Fachowy Elektryk 2019/4
01.10.2019 • Views
Share Embed Flag

Fachowy Elektryk 2019/4

Wyjątkowo gorące lato każe nam uwierzyć w medialne informacje o globalnym ociepleniu. Dotąd nie traktowaliśmy tego zagrożenia wystarczająco poważnie. Dziś, w obliczu meteorologicznych informacji o suszy, niemal wszyscy zaczynamy się zastanawiać nad możliwościami zminimalizowania efektu cieplarnianego. Z pomocą przychodzi technologia, dzięki której możemy lepiej gospodarować energią i wykorzystywać ją w bardziej zrównoważony i tym samym mniej szkodliwy dla środowiska sposób. Systemy zarządzania energią to nie tylko przyszłość dużych obiektów przemysłowych i biurowców. To także rozwiązania szyte na miarę potrzeb przykładowego „Kowalskiego”. Te standardy wyznaczają kierunek rozwoju branży energetycznej i pokazują dążenie do pełnej automatyzacji procesów energochłonnych. Za moment przekonamy się o tym odwiedzając największe targi elektro-energetyczne w tej części Europy. Energetab, jak zwykle, pokaże kondycję branży i odkryje nowości produktowe i technologiczne. Warto więc odwiedzić w połowie września Bielsko-Białą. Ale nie tylko dlatego – na fachowców czeka tam mnóstwo atrakcji, między innymi Mistrzostwa Fachowego Elektryka. Nasza redakcja, wspólnie z partnerami, przygotowała zawody, które jeszcze bardziej podgrzeją atmosferę, a wartość nagród przyprawi o zawrót głowy. Na szczęście te atrakcje wytworzą tylko czystą pozytywną energię! Do zobaczenia! Małgorzata Dobień redaktor naczelna

Wyjątkowo gorące lato każe nam uwierzyć w medialne informacje o globalnym ociepleniu. Dotąd nie traktowaliśmy tego zagrożenia wystarczająco poważnie. Dziś, w obliczu meteorologicznych informacji o suszy, niemal wszyscy zaczynamy się zastanawiać nad możliwościami zminimalizowania efektu cieplarnianego. Z pomocą przychodzi technologia, dzięki której możemy lepiej gospodarować energią i wykorzystywać ją w bardziej zrównoważony i tym samym mniej szkodliwy dla środowiska sposób. Systemy zarządzania energią to nie tylko przyszłość dużych obiektów przemysłowych i biurowców. To także rozwiązania szyte na miarę potrzeb przykładowego „Kowalskiego”.
Te standardy wyznaczają kierunek rozwoju branży energetycznej i pokazują dążenie do pełnej automatyzacji procesów energochłonnych. Za moment przekonamy się o tym odwiedzając największe targi elektro-energetyczne w tej części Europy. Energetab, jak zwykle, pokaże kondycję branży i odkryje nowości produktowe i technologiczne.
Warto więc odwiedzić w połowie września Bielsko-Białą. Ale nie tylko dlatego – na fachowców czeka tam mnóstwo atrakcji, między innymi Mistrzostwa Fachowego Elektryka. Nasza redakcja, wspólnie z partnerami, przygotowała zawody, które jeszcze bardziej podgrzeją atmosferę, a wartość nagród przyprawi o zawrót głowy.
Na szczęście te atrakcje wytworzą tylko czystą pozytywną energię!
Do zobaczenia!
Małgorzata Dobień
redaktor naczelna

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
rafaello

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

fachowy<br />

L<br />

TEMAT NUMERU<br />

Przyrządy<br />

pomiarowe<br />

4/<strong>2019</strong><br />

Sierpień <strong>2019</strong><br />

ISSN 1643-7209<br />

Niech dojdzie do głosu Twój comfort living<br />

Komunikuj się z<br />

Połączenie<br />

WiFi<br />

Spersonalizowane<br />

scenariusze<br />

Sterowanie<br />

roletami<br />

Sterowanie<br />

zdalne<br />

FINDER YESLY GATEWAY. Comfort living, który Cię słyszy.<br />

Steruj oświetleniem i roletami w Twoim domu gdziekolwiek jesteś przy użyciu swojego smartfonu<br />

lub swojego głosu dzięki FINDER YESLY GATEWAY.<br />

Dzięki zdalnemu zarządzaniu i połączeniu z Asystentem Google oraz Amazon Alexa Twój system<br />

YESLY staje się jeszcze bardziej kompletny.<br />

Odkryj wszystkie zalety inteligentnego domu.<br />

Odwiedź stronę findernet.com

I D TKNIJ MAGII

Wreszcie jest lepszy sposób<br />

oszczędzania na sprężonym<br />

powietrzu<br />

Szybko znajdź wycieki sprężonego powietrza, gazu<br />

i podciśnienia — niewidzialnych złodziei energii<br />

Czy wiesz, że sprężone powietrze może odpowiadać za 40% marnowanej energii?*<br />

Lokalizowanie nieszczelności w układach sprężonego powietrza, gazu i podciśnienia było do tej<br />

pory czasochłonne i uciążliwe.<br />

Dzięki NOWYM dźwiękowym kamerom przemysłowym Fluke ii900 zespół utrzymania ruchu<br />

może szybko określić miejsce wycieku sprężonego powietrza, gazu lub podciśnienia w ciągu<br />

kilku minut.<br />

Ile można by zaoszczędzić, gdyby tylko było widać wycieki?<br />

Więcej informacji: www.fluke.pl/ii900<br />

*Źródło: Compressed Air and Gas Institute (CAGI)<br />

Termogramy zostały zamieszczone wyłącznie w celach poglądowych i mogły nie zostać wykonane za pomocą przedstawionych modeli.<br />

©<strong>2019</strong> Fluke Corporation. 3/<strong>2019</strong> 6012095a-pl

Wyjątkowo gorące lato każe nam uwierzyć w medialne informacje o globalnym ociepleniu. Dotąd<br />

nie traktowaliśmy tego zagrożenia wystarczająco poważnie. Dziś, w obliczu meteorologicznych<br />

informacji o suszy, niemal wszyscy zaczynamy się zastanawiać nad możliwościami zminimalizowania<br />

efektu cieplarnianego. Z pomocą przychodzi technologia, dzięki której możemy lepiej<br />

gospodarować energią i wykorzystywać ją w bardziej zrównoważony i tym samym mniej szkodliwy<br />

dla środowiska sposób. Systemy zarządzania energią to nie tylko przyszłość dużych obiektów<br />

przemysłowych i biurowców. To także rozwiązania szyte na miarę potrzeb przykładowego „Kowalskiego”.<br />

Te standardy wyznaczają kierunek rozwoju branży energetycznej i pokazują dążenie do<br />

pełnej automatyzacji procesów energochłonnych. Za moment przekonamy się o tym odwiedzając<br />

największe targi elektro-energetyczne w tej części Europy. Energetab, jak zwykle, pokaże kondycję<br />

branży i odkryje nowości produktowe i technologiczne. Warto więc odwiedzić w połowie września<br />

Bielsko-Białą. Ale nie tylko dlatego – na fachowców czeka tam mnóstwo atrakcji, między<br />

innymi Mistrzostwa Fachowego <strong>Elektryk</strong>a. Nasza redakcja, wspólnie z partnerami, przygotowała<br />

zawody, które jeszcze bardziej podgrzeją atmosferę, a wartość nagród przyprawi o zawrót głowy.<br />

Na szczęście te atrakcje wytworzą tylko czystą pozytywną energię!<br />

Do zobaczenia!<br />

Małgorzata Dobień<br />

redaktor naczelna<br />

www.fachowyelektryk.pl<br />

Wydawca:<br />

Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k.<br />

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30<br />

32-590 Libiąż<br />

Biuro w Warszawie:<br />

ul. Przasnyska 6 B<br />

01-756 Warszawa<br />

tel. +48 22 635 05 82<br />

tel./faks +48 22 635 41 08<br />

Redaktor Naczelna:<br />

Małgorzata Dobień<br />

malgorzata.dobien@targetpress.pl<br />

Dyrektor Marketingu i Reklamy:<br />

Robert Madejak<br />

tel. kom. 512 043 800<br />

robert.madejak@targetpress.pl<br />

Dział Promocji i Reklamy:<br />

Andrzej Kalbarczyk<br />

tel. kom. 531 370 279<br />

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl<br />

Dyrektor Zarządzający:<br />

Robert Karwowski<br />

tel. kom. 502 255 774<br />

robert.karwowski@targetpress.pl<br />

Adres Działu Promocji i Reklamy:<br />

ul. Przasnyska 6 B<br />

01-756 Warszawa<br />

tel./faks +48 22 635 41 08<br />

Prenumerata:<br />

prenumerata@fachowyinstalator.pl<br />

Skład:<br />

As-Art Violetta Nalazek<br />

as-art.studio@wp.pl<br />

Druk:<br />

MODUSS<br />

inne nasze tytuły:<br />

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamó wionych, zastrzega sobie prawo ich re da gowania<br />

oraz skracania. Nie odpowia da my za treść zamieszczonych reklam.

TEMAT NUMERU<br />

Przyrządy<br />

pomiarowe<br />

czytaj od str. 102<br />

Fot. FLIR<br />

Spis treści<br />

6 Aktualności<br />

16, 84, 102 Nowości<br />

18 Nowoczesne przenośne drukarki do etykiet<br />

24 Kable i przewody w wymagających aplikacjach<br />

26 Kable i przewody w instalacjach fotowoltaicznych<br />

29 Przewody współosiowe kluczowym elementem sieci<br />

komunikacyjnej<br />

30 Zasady i korzyści wykorzystania normy PN-EN 61439-1<br />

i -2 do budowy rozdzielnic i sterownic niskiego napięcia<br />

zgodnie z zasadami kompatybilności elektromagnetycznej<br />

34 Szybkie cięcie!<br />

36 Osprzęt łączeniowy firmy Elektro<br />

39 Szybkozłączki i zaciski śrubowe<br />

42 Hager Ready. Twój osobisty asystent w smatfonie<br />

44 Nowości w ofercie Relpol<br />

46 SIBA – nasze zabezpieczenie, twoja korzyść<br />

48 MOWION by Kanlux – trwałe, bezpieczne, szybkie<br />

w montażu<br />

50 Puszki w instalacjach przemysłowych i trudnych warunkach<br />

54 Puszki łączeniowe Spelsberg „Red Range”<br />

56 Multibox 2 – jedna puszka – sześć razy więcej możliwości<br />

58 Złączki składane – prosta alternatywa w komponowaniu<br />

rozwiązań elektroinstalacyjnych<br />

60 Szeroka gama złączek gwintowych ochronnych<br />

62 Zasilacze UPS w systemach BMS<br />

66 Zasilacze UPS oraz infrastruktura Data Center<br />

w erze Big Data<br />

68 Stacje ładowania samochodów elektrycznych (EV)<br />

– w jakim kierunku zmierza ich rozwój?<br />

74 SERWER COMEXIO. Uniwersalne i łatwe w programowaniu<br />

serce inteligentnego budynku<br />

78 YESLY – czas na komfort w Twoim domu<br />

80 Czujniki ruchu i obecności – różnice w technologii<br />

i zastosowaniach. Część 1<br />

86 Nowe technologie w służbie miast<br />

– smart city zaczyna się od światła<br />

88 Oprawy oświetleniowe LED do hal i magazynów<br />

92 Suprema LED i Vella LED – duże możliwości<br />

dla systemów ewakuacyjnych<br />

94 Adaptacyjne znaki ewakuacyjne dla zwiększenia<br />

bezpieczeństwa ludzi<br />

97 Oprawy w oświetleniu ewakuacyjnym<br />

100 Cyfrowe Systemy Detekcji Gazu CSDG ® w praktyce.<br />

Systemy detekcji czynników chłodniczych HFC<br />

w budynkach biurowych i hotelowych<br />

104 Nowoczesne funkcje w kamerach termowizyjnych<br />

108 Bezprzewodowy przesył danych<br />

w urządzeniach pomiarowych<br />

109 Przegląd mierników cęgowych<br />

114 Laboratorium Badawczo-Wzorcujące SONEL S.A.<br />

117 Termowizja w wersji Smart<br />

– seria kamer termowizyjnych testo 865/868/871/872<br />

120 Czy można zobaczyć dźwięk?<br />

122 ZIRCON już w Polsce!<br />

124 Warsztat<br />

125 ENERGOTYTAN – PROMOCJE TARGOWE 9/<strong>2019</strong><br />

126 Narzędzia akumulatorowe serii led – ENERGOTYTAN<br />

128 Pozytywna energia<br />

4 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

AKTUALNOŚCI<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

30 lat minęło… Jubileusz Alfa Elektro<br />

Ten rok jest dla nas wyjątkowy! 23 października<br />

obchodzimy 30-lecie istnienia<br />

naszej firmy. 30 lat wytężonej pracy pozwoliło<br />

nam stać się dużą, solidną i rozpoznawalną<br />

marką wśród profesjonalistów<br />

w branży elektrotechnicznej.<br />

Spoglądając wstecz i patrząc na dzisiejszy<br />

obraz firmy widzimy ogromny rozwój oraz<br />

tempo w jakim z małego przedsiębiorstwa<br />

Alfa Elektro stała się dużą, prężnie działającą<br />

spółką, należącą do międzynarodowej<br />

grupy Sonepar. Jednak zanim doszło<br />

do wejścia w struktury Sonepar, firma<br />

działała w różnych branżach m.in.: mięsnej,<br />

RTV, rowerowej. Z czasem podjęto<br />

decyzję o specjalizacji tylko i wyłącznie<br />

w jednej dziedzinie, czyli sprzedaży artykułów<br />

elektrycznych. I tak od tego momentu<br />

(7 września 1990 roku) zaczął się rozwój<br />

w tej konkretnej branży, który nieustannie<br />

i z wieloma sukcesami trwa do dzisiaj.<br />

Od trzech dekad zaspokajamy potrzeby<br />

klientów branży elektrotechnicznej, dzięki<br />

czemu doskonale zdążyliśmy poznać ich<br />

oczekiwania oraz wymagania, jakie stawia<br />

przed dystrybutorem ten rynek. Lata intensywnej<br />

pracy i udoskonalania procesu<br />

sprzedaży na każdym etapie spowodowały,<br />

że posiadamy dzisiaj blisko 70 własnych<br />

punktów sprzedaży na terenie całego kraju<br />

oraz nowoczesne centrum dystrybucji<br />

(o pow. 16 100 m 2 ) zlokalizowane na południu<br />

Polski, w Chorzowie. W ciągu trzech<br />

dekad rozwinęliśmy zarówno naszą ofertę,<br />

jak również serwisy usprawniające proces<br />

zakupu towarów. Obecnie oprócz produktów<br />

elektrotechnicznych oferujemy naszym<br />

klientom m.in.: platformę zakupową<br />

eHandel, narzędzie SmartDirect, projekty<br />

oświetleniowe, kompleksową ofertę dla<br />

przemysłu oraz szkolenia.<br />

Doświadczenie i wiedza zdobyte na przestrzeni<br />

lat pokazały nam, że fundamentem<br />

i kluczem do rozwoju firmy są pasja i ludzie.<br />

Dlatego stale zatrudniamy najlepszych<br />

specjalistów, zapewniając tym samym kompleksową<br />

obsługę klientów biznesowych<br />

na każdym etapie projektu, a naszą pracę<br />

wykonujemy z pasją i dużym zaangażowaniem.<br />

W naszej codziennej pracy kierujemy<br />

się zasadą, iż klient jest w centrum naszego<br />

zainteresowania, dlatego dla nas najważniejsze<br />

jest wysłuchanie, zidentyfikowanie<br />

jego potrzeb oraz obsłużenie na najwyższym<br />

możliwym poziomie przy zapewnieniu<br />

odpowiedniego wsparcia technicznego.<br />

30 lat istnienia na rynku to dla nas powód<br />

do zadowolenia, ale również inspiracja<br />

do dalszego rozwoju i umacniania pozycji<br />

na rynku. Przekonanie i wiara w to, co<br />

robimy od 30 lat towarzyszą nam każdego<br />

dnia i są motorem napędowym do dalszego<br />

działania i podejmowania nowych wyzwań.<br />

Alfa Elektro<br />

MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />

6 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

AKTUALNOŚCI<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Polskie Stowarzyszenie Elektroinstalacyjne<br />

zmienia nazwę i wyznacza nowe cele<br />

MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />

Członkowie Polskiego Stowarzyszenia<br />

Elektroinstalacyjnego, założonego w 2007 r.<br />

przez prezesów największych firm elektroinstalacyjnych,<br />

podczas Walnego Zebrania<br />

w czerwcu <strong>2019</strong> r. zdecydowali o zmianie<br />

nazwy i celów statutowych. Obecnie pod<br />

nazwą Polskie Stowarzyszenie Branży<br />

Elektroenergetycznej (PSBE) organizacja<br />

planuje dotrzeć za pomocą kampanii informacyjnej<br />

ze swoją nową misją i programem<br />

działania do wszystkich uczestników rynku.<br />

– Projekt Polityki Energetycznej Polski<br />

do 2040 roku rysuje przed branżą wizję niezbędnej<br />

i wymagającej transformacji w kierunku<br />

niskoemisyjności, innowacyjności,<br />

większego rozproszenia, dywersyfikacji źródeł<br />

energii oraz stopniowego odchodzenia<br />

od gospodarki opartej na węglu. W obliczu<br />

wyzwań jakie stoją przed polską energetyką<br />

podjęliśmy decyzję jako Stowarzyszenie<br />

o budowaniu silnej i szerokiej organizacji<br />

gotowej do roli lidera przemian, która reprezentuje<br />

polskie firmy i jest ekspertem<br />

w debacie nad przyszłym kształtem rynku –<br />

mówi Jacek Stankiewicz, prezes PSBE.<br />

Stowarzyszenie w zmienionej formule zamierza<br />

skutecznie reprezentować branżę<br />

przed organami administracji państwowej<br />

i samorządowej, biorąc udział m.in.<br />

w opiniowaniu istotnych projektów aktów<br />

prawnych, prezentowaniu propozycji<br />

rozwiązań czy zgłaszaniu problemów,<br />

z jakimi borykają się firmy z branży.<br />

PSBE planuje rozpoczęcie programu ścisłej<br />

współpracy z innymi organizacjami<br />

branżowymi a także uczelniami wyższymi<br />

i środowiskiem naukowym w celu popularyzacji<br />

wykorzystania nowych i innowacyjnych<br />

technologii na rynku. Ważnym<br />

elementem działalności organizacji będzie<br />

również prowadzenie badań rynku elektroenergetycznego<br />

oraz organizacja debat<br />

i specjalistycznych szkoleń branżowych.<br />

Podczas wrześniowych targów energetycznych<br />

w Bielsku-Białej Stowarzyszenie<br />

zamierza przedstawić swój pomysł<br />

na konsolidację branży wokół idei sprawiedliwej<br />

transformacji energetycznej.<br />

– Wybór targów ENERGETAB jako miejsca<br />

inauguracji naszego Stowarzyszenia<br />

w nowej formule był naturalny, ponieważ<br />

jest to jedno z ważniejszych miejsc, gdzie<br />

można ocenić kondycję polskiej elektroenergetyki.<br />

W związku z tym w imieniu<br />

swoim i członków Stowarzyszenia serdecznie<br />

zapraszam uczestników Targów<br />

ENERGETAB na organizowaną przez nas<br />

debatę „Liderzy czy statyści? Jaką rolę<br />

w transformacji energetycznej odegrają<br />

polskie firmy.” Spotkanie odbędzie się<br />

w drugi dzień targowy 18 września, w godzinach<br />

10.00-12.00. Po więcej szczegółów<br />

odsyłam Państwa na naszą stronę<br />

internetową – mówi Wojciech Sidziński,<br />

wiceprezes PSBE.<br />

Członkami Polskiego Stowarzyszenia Branży<br />

Elektroenergetycznej są przedstawiciele<br />

firm z sektora elektroenergetycznego<br />

wspieranych przez kilkanaście spółek kapitałowych,<br />

których łączne przychody za rok<br />

2017 wyniosły ponad 2,5 mld zł, przy zatrudnieniu<br />

ponad 6,5 tys. pracowników.<br />

Źródło: Polskie Stowarzyszenie<br />

Branży Elektroenergetycznej<br />

Pilotażowe projekty LiFi na całym świecie<br />

Signify ogłosił współpracę w kwestii pilotażu komercyjnej wersji systemu<br />

LiFi z ponad 30 klientami z Europy, Ameryki Północnej i Azji. Dostosowane<br />

do technologii LiFi oprawy LED łączą w sobie doskonałej jakości<br />

energooszczędne światło z bezpiecznym, stabilnym, ultraszybkim i bezprzewodowym<br />

przesyłem danych za pomocą fal świetlnych. Klienci, którzy<br />

testują tę przełomową technologię, zlokalizowani są na całym świecie.<br />

LiFi to szerokopasmowe łącze w oświetleniu. Oferuje dwustronny,<br />

ultraszybki i bezprzewodowy przesył danych – tak, jak inne technologie<br />

bezprzewodowe. W miejsce sygnału radiowego do transmisji i odbierania<br />

danych wykorzystuje jednak światło. Oferowane przez Signify dostosowane<br />

do technologii LiFi oprawy Philips posiadają szerokopasmowe<br />

łącze o szybkości ponad 30Mb na sekundę bez uszczerbku na jakości<br />

światła. Prędkość ta pozwala chociażby na jednoczesną transmisję kilku<br />

nagrań w jakości HD podczas wideorozmowy. Technologia ta może<br />

być wykorzystywana w miejscach, gdzie fale radiowe mogłyby zakłócać<br />

pracę innych urządzeń, np. w szpitalach czy fabrykach. Jest także idealnym<br />

rozwiązaniem w środowiskach wymagających wysokiej dbałości<br />

o bezpieczeństwo, np. zapleczu instytucji finansowych czy usługach<br />

rządowych. LiFi zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa, ponieważ<br />

światło nie może przenikać ścian, a bezpośredni dostęp do fal świetlnych<br />

jest niezbędny, aby podłączyć się do sieci.<br />

Źródło: Signify<br />

8 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

AKTUALNOŚCI<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Przed nami 32. edycja targów ENERGETAB<br />

w dniach od 17 do 19 września <strong>2019</strong> r.<br />

Największe w Polsce targi nowoczesnych<br />

urządzeń, aparatury i technologii dla przemysłu<br />

energetycznego rozpoczną się 17. września<br />

<strong>2019</strong> r. Ekspozycja rozlokowana będzie<br />

na prawie 4 hektarach, urokliwie położonego<br />

terenu u stóp Dębowca i Szyndzielni, zarówno<br />

w nowoczesnej hali wielofunkcyjnej, pawilonach<br />

namiotowych jak i na terenach otwartych.<br />

W przestrzeni zewnętrznej wystawcy będą<br />

mieli możliwość prezentacji wielkogabarytowych<br />

eksponatów, co przybliży zwiedzającym<br />

nowe technologie, na przykład w zakresie prac<br />

pod napięciem na liniach napowietrznych niskiego<br />

i średniego napięcia.<br />

Przez trzy dni w Bielsku-Białej będą spotykać<br />

się czołowi przedstawiciele sektora elektroenergetycznego<br />

i poznawać najnowsze rozwiązania<br />

konstrukcyjne i technologiczne, a także<br />

dyskutować o rozwoju tej strategicznej branży.<br />

Wśród eksponatów nie zabraknie urządzeń rozdzielczych<br />

wysokich i niskich napięć, transformatorów,<br />

generatorów czy silników, agregatów<br />

prądotwórczych i UPS-ów, odnawialnych źródeł<br />

energii, układów automatyki, sterowania,<br />

pomiarów i diagnostyki, kabli i przewodów,<br />

słupów i opraw oświetleniowych, podnośników<br />

i specjalistycznych pojazdów dla energetyki,<br />

osprzętu sieciowego i instalacyjnego,<br />

energooszczędnych źródeł światła, maszyn<br />

i narzędzi dla budownictwa energetycznego,<br />

a także rozwiązań informatycznych, czy ofert<br />

usług dla branży energetycznej i wielu jeszcze<br />

innych innowacyjnych rozwiązań.<br />

Wśród 700 wystawców z 24 krajów Europy,<br />

Azji i USA spotkamy zarówno dobrze znane<br />

międzynarodowe korporacje dostarczające pełny<br />

wachlarz produktów na globalne rynki, jak<br />

też większość znaczących krajowych dostawców<br />

najbardziej zaawansowanych technologicznie<br />

maszyn, urządzeń i aparatów, służących<br />

niezawodnemu i efektywnemu wytwarzaniu<br />

oraz dostarczaniu energii elektrycznej.<br />

Najbardziej innowacyjne produkty zostaną zapewne<br />

zgłoszone przez wystawców do konkursu<br />

„na szczególnie wyróżniający się produkt”,<br />

w którym – wśród kilkunastu prestiżowych wyróżnień<br />

możemy wymienić: Puchar Ministra<br />

Energii, Puchar PTPiREE, Medal Prezesa SEP,<br />

medale i statuetki Partnerów targów czy też<br />

„Złoty Lew” im. Kazimierza Szpotańskiego.<br />

Jak co roku, targom towarzyszyć będą konferencje<br />

organizowane przez izby i stowarzyszenia<br />

patronujące targom, warsztaty organizowane<br />

przez PTPiREE, czy seminaria<br />

promocyjne wystawców.<br />

Szczególne zainteresowanie wzbudzi zapewne<br />

konferencja na temat jakości dostaw<br />

wyrobów i robót w procesach realizacji inwestycji<br />

sieciowych, której organizatorem<br />

jest ZIAD Bielsko-Biała wraz z partnerami<br />

targów (PSE, TAURON Dystrybucja, SEP).<br />

Natomiast Bielsko-Bialski Oddział SEP –<br />

z okazji obchodzonego w tym roku 100-lecia<br />

Stowarzyszenia <strong>Elektryk</strong>ów Polskich,<br />

zaprasza na okolicznościową konferencję,<br />

na której – oprócz referatu historycznego,<br />

zostaną przedstawione też bardzo aktualne<br />

prezentacje związane z nadchodzącymi<br />

przeobrażeniami w energetyce.<br />

W imieniu Polskiego Stowarzyszenia Branży<br />

Elektroenergetycznej zapraszamy na interesującą<br />

debatę na temat roli polskich firm<br />

w realizacji nadchodzącej transformacji energetycznej<br />

w Polsce, intrygująco zatytułowanej<br />

„Liderzy czy statyści?”<br />

Polska Izba Gospodarcza Elektrotechniki<br />

wraz z KIGEiT, POLLIGHTING i SHE<br />

pragną natomiast podczas swojej konferencji<br />

zwrócić uwagę na pojawiające się na polskim<br />

rynku wadliwe artykuły elektroinstalacyjne<br />

nie spełniające (mimo zapewnień) aktualnych<br />

wymagań.<br />

Ważną informacją dla wystawców jest zapewne<br />

uznanie przez Prezes Urzędu Patentowego<br />

targów ENERGETAB <strong>2019</strong> za „wystawę<br />

publiczną”, dającą pierwszeństwo do uzyskania<br />

prawa ochronnego lub prawa z rejestracji,<br />

w przypadku wystawienia na niej wzoru użytkowego<br />

albo wzoru przemysłowego.<br />

Aby uzyskać aktualne i szczegółowe informacje<br />

o organizowanych podczas targów<br />

konferencjach, seminariach, okolicznościowych<br />

zebraniach oraz innych ciekawych<br />

wydarzeniach, zapraszamy do odwiedzenia<br />

strony internetowej targów: energetab.pl<br />

Zapraszamy zatem do Bielska–Białej na 32<br />

Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie<br />

ENERGETAB <strong>2019</strong>.<br />

Źródło: ZIAD Bielsko-Biała<br />

MATERIAŁY PRASOWE FIRM

weź udział w mistrzostwach<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

WYG<br />

RAJ<br />

NAGRODY<br />

<br />

ZAPRASZA ORGANIZATOR<br />

fachowy<br />

L<br />

PARTNERZY<br />

Przyjedź na targi Energetab i weź udział<br />

w MISTRZOSTWACH FACHOWEGO ELEKTRYKA.<br />

W strefie Mistrzostw odbędą się konkursy dla<br />

elektryków, polegające na montażu osprzętu<br />

elektroinstalacyjnego. Oceniana będzie szybkość<br />

i sprawność wykonywanych prac.<br />

Na wszystkich uczestników czekają upominki,<br />

a dodatkowo, trzej najlepsi każdego dnia trwania<br />

zawodów, otrzymają WARTOŚCIOWE<br />

NAGRODY GŁÓWNE.<br />

Targi Energetab, Bielsko-Biała<br />

17-19 września <strong>2019</strong><br />

pawilon F<br />

19 września zapraszamy do rywalizacji również<br />

uczniów szkół technicznych.

AKTUALNOŚCI<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Jakie narzędzia ułatwią pracę nowoczesnym specjalistom?<br />

Architekci, inżynierowie czy sprzedawcy<br />

na całym świecie korzystają z aplikacji<br />

i systemów, które pozwalają im na wykonywanie<br />

swojej pracy z poziomu smartfona,<br />

dzięki czemu mają dostęp do potrzebnych<br />

materiałów zawsze i wszędzie. Teraz przyszedł<br />

czas na elektryków, dlatego – aby ich<br />

wesprzeć i ułatwić im pracę powstał nowy<br />

konfigurator osprzętu dobierz-gniazdko.pl.<br />

Elektrycy, tak jak specjaliści z innych branż,<br />

muszą mierzyć się z coraz wyższymi wymaganiami<br />

klientów, którzy oczekują kompleksowej<br />

usługi i pełnego doradztwa. Aby<br />

sprostać takim oczekiwaniom fachowcy powinni<br />

patrzeć na instalację jak na całościowy<br />

projekt – dbając nie tylko o spełnienie<br />

wymogów technicznych, ale także o design<br />

i funkcjonalność.<br />

System, który umożliwia elektrykowi wybór<br />

osprzętu z jednej strony dopasowanego<br />

do określonego pomieszczenia i jego designu,<br />

a z drugiej gwarantującego funkcjonalność<br />

niezbędną do realizacji danego projektu<br />

sprawia, że usługi fachowca stają się bardziej<br />

kompleksowe. <strong>Elektryk</strong> nowej generacji nie<br />

zamyka się bowiem na kwestie techniczne<br />

i montaż, ale staje się prawdziwym doradcą<br />

i ekspertem przy realizacji projektu.<br />

Nowoczesne aplikacje mają nie tylko<br />

wzmocnić ekspertyzę elektryka i poszerzyć<br />

jego możliwości doradztwa klientowi, ale<br />

także ułatwić organizację pracy. Czasochłonne<br />

poszukiwania pasujących elementów<br />

osprzętu, czy złożona wycena, to bolączki<br />

wielu fachowców z branży.<br />

Konfiguratory, takie jak dobierz-gniazdko.<br />

pl, są tworzone właśnie po to, by elektrycy<br />

mogli zrezygnować z uciążliwych wizyt<br />

w sklepach. Korzystanie z tego narzędzia<br />

jest bardzo proste – każdy komponent<br />

po skompletowaniu listy ma numer referencyjny,<br />

graficzny podgląd, kartę katalogową<br />

ze szczegółowymi informacjami do pobrania,<br />

a także cenę. Taki układ pozwala<br />

na sprawną weryfikację listy potrzebnych<br />

produktów, a później także ich zamówienie.<br />

Odpowiedni program powinien też wspierać<br />

komunikację z klientami i podwykonawcami,<br />

dlatego konfigurator dobierz-gniazdko.<br />

pl umożliwia pobranie z systemu zamówienia<br />

wraz ze zdjęciami wybranych produktów<br />

z kartami katalogowymi na komputer,<br />

tablet lub telefon.<br />

Podążanie za nowinkami technologicznymi<br />

nie tylko pozwala na lepsze spełnienie<br />

potrzeb klienta i ułatwia pracę, ale gwarantuje<br />

także oszczędności. Część dostępnych<br />

na rynku aplikacji posiada systemy partnerskie,<br />

dzięki którym elektrycy otrzymują<br />

zniżki, np. za pierwsze zakupy na platformie,<br />

pobranie programu na telefon czy zapisanie<br />

się do newslettera.<br />

Warte uwagi jest to, że konfigurator dobierz<br />

-gniazdko.pl został połączony z programem<br />

motywacyjno-lojalnościowym (prowadzonym<br />

przez producenta) i oferuje zwrot środków<br />

na kartę w systemie, gdzie każde 10<br />

pkt., to 1 zł zwrotu na konto. Jeśli więc elektryk<br />

zrobi zakupy w tej aplikacji za 2000 zł,<br />

na jego konto wraca 200 zł bez żadnych dodatkowych<br />

czynności czy zobowiązań.<br />

Źródło: Schneider Electric<br />

MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />

Inteligentne gniazda i włączniki FIBARO Walli dostępne w sprzedaży<br />

Na rynku jest już dostępna pierwsza kompletna<br />

linia zawierająca inteligentne gniazda i włączniki<br />

oraz gniazda klasyczne FIBARO Walli.<br />

Rozwiązanie zostało docenione przez specjalistów<br />

z branży budowlano-architektonicznej<br />

m.in. Złotym Medalem MTP. Dzięki temu rozwiązaniu<br />

każde wnętrze wzbogaci się o ducha<br />

inteligencji w pięknej formie.<br />

Linia FIBARO Walli nie ogranicza się do zarządzania<br />

oświetleniem czy energią elektryczną<br />

w domu lub mieszkaniu. Urządzenia inteligentne<br />

będące jej częścią dają ogromne możliwości<br />

dbania jednocześnie o wysokość rachunku<br />

elektrycznego, jak i zapewnienie komfortu.<br />

Przykładowo – system sam wykryje zmniejszony<br />

pobór prądu w jednym z gniazd, np.<br />

po wyłączeniu telewizora i wyłączy zasilanie<br />

pozostałych urządzeń i światło, gdy wyjdziemy<br />

z pokoju. Na tej podstawie użytkownik może<br />

wprowadzać zmiany pozwalające zmniejszyć<br />

obciążenie domowego budżetu. Wysokiej jakości<br />

design i wyjątkowa faktura materiałów zamknięta<br />

jest w formie z wpisanym pierścieniem<br />

LED, którego kolor można personalizować.<br />

Włączniki i gniazda linii Walli są gotowe<br />

do współdziałania z asystentami głosowymi,<br />

takimi jak Amazon Alexa, Siri czy Google<br />

Home w ramach systemu FIBARO. Zarówno<br />

jedne, jak i drugie, działają wraz z centralą FI-<br />

BARO w oparciu o bezprzewodową komunikację<br />

standardu Z-Wave.<br />

Nowa linia gniazd i włączników może być<br />

zamontowana w każdej chwili, także w istniejącej<br />

już instalacji. Wymiana może odbywać<br />

się etapami, stare rozwiązania mogą systematycznie<br />

być zastępowane nowymi gniazdkami<br />

i/lub włącznikami smart home FIBARO. Dzięki<br />

kompaktowym wymiarom produkt jest gotowy<br />

do podłączenia bezpośrednio do instalacji<br />

elektrycznej i umieszczenia w puszce ściennej.<br />

Montaż jest 4 razy szybszy w porównaniu<br />

do montażu modułów dopuszkowych, dzięki<br />

czemu klient oszczędza czas i pieniądze.<br />

Już niedługo dostępne w sprzedaży będą ramki<br />

wielokrotne oraz ramki montażowe i adaptery<br />

dostosowane do innych, kompatybilnych linii<br />

gniazd i włączników.<br />

Źródło: FIBARO<br />

12 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

AKTUALNOŚCI<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

23-24 października <strong>2019</strong><br />

VIII edycja Ogólnopolskich Dni Zintegrowanych<br />

Systemów Bezpieczeństwa Pożarowego<br />

– Schrack Seconet i Partnerzy<br />

MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />

W dniach 23-24 października <strong>2019</strong> roku,<br />

w hotelu Windsor w Jachrance, będzie<br />

miało miejsce ważne wydarzenie branżowe<br />

– VIII edycja Ogólnopolskich Dni Zintegrowanych<br />

Systemów Bezpieczeństwa Pożarowego<br />

– Schrack Seconet i Partnerzy.<br />

Organizatorzy zapraszają do zapoznania<br />

się nowym, atrakcyjnym programem<br />

imprezy, której celem jest przekazanie<br />

uczestnikom rynku budowlanego oraz<br />

systemów bezpieczeństwa ważnych treści<br />

merytorycznych z zakresu zmian w prawie,<br />

kierunków rozwoju branży, najnowszych<br />

rozwiązań technologicznych i organizacyjnych<br />

w zakresie zintegrowanych<br />

systemów bezpieczeństwa. Do współorganizacji<br />

wydarzenia zaproszono producentów<br />

– polskich i światowych liderów branży,<br />

opiniotwórcze instytuty oraz uznanych<br />

specjalistów i praktyków: rzeczoznawców,<br />

przedstawicieli laboratoriów badawczych<br />

oraz ekspertów ds. oceny ryzyka.<br />

Dwa dni merytorycznych wykładów, paneli<br />

dyskusyjnych oraz pokazów zadziałania<br />

urządzeń będą doskonałą okazją do zapoznania<br />

się z aktualnymi zmianami prawnymi,<br />

wytycznymi, normami i najlepszymi praktykami<br />

w zakresie procesów oceny zagrożeń,<br />

tworzenia koncepcji, projektowania, realizacji<br />

i eksploatacji zintegrowanych systemów<br />

Konferencja<br />

Prezentacja systemów<br />

Sala warsztatowa<br />

bezpieczeństwa pożarowego, technicznego<br />

i fizycznego. Studia przypadków oparte<br />

na pokazach zadziałania urządzeń będą<br />

na bieżąco komentowane przez specjalistów<br />

branżowych, a próby oceny proponowanych<br />

praktyk i możliwości zastosowania najnowszych<br />

rozwiązań technicznych dokonają<br />

uznani na rynku eksperci. Podczas tej edycji,<br />

gromadzącej coraz więcej entuzjastów imprezy,<br />

po raz pierwszy w Polsce, uczestnicy<br />

podejmą próbę sformułowania standardu<br />

oceny jakości wdrożenia zintegrowanego<br />

systemu bezpieczeństwa ze szczególnym naciskiem<br />

na ocenę skuteczności stosowanych<br />

technologii i rozwiązań organizacyjnych i ich<br />

wpływu na skuteczność bezpiecznej ewakuacji<br />

osób z obiektów budowlanych różnego<br />

przeznaczenia. Eksperci i uczestnicy będą<br />

mieli możliwość podejmowania dyskusji<br />

i wspólnego tworzenia wniosków, które następnie<br />

publikowane będą w formie zaleceń<br />

i dobrych praktyk do stosowania na rynku<br />

systemów bezpieczeństwa.<br />

Nowością tegorocznego wydarzenia będą<br />

dodatkowe sale warsztatowe, gdzie swoje<br />

prezentacje i zajęcia prowadzić będą eksperci<br />

ds. pożarowych oraz specjaliści od zarządzania<br />

ryzykiem – na co dzień oceniający<br />

zagrożenia i stan przygotowania budynków<br />

do minimalizacji skutków zdarzeń kryzysowych<br />

z ramienia firm ubezpieczeniowych.<br />

Poruszane tam kwestie obejmować będą<br />

zagadnienia odstępstw, analizy przypadków<br />

wykraczających poza ramy wytycznych<br />

i prawne oraz oceny skutków zdarzeń kryzysowych<br />

z punktu widzenia warunków wypłaty<br />

lub wstrzymania odszkodowania za straty.<br />

Zajęcia warsztatowe, kończące obydwa dni<br />

wydarzenia, organizator przewidział na sesje<br />

pytań i odpowiedzi oraz wymiany poglądów<br />

w „otwartych panelach dyskusyjnych”. Dzięki<br />

temu, specjaliści z różnych dziedzin oraz<br />

zainteresowani różnymi zagadnieniami, będą<br />

mieli jeszcze więcej możliwości uzyskania<br />

odpowiedzi na nurtujące ich pytania z zakresu<br />

prawa, techniki oraz praktyki wykonawczej<br />

i użytkowania systemów bezpieczeństwa<br />

w obiektach komercyjnych, przemysłowych,<br />

użyteczności publicznej, muzeach itp.<br />

Na wszystkie sesje warsztatowe zapisy prowadzone<br />

będą elektronicznie, na przeznaczonych<br />

do tego celu stronach udostępnionych<br />

przez organizatora (ilość miejsc ograniczona).<br />

W wydarzeniu będą brali udział producenci<br />

najważniejszych stosowanych w obiektach<br />

14 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

AKTUALNOŚCI<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

budowlanych urządzeń i systemów bezpieczeństwa,<br />

takich jak: SSP, DSO, SUG, BMS,<br />

SMS, CCTV (VSS), SKD, DCIM, interkomowych<br />

i powiadamiających o zagrożeniach,<br />

integrujących urządzenia przeciwpożarowe<br />

(SIUP), przyzywowych i komunikacyjnych,<br />

kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła,<br />

sterujących oddzieleniami pożarowymi i innych<br />

instalacji technicznych obiektu.<br />

Podczas sesji pokazowych zostaną poruszone<br />

m.in. takie zagadnienia jak:<br />

• współdziałanie i podział kompetencji<br />

między systemem zarządzania bezpieczeństwem<br />

pożarowym, automatyką<br />

budynku oraz innymi systemami bezpieczeństwa<br />

w przypadku wystąpienia<br />

różnego rodzaju zagrożeń w obiekcie budowlanym<br />

(pożar, włamanie, zdarzenie o<br />

charakterze kryminalnym)<br />

• techniczna i organizacyjna integracja<br />

SSP, DSO, SKD, CCTV, DCIM i SIUP,<br />

interkomów i video interkomów<br />

• sterowanie automatyczne i ręczne procedurą<br />

ewakuacji<br />

• sterowanie i zasilanie urządzeń automatyki<br />

pożarowej<br />

• systemy sterowania i układy zasilania<br />

zapewniające ciągłość działania krytycznych<br />

procesów i systemów<br />

• specjalne rozwiązania detekcji pożaru<br />

(wczesna detekcja: dymu, płomienia,<br />

ciepła, gazu)<br />

• systemy detekcji substancji niebezpiecznych<br />

• gaszenie jedno- i wielostrefowe oraz zintegrowane<br />

systemy SSP i SUG<br />

• przypadki specjalnych zastosowań systemów<br />

bezpieczeństwa<br />

• rozwiązania systemu łączności, bezpieczeństwa<br />

i lokalizacji osób<br />

• eksploatacja i zdalne zarządzanie systemami<br />

bezpieczeństwa.<br />

Obok Schrack Seconet, partnerami<br />

i współorganizatorami wydarzenia są:<br />

BELIMO Siłowniki S.A., BKT Elektronik,<br />

EL-Piast Sp. z o.o, GAZEX, HIKVISION<br />

(Hangzhou Hikvision Digital Technology<br />

Co., Ltd), InGas Sp. z o. o., Nedap Security<br />

Management, SMAY Sp. z o. o.<br />

Wsparcie merytoryczne podczas tegorocznej<br />

edycji szkolenia zapewnią: Centrum<br />

Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej,<br />

Instytut Bezpieczeństwa Pożarowego<br />

NODEX, Stowarzyszenie Inżynierów<br />

i Techników Pożarnictwa, Hestia Loss<br />

Controll (HLC),<br />

Udział w panelach dyskusyjnych i sesjach<br />

warsztatowych potwierdzili także przedstawiciele<br />

Instytutu Techniki Budowlanej.<br />

Podobnie jak w latach poprzednich wartość<br />

merytoryczna oraz edukacyjny charakter<br />

spotkania będą sprawą nadrzędną.<br />

W częściach szkoleniowych, które wprowadzą<br />

uczestników w najnowsze zmiany<br />

i wytyczne dotyczące inteligentnych zabezpieczeń<br />

obiektów, nie będą poruszane sprawy<br />

marketingowe poszczególnych firm<br />

– współorganizatorów szkolenia.<br />

Informacje bieżące będą publikowane na<br />

stronie internetowej www.schrack-seconet.pl.<br />

Szczegółowy plan spotkania zostanie opublikowany<br />

w połowie września. W tym samym<br />

czasie zostanie uruchomiona REJESTRA-<br />

CJA ONLINE.<br />

REKLAMA<br />

Źródło: Schrack Seconet<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

15

NOWOŚCI<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

10 i 12 mm – nowe średnice rur elektroinstalacyjnych. Do czego?<br />

We wrześniu tego roku oferta sprzedażowa<br />

AKS Zielonka zostanie poszerzona o rury<br />

karbowane w małych i rzadziej spotykanych<br />

średnicach jak 10 i 12 mm. Produkcja jest w całości<br />

krajowa i będzie realizowana przez firmę<br />

AKS Elektro w odpowiedzi na liczne zapytania<br />

o rury osłonowe w niedużych przekrojach, mających<br />

zastosowanie w instalacjach przemysłowych<br />

i budowlanych.<br />

Z uwagi na gamę możliwości wykorzystania<br />

mniejszych średnic producent zdecydował<br />

się na wprowadzenie do sprzedaży rur<br />

pełnych, zapewniających hermetyczność<br />

instalacji, jak i ciętych wzdłużnie. Ostatnie<br />

pełnią funkcje osłonowe, organizując<br />

i skupiając wiązki przewodów oraz zapewniając<br />

ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi<br />

i splątaniem. Z kolei rury pełne<br />

sprawdzą się m.in. w prowadzeniu instalacji<br />

telekomunikacyjnych, antenowych, komputerowych,<br />

alarmowych czy głośnikowych.<br />

AKS Elektro otwiera się na produkcję z wykorzystaniem<br />

różnych surowców, w zależności<br />

od przeznaczenia wyrobu. Odpowiednia modyfikacja<br />

składników pozwoli m.in. zwiększyć<br />

odporność na działanie smarów, olejów oraz<br />

wysokiej temperatury. Oba rodzaje rur (pełne<br />

i cięte) będą mogły być z powodzeniem stosowane<br />

w przemyśle maszynowym i motoryzacyjnym.<br />

Włącznik LS Cube – stworzony z myślą o estetyce<br />

Jako widoczny we wnętrzu element,<br />

włącznik światła musi spełnić wymagania<br />

estetyczne. Dzięki subtelnemu<br />

wzornictwu i technologicznej precyzji<br />

różnorodne projekty włączników<br />

JUNG idealnie wkomponowują się<br />

w otoczenie i podkreślają charakter architektury.<br />

Przedstawiamy nowoczesną<br />

wersję natynkową LS 990 LS Cube.<br />

Mocny efekt – przejrzysta, klarowna<br />

konstrukcja sprawia, że LS Cube<br />

jest idealny do nowoczesnych otwartych<br />

przestrzeni biur i loftów. Tam,<br />

gdzie niemożliwe jest przeprowadzenie<br />

montażu podtynkowego, LS Cube<br />

do montażu powierzchniowego jest<br />

optymalnym rozwiązaniem.<br />

Nowości w ofercie Doktorvolt na targach Energetab<br />

Serdecznie zapraszamy do odwiedzin stoiska firmy Doktorvolt w czasie trwania targów<br />

ENERGETAB <strong>2019</strong>. Podczas eventu będą Państwo mieli okazję zapoznać się z nowatorskimi<br />

rozwiązaniami, które firma wprowadziła w tym roku na rynek. Do najważniejszych<br />

należą rozdzielnice dedykowane do instalacji fotowoltaicznych. Produkty dostosowane są<br />

do pracy z prądem stałym i zmiennym, wyposażone w ograniczniki przepięć 1000 V oraz<br />

hermetyczne, bezhalogenowe obudowy odporne na działanie promieniowania UV.<br />

Zaprezentowane zostaną również inteligentne żarówki z chipem oraz funkcją miękkiego startu.<br />

Rozwiązanie to doskonale nadaje się do projektów miejskiego oświetlenia, naświetlania<br />

powierzchni magazynowych, hali produkcyjnych, itp. Poza nowościami w asortymencie<br />

klienci będą mieli okazję zapoznać się ze standardową ofertą firmy Doktorvolt. Producent<br />

rozdzielnic budowlanych i przedłużaczy w ciągu ostatnich lat wypracował wiele rozwiązań,<br />

które zdobyły zaufanie klientów w Polsce i Europie.<br />

Źródło: Doktorvolt<br />

Źródło: AKS Zielonka<br />

Doskonale wygląda zarówