Handbók - Mannauðsmál

Gildir frá
01/08/19
Mannauðsmál
Mannauðsmál
Verklag og reglur
Mannauðsmál
Verklag og reglur
1

Efnisyfirlit
Mannauðsmál ............................................................................................................................................. 1
1. Mannauðsstefna .................................................................................................................................. 1
2. Reglur um ráðningu starfsfólks ........................................................................................................ 2
2.1 Ábyrgð á ráðningum ...................................................................................................................... 2
2.2 Mikilvægar tímasetningar .............................................................................................................. 2
2.3 Efni ráðningarsamninga ................................................................................................................. 2
2.4 Efni verktakasamninga um kennslu ............................................................................................... 2
3. Gerð starfslýsinga ............................................................................................................................... 3
4. Móttaka nýrra starfsmanna .............................................................................................................. 4
4.1 Ábyrgð á móttöku nýrra starfsmanna ............................................................................................ 4
4.2 Lýsing á verklagi við móttöku nýrra starfsmanna ......................................................................... 4
4.2.1 Kynning fyrir nýja starfsmenn ................................................................................................ 4
5. Fræðslusjóður Háskólans á Bifröst - reglur ..................................................................................... 5
6. Reglur um störf dómnefnda, ráðningar og framgang háskólakennara ........................................ 6
6.1 Nýráðningar í akademískt starf ...................................................................................................... 6
6.2 Framgangur í akademísku starfi..................................................................................................... 6
6.3 Umsóknir um framgang í starfi ...................................................................................................... 6
6.4 Lágmarksstig fyrir hvern starfsþátt við nýráðningar og framgangsmat......................................... 7
6.5 Hlutverk dómnefnda við Háskólann á Bifröst ............................................................................... 7
6.6 Mat á hæfi umsækjenda ................................................................................................................. 7
6.6.1 Forsendur ................................................................................................................................ 8
6.6.2 Menntun .................................................................................................................................. 8
6.6.3 Rannsóknir .............................................................................................................................. 8
6.6.4 Kennsla ................................................................................................................................... 8
6.6.5 Stjórnun .................................................................................................................................. 9
6.6.6 Önnur störf .............................................................................................................................. 9
6.7 Um meðferð dómnefndarálits og afgreiðslu máls .......................................................................... 9
7. Launakerfi fastráðinna akademískra starfsmanna ....................................................................... 11
8. Umbun fyrir rannsóknavirkni og reglur um rannsóknaleyfi ....................................................... 12
8.1 Rannsóknasjóður Háskólans á Bifröst ......................................................................................... 12
8.2 Ráðstöfun rannsóknarstyrkja ....................................................................................................... 12
8.3 Rannsóknarleyfi ........................................................................................................................... 12
9. Starfsmannasamtöl ........................................................................................................................... 13
9.1 Ábyrgð á framkvæmd starfsmannasamtals .................................................................................. 13
9.2 Lýsing á framkvæmd starfsmannasamtala ................................................................................... 13
9.2.1 Helstu þættir starfsmannasamtals: ........................................................................................ 13
10. Starfslok .......................................................................................................................................... 14

11. Verklagsreglur um viðbrögð við kynbundnu og kynferðislegu áreiti og ofbeldi ..................... 15
Yfirfarið á fundi í Háskólaráði 15. maí 2019
Gildir frá 1. ágúst 2019
Staðfest af rektor 4. júní 2019

Mannauðsmál - verklag og reglur
Í þessari handbók má finna verklag og reglur er tilheyra mannauðsmálum við Háskólann á Bifröst.
Markmiðið með handbókinni er að auðvelda stjórnendum ráðningaferli, móttöku starfsmanna og umsýslu
við starfslok, sem og að veita starfsmönnum aðgengi að því verklagi sem á að vera til staðar við
ráðningar, móttöku í starf og við starfslok.
1. Mannauðsstefna
Mannauðsstefna Háskólans á Bifröst byggir á hlutverki, framtíðarsýn og grunngildum skólans sem er að
mennta samfélagslega ábyrga leiðtoga og vera leiðandi í námsframboði og kennsluháttum sem mótast af
áherslum á samfélagsábyrgð og sjálfbærni. Grunngildi skólans eru samvinna, frumkvæði og ábyrgð.
Mannauðsstefna Bifrastar gengur út á að starfsfólki líði afbragðsvel í starfi samhliða því að það geti
framfylgt stefnu skólans og hlutverki hans í samfélaginu.
Starfsfólk Bifrastar helgar sig stefnu, framtíðarsýn og grunngildum skólans, er samfélagslega ábyrgt, og
er reiðubúið að taka frumkvæði og vera leiðandi á sínu sviði. Ennfremur er starfsfólk tilbúið að læra og
deila þekkingu og er reiðubúið að vera hluti af teymi sem leitast við að þjóna sem best öllum
hlutaðeigandi aðilum, þ.á.m. nemendum, starfsfólki, samfélaginu og öðrum velunnurum skólans.
Það þýðir meðal annars að:
• Starfsfólk er meðvitað um hlutverk, framtíðarsýn og grunngildi skólans.
• Skólinn fræðir starfsfólk um hlutverk, framtíðarsýn og grunngildi skólans og gerir því kleift að
starfa eftir þessum þáttum.
Háskólinn á Bifröst er vinnustaður sem lítur á starfsfólkið sem lykilþátt í velgengni skólans. Háskólinn á
Bifröst hefur það sem megin markmið að gefa starfsfólki kost á að vaxa og dafna, jafnt í starfi sem og í
einkalífi, og að það geti nýtt styrkleika sína sem best.
Þetta þýðir meðal annars að:
• Bifröst býður starfsfólki upp á viðeigandi starfsþjálfun
• Bifröst leggur áherslu á markvissa starfsþróun í samvinnu við starfsfólk
• Bifröst leggur áherslu á eflingu bæði líkamlegar og andlegrar vellíðunar
• Bifröst leggur áherslu á sanngirni og jafnrétti á öllum sviðum og virðir réttindi og skyldur
starfsfólks
• Starfsfólk fær tækifæri til að njóta bæði vinnu og einkalífs
• Starfsfólk fær tækifæri til að vera skapandi og leiðandi á sínu sviði og njóta lífsins!
Tilgangur mannauðsstefnu Háskólans á Bifröst er að starfsfólk fái að njóta sín til fullnustu í starfi
samhliða að framfylgja stefnu og gildum skólans. Þannig mun Háskólinn á Bifröst geta þjónað
starfsfólki, nemendum, velunnurum og samfélagi sínu.
1

2. Reglur um ráðningu starfsfólks
Tilgangur reglnanna er að skilgreina forsendur og skilyrði ráðninga starfsfólks Háskólans á Bifröst.
2.1 Ábyrgð á ráðningum
Rektor sér um ráðningar prófessora, dósenta og lektora að fengnu mati dómnefndar og að fengnu áliti
deildarforseta. Hann sér einnig um ráðningar aðjúnkta, deildarforseta og framkvæmdastjóra.
Deildarforsetar ráða stundakennara.
Framkvæmdastjórar ráða aðra starfsmenn skólans í samráði við rektor.
2.2 Mikilvægar tímasetningar
Ráðningarsamningur skal liggja fyrir áður en starfsmaður hefur störf þegar um fastráðningu er að ræða.
Samningur við stundakennara skal liggja fyrir áður en hlutaðeigandi hefur störf. Fjármálastjóri ber ábyrgð
á frágangi samninga.
Í samningi stundakennara skal taka fram að stundakennari þarf að sækja námskeið og kynna sér
fræðsluefni fyrir kennara um kennsluhætti og kennslufræði skólans.
2.3 Efni ráðningarsamninga
Í ráðningarsamningi skulu að lágmarki eftirfarandi þættir koma fram:
• Vinnuveitandi
• Næsti yfirmaður
• Heiti starfs / nafn starfsmanns
• Ábyrgðar- og starfssvið (starfshlutfall, starfslýsing)
• Trúnaður og eignarhald gagna (meðferð gagna ofl)
• Launakjör
• Orlof og veikindi
• Búnaður
• Samningstími og starfslok
• Almenn ákvæði um að fylgja reglugerð skólans og að horft sé til siðareglna
• Dagsetning
• Undirritun rektors/ framkvæmdastjóra/deildarforseta og starfsmanns.
Ráðningarsamningur skal kynntur launafulltrúa og fjármálastjóra, eftir undirritun samnings.
Ráðningarsamningur skal gerður í tvíriti og er annað þeirra í vörslu fjármálastjóra en hitt í vörslu
starfsmanns, ásamt starfslýsingu viðkomandi.
2.4 Efni verktakasamninga um kennslu
Í verktakasamningi um kennslu skulu að lágmarki eftirfarandi þættir koma fram:
• Verkkaupi
• Tengiliðir verkkaupa
• Verktaki/kennari
• Námskeið (eitt eða fleiri og tímasetningar)
• Upplýsingar um einingar, áætlaður fjöldi nemenda, tungumál, tímasetningu kennslu, tímasetningu
vinnuhelga í fjarnámi, umsamda þóknun og fríðindi.
Samningur um kennslu er á rafrænu formi og skal staðfestur með tölvupósti frá verktaka/kennara.
Samningur um kennslu á rafrænu formi skal vistaður hjá fjármálastjóra og í skjalasafni skólans.
2

3. Gerð starfslýsinga
3.1 Inngangur
Starfslýsingar skulu vera til staðar fyrir öll störf við Háskólann á Bifröst. Þær innihalda yfirlit yfir öll
helstu verkefni sem unnin eru af starfsfólki skólans og draga fram verkaskiptingu og sérstöðu einstakra
starfa. Starfslýsingar skulu nýtast sem stjórnunartæki og vera m.a. grundvöllur fyrir jafnlaunavottun.
Starfslýsingar eru grunnur að starfslýsingum í ráðningarsamningum. Gert er ráð fyrir að starfslýsingar
þróist og breytist í tímans rás samfara öðrum breytingum á starfsumhverfi, tækni, hugbúnaði, kerfum og
starfsháttum. Mikilvægt er að starfslýsingar verði uppfærðar jafnóðum og tilefni myndast og að
heildarendurskoðun fari fram öðru hverju til að tryggja samræmi.
3.2 Innihald starfslýsinga
Í starfslýsingu þarf að koma fram á hvaða starfssviði skólans starfið tilheyrir samkvæmt skipuriti og hver
sé næsti yfirmaður. Heiti starfsins þarf að vera lýsandi fyrir meginverkefni þess og ábyrgðarsvið.
Markmið starfsins þurfa að koma fram. Í starfslýsingu þurfa helstu verkefni starfsmanns að vera talin upp
og lýst í hnitmiðuðu máli. Fjalla þarf um hvaða kröfur eru gerðar til starfsmanns í starfinu og hvaða
hæfni ætlast er til. Geta þarf þess ef starfinu fylgja skyldur um þátttöku í formlegum ráðum, nefndum eða
vinnuhópum innan eða utan skólans. Ekki er gert ráð fyrir að starfslýsingar þurfi að vera lengri en 150
orð.
3.3 Breytingar á starfslýsingum
Haldið er utan um allar starfslýsingar á fjármálasviði skólans samhliða ráðningarsamningum. Ábyrgð á
gerð og þróun starfslýsinga í einstökum ráðningarsamningum er hjá næsta yfirmanni viðkomandi
starfsmanns. Mikilvægt er að vekja sérstaka athygli fjármálasviðs þegar breytingar verða á
starfslýsingum.
3.4 Starfslýsing í ráðningarsamningi
Starfslýsing skal vera í ráðningarsamningi eða viðauki með honum og mælt er með því að hún sé jafnan
yfirfarin í árlegum starfsmannasamtölum. Gæta þarf að því að verkefni einstakra starfsmanna geta mótast
og þróast með tilliti til menntunar, þekkingar, hæfileika og áhuga viðkomandi og huga þarf að því
hvernig starfslýsing viðkomandi starfs breytist og fellur inn verkaskiptingu innan skólans.
Í starfslýsingu í ráðningarsamningi má jafnframt taka fram ýmis einstaklingsbundin atriði s.s. þátttöku í
nefndum eða ráðum innan skólans eða utan.
3

4. Móttaka nýrra starfsmanna
Háskólinn á Bifröst vill tryggja að vel sé tekið á móti nýjum starfsmönnum, hvað varðar aðbúnað, þjálfun
og kynningu innan skólans.
4.1 Ábyrgð á móttöku nýrra starfsmanna
Næsti yfirmaður ber ábyrgð á móttöku nýrra starfsmanna.
4.2 Lýsing á verklagi við móttöku nýrra starfsmanna
Áður en nýr starfsmaður kemur til starfa þarf m.a. að huga að þáttum eins og tilkynningum til annarra
starfsmanna háskólans og nemenda eins og við á, starfssviði viðkomandi, undirbúningi nauðsynlegrar
vinnuaðstöðu og búnaðs, frágangi ráðningarsamnings. Yfirmenn gæta þess að nýr starfsmaður fái þann
stuðning sem þarf í upphafi starfsferils.
Við ráðningu stundakennara þarf að tilkynna rektor, framkvæmdastjóra rekstrar og fjármála,
framkvæmdastjóra kennslu og þjónustu, verkefnastjóra kennslu, þjónustustjóra, netstjóra og vefstjóra um
ráðningu stundakennarans. Einnig þarf að miðla upplýsingum um fullt nafn, kennitölu, menntun,
símanúmer, netföng og heiti námskeiða sem viðkomandi mun kenna til ofangreindra aðila.
Uppfæra þarf starfsmannalista á heimasíðu skólans og þar sem við á.
Fyrsti vinnudagur:
Grunnkynning á fyrirkomulagi, umhverfi og starfsháttum háskólans í samræmi við gátlista um móttöku
nýrra starfsmanna og kynna nýjan starfsmann persónulega fyrir starfsfólki á staðnum.
4.2.1 Kynning fyrir nýja starfsmenn
Meginefni gátlista:
1. Kennslufræði og kynning á starfsemi hlutaðeigandi sviðs Háskólans á Bifröst.
2. Kynning á stefnu og reglugerð háskólans, ásamt helstu reglum um nám og kennslu
4. Dagskrá skólaársins
5. Kynning á hlutverkum starfsmanna á háskólaskrifstofu
6. Kynning á kennslukerfi, nemendaskrárkerfi og upplýsingatækni skólans, bókasafni og skjalavörslu.
4

