo takiego właśnie

ciepła, płynącego z pozytywnych uczuć, życzymy Wam, Drodzy Czytelnicy. I nie

tylko na czas Bożego Narodzenia, ale na cały nadchodzący rok.

Miłej lektury życzy

Redakcja

Wydawca:

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k.

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30

32-590 Libiąż

Biuro w Warszawie:

ul. Przasnyska 6 B

01-756 Warszawa

tel. +48 22 635 05 82

tel./faks +48 22 635 41 08

Redaktor Naczelna:

Małgorzata Dobień

malgorzata.dobien@targetpress.pl

Dyrektor Marketingu i Reklamy:

Robert Madejak

tel. kom. 512 043 800

robert.madejak@targetpress.pl

Dział Promocji i Reklamy:

Andrzej Kalbarczyk

tel. kom. 531 370 279

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl

Dyrektor Zarządzający:

Robert Karwowski

tel. kom. 502 255 774

robert.karwowski@targetpress.pl

Adres Działu Promocji i Reklamy:

ul. Przasnyska 6 B

01-756 Warszawa

tel./faks +48 22 635 41 08

Prenumerata:

prenumerata@fachowyinstalator.pl

Skład:

As-Art Violetta Nalazek

as-art.studio@wp.pl

Druk:

MODUSS

www.fachowyinstalator.pl

inne nasze tytuły:

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie prawo ich re da gowania oraz skracania.

Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam.

4 Fachowy Instalator 6 2019

PROMOCJA

PREZENT W ŚRODKU

ST.SPIS TREŚCI

temat numeru

MIKROPROCESOROWE

DETEKTORY

GAZÓW

czytaj od strony

Fot. ADOBESTOCK

Info pierwszej wody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Nowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

System kanalizacji niskoszumowej MASTER 3 PLUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Rury wielowarstwowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

AQUA – niezawodne stelaże podtynkowe na miarę potrzeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Systemy przeciwoblodzeniowe ELEKTRA – bezpieczna zima 2019 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Nowości w ofercie Afriso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Rozdzielacze w systemach grzewczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Precyzyjna regulacja i prosty montaż. TacoSys Pro – rozdzielacz najnowszej generacji z innowacyjnymi rozwiązaniami . . . . . . . 28

Grzanie w zgodzie z naturą – powietrzne pompy ciepła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Przegląd powietrznych pomp ciepła do przygotowania c.w.u. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Przegląd powietrznych pomp ciepła do c.o. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Pytania czytelników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Zasady punktowej detekcji gazów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Mikroprocesorowe detektory gazów w garażach wielostanowiskowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Mikroprocesorowe detektory gazów w garażach podziemnych – charakterystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Wentylator dachowy Vero-150, cicha praca okapów kuchennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Jak uchronić się przed smogiem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Najczęstsze pytania odnośnie montażu klimatyzatorów Gree – czyli rozprawiamy się z mitami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Elementy wentylacji hybrydowej – cechy oraz funkcje i dobór . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Warsztat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

6 Fachowy Instalator 6 2019

Trademarks displayed in this material, including but not limited to Grundfos, the Grundfos logo and “be think innovate” are registered trademarks owned by The Grundfos Group. All rights reserved. © 2019 Grundfos Holding A/S, all rights reserved.

IP.

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY

DKBE 2019 – druga edycja wydarzenia branżowego

już za nami

Debata o roli komfortu wewnętrznego

i rozwiązaniach instalacyjnych w nowoczesnym

budownictwie energooszczędnym

odbyła się 7 listopada

2019 r. w Warszawie. Organizowana

przez Lindab konferencja zgromadziła

w tym roku 260 specjalistów i ekspertów.

Kiedy 2 lata temu podjęliśmy się organizacji

pierwszej konferencji DKBE

wiedzieliśmy, że temat debaty jest

niezwykle ważny dla wielu podmiotów

zaangażowanych w proces budowlany

i stanowi klucz do otwartej

dyskusji wśród specjalistów branżowych.

Spotkanie stanowiło unikalną

możliwość wymiany poglądów i poznania

wzajemnych oczekiwań różnych

środowisk, gdyż wśród uczestników

DKBE znaleźli się inwestorzy,

zarządcy nieruchomości, architekci,

projektanci, inspektorzy, rzeczoznawcy

i specjaliści HVAC, przedstawiciele

ośrodków akademickich i przyszli inżynierowie.

Debata podzielona była na 3 części:

pierwszą stanowiła wspólna dla

wszystkich uczestników część plenarna,

po której odbyły się dwa panele

branżowe, a wydarzenie zakończyła

otwarta dyskusja i sesja pytań do prelegentów.

Nowością tegorocznej debaty

był sposób zadawania pytań: stworzyliśmy

specjalną stronę, na której

użytkownicy wpisywali pytania, które

następnie przedstawiane były podczas

trwania debaty.

Tematyka konferencji

Wśród wielu interesujących tematów

poruszanych w trakcie konferencji znalazły

się między innymi:

• systemy certyfi kacji WELL i GBS i ich

wpływ na założenia „gdy liczy się

przede wszystkim człowiek”,

• wpływ środowiska wewnętrznego

na komfort i wydajność pracy użytkowników

budynków,

• BIM – rewolucja w nowoczesnym

budownictwie,

• inwestor jako największym benefi -

cjentem wdrożenia BIM,

• komfortowe warunki dla użytkowania

budynków a minimalizacja kosztów

w kontekście wyboru wodnych

systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych,

• rola szczelności instalacji w kontekście

precyzyjnej regulacji ilości

powietrza DCV oraz zużycia energii

budynku LCC.

Prezentacja rozwiązań

Konferencji towarzyszyła część wystawowa,

gdzie prezentowane były nowoczesne

rozwiązania i technologie

dedykowane branży wentylacyjno-klimatyzacyjnej.

Na zbudowanych specjalnie

na potrzeby konferencji układach,

przeprowadzone były pomiary i badanie

szczelności w systemach HVAC.

Pokazaliśmy dwa układy:

• układ bez uszczelki, łączony blachowkrętami

i dodatkowo doszczelniany

taśmą,

• układ z kształtkami z uszczelką EPDM,

łączony tylko blachowkrętami.

Dużym zainteresowaniem uczestników

cieszył się także zaawansowany

system VAV Lindab Pascal, którego

sercem była innowacyjna skrzynka rozprężna

z przepustnicą i nawiewnik wyposażony

w czujkę obecności. Główną

zaletą tego rozwiązania jest możliwość

bezpośredniego podłączenia skrzynek

rozprężnych i centrali kanałem bez dodatkowych

elementów kontrolujących

przepływ. Zapotrzebowanie wydatku

dla danego pomieszczenia jest komunikowane

w ramach inteligentnej sieci

łączącej wszystkie urządzenia Lindab

Pascal i na tej podstawie odbywa się

regulacja prędkości pracy wentylatora.

Partnerzy branżowi

Organizacja tego wydarzenia nie byłaby

możliwa bez stowarzyszeń branżowych:

BIM dla Polskiego Budownictwa,

OSWBZ – Ogólnopolskie Stowarzyszenie

Wspierania Budownictwa Zrównoważonego,

PZITS – Polskie Zrzeszenie

Inżynierów i Techników Sanitarnych

oraz SPW – Stowarzyszenie Polska

Wentylacja. Patronat Honorowy nad

wydarzeniem objęły: Eurovent, SARP

oraz TighVent.

Źródło: Lindab

MATERIAŁY PRASOWE FIRM

8 Fachowy Instalator 6 2019

ENERGIA

Z NATURY

W TWOIM

DOMU

KOMPAKTOWE POMPY CIEPŁA

dedykowane do ogrzewania

domów jednorodzinnych

i ciepłej wody użytkowej

Zyskaj z NEOHEAT:

• Wydajne ogrzewanie

• Chłodzenie w okresie letnim

• Inteligentna kontrola temperatury

(dotykowy panel, Wi-Fi)

• Wysoki współczynnik

efektywności

• Sterowanie dwoma obiegami

ciepła (np. ogrzewanie

podłogowe i grzejnikowe)

• Dofinansowanie z Programu

„Czyste Powietrze”

NEOHEAT EKO

NOWOŚĆ!

LIDER INSTALACJI

IP.

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY

Zymetric On Tour

Tej jesieni ruszył cykl wyjazdów

Zymetric On Tour. Firma wraz ze swoimi

partnerami biznesowymi odwiedziła

różne zakątki Europy! Każda wycieczka

to inne miasto, wyjątkowa destynacja,

niezapomniane wspomnienia

i bogaty program. W sumie ponad

100 uczestników wypraw Zymetric

miało okazję realizować niesamowite

atrakcje kulturalno-rozrywkowe. Podczas

objazdowych wycieczek odbyły

się m.in. degustacja wina w klimatycznym

miasteczku Szentendre, rejs

statkiem po malowniczym Zakolu Dunaju,

wieczorny spacer po urokliwych

uliczkach Wiednia, degustacja piwa

podczas festiwalu Wiesn-Fest, czy rejs

łodzią w ciasnych korytarzach jaskini

Macocha. Zymetric On Tour to także

niezapomniane noce podczas rejsu

promem, spotkanie z łosiami na ich

farmie oraz własnoręczne zdobienie

szklanek w hucie szkła. Podczas podróży

uczestnicy mogli także skosztować

lokalnej kuchni i poczuć niepowtarzalną

atmosferę europejskich

zakątków.

– „Pragniemy, aby nasi Klienci czuli tę

samą pasję, która towarzyszy Zymetric

na co dzień. Naszym celem jest oczywiście

promocja i sprzedaż najlepszej

marki na świecie, realizacja planów,

dążenie do osiągania najlepszych wyników,

samorealizacja. Ale jednocześnie

nie zapominamy o tym, że radość

życia, uśmiech, życzliwość i pozytywne

myślenie – to klucz do osiągnięcia

każdego sukcesu. Mamy nadzieję,

że uczestnicy Zymetric on Tour zostali

zarażeni pozytywną energią, a intensywne

przeżycia tych kilku dni spędzonych

razem, pozostaną w pamięci

na długo.” – podsumowuje Ewelina Jeżewska,

Marketing Manager.

Już niebawem ruszy kolejna edycja niezapomnianych

wycieczek i na pewno

nie zabraknie perełek na mapie podróży.

ZYMETRIC on Tour – musisz tam być!

Źródło: Zymetric

MATERIAŁY PRASOWE FIRM

Nabilaton z wizytą w fabryce REMAK

W październiku firma Nabilaton – Generalny Przedstawiciel

marek HVAC, zabrała swoich klientów na 3-dniowy

wyjazd do fabryki central wentylacyjnych REMAK w Czechach.

Podczas całodniowego spotkania z przedstawicielami

czeskiego producenta w siedzibie Remak, grupa projektantów

i instalatorów mogła zwiedzić zautomatyzowaną

linię produkcyjną, laboratoria, stanowiska kontroli jakości

oraz show room. Przedstawiciele Remak zaprezentowali

najnowsze z rozwiązań – serię central wentylacyjnych

CAKE, które charakteryzują się kompaktową budową, wysoką

skutecznością i prostotą montażu (system Plug&Play),

a także przykłady zastosowań kurtyn powietrznych

DoorMaster.

W programie wycieczki na uczestników czekały także dodatkowe

atrakcje. Grupa klientów miała okazję zregenerować

się po podróży w niepowtarzalnym SPA – piwnym

SPA! Zabiegi na bazie piwa, kąpiel piwna oraz możliwość

degustacji bursztynowego napoju – to niewątpliwie niezapomniane

doświadczenie. Natomiast w Polsce, podczas

wizyty w browarze w Tychach można było zweryfi kować

swoje upodobania smakowe, dowiedzieć się na czym

polega specyfi ka smaku poszczególnych gatunków piwa

oraz nauczyć się jak już po jednym łyku piwa rozpoznać,

czy zasługuje ono na zainteresowanie.

Źródło: Nabilaton

10 Fachowy Instalator 6 2019

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY IP.

MATERIAŁY PRASOWE FIRM

Na Fuerteventurze z HERZ-KDF+

Ideą powołania Klubu Dobrego Fachowca

HERZ było stworzenie elitarnej

grupy profesjonalnych instalatorów,

potrafiących tak wykonywać instalacje,

aby zapewnić ostatecznym użytkownikom

możliwość skorzystania ze

wszystkich zalet wyrobów marki HERZ.

Program partnerski HERZ-KDF+ (tak

brzmi jego aktualna nazwa) funkcjonuje

nieprzerwanie od 18 lat i jest najdłużej

istniejącym tego typu projektem

na polskim rynku instalacyjnym!

Początek XXI wieku przyniósł w Polsce

istotne zmiany w branży instalacyjnej.

Kończyła się dekada intensywnej termomodernizacji,

powoli zaczynał się proces

konsolidacji firm dystrybucyjnych,

a w branży budowlanej po raz pierwszy

od 10 lat widać było istotne spowolnienie.

Odpowiedzią na dynamiczne

zmiany w otoczeniu zewnętrznym oraz

wyzwania związane z wprowadzeniem

na rynek nowej grupy produktowej

– systemu instalacyjnego HERZ-PipeFix

– było zintensyfikowanie działań firmy

HERZ w zakresie współpracy z firmami

wykonawczymi. Uruchomienie programu

Klub Dobrego Fachowca stanowiło

główny punkt przyjętej wtedy strategii

marketingowej, otwierając równocześnie

całkowicie nowe możliwości dla rozwoju

marki Herz w Polsce.

KDF+ na Fuerteventurze

W październiku br. grupa najaktywniejszych

uczestników program HERZ-KDF+

uczestniczyła w konferencji technicznej

Konferencja techniczna Nowości HERZ – 2019.

KDF+ w Betancurii – dawnej stolicy Fuerteventury.

„Nowości HERZ – 2019” zorganizowanej

na Fuerteventurze – drugiej co do wielkości

wyspie w archipelagu Wysp Kanaryjskich,

wpisanej na listę UNESCO, jako

światowy rezerwat biosfery. Gośćmi

specjalnymi tegorocznej konferencji byli

przedstawiciele firm projektowych oraz

projektowo-wykonawczych.

Podczas tygodniowego pobytu na Fuerteventurze,

oprócz udziału w konferencji

technicznej, uczestnicy mieli wystarczająco

dużo czasu, aby poznać bliżej

wszystkie uroki tej niesamowitej wyspy:

pustynne, powulkaniczne krajobrazy,

długie, piaszczyste plaże, a także możliwość

degustacji miejscowego sera, robionego

z mleka fuerteventurskich kóz.

Tematem na osobny artykuł mogłoby

być największe bogactwo wyspy, czyli

Aloe Vera Barbadensis Miller. Co można

otrzymać z tej szlachetnej rośliny najlepiej

zobaczyć na żywo, w jednej z wielu

lokalnych manufaktur produkujących

kosmetyki, parafarmaceutyki i napoje

z aloesu. Uczestnicy tegorocznej konferencji

nie tylko podziwiali uroki Fuerteventury,

ale zwiedzali również sąsiednią,

klimatyczną wyspę Lanzarotte, a także

pływali w oceanie, grali w siatkówkę,

pétanque, strzelali z łuku i wiatrówki

oraz rywalizowali w aqua-olimpiadzie.

A po całodziennych, intensywnych atrakcjach,

każdy wieczór kończyła wspólna

zabawa w kanaryjskich klimatach.

HERZ-KDF+, czyli gwarancja

najwyższej jakości

Pełny komfort, przy równoczesnym

ograniczeniu zużycia energii zapewnić

mogą wyłącznie systemy sanitarne

i grzewcze markowych producentów,

instalowane przez doświadczonych wykonawców.

Dokładnie o takim idealnym

połączeniu możemy mówić w przypadku

systemów firmy Herz, instalowanych

przez profesjonalnych wykonawców

– uczestników programu HERZ-KDF+.

Potwierdzeniem najwyższej jakości

pracy instalatorów uczestniczących

w programie jest wydłużona, 10 letnia

gwarancja, którą firma HERZ obejmuje

instalowane przez nich produkty.

Od 18 lat instalatorzy uczestniczący

w programie HERZ-KDF+ zapewniają

profesjonalne wykonawstwo instalacji

sanitarnych i grzewczych na terenie

całej Polski, systematycznie poszerzając

grono usatysfakcjonowanych użytkowników

produktów marki HERZ.

www.herz.com.pl

Fachowy Instalator 6 2019

IP.

INFORMACJE PIERWSZEJ WODY

Ogólnoświatowa konferencja „Gree is your future”

w Chinach

W dniach 21-23.10.2019 w chińskim

Hefei odbyła się ogólnoświatowa

konferencja marki Gree. Uczestnikami

spotkania byli przedstawiciele Gree

z całego świata, w tym z Polski. Polski

rynek reprezentowany był przez

delegację wieloletniego wyłącznego

MATERIAŁY PRASOWE FIRM

Ogólnoświatowa konferencja marki Gree w chińskim Hefei.

Prezes FREE Polska – Elżbieta Krawczyk-Grzyb.

importera klimatyzatorów Gree do Polski

– fi rmę Free Polska. Poza prelekcjami

i prezentacjami nowych produktów

i rozwiązań przygotowanych

przez producenta oraz zwiedzaniem

fabryk Gree, przedstawiciele Free Polska

uczestniczyli w forum dyskusyjnym

dotyczącym rozwoju systemów

komercyjnych. Ponadto, za swoje

osiągnięcia w tej dziedzinie, fi rma

doceniona została na międzynarodowym

forum konferencji nagrodą „Best

Market Performance Award for CAC”.

Uczestnictwo w wydarzeniu tak wysokiej

rangi z pewnością zaowocuje

w niedalekiej przyszłości wprowadzaniem

najnowocześniejszych rozwiązań

i produktów marki również na naszym

krajowym rynku.

Źródło: Free Polska

Klimakonwektory Galletti zdobyły prestiżową nagrodę

Z dumą informujemy,

że seria klimakonwektorów

Art-U marki Galletti zdobyła

prestiżową nagrodę w konkursie

International Archiproducts

Design Awards

2019. W skład jury wchodziło

60 członków światowej sławy

architektów, dziennikarzy

i specjalistów od marketingu.

Art-U był nominowany

w kategorii Budowa i od razu

przyciągnął uwagę swoją minimalistyczną

formą. Został wybrany spośród

700 produktów i ponad 400 międzynarodowych

marek.

Art-U doceniono za doskonałe połączenie

użyteczności, wydajności

i wzornictwa. Projekt jest absolutnie

ambitny: nowy i unikalny produkt, którego

jeszcze nie było na rynku. Z jednej

strony jest w stanie sprostać coraz bardziej

rygorystycznym wymaganiom

technicznym w zakresie efektywności

energetycznej, a z drugiej strony po raz

pierwszy odzwierciedla najnowsze

trendy w wyposażeniu

i aranżacji wnętrz. Art

-U stanowi prawdziwą

zmianę stylu w branży,

która od dawna zdominowana

jest przez produkty,

które są do siebie bardzo

podobne.

Art-U z głębokością zaledwie

do 10 cm i unikalnym

designem, został zaprojektowany

jako absolutnie

uniwersalny produkt, który idealnie dostosowuje

się do wyrafi nowanych przestrzeni.

Dzięki możliwości personalizacji

panelu przedniego klimakonwektor

zaspokaja zapotrzebowanie na coraz

większą personalizację przestrzeni.

Źródło: Nabilaton

12 Fachowy Instalator 6 2019

NOWOŚCI N.

MATERIAŁY PRASOWE FIRM

Pompa ciepła Monoblok Haier

Pompy ciepła typu Monoblok są łatwiejsze

w montażu, ponieważ składają się

tylko z jednej jednostki montowanej

na zewnątrz i sterownika umieszczonego

w dowolnym miejscu w budynku.

Instalacja pomp Split wymaga stworzenia

dodatkowego połączenia – układu

chłodniczego. W przypadku pomp Monoblok

taki kompletny układ znajduje się

we wnętrzu jednostki, a więc montaż

wymaga tylko podłączenia centralnego

ogrzewania. Oznacza to, że można

je montować bez posiadania certyfikatu

f-gazowego. Nowa pompa Haier działa

w oparciu o ekologiczny czynnik R32,

który sprawia, że urządzenie jest bardziej

efektywne. Nowe urządzenie charakteryzuje

wysoki współczynnik COP i konkurencyjna

cena. Pompy monoblok Haier

dostępne są w trzech wydajnościach:

8 kW, 11 kW i 16 kW.

www.haier-ac.pl

Viega Advantix Cleviva – kombinacja odpływu liniowego i punktowego

Seria Advantix firmy Viega to kompletny

system odpływów do pryszniców bez brodzika,

wyróżniających się wysokiej jakości

designem. Nowy odpływ liniowy Advantix

Cleviva łączy w sobie unikalne możliwości

aranżacyjne odpływu liniowego z praktycznymi

zaletami odwodnienia punktowego.

W przeciwieństwie do tradycyjnych

odpływów liniowych woda jest tutaj odprowadzana

w wąskim, ozdobnym profilu

ze stali nierdzewnej (o odpowiednim spadku)

do centralnego wpustu z zamontowaną

fabrycznie matą uszczelniającą. Dzięki

temu montaż korpusu i jego integracja

z uszczelnieniem cienkowarstwowym są

znacznie bezpieczniejsze i efektywniejsze.

Profile odpływu Advantix Cleviva ze stali

nierdzewnej, przeznaczone do montażu

na jastrychu, są dostępne w długościach

800, 1000 i 1200 mm. Na miejscu można

je przyciąć na wymaganą długość. Dodatkową

zaletą jest opcja płynnego łączenia

ze sobą kilku odpływów przy projektowaniu

dużych stref prysznicowych.

Oferta obejmuje dwie wersje: standardową

o wysokości montażowej od 95 do

155 mm oraz model do łazienek remontowanych

o wysokości od 70 mm.

Wydajność odpływu „Advantix Cleviva”

wynosi 0,4 l/s przy najniższej wysokości,

a w wersji standardowej do 0,75 l/s. Zastosowanie

dodatkowej rury HT do wyrównania

wysokości umożliwia dodatkowe

zwiększenie tych parametrów.

Źródło: Viega

Innowacyjne pompy obiegowe firmy Taconova

Wprowadzając nowe wysokowydajne

modele TacoFlow3 Max i TacoFlow3

Max Pro, Taconova poszerza swoją ofertę

o rozwiązania typu „wszystko w jednym”

dla zastosowań grzewczych, chłodniczych

i solarnych, także do większych

zakresów wydajności.

Podobnie jak wszystkie pompy obiegowe

firmy Taconova, także modele

TacoFlow 3 Max i TacoFlow3 Max Pro

odznaczają się wysokimi parametrami

technicznymi. Zapewniane są one również

w zakresie większych wydajności

przez silnik synchroniczny z magnesami

stałymi, który ponadto gwarantuje

cichą pracę. Obydwie wersje mogą być

stosowane dla przepływów do 12 m³/h,

osiągając przy tym wysokość podnoszenia

10,4 m. Pompy TacoFlow3 Max

i TacoFlow3 Max Pro obsługują zakres

temperatur od -10 °C do 110 °C, w zawiązku

z czym można jest stosować zarówno

do celów grzewczych jak i chłodniczych,

a także w systemach solarnych.

Dodatkową efektywność energetyczną

zapewnia funkcja ActiveADAPT, dostosowująca

automatycznie wydajność

do wymagań układu grzewczego. Instalowana

w kotłowni pompa TacoFlow3

Max posiada pięć różnych trybów pracy,

które instalator może łatwo zmieniać

przełącznikiem obrotowym. Ponadto

istnieje opcja nastawiania krzywej ciśnienia

stałego i ciśnienia proporcjonalnego,

a także stałej prędkości maksymalnej

i funkcji ActiveADAPT. Może ona być

sterowana także

sygnałem PWM

lub 0-10V.

Model TacoFlow3

Max Pro posiada

poszerzony tryb

pracy i dodatkowe funkcje

w stosunku do wersji standardowej.

Wymaganą prędkość minimalną

i maksymalną można nastawiać bezstopniowo

i zamiast jednej wybierać

pięć krzywych ciśnienia proporcjonalnego

i stałego. Specjalna funkcja nocna pozwala

automatycznie redukować liczbę

obrotów w ciągu nocy. Wszystkie nastawy

i dane eksploatacyjne są pokazywane

na kolorowym wyświetlaczu LED.

Źródło: Taconova

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje

System kanalizacji niskoszumowej

MASTER 3 PLUS

System MASTER 3 PLUS to kompletny system niskoszumowej kanalizacji

wewnętrznej. Dzięki specjalnej konstrukcji ścianek rur, MASTER 3 PLUS

nie pozwala na propagację hałasów z pracującej instalacji kanalizacyjnej.

Zapewnia to użytkownikom wyjątkowy komfort eksploatacji. Ścianki rur

MASTER 3 PLUS zbudowane są z trzech warstw.

PROMOCJA

Gładka warstwa wewnętrzna nie

pozwala na przyleganie nieczystości

oraz jest częściowo odpowiedzialna

za tłumienie dźwięków.

Wzmocniona warstwa

środkowa jest odpowiedzialna

za wysoki stopień sztywności

obwodowej i wzdłużnej oraz

zapewnia wyjątkową trwałość.

Z racji swoich parametrów to

właśnie ta warstwa jest głównie

odpowiedzialna za tłumienie

dźwięków. Zewnętrzna warstwa

w kolorze brązowym, dzięki

swym właściwościom, nadaje

rurze wysoką odporność na uderzenia,

również w niskich temperaturach.

Rury MASTER 3 PLUS:

Rura Pipelife MASTER 3 PLUS

składa się z trzech starannie

dopasowanych warstw. Została

zaprojektowana i wyprodukowana

w celu sprostania

wyzwaniom związanym

z układaniem kanalizacji

wewnętrznej występującej

w dzisiejszym budownictwie

mieszkaniowym i przemysłowym.

Każda warstwa jest zaprojektowana

w celu uzyskania

poniższych właściwości:

• gładka warstwa wewnętrzna,

• solidna warstwa środkowa,

• odporna na uderzenia

warstwa zewnętrzna.

Rury i kształtki kanalizacyjne Pipelife

MASTER 3 PLUS są testowane w odniesieniu

do PN-EN 1451, część 1 i oznaczone

„BD”. Sztywność obwodowa rur

SN4 wynosi co najmniej 4,0 kN/m 2 .

Kształtki odpowiadają serii rur S16.

System MASTER 3 PLUS jest w związku

z tym zatwierdzony do instalacji

wewnątrz i na zewnątrz budynków aż

do włączenia do kanału ulicznego.

Rury i kształtki posiadają kielichy

z zamontowaną uszczelką. W przypadku

stosowania rur i kształtek Pipelife

MASTER 3 PLUS w odniesieniu do planowania

i wymiarowania, jak również

projektowania

systemów

odwadniających

dla budynków i obiektów

wiążące są normy PN-EN 12056

Części 1-5 i ÖNORM B 2501.

Trzy warstwy

systemu MASTER 3 PLUS

Gładka warstwa wewnętrzna zapobiega

odkładaniu się zanieczyszczeń i jest

odpowiedzialna za dobre właściwości

akustyczne. Masywna warstwa środkowa

zapewnia wysoką sztywność

oraz wyjątkową odporność. Jest od-

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje I.

Kształtki MASTER 3 PLUS:

Kształtki Pipelife MASTER 3 PLUS wykonane są z kopolimeru polipropylenu

wzmocnionego mineralnie. Spełniają wszystkie wymagania stawiane systemom

kanalizacyjnym w nowoczesnym budownictwie mieszkaniowym, a także

przemysłowym.

Właściwości:

• wysoka masa i duża grubość ścianki,

• wysoka izolacja akustyczna,

• kształtki zoptymalizowane pod kątem przepływu,

• trójniki łukowe.

powiedzialna za właściwości dźwiękochłonne.

Brązowa warstwa zewnętrzna

zapewnia bardzo dobrą odporność

na uderzenia – nawet w niskich temperaturach.

Nowoczesna forma

MASTER 3 PLUS oferuje formowany

wtryskowo element o podwyższonej

sztywności, wysokiej masie, dużej grubości

ścianki. Oznaczono również głębokości

wsunięcia kielicha. Zapewnia

to profesjonalizm pod względem doskonałych

właściwości dźwiękochłonnych

oraz bezpieczeństwo podczas

montażu.

Profesjonalny

produkt

MASTER 3 PLUS ma doskonały stosunek

ceny do jakości, zapewnia profesjonalistom

idealny produkt w rozsądnej

cenie. Jest to system kompletny zapewniający

cały zestaw rur i kształtek.

Najwyższa jakość

W przypadku MASTER 3 PLUS używa

się tylko najwyższej jakości surowców.

Nowoczesna technologia wytłaczania

trójwarstwowego rur i kształtek zapewnia

szczególnie dobre dopasowanie

i szczelność. System posiada szereg certyfikatów

zagranicznych.

•

Więcej o Systemie MASTER 3 PLUS

na stronie: www.pipelife.pl

REKLAMA

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje

Rury wielowarstwowe

Zadaniem rury jest przetransportować ciecz z punktu A do punktu B

tak, aby po drodze nic nie wydostało się na zewnątrz. Sprawa wydaje

się prosta. Niestety, gdy mamy do czynienia z wysoką temperaturą

i ciśnieniem oraz wymaganiem, żeby rura spełniała swe zadanie przez

wiele lat – rozwiązanie się komplikuje.

Można stworzyć rurę metalową

o grubszych ścianach. Będzie jednak

wtedy cięższa, co oznacza problemy

konstrukcyjne i transportowe.

Będzie też odpowiednio droższa.

To może zróbmy ją z tworzyw

sztucznych – istnieją przecież takie,

które odporne są na temperaturę,

chemikalia i niekorzystne warunki

otoczenia. Racja, czy jednak rura

taka będzie wystarczająco sztywna,

wytrzymałą i nieprzepuszczalna?

Niekoniecznie. Można jednak połączyć

ze sobą materiały odporne

zarówno na czynniki zewnętrzne

jak i uszkodzenia mechaniczne

tworząc rurę warstwową. I problem

z głowy.

Najważniejsze zalety

rur warstwowych

Jakie są więc zalety rur warstwowych?

Przede wszystkim wykazują,

w porównaniu z rurami metalowymi,

bardzo dużą odporność

na korozję. Dotyczy to zarówno

niekorzystnego wpływu warunków

zewnętrznych, jak i działania czynnika

płynącego rurami. Są hydraulicznie

gładkie, ich niski współczynnik

chropowatości sprawia, że straty

ciśnienia są niewielkie. Dzięki temu

w instalacjach można stosować

rury o mniejszej średnicy. Nie są podatne

na zarastanie i nie wpływają

na jakość wody, ponieważ z ich

ścianek nie wytrącają się szkodliwe

substancje.

Zalety konstrukcyjne to niska

waga i wspomniana już możliwość

stosowania rur o małym przekroju.

W porównaniu do rur z tworzyw

Fot. 1. TECEflex PE-Xc/AL/PE łączy w sobie zalety rury z tworzywa i rury metalowej, co

czyni ją uniwersalną w zakresie zastosowania – w pionach instalacyjnych, instalacjach

poziomych w piwnicach, instalacjach natynkowych, podtynkowych, w podłączeniach

grzejników. Łączenie rur odbywa się za pomocą aksjalnego systemu zaciskowego (tuleja

nasuwana na złącze zaciskarką), co daje szczelne połączenie bez konieczności stosowania

uszczelek O-Ring oraz nie powoduje przewężenia na kształtce.

sztucznych w lepszym stopniu zachowują

swój kształt i są trwalsze – to umożliwia

ich łatwe gięcie i montaż we wszelkich

typach instalacji. Ich elastyczność sprawia,

że łatwo poddają się gięciu, zarówno

maszynowemu jak i ręcznemu. Jest też

przydatna gdy należy osiągnąć niewielki

promień gięcia. Warto zaznaczyć, że przypadku

małych promieni do kształtowania

rur warstwowych stosuje się tzw. giętarki,

dzięki którym w trakcie zaginania nie dochodzi

do żadnych załamań ani zwężenia

światła rury.

Długotrwałe, bezawaryjne użytkowanie

zapewnia odporność na działanie temperatury

i ciśnienia. Wartości graniczne to

z reguły 90-95ºC i około 10-13 bar (przy

temperaturze 65ºC). Warto w tym kontekście

wspomnieć też o tym, że nie reagują

na działanie niezbyt agresywnych chemikaliów,

a więc i wszelkich inhibitorów – dodatków

do wody grzewczej.

Fot. TECE

Kolejną cechą rur warstwowych jest ich

gazoszczelność. Dzięki warstwie aluminium

nie dochodzi do przedostawania się

tlenu do wnętrza instalacji. A to właśnie

tlen odpowiada za szybką degradacje korozję

(utlenianie) rur. Wspomnieliśmy już,

że instalacje wykonane z rur warstwowych

są wewnętrznie gładkie, dzięki czemu nie

dochodzi do ich zarastania, które nie tylko

zmniejsza wewnętrzną średnicę rur, ale

również przyspiesza korozję. Wysoka gładkość

ogranicza też rozwój niepożądanych

drobnoustrojów powodujących zanieczyszczenie,

czy wręcz skażenie wody. Jest

też odpowiedzialna za komfort użytkowników

– w instalacjach grzewczych oznacza

niskie szumy przy stosukowo wysokim ciśnieniu

wody w rurach.

W instalacjach grzewczych rury warstwowe

sprawdzają się świetnie, ponieważ wykazują

dobrą odporność cieplną (krótkotrwale nawet

do 100-110ºC). Jeśli chodzi o przewod-

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje I.

Fot. 2.

Rura wilowarstwowa HERZ – przekrój.

nictwo cieplne, należy zauważyć, że są słabymi

przewodnikami cieplnymi. Straty ciepła

przy nich ponoszone są nawet 800-krotnie

mniejsze niż w przypadku rur miedzianych.

Poza tym można je z powodzeniem wsuwać

w otuliny dla zabezpieczenia instalacji

CW przed stratami cieplnymi czy ZW przed

roszeniem – obojętne czy następnie mocowane

są naściennie, podwieszane podsufitowo,

czy też wpuszczane w ścianę bądź

zatapiane w betonie (lub innych rodzajach

mas i zapraw).

Bardzo istotną kwestią jest wspomniana

wcześniej odporność rur warstwowych

Fot. HERZ

na środki chemiczne. Jest to kwestia pojawiająca

się w przypadku zakażenia

wody w instalacji sanitarnej, kiedy to należy

dokonać jej dezynfekcji termicznej

(80-85ºC), albo właśnie chemicznej. W takich

sytuacjach stosuje się z reguły dwutlenek

chloru. Jeśli dezynfekcja przeprowadzana

jest w temperaturze około 25ºC,

wówczas typowa rura warstwowa wykazuje

niemal całkowitą odporność na działanie

tej substancji.

Odporność chemiczna ma znaczenie

w jeszcze jednej sytuacji – podczas działań

zmierzających do niezamarzania

wody w rurach warstwowych. Praktycznie

wszystkie rury warstwowe nie reagują ze

środkami przeciwzamrożeniowymi, takimi

jak glikol etylenowy czy używany w branży

spożywczej glikol propylenowy.

Wymieniając cechy rur warstwowych

warto również wspomnieć, że są niskopalne.

Nie przewodzą też ładunków

elektrycznych, dlatego nie można ich wykorzystywać

do wyrównywania potencjałów

i uziemiania.

Dlaczego rury warstwowe

są lepsze od innych?

Rury warstwowe na wielu polach wręcz

wyparły konkurencyjne wyroby z metali

oraz z tworzyw sztucznych. Dlaczego? Rury

z tworzyw sztucznych, których struktura

nie jest warstwowa, są przecież tak samo

odporne na korozję, lekkie, przenoszą

minimalne drgania, niwelują szumy wewnątrz

instalacji, są chemicznie obojętne

i nie reagują w kontakcie z wodą – słowem,

posiadają cały katalog cech przynależnych

rurom warstwowym. O przewadze rur warstwowych

decyduje tu nieprzepuszczająca

tlenu warstwa aluminium. Ta cienka,

mająca często zaledwie ¼ mm warstwa

aluminium zatrzymuje tlen, dzięki czemu

zapobiega szybkiej degradacji rur. Z kolei

rury wykonane ze stali, miedzi czy żeliwa

Fot. PIPELIFE

Fot. 3. Rozwiązania wielowarstwowe znajdują zastosowanie również w systemach kanalizacyjnych. Przykładem może być system MASTER

3 PLUS – kompletny system niskoszumowej kanalizacji wewnętrznej. Dzięki specjalnej, trójwarstwowej konstrukcji ścianek rur, MASTER 3 PLUS

nie pozwala na propagację hałasów z pracującej instalacji kanalizacyjnej. Zapewnia to użytkownikom wyjątkowy komfort eksploatacji.

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje

reagują z wodą – korodują, odkłada się

na nich kamień, szybko rozwijają się niechciane

organizmy – grzyby czy drobnoustroje.

Są ciężkie, mało plastyczne, a więc

trudne w montażu. Rury warstwowe mają

żywotność szacowaną na ok. 50 lat przy

pracy w temperaturach określonych przez

producenta jako bezpieczne i nie powodujące

przyspieszenia ich degradacji. Cechują

się ponadto sporą odpornością na promieniowanie

UV i zwiększoną wytrzymałością

na udary i mechaniczne obciążenia, przy

zachowaniu niezłej elastyczności, co stanowi

następny punkt przewagi nad tradycyjnie

stosowanymi rodzajami rur we wszelkiego

rodzaju instalacjach.

Kolejnym niezwykle istotnym parametrem

rur warstwowych jest ich stosunkowo

niewielka wydłużalność termiczna. Jest

1,5-2 razy większa w porównaniu do rur

stalowych, ale jednocześnie 8 razy mniej,

niż w przypadku tradycyjnych rur z tworzyw

sztucznych.

Powyżej wspomniane cechy sprawiają,

że rury warstwowe są uniwersalne, spektrum

ich stosowania jest bardzo szerokie.

Wykorzystuje się je w instalacjach wody

zimnej i ciepłej – zarówno tej dla celów

spożywczych, jak i użytkowych – to sprawa

oczywista. Do tej listy dopisać należy

jeszcze instalacje grzewcze, w tym i instalacje

podłogowego ogrzewania, instalacje

gazowe, instalacje sprężonego powietrza

oraz – coraz częściej – specjalistyczne instalacje

technologiczne w przemyśle, czy też

instalacje do transportowania wody na pokładach

samolotów lub w samochodach.

Materiały, konstrukcja i montaż

Zalety rur warstwowych wynikają bezpośrednio

z ich konstrukcji oraz użytych

do ich produkcji materiałów. Najczęściej

wykonuje się je z trzech warstw (pomijając

spoiwo) – dwóch polietylenowych oraz

jednej aluminiowej. Warstwy zewnętrzna

i wewnętrzna są wykonane z polietylenu

lub polipropylenu (wewnętrzna to często

polietylen usieciowiony). Materiał ten musi

cechować się podwyższoną odpornością

temperaturową i zgodnością z normami

(m.in. PN EN ISO-22391-1). Pomiędzy warstwami

z tworzywa umieszczona jest rura

aluminiowa odpowiedzialna za sztywność

konstrukcji oraz nieprzepuszczalność gazową.

Warstwy połączone są ze sobą klejem.

Fot. 4. Rura pięciowarstwowa HERZ--

LINE przeznaczona do ogrzewania

i chłodzenia.podłogowego.

Fot. PIPELIFE

Fot. 5. System Floortherm przeznaczony

do jest do budowy instalacji

ogrzewania podłogowego. Rura posiada

konstrukcję warstwową. Warstwa wewnętrzna

oraz zewnętrzna wykonane są

polietylenu o podwyższonych parametrach

termicznych nowej generacji PE-RT

Typu II, natomiast między nimi znajduje

się antydyfuzyjna warstwa z aluminium

bądź EVOH. W celu odróżnienia rur

PE-RT/AL/PE-RT ma kolor niebieski,

a PE-RT/EVOH/PE-RT biały.

Na rynku znajdziemy również rury warstwowe

nie zawierające aluminium. Warstwa

wewnętrzna wykonana jest w nich

z polietylenu o wysokim (70%) stopniu

sieciowania. Warstwa zewnętrzna to antydyfuzyjna

powłoka nie przepuszczająca

tlenu. Warunki te spełnia np. EVOH,

czyli żywica kopolimerowa alkoholu etylowinylowego.

Rury warstwowe bez aluminium

znajdują zastosowanie w ogrzewaniu

podłogowym, przy podłączeniach

do grzejników, ale też w zamkniętych

układach hydraulicznych, gdzie trzeba

zapewnić ochronę metalowych elementów

instalacji przed korozją. Co ważne –

maksymalne parametry pracy takich rur

Fot. HERZ

są niemal identyczne, jak w przypadku

rur z wewnętrzną warstwą aluminium.

Rury warstwowe zachowują wszystkie cechy

rur tworzyw sztucznych w zakresie ich

łączenia i montażu. Producenci systemów

instalacyjnych więc oferują różne rozwiązania

w zakresie metod ich łączenia ze sobą

lub z rurami innego typu. Jednym z takich

rozwiązań jest technologia połączeń zaprasowywanych

pozwalająca uzyskać trwałe

połączenie w kilka sekund poprzez wprasowanie

rury w profil kształtki. Korpus takiej

złączki, wykonany np. z niklowanego mosiądzu

lub brązu, wyposażany jest w polipropylenowe

gniazdo tulei z doszczelniającym

o-ringiem. Wewnętrzne szczęki,

tworzące połączenie, kompensują naprężenia

poprzez odpowiednio ułożone strefy

docisku, zaś zamontowana wstępnie tuleja

stalowa odpowiada za trwałe zaprasowanie

rury w korpusie złączki. Przy systemach

zaciskanych i małych średnicach zastosowanie

znajdują ręczne zaciskarki napędzane

siłą mięśni operatora, zaś dla średnic od

25 mm wzwyż – zaciskarki o napędzie elektrohydraulicznym.

Innym sposobem łączenia rur warstwowych

jest technologia połączeń skręcanych,

która pozwala uzyskiwać szczelne

połączenia poprzez zagniecenie na rurze

przeciętego pierścienia, wykonanego np.

z mosiądzu. Taki montaż odbywa się przy

użyciu narzędzi ręcznych – np. różnych

odmian kluczy płaskich – i możliwy jest wyłącznie

w miejscach, w których złącze jest

widoczne, a nakrętka dostępna dla narzędzia.

Połączenie doszczelniane jest dwoma

o-ringami wykonanymi z EPDM, sama zaś

złączka wykonana jest z mosiądzu odpornego

na korozję – dotyczy to zarówno

korpusu jak i nakrętki. Ponadto pomiędzy

zaciskającym się mosiądzem, a warstwą

aluminiową w rurze zakładana jest dodatkowa

przekładka teflonowa. Warto zaznaczyć,

że system połączeń skręcanych jest

systemem rozłącznym.

Część producentów rur warstwowych

oferuje też złączki zakończone trzpieniem,

na który rurę wystarczy wcisnąć. Połączenia

takie są szczelne dzięki zastosowaniu odpowiednio

wyprofilowanych trzpieni, które

dodatkowo zabezpiecza się o-ringiem zapobiegającym

zsunięciu się rury.

Arkadiusz Danielczenko

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje I.

PROMOCJA

AQUA – niezawodne stelaże

podtynkowe na miarę potrzeb

Czy można połączyć nowoczesne

rozwiązania technologiczne z wytrzymałością,

przy jednoczesnym

zachowaniu funkcjonalności produktu?

Przykład stelaży podtynkowych

AQUA pokazuje, że tak. Seria

została zaprojektowana z myślą

o najbardziej wymagających użytkownikach:

inwestorach i instalatorach,

dając im produkt najwyższej

jakości oraz gwarancję niezawodności

przez długie lata.

Idealne dopasowanie

Seria AQUA to siedem stelaży

podtynkowych, które można zainstalować

w dowolnej przestrzeni

łazienkowej. Znajdziemy wśród

nich stelaże standardowe, niskie,

bardzo wąskie, ultracienkie czy takie

do wmurowania w ścianę. Ponadto,

zastosowane w nich zbiorniki wyposażono

w cztery punkty podłączenia

wody (z boku zbiornika

– po prawej lub lewej stronie, oraz

od góry – w dwóch przeciwległych

kierunkach). To ukłon w stronę

instalatorów, pozwalający na doprowadzenie

wody z sieci wodno

-kanalizacyjnej i niewymagający

montażu dodatkowych elementów

sanitarnych.

Łatwy i szybki montaż

Dzięki uniwersalnym uchwytom mocującym

QUICK FIX stelaże AQUA można

instalować równolegle do ściany lub rogu

pomieszczenia. Uchwyty mają zdolność

pełnego obrotu wokół własnej osi (360°),

a ich stopa uchyla się w zakresie -45° i +45°.

Dodatkowym atutem serii AQUA są obrotowe

stopy stelaża (obrót w dwóch lub

czterech pozycjach co 90°) oraz hamulce

w stopach umożliwiające szybkie i stabilne

ustawienie ramy na wybranej wysokości.

Rozwiązania te dają możliwość montażu

stelaży nawet na nierównej ścianie czy

pod skosem i to bez konieczności wsparcia

drugiej osoby.

Spłukiwanie na dwa sposoby

Czasem projekt architektoniczny łazienki

wymusza na nas zmianę koncepcji oraz

aranżacji wnętrza. Tworząc serię AQUA,

producent pomyślał także o tym. Wybrane

stelaże podtynkowe (serie 2 i 4) zostały wyposażone

w dwa otwory rewizyjne (a nie

jeden) pozwalające na montaż przycisku

zarówno od przodu – na ścianie pionowej,

i od góry – na półce nad stelażem. Zadbano

również o duży wybór samych przycisków.

W ofercie znajdują się 34 przyciski

mechaniczne dostępne w szerokiej gamie

kolorystycznej oraz 6 przycisków pneumatycznych.

ADAM PIOTROWSKI,

Mistrz Polski Instalatorów

„Stelaże podtynkowe AQUA

to najwyższa jakość produktów

pozwalających na łatwą i szybką instalację

przez jedną osobę.

Warto też podkreślić 25-letnią

gwarancję, którą zostały objęte stelaże

galwanizowane z pneumatycznym

systemem spłukiwania.

Słowem, seria AQUA to symbol

niezawodności godny polecenia.”

GŁÓWNE ZALETY AQUA:

• Łatwy montaż przez jedną osobę

• Uniwersalne uchwyty mocujące

QUICK FIX

• Odporność na korozję

– galwanizacja

• Regulowany montaż kolana

odpływowego

• Podłączenie wody na cztery sposoby

• Przycisk spłukujący na górze lub

z przodu

• Zawór napełniający z przyłączem

do montażu na zewnątrz

• FRESH SYSTEM – gwarancja

świeżości

www.cersanit.com.pl

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje

Systemy przeciwoblodzeniowe ELEKTRA

– bezpieczna zima 2019

Lato rozpieszczało nas piękną aurą, jednak już niedługo ta sielankowa

pogoda zmieni się diametralnie – zbliża się bowiem zima ze wszystkimi

jej urokami i niebezpieczeństwami. Oblodzone rynny, zasypane chodniki

i wjazdy do garażu, zamarznięte rury w nieogrzewanych miejscach mogą

stanowić spory problem zwłaszcza, gdy spieszymy się do pracy.

PROMOCJA

Taki scenariusz, jednak nie musi być

naszym udziałem, jeśli wcześniej

przygotujemy nasz dom na przyjście

zimowej aury.

Od wielu lat firma ELEKTRA dostarcza

specjalistyczne rozwiązania

z zakresu ochrony przed śniegiem

i lodem.

Systemy ochrony ciągów

komunikacyjnych

Wjazdy do naszych garaży, chodniki,

schody wejściowe do budynków,

tarasy, stanowią łatwy kąsek

dla zimowej pogody, jednak tu

mamy do dyspozycji szeroki arsenał

do walki z zalegającym śniegiem.

ELEKTRA produkuje specjalne maty

i przewody grzejne do odladzania

zasypanych powierzchni.

Maty grzejne SnowTec® i SnowTec® Tuff

o mocach 300 i 400 W/m² doskonale

nadają się do układania na dużych

powierzchniach podjazdów

i chodnikach. Możemy je również

wykorzystywać w sytuacji, gdy

chcemy wykonać instalację pod

trakcje jezdne naszego pojazdu.

Maty mają 60 cm szerokości i dzięki

temu idealnie nadają się do tego

typu ułożenia. Pamiętać należy,

że maty można rozcinać aby nadać

im właściwy kształt, nie należy jednak

ciąć przewodu grzejnego.

Drugą grupą dedykowanych temu

zastosowaniu produktów są przewody

grzejne ELEKTRA VCD 25

(25 W/mb) i TuffTec (30 W/mb).

Przewody układamy w takich odstępach

aby podobnie jak w ma-

Fot. 1.

dachu.

Przykład ogrzewania krawędzi

tach uzyskać moc 300-400 W/m². Dodatkowo

przewody grzeje idealnie nadają się

do ogrzewania schodów – tu układamy

ok. 4 przebiegów na jednym stopniu, pamiętać

należy, aby znalazły się one również

na płycie spocznikowej.

Sterowanie

System ten ma załączyć się automatycznie

w chwili rozpoczęcia opadów. Składa się

z jednostki sterującej umieszczonej w rozdzielni

oraz czujników wilgoci i temperatury,

które umieszcza się w polu grzejnym,

w miejscu najbardziej narażonym na wystąpienie

opadu śniegu.

Fot. 2. Ułożenie przewodów grzejnych

dwustronnie zasilanych ELEKTRA VC20.

Ogrzewanie rynien

i rur spustowych

Zamarznięcie rynien i rur spustowych

może doprowadzić np. do urwania elementów

systemu, wnikania wody pod elewację

i do pomieszczeń.

System ochrony składa się z przewodów

grzejnych umieszczonych w rynnach i rurach

spustowych. W zależności od rozmiarów

rynien i rur spustowych zaleca się ułożenie

podwójne lub potrójne w rynnach

i pojedyncze lub podwójne w rurach spustowych.

ELEKTRA zaleca wykorzystanie

przewodów grzejnych odpornych na promieniowanie

UV o mocy 20 W/mb. Do

wykorzystania mamy przewody stałooporowe

VCDR 20 i samoregulujące SelfTec®

PRO 20. Przewody samoregulujące zmieniają

swoją moc w zależności od temperatury

otoczenia, jednak i tak do prawidłowego

działania systemu zaleca się

wykorzystanie systemu sterowania. Przewody

mocujemy w rynnach za pomocą

uchwytów do rynien, a w rurach spustowych

uchwytami do rur. Jeżeli długość

rury spustowej przekracza 6 mb, musimy

zastosować element odciążający przewody

w postaci linki z uchwytami.

Sterowanie

Podobnie jak w przypadku podjazdów

system ma autonomicznie reagować

na wystąpienie opadów i wytopienie

wody lodowej, więc i tu wykorzystujemy

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje I.

Fot. 3. Przewód grzejny

ELEKTRA SelfTec®16 ready2heat.

sterowniki z dwoma czujnikami – czujnik

wilgoci montuje się w rynnie po południowej

stronie obiektu, czujnik temperatury

zaś na północnej fasadzie, gdzie

temperatura jest zawsze najniższa. Taka

konfiguracja pozwala załączyć ogrzewanie

również w słoneczne dni, gdy przy

ujemnej temperaturze operujące słońce

wytapia śnieg z dachu, a zamarzająca

woda może doprowadzić do oblodzenia

rynien i rur spustowych.

Fot. 4. Mata grzejna

ELEKTRA SnowTec®.

Ogrzewanie rurociągów

Nieogrzewane rurociągi mogą w łatwy

sposób paść ofiarą mrozów. W najlepszym

wypadku po prostu będą niedrożne,

w najgorszym może dojść do ich rozszczelnienia.

ELEKTRA i tu ma dla nas idealne

rozwiązania, które pozwolą spać spokojnie

nawet w najcięższą zimę. Najprostszym

sposobem jest umieszczenie na rurociągu

przewodu grzejnego, który będzie się

załączał, gdy temperatura mierzona pod

izolacją rury spadnie do określonej temperatury.

Taką instalację możemy wykonać

na wiele sposobów: najprostszym rozwiązaniem

są gotowe zestawy przewodów

grzejnych z wtyczką do gniazdka ELEKTRA

SelfTec®16 ready2heat – są to przewody

samoregulujące i w tym wykonaniu można

je instalować z pominięciem termostatu.

Drugim rozwiązaniem są przewody

FreezeTec® – stałooporowe z wbudowanym

na końcu termostatem, który załącza

się w temp +5°C i wyłącza przy +10°C.

Bardziej rozbudowane instalacje wymagają

wizyty instalatora i wykorzystania profesjonalnych

przewodów z serii PRO. W trudno

dostępnych miejscach, pod izolacją

i przy przechodzeniu rur przez przegrody

wewnętrzne, możemy wykorzystać specjalistyczne

przewody SelfTec®DW, które

umieszcza się wewnątrz rurociągów – również

z wodą pitną.

Sterowanie

Czujniki umieszczamy na górze rury pod

izolacją, a sam sterownik w zależności

od rodzaju w rozdzielni, na rurociągu lub

na ścianie.

Wszystkie zaprezentowane powyżej rozwiązania

zapewnią maksymalny poziom

bezpieczeństwa i komfortu.

www.elektra.pl

REKLAMA

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje

Nowości w ofercie AFRISO

Nowe grupy pompowe PrimoTherm

i rozdzielacze KSV 125

Podstawową zaletą stosowania grup pompowych w zestawie z rozdzielaczami

jest szybkość, niezawodność i bezproblemowość tak wykonanego

układu, który rozdziela czynnik grzewczy na poszczególne

obiegi. Użycie takich komponentów znacznie skraca czas montażu instalacji

kotłowni.

PROMOCJA

Warto zauważyć, że klasyczna instalacja bez grup pompowych

w przypadku 3 lub 4 obiegów wygląda mało

estetycznie, zajmuje dużo miejsca i – z punktu widzenia

inwestora – wprowadza niepotrzebny chaos w kotłowni.

Izolacje termiczne grup pompowych gwarantują

redukcję strat ciepła do minimum. Grupy pompowe

wyposażone są w armaturę zapewniającą podniesienie

poziomu i wygody ich eksploatacji w przyszłości

– na przykład termometry, wbudowane na nitkach zasilających

i powrotnych poszczególnych obiegów, oraz

zawory zwrotne chroniące instalację przed przepływami

zwrotnymi.

Nowa generacja grup pompowych

PrimoTherm 180-2 DN25 Vario

AFRISO poszerza ofertę grup pompowych PrimoTherm.

Grupy pompowe PrimoTherm 180-2 DN25 Vario wyposażone

są w zawór mieszający ARV KvsVario. Kupujący

ma możliwość wyboru zainstalowanej w grupie pompy:

Grundfos UPM3 Hybrid 25-70 lub Wilo Para 25/6. Dzięki

temu klient może otrzymać wersję grupy pompowej

przystosowaną do swoich preferencji. Pompa Grundfos

UPM3 Hybrid pozwala na zwiększenie możliwości

nastaw charakterystyk oraz charakteryzuje się lepszym

współczynnikiem podnoszenia. Natomiast pompa Wilo

Para 25/6 odznacza się prostą, przyjazną użytkownikowi

nastawą.

Nowością w opisywanych grupach pompowych jest zawór

ARV KvsVario. Zawór posiada czytelną skalę nastawy

wartości współczynnika Kvs, przez co minimalizuje się

ryzyko błędnej nastawy. Wskutek tego uniwersalnego

rozwiązania nie jest konieczne dokupienie dodatkowego

zaworu, co oszczędza instalatorowi zbędnych kosztów.

Zawór ARV KvsVario umożliwia ustawienie współczynnika

przepływu Kvs w zakresie od 2,5 do 12 m 3 /h.

Dodatkowo nastawa wartości współczynnika Kvs jest

prosta – można ją wykonać przy użyciu dźwigni w zaworze

mieszającym ARV KvsVario lub wykorzystując zwykły

Grupa pompowa PrimoTherm 180-2 DN25 Vario

22 Fachowy Instalator 6 2019

instalacje I.

śrubokręt. Zmiany współczynnika Kvs dokonuje się w zależności

od rodzaju i mocy instalacji, na której będzie pracować

grupa pompowa PrimoTherm 180-2 DN25 Vario. Warto

nadmienić, że zawór mieszający ARV KvsVario wyposażono

w system ProClick, dzięki czemu nie trzeba korzystać z narzędzi

przy montażu siłownika ARM ProClick, sterującego

pracą całego zaworu.

Kompaktowe grupy pompowe

PrimoTherm K 180-1 DN25 oraz 180-2 DN25

Kompaktowe grupy pompowe AFRISO PrimoTherm K 180-1

DN25 oraz PrimoTherm K 180-2 DN25 cechują się zwartą,

krótszą konstrukcją przy jednoczesnym zachowaniu pomp

o długości montażowej 180 mm i standardowym rozstawie

przyłączy do rozdzielaczy 125 mm. Produkty z rodziny Primo-

Therm K są krótsze od grup pompowych PrimoTherm 180-1

DN25 oraz 180-2 DN25 o 7,5 cm. Grupy pompowe AFRISO

PrimoTherm K są wyposażone w zawór mieszający ARV

Kvs 12, na którym można stosować siłownik ARM ProClick.

W grupach pompowych AFRISO PrimoTherm K kupujący

może zamówić wersję z zainstalowaną pompą Grundfos

UPM3 Hybrid 25-70 lub Wilo Para 25/6.

Grupa pompowa PrimoTherm K 180-2 DN25

Nowa generacja rozdzielaczy

KSV 125

Wraz z nową ofertą grup pompowych PrimoTherm AFRISO

wprowadza również nową generację rozdzielaczy KSV 125.

W porównaniu z poprzednią wersją, do nowych rozdzielaczy

wprowadzono kilka udoskonaleń. Przyłącza w rozdzielaczu

AFRISO KSV 125 oznaczono czerwonym i niebieskim kolorem,

by instalator miał pewność, które przyłącza poszczególnych

obiegów odpowiadają zasilaniu oraz powrotowi rozdzielacza.

Dzięki zmienionej konstrukcji wieszaków, istnieje możliwość

montażu rozdzielacza AFRISO KSV 125 zarówno na samej

ścianie, jak i przy pewnym odstępie od ściany, co umożliwia

poprowadzenie przewodów za rozdzielaczem i grupami

pompowymi. Nowa generacja opisywanych rozdzielaczy jest

kompatybilna z grupami pompowymi AFRISO.

www.afriso.pl

Rozdzielacz KSV 125

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje

Rozdzielacze w systemach grzewczych

Za sukces ogrzewania podłogowego odpowiadają dwie jego cechy. Pierwsza

jest estetyczna – systemu grzewczego nie widać, na ścianach nie wiszą szpecące

pokój grzejniki, nad grzejnikami nie brudzą się ściany. Druga, zdecydowanie

ważniejsza cecha to równomierny rozkład temperatury w całym pomieszczeniu.

Od siebie dodałbym jeszcze jedną – chodzenie boso po ciepłej podłodze to czysta

przyjemność. Aby jednak system ogrzewania działał sprawnie należy zaprojektować

i wykonać go w sposób umożliwiający kontrolę nad temperaturą w każdym

pomieszczeniu. Za to, żeby w każdym obiegu znalazła się żądana ilość czynnika

grzewczego o właściwej temperaturze odpowiadają rozdzielacze.

Co to jest?

Czym jest rozdzielacz? To urządzenie

kierujące czynnik grzewczy

do poszczególnych obwodów

ogrzewania podłogowego (lub,

w przypadku tradycyjnego systemu

grzewczego - do grzejników).

Rozdzielacz „zbiera” również wodę

powracającą z obiegów grzewczych

do kotła. W najprostszej

wersji składa się z belki zasilającej,

z której woda kierowana jest

do każdego z obiegów oraz belki

powrotnej, do której podpięte

są końcówki przewodów odprowadzających

wodę z obiegów

do kotła. W takiej wersji urządzenie

może współpracować z ogrzewaniem

grzejnikowym, w którym

temperaturę grzejnika reguluje zawór

na nim umieszczony.

Sprawa komplikuje się w przypadku

urządzeń montowanych w systemach

ogrzewania podłogowego.

Dlatego wyposaża się je w dodatkowe

elementy. Najważniejszym

z nich jest przepływomierz. Montowany

na belce zasilającej, znajduje

się na początku każdego obiegu

i umożliwia skierowanie do niego

żądanej ilości czynnika grzewczego.

Poza tym informuje użytkownika

o przepływie czynnika. Umożliwia

precyzyjne (niezależnie od oddalenia

od rozdzielacza) ustawienie

przepływu dla każdej pętli grzewczej,

a co za tym idzie właściwego

ciśnienia czynnika grzewczego

w całym układzie. Kolejnym, niemniej

ważnym elementem są zawory termostatyczne

montowane na belce powrotnej.

Ich zadaniem jest sterowanie temperaturą

w każdym z pomieszczeń. Rozdzielacz wyposażony

jest również w odpowietrzacze,

jego elementem może być też mieszacz

obniżający temperaturę wody zasilającej

poprzez mieszanie jej z wodą powracającą

z obiegu.

Diabeł tkwi w szczegółach

Jak w przypadku każdego typu urządzeń,

tak i w rodzinie rozdzielaczy spotkamy

typy niezwykle proste, jak i bardzo skomplikowane.

W zasadzie stopień skomplikowania

zależy od tego, z jaką instalacją rozdzielacz

ma współpracować. Jak pisaliśmy

wcześniej – najprostsze są te, których użyjemy

do instalacji grzejnikowej sterowanej

termostatami umieszczonymi na kaloryferach.

Wtedy do czynienia mamy z listwą

zasilającą i powrotną, ewentualnie zaopatrzonymi

w odpowietrzacze.

Na typowy kompletny rozdzielacz

do instalacji podłogowej składa się więcej

elementów. To termometry, elementy

przedłużające, zawory napełniającoopróżniające,

zawory termostatyczne oraz

przepływomierze wraz z zaworami regulacyjnymi.

W razie potrzeby rozdzielacz

może mieć obejście bazujące na zaworze

upustowym różnicy ciśnienia. Dodać również

można siłowniki termoelektryczne

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje I.

Fot. 1. Rozdzielacz poliamidowy. Fot. 2. Rozdzielacz ze stali szlachetnej.

oraz dodatkowe obiegi grzewcze. Jeżeli

rozdzielacz współpracować ma z instalacją

hybrydową (podłogówka + grzejniki)

lub z kotłem grzejącym wodę do temperatury

wyższej niż potrzebna w instalacji

będzie również wyposażony w mieszacz.

Rozdzielacze różnią się nie tylko budową,

ale i materiałami, z których je wykonano.

Najczęściej spotkamy na rynku rozdzielacze

ogrzewania podłogowego wykonane

z tradycyjnych materiałów hydraulicznych

o wysokiej trwałości, czyli z mosiądzu lub

stali nierdzewnej.

Niektóre mosiężne belki rozdzielacza są

pokryte niklem ale zapewnia to jedynie

walory estetyczne bowiem belka jest zbliżona

wyglądem do elementów ze stali

nierdzewnej. Wygląd ma jednak znaczenie

drugorzędne, ważne są przecież dobre

parametry techniczne, wytrzymałość

i trwająca wiele lat niezawodność. Rozdzielacze

wykonane z mosiądzu spełniają

te warunki. Są odporne na uszkodzenia

mechaniczne, poszczególne elementy

nie ścierają się i dobrze znoszą wysokie

ciśnienia oraz nagłe zmiany temperatury.

W dodatku mosiądz nie ulega korozji. Rozdzielacze

mosiężne są szczelne, a w razie

potrzeby uszkodzony element można łatwo

wymienić.

Rozdzielacze wykonane ze stali nierdzewnej

zachowują wszelkie zalety mosiężnych,

dodatkowo cechując się małą wagą,

większym przepływem czynnika oraz

dużą trwałością. Niektóre z nich powstają

w efekcie kształtowania belki z profilu

okrągłego do dowolnej formy wykorzystując

wytłaczanie wysokim ciśnieniem

od wewnątrz. Z kolei w następnym etapie

wybijane są otwory. W innej technologii

produkcji do wycinania otworów oraz

wspawania odpowiednich detali takich

jak chociażby pierścienie gwintowane lub

zaślepki boczne kolektora wykorzystuje

się promienie lasera.

Warto wspomnieć też o urządzeniach,

do których budowy wykorzystano nowoczesne

tworzywa sztuczne. Rozdzielacze

Fot. FERRO

Fot. AFRISO

Fot. HERZ

Fot. 3. Rozdzielacze ze stali nierdzewnej .

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje

z poliamidu są w stanie obsługiwać do

10 obiegów grzewczych.

Fot. TECE

Jaki wybrać?

Najprostsze rozwiązanie to tzw. zawór

RTL. Zapewnia on przepływ czynnika roboczego

bezpośrednio do pętli ogrzewania

podłogowego. Zasada działania takiego

układu jest prosta – zawór RTL steruje

przepływem czynnika roboczego tak, aby

zapobiec dopływowi do pętli grzewczej

wody o zbyt wysokiej temperaturze.

W efekcie w układzie nie ma zaworu mieszającego,

a regulacja temperatury bazuje

na ograniczaniu przepływu. Należy

pamiętać o właściwym miejscu montażu

zaworu – jest to przewód powrotny.

Jednak instalacje z zaworami RTL mają

pewne ograniczenia. Sprawdzają się tylko

w przypadku pomieszczeń o metrażu

do 15m2, w przypadku większych powierzchni

może wystąpić nierównomierne

ogrzewanie powierzchni podłogi.

Bardziej efektywne są systemy ogrzewania

podłogowego, w których ciecz robocza

zasilająca układ jest mieszana z cieczą wracającą,

by po osiągnięciu zakładanej temperatury

trafić do pętli podłogowych. Za

podmieszanie odpowiadają termostatyczne

lub trójdrogowe zawory mieszające.

O tym które rozwiązanie będzie optymalne

decydują uwarunkowania techniczne

oraz preferencje użytkowników instalacji.

Rozdzielacz wyposażony w zawór termostatyczny

to rozwiązanie najprostsze.

Fot. TECE

Fot. 5.

Fot. 4. Dwuparametrowy rozdzielacz do ogrzewania podłogowego wraz z mieszaczem

pompowym (pompa elektroniczna) i do c.o.

Rozdzielacz ogrzewania podłogowego ze stali nierdzewnej z przepływomierzami.

Do pracy zaworów nie jest potrzebne zasilanie

energią elektryczną, odpowiednią

temperaturę ustawia się bowiem ręcznym

pokrętłem.

W innym rozwiązaniu podmieszanie w instalacji

ogrzewania podłogowego może

bazować na obrotowym trójdrogowym

zaworze mieszającym. Zawór współpracuje

z zasilanym elektrycznie siłownikiem,

który może być sterowany zdalnie.

W efekcie zapewnia to łatwą regulację

temperatury w poszczególnych pętlach

ogrzewania podłogowego. Może się to

odbywać „ręcznie” – temperaturę w pokoju

ustawiamy na stałą wartość, a o temperaturze

czynnika grzewczego decyduje

automatyka, dobierając ją na podstawie

temperatury w pomieszczeniu i na dworze.

Można posłużyć się bardziej skomplikowanym

systemem sterowania – zmieniać

temperaturę w zależności od pory

dnia czy np. stopnia nasłonecznienia pomieszczenia.

W wielu systemach instalacyjnych montowane

są tzw. układy hybrydowe obejmujące

np. rozdzielacze do ogrzewania podłogowego

w połączeniu z rozdzielaczem

do grzejników. Rozdzielacze tego typu

nazywane są również dwuparametrowymi.

Czynnik grzewczy, który ma wyższą

temperaturę trafia do belki zasilającej

część grzejnikową, po czym przepływa

do części odpowiedzialnej za ogrzewanie

podłogowe. Tam trafia do mieszacza,

w którym jest schładzany w efekcie mieszania

z wodą powrotną z ogrzewania

podłogowego.

Ciekawym rozwiązaniem są rozdzielacze

modułowe, bazujące na belce z określoną

liczbą sekcji. Zasilacz powstaje poprzez

tworzenie określonej liczby sekcji

w poprzez połączenie odpowiedniej liczby

belek ze sobą. To rozwiązanie pozwala

na łatwą rozbudowę systemu, na przykład

gdy zmieniamy sukcesywnie ogrzewanie

z grzejnikowego na podłogowe w kolejnych

pokojach domu.

Arkadiusz Danielczenko

Fachowy Instalator 6 2019

instalacje

Precyzyjna regulacja i prosty montaż

TacoSys Pro – rozdzielacz najnowszej generacji

z innowacyjnymi rozwiązaniami

Wykonany ze stali szlachetnej TacoSys Pro może być zastosowany nawet do dwunastu

obiegów grzewczych. Na jego belkach znajdują się aż dwa innowacyjne rozwiązania

firmy Taconova. Od strony zasilania obiegu grzewczego jest to zawór

równoważący TopMeter Plus, ograniczający i regulujący przepływ, z możliwością

ponownego odtwarzania zadanych ustawień. Na powrocie obiegu grzewczego

mamy natomiast zawór TacoDrive, będący nowatorskim połączeniem zaworu

z siłownikiem elektrycznym w jednym elemencie.

MATERIAŁ INFORMACYJNY FIRMY TACONOVA

Przepływomierz,

który robi różnicę

Najważniejszy element każdego rozdzielacza

to przepływomierz. W rozdzielaczu

TacoSys Pro obiegi grzewcze są

wyrównywane hydraulicznie dzięki użyciu

innowacyjnych zaworów równoważących

– przepływomierzy

TopMeter Plus. Widoczną ich cechą charakterystyczną

jest czerwone pokrętło, pod

którym znajduje się szary pierścień blokujący,

pozwalający zabezpieczyć wybrane

ustawienia. Po wyregulowaniu pierścień

zostaje przesunięty w dół do gniazda zaworu

i zakryty czerwonym pokrętłem.

Zawór możemy zamknąć również przy zablokowanym

ustawieniu przepływu. Przy

ponownym otwarciu można łatwo wrócić

Przepływomierz TopMeter Plus posiada

dodatkową funkcję, przy użyciu której

wybrane ustawienie strumienia medium

może zostać zablokowane

i ponownie odtworzone. W ten sposób

raz wyregulowany zawór zostaje zabezpieczony

przed zmianą ustawień.

do ostatnio ustawionej wartości poprzez

przekręcenie pokrętła do oporu.

TacoDrive, czyli dwa w jednym

Kompaktowy zawór termoelektryczny

TacoDrive to nowatorskie połączenie

dwóch oddzielnych do tej pory elementów

w jedną całość, czyli zaworu z siłownikiem

termoelektrycznym. Element

ekspansywny zaworu termoelektrycznego

działa z dużą siłą zamykania bezpośrednio

na sprężynowe gniazdo zaworu.

Kompaktowy zawór termoelektryczny

TacoDrive to nowatorskie połączenie

dwóch oddzielnych do tej pory elementów

w jedną całość, czyli zaworu

z siłownikiem termoelektrycznym.

Eliminuje to sprężyny, niezbędne w przypadku

oddzielnych siłowników. W rozdzielaczu

pracuje zatem nastawnik, który

mimo swojej smukłej budowy jest

wytrzymały i odporny, o czym świadczy

jego wysokiej klasy stopień ochrony

IP 54. Rzeczywiste ustawienie zaworu

i działanie siłownika można skontrolować

wizualnie przez wziernik.

TacoSys Pro może być stosowany nawet

do 12 dwunastu obiegów grzewczych.

Na belkach znajdują się dwa innowacyjne

rozwiązania: zawór równoważący

-przepływomierz TopMeter Plus oraz

zawór termoelektryczny TacoDrive.

Szybszy montaż i łatwa regulacja

Połączenie zaworu i siłownika w jednym

sprawia, że instalacja zajmuje znacznie

mniej czasu niż w przypadku montażu

oddzielnych elementów. Jest również

zdecydowanie łatwiejsza, gdyż projektanci

i wykonawcy nie muszą tutaj dbać o odpowiednie

dopasowanie siłownika i rozdzielacza.

Podłączenie do napięcia zasilającego

następuje przy użyciu załączonego przewodu

elektrycznego. Dzięki połączeniu

wtykowemu nie trzeba mocować kabli,

a w razie potrzeby możliwe jest szybkie

skorygowanie przypisania pomieszczeń

do stref cieplnych budynku. TacoDrive

posiada funkcję „First-Open”, pozwalającą

na przepłukiwanie i napełnianie podłączonych

obiegów bez konieczności podłączenia

do prądu. Za jednym uruchomieniem

przycisku na głowicy, zawór zatrzymuje się

w pozycji „First-Open”, która automatycznie

zostaje wyłączona, gdy tylko prąd zostanie

ponownie doprowadzony.

•

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU R.

Grzanie w zgodzie z naturą

– powietrzne pompy ciepła

Powietrzne pompy ciepła, które jeszcze dekadę temu charakteryzowały się niezbyt

wysoką efektywnością energetyczną i w opinii większości instalatorów nie

nadawały się na główne i jedyne źródło ciepła dla budynku, dziś przeżywają istny

renesans. Stoi za tym rewolucja technologiczna, która pozwoliła znacznie podnieść

współczynnik COP i umożliwiła pompom pracę nawet w temperaturach do

-25ºC. Ale na czym to polega i jak to osiągnięto? O tym wszystkim poniżej.

Gwałtowny rozwój powietrznych pomp

ciepła w ostatnich dwóch dekadach

doprowadził do tego, że na rynku funkcjonuje

ich kilka rodzajów, a ponieważ

wszystkie działają w oparciu o tą samą

zasadę, i są w gruncie rzeczy do siebie podobne,

inwestorzy często tracą orientację,

gubią się w tej zawiłej z pozoru typologii

i nie są w stanie jasno określić, który rodzaj

pompy najlepiej będzie odpowiadać ich

potrzebom.

Najogólniej sprawę ujmując, z uwagi

na ilość modułów pompy, można wyróżnić

konstrukcje typu „monoblok” oraz

typu „split”. Zaś z uwagi na ich współpracę

z innymi instalacjami służącymi do ogrzewania

wody użytkowej i pomieszczeń

w budynku, można wskazać na modele

pozbawione możliwości współpracy

z fotowoltaiką bądź kotłami grzewczymi,

oraz na modele „hybrydowe” czyli zaprojektowane

do współpracy z kotłami i/lub

panelami słonecznymi.

Zaczynając od tych ostatnich, warto

zauważyć, że wśród hybrydowych powietrznych

pomp ciepła funkcjonują dwa

standardy: pompy umieszczone z kotłami

gazowymi (kondensacyjnymi) w jednej

obudowie – a raczej kotły z w budowanymi

pompami powietrznymi – oraz rozwiązania

w których pompa i kocioł to dwa

moduły jeden obok drugiego. Współpraca

tych dwóch elementów systemu

może się odbywać na kilka sposobów, to

znaczy że na przykład kocioł może być

automatycznie załączany w momencie,

w którym sterowniki wyłączają pompę

z powodu zbyt niskiej temperatury czerpanego

powietrza. W takim układzie nie

ma pracy równoległej pompy i kotła.

Innym sposobem jest ustalenie pewnego

przedziału temperatur pobieranego

przez pompę powietrza (a więc przedziału

jej efektywności), w którym zarówno

pompa jak i kocioł pracują równocześnie.

Wówczas kocioł do pewnego momentu

wspiera pracę pompy, po czym gdy temperatura

na zewnątrz spada poniżej np.

-5ºC (i sterownik wyłącza pompę), przejmuje

całkowicie na siebie zadanie dostarczania

energii cieplnej do grzejników

i wody użytkowej. Oczywiście na rynku

funkcjonują też modele współpracujące

Fot. BERETTA

z panelami słonecznymi oraz jednocześnie

z panelami i kotłami – jak widać możliwości

jest sporo, przy czym za każdym razem

rozwiązania oceniane i kalkulowane

są indywidualnie dla każdej inwestycji.

Wymienione jako pierwsze pompy typu

monoblok, czyli jak sugeruje nazwa stanowiące

jeden moduł, dzielą się na dwa

podtypy. Pierwszy to tzw. monoblok

wewnętrzny, czyli możliwie najprostsza

instalacja, w której pompa jak i zasobnik

na wodę zamontowane są wewnątrz

domu, a strumienie powietrza zaciąganego

i powietrza wyrzucanego po schłodzeniu

prowadzone są swoimi kanałami

Fot. ZYMETRIC

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU

Fot. IGLOTECH

od zewnątrz i na zewnątrz. Drugi zaś typ

pomp monoblokowych to pompy zewnętrzne,

czyli w całości montowane np.

na wewnętrznym podwórzu przy ścianie

domu bądź w ogrodzie, przy czym nie

dotyczy to zasobnika na wodę – ten znajduje

się wewnątrz budynku, a z modułem

głównym połączony jest dwiema rurami.

Pompy powietrzne typu split to właściwie

rozbite na dwa moduły pompy monoblok.

Polega to na tym, że na zewnątrz

przenoszona jest ta część instalacji, która

odpowiada za pozyskiwanie energii z otoczenia,

zaś wewnątrz budynku umieszczana

jest ta, która za zadanie ma przekazywanie

pozyskanego z powietrza ciepła

do instalacji grzewczej. Obie części łączą

rury z czynnikiem chłodniczym.

W obrębie każdego z opisanych wyżej rodzajów

powietrznych pomp można oczywiście

znaleźć całe mnóstwo różniących

się między sobą modeli – parametrami

technicznymi, efektywnością, czy też różniących

się zakresem dodatkowych funkcjonalności,

możliwościami komunikacyjnymi,

sposobami sterowania, designem

itp. Oferta rynkowa jest szeroka i każdy

znajduje dziś coś dla siebie, nawet jeśli ma

dość wygórowane wymagania.

Co wpływa na COP, czyli

na efektywność energetyczną pomp

powietrze-woda

Zanim omówione zostaną czynniki wpływające

na COP, warto sobie przypomnieć,

co tak naprawdę ten skrót oznacza i jak

Fot. DE DIETRICH

należy go rozumieć. Coefficient Of Performance,

czyli z angielskiego Współczynnik

Wydajności Cieplnej, to stosunek pomiędzy

mocą grzewczą powietrznej pompy,

a poborem mocy generowanym przez

elektryczne podzespoły jakimi są sprężarka

i wentylatory (wentylatory), z naciskiem

na sprężarkę. Relację tą należy rozumieć

w taki sposób, że jeśli pobierając

1 kWh energii elektrycznej pompa uzyskuje

z powietrza 3 kWh energii cieplnej,

wówczas współczynnik COP osiąga wartość

na poziomie 3. Jak łatwo się domyślić,

im niższa temperatura powietrza

z którego odbierane jest ciepło, tym niższy

poziom COP. Gdy przychodzi do wytłumaczenia

współczynnika COP nowym

inwestorom, którzy z pompami powietrznymi

dopiero zaczynają przygodę, kluczową

kwestią staje się zrozumienie faktu

dodatniej efektywności takich pomp nie

tylko w dodatnich temperaturach, ale

również wtedy, gdy termometry pokazują

temperaturę ujemną. Oczywiście, tak

jak zostało to wspomniane: wraz ze spadkiem

temperatury współczynnik COP

pompy też spada, lecz poziom zerowy to

poziom przy temperaturze -273ºC a więc

przy zerze bezwzględnym. Zaś powyżej

tej temperatury w powietrzu zawsze jest

minimalna energia cieplna. To oznacza,

że gdy na dworze panuje zima i temperatura

osiąga np. -20ºC, pompa uzyskuje

dodatni bilans, gdyż z każdej jednej kWh

energii włożonej w produkcję ciepła inwestor

uzyskuje nieco powyżej jednej

kWh energii finalnej, która jest niczym innym

jak dodatnim bilansem.

Z powyższego wynika pierwszy kluczowy

czynnik wpływający na efektywność powietrznych

pomp ciepła: temperatura powietrza,

czyli dolnego źródła. Jednak warto

pamiętać o drugim istotnym czynniku,

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU R.

czyli temperaturze górnego źródła (w systemie

ogrzewania obiektu). Efektywność

pomp powietrznych jest tym wyższa, im

bardziej niskotemperaturowy jest system

ogrzewania budynku.

Z punktu widzenia czysto technicznych

aspektów konstrukcji samej pompy, nie

sposób nie wspomnieć o powierzchni

odbioru ciepła i efektywności sprężarki

(technologia inwerterowa) – ich wpływ

na efektywność energetyczną pomp jest

bardzo istotny.

Obecnie projektowane i produkowane

powietrzne pompy ciepła wyposażane

są w technologie pozwalające im pracować

skutecznie w szerokim zakresie

temperatur powietrza, sięgającym nawet

od -25ºC do +45/50ºC. Pompy te osiągają

współczynnik COP na poziomie 4

i więcej, co można już śmiało porównywać

z osiągami gruntowych pomp ciepła.

Na ich efektywność wpływ ma cały

szereg czynników – przede wszystkim te

opisane powyżej – ale wśród nich istotne

miejsce zajmuje również elektronika

i sterowniki. Odczuwalne jest to szczególnie

w układach hybrydowych, kiedy

to pompa współpracuje z innymi źródłami

ciepła (kocioł grzewczy, fotowoltaika,

Fot. INVERTER

inne pompy, grzałki itp.). Nowoczesne

sterowniki wyposażone w swego rodzaju

„inteligencję” analizują zapotrzebowanie

budynku na ciepło w danym momencie,

zestawiając je z warunkami temperaturowymi

na zewnątrz i wewnątrz budynku.

Działając w oparciu o odpowiednie algorytmy

oraz o wprogramowane dane o taryfach,

cenach i kosztach zużycia różnych

paliw (gaz zasilający kocioł), sterowniki

takie dbają o jak najlepszą ekonomikę systemu

i konfigurują poszczególne źródła

ciepła w taki sposób, by wyznaczyć właściwą

temperaturę przy jak najmniejszym

zużyciu energii. Per saldo wpływa to pozytywnie

na osiągi powietrznej pompy

i na jej COP.

Jednym z ważnych ostatnio czynników

warunkujących taki czy inny poziom

COP jest technologia inwerterowa, która

umożliwia pracę pompy ze zmienną

mocą, na przykład w zakresie 20-100%.

Pozwala ona na dostosowywanie pracy

instalacji do aktualnego zapotrzebowania

obiektu na ciepło. Przekłada się to na osiąganie

pożądanych temperatur w optymalniejszym

czasie oraz na zmniejszanie

zużycia energii elektrycznej bez zmniejszania

sprawności instalacji.

Najnowsze rozwiązania i trendy

Najnowsze rozwiązania i trendy związane

z powietrznymi pompami ciepła mocno

współgrają z tym, co się dziś dzieje wokół

wszystkich technologii i systemów

związanych z komfortem cieplnym. Są to

kwestie związane z elektroniką, procesorami,

sterowaniem i komunikacją, z tym

wszystkim, co sprawiło, że nie musimy już

sami ustawiać parametrów pracy pomp,

a nawet nie musimy niczego programować,

choć jeszcze dekadę temu bardzo

często to robiliśmy. Nowoczesne pompy

wyposaża się w inteligentne programy

typu „praca ekonomiczna”, „praca dzienna/nocna”,

„praca w weekend”, „praca gdy

REKLAMA

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU

Fot. LG

Producent

Model

BDR THERMEA (DeDietrich)

KALIKO TWH 300E

dom jest pusty” a także bardziej konkretne „szybkie przygotowanie

wody” i inne tego typu. To właśnie te programy „myślą” za nas,

decydują o trybie działania pompy i każdego z jej składników

(wentylator) – one kalkulują jak osiągnąć zadany cel w maksymalnie

oszczędny i zarazem efektywny sposób, zaś nasze zadanie

sprowadza się do wciśnięcia jednego lub dwóch przycisków

wyboru programu.

Wspomniana komunikacja to kolejne pole, na którym dokonuje

się postęp i które jest bardzo silnie odczuwalnym trendem. Może

się ona odbywać na wiele sposobów i działać nie tylko na linii

maszyna – człowiek (sprawdzanie pracy pompy na smartfonie

w każdym miejscu na ziemi, dzięki połączeniu zarówno pompy

jak i smartfona z siecią www), ale też ostatnio na linii maszynamaszyna

(M2M), co jest zapowiedzią Internetu Rzeczy w świecie

technik grzewczych.

Wyraźnym trendem w świecie pomp powietrznych – szczególnie

tych dedykowanych wyłącznie do przygotowywania c.w.u

– jest korzystanie z nich w okresie letnim jak z urządzeń do klimatyzowania

pomieszczeń. Powietrze już zużyte przez pompę,

jest zawsze chłodne, gdyż jego energia cieplna została odebrana

i przekazana dalej do systemu ogrzewania. Dlatego pomysł, by

tak wychłodzone powietrze skierować do wnętrza budynku, nasuwał

się wręcz sam. Tego typu pompy, zwane rewersyjnymi, to

stale rosnąca podgrupa urządzeń, również w Polsce, gdzie notuje

się coraz cieplejsze okresy letnie.

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)

Wielkość

(szerokość x głębokość

x wysokość) [mm]

1-fazowy

600 x 600 x 2000

Masa netto [kg] 123

COP dla EN 16147

(A15/W10-55)

COP dla EN 16147 (A7/

W10-55)

Czas podgrzewania

wody A15/W10-55

[h:min]

Czas podgrzewania

wody A7/W10-55

Maksymalna temperatura

wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]

Minimalna temperatura

zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [o°C]

Klasa efektywności

energetycznej

3,50

3,11

8:20

Poziom hałasu [dB] ciśnienie akustyczne 35,2

Rodzaj sterowania

Profil rozbioru ciepłej

wody (L lub XL)

-5

A+

regulator zintegrowany na urządzeniu

Podsumowanie

W ostatnich latach publicyści bardzo często łączą powietrzne

pompy ciepła z przymiotnikiem „hybrydowe”. Nie jest to przypadek

– właśnie w takich układach one najczęściej pracują – w każdym

razie w naszych szerokościach geograficznych. Wynika to

z prostej odwrotnej zależności: gdy temperatura na zewnątrz

spada, spada również efektywność pompy, natomiast zapotrzebowanie

domu na ciepło zachowuje się odwrotnie: gwałtownie

rośnie. Dlatego większość powietrznych pomp ciepła wspierana

jest innymi systemami dostarczania ciepła do budynku, do systemu

grzewczego i wody użytkowej. To w większości przypadków

konieczność.

Łukasz Lewczuk

Pojemność

zasobnika [l]

Możliwość podłączenia

drugiego źródła ciepła

(TAK/NIE)

Rozwiązania konstrukcyjne

i technologiczne

warte uwagi

Standardowy okres

gwarancji

Cena katalogowa netto

270

TAK (TWH 300EH)

– szybkie odszranianie parownika

poprzez wtrysk gazu na parownik;

– anoda tytanowa

2 lata

9 010,00 zł

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU R.

Przegląd powietrznych pomp ciepła do przygotowania c.w.u.

Producent BERETTA BERETTA

Model HP-E 260 ACS S HP-E 260 ACS SC

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)

Wielkość

(szerokość x głębokość

x wysokość) [mm]

1-fazowy (230/1/50) 1-fazowy (230/1/50)

660 x 660 x 1845 660 x 660 x 1845

Masa netto [kg] 119 137

COP dla EN 16147

(A15/W10-55)

COP dla EN 16147 (A7/

W10-55)

Czas podgrzewania

wody A15/W10-55

[h:min]

Czas podgrzewania

wody A7/W10-55

Maksymalna temperatura

wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]

Minimalna temperatura

zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [o°C]

Klasa efektywności

energetycznej

60 60

8 8

A+ A+

Poziom hałasu [dB] 60 60

Rodzaj sterowania ręczne ręczne

Profil rozbioru ciepłej

wody (L lub XL)

Pojemność

zasobnika [l]

Możliwość podłączenia

drugiego źródła ciepła

(TAK/NIE)

268 265

TAK

Rozwiązania konstrukcyjne

i technologiczne

warte uwagi

– jedna wężownica;

– modulowany wentylator;

– skraplacz po zewnętrznej stronie zasobnika c.w.u. – czynnik chłodzący

nie zanieczyszcza wody

– dwie wężownice;

– modulowany wentylator;

– skraplacz po zewnętrznej stronie zasobnika c.w.u. – czynnik chłodzący

nie zanieczyszcza wody

Standardowy okres

gwarancji

2 lata 2 lata

Cena katalogowa netto 7 599,05 zł 8 109,76 zł

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU

Przegląd powietrznych pomp ciepła do przygotowania c.w.u.

Producent IMMERGAS IMMERGAS

Model IMMERWATER 190 S V4 IMMERWATER 300 S V4

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)

Wielkość

(szerokość x głębokość

x wysokość) [mm]

1-fazowe

Ø 560 x 1830 Ø 650 x 1930

Masa netto [kg] 122 149

COP dla EN 16147

(A15/W10-55)

*A15/W10-45 – 3,86 *A15/W10-45 – 4,34

COP dla EN 16147 (A7/

W10-55)

b.d.

Czas podgrzewania

wody A15/W10-55

[h:min]

*A15/W10-45 – 3,53 *A15/W10-45 – 4:22

Czas podgrzewania

wody A7/W10-55

b.d.

Maksymalna temperatura

wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]

Minimalna temperatura

zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [o°C]

Klasa efektywności

energetycznej

70 65

-7 -7

A+ A+

Poziom hałasu [dB] 36,6 36,6

Rodzaj sterowania wbudwany panel sterowania z wyświetlaczem wbudowany panel sterowania z wyświetlaczem

Profil rozbioru ciepłej

wody (L lub XL)

Pojemność

zasobnika [l]

Możliwość podłączenia

drugiego źródła ciepła

(TAK/NIE)

168 272 L

TAK

Rozwiązania konstrukcyjne

i technologiczne

warte uwagi

– dodatkowa węźownica do podłączenia dodatkowego źródła ciepła;

– funkcja „wakacje”;

– automatyczny wygrzew antybakteryjny;

– możliwość programowania pracy pompy ciepła w 3 przedziałach

czasowych

– dodatkowa węźownica do podłączenia dodatkowego źródła ciepła;

– funkcja „wakacje”;

– automatyczny wygrzew antybakteryjny;

– możliwość programowania pracy pompy ciepła w 3 przedziałach

czasowych

Standardowy okres

gwarancji

2 lata, 5 lat na zasobnik c.w.u. 2 lata , 5 lat na zasobnik c.w.u.

Cena katalogowa netto 7 350,00 zł 9 600,00 zł

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU R.

Przegląd powietrznych pomp ciepła do przygotowania c.w.u.

NOXA

NOXA PRO COMBO 190 / COMBO 300

400/3/50 220-240/1/50

Jednostka wewnętrzna –168 x 500 x 805 do 210 x 570 x 815

Jednostka zewnętrzna – 845 x 363 x 702 do 1340 x 790 x 1635

Jednostka wewnętrzna – 51-67

Jednostka zewnętrzna – 62-297

190l - 560 / 1830

300l - 650 / 1930

107 / 145,5

- 3,86 / 4,34

4,62 – 4,29 -

Zależny od dobranego zasobnika c.w.u. 4,2

Zależny od dobranego zasobnika c.w.u. 5,67

63 (z grzałką elektryczną 70) 70 / 65

Zależna od doboru punktu biwalentnego -7

A++ -

Jednostka wewnętrzna – 23-28

Jednostka zewnętrzna – 62-66

Indywidualne

- L/XL

- 168 / 272

TAK

Możliwość podgrzewania basenowego

Wewnętrzna emaliowana powłoka wymiennika

2 lata 2 lata

24 000 – 75 000 zł 7 200 – 10 500 zł

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU

Przegląd powietrznych pomp ciepła do c.o.

Producent IGLOTECH/NEOHEAT IGLOTECH/NEOHEAT

Model NEOHEAT EKO 9E NEOHEAT STANDARD 8S

Rodzaj konstrukcji

(monoblok/split)

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)

Zakres mocy grzewczej

(wg EN 14511,

A7/W30-35) [kW]

Zakres mocy zasilania

(EN 14511, A7/W30-35)

[kW]

COP

(EN 14511, A7/W30-35)

Maksymalna temperatura

wody na zasilaniu

c.o. [°C]

Maksymalna temperatura

wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]

Minimalna temperatura

zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [°C]

SPLIT

1-fazowy

SPLIT

1-fazowy

10,10 8

8 8

4,05 3,5

55 55

do ustawienia

COP (wg PN-EN16147) dotyczy tylko pomp ciepła do c.w.u dotyczy tylko pomp ciepła do c.w.u

Klasa efektywności

energetycznej

A++

Rodzaj odszraniania odwrócony obieg odwrócony obieg

Poziom hałasu [dB] 43 69

Rodzaj sprężarki DC-Inwerter DC-inverter

Prędkość przepływu

powietrza [m 3 /h]

3000 3600

Rodzaj sterowania dotykowe, bezprzewodowe(Wi-Fi) jako opcja dotykowe, bezprzewodowe w standardzie

Zasobnik w wyposażeniu

standardowym

TAK/NIE

Możliwość chłodzenia

TAK/NIE

Rodzaj czynnika

chłodniczego

Rozwiązania konstrukcyjne

i technologiczne

warte uwagi

NIE

TAK

R410A

– wielofunkcyjny sterownik;

– sprężarka DC Inwerter;

– możliwość podłączenia dodatkowych źródeł ciepła;

– sterowania dwoma obiegami

(np. ogrzewanie podłogowe i grzejnikowe);

– łatwy montaż

NIE

TAK

R410A

– możliwość zdalnego serwisu;

– w standardzie sterowanie Wi-FI ze smartfona/tabletu/laptopa;

– intuicyjny dotykowy sterownik;

– czujka temp. zew „pogodynka” w zestawie;

– osobne wyjścia na CO i CWU – nie ma potrzeby montażu

dodatkowych zaworów;

– monitorowanie pracy pompy;

– urządzenie rysuje wykresy pracy i podstawowych parametrów;

– dostęp do pełnej historii pracy urządzenia w postaci raportów Excel;

– opcja pracy w hybrydzie – sterowanie drugim źródłem biwalentym;

– kontrola dwóch obiegów grzewczych

Okres gwarancji 3 lata 3 lata

Cena katalogowa netto 18 500 zł 25 900 zł

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU R.

Przegląd powietrznych pomp ciepła do c.o.

IMMERGAS

AUDAX 12 MAGIS PRO 8

monoblok

1-fazowy

SPLIT

1-fazowy

3,73-11,25 maks 7,71

0,73-2,39 maks 1,88

4,70 4,08

60 55

-20 -20

b.d.

A++

zamiana cyklu pracy pompy ciepła poprzez zawór czterodrogowy

b.d.

A++

odwrócenie obiegu chłodniczego

68 66

podwójna rotacyjna

rotacyjna

b.d

za pomocą sterownika przewodowego

(możliwość instalacji do 50 m od jednostki zewnętrznej)

NIE

b.d

wbudowany panel sterowania w jednostce wewnętrznej, możliwość podłączenia

dwóch sterowników lub termostatów pomieszczenia

NIE

TAK

R410A

TAK

R410A

– wbudowana kompletna grupa hydrauliczna

(pompa cyrkulacyjna, naczynie przeponowe, zawór bezpieczeństwa);

– sprężarka podwójna rotacyjna z inwerterem;

– możliwość integracji z dodatkowym źródłem ciepła

– możliwość sterowania dwoma strefami grzewczymi;

– sterowanie zaworem lato/zima;

– wbudowany zawór trójdrogowy c.o./c.w.u.

2 lata 2 lata

22 327,00 zł 27 000,00 zł

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU

Przegląd powietrznych pomp ciepła do c.o.

Producent ECOFOREST/FERVOR-HC TEMPLARI/FERVOR-HC

Model ECOAIR EVI 3-12 KITA M +

Rodzaj konstrukcji

(monoblok/split)

Rodzaj zasilania

(1-/ 3-fazowy)

Zakres mocy grzewczej

(wg EN 14511,

A7/W30-35) [kW]

Zakres mocy zasilania

(EN 14511, A7/W30-35)

[kW]

COP

(EN 14511, A7/W30-35)

Maksymalna temperatura

wody na zasilaniu

c.o. [°C]

Maksymalna temperatura

wody na zasilaniu

c.w.u. [°C]

Minimalna temperatura

zewnętrzna pracy

pompy bez podgrzewu

pomocniczego [°C]

monoblok

monoblok lub split

1 lub 3 fazy 3 fazy

2,2-11,1 5,31-20,21

- -

4,8 4,9

60 60

63 60

- 22 -32

COP (wg PN-EN16147) - -

Klasa efektywności

energetycznej

A++/213%

A++/184,5%

Rodzaj odszraniania gorący gaz gorący gaz

Poziom hałasu [dB] 33-57 40-52

Rodzaj sprężarki Inverter Scroll EVI Inverter Scroll

Prędkość przepływu

powietrza [m 3 /h]

- -

Rodzaj sterowania pogodowa lub stałotemperaturowa pogodowa lub stałotemperaturowa

Zasobnik w wyposażeniu

standardowym

NIE

TAK/NIE

Możliwość chłodzenia

TAK/NIE

TAK

Rodzaj czynnika

chłodniczego

R 410A

Rozwiązania konstrukcyjne

i technologiczne

warte uwagi

w zestawach z wewnętrznymi modułami hydraulicznymi

Vapour Injection plus 3-rzędowy parownik

Okres gwarancji do 5 lat do 5 lat

Cena katalogowa netto 32 637,00 zł 45 537,00 zł

Fachowy Instalator 6 2019

NA RYNKU R.

Przegląd powietrznych pomp ciepła do c.o.

BDR THERMEA (DeDietrich)

ALEZIO SV200

LG ELECTRONICS

HU091MR U44 / HN0916M NK4

SPLIT

1-fazowy lub 3-fazowy

Split

model 1-fazowy, 1Ø, 220-240V, 50Hz

4,6-14,65 9,00

0,90-3,47 1,94

4,22-5,11 5,04 / 4,65

60 65

60 55

-20 w zależności od obliczonego punktu biwalentnego

2,72-3,0 -

A++(co); A(cwu)

odwrócony obieg

ciśnienie akustyczne 35,7-46,7

Twin Rotary

A+++ (dla średniej temperatury na wyjściu 35°C)

odwrócony obieg

ciśnienie akustyczne 50 dB(A), moc akustyczna 60 dB(A)

R1 typu scroll

2 650-6 000 3 600

pogodówka; możliwość zdalnego nadzoru poprzez SMART TC

TAK

sterownik dotykowy RS3

NIE

TAK, w standardzie

410A

TAK

R32

– możliwość zabudowy grupy mieszającej

dla obiegu grzewczego z mieszaczem;

– przyłącza do instalacji pozwalające

na maksymalne oszczędzanie miejsca zabudowy

– osiąga doskonałą wydajność, zwłaszcza przy niskich temperaturach otoczenia,

poniżej -7°C;

– zapewnia odpowiedni poziom ogrzewania dostarczając ciepłej wody

o temperaturze do 65°C;

– dzięki niskiemu potencjałowi tworzenia efektu cieplarnianego czynnika

chłodniczego R32 promuje ekologiczny styl życia;

– optymalizuje wydajność przy wykorzystaniu najnowszej technologii LG

dla sprężarek R1;

– dostarcza inteligentnych rozwiązań przy wykorzystaniu łączności Wi Fi

poprzez SmartThinQ TM;

– zastosowanie nowego, stylowego zdalnego sterownika

zapewnia przyjazny i intuicyjny interfejs użytkownika

5 lat 3 lata

od 24 900 zł

22 700,00 zł

Fachowy Instalator 6 2019

pompy i przepompownie

Pompa na miarę

PYTANIA CZYTELNIKÓW

Pompa obiegowa w systemie grzewczym jest jak serce – sprawia, że płyn roboczy

krąży w obiegu grzewczym. Nie jest jednak równie trwała jak nasze serca.

Aby system grzewczy nie dostał „zawału” co kilka lat musi być wymieniana.

Całe szczęście operacja ta nie jest skomplikowana.

1. Czym są pompy obiegowe OEM?

To pompy obiegowe takie same, jak

wszystkie inne. Jak wszystkie zbudowane

są z dwóch podstawowych modułów,

czyli wirnika i napędzającego go silnika.

Takie same jest ich zadanie – wymuszenie

obiegu cieczy w instalacji grzewczej.

Skrót OEM (Oryginal Equipment Manuracturers),

oznacza, że urządzenie zostało

wyprodukowane w oparciu o specyfi -

kację konkretnego systemu grzewczego

stworzonego przez konkretną fi rmę. Tak

więc samo określenie OEM nie znaczy

nic, poza tym, że pompa spełnia wymagania

stawiane przez producenta systemu

ogrzewania. Zaczyna mieć jednak

znaczenie, gdy rozszerzymy go o nazwę

Fot. WILO

Fot. 1.

Pompa Wilo Varios PICO-STG posiada 5-letnią gwarancję.

tegoż producenta i symbol systemu,

do którego pompa została dopasowana.

Kupując pompę oznaczoną jako OEM

możemy więc mieć gwarancję, że będzie

ona doskonale współpracowała z systemem,

dla którego została stworzona.

2. Czy pompy OEM zawsze są projektowane/produkowane

pod specyfikę

konkretnego urządzenia i jego

producenta?

Tak, to istota całego pomysłu. W największym

skrócie – system grzewczy,

w zależności od producenta,

przeznaczenia, wielkości, wykorzystanych

w nim komponentów – wy-

EKSPERCI FACHOWEGO INSTALATORA

Andrzej Zarębski

Product Manager

GRUNDFOS

mgr inż. Bartosz Tywonek

Starszy specjalista ds. szkoleń

i rozwoju

WILO POLSKA

maga dopasowanej do jego potrzeb

pompy. Podobnie, jak w samochodzie

– w zasadzie lampa to lampa,

ale tej od fiata do mercedesa nie

zamontujemy. W przypadku systemów

grzewczych, podobnie jak

w motoryzacji, starsze systemy znikają

z rynku i są zastępowane przez

nowe. Pozostaje kwestia „części zamiennych”

– OEM daje gwarancję,

że dana pompa „zagra” nam z resztą

urządzeń. Takiej gwarancji nie dają

nam urządzenia uniwersalne, jak zauważono

kiedyś w reklamie – jak coś

jest do wszystkiego, to jest do niczego.

Dlatego pompy są projektowane

pod kątem wykorzystania w konkretnych

rozwiązaniach. Nie oznacza

to oczywiście, że dany typ pompy

pasuje tylko i wyłącznie do jednego

kotła jednego wykonawcy. Tak tworzone

systemy nie miałyby uzasadnienia

ekonomicznego.

Warto zwrócić tu uwagę na jeszcze

jeden aspekt sprawy. Na rynku syste-

Fachowy Instalator 6 2019

pompy i przepompownie P.

mów grzewczych mamy do czynienia

z podobną sytuacją, jak na każdym innym

rynku urządzeń – producenci systemów

nie wykonują sami wszystkich

jego elementów, korzystają z wyrobów

poddostawców specjalizujących się

w danej dziedzinie. Dlatego kupując

pompę nieznanej nam marki, ale znaczoną

OEM możemy kupić dokładnie to

samo urządzenie co „oryginalne”, które

wraz z resztą osprzętu dostarczył nam

producent całego systemu.

3. Czy pompę zabudowaną np.

w kocioł gazowy można wymienić

na inny model, czy trzeba szukać

odpowiednika u producenta urządzenia

grzewczego?

Odpowiedź nie jest jednoznaczna.

W zasadzie to powinna być istota OEM.

Jednak zdarzyć się może np., że pompa

zainstalowana w kotle posiada specjalną

konstrukcję korpusu hydraulicznego,

która nie może zostać zamieniona

na żaden inny model. W takim przypadku

należy skontaktować się z serwisem

producenta urządzenia albo po prosu

zajrzeć na stronę internetową fi rmy, której

pompy szukamy.

Na stronach dobrych firm produkujących

urządzenia grzewcze znajdziecie

katalogi pomp OEM. Są tam

tysiące modeli pomp OEM, które

można dopasować do urządzeń produkowanych

przez ostatnich kilkadziesiąt

lat.

4. Czym są funkcje PWM lub iPWM?

Bartosz Tywonek, starszy specjalista

ds. szkoleń i rozwoju w Wilo tłumaczy:

„Sygnał PWM (modulacja szerokości

impulsów) to metoda pozwalająca

na płynną regulację prędkości obrotowej

pompy. iPWM oznacza inteligentną

(dwukierunkową) modulację

szerokości impulsów. Mówiąc prościej

w tym przypadku nie tylko sterujemy

pompą, ale również otrzymujemy sygnał

powrotny z pompy informujący

o wielkości przepływu.

Rozróżnia się dwa sposoby działania

sygnału PWM. Pierwszy stosowany

jest do pracy w układach grzewczych

– wraz ze wzrostem wypełnienia sygnału

PWM prędkość obrotowa pompy jest

redukowana. Oznacza to, że w przypadku

przerwania przewodu sygnałowego

lub wyłączenia sterowania z powodu

braku prądu czy awarii pompa pracuje

z maksymalną prędkością obrotową.

Zapobiega to przegrzaniu systemu, mogącego

być przyczyną awarii, czy nawet

wybuchu i pożaru.

Drugi sposób stosowany jest do sterowania

pompami w układach solarnych.

Działa w odwrotnym kierunku – wraz ze

wzrostem wypełnienia sygnału rośnie

również prędkość obrotowa pompy,

w tym przypadku brak sygnału powoduje

zatrzymanie pompy.”

Fot. WILO

Fot. 1. Każda pompa bezdławnicowa stosowana w obiegach grzewczych i chłodniczych wprowadzona na rynek europejski po 1 sierpnia

2015 roku, musi spełniać wymagania Dyrektywy ErP. Tym samym wszystkie nowe urządzenia z grupy OEM wprowadzone do obrotu od

1.08.2015 roku muszą posiadać pompę elektroniczną.

Fachowy Instalator 6 2019

pompy i przepompownie

Fot. WILO

Fot. GRUNDFOS

Fot. 2. Odpowiedź na pytanie: „Które pompy można zamienić

na model Wilo-Varios PICO-STG” znajduje się w aplikacji Doradca

Wilo, w narzędziu Funkcja Sync. Jeżeli w wyszukiwarce znajduje

się nazwa uszkodzonej pompy program zaproponuje zamiennik

pasujący 1:1.

Fot. 3. Jeżeli w kotle gazowym jest zamontowana pompa

obiegowa Grundfos to warto za pomocą aplikacji Grundfos GO

Replace zamienić starą nieefektywną energetycznie pompę na

nowoczesną ALPHA1 L.

5. Jakie parametry pompy są kluczowe

przy doborze zamiennika?

Wymieniając pompę musimy pamiętać

przede wszystkim o tym, aby parametry

hydrauliczne pompy, tzn. przepływ

w m 3 /h i wysokość podnoszenia, były

zgodne z wymaganiami pracy instalacji

grzewczej.

Moc elektryczna może się różnić szczególnie,

że nowe jednostki pompowe

charakteryzują się znacznie lepszymi

współczynnikami efektywności energetycznej.

Przy zamianie starej pompy, należy również

zwrócić uwagę na przyłącze elektryczne

oraz ewentualne dodatkowe

sygnały komunikacyjne. Coraz częściej,

szczególnie w nowych instalacjach,

pompy wyposażone są w wejścia sterujące,

takie jak wygnał PWM bądź 0-10 V.

Należy pamiętać aby nowa pompa również

posiadała taką funkcjonalność.

Równie istotne przy są wymiary pompy,

szczególnie długość zabudowy

– urządzenie musi po prostu zmieścić

się w tym samym miejscu, z którego

wyjmujemy starą pompę. Szczególnie

w przypadku grup pompowych lub

kotłów, ergonomia zabudowy i zachowanie

takich samych wymiarów montażowych

pompy obiegowej są bardzo

istotne. Ważny jest również materiał,

z którego wykonany jest korpus pompy,

szczególnie jeżeli przeznaczony do cyrkulacji

ciepłej wody.

6. Czy w każdym urządzeniu grzewczym

uszkodzoną pompę obiegową

starego typu można wymienić

na nowoczesną, spełniającą wymogi

dyrektywy ErP?

„Biorąc pod uwagę fakt, że na rynku jest

ponad 100 modeli kotłów, a średni czas

użytkowania kotła gazowego to ponad

18 lat trudno jednoznacznie stwierdzić,

że w każdym kotle można wymienić starą,

nieefektywną pompę na nowoczesną.”

– mówi Andrzej Zarębski, Product

Manager z fi rmy Grundfos – „Z drugiej

strony oferta pomp jest bardzo szeroka,

jest więc mało prawdopodobne, że

nie znajdziemy na rynku żadnego zamiennika.”

Bartosz Tywonek, starszy specjalista ds.

szkoleń i rozwoju w Wilo dodaje: „Każda

pompa bezdławnicowa stosowana

w obiegach grzewczych i chłodniczych

wprowadzona na rynek europejski od 1

sierpnia 2015 roku musi spełniać wymagania

Dyrektywy ErP. Tym samym wszystkie

nowe urządzenia z grupy OEM wprowadzone

do obrotu od tego dnia muszą

posiadać pompę elektroniczną. W przypadku

uszkodzenia starej pompy, możemy

ubiegać się aby producent dostarczył

taki sam element swojego urządzenia.

Nie mniej jednak nowe pompy elektroniczne

produkowane jako OEM posiadają

takie sama wymiary montażowe oraz dodatkowe

funkcje jak stare pompy.”

7. Czy uzasadniona jest wymiana jeszcze

działającej pompy starego typu

na urządzenie nowej generacji?

Andrzej Zarębski, Product Manager z firmy

Grundfos zdecydowanie poleca taki ruch.

„Nowoczesne pompy, to urządzenia o wysokiej

efektywności energetycznej zapewniające

znaczne oszczędności energii elek-

Fachowy Instalator 6 2019

pompy i przepompownie P.

Fot. WILO

trycznej. Posiadają też szereg funkcji, dzięki

którym możliwe jest obniżenie rachunków

za ogrzewanie przy zapewnieniu odpowiedniego

mikroklimatu w pomieszczeniach.

Przykładem może być dokładne

zrównoważenie hydrauliczne domowej

instalacji grzewczej dające zmniejszenie

kosztów ogrzewania o 15% bez pogarszania

komfortu użytkowników.”

Fot. 4. Pompy OEM posiadają szereg różnych wykonań konstrukcyjnych, często są

w 100% integralną częścią urządzenia grzewczego lub chłodniczego oraz posiadają

dodatkowe przewody komunikacyjne. Na zdjęciu przykładowe wykonanie korpusu pompy

PARA z rozszerzeniem KSL.

Fot. 5. Dzięki pompie obiegowej

ALPHA2 lub ALPHA3 można szybko i

dokładnie zrównoważyć hydraulicznie

domową instalację grzewczą. To

zredukuje koszty za ogrzewanie nawet

o 15%, jednocześnie zapewniając

komfort cieplny w pomieszczeniach

mieszkalnych.

Fot. GRUNDFOS

Fot. 6. Nowoczesne pompy obiegowe

posiadają szereg funkcji, które są

rekomendowane do odpowiedniego

rodzaju instalacji np. ogrzewania

podłogowego, grzejnikowego.

8. W jaki sposób dopasować pompę

zamienną do istniejącej instalacji?

Najprostszym sposobem jest skontaktowanie

się z producentem instalacji. Pracownicy

serwisu z pewnością znajdą nam

zamiennik. Jest to jednak opcja najdroższa.

Możemy też szukać sami – jak pisaliśmy

wcześniej katalogi pomp OEM zawierają

tysiące produktów, wśród których z pewnością

znajdziemy odpowiadający nam

model. Pamiętajmy jednak, żeby zakup

skonsultować z instalatorem, który będzie

wykonywał wymianę. Jeżeli jednak chcemy

zaoszczędzić sobie czasu i kłopotów,

a mamy zaufanie do „naszego” fachowca

możemy zdać się na jego wybór.

9. Co nam daje korzystanie z udostępnianych

przez producentów

aplikacji do doboru pomp?

Fakt, że żyjemy w dobie informatyzacji

i automatyzacji wszelakich baz

danych ma swoje zalety. Dzięki aplikacjom

w znaczący sposób ograniczamy

czas poszukiwania nowej pompy.

Przeglądanie kolejnych stron katalogowych

to jednak żmudna i długotrwała

procedura. Wpisując do aplikacji

producenta i model starej pompy,

jej dane eksploatacyjne, wymiary czy

materiał, z którego jest wykonana dostajemy

zestaw propozycji wybranych

z katalogu danego sprzedawcy. Unikamy

też błędów – aplikacja dobierze

nam jedynie takie urządzenia, które

spełniają wymagania naszego systemu

ogrzewania.

Dodajmy, że takie aplikacje są przydatne

nie tylko podczas wymiany pompy

w istniejącej instalacji, ale również podczas

projektowania nowych systemów

grzewczych.

•

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary

Zasady punktowej detekcji gazów

– Użycie selektywnych detektorów jest zwykle bardzo

korzystnym rozwiązaniem

PROMOCJA

W większości obiektów przemysłowych oraz wszystkich przestrzeniach

typu parkingi podziemne i garaże zachodzi konieczność skutecznej,

jednoznacznej detekcji gazów lub oparów cieczy. Substancje te mogą

być toksyczne, palne, a także obojętne, np. gazy szlachetne. Obojętność

chemiczna gazu nie oznacza równocześnie braku zagrożenia dla materii

ożywionej. Przykładowo źródło wycieku np. argonu będzie powodowało

wypieranie tlenu z atmosfery znajdującej się w pomieszczeniu,

stanowiąc zagrożenie dla życia.

Zalecane miejsca

detekcji gazów

W każdym obiekcie, gdzie ze

strony zagrożeń pochodzących

od gazów występuje

niebezpieczeństwo dla życia

i mienia, istnieje konieczność

instalowania dobrze zaprojektowanego,

skutecznego systemu

detekcji substancji niebezpiecznych.

W celu opracowania dobrego

projektu potrzebne są nie

tylko bardzo dobrej klasy jego

elementy, jak detektory czy

centrale sterujące zbudowane

z wysokiej jakości sensorów

i podzespołów elektronicznych,

ale również zapoznanie

się z budową obiektu, jego specyfiką,

a często jego ograniczeniami

technicznymi.

Te parametry obiektu oraz własności

fizykochemiczne gazów

wyznaczają miejsca montażu

detektorów. Kończąc prawidłowy

proces projektowania, należy

wybrać najodpowiedniejsze

urządzenia ze względu na skuteczne

i jednoznaczne wykrywanie

ewentualnych wycieków

gazów lub cieczy. Wreszcie dobry

projekt to taki, który oprócz

Fot. 1.

EXpert G na EurOx z podpisem Nowy tlenomierz

wysokich zalet technicznych szanuje

również ekonomię danego rozwiązania.

Ważne są nie tylko koszty zakupu

poszczególnych elementów systemu,

ale także możliwie niskie koszty późniejszej

jego eksploatacji. Wszystkie

wymienione aspekty wpływają na jakość

systemu detekcji.

W obiektach przemysłowych najczęściej

występuje potrzeba detekcji

gazów w halach produkcyjnych

(np. ogrzewanych nagrzewnicami),

magazynach farb, lakierów czy rozpuszczalników,

miejsc spawania,

w laboratoriach chemicznych, laboratoriach

fizyki doświadczalnej.

Poza obiektami typowymi, standardowymi,

często istnieje potrzeba

opomiarowania miejsc specjalnych

(np. wnętrza rurociągów). Tego typu

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary P.

punkty należy traktować bardzo indywidualnie

i prawie w każdym przypadku

budowa dobrze pracującego

systemu detekcji gazów wiąże się

z wykonaniem jednostkowych elementów

mechanicznych służących

m.in. do automatycznego pobierania

próbek substancji badanych czy też

np. ich schładzania przed podaniem

do komory detektora.

Obiekty typu garaże i parkingi podziemne

należą do prostych z punktu

widzenia określenia miejsc detekcji

tlenku węgla i oparów LPG, a także

coraz częściej dwutlenku azotu. Oczywiście

wyznaczając miejsca detekcji,

w żadnym przypadku nie można się

kierować błędną zasadą tzw. promienia

zasięgu detektora. Detektory garażowe

nie mogą skanować przestrzeni,

są jedynie punktowym elementem

systemu i jako takie „widzą” tylko stężenie

opływających gazów wokół detektora.

Ruchy atmosfery w garażach

spowodowane są m.in. poruszającymi

się samochodami, temperaturą spalin

oraz uruchamianą przez centrale sterujące

wentylacją.

Niezależnie od lokalnych stężeń

i ruchów powietrza, a wraz z nim

przemieszczających się gazów toksycznych

i palnych, największe zagrożenie

dla człowieka od strony oparów

LPG i dwutlenku azotu jest na wysokości

do 20 cm nad posadzką oraz

ze strony tlenku węgla na wysokości

twarzy, czyli ok. 150–180 cm. Wyznaczenie

miejsca montażu detektorów

gazów zawsze musi brać pod uwagę

własności fizyczne badanego gazu.

Jeden z najważniejszych parametrów

to stosunek gęstości badanego gazu

do gęstości powietrza. Stosunek

ten determinuje wysokość montażu

detektora nad lub pod miejscem

ewentualnego wycieku. I tak dla

gazów o gęstości mniejszej od gęstości

powietrza (np. wodór, metan)

detektory należy montować wyżej

od miejsca wycieku, natomiast dla

gazów o gęstości większej od gęstości

powietrza (np. dwutlenek węgla)

należy je montować niżej. Detektory

dla gazów o gęstości równej lub zbliżonej

do gęstości powietrza, a także

dla tlenu należy montować na wysokości

mniej więcej twarzy człowieka.

Przyjmuje się, że jest to wysokość

ok. 150–180 cm. Opary cieczy np.

w magazynach farb i rozpuszczalników

mają gęstości znacznie większe

od gęstości powietrza, a zatem należy

je montować nisko ok. 10–20 cm

nad podłogą. To samo dotyczy również

urządzeń chłodniczych, gdzie

jako czynnik wykorzystano freony.

W urządzeniach chłodniczych opartych

na amoniaku, a także innej aparaturze,

w której jest wykorzystywany

ten gaz, detektory muszą z kolei być

umieszczone wysoko nad potencjalnymi

miejscami wycieku, takimi jak

np. łączenia instalacji. Dla substancji

takiej jak amoniak dodatkowo występuje

efekt obłokowego przemieszczania

się gazu. Aby prawidłowo

wykryć tego typu gazy, w niektórych

typach obiektów detektory należy

wyposażyć w specjalne okapy.

Zalety detekcji selektywnej

Podstawowym elementem dowolnego

systemu detekcji gazów toksycznych

i wybuchowych jest detektor

wyposażony w specjalizowany czujnik

gazu. Wśród istniejących na rynku

czujników można wyróżnić dwie

główne ich grupy. Są to sensory selektywne

i nieselektywne. Cecha ta

ściśle zależy od zastosowanej metody

pomiaru gazu. Jako czujniki selektywne

wykorzystuje się obecnie najczęściej

elementy elektrochemiczne

lub pracujące na zasadzie absorpcji

światła w zakresie fal podczerwonych

(infrared).

Grupę nieselektywną tworzą czujniki,

w których elementem bezpośredniej

detekcji gazu jest półprzewodnik. Zapewnienie

właściwego systemu detekcji

gazów w danym obiekcie obejmuje

m.in. prawidłowe wyznaczenie

punktów montażu detektorów, sposobu

jego komunikacji z urządzeniem

nadrzędnym, algorytm sterowania

z ewentualnym podziałem na strefy,

a przede wszystkim dobór detektora

ze względu na zastosowany czujnik.

Punkt montażu detektora oznacza

jego umieszczenie w miejscu, w którym

może nastąpić ewentualny wyciek

gazu, oraz stosownie do własności

fizykochemicznych danego

gazu. Poza parametrami gazu, m.in.

takimi jak gęstość czy temperatura,

niezwykle istotna jest także zdolność

do tworzenia obłoków, która całkowicie

uniemożliwia stosowanie tzw.

zasady promienia zasięgu działania

detektora, szczególnie z powodu dyfuzyjnej

metody pomiaru, na której

bazuje większość detektorów. Nawet

przy prawidłowo rozmieszczonych

elementach to właśnie dobór detektorów

ze względu na zastosowany

czujnik decydująco wpływa na jakość

systemu detekcji. Do dyspozycji są

czujniki selektywne i nieselektywne.

W przypadku potrzeby wykrywania

gazów, takich jak np. tlenek węgla,

stosowanie tanich detektorów opartych

na nieselektywnych czujnikach

półprzewodnikowych powoduje degradację

jakości całego systemu. Degradacja

ta przejawia się w zgłaszaniu

fałszywych alarmów, powodujących

nieuzasadnione wyłączenia obiektu

z ruchu, np. blokadę funkcjonowania

garażu lub przerwanie procesów

produkcyjnych. Kolejnym skutkiem

degradacji systemu przez zastosowanie

tanich czujników półprzewodnikowych

jest znaczne zwiększenie

poboru prądu, co przy zainstalowaniu

kilkudziesięciu, a często kilkuset

detektorów powoduje duże straty

energii elektrycznej. Użycie selektywnych

detektorów, służących wykryciu

tylko właściwego gazu, skutkuje uzyskaniem

trudnych do przecenienia

korzyści.

W krótkim artykule nie sposób ująć

wszystkich aspektów i możliwości

rozwiązywania problemów punktowej

detekcji gazów. Firmy często

udzielają bezpłatnych, indywidualnych

szkoleń i konsultacji. Pomagają

także projektantom w wyznaczaniu

właściwych miejsc montażu detektorów

i doborze poszczególnych elementów

systemów detekcji gazów.

Mgr inż. Leszek Muszyński

Pro-Service

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary

Mikroprocesorowe detektory gazów

w garażach wielostanowiskowych

Wielostanowiskowy garaż, to obecnie standard w budownictwie wielorodzinnym

czy też komercyjnym. Zamontowane tam mikroprocesorowe

detektory gazów działają jako sterowniki wentylacji.

PROMOCJA

Ustawodawca w Rozporządzeniu

Ministra Infrastruktury

w sprawie warunków technicznych,

jakim powinny odpowiadać

budynki i ich usytuowanie

z dnia 12 kwietnia 2002r. (Dz.U.

75 poz. 690 z późniejszymi zmianami)

zastrzegł, iż w garażach

zamkniętych, które mają więcej

niż 10 stanowisk postojowych,

należy stosować wentylację

mechaniczną sterowaną za pomocą

czujników niedopuszczalnego

stężenia tlenku węgla.

Ponadto w garażach, w których

poziom podłogi znajduje się

poniżej poziomu terenu i w których

dopuszcza się parkowanie

samochodów zasilanych LPG,

należy stosować wentylację mechaniczną

sterowaną za pomocą

czujników niedopuszczalnego

stężenia gazu propan-butan.

W dużym budynku biurowym,

usługowym czy też mieszkalno--usługowym

wentylacja garażu może stanowić

30% lub więcej całkowitego rocznego

zużycia energii dla części wspólnych.

Bywają przypadki, że wentylacja garażu

zużywa więcej energii niż jego oświetlenie.

Ekonomiczne sterowanie wentylacją,

zapewniające jednocześnie

bezpieczeństwo, jest wyzwaniem dla

zarządców budynków.

Jakie zatem detektory stosować

i na co zwrócić uwagę przy ich

doborze?

W niewielkich instalacjach pod budynkami

mieszkalnymi zwykle wszelkie

potrzeby z zakresu sterowania zaspokoi

system oparty na detektorach

przekaźnikowych. Instalacja takich

urządzeń jest bardzo prosta, nie ma

też potrzeby kupowania i instalowania

dodatkowych central do przetwarzania

i przekazywania sygnałów z detektorów

do wentylacji. W systemach rozległych,

wielopoziomowych, bardziej rozbudowanych

(garaże w dużych budynkach

biurowych, galeriach handlowych) warto

zastosować detektory wyposażone

w komunikację MODBUS. System taki,

wpięty w BMS, daje nam dużo większe

możliwości zbierania danych, sterowania

i nadzoru, począwszy od dokładnej

lokalizacji detektora, a co za tym idzie

możliwości załączenia wentylacji tylko

w określonym miejscu, poprzez rejestrację

parametrów pracy każdego z urządzeń

(zmiany poziomu stężeń danego

gazu, przekroczenia stężeń gazów, czasy

załączeń i pracy wentylacji, itp.). Zwykle

w tego typu systemie konieczna jest

centrala do określonej ilości urządzeń.

Na rynku znajdziemy jednak detektory,

które zamiast centrali, mogą być podpięte

do swobodnie programowalnego

sterownika plc (w tym detektory fi rmy

Hekato). Jest to o tyle istotne, że coraz

częściej instalatorzy korzystają z szaf

sterowniczych, w których mają już prze-

Fot. 1. Detektor CO z komunikacją MODBUS. Producent:

Hekato Polska Sp. z o.o. S.K.

Fot. 2. Detektor LPG z komunikacją MODBUS. Producent:

Hekato Polska Sp. z o.o. S.K.

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary P.

REKLAMA

Fot. 3. Tablica sygnalizacyjna do systemu detekcji w garażach.

Producent: Hekato Polska Sp. z o.o. S.K.

widziane i zamontowane tego typu sterowniki i nie chcą

mnożyć kosztów poprzez instalowanie dodatkowych central

czy szaf do detekcji.

W Polsce, w większości systemów detekcji w garażach,

urządzenia są wyposażone w sensory półprzewodnikowe.

Są to detektory progowe (sygnalizują przekroczenie

określonych stężeń gazów). Detektory z czujnikiem półprzewodnikowym

są coraz częściej zastępowane przez

czujniki elektrochemiczne (dla CO), które są dokładniejsze

i szybsze we wskazaniach mierzonych stężeń, a co za tym

idzie pozwalają uruchomić wentylację na czas jak najkrótszy

– niezbędny do przewietrzenia pomieszczenia. Czujniki

elektrochemiczne nowej generacji charakteryzują się również

długą żywotnością 6-8 lat. Wymagania norm europejskich,

w tym m.in. PN-EN 50545-1, dotyczące jakości urządzeń

detekcji w garażach, przyczyniły się do wyeliminowania

detektorów z czujnikiem półprzewodnikowym z rynków

naszych zachodnich sąsiadów. W Polsce kilku producentów

oferuje detektory tlenku węgla z czujnikami elektrochemicznymi,

ale nieliczni dają możliwość wymiany elementu

pomiarowego półprzewodnikowego na elektrochemiczny

(możliwość wymiany samych głowic w przypadku zmiany

wymagań prawnych, bez konieczności wymiany całego

urządzenia). Do ich grona zalicza się również fi rma Hekato.

Koszty zakupu i eksploatacji

Przy wyborze detektorów warto wziąć pod uwagę nie tylko

cenę urządzeń, ale również łatwość montażu i uruchomienia

systemu, a także koszty jego eksploatacji. Bezpieczeństwo

użytkowników, ale również koszty generowane przez

system wentylacji są w ogromnej mierze uzależnione od

właściwej eksploatacji systemu detekcji – dokonywania

regularnych kontroli, czynności konserwacyjnych oraz rekalibracji,

czyli ponownego wzorcowania sensorów pomiarowych.

Detektory przeznaczone do garaży są zwykle

urządzeniami nie wymagającymi na co dzień dodatkowej

obsługi. Jednak raz na pół roku/raz do roku wymagany jest

przegląd urządzeń, a zwykle raz na trzy lata – okres ten zależy

od rodzaju sensorów zamontowanych w urządzeniu

– konieczne jest ponowne wzorcowanie czujników (zwyczajowo

tzw. rekalibracja). Na polskim rynku są producenci,

którzy umożliwiają użytkownikom dokonywanie samodzielnych

przeglądów okresowych (po ich odpowiednim

przeszkoleniu na danym obiekcie), dzięki czemu użytkow-

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary

Fot. 4. Detektor przekaźnikowy CO.

Producent: Hekato Polska Sp. z o.o. S.K.

Fot. 5. Wyniesiona głowica pomiarowa LPG (wer.przekaźnikowa).

Producent: Hekato Polska Sp. z o.o. S.K.

nicy mogą zaoszczędzić na kosztach takich

przeglądów. Jednak w przypadku

rekalibracji należy zwrócić szczególną

uwagę, żeby była to czynność wykonywana

przez specjalistyczny serwis,

z uprawnieniami potwierdzonymi przez

producenta.

W większości urządzeń proces „kalibracji”

ogranicza się do wymiany (1 x na 3

lata) „starego” modułu z sensorem (tzw.

głowicy) na „nowy”, czyli skalibrowany

w laboratorium przez producenta. Cała

czynność wymiany głowicy pomiarowej

w garażu trwa kilka minut i nie

ma konieczności demontażu całego

detektora i pozostawienia garażu bez

sprawnego systemu. Do czego prowadzi

zaniechanie takich czynności?

Czy zarządcy mogą w ten sposób zaoszczędzić?

Naturalną cechą czujników

półprzewodnikowych stosowanych

w większości garaży w Polsce jest zjawisko

starzenia się sensorów polegające

na zwiększaniu ich czułości. Może

to powodować częstsze, niepotrzebne

załączanie wentylacji. Tak więc „oszczędzając”

na serwisie zarządca i w konsekwencji

użytkownicy narażają się nieświadomie

na jeszcze większe wydatki

eksploatacyjne: nadmiernie czuła detekcja

to częste załączenia wentylacji,

a to z kolei większy pobór energii. Z innej

strony na polskim rynku możemy

też znaleźć detektory, dla których producent

zaleca dokonywanie częstszych

rekalibracji np. 1 raz w roku. Stanowi to

duże obciążenie budżetu szczególnie

dla niewielkich wspólnot mieszkaniowych.

Zatem wybór dobrego urządzenia

to nie tylko cena, ale też świadomość

kosztów jego eksploatacji.

Wartości progów alarmowych, przy

których system powinien załączać wentylację,

to również jeden z czynników

determinujących bezpieczeństwo, ale

również wpływającym na koszty poboru

energii elektrycznej przez system wentylacji.

W Polsce nie mamy jednoznacznych

wytycznych co do metodologii

pomiarowej gazu wskazanego przez

ustawodawcę. Jeśli chodzi o tlenek węgla

przywołana wcześniej norma europejska

PN-EN 50545-1, czy też wytyczne

naszych zachodnich sąsiadów, odwołują

się do pomiarów średnioważonych co

najmniej 15-minutowych dla niskich

stężeń i jednominutowych dla wysokich

(odpowiednik NDS i NDSch). Wśród części

inwestorów oraz użytkowników panuje

wciąż jeszcze błędne przekonanie,

że detektory powinny powodować załączanie

wentylacji niemal natychmiast

nawet przy niskich progach alarmowych

dla CO. Zastosowanie detektorów CO

z pomiarem chwilowym dla niskich progów

detekcji, naraża użytkownika końcowego

na zwiększone, nieuzasadnione

koszty poboru energii elektrycznej.

Przy stałym dążeniu do ograniczenia

kosztów, musimy mieć jednak świadomość,

że zastosowanie detektorów tlenku

węgla czy LPG nie jest uniwersalnym

rozwiązaniem. W przypadku dużej ilości

spalin emitowanych z samochodów

z silnikiem Diesla system detekcji nie

zadziała. Spaliny te bowiem charakteryzują

się bardzo niewielką ilością tlenku

węgla w składzie. Z uwagi jednak

na dużą ilość szkodliwych substancji,

które emitują, warto więc zastanowić

się nad zastosowaniem dodatkowych

detektorów gazów charakterystycznych

dla Diesli np. CO 2

lub NOx.

Nie zapominajmy, że uzupełnieniem

systemu detekcji w każdym garażu

są tablice sygnalizacyjne zawieszone

w ciągach komunikacyjnych. Samo

uruchomienie tablic sygnalizacyjnych

bezpośrednio po przekroczeniu wartości

uruchamiających wentylację, nie

oznacza jeszcze stężenia zagrażającego

życiu osób przebywającym w garażu.

Ustawienia zastosowane w detektorach

zapewniają wczesne wykrywanie wzrostu

stężenia – na poziomie bezpiecznym

dla użytkowników.

Hekato Polska sp. z o.o. s.k.

ul. Karpacka 22, 54-617 Wrocław

e-mail: biuro@hekato.pl

www.hekato.pl

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary P.

Mikroprocesorowe detektory gazów

w garażach podziemnych – charakterystyka

To, że w wielu branżach warunki pracy wystawiają pracowników na zagrożenie

ze strony groźnych dla zdrowia gazów, jest rzeczą powszechnie

znaną. Dotyczy to szczególnie metalurgii, przemysłu chemicznego, paliwowego,

wydobywczego czy samochodowego. Jednakże przeciętny Kowalski

żyjący w dużym mieście i korzystający regularnie z podziemnych

garaży przy budynkach użyteczności publicznej lub centrach handlowych

również jest narażony na ryzyko kontaktu ze szkodliwymi gazami.

Dlatego systemy detekcji LPG, CO oraz kilku innych gazów w podziemnych

garażach, sprzężone z wydajnym systemem wentylacji mechanicznej,

to dziś podstawa bezpiecznego korzystania z tych obiektów.

Konieczność stosowania detektorów

tlenku węgla (CO), gazu

propan-butan (LPG) oraz ewentualnie

tlenków azotu (NO, N 2

NO 2

i inne) we wszystkich podziemnych

i wielostanowiskowych

garażach narzuca Rozporządzenie

Ministra Infrastruktury z 12

kwietnia 2002 roku (Dz.U. nr 75,

poz. 690 z późniejszymi zmianami),

które mówi, iż mają stanowić

one element składowy instalacji

wentylacyjnej mechanicznej. Ich

zadaniem w tej architekturze jest

sterowanie wentylacją poprzez

uruchamianie funkcji wywiewu

– czyli wentylatorów wywiewnych

– ze ściśle określoną mocą i wydajnością,

w sytuacji w której wykrywają

ponadnormatywne, czy też

raczej ponadprogowe stężenie

poszczególnych gazów.

Nie sposób w tym miejscu nie

wspomnieć o normie PN 50545-

1, która określa wymagania dla

wszystkich elektrycznych przyrządów

do wykrywania i pomiaru

gazów toksycznych i palnych

w tunelach i garażach – niezależnie

od tego czy zasilane są prądem

230 V AC czy też 12 V DC. Norma

ta określa m.in. nowe progi alarmowe,

które nie są jak dawniej

klasycznymi wartościami progowymi lecz

wynikiem obliczenia średniej ważonej

w określonej jednostce czasu, co wymusiło

stosowanie cyfrowych technik obliczeniowych

i zarazem określiło konkretny typ

detektorów dla garaży i tuneli: wieloprogowe

detektory mikroprocesorowe.

Zasada działania detektorów

dla garaży

Przed scharakteryzowaniem nowoczesnych

detektorów gazów dla podziemnych

garaży wielkopowierzchniowych należy

wspomnieć o tym, co stanowi „serce” tych

Fot. PIXABAY

urządzeń, czyli o sensorach – modułach

zmieniających swoje parametry pod

wpływem różnego rodzaju gazów. Cztery

podstawowe rodzaje sensorów w detektorach

to sensory katalityczne, elektrochemiczne,

półprzewodnikowe oraz sensory

absorpcyjne IR (Infra-Red, czyli działające

w oparciu o podczerwień). Wszystkie one

mają różną charakterystykę, budowę, zasadę

działania, zakresy pomiarowe oraz

selektywność, ale łączy je jedno – zmienność

parametrów w miarę upływu czasu.

Dlatego ich regularna kalibracja jest rzeczą

obowiązkową i na szczęście dziś do-

Fot. 1. Podziemne parkingi muszą być wyposażone w systemy detekcji gazów sprzężone

z systemem wentylacji.

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary

Fot. HEKATO

Fot. 2. Elektroniczna wyniesiona

głowica pomiarowa dla systemu detekcji

LPG umożliwia wczesne uruchomienie

wentylacji w garażach.

Fot. 3. Detektor DE-TOX w wersji

z komunikacją Modbus to odpowiedź na

potrzeby podziemnych garaży.

Fot. 4. Mikroprocesorowy

elektrochemiczny detektor DE-TOX służy

do ciągłej kontroli stężenia poziomu CO

m.in. w garażach podziemnych.

syć prostą, gdyż upowszechniony już system

wymiennych modułów z sensorem

i niezbędną elektroniką umożliwił użytkownikom

(administratorom) demontaż

modułów z sensorami bez rozebrania całego

detektora, szybką kalibrację i ponowny

montaż już skalibrowanego lub też całkowicie

nowego modułu. W przypadku

systemu złożonego z kilkudziesięciu lub

kilkuset detektorów w dużym podziemnym

garażu ma to ogromne przełożenie

na jakość i czas jego konserwacji.

Detektory gazów stosowane w podziemnych

garażach można dzielić według

różnych klasyfikacji, jednak najczęstszym

jest podział na detektory jednogazowe,

które wykrywają tylko jeden konkretny

gaz, oraz wielogazowe czyli takie, które są

z d a n i e m

E K S P E R T A

Czy w systemach detekcji gazów w podziemnych garażach istnieją wyraźne relacje między jakością

detektorów, metodą ich działania i kosztami funkcjonowania tych systemów?”

Iwona Żupańska – Prezes Zarządu, Hekato Electronics Sp. z o.o.

Na pewno kilka takich relacji istnieje i cena samych detektorów dla

takich obiektów nie jest najistotniejszym czynnikiem, gdyż na bilans

kosztów funkcjonowania systemu wpływa również łatwość jego

montażu i uruchomienia, a także koszty jego codziennej eksploatacji.

Jednocześnie te średnie codzienne koszty uzależnione są od

właściwej eksploatacji systemu detekcji, co oznacza m.in. dokonywanie

regularnych kontroli, czynności konserwacyjnych oraz rekalibracji

czyli ponownego wzorcowania sensorów pomiarowych.

Detektory przeznaczone do garaży są zwykle urządzeniami nie

wymagającymi na co dzień dodatkowej obsługi. Jednak raz na pół

roku/raz do roku wymagany jest przegląd urządzeń, a zwykle raz

na trzy lata – okres zależy tu od rodzaju sensorów zamontowanych

w urządzeniu – konieczne jest ponowne wzorcowanie czujników

(zwyczajowo tzw. rekalibracja). Wartości progów alarmowych przy

których system powinien załączać wentylację to również jeden

z czynników determinujących koszty poboru energii elektrycznej

przez system wentylacji.

W Polsce nie mamy jednoznacznych wytycznych co do metodologii

pomiarowej gazu wskazanego przez ustawodawcę. Jeśli chodzi

o tlenek węgla, norma europejska PN-EN 50545-1 czy też wytyczne

naszych zachodnich sąsiadów odwołują się do pomiarów średnioważonych

co najmniej 15 minutowych dla niskich stężeń i jednominutowych

dla wysokich (odpowiednik NDS i NDSch). Wśród części

inwestorów oraz użytkowników panuje wciąż jeszcze błędne przekonanie,

że detektory powinny powodować załączanie wentylacji

niemal natychmiast nawet przy niskich progach alarmowych dla

CO. Tymczasem zastosowanie detektorów CO z pomiarem chwilowym

nawet dla niskich progów detekcji, naraża inwestora na gwałtowny

wzrost kosztów eksploatacji systemu, w dodatku nieuzasadniony,

gdyż ogromna część alarmów przy detekcji z pomiarem

chwilowym to alarmy fałszywe .

Przy stałym dążeniu do ograniczenia kosztów nie należy tracić

z oczu najważniejszej kwestii, jaką jest bezpieczeństwo. Warto mieć

świadomość, że zastosowanie wyłącznie detektorów tlenku węgla

i LPG nie jest uniwersalnym rozwiązaniem. W przypadku dużej ilości

spalin emitowanych z samochodów z silnikiem Diesla, system detekcji

nie zadziała, gdyż spaliny z takich napędów charakteryzują się

bardzo niewielką ilością tlenku węgla w składzie. Z uwagi na dużą

ilość szkodliwych tlenków azotu, które silniki Diesla emitują, warto

zastanowić się nad zastosowaniem dodatkowych detektorów gazów

charakterystycznych dla nich, takich jak na przykład detektory

CO 2

lub NO x

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary P.

z d a n i e m

E K S P E R T A

Czym może grozić zastosowanie detektorów nieselektywnych w systemach sterowania wentylacją

podziemnych garaży wielostanowiskowych?

mgr inż. Leszek Muszyński, Kierownik Rozwoju i Wdrożeń, P.W. Pro-Service Sp. z o.o., Kraków

Detektory gazów toksycznych i wybuchowych, które są przeznaczone

do instalowania w garażu, zbudowane są z dwóch czujników, tj. dla

tlenku węgla i oparów LPG. Rodzaj zastosowanych czujników dla tlenku

węgla wpływa jednoznacznie na jakość i sprawność całego systemu

detekcji. Dla utrzymania wysokich parametrów eksploatacyjnych, rekomendowane

jest stosowanie w detektorach selektywnych czujników

elektrochemicznych. Takie rozwiązanie charakteryzuje się zdecydowaną

przewagą nad detektorami z czujnikami nieselektywnymi (półprzewodnikowymi),

które mają następujące, niekorzystne własności:

1. Brak wykrywania tylko określonego typu gazu np. tlenku węgla,

a zatem zgłaszane przez system fałszywe alarmy, które powodują

niepotrzebne wyłączenia obiektów z ruchu.

2. Krótsze okresy pomiędzy wymaganymi kalibracjami, a więc wysokie

koszty serwisu.

3. Elementy grzejne powodujące znaczące podniesienie poboru prądu.

Przy standardowych ilościach rzędu dziesiątek sztuk w przeciętnym

obiekcie garażowym ma to wyraźny wyższy wymiar ekonomii

eksploatacyjnej.

4. Wysoka wrażliwość na obniżony poziom tlenu w powietrzu co

powoduje brak skuteczności wykrywania zagrożenia gazowego.

Reasumując, stosowanie czujników nieselektywnych w detektorach

obniża jakość techniczną i znacząco podwyższa koszty utrzymania

całego systemu detekcji.

w stanie stwierdzić obecność i określić

stężenie kilku różnych gazów – często

dwóch lub trzech.

Fot. PRO-SERVICE

Fot. 5. Detektor DUOmaster CO-LPG G

współracuje z typowymi centralkami

i sterownikami. Zasilany jest prądem

o napięciu 12 V lub 24 V.

Detektory mikroprocesorowe dla

dużych podziemnych garaży –

charakterystyka

Mikroprocesorowe detektory dla podziemnych

garaży to stacjonarne urządzenia

o najczęściej dwóch lub trzech

progach alarmowych, służące do samodzielnego

i ciągłego kontrolowania obecności

danego gazu (lub kilku gazów)

w jednym miejscu lub wykrywania i sygnalizacji

pojawienia się określonego gazu

w stężeniu szkodliwym dla człowieka

w określonej przestrzeni. Wyposaża się

je w opisane wcześniej wymienne moduły

z sensorami różnego rodzaju, które

można łatwo, co kilka lat (lub miesięcy),

kalibrować lub wymieniać na nowe. Detektory

te w dużych garażach wielostanowiskowych

z reguły tworzą swoiste sieci,

sterowane przez podłączoną do nich

światłowodami centralkę główną, która

dodatkowo „obudowana” jest takimi elementami

instalacji jak choćby urządzenia

alarmowe czy urządzenia wykonawcze

i która – co narzucają przepisy prawa

– zarządza zachowaniem wentylacji mechanicznej.

Tak stworzone systemy stacjonarne

działają w sposób permanentny,

monitorując wiele miejsc jednocześnie

w oparciu o sensory jedno- jak i wielogazowe.

Warto zauważyć, że obecnie zapis

zdarzeń, przekazywanie alarmu do odpowiednich

służb, uruchamianie wentylacji

lub wstrzymywanie procesów odpowiadających

za emisję wykrytych gazów,

Fot. PRO-SERVICE

Fot. 6. Detektor Tmaster CO-LPG-NO 2

G posiada czujniki elektrochemiczne

i półprzewodnikowe.

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary

bądź sygnalizowanie awarii czy terminu

kolejnej kalibracji, to zadania realizowane

przez niemal wszystkie nowoczesne systemy

stacjonarne, które od kilku lat opierają

się na detektorach adresowalnych,

czyli takich, które komunikują się z centralką

dwukierunkowo w oparciu np. o protokół

Modbus. Uważny czytelnik zapewne

zastanawia się nad znaczeniem przymiotnika

„mikroprocesorowe”, który pojawił się

w zestawieniu ze słowem „detektory” i który

sugeruje obecność układów elektronicznych

opartych na mikroprocesorach.

W rzeczy samej tak jest. Najnowocześniejsze

cyfrowe detektory gazów stosowane

w podziemnych parkingach są niemalże

samodzielnymi mikrokomputerami kontrolującymi

w sposób ciągły – poprzez cykliczny

pomiar – obecność gazów takich

jak CO, CO 2

, LPG czy CNG i wyposażonymi

w mikroprocesory, które sterują praktycznie

wszystkimi funkcjami detektorów.

Chodzi tu więc nie tylko o kontrolowanie

samego cyklicznego pomiaru stężenia

określonych gazów, ale też o takie funkcje,

jak m.in. kompensacja termiczna, odczyt

historii zdarzeń, kalibracja bez ingerencji

we wnętrze obudowy czy wymiana

informacji z urządzeniami podłączonymi

pod wyjścia (centralka, zewnętrzne sygnalizatory

akustyczne i optyczne, sterownik

układu wentylacji itd.).

Warto zauważyć, że mikroprocesorowe

detektory stosowane na podziemnych

parkingach to najczęściej detektory

selektywne, oparte na sensorach elektrochemicznych

lub Infra-Red i coraz

częściej pracujące w układach dwulub

trzygazowych. Widać to po ofercie najważniejszych

producentów detektorów

na rynku europejskim, którzy w kategorii

„garaże i parkingi” regularnie oferują detektory

LPG/CNG lub CO/CO 2

bądź łączące

trzy najistotniejsze zagrożenia, czyli

CO/LPG/CNG bądź CO/CO 2

/LPG. Przy

tym wszystkim z uwagi na zróżnicowaną

wagę poszczególnych gazów należy zawsze

dokładnie przemyśleć kwestię detektorów

łączących sensory różnych gazów

– inwestorzy powinni być świadomi

tych zróżnicowanych właściwości gazów

i wynikających z tego możliwości ich detekcji

na różnych wysokościach od poziomu

posadzki w garażu podziemnym

i jeśli sięgają po rozwiązania z taką kombinacją,

to powinny to być wyłącznie

wyroby najwyższej jakości. Niemniej za

z d a n i e m

E K S P E R T A

Dlaczego stosowanie detektorów gazu w określonych miejscach

i sytuacjach jest tak istotne?

Michalina Drozdowska, założycielka SAFETY DAY, specjalista i audytor z zakresu bezpieczeństwa.

Gazy występujące w nieznanym i niekontrolowanym składzie

to bezpośrednie zagrożenie. Nie ma znaczenia to, czy gazy lub

ich mieszaniny występują w postaci sprężonej, rozprężonej bądź

skroplonej. Wśród podstawowych niebezpieczeństw jakie niosą

ze sobą gazy wyróżniamy ryzyko eksplozji, intoksykację oraz

niedotlenienie osób znajdujących się w strefie wystąpienia gazu.

Niedotlenienie może szybko doprowadzić do utraty przytomności

i w dłuższym czasie uszkodzenia kory mózgowej. Dłuższe wystawienie

na gazy toksyczne również prowadzi do uszkodzenia mózgu

oraz wielu innych narządów, kończąc się nieraz ogólnoustrojową

reakcją zapalną. Obie sytuacje objawiają się nie tylko poprzez

senność, zawroty głowy czy nudności następujące przed utratą

przytomności, ale też m.in. poprzez nieskładne zachowanie, afazję

czy upośledzenie czucia powierzchniowego. Dlatego w wielu

branżach i określonych obiektach stosowanie mierników i detektorów

jest sprawą krytyczną. W przypadku garaży podziemnych

największym zagrożeniem jest toksyczność tlenku węgla i tlenków

azotu oraz wybuchowość gazu LPG. Istnieją jednak jeszcze inne

zagrożenia, takie jak efekt wyparcia tlenu w określonej przestrzeni,

co grozi niedotlenieniem obecnych tam ludzi. Co prawda w podziemnych

garażach nie jest to zagrożenie pierwszego rzędu, lecz

w przemyśle wykorzystującym azot i hel już tak. Niebezpieczny jest

też tlen, a właściwie jego nadmiar i zbyt wysokie stężenie, które

drastycznie podnosi jego palność.

Jakie znaczenie ma rozmieszczenie detektorów w podziemnych garażach?

W silnikach samochodowych paliwo spalane z tlenem, prowadzi

do powstawania gazów spalinowych zawierających tlenki azotu,

tlenek węgla i dwutlenek węgla. Ponieważ toksyczne tlenki węgla,

mające gęstość zbliżoną do powietrza, wnikają do organizmu człowieka

poprzez układ oddechowy, wykrywające je detektory muszą

być montowane na wysokości głowy przeciętnego dorosłego

Europejczyka, czyli 160 do 180 cm od poziomu posadzki. Cięższy

od powietrza propan butan wymusza montowanie detektorów

LPG na wysokości gromadzenia się wyciekającego z nieszczelnego

zbiornika samochodowego gazu tj. około 30 cm nad posadzką. Planując

rozmieszczenie detektorów gazów w garażach podziemnych

trzeba unikać bliskości wentylatorów, miejsc nasłonecznionych (np.

pod szklanymi panelami w sufitach), ale także elementów instalacji

elektrycznej takich jak kable wysokiego napięcia czy rozdzielnice

elektryczne, które wytwarzają zakłócające pole elektromagnetyczne.

Pamiętać należy również, że przy założeniu, iż zasięg jednego

detektora to okrąg o promieniu około 8 metrów, montując detektor

na ścianie zmniejszamy jego obszar detekcji do około 100 m 2

z 200 m 2 , jakie zapewnia montaż tego urządzenia na słupach konstrukcji

nośnej w garażach podziemnych.

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary P.

Fot. PRO-SERVICE

Fot. 7. Centralka modularPAG ma

budowę modułową i posiada wejścia

analogowe w standardzie 4-20 mA

lub cyfrowe w standardzie RS485

z zaimplementowanym protokołem

ModBUS/RT.

każdym razem detektory mikroprocesorowe

to urządzenia całkowicie automatyczne,

pozbawione elementów służących

regulacji jakiegokolwiek parametru

(co nie jest jednoznacznie pozytywnym

aspektem, gdyż prowadzi m.in. do wzrostu

kosztów kalibracji), działające dwulub

trójprogowo (stopniowanie alarmu

w miarę wzrostu stężenia gazu w rejonie

wykrywania) i produkowane zarówno

w wersjach z zasilaniem 230 V jak też 12 V

i 24 V. Zdecydowana większość detektorów

garażowych i parkingowych z chwilą

wykrycia zagrożenia, czyli de facto

przekroczenia ustalonych progów dopuszczalnego

stężenia określonych gazów,

uruchamia alarmową sygnalizację

akustyczną i optyczną i uaktywnia wyjścia

sterujące dla wywołania określonych

działań w obrębie systemu wentylacji.

Jest tu jednak pewna pułapka, ujawniająca

się szczególnie w przypadku bardzo

rozległych i wielosektorowych parkingów

i garaży. Mianowicie w przypadku

gdy wykrycie wzrostu stężenia CO lub

LPG następuje tylko w jednym sektorze,

sterowniki zarządzają „przewietrzenie”

całego obiektu, co dla wielu odległych

od miejsca detekcji sektorów – zupełnie

czystych z punktu widzenia pracujących

w nich detektorów – nie ma kompletnie

sensu i jest wyłącznie generowaniem

kosztów. Dlatego architektura systemów

detekcji gazów i wentylacji, zalecana

dla wielosektorowych parkingów, to

architektura podzielona na podsektory

z lokalnymi centralkami sterującymi pracą

lokalnych urządzeń wykonawczych

wentylacji. Dzięki jej zastosowaniu każda

detekcja szkodliwych gazów w określonym

sektorze obiektu wywołuje wentylowanie

wyłącznie zagrożonego sektora

z pominięciem pozostałych.

Wracając do samej konstrukcji detektorów

adresowanych do podziemnych

garaży, trzeba zauważyć, iż na rynku dominuje

trend konstruowania jednoczęściowych

detektorów, stanowiących zwartą

bryłę obudowaną w sposób szczelny

przy gwarancji IP na poziomie minimum

54. Te kompaktowe urządzenia mieszczą

w sobie wszystko na raz: zasilacz, sensory

gazów, elektronikę z układami sterującymi

oraz sygnalizatory dźwiękowe (mała

syrena) i optyczne (diody). Wymiary mikroprocesorowych

detektorów gazów są

– jak to już zostało zasugerowane – dość

niewielkie, gdyż typowe urządzenie dla

garaży podziemnych, to co najwyżej półkilogramowy,

obudowany wytrzymałymi

pokrywami – na przykład z tworzywa ABS

– detektor o wysokości 20 cm, szerokości

8-10 cm i głębokości około 8 cm, z dwupunktowym

mocowaniem do podłoża.

Warto wrócić jeszcze do kwestii projektowania

systemów detekcji szkodliwych

gazów w podziemnych garażach i roli

centralek. W bardzo dużych obiektach

– których stale w Polsce przybywa – systemy

składają się albo z jednej, albo też kilku

Fot. GAZEX

Fot. 9. Progowe detektory nadmiaru

spalin (CO, CO 2

, NO 2

) oraz gazów

wybuchowych (LPGCNG) dedykowane

są do podziemnych garaży.

Fot. PRO-SERVICE

Fot. 8. Detektor uniTOX.CO G posiada

optyczną sygnalizację zasilania,

przekroczenia progów alarmowych

i awarii.

jednostek centralnych i setek detektorów.

To określenie nie jest przypadkowe, gdyż

do nowoczesnej centralki od renomowanego

producenta (to ważne by był

renomowany – należy unikać zawodnych

wyrobów „No-Name” od nieznanych

producentów), można podłączyć 500

lub nawet więcej detektorów, zasilanych

na przykład prądem o napięciu 12 V z samej

centrali lub z własnych zasilaczy. Takie

centralki przypominają szafy sterownicze

dla systemów automatyki i mają często

budowę modułową dla łatwej rozbudowy

systemu w przyszłości. Dzięki temu,

że detektory wysyłają do nich informacje

pomiarowe i diagnostyczne, centralki zapewniają

wizualizację wszystkich stanów

detektorów i realizują odpowiednie dla

danej sytuacji funkcje sterownicze poprzez

moduły wyjść (komunikacja m.in.

poprzez łącze RS-485 i protokół Modbus).

W ten sposób realizowane są takie zadania

jak współpraca z systemami wentylacji,

tablicami i lampami ostrzegawczymi, sygnalizatorami

akustycznymi, ale też i z systemami

przeciwpożarowymi.

Kilka uwag końcowych

Sensory umieszczane w wymiennych

modułach detektorów garażowych,

mają jedną poważną wadę, która objawia

się postępującą degradacją zdolności

do wykrywania gazów wraz

z upływem czasu, co prowadzi do nieuchronnego

przekłamania pomiarów

detektora. Ignorowanie tego zjawiska

generuje niebezpieczną dla ludzi sytuację,

w której detektor zbyt późno, bądź

wcale nie sygnalizuje obecności szkod-

Fachowy Instalator 6 2019

pomiary

Fot. PRO-SERVICE

Fot. GAZEX

Fot. 10. DINster3xRS kontroluje i wizualizuje stany detektorów,

oraz steruje urządzeniami zewnętrznymi.

Fot. 11. Uniwersalny moduł sterująco-zasilający UMS-3 do

współpracy z detektorami i modułami alarmowymi montuje się

na szynie.

Fot. PIXABAY

Fot. 12. Zagrożeniem w podziemnych garażach są nie tylko LPG i tlenki węgla, ale również

tlenki azotu.

liwego gazu. Dlatego administratorzy

systemów detekcji szkodliwych gazów

– wszystkich, nie tylko tych w podziemnych

garażach – muszą kategorycznie

przestrzegać zasad dotyczących kalibracji

i wykonywać ją zgodnie ze wskazówkami

producentów detektorów (modułów),

którzy zawsze precyzyjnie określają

warunki jej przeprowadzenia – tak, aby

zapewnić prawidłowe wskazania modułu.

Podczas kalibracji sensor wystawiany

jest na działanie mieszaniny określonego

gazu z powietrzem. Precyzja przygotowania

tej mieszaniny oraz metoda podania

jej na sensor jest ściśle określona

przez producenta i kategorycznie należy

się trzymać podanych przez niego wskazań.

Proces kalibracji to dobra okazja

do weryfi kacji warunków, w jakich dany

detektor pracuje i do ewentualnego dokonania

korekt w ustawieniach parametrów

pracy całego systemu. Zdarza się,

że wykwalifi kowany fachowiec dochodzi

do wniosku, iż wymagana jest wymiana

modułu z sensorem na inny, zawierający

bardziej odpowiedni rodzaj sensora dla

warunków panujących w podziemnym

garażu, bądź na moduł wyposażony

w sensory oparte na dwóch (czasem

Fot. 13. Detektor CO z serii DE-TOX

posiada 3 wyjścia alarmowe i jedno

wyjście awarii – wszystkie obciążalne

do 4A.

Fot. HEKATO

trzech) różnych metodach pomiaru stężenia

gazu.

Tak jak w każdej innej lokalizacji, tak

i w podziemnych garażach dla dziesiątek

i setek samochodów, systemy detekcji gazów

powinny być dopasowane do specyfiki

tych obiektów. Wspierane przez

urządzenia uzupełniające takie jak m.in.

czujniki przeciwpożarowe czy czujniki

temperatury, wilgotności i ciśnienia, oraz

przez urządzenia wykonawcze (zawory,

sygnalizatory akustyczno-optyczne) tworzą

struktury o bardzo szerokich możliwościach,

które należy umieć wykorzystać.

Zdarza się jednak dość często, że tak duże

możliwości wykorzystywane są w sposób

niepełny, czasem zaledwie pięćdziesięciu

procentach i dzieje się to na skutek albo

przeszacowania potrzeb obiektu, albo

na skutek braku wiedzy i umiejętności

osób odpowiedzialnych za instalację. Dlatego

projektowanie i montaż systemów

detekcji gazów wybuchowych i toksycznych

należy zlecać wyspecjalizowanym

podmiotom, które posiadają odpowiednie

możliwości techniczne, wiedzę, umiejętności,

specjalistyczne oprogramowanie

projektowe oraz – co bardzo ważne

– uprawnienia.

Łukasz Lewczuk

Na podstawie materiałów

publikowanych m.in. przez:

Przedsiębiorstwo Gazex,

Hekato Electronics Sp. z o.o., Alter S.A.,

Pro-Service Sp. z o.o. oraz

Alarm-Ex Sp. z o.o.

i Safety Day Michalina Drozdowska

Fachowy Instalator 6 2019

wentylacja w.

PROMOCJA

Wentylator dachowy Vero-150,

cicha praca okapów kuchennych

Kuchnia to miejsce szczególne – to serce każdego domu. Wracając zmęczony

zgiełkiem dnia codziennego pragniesz ciszy. Teraz już możesz

przygotować posiłki, ugotować obiad bez zbędnego hałasu i przykrych

zapachów wynikających ze źle pracującej wentylacji. Mamy rozwiązanie

Twoich problemów! Podaruj sobie i swoim bliskim ciszę. Wentylator dachowy

Vero-150 to komfort, na który zasługujesz. Nasi projektanci stworzyli

go dla Ciebie! Jesteśmy tam gdzie inspiracja.

Dzisiejsze kuchnie są nowoczesne,

wyposażone w najbardziej wyrafinowany

technicznie sprzęt, ułatwiają

życie korzystającym z nich

domownikom. Mamy roboty kuchenne,

miksery, wirówki, nowoczesne

piece, kuchenki mikrofalowe

czy parowe piekarniki. Wszystko

nafaszerowane elektroniką z pomiarem

czasu, urządzeniami utrzymującymi

właściwą temperaturę itd.

Pomieszczenie kuchni z jego częścią

roboczą często jest otwarte

na pozostałą część naszego domu

– elegancki salon, w którym wypoczywamy,

dyskutujemy lub

przyjmujemy gości. W tym salonie

ważne jest by dźwięki dochodzące

z „pomieszczenia produkcyjnego”

jakim jest kuchnia były jak najmniej

zakłócające spokój, który tak bardzo

lubimy podczas wypoczynku.

Niestety gotując często zmuszani

jesteśmy do intensywnej wentylacji

pomieszczenia kuchennego

i włączamy wentylatory pracujące

w kuchennych okapach. Zdarza się,

że intensywność powstających za-

pachów jest tak duża, że wentylator włączony

na najwyższe obroty emituje taki

hałas, że niemożliwe staje się oglądanie

meczu piłki nożnej czy ulubionego serialu

na ekranie telewizora w salonie.

Rozwiązaniem jest zamontowanie

wentylatora na zewnątrz. W ten sposób

hałas emitowany przez wirnik jest

zminimalizowany przy niezmienionej

efektywności pracy okapu kuchennego.

Wentylator Vero-150 to jednostka trzybiegowa.

Dzięki temu można w miarę

potrzeby regulować ilość wywiewanego

powietrza za pomocą zamontowanych

przełączników. Mamy oczekiwany

efekt jeśli chodzi o eliminację zapachów

przy gotowaniu z komfortem akustycznym

– Pani i Pan domu, teraz już mogą

po ciężkim dniu, skupić się na lekturze

przepisów kulinarnych tworzonych

właśnie dań i wypoczywać w zaciszu

domowego ogniska.

Krzysztof Nowak

www.uniwersal.com.pl

Fachowy Instalator 6 2019

wentylacja

Jak uchronić się przed smogiem?

Wiele w dzisiejszych czasach mówi się o zjawisku smogu, ale nie wielu

z nas zdaje sobie sprawę z tego, że konsekwencje jego ciągłego wdychania

dotyczą nas wszystkich – zwłaszcza w miejscu, który uważamy za

najbezpieczniejsze – czyli w naszym domu.

Fot. FOTOLIA

PROMOCJA

Sezon zimowy to czas intensywnego

ogrzewania domów. Niestety,

wraz ze spadkiem temperatury

powietrza zewnętrznego, wzrasta

poziom jego zanieczyszczenia.

Jest to spowodowane głównie

spalinami z samochodów oraz

stosowaniem przestarzałych, nieekologicznych

kotłów do ogrzewania

budynków. Tego rodzaju

działania człowieka oraz niesprzyjające

warunki pogodowe – mgła

oraz jednoczesny brak wiatru

– powodują powstanie smogu.

Jest to chmura mieszanki zanieczyszczeń,

której skład jest zależny

od rodzaju smogu. Wyróżniamy

dwa jego typy. Pierwszy to smog

londyński – typowy dla okresu zimowego,

w którego skład wchodzą

m. in. dwutlenki siarki, tlenki

węgla, sadza i inne trudno opadające

pyły. Drugi rodzaj to smog typu Los Angeles.

Charakterystyczny dla okresu

letniego składa się głównie z tlenków

węgla, tlenków azotu i węglowodorów.

Wiemy już co to jest smog, ale jeszcze

wielu ludzi nie jest świadoma jaki

wpływ ma on na organizm człowieka.

Nawet krótkotrwały kontakt ze smogiem

może powodować bóle głowy,

rozdrażnienie czy stany zapalne, a nawet

problemy z oddychaniem. Osoby

cierpiące na choroby przewlekłe mogą

odczuwać nasilone objawy, a wieloletni

kontakt z zanieczyszczeniami powietrza

może prowadzić nawet do chorób nowotworowych.

Smog ma największy

wpływ na dzieci, osoby starsze oraz kobiety

w ciąży.

Najlepszą ochroną przed smogiem

w domowym zaciszu jest zastosowanie

wentylacji mechanicznej, która stała

się już standardowym wyposażeniem

domów jednorodzinnych. Rekuperacja

w pomieszczeniu sprawia, że nie trzeba

otwierać okien, które wychładzają

pomieszczenie w okresie zimowym,

a podczas upałów – dodatkowo podnoszą

temperaturę wewnątrz pogarszającą

samopoczucie przebywających

w nim osób. Budynek jest przewietrzany

niezależnie od temperatury oraz siły

wiatru na zewnątrz.

Rekuperacja domowa zabezpiecza mieszkanie

przed nadmiarem wilgoci, przed

rozwojem grzybów oraz pleśni, a dodatkowo

chroni przed napływem zanieczyszczeń,

drobinek kurzu i insektów.

Cykliczna praca urządzenia zapewnia

stałą wymianę powietrza bez efektu

wychładzania pomieszczenia. Zamontowana

centrala wentylacyjna w domu,

Fachowy Instalator 6 2019

wentylacja w.

Fot. VENTS GROUP

motor

A22 WiFi

A22

BUILDING MANAGEMENT SYSTEMS

A25

Fot. 1. Centrala wentylacyjna VUT VB EC z automatyką. Fot. 2. Panele sterujące centralą.

zdecydowanie poprawia jakość powietrza

w budynku, co wiąże się z pozytywnymi

skutkami poprawy komfortu życia

– efektywniejszego snu, wydajniejszej

pracy czy lepszego samopoczucia.

Do rekuperacji mieszkań i domów najczęściej

stosuje się tzw. system wylewkowy.

To sieć kanałów, które na etapie budowy

układane są w izolacji na stropie. Serce

systemu, czyli centrala wentylacyjna, jest

najczęściej umieszczana w kotłowni lub

pomieszczeniu gospodarczym.

Firma Vents Group proponuje centrale

wentylacyjne np. z serii VUT VB EC, VUTR

V/VE EC oraz VUT HB/HBE EC z automatyką

A21. System sterowania A21 umożliwia

zarówno sterowanie nagrzewnicą

czy chłodnicą, jak i podłączenia nawet

kilkunastu czujników np.: PM2,5, CO 2

, lotnych

związków organicznych czy wilgotności.

Centrale można obsługiwać zarówno

tradycyjnym panelem ściennym

jak i dowolnym urządzeniem mobilnym.

Dodatkowo, aby dobrze oczyścić

z zanieczyszczeń powietrze napływające

do budynku, warto zamontować

antysmogowy moduł filtracyjny. Moduł

ten może składać się, w zależności od

konfiguracji, z zestawu 2 lub 3 filtrów.

Pierwszy z nich to filtr wstępny, zawsze

Fot. VENTS GROUP

o klasie G4, który ma za zadanie zatrzymać

„największy” brud. Jako filtr wtórny

mamy do wyboru możliwość zastosowania

filtra o klasie F8 lub filtra HEPA

klasy H13, których skuteczność filtracji

PM2,5 wynosi ok. 99%, czyli zatrzymają

do 99% cząstek o średnicy 2,5 μm.

Dodatkowo filtr H13 zatrzymuje także

cząsteczki puchu i bakterie. Ponadto

jest możliwość dołożenia trzeciego filtra

– węglowego. Zawarte w nim cząsteczki

węgla aktywnego wychwytują

cząsteczki niepożądanych zapachów

i gazów. Moduł filtracyjny montuje się

na kanale powietrza nawiewanego

z centrali do pomieszczeń, a panel inspekcyjny

w obudowie umożliwia łatwy

dostęp do filtrów.

Świadomość społeczeństwa na temat

smogu jest coraz większa, jednak ludzie

nie mają przekonania do metod

ochrony przed nim. Firma Vents Group

proponuję kompleksowe rozwiązanie

tego problemu, które ochroni nasz dom

przed niepożądanym zanieczyszczonym

powietrzem.

Fot. 3.

FBK2 – moduł filtracyjny.

www.vents-group.pl

Fachowy Instalator 6 2019

K. klimatyzacja

Najczęstsze pytania odnośnie montażu klimatyzatorów Gree

– czyli rozprawiamy się z mitami

Prawidłowy montaż klimatyzatora to postawa jego wydajnego działania oraz

długiej, bezawaryjnej eksploatacji. Wiedza na ten temat przekazywana jest

instalatorom klimatyzacji podczas szkoleń montażowych organizowanych

przez różne marki. Podczas takich wydarzeń poprawiane są błędne informacje

i praktyki monterów, rozwiewane są wszelkie zgłaszane wątpliwości. Jakie

pytania i niejasności najczęściej nurtują instalatorów? Spróbujmy je przedstawić

w formie popularnego Q&A na przykładzie szkoleń i doświadczenia

inżynierów Free Polska, obsługujących od 15 lat markę Gree w Polsce.

PROMOCJA

Pytanie 1: Czy podawana przez

producenta minimalna odległości

montażu klimatyzatora ściennego

od stropu jest absolutnym

wymogiem? Co decyduje, że jest

to akurat 15 cm?

Zawsze warto i należy przestrzegać

wymogów nakreślonych

przez producenta. Ta odległość

wynika z dwóch przyczyn. Pierwszą

jest konstrukcja jednostki

ściennej, która czerpie powietrze

właśnie od góry. Montaż urządzenia

bez zachowania wymaganej

odległości może ograniczyć jego

przepływ przez wymiennik. Druga

to zachowanie przestrzeni serwisowej,

koniecznej do wykonywania

wszelkich prac, takich jak przeglądy

gwarancyjne.

Pytanie 2: Dlaczego sugerowanym spadkiem

dla grawitacyjnego odprowadzenia

skroplin jest 2%? Czy mniejszy spadek nie

jest uznawany za prawidłowy?

Zadaniem, jakie stawiane jest dla tej instalacji,

jest po prostu sprawne odprowadzenie

skroplonej wody. Oczywiste jest,

że przy mniejszym spadku (np. 1%) woda

też popłynie we właściwym kierunku.

Spadek 2 cm na każdy metr jest po prostu

bezpieczny. Przy mniejszych spadkach,

zwłaszcza przy niewielkich średnicach

rur, ryzyko zatkania instalacji niesionymi

z wodą zanieczyszczeniami jest większe.

Pytanie 3: Czy producent dopuszcza

montaż jednostek zewnętrznych wewnątrz

pomieszczeń?

Tak. Powinno to jednak spełniać określone

wymogi. Przede wszystkim, aby

EKSPERT

Rafał Piguła

Inżynier ds. produktu

FREE Polska Sp. z o.o.

uniknąć regularnego zanieczyszczania

wymiennika i ograniczenia wymiany ciepła,

nie powinno się instalować urządzenia

w pomieszczeniu, gdzie panuje duże

zanieczyszczenie (poddasze, piwnice).

Pomieszczenie to powinno być jednocześnie

dobrze wentylowane, w jakimś

stopniu otwarte (np. z otwartym oknem)

lub tak duże, że można je uznać w skali klimatyzatora

za nieograniczone (np. duży

garaż podziemny). Jednostki modułowe

VRF GMV mogą być nawet wyposażane

w kanały wyrzutowe powietrza, gdy

chcemy je zainstalować wewnątrz.

Pytanie 4: Czy dla jakichkolwiek urządzeń

Gree należy przed pierwszym

użyciem skonfi gurować pilota bezprzewodowego?

Jedynym takim modelem (sygnałem

z pilota jest sygnał radiowy) jest U-Crown.

Przed pierwszym uruchomieniem, należy

Fachowy Instalator 6 2019

pilota sparować z urządzeniem

klikając przez

kilka sekund przycisk

funkcji specjalnych.

Pytanie 5: Czy współczynnik

jednostkowego

zapotrzebowania

na chłód, określony

w kalkulatorze doboru

Gree na 40 W/m 3 ,

można stosować dla

każdego rodzaju pomieszczeń?

Niestety nie. Współczynnik ten jest dużym

przybliżeniem i generalizacją. Sprawdza się

zatem w przeciętnych pomieszczeniach

(brak dużych zysków ciepła, niestandardowych

warunków itp.). Z dużą ostrożnością

należy stosować go dla pomieszczeń niestandardowych

(duża liczba ludzi, wysokie

zyski ciepła od urządzeń, znaczne przeszklenie,

itp.). W takich celach lepiej jest

skorzystać z pełnego kalkulatora mocy

chłodniczej Gree, dostępnego w Strefie Instalatora

na gree.pl

Pytanie 6: Czy istnieją jakieś ograniczenia

kubatury pomieszczeń w których instalowane

są klimatyzatory z czynnikiem R32?

Tak. Zgodnie z normą PN-EN378 takie pomieszczenie

powinno mieć minimalną powierzchnię.

Jego wysokość (kubatura) nie

jest tutaj uwzględniana ze względu na fakt,

że czynnik R32 jest cięższy od powietrza.

Pytanie 7: Czy w kuchni restauracji można

stosować zwykłe klimatyzatory ścienne?

Oficjalnie wytyczne producenta nie przekreślają

takiego rozwiązania. Trzeba sobie

jednak zdawać sprawę, że niesie to za

sobą istotne problemy. W kuchniach lokali

gastronomicznych klimatyzator ścienny

będzie bardzo szybko zanieczyszczał

się tłuszczem unoszonym w powietrzu.

Może to w krótkim czasie ograniczyć jego

wydajność, a nawet uniemożliwić pracę.

Taka jednostka wymagałaby znacznie

częstszych przeglądów serwisowych (nawet

co miesiąc). Z tej też przyczyny technicznie

lepszym rozwiązaniem klimatyzowania

kuchni wydaje się zastosowanie

klimatyzatora kanałowego doposażonego

w filtry tłuszczowe lub czerpiącego

powietrze z innego pomieszczenia.

Pytanie 8: Czy istotny dla miejsca montażu

jednostki zewnętrznej jest kierunek

w stosunku do stron świata?

Tak. Chodzi konkretnie o padanie promieni

słonecznych. Istotną różnicą dla

klimatyzatora jest montaż wymiennikiem

w stronę południe-zachód, a w stronę

północną. W pierwszym przypadku promienie

słoneczne bezpośrednio padając

na wymiennik jednostki wewnętrznej

mogą utrudniać wymianę ciepła.

Pytanie 9: Czy dla urządzeń Gree wciąż

wymagane jest wykonywanie tzw. pułapek

olejowych na instalacji czynnika? Na

jakich zasadach?

Tak, producent zaleca wykonywanie takich

pułapek co każde 6 m instalacji pionowej

między jednostkami. Wykonujemy

je na części gazowej.

Pytanie 10: Czy wymagane jest, aby przewody

komunikacyjne były ekranowane?

Nie ma takiego wymogu. Decyzja o zastosowaniu

przewodu ekranowanego

zależy wyłącznie od warunków w miejscu

instalacji, czyli występowaniu zakłóceń

elektromagnetycznych (przewodów

przez które płynie prąd o dużym natężeniu,

elementów takich jak transformatory,

falowniki, itp.)

Pytanie 11: Czy konieczne jest izolowanie

termiczne odprowadzenia skroplin

wewnątrz budynku?

Nie jest to każdorazowo konieczne. Zalecamy

zaizolowanie pierwszego odcinka

instalacji skroplin za urządzeniem (około

2 m) zwłaszcza dla urządzeń o dużej wydajności.

Są one bowiem w stanie często

skroplić wystarczającą ilość wody o wystarczająco

niskiej temperaturze, żeby wywołać

zjawisko skraplania wilgoci na zewnętrznych

ściankach rurki.

Pytanie 12: Czy poprawne jest wykonywanie

odprowadzenia kondensatu

do rury spustowej rynny budynku?

Kwestię odprowadzenia skropliny technicznie

można tak rozwiązać. Warto

przy tym pamiętać o zastosowaniu syfonu,

który zapobiegnie przedostawaniu

się niechcianych zapachów z rury

spustowej do pomieszczenia. Istotnym

problemem, który może się pojawić jest

zatkanie takiej rury liśćmi i zanieczyszczeniami.

Jeżeli nasza instalacja wpięta

jest stosunkowo nisko istnieje ryzyko,

że gromadząca się w rurze spustowej

woda cofnie się naszą rurką skroplin

do pomieszczenia.

Pytanie 13: Czy wymagane jest uszczelnianie

połączeń kielichowych?

Prawidłowo wykonane połączenie kielichowe

nie wymaga dodatkowego

uszczelnienia.

Pytanie 14: Czy dopuszczalne jest przez

producenta łączenie urządzeń fabrycznie

przeznaczonych do łączenia kielichowego

metodą lutowania twardego?

Tak. Decyzją instalatora elementy przeznaczone

do łączenia skręcanego mogą

zostać usunięte, a instalacja połączona

metodą lutu twardego. Nie ma to wpływu

na utratę gwarancji, czy nieprawidłową

pracę urządzenia poda warunkiem,

że połączenie zostało wykonane

zgodnie z obowiązującymi zasadami.

www.gree.pl

Fachowy Instalator 6 2019 59

wentylacja

Elementy wentylacji hybrydowej

– cechy oraz funkcje i dobór

Stosowana bardzo często w polskich domach wentylacja grawitacyjna

– całkowicie naturalna i bezgłośna – bywa kłopotliwa z powodu zmiennej

skuteczności w ciągu roku i potrafi zaskakiwać wstecznymi ciągami w kanałach

wentylacyjnych. Jej przeciwnicy chętnie wskazują na wentylację

mechaniczną w wydaniu nawiewno-wywiewnym, która niestety bywa

dość głośna i kosztogenna z powodu oparcia jej działania na napędach

elektrycznych. Złotym środkiem stała się więc wentylacja hybrydowa, łącząca

cechy obu wyżej wymienionych. Jej składowe to bardzo ciekawe

urządzenia, którym poświęcone zostały poniższe rozdziały.

Dany system można nazwać wentylacją

hybrydową wtedy, gdy naprzemiennie

wykorzystuje siły natury

(głównie wiatr) i pracę wentylatora

zasilanego prądem i wytwarzającego

podciśnienie na właściwym

poziomie. Jest to więc kombinacja

wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej,

w której ta druga uruchamiana

jest tylko wtedy, gdy działanie sił

naturalnych jest niewystarczające dla

zapewnienia odpowiedniej wymiany

powietrza w budynku. Wbrew pozorom

nawet gdy system często pracuje

w trybie mechanicznym, koszty

jakie ponosi inwestor są nieduże. Wynika

to z właściwości hybrydowych

wentylatorów, których pobór mocy

jest zdumiewająco mały – o tym jednak

w poniższych rozdziałach.

W wielu opracowaniach wentylacja

hybrydowa omawiana jest jako system,

w którym właściwie jedynym

istotnym elementem jest nasada

na komin lub na wyjście przewodu

(kanału) wentylacyjnego, której

najważniejszym podzespołem jest

wentylator. Nasady te można spotkać

pod nazwami takimi jak nasada

hybrydowa, wentylator dachowy

czy wywietrzak – za każdym razem

chodzi w gruncie rzeczy o ten sam

element, który w razie potrzeby

w sposób mechaniczny wytwarza

Fot. 1.

Hybrydowy wentylator MAG produkowany jest w wersji z silnikiem AC, jak i DC.

ciąg dla prowadzenia skutecznej wentylacji

budynku. Tymczasem warte uwagi są

też takie podstawowe składowe systemu,

jak nawiewaki – zwane też nawietrzakami

– oraz moduły regulacyjne, czyli tak

zwane stabilery. Coraz częściej dochodzą

do tego również mini wentylatory kanałowe

– wspomagające ruch powietrza w kanałach,

kształtki systemu rurowego, regulatory

dla wentylatorów dachowych oraz

Fot. UNIWERSAL

zestawy czujników oraz higrosterowalne

kratki wentylacyjne.

Nawiewanie powietrza

do wnętrza budynku

Początek drogi dla powietrza w obiegu

wentylacji hybrydowej ma miejsce

w punktach nawiewu umieszczonych

w oknach lub ich pobliżu, bądź też w dowolnych

– często zmyślnie zakamuflowa-

Fachowy Instalator 6 2019

wentylacja w.

Fot. DARCO

Fot. UNIWERSAL

Fot. 2. Klasyczna nasada obrotowa

zasilana panelem solarnym to jeszcze

większa energooszczedność (Turbowent

Solarny Darco).

nych – miejscach na ścianach zewnętrznych.

W najbardziej zaawansowanych

wersjach (na przykład system Darco) dzięki

swej teleskopowej konstrukcji mogą zostać

dopasowane do przegród o różnych

grubościach. Wloty nawietrzaków znajdują

się na zewnątrz i mają postać czerpni wyposażonych

zawsze w osłony przeciwdeszczowe

i obowiązkowe siatki ochronne dla

zabezpieczenia przed owadami. Zaawansowane

technologicznie nawietrzaki w systemie

Darco oferują funkcję podgrzewania

zimnego powietrza, realizowaną dzięki

grzałce uruchamianej przez termostat, gdy

temperatura zewnętrzna spada poniżej

4°C. Dla ograniczenia zużycia energii elektrycznej

po ponownym wzroście temperatury

powyżej 12°C, system grzewczy nawietrzaka

automatycznie się wyłącza. Nie

trzeba wspominać, że grzałki oczywiście

wymagają doprowadzenia przewodu dla

ich zasilania.

Od wewnętrznej strony budynku często

nawietrzaki zakończone są tzw. anemostatami,

które wyglądem przypominają

zatyczki zakończone szerokimi płaskimi

główkami i które wymuszają rozprowadzanie

strumienia pobranego powietrza

promieniście wzdłuż powierzchni ściany.

Jest to zabieg podnoszący komfort mieszkańców

budynku, gdyż doprowadzane

do wnętrza powietrze często jest zimne

– chyba że uległo wstępnemu podgrzaniu

przez grzałkę – i wywołuje nieprzyjemne

uczucie zawiewania zimnem oraz generuje

szum. Ponadto anemostaty redukują

prędkość nadmuchową powietrza, co

Fot. 3. Nasada Fenko pasuje do

kanałów wentylacyjnych m.in. z cegły,

pustaków, PCV i blachy.

Fot. 5. Nasady VBP zapewniają stałe

podciśnienie w kanale i eliminują ciągi

wsteczne.

Fot. AERECO

Fot. 4. Nasada-hybrydowa Fenko

dostępna jest też w wersji na rurę PCV.

sprawia, że podawany strumień jest praktycznie

nieodczuwalny. Wspomniany już

system Darco oferuje jeszcze jeden ciekawy

patent, który zapobiega wydostawaniu

się – z różnych przyczyn – powietrza

na zewnątrz przez nawietrzak. Mowa tu

o swego rodzaju regulowanej przegrodzie,

czy wręcz zaworze, dławiącym strumień

powietrza w przypadku napływu jego

nadmiernej ilości i zamykającym przegrodę

podczas prób jego ucieczki z budynku

na zewnątrz.

Powyższy opis prezentuje jedno z najbardziej

zaawansowanych rozwiązań dla realizacji

funkcji nawiewu powietrza, jednak

warto przyjrzeć się innym rozwiązaniom,

które stanowią przeważającą większość

oferty rynkowej. Chodzi tu o nawiewniki

o różnych specyfikacjach i konstrukcjach,

z których najprostsze to klasyczne nawiewniki

okienne dla różnych typów ram.

Charakteryzują się one stałą wartością

strumienia nawiewanego powietrza, przy

stałej wartości różnicy ciśnień między środowiskiem

zewnętrznym a wewnętrznym.

Nawiewniki te stały się w ostatnich latach

powszechnym rozwiązaniem wyposażanym

dodatkowo w moduł tłumiący (wkłady

z pianki) i stosowanym w budynkach,

w których wymagania odnośnie parametrów

akustycznych i redukcji hałasu są

bardzo wysokie. Bardziej zaawansowane

warianty mają dwa lub trzy tryby pracy, co

polega na regulowaniu przepływy ręcznym

przełącznikiem. Chodzi tu oczywiście

o to, by użytkownik miał możliwość przełączenia

między wydajnością maksymalną,

średnią i minimalną – za każdy razem

uzależniając swoją decyzję od poziomu

wilgotności wewnątrz pomieszczenia. Do

tego dochodzi często funkcja ukośnego

kierowania strumienia powietrza dla większego

komfortu mieszkańców budynku.

Alternatywą dla tanich – ale skutecznych

– nawiewników okiennych, są proste

w konstrukcji i łatwe w montażu nawiewniki

ścienne, które umożliwiają ograniczenia

maksymalnego przepływu nawet jeśli

ciśnienie przekracza 10 Pa. Można je montować

zarówno w przepustach ściennym

jak i na kasetach rolet okiennych. Zapewniają

wysoką izolacyjność akustyczną

i dodatkowo wyposażane są w zamknięcie

zapewniające ochronę przy niekorzystnych

warunkach atmosferycznych. Są higrosterowane,

co oznacza że zmiana przepływu

powietrza uzależniona jest w nich

od wilgotności względnej wewnątrz pomieszczeń.

Część modeli wyposaża się też

w czujniki ruchu typu Infra RED o zasięgu

do 5 metrów przy kącie wykrywania koło

Fachowy Instalator 6 2019

wentylacja

100-120 stopni. Ich rola jest oczywista:

po wykryciu obecności osoby w pomieszczeniu

elektronika podejmuje decyzję

o otwarciu przepustnicy i przepływ bazowy

zostaje natychmiast uruchomiony.

Natomiast około kwadrans po opuszczeniu

pomieszczenia przez użytkowników

budynku, sterowana cyfrowo przepustnica

przymyka się redukując przepływ powietrza.

Dzięki temu gdy pomieszczenie nie

jest użytkowane, generowane są oszczędności

energii z tytułu podgrzania mniejszej

ilości powietrza wentylacyjnego. Podobnie

jak w rozwiązaniach okiennych, także

tutaj inwestorzy znajdują w wielu modelach

wygodne przełączniki umieszczone

na obudowie kratki, dzięki którym mogą

dokonać zmiany ustawienia wielkości strumienia

bazowego w zależności od potrzeb

wentylacyjnych pomieszczenia. Dostępne

zakresy regulacji strumienia wahają się

w przedziałach od 25 do 100 lub nieco

więcej m 3 /h.

Elementy regulacyjne

wewnątrz pomieszczeń

Jak sama nazwa mówi, stabilizatory – zwane

nieraz stabilerami – mają za zadanie

ograniczać i stabilizować przepływ powietrza

w instalacjach wentylacji hybrydowej

do jednej i tej samej wartości, utrzymywanej

niezależnie od warunków naturalnych

panujących na zewnątrz jak i warunków

wewnątrz pomieszczenia. Oferowane są

Fot. AERECO

Fot. 6. Opcjonalna obudowa do nasady

VBP chroni ją przed wychłodzeniem

w zimie.

w różnych wersjach i rozmiarach, a ich

efektywność przy kanałach o wymiarach

140 x 210 mm osiąga poziom do 100 m 3 /h.

Stabilizatory montuje się w poziomej

części kanału wentylacji hybrydowej tuż

za kratką wentylacyjną, choć można też

sięgnąć po modele scalone z kratką i stanowiące

połączenie obu elementów lub

wariant z opcjonalnie doczepianą kratką

wentylacyjną, stanowiącą dekoracyjne

czoło urządzenia. Typowymi materiałami

z których wykonuje się stabilizatory są stal

nierdzewna (np. szczotkowana lub chromowana)

i tworzywa sztuczne, natomiast

sam montaż najczęściej sprowadza się

do zastosowania specjalnych rozpórek

lub pianki montażowej. Wracając do ich

działania – jest ono czysto mechaniczne

i polega na stopniowym zamykaniu przepustu

w proporcji zgodnej z przyrostem

siły przepływu powietrza. Jeśli więc ciepłe

powietrze jest zbyt gwałtownie wysysane

z pomieszczenia, przepustnica w stabilizatorze

odchyli się tak, by ruch powietrza

zdławić i utrzymać na optymalnym poziomie,

który zapewnia komfort i zarazem

właściwą wentylację. Każdy stabilizator

posiada konstrukcyjnie określoną maksymalną

wartość przepływu powietrza, która

musi być zgodna ze stosownymi przepisami

dotyczącymi wentylowania różnych

pomieszczeń, co oznacza, że dla pomieszczeń

mieszkalnych, sypialnianych, kuchennych

czy łazienek i toalet trzeba indywidualnie

dobierać stabilizatory o właściwych

parametrach, uwzględniając również ich

powierzchnię (kubaturę) i liczbę osób standardowo

z nich korzystających (ilość osób

śpiących w sypialni itd.).

Do elementów regulujących wentylację

hybrydową i montowanych wewnątrz

pomieszczeń należy zaliczyć również

kratki i wywiewniki, przy czym chodzi tu

o modele bardziej złożone, które rzeczywiście

wpływają na przepływ powietrza,

a więc o wywiewniki i kratki wielobiegowe

oraz higrosterowalne. W przypadku

tych pierwszych regulacja jest czysto mechaniczna

i polega na ręcznym przełączaniu

miedzy dwiema różnymi wartościami

przepływu powietrza, za których utrzyma-

z d a n i e m

E K S P E R T A

Nasady hybrydowe w systemie Darco trafiły na listę polecanych m.in. przez

Stowarzyszenie Polska Wentylacja. Co o tym zadecydowało – co je wyróżnia?

Anna Majkowska – Product Manager, DARCO Sp. z o.o.

Specyficznym urządzeniem, które występuje jedynie w wentylacji

hybrydowej jest nasada kominowa ze wspomaganiem, zwana

także nasadą hybrydową. Miejscem jej montażu jest komin, co

w połączeniu z cichą pracą pozwala w łatwy sposób zapewnić

komfort akustyczny użytkownikom budynku. Nasady kominowe

charakteryzują się także stosunkowo niedużym zużyciem energii

elektrycznej. Na szczególną uwagę zasługuje nasada Turbowent

Hybrydowy, która została skonstruowana tak, aby jej głównym

źródłem napędu był wiatr. Silnik elektryczny Turbowenta Hybrydowego

jest uruchamiany dopiero wtedy, gdy siła wiatru

jest zbyt mała do zapewnienia pracy zaprogramowanej przez

użytkownika na sterowniku urządzenia. Biorąc pod uwagę dane

meteorologiczne, z których wynika, że w ciągu roku jest niewiele

dni bezwietrznych – wykorzystanie energii wiatrowej przynosi

wymierne korzyści z tytułu ograniczenia zużycia energii elektrycznej.

Fachowy Instalator 6 2019

wentylacja w.

Fot. UNIWERSAL

Fot. 7. Nasada hybrydowa Fenko 150

na podstawę dachową – tu na indywidualnym

kanale wentylacyjnym.

Fot. 8. Nasada hybrydowa mag 200AC

na podstawie dachowej.

Fot. 9. Nasada hybrydowa Schiedel

Fenko zamontowana na pustakach

Schiedel.

nie odpowiada wbudowany w urządzenie

mini-stabiler. Te drugie zaś to urządzenia,

które znajdują zastosowanie przede

wszystkim w pomieszczeniach, w których

wymagana jest funkcja okresowego

zwiększenia wielkości strumienia usuwanego

powietrza, a więc w łazienkach połączonych

z WC oraz pokojach z aneksem

kuchennym. W urządzeniach tych dzięki

specjalnej regulacji automatycznej, wydajność

jest zależna od wilgotności panującej

w pomieszczeniu i gwarantuje jej

utrzymanie na odpowiednim poziomie.

Funkcja wymuszenia jest uaktywniania za

pomocą włącznika światła lub za pomocą

oddzielnego włącznika – w zależności od

sposobu podłączenia urządzenia do prądu

elektrycznego – zaś wyłączana jest

automatycznie po upływie wprogramowanego

czasu aktywności, który wynosi

około 15-20 minut.

przy urządzeniach poziomy hałasu oscylują

– zależnie od modelu – wokół wartości

z przedziału 20-40 dB(A). Wracając do samych

nasad – występują w różnych średnicach,

dopasowanych oczywiście do standardów

przyjętych dla Europy i Polski oraz

z opcjami montażu w różnych systemach,

takich jak cała paleta przewodów i rur

wentylacyjnych, tradycyjne ceglane kanały

wentylacyjne, pustaki wentylacyjne, bloczki

wentylacyjne – ceramiczne, wapiennopaskowe,

itp, najważniejsze typy dachówki

i kilka innych.

Stowarzyszenie Polska Wentylacja z siedzibą

w Warszawie w swoich publikacjach

wskazuje na trzy dominujące linie produktowe

nasad produkowanych przez trzech

różnych – w tym polskich – producentów

i przeznaczonych do wentylacji hybrydowej.

Ich wspólną cechą jest niskie podciśnienie

wytwarzane w ten sposób, by imitowało

podciśnienie powstające naturalnie

Fot. DARCO

Elementy wywiewne

Nasady kominowe, nasady hybrydowe,

wentylatory dachowe, wywietrzaki

– wszystkie stanowią końcowy etap obiegu

powietrza w systemie hybrydowej

wentylacji. Ich serce stanowią energooszczędne

wentylatory, często dwu lub

trzybiegowe, zasilane prądem DC i pobierające

bardzo niewiele energii elektrycznej

(moce rzędu 5-10 Wat). Mimo niewielkich

mocy są w stanie zapewnić jednemu pomieszczeniu

wydajność wentylacji na poziomie

200 m 3 na godzinę na najszybszym

biegu. Cechują się ponadto bardzo cichą

pracą, która jest właściwie niesłyszalna dla

domowników, gdyż typowe mierzone

Fot. 10. Przegląd produktów dla wentylacji hybrydowej DARCO.

Fachowy Instalator 6 2019

wentylacja

Fot. 11. Nasada Turbowent Hybrydowy

pracująca na osiedlu mieszkaniowym

w Nałęczowie.

Fot. DARCO

przy sprzyjających warunkach atmosferycznych

i było porównywalne ze zwykłym

ciągiem kominowym.

Wskazane trzy linie produktów nadają się

swobodnie do zamontowania na różnego

rodzaju istniejących kanałach wywiewnych

wentylacji naturalnej zarówno w budynkach

nowych, jak też już istniejących

i wymagających tylko renowacji. Wszystkie

te nasady hybrydowe można też stosować

w obiektach wyposażonych w zbiorcze kanały

wywiewne.

Pierwszą istotną serią nasad hybrydowych,

polecanych przez stowarzyszenie SPW,

jest linia produktów oferowanych na rynku

pod nazwą handlową Fenko i wykonana

z laminatu, który skrywa pod sobą cichy

wentylator. W optymalnych warunkach

Fot. DARCO

Fot. 12. Nasada Turbowent Tulipan

dla instalacji hybrydowych jest bardzo

kompaktowym rozwiązaniem.

nasady te pełnią rolę nasad stałych dla

wentylacji grawitacyjnej wspomaganej

podciśnieniem wywoływanym przez zawirowania

aerodynamiczne mas powietrza

opływających kopułę nasady. Jednak kiedy

siły natury nie zapewniają właściwego

ciągu, wówczas następuje uruchomienie

wentylatora w dwojaki sposób: albo robią

to sami mieszkańcy budynku, dobierając

właściwy do potrzeb tryb pracy (dwa biegi

zapewniające przepływ usuwanego powietrza

na poziomie np. 120 i 180 m 3 /h),

albo też decyduje o tym elektronika modułu

sterującego, bazującego na czujniku

siły przepływu powietrza, który należy

umieszczać w głębi kanału wywiewnego.

Wentylatory w nasadach Fenko pracują

cicho, zużywając bardzo mało energii – od

9 do około 6 Wat – gdyż napędzają je silniki

prądu stałego, zasilane co prawda prądem

jednofazowym 230 V, jednak po drodze

zamienianym na prąd DC. Nasady Fenko

produkowane są w wariantach do montażu

na wszelkich możliwych zakończeniach

kanałów wentylacyjnych: prostokątnych,

okrągłych (rury PCV), ceglanych, prostokątnych

i okrągłych z pustaków wentylacyjnych,

ale też na dachówkach podstawach

dachowych itd.

Oferowana od wielu lat nasada kominowa

Turbowent, funkcjonująca w systemie

Darco, została swego czasu zmodyfikowana

i dopasowana do pracy w wentylacji

hybrydowej. Jej konstrukcję opracowano

oczywiście z myślą o utrzymywaniu stałej

siły ciągu w kanale wentylacyjnym przy

wykorzystaniu siły wiatru do wspomagania

ciągu kominowego. Jej geometria

sprawia, że niezależnie od kierunku, siły

i rodzaju wiatru, turbina nasady obraca

się zawsze w tę samą stronę, wytwarzając

podciśnienie w króćcu dolotowym nasady.

Gwoli ścisłości należy zauważyć, iż nasady

z tej serii produkowane są w dwóch podstawowych

odmianach: Turbowent Hybrydowy

o kulistym kształcie i Turbowent

Tulipan Hybrydowy, którego kształt przypomina

walec. Odmiana Tulipan jest smuklejsza

i zajmuje mniej miejsca, dlatego

znajduje z reguły zastosowanie przy kanałach

ulokowanych ciasno jeden przy drugim.

Obydwie odmiany nasady montuje

się na wylotach kominów wentylacyjnych

z d a n i e m

E K S P E R T A

Dlaczego wentylatory przeznaczone do pracy w wentylacjach hybrydowych

najlepiej działają przy zastosowaniu napędów na prąd stały – w czym są lepsze od

wentylatorów na prąd zmienny?

Krzysztof Nowak – Wiceprezes Zarządu, UNIWERSAL SP. z o.o.

Przyznaję, że pytanie jest zaskakujące. Dla poprawnej pracy układu

hybrydowego, to czy napęd (silnik) ma zasilanie jednofazowe,

trójfazowe prądu przemiennego czy prądu stałego, jest nieistotne.

Istotą wentylacji hybrydowej jest to, by urządzenie wykorzystywało

zalety ciągu grawitacyjnego i sprzyjających mu warunków pogodowych

jak i dobrodziejstwo pracy mechanicznej (w przypadku

wentylatorów), gdy tych warunków dogodnych dla grawitacji

nie ma. Zasilanie napędu nie ma wpływu, równie dobrze pracują

urządzenia zasilane prądem przemiennym jak i prądem stałym.

Być może to stwierdzenie jest podyktowane zastosowaniem nowoczesnych

silników elektrycznie komutowanych bo istniejąca

w nich elektronika zamienia prąd przemienny na prąd stały, ale

każdorazowo te urządzenia zasilane są prądem przemiennym, takim

jaki mamy na co dzień w naszej sieci elektrycznej.

Fachowy Instalator 6 2019

wentylacja w.

Fot. AERECO

Fot. 13. Specjalna konstrukcja łopatek

umożliwia poprawne funkcjonowanie

wentylacji naturalnej.

Fot. 14. Schemat wentylacji hybrydowej Darco z jednym kanałem wentylacyjnym.

– do czapki kominowej lub bezpośrednio

na zakończeniu kanału, przy czym można

je umieszczać na kanałach prostokątnych

i okrągłych. Obie też odmiany występują

w wersjach standardowych, bardziej zautomatyzowanych

dzięki sterownikom, oraz

zasilanych z sieci elektrycznej bądź z opcjonalnie

dołączanych paneli solarnych – ta

ostatnia opcja to wariant z maksymalną

energooszczędnością.

Tak jak w poprzednio omówionym rozwiązaniu

(Fenko), nasady Turbowent są wyposażone

w silnik małej mocy, sprzężony z ich

głównym elementem obrotowym. Z reguły

w polskich warunkach ich silniki są wyłączone

i nasady obracają się samoczynnie,

jednak kiedy ciąg kominowy słabnie, wówczas

następuje uruchomienie silników

dla wzmocnienia siły ciągu w kanałach

do oczekiwanej wartości. W sytuacji gdy

rotacja takiej nasady jest już zbyt wysoka

i dochodzi do nadmiernego zwiększenia

siły ciągu, silnik zaczyna działa jak hamulec

poprzez spowolnienie ruchu obrotowego

nasady. Oczywiście decyzje w tym zakresie

podejmuje mikroprocesorowy sterownik,

w którym administrator systemu może

określić oczekiwaną wydajność nasady dla

trzech trybów pracy w ciągu doby (każdy

tryb to inna wydajność wentylacji). Jednocześnie

administrator ma umożliwioną

stałą obserwację parametrów pracy nasady

na wyświetlaczu programatora, który

pokazuje m.in. prędkość obrotową i stan

pracy nasady.

Stowarzyszenie Polska Wentylacja w nasadzie

VBP, zaprojektowanej przez francuską

firmę, określaną mianem „wynalazcy wentylacji

hybrydowej” (lata 80-te ubiegłego

wieku), upatruje klucz do modernizacji budynków

z niewłaściwie działającą wentylacją

naturalną, choć oczywiście produkt ten

może być stosowany również w nowych

obiektach.

Podczas pracy, nasada ta generuje podciśnienie

i prędkość przepływu powietrza

taką, jak w wentylacji naturalnej i w przeciwieństwie

do poprzednio opisanych rozwiązań,

tu projektanci założyli przeważający

udział pracy w trybie mechanicznym

przy jednoczesnym wspomaganiu ciągu

siłami natury, które poprawiają wydajność

nasady i zmniejszają zużycie energii elektrycznej

przez wentylator. Nie wyklucza

to jednak optymalizacji w razie bardzo

dobrych warunków dla działania naturalnej

wentylacji – w razie potrzeby czujnik

umieszczony w kanale wentylacyjnym wyłącza

wentylator co zmniejsza koszty użytkowania

urządzenia.

Konstrukcja korpusu nasady i geometria łopatek

wentylatora zostały opracowane tak,

by powodować minimalne opory przepływu

powietrza i w razie awarii lub przerwy

w zasilaniu umożliwiać wentylowanie

pomieszczeń w sposób grawitacyjny. Nasada

VBP nadaje się do montażu zarówno

na pojedynczych jak i zbiorczych kanałach,

Fot. DARCO

czy też na grupie kanałów indywidualnych,

pod warunkiem scalenia ich w tak zwanej

komorze zbiorczej.

Podsumowanie

Każdy z elementów instalacji hybrydowej

pracuje bez przerwy przez cały rok. Ta intensywność

szczególnie dotyczy nasad

dachowych, które wystawione są bezpośrednio

na duże skoki temperaturowe

(zimą mróz, latem upał) jak też na działanie

wilgoci i wody (deszcz, śnieg) oraz wiatru

i wszystkiego tego, co ze sobą niesie – drobinek,

pyłów, itp. Dlatego mimo, że przepisy

prawa nakazują minimum coroczną

kontrolę sprawności i czystości instalacji,

zdrowy rozsądek podpowiada by wszystkie

te urządzenia kontrolować co pół roku

lub wręcz co kwartał, szczególnie gdy ich

konstrukcja czyni ich czyszczenie łatwym

i szybkim do wykonania obowiązkiem.

Łukasz Lewczuk

Na podstawie materiałów

publikowanych m.in. przez Uniwersal Sp.

z o.o., Venture Industries Sp. z o.o., Darco

Sp. z o.o., Schiedel Sp. z o.o., Ventosystem

Sp. z o.o. sp.k.,

Aereco Wentylacja Sp. z o.o. oraz

Stowarzyszenie Polska Wentylacja

Fachowy Instalator 6 2019

WARSZTAT

Zapisz i zaznacz to, co ważne

GSR 18V-50 to nowa, wydajna akumulatorowa

wiertarko-wkrętarka, która poradzi sobie

z niemal każdym zadaniem. Na każdym placu

budowy istnieje konieczność zapisania

różnych informacji np. wymiarów, miejsc

przycięcia itp. Przydatnym rozwiązaniem

jest marker Markery Milwaukee INKZALL.

Jego akrylowe ostrze jest idealne do chropowatych

powierzchni, np. OSB czy betonu.

Marker pisze nadal po ponad 72 godzinach

od zdjęcia nasadki. Można go używać do betonu,

drewna, metalu, sklejki, płyt OSB, tworzyw

sztucznych zarówno na powierzchniach

mokrych, zaolejonych, pokrytych

kurzem, jak i zardzewiałych lub z drobnymi

odłamkami gruzu. Krótki czas wysychania

redukuje rozmazywanie się oznaczeń

na PCW czy powierzchniach metalowych.

Jego cienka konstrukcja umożliwia stosowanie

go w ograniczonych miejscach.

Wszystko jest możliwe

Źródło: Milwaukee

GSR 18V-50 to nowa, wydajna akumulatorowa wiertarkowkrętarka,

która poradzi sobie z niemal każdym zadaniem.

Wypróbowany i przetestowany system 18 V zapewnia profesjonalistom

jeszcze większy komfort i elastyczność podczas

pracy w trudno dostępnych miejscach. Narzędzie posiada

głowicę o długości 183 mm dzięki czemu idealnie sprawdza

się do pracy w małych przestrzeniach. System Flexible Power

umożliwia dopasowanie narzędzia do potrzeb indywidualnego

użytkownika. Akumulator XL sprawdzi się podczas wielogodzinnych

prac.

Natomiast akumulator

Compact zapewni

komfort oraz wygodę

podczas prac

np. na wysokościach.

Urządzenie posiada

również system

„Electronic Cell Protection”

(ECP), który

chroni akumulator litowo-jonowy

przed

przegrzaniem i całkowitym

rozładowaniem

oraz maksymalizuje

żywotność

akumulatora.

Źródło: Bosch

Składany, terenowy wózek transportowy

Nawet największy osiłek może odczuć dolegliwości po przenoszeniu

cięższych narzędzi i produktów. By tego uniknąć warto skorzystać

z wózka transportowego. Jednym z przykładów jest Wolfcraft

TS850 wózek terenowy, składany. Jego wyjątkowo szerokie, duże

profilowane koła doskonale sprawdzą się podczas przewożenia ładunku

po schodach, w terenie i większości nawierzchni na zewnątrz.

Koła posiadają wzmocnione mocowania dla większej stabilności.

Liczne punkty zaczepienia

umożliwiają 3-punktowe,

pewne zabezpieczenie każdego

ładunku, a zaokrąglone

poprzeczki i płyta tylna

gwarantują bezpieczny

transport również przedmiotów

o owalnych kształtach.

Wózek wyposażony

jest w zaokrąglony uchwyt

do wygodnego chwytania

także w przypadku przewożenia

nieporęcznych ładunków.

Dzięki specjalnemu systemowi

składania Wolfcraft

TS850 jest poręczny i łatwy

w transporcie...

Źródło: WOLFCRAFT/

Lange Łukaszuk

Wkręcaj i wykręcaj bez oporów

Poręczny wkrętak akumulatorowy

GRAPHITE

z wydajnym akumulatorem

Li-Ion 3.6 V

umożliwia szybkie i dokładne

wkręcanie oraz

wykręcanie z materiałów

o zróżnicowanej

twardości. Narzędzie

posiada sześciokątny

magnetyczny uchwyt

1/4” - wymiana końcówek

przebiega błyskawicznie, ponieważ odbywa się bez wykorzystania

narzędzi. Wkręcanie w ciasnych i ciemnych przestrzeniach ułatwi

funkcja latarki. Czas ładowania baterii to 3-5 godzin, o załączonym

ładowaniu informuje kontrolka LED. Bateria o pojemności 1300 mAh

gwarantuje długą pracę. Wkrętak o niewielkiej wadze 0,4 kg i ergonomicznych

kształtach doskonale nadaje się do pracy w trudnych

warunkach. W zestawie z wkrętakiem znajdują się: bity - 17 szt. oraz

adapter do końcówek. Zgodność z europejskimi standardami zapewnia

certyfikat CE..

Źródło: Grupa Topex

MATERIAŁY PRASOWE FIRM

Fachowy Instalator 6 2019

motor

BUILDING MANAGEMENT SYSTEMS

VUT VB EC A21

• Centrala przeznaczona do energooszczędnej

wentylacji domów i mieszkań

• wydajność do 690 m 3 /h

• efektywność odzysku ciepła do 94%

• typ wymiennika: przeciwprądowy

• silniki EC

• wbudowany system sterowania umożliwia

integracje centrali z systemem Inteligentny dom

lub BMS

VENTS GROUP Sp. z o. o. ul. Brzozowa 8, 64-320 Niepruszewo

tel.: +48 61 839 12 31, fax +48 61 830 59 43

Fachowy Instalator 2019/6

Delete template?

Save as template ?