5. Fræðslusjóður Háskólans á Bifröst - reglur
1. Fræðslusjóður Háskólans á Bifröst var stofnaður með sérstöku 6 milljóna króna framlagi við
samþykkt fjárhagsáætlunar skólans fyrir árið 2016. Framlag til sjóðsins er ákveðið við gerð
fjárhagsáætlunar hverju sinni en viðmiðunarupphæð er 2,5% af framlagi ríkisins til skólans.
2. Stjórn sjóðsins skipa rektor, kennslustjóri og fjármálastjóri. Rektor er formaður stjórnarninnar.
Fjármálastjóri er varaformaður.
3. Stjórn sjóðsins setur starfsreglur og mótar starfshætti sjóðsins. Þess skal gætt að reglurnar séu
birtar með viðeigandi hætti og kunnugar starfsfólki Háskólans á Bifröst. Stjórn fræðslusjóðsins
skal funda eftir þörfum og halda fundargerðir.
4. Hlutverk Fræðslusjóðs er að efla þekkingu meðal starfsmanna Háskólans á Bifröst sem nýtist
skólanum beint eða óbeint. Áhersla er m.a. lögð á að hvetja til samstarfs í rannsóknum innanlands
sem erlendis, nýsköpunar í kennslu og að efla þekkingingargrunn skólans.
5. Fræðslusjóður greiðir fyrir útlagðan kostnað starfsmanna eða skólans vegna:
a. Kostnaðar við námskeið sem haldin eru fyrir starfsmenn skólans
b. Kostnaðar einstakra starfsmanna vegna þátttökugjalda á ráðstefnum, námskeiðum eða annarri
sambærilegri starfsemi eða þjónustu.
c. Kostnaðar einstakra starfsmanna vegna tilheyrandi ferðakostnaðar innan lands eða erlendis eftir
því sem við á samkvæmt samkomulagi og venjum.
d. Kostnaðar vegna aðildar að fagfélögum, að hluta eða öllu leyti, enda tengist það fræðasviði
viðkomandi og nýtist fyrir Háskólann á Bifröst.
e. Fengnir styrkir eða framlög vegna kostnaðar starfsmanna dragast frá greiðslum Fræðslusjóðs.
f. Skólagjalda, að hluta samkvæmt samkomulagi, vilji starfsmaður afla sér viðbótarmenntunar við
viðurkenndan háskóla, t.d. vegna doktorsnáms. Starfsmenn fá 50% afslátt á skólagjöldum við
Háskólann á Bifröst. Þetta á þó ekki við um nemendur í tilfallandi hlutastörfum.
6. Starfsmenn í 100% starfshlutfalli geta fengið að vinna að doktorsverkefnum í fyrirfram skilgreindu
starfshlutfalli og halda skal utan um launakostnað vegna slíks og telst hann til útgjalda
Fræðslusjóðs.
7. Kostnaður vegna þess vinnutíma starfsmanna sem fer í að afla þekkingar s.s. á námskeiðum eða
ráðstefnum er ekki talinn til útgjalda Fræðslusjóðs.
8. Stjórn Fræðslusjóðs tekur við umsóknum um framlög og skulu þær vera skriflegar.
5

6. Reglur um störf dómnefnda, ráðningar og framgang háskólakennara
Tilgangur þessara reglna er að tryggja faglegar nýráðningar við skólann.
Reglur þessar gilda um nýráðningar lektora/sérfræðinga, dósenta og prófessora við Háskólann á Bifröst og
framgang þeirra í starfi á hverjum tíma.
Við nýráðningar akademískra starfsmanna skal horft til laga um háskóla nr. 63/2006. Einnig skal taka mið
af lögum nr. 85/2008 um opinbera háskóla. Reglur um ráðningar starfsfólks og framgang eru í reglugerð
Háskólans á Bifröst.
6.1 Nýráðningar í akademískt starf
Rektor tekur ákvörðun um að stofna til nýrra akademískra starfa samkvæmt tillögu hlutaðeigandi deildar
og að fengnu samþykki stjórnar skólans.
Að fengnu samþykki rektors skulu allar nýjar akademískar stöður auglýstar á opinberum vettvangi, sbr. 10.
gr. reglugerðar Háskólans á Bifröst
Umsóknir um nýjar stöður eða framgang skulu berast rektor sem staðfestir móttöku umsókna með bréfi til
umsækjenda.
Umsækjendur skulu láta fylgja umsókn sinni upplýsingar um kennslu- og vísindastörf þau er þeir hafa
unnið, ritsmíðar og rannsóknir, svo og vottorð um námsferil sinn og störf. Með umsókninni skulu send
eintök af vísindalegum ritum og ritgerðum, birtum eða óbirtum, sem umsækjendur óska eftir að tekin verði
til mats. Þegar fleiri en einn höfundur stendur að ritverki skal umsækjandi gera grein fyrir framlagi sínu til
verksins. Einnig er nauðsynlegt að í umsókn komi fram verkefni sem umsækjendur hafi unnið að, hverju
þeir eru að vinna að og hver áform þeirra eru. Ennfremur er ætlast til þess að umsækjendur láti fylgja
með umsagnir um kennslu- og stjórnunarstörf sín, eftir því sem við á.
6.2 Framgangur í akademísku starfi
Eins og fram kemur í 12. gr. reglugerðar Háskólans á Bifröst er heimilt, án auglýsingar, að flytja lektor úr
lektorsstöðu í dósentsstöðu og dósent úr dósentsstöðu í prófessorsstöðu að undangengnu mati
framgangsnefndar háskólans. Með beiðni um slíkan framgang skal fara skv. 12. gr. reglugerðar Háskólans
á Bifröst. Endanleg ákvörðun um framgang er í höndum rektors, en engum má veita framgang í prófessorseða
dósentsstöðu nema meirihluti framgangsnefndar telji hann til þess hæfan.
Markmið framgangskerfis Háskólans á Bifröst er að hvetja akademíska starfsmenn til virkni og árangurs í
starfi og auka þannig gæði kennslu og rannsókna innan Háskólans á Bifröst. Matskerfi opinberu
háskólanna er notað við faglegt mat á frammistöðu og árangri í rannsóknum, kennslu og stjórnun.
6.3 Umsóknir um framgang í starfi
Umsækjandi um framgang í starfi leggur fram umsókn ásamt
greinargerð um rannsóknavirkni, kennslustörf, stjórnunarstörf og önnur sambærileg störf.
Þegar álit framgangsnefndar liggur fyrir metur rektor hvort veita beri umbeðinn framgang m.a. á grundvelli
fyrirliggjandi nefndarálits. Ef það er niðurstaða rektors að ekki sé rétt að veita umbeðinn framgang ber
honum að rökstyðja þá niðurstöðu sína.
6

6.4 Lágmarksstig fyrir hvern starfsþátt við nýráðningar og
framgangsmat
Miðað er við hefðbundna skiptingu starfsþátta milli rannsókna, kennslu og stjórnunar, stig í töflu
1. Dómnefnd getur við sérstakar aðstæður gert meiri eða minni kröfur ef hún telur ástæðu til. Hér er átt við
aðstæður t.d. í ljósi ríkrar áherslu háskólans á góð tengsl við atvinnulífið. Víki mat dómnefndar verulega
frá lágmarksstigum fyrir hvern starfsþátt kennara eða sérfræðinga, sem fram koma í reglum þessum, þarf
hún að rökstyðja það enda um frávik frá meginreglu að ræða.
Umsækjendur um framgang í prófessorsstarf skulu vera virkir í rannsóknum og hafa sýnt verulega hæfni
og frumkvæði í vísindastörfum.
Tafla 1. Lágmarksstig fyrir hvern starfsþátt kennara
Rannsóknir Kennsla Stjórnun, þjónusta, Mismunur Alls
annað
Lektor/Sérfræðingur 30 - - 0 30
Dósent 130 20 - 50 200
Prófessor 270 50 - 80 400
6.5 Hlutverk dómnefnda við Háskólann á Bifröst
Til að dæma um hæfi umsækjenda til að gegna stöðu prófessors, dósents eða lektors/sérfræðings við
Háskólann á Bifröst skipar rektor þriggja manna dómnefnd.
Dómnefnd skal meta hvern umsækjanda á þann veg að ótvírætt komi fram hvort hún dæmir hann hæfan
eða ekki hæfan til að gegna því starfi sem um ræðir. Hún metur hvort menntun og aðrar forsendur
umsækjanda falli með eðlilegum hætti innan þess sviðs sem auglýsing kveður á um. Í áliti dómnefndar skal
koma fram rökstuðningur fyrir dómi hennar um hæfi umsækjanda og auk þess þær upplýsingar sem
dómnefnd telur leiðbeinandi fyrir rektor við endanlega ákvörðun um ráðningu eða framgang.
Ef ágreiningur er í dómnefnd skulu greidd atkvæði sérstaklega um hvern umsækjanda og ber hverjum
dómnefndarmanni þá að taka afstöðu. Minnihluta gefst kostur á að gera grein fyrir máli sínu með séráliti.
Teljist umsækjandi ekki hæfur ber dómnefnd að gera grein fyrir þeirri niðurstöðu.
Telji dómnefnd líkur á að umsækjandi uppfylli kröfur um að gegna æðri stöðu en ráðið skal í hverju sinni
skal hún geta þess í dómnefndarálitinu, en ekki þarf að rökstyðja það með sama hætti og álitið um stöðuna
sem til stendur að ráða í. Dómnefnd skal ekki raða hæfum umsækjendum m.t.t. þess starfs sem um ræðir
nema rektor hafi sérstaklega farið fram á slíkt.
Í upphafi dómnefndarálits skal dómnefnd gera grein fyrir þeim forsendum, gögnum og heimildum sem hún
byggir á í mati sínu á umsækjendum og vinnubrögðum sínum við mat á umsækjendum. Í dómnefndaráliti
skal vera ritaskrá/verkaskrá umsækjenda sem þeir hafa látið fylgja umsókn sinni og greinargerð um
námsferil þeirra og fyrri störf.
Dómnefnd er heimilt að óska eftir því við umsækjendur að þeir láti í té viðbótargögn. Í þessu efni skal
nefndin láta umsækjendur njóta jafnræðis.
Dómnefnd skal hraða störfum sínum eftir föngum og skal hún að jafnaði hafa lokið störfum innan
mánaðar frá því að umsóknarfresti lauk.
Að loknu starfi dómnefndar skal hún skila umsóknargögnum til skjalavarðar skólans til varðveislu.
6.6 Mat á hæfi umsækjenda
Hér á eftir fara lýsingar á viðmiðum sem dómnefnd ber að hafa í huga þegar hæfi umsækjanda er metið.
Þessi viðmið eiga yfirleitt jafnt við nýráðningar og framgang í starfi.
7

6.6.1 Forsendur
Háskólinn á Bifröst er vísindaleg mennta- og rannsóknastofnun. Háskólanum ber að sinna bæði kennslu og
rannsóknum, starfsmenntun og rannsóknartengdu framhaldsnámi. Þetta meginmarkmið Háskólans
á Bifröst ber dómnefnd að hafa í huga við mat á hæfi háskólakennara.
Þá ber dómnefnd að hafa í huga að störf akademískra starfsmanna við Háskólann á Bifröst eru fólgin
í rannsóknum, kennslu og stjórnun. Hér á eftir verður fjallað um hvern þessara starfsþátta fyrir sig.
6.6.2 Menntun
Umsækjandi um dósentsstöðu skal að jafnaði hafa lokið doktorsprófi eða hliðstæðu háskólanámi sem felst
að verulegu leyti í þjálfun til sjálfstæðra rannsóknarstarfa.
Umsækjandi um prófessorsstöðu skal að jafnaði hafa lokið doktorsprófi eða hliðstæðu háskólaprófi sem
felur í sér fyllstu kröfur um sjálfstæða rannsóknarvinnu. Sjálfstæð rannsóknarstörf má meta sambærileg við
doktorspróf enda hafi umsækjandi lokið veigamiklu rannsóknarverkefni eða fleiri samstæðum verkum sem
sýna traust tök á aðferðum hlutaðeigandi greinar og staðgóða þekkingu á henni. Gera skal kröfu um
að niðurstöður slíkra rannsókna hafi verið birtar á viðurkenndum vettvangi.
6.6.3 Rannsóknir
Við mat á rannsóknum og þróunarverkefnum skal leggja áherslu á vísindagildi þeirra. Gefa skal gaum að
frumleika þeirra og sjálfstæði gagnvart öðrum rannsóknum og ritverkum, meðferð heimilda og
vinnubrögðum, nýjungum og notagildi. Einnig er heimilt að taka tillit til starfa að rannsóknum sem standa
yfir þó að niðurstöður liggi ekki fyrir, enda lýsi umsækjandi eðli þeirra og umfangi og geri grein fyrir stöðu
þeirra. Við mat á rannsóknum og þróunarverkefnum er eðlilegt að tillit sé tekið til lokaverkefna
í háskólanámi (kandídats- eða meistaraprófsritgerða og doktorsritgerða). Þá skal meta útgefin hugverk,
fræðileg rit, prentuð eða fjölrituð, rit um þróunarverkefni, útgefið námsefni, greinar í fræðilegum tímaritum
og bókum (safnritum), innlendum og erlendum, þar sem efni er metið af sérfræðingum, svo og greinar í
öðrum tímaritum og bókum, fræðilegar útgáfur og ritdóma. Þá skal meta greiningartæki, próf og önnur
gögn sem samin eru með hagnýta notkun fagstétta á vettvangi í huga. Þá skal og meta þýðingar úr erlendum
málum, verk á mynd- og hljóðböndum, einkaleyfi, svo og frumsamin eða aðlöguð tölvuforrit. Heimilt er
að taka tillit til óbirtra verka, t.d. greina og fræðilegra fyrirlestra.
Við mat á rannsóknum er heimilt að taka tillit til stjórnunarstarfa sem falla undir sérsvið umsækjanda, t.d.
stjórn og skipulagningu langtímarannsóknarverkefna, undirbúning og stjórn fræðilegra ráðstefna, ritstjórn
fagtímarita og þjálfunarstörf.
Dósentar og prófessorar skulu sýna ótvírætt fram á hæfni sína til sjálfstæðra starfa að nýsköpun þekkingar.
Umsækjendur um prófessorsstöður þurfa að vera virkir á sínu sérsviði og hafa sýnt verulega hæfni og
frumkvæði í vísindastörfum. Auk hinna almennu ákvæða um lágmarkskröfur og mat starfsþátta, sem þegar
hafa verið tíunduð, skal dómnefnd taka mið af þeim kröfum sem gerðar eru til umsækjenda um sambærileg
störf í viðurkenndum erlendum og innlendum vísindastofnunum.
6.6.4 Kennsla
Við mat á kennslu skal leggja áherslu á hæfni umsækjanda til kennslu á hlutaðeigandi sérsviði þannig að
hún nýtist nemendum sem best.
Nýráðning. Umsækjandi skal láta fylgja umsókn sinni rökstudda greinargerð þar sem fram kemur á hvaða
þætti hlutaðeigandi sviðs hann vill leggja áherslu, hvernig vinnubrögðum hann hyggst beita og hvernig
hann hyggst meta árangur sinn og nemenda. Hafi umsækjandi kennslureynslu á háskólastigi og/eða
öðrum skólastigum, skal hann einnig láta fylgja greinargerð þar um, ásamt öðrum þeim gögnum sem snerta
kennslureynslu hans.
8

Framgangur. Meta skal eftir föngum kennsluferil umsækjanda, samningu kennslugagna og
leiðbeininga, fjölbreytni og nýjungum í kennsluaðferðum, frumkvæði að uppbyggingu og endurbótum á
kennslu og viðleitni til að vekja nemendur til sjálfstæðra og fræðilegra vinnubragða eða til
samvinnuverkefna, þar sem það á við. Þá skal meta umsjón með og frumkvæði að skipulagningu
námsgreina og námskeiða svo og að kynningu á þróun og nýjungum
á kennslusviði hlutaðeigandi starfsmanns. Jafnframt skal leggja mat á samstarf við erlendar stofnanir og
sérfræðinga, svo og tengsl við innlendar stofnanir. Einnig skal metin umsjón með lokaverkefnum
nemenda.
Við mat á kennsluþættinum má leggja til grundvallar umsögn deildar, brautar, skorar eða nemenda, svo og
faglegt mat á kennslu ef því verður við komið. Dómnefnd er heimilt að nýta gögn sem aflað hefur verið í
tengslum við kennslumat á vegum Háskólans á Bifröst.
6.6.5 Stjórnun
Við mat á stjórnun skal leggja áherslu á frumkvæði og forystuhæfni umsækjanda, hæfni til sjálfstæðrar
skipulagningar og áætlunargerðar sem og til að vinna að stjórnsýsluverkefnum með öðrum.
Stjórnun verður ekki alltaf glöggt afmörkuð frá rannsóknum og kennslu. Stundum getur því verið eðlilegt
að meta þennan starfsþátt sem hluta af hinum tveimur en varast ber þá að tvítelja hann.
Þáttum sem metnir verða má skipta í tvennt:
a) Reynsla af stjórnun og skipulagningu. Um er að ræða atriði er umsækjandi getur vottað með gögnum
sem hægt er að meta: (1) Skipulagning á sjálfstæðum eða samþættum námskeiðum. (2) Stjórnunargögn
sem umsækjandi hefur samið sjálfur eða átt hlut að því að semja (umsagnir, álitsgerðir, tillögur, drög að
reglum eða reglugerðum o.s.frv.). (3) Þátttaka í nefndum sem umsækjandi hefur verið kjörinn eða skipaður
í. (4) Þátttaka í stjórnum og ráðum með ákvörðunarvald, bæði innlendum og fjölþjóðlegum. (5) Þátttaka
í vísinda- og fræðafélögum. (6) Önnur almenn reynsla af stjórnunarstörfum.
b) Persónueiginleikar sem skipta máli fyrir stjórnunar- og samskiptahæfni. Gögn af því tagi sem að framan
greinir segja sína sögu um stjórnunarhæfni umsækjanda; þau eru í senn vitnisburður um dugnað hans og
metnað á þessu sviði og það álit sem hann hefur áunnið sér. Ætla má að álit annarra ráðist hér mjög af
ákveðnum þáttum í fari umsækjanda, s.s. ábyrgðarkennd, forystuhæfni, lipurð í samskiptum,
skipulagshæfni og glöggskyggni. Umsagnir yfirmanna og samstarfsmanna umsækjanda geta því komið
að góðu haldi við matið.
Nauðsynlegt er að matsaðilar fái í hendur sem gleggstar upplýsingar um hvað umsækjandi hefur til brunns
að bera á sviði stjórnunar. Skilyrði er að umsækjandi, sem hefur starfsreynslu að baki, vísi á umsagnaraðila
(t.d. yfirmann í stofnun, deild, braut eða skor) eða sjái til þess að hann sendi inn umsögn beint til rektors.
Eins er nauðsynlegt að umsækjandi, sem hefur nýlega lokið námi, leiti eftir hinu sama hjá kennara sem
þekkir vel til hans úr framhaldsnámi.
6.6.6 Önnur störf
Tilgangur þess að meta önnur störf umsækjanda en rannsóknir, kennslu og stjórnunar er sá að varpa ljósi á
starfshæfni hans frá sem flestum hliðum. Hér er um að ræða mat á störfum sem falla utan þess sérsviðs sem
auglýsing tekur til en þarfnast sambærilegrar hæfni svo sem sjálfstæð ritun, ritdómar, erindi eða þættir
í útvarpi, sjónvarpi, önnur störf við fjölmiðla, ritstjórn bóka, tímarita, almannatengsl eða virk tengsl í
samstarfi við aðila innanlands eða erlendis, ráðstefnuhald, stjórnun félaga, stjórnun námskeiða,
dómnefndarstörf, þróunarstörf, ráðgjöf við stofnanir eða fyrirtæki, sjálfstætt starf sem sérfræðingur á öðru
fræðasviði o.s.frv.
6.7 Um meðferð dómnefndarálits og afgreiðslu máls
Dómnefndarálit, ásamt umsóknargögnum og umsögnum sem dómnefnd hefur aflað, á að berast
rektor Háskólans á Bifröst. Telji rektor það gallað að einhverju leyti eða störfum dómnefndar ábótavant er
honum heimilt að senda dómnefndarálitið aftur til dómnefndar. Dómnefndarálit telst gallað ef það
samrýmist ekki lögum og reglum, umfjöllun um umsækjendur og rökstuðningur eru rýr, mikilvægar
9

upplýsingar vantar eða um aðrar greinilegar misfellur er að ræða. Dómnefnd er skylt að svara
athugasemdum rektors. Rektor skal senda hverjum umsækjanda þann hluta dómnefndarálits sem að honum
snýr. Rektor gefur umsækjendum kost á að gera skriflegar athugasemdir við álitið áður en ákvörðun um
ráðningu er tekin. Berist athugasemdir frá umsækjendum skulu þær bornar undir dómnefnd. Dómnefnd er
skylt að svara slíkum athugasemdum. Áður en ákvörðun er tekin um ráðningu tekur rektor viðtöl við þá
umsækjendur sem dómnefnd hefur metið hæfa.
Fara skal með umsóknargögn, dómnefndarálit og önnur skjöl tengd dómnefndarstarfinu sem trúnaðarskjöl.
Rektor er heimilt að veita umboð til að sjá um formleg samskipti m.a. viðtöl við umsækjendur og
dómnefnd.
10

7. Launakerfi fastráðinna akademískra starfsmanna
Starfshlutföll eru ákveðin í starfsáætlun sem gerð er milli starfsmanns og deildarforseta. Rektor staðfestir
starfsáætlanir sem taka gildi að fenginni staðfestingu.
Starfsáætlanir eru gerðar eigi síðar en í apríl fyrir komandi skólaár og gilda frá ágúst til júlí. Jafnframt er
farið yfir gildandi starfsáætlun og hún leiðrétt eftir því sem við á. Ennfremur er farið yfir gildandi
starfsáætlun í október vegna hugsanlegra leiðréttinga.
Starfshlutföll akademískra starfsmanna eru ákveðin með eftirfarandi hætti:
Kennsluhlutfall er ákveðið fyrir eitt skólaár í senn. Ekki er hægt að setja inn í áætlun námskeið sem
kennd eru utan áætlunartímabils. Fyrir hvert námskeið í fjarnámi er miðað við 12% starfshlutfall. Fyrir
námskeið sem bæði er kennt í staðnámi og fjarnámi er miðað við 16% hlutfall. Sérstakt 4% álag reiknast
á námskeið sem kennari kennir í fyrsta sinn. Sérstakt 1,5% álag er vegna kennslu á námskeiði í langri
lotu og vegna kennslu á stóru námskeiði með 30+ nemendum er 1% álag og 50+ nemendum er 2% álag.
Vegna þátttöku í innra starfi skólans, þ.e. fundum kennslu- og rannsóknaráðs, deilda og annarra
sambærilegra funda og vegna kennslutengdrar starfsemi reiknast 2% starfshlutfall fast. Ennfremur
reiknast 2% starfshlutfall fyrir hverja nefnd eða ráð sem starfsmaður situr í, s.s. deildarráð, Háskólaráð
o.s.frv.
Rannsókna- og verkefnahlutfall er ákveðið tvisvar á ári, í apríl og október. Ákvörðun hlutfalls gildir í
a.m.k. 6 mánuði í senn en getur eftir eðli verkefna gilt í allt að þrjú ár enda séu þá viðeigandi áfangar
skilgreindir á 6 mánaða fresti. Ákvörðun um rannsókna- og verkefnahlutfall er tekin á grundvelli
áætlunar sem starfsmaður leggur fram.
1. Hlutfall vegna akademískra rannsókna er ákveðið á grundvelli verkáætlunar starfsmanns þar sem
akademískt frelsi hans til að velja sér viðfangsefni er virt. Í verkáætlun skulu koma fram þau atriði
sem telja til rannsóknastiga samkvæmt akademísku mati og hvernig framvinda einstakra atriða er
áætluð, s.s. innlögn greina, birtingar eða áfangaskil í doktorsritgerð. Miðað er við að hvert áætlað
rannsóknastig svari til 2% í starfshlutfalli allt að 60%
2. Hlutfall vegna þjónusturannsókna er ákveðið á grundvelli verkáætlunar en áætlað starfshlutfall tekur
mið af þeim hluta greiðslna sem eru vegna launakostnaðar viðkomandi starfsmanns þar sem hver 1
millj. kr. telur til 8,33% starfshlutfalls á heilsársgrunni. Þessi viðmiðun er endurskoðuð árlega. 60%
þak er á starfshlutfalli vegna þjónusturannsókna
3. Hlutfall vegna samstarfsverkefna s.s. Evrópuverkefna er ákveðið á grundvelli verkáætlunar
samkvæmt verkefnasamningi en starfshlutfall tekur mið af greiðslum vegna launakostnaðar
viðkomandi starfsmanns þar sem hver 1 millj. kr. telur sem 8,33% starfshlutfall. Þessi viðmiðun er
endurskoðuð árlega. 60% þak er á starfshlutfalli vegna samstarfsverkefna.
4. Hlutfall vegna annarra tekjuskapandi verkefna eða styrkja er ákveðin með sambærilegum hætti og
vegna þjónusturannsókna og samstarfsverkefna með 60% þaki á starfshlutfall.
5. Hlutfall vegna sérstakra verkefna innan skólans eða á vegum hans skal ákveðið á grundvelli sérstakrar
verkáætlunar sem samþykkt er af rektor. Í slíkum verkefnum skal felast ótvírætt skilgreint verðmæti
fyrir skólann og þau hafa skýra áætlun um upphaf, framgang og verklok.
Skili starfsmaður ekki rannsóknavinnu eða verkefni í samræmi við verkáætlun skal starfshlutfall lækkað
eins og við á þangað til útistandandi vinnu hefur verið skilað. Heimilt er að flytja 50% af umfram
rannsóknastigum milli milli tímabila. Ekki er hægt að úthluta rannsókna- og verkefnahlutfalli vegna
nýrra verkefna nema að helmingi á móti lækkun starfshlutfalls vegna útistandandi vinnu. Sé námskeiði
aflýst sem er á starfsáætlun fasts akademísks starfsmanns skal bjóða honum að taka að sér önnur verkefni
á vegum skólans í stað þess að lækka starfshlutfall.
Enginn fær greitt fyrir meira en 100% starfshlutfall fyrir störf samkvæmt starfsáætlun.
Ritgerðaleiðbeiningar, prófdæmingar og störf við misserisverkefni verða greidd í verktöku samkvæmt
gjaldskrá bæði til verktaka og fastra akademískra starfsmanna og þær teljast ekki til verkefna samkvæmt
starfsáætlun.
11

8. Umbun fyrir rannsóknavirkni og reglur um rannsóknarleyfi
Háskólinn á Bifröst hvetur akademíska starfsmenn til rannsóknarstarfa, ekki síst í samstarfi við erlenda
fræðimenn og háskólastofnanir. Markmið þessa gæðaskjals er að setja fram samræmdar reglur um umbun
fyrir rannsóknavirkni og um rannsóknarleyfi sem miða að því að auka rannsóknavirkni akademískra
starfsmanna Háskólans á Bifröst og búa þeim starfsumhverfi sem hvetur til rannsókna- og vísindastarfa.
8.1 Rannsóknasjóður Háskólans á Bifröst
Rannsóknasjóði Háskólans á Bifröst er ætlað að styðja fjárhagslega við rannsóknir akademískra
starfsmanna. Fastráðnir kennarar og starfsmenn við Háskólann á Bifröst geta sótt um fjárframlag til
sjóðsins. Rektor Háskólans á Bifröst ákveður árlega fjárveitingu til sjóðsins og skal sú fjárhæð birt þegar
auglýst er eftir umsóknum hverju sinni.
Rektor skipar stjórn Rannsóknasjóðs Háskólans á Bifröst til eins árs í senn að fengnum tilnefningum um
tvo fulltrúa og tvo til vara, en einn fulltrúi og varamaður hans er skipaður án tilnefningar. Stjórnin skiptir
sjálf með sér verkum.
Umsóknum til sjóðsins skal skilað á þartilgerðum eyðublöðum til formanns sjóðsstjórnar. Sjóðsstjórn
úthlutar úr sjóðnum tvisvar sinnum á ári, 15. apríl og 15. september. Umsóknir skulu berast eigi síðar en
fyrsta dag úthlutunarmánaðar. Sæki stjórnarmaður um styrk til sjóðsins, skal hann víkja sæti og
varamaður taka sæti hans þegar fjallað er um umsókn stjórnarmannsins. Um styrkhæf verkefni, heimilaða
kostnaðarþætti og mat á umsóknum fer samkvæmt úthlutunarreglum sjóðsins.
Útlagður kostnaður er greiddur samkvæmt framvindu verkefnisins og reikningum sem berast frá
styrkþega. Lokauppgjör verkefnis er háð skilum á framvindu- og lokaskýrslu. Umsækjendur skulu skila
framvinduskýrslu á miðju styrktímabili samkvæmt vinnuáætlun og lokaskýrslu í lok styrktímabils á
þartilgerðum eyðublöðum. Fjármálaskrifstofa Háskólans á Bifröst annast umsýslu sjóðsins.
8.2 Ráðstöfun rannsóknarstyrkja
Akademískir starfsmenn sem hljóta rannsóknastyrki eða gestaprófessorsstyrki geta notað þá styrki til að
leysa sig frá kennslu og stjórnunarskyldum við skólann eða fengið rannsóknarleyfi á meðan á dvalartíma
við gestastofnun stendur. Ákvæðið getur einnig átt við þegar sótt er um aðra verkefnisstyrki. Þetta ákvæði
skal vera óháð öðrum réttindum um rannsóknarleyfi. Starfsmenn halda sínum launakjörum á meðan á
slíku rannsóknarleyfi stendur enda rennur styrkurinn til Háskólans á Bifröst.
8.3 Rannsóknarleyfi
Akademískur starfsmaður á rétt að sækja um rannsóknarleyfi enda hafi hann sýnt fram á rannsóknavirkni
og skilað árlegri rannsóknarskýrslu. Fyrir hver 100 ný rannsóknastig hefur akademískur starfsmaður rétt á
allt að hálfs árs rannsóknarleyfi, þó fyrst eftir þrjú ár samfellt í fullu starfi og í mesta lagi á þriggja ára
fresti.
Talning rannsóknastiga á grundvelli þessara reglna hófst frá og með 1. janúar 2014.
12

9. Starfsmannasamtöl
Tilgangur reglulegra starfsmannasamtala er:
• Að stuðla að velferð og bættum árangri starfsfólks og skólans með umbætur og þróun starfshátta
að leiðarljósi.
• Að stuðla að opnum og jákvæðum samskiptum starfsfólks og stjórnenda þar sem ríkir trúnaður og
gagnkvæmar kröfur og væntingar eru gerðar ljósar.
• Að tryggja reglulega og markvissa endurgjöf um frammistöðu starfsfólks.
• Að veita starfsfólki vettvang til frjálsrar tjáningar um líðan í starfi og starfsumhverfið, þ.m.t.
stjórnun, vinnuskipulag og aðstöðu.
• Að auka yfirsýn stjórnenda yfir færni og styrkleika einstakra starfsmanna og starfshópsins í heild
með hliðsjón af stefnu og markmiðum skólans.
• Að setja markmið um starfsþróun er miða að því að styrkleikar einstakra starfsmanna fái sem best
notið sín, s.s. um endur- eða símenntun, þjálfun, tilfærslu í starfi eða ný eða breytt verkefni.
• Að skapa grunn fyrir ákvörðunartöku viðvíkjandi mannauðs- og gæðastjórnun skólans.
9.1 Ábyrgð á framkvæmd starfsmannasamtals
Næsti yfirmaður starfsmanns ber ábyrgð á að starfsmannasamtöl fari fram í mars ár hvert.
9.2 Lýsing á framkvæmd starfsmannasamtala
Til þess að starfsmannasamtöl skili tilætluðum árangri er áríðandi að þau séu faglega unnin, vandlega
undirbúin af hálfu stjórnenda og starfsfólks, trúnaður sé virtur og að markmiðum og úrbótatillögum sé
fylgt eftir. Æskilegt er að samtalið fari fram á hlutlausum stað þar sem næði ríkir. Gera þarf ráð fyrir að
samtalið taki um það bil 30 – 60 mín.
Starfsmaður og yfirmaður fylla út eyðublað, til undirbúnings fyrir samtalið, eyðublaðið er afhent
starfsmanni með góðum fyrirvara, t.d. 3 dögum fyrir samtal.
9.2.1 Helstu þættir starfsmannasamtals:
• Sálfélagslegt vinnuumhverfi, þ.m.t. stjórnun, samskipti í starfshópnum, aðstaða og umhverfi.
• Frammistaða starfsmanns með hliðsjón af starfslýsingu, hæfniskröfum og markmiðum sem sett
voru fram í síðasta starfsmannasamtali.
• Starfslýsing endurskoðuð og uppfærð eftir aðstæðum.
• Þörf fyrir endur- eða símenntun.
• Markmið sett á þeim sviðum sem þróunar eða úrbóta er þörf.
• Í lok samtals skráir yfirmaður helstu ákvarðanir og markmið og báðir aðilar skrifa undir skjalið.
Yfirmaður varðveitir frumrit skjalsins og notar til eftirfylgni og samfellu fyrir næsta samtal en
starfsmaður fær afrit. Halda skal trúnað og hafa persónuvernd í heiðri á öllum stigum
málsmeðferðar.
13

10. Starfslok
Þegar starfslok verða hjá starfsmanni fer í gang ákveðið ferli. Tryggja þarf að skjöl er lúta að starfsemi
skólans séu varðveitt og afhent í skjalasafn skólans. Tölvur, lyklar og fleira sem er í eigu skólans sé
afhent og starfsmaður hafi ekki lengur aðgang að tölvupósti, skjalakerfi eða öðrum kerfum sem áður
fylgdu starfsskyldum hans.
Til minnis er eftirfarandi listi hafður til hliðsjónar
Á uppsagnartíma
• Uppsagnarbréf þarf að vera skriflegt
• Taka starfslokasamtal
• Tilkynna starfsfólki um starfslokin
• Fá afhenta lykla
• Fá afhent innkaupakort (ef við á)
• Fá afhent vinnustaðaskírteini (lyklakort) og aðra lykla
• Tæma starfsstöð (starfsmaðurinn sjái um það)
• Sjá um að starfsmaður fjarlægi persónuleg gögn úr tölvu
• Sjá um að starfsmaður skili skjölum úr starfi sínu í skjalasafn
o Rafrænum í OneCRM kerfið
o Pappírsskjölum í öskjum skilvíslega merktum
• Skila tölvu og öðrum búnaði
Eftir að starfsmaður er hættur skal yfirmaður tryggja að réttir aðilar fái upplýsingar svo sem til að:
• Ganga frá launauppgjöri
• Gera starfsmann óvirkan í launa- og mannauðskerfi
• Loka netfangi og gera sjálfvirkt svar um að viðkomandi hafi látið af störfum
• Loka aðgangi að kennslukerfi
• Færa mál og verk í OneCRM
• Loka aðgangi að OneCRM
• Uppfæra starfsmannalista á heimasíðu
14

11. Verklagsreglur um viðbrögð við kynbundnu og kynferðislegu
áreiti og ofbeldi
Nemendur, kennarar og starfsfólk Háskólans á Bifröst á hverjum tíma mynda háskólasamfélag þar sem
gagnkvæmt traust og virðing ríkir í samskiptum. Allir einstaklingar innan þessa samfélags eiga að búa
við það öryggi að þeir verði hvorki fyrir kynferðislegu né kynbundnu áreiti eða ofbeldi. Ef
einstaklingur innan skólans telur sig verða fyrir slíku ber skólasamfélaginu að bregðast við með
ábyrgum og skipulögðum hætti.
Við líðum hvorki kynferðislegt áreiti eða ofbeldi né kynbundið áreiti eða ofbeldi og höfum því sett
þessar verklagsreglur. Auk þess eru í siðareglum skólans ákvæði sem lúta að kynferðislegu og
kynbundnu áreiti og ofbeldi. Verklagsreglurnar eru lifandi skjal sem verður endurskoðað eftir þörfum.
1. gr. Markmið
Við líðum hvorki kynferðislegt áreiti eða ofbeldi né kynbundið áreiti eða ofbeldi í Háskólanum á
Bifröst í kennslu, almennu starfi eða öðrum samskiptum sem eiga sér stað í skólastarfinu við
Háskólann á Bifröst eða í tengslum við starfsemi skólans.
Markmið verkslagsreglna þessara er að tryggja að úrræði sé til staðar telji einstaklingur sig hafa orðið
fyrir kynferðislegu og/eða kynbundnu áreiti eða kynferðislegu og/eða kynbundnu ofbeldi.
2. gr. Skilgreiningar
Með kynbundnu áreiti er átt við hegðun sem tengist kyni þess sem fyrir henni verður, er í óþökk
viðkomandi og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi og skapa aðstæður
sem eru ógnandi, fjandsamlegar, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi. Áreitið getur verið
líkamlegt, orðbundið eða táknrænt. Eitt tilvik getur talist kynbundin áreitni.
Með kynferðislegri áreitni er átt við hvers kyns kynferðislega hegðun sem er í óþökk þess sem fyrir
henni verður og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi, einkum þegar
hegðunin leiðir til ógnandi, fjandsamlegra, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi aðstæðna.
Hegðunin getur verið orðbundin, táknræn og/eða líkamleg. Eitt tilvik getur talist kynferðisleg áreitni.
Með kynbundnu ofbeldi er átt við ofbeldi á grundvelli kyns sem leiðir til eða gæti leitt til líkamlegs,
kynferðislegs eða sálræns skaða eða þjáninga þess sem fyrir því verður, einnig hótun um slíkt, þvingun
eða handahófskennd svipting frelsis, bæði í einkalífi og á opinberum vettvangi.
Með kynferðislegu ofbeldi er átt við brot gegn kynfrelsi einstaklings sem lýst eru refsiverð í XXII.
kafla almennra hegningarlaga nr. 19/1940.
Með starfsfólki er átt við alla þá er vinna fyrir skólann, hvort sem það er starfsfólk í akademískum eða
öðrum störfum, verktakar eða stundakennarar.
Með samvinnu, samskiptum og samneyti er átt við fundi, kennslustundir, vinnustofur, samkomur,
tölvupóstssamskipti, samfélagsmiðla, símtöl og aðrar aðstæður sem skapast í tengslum við
skólastarfið.
Með tilkynningu er átt við að formlegt mál hafi borist til fagráðs um viðbrögð við kynbundnu og
kynferðislegu áreiti og ofbeldi og verði tekið til meðferðar skv. verklagsreglum þessum.
Með erindi er átt við óformlega kvörtun sem einstaklingur ber upp við yfirmann, deildarforseta,
samstarfsfólk eða samnemanda án þess að einstaklingurinn vilji að farið verði með málið til meðferðar
hjá fagráði um viðbrögð við kynbundnu og kynferðislegu áreiti og ofbeldi.
Með aðilum máls er átt við þann/þá/hán sem talið er að hafi brotið af sér og þann/þá/hán sem talið er
að hafi orðið fyrir broti.
3. gr. Fagráð um viðbrögð við kynbundnu og kynferðislegu áreiti og ofbeldi
Sérstakt ráð sem skipað er þremur einstaklingum mun taka við, fjalla um og meðhöndla tilkynningar
sem til þess er beint frá einstaklingum og/eða aðilum innan skólasamfélagsins og falla undir þær
skilgreiningar sem tilgreindar eru í 2. gr. Ráðið er skipað tveimur einstaklingum sem starfa utan
skólans og hafa faglega þekkingu sem nýtist í málefnum sem þessum. Háskólaráð skal samþykkja
skipun ráðsins og þá tvo utanaðkomandi aðila sem skipa ráðið. Þriðji aðilinn í ráðinu er valinn af
starfsfólki skólans í almennri leynilegri atkvæðagreiðslu. Sá aðili skal hafa þekkingu og vilja til að
sinna málum sem þessum. Formaður ráðsins skal vera annar tveggja utanaðkomandi fulltrúa.
Skipunartími ráðsins er þrjú skólaár. Við endurnýjun í ráðið skal þess gætt að ekki verði skipt um alla
fulltrúa samtímis.
15

Við skipun í ráðið skal gætt að ákvæðum laga nr. 10/2008 um jafna stöðu og jafnan rétt kvenna og
karla.
Ráðið skal afhenda kennslustjóra Háskólans á Bifröst árlega tölfræðilegar upplýsingar um störf þess.
4. gr. Ferill
Ef einstaklingur í háskólasamfélaginu telur á sér brotið getur viðkomandi tilkynnt um slíkt til næsta
yfirmanns, deildarforseta eða til einhvers fulltrúa í fagráðinu. Einnig getur viðkomandi snúið sér til
hvers þess innan skólans sem hann ber traust til.
Hafi einhver starfsmaður eða nemandi innan skólans rökstuddan grun eða vitneskju um brot á öðrum
einstaklingi af hálfu starfsmanns eða nemanda, skal viðkomandi snúa sér til formanns ráðsins eða til
aðila innan skólans sem hann ber traust til. Hver sá sem tekur við tilkynningu skal umsvifalaust vísa
erindinu til formanns ráðsins sem tekur málið til faglegs mats, um þá tilkynningu gildir fullur trúnaður
og þagmælska.
Frekari meðferð málsins fer eftir því hverju viðkomandi þolandi óskar eftir. Ef um brot er að ræða sem
talið er að falli undir ákvæði almennra hegningarlaga skal þolanda bent á að beina málinu til
meðferðar hjá lögregluyfirvöldum. Ákvörðun er þó alltaf á hendi þolanda og mun viðkomandi hljóta
aðstoð frá ráðinu eftir því sem óskað verður. Ef ákveðið er að vísa máli til lögreglu aðhefst ráðið ekki
frekar í því.
Ef um annars konar atvik/hegðun/viðmót er að ræða sem þessar verklagsreglur fjalla um og
einstaklingurinn óskar eftir að brugðist verði við í samræmi við þær skal það gert svo fljótt sem auðið
er, sjá 7. gr.
Ef einstaklingur kemur til næsta yfirmanns, deildarforseta eða fulltrúa í ráðinu með erindi í stað
tilkynningar, svo sem í samtali eða hann leitar eftir ráðgjöf um kynferðislegt/kynbundið áreiti eða
ofbeldi, skal virða ósk viðkomandi (þolanda) um málsmeðferð og bregðast við svo fljótt sem auðið er
sjá 7. gr. Næsti yfirmaður getur leitað sérfræðiaðstoðar utan skólans vegna slíkra mála sem heyra undir
verklagsreglurnar.
5. gr. Meðferð mála innan ráðsins
Þegar einstaklingur leitar til ráðsins, ber því að koma saman svo fljótt sem auðið er og fjalla um málið.
Sjónarmið viðkomandi og þess/þeirra aðila sem málið varða þurfa að koma fram í málinu með
skipulegum hætti. Ráðið aflar þeirra gagna sem það telur þörf á, svo sem með því að ræða við aðila
máls og eftir atvikum aðra sem varpað geta ljósi á málið. Ráðið skal hafa til hliðsjónar í störfum sínum
ákvæði stjórnsýslulaga eins og við á. Um þau gögn sem og allt starf ráðsins gildir fullur trúnaður.
Ráðið skal halda fundargerðir.
Ráðið skal gæta jafnræðis og meðalhófs og skila af sér niðurstöðu svo fljótt sem verða má, sjá 7. gr.
Þær aðgerðir sem gripið er til í ferli máls skulu vera í samráði við þann aðila sem leitar til ráðsins
(þolanda).
Þegar skrifleg niðurstaða liggur fyrir skal ráðið tilkynna málsaðilum um hana með formlegum hætti á
fundi með hvorum málsaðila fyrir sig. Ráðið tilkynnir einnig yfirmönnum og/eða deildarforseta um
niðurstöður sínar með umsögn. Telji ráðið að um brot hafi verið að ræða skal það gera tillögur að
viðbrögðum og til hvaða úrræða réttast er að grípa. Endanlegt ákvörðunarvald í málum þessum er í
samræmi við reglugerð Háskólans á Bifröst.
6. gr. Viðbrögð
Á meðan mál er til umfjöllunar í ráðinu ber að veita málsaðilum þann faglega stuðning sem unnt er,
t.d. sálfræðiráðgjöf ef þess er óskað og lengur ef með þarf.
Ef erindi sem fellur undir verklagsreglurnar berst til yfirmanns eða deildarforseta en er ekki tilkynnt til
ráðsins, getur skólinn veitt faglegan stuðning, t.d. sálfræðiráðgjöf ef þess er óskað og þörf er á.
Ef aðilar máls starfa saman í deild eða eru nemendur í sama námsumhverfi (í sama námskeiði eða
námi) þá ber að skoða hvort að gera þurfi ráðstafanir varðandi samskipti, samvinnu og samneyti
málsaðila. Reynt skal að ná sáttum um vinnutilhögun meðan málið er í skoðun. Óheimilt er að flytja til
í námi eða starfi einstakling sem hefur kvartað eða orðið fyrir broti, vegna kynbundinnar eða
kynferðislegrar áreitni eða ofbeldis, nema viðkomandi óski þess.
16

7. gr. Tímarammi
Brýnt er að brugðist sé við málum sem þessar verklagsreglur fjalla um svo fljótt sem auðið er og að
niðurstaða liggi fyrir eigi síðar en tveimur mánuðum eftir að einstaklingur tekur upp mál við yfirmann,
deildarforseta eða ráðið.
8. gr. Gildistaka
Verklagsreglurnar tóku gildi 30. maí 2018 og skulu endurskoðaðar eftir þörfum, eða a.m.k. á þriggja
ára fresti.
Verklagsreglurnar skulu vera sýnilegar og aðgengilegar á ytri vef skólans og kynntar reglulega
nemendum og starfsfólki.
17

Háskólinn á Bifröst
311 Borgarnes
Sími: +345 433 3000
Fax: +354 433 3001
bifrost@bifrost.is
www.bifrost.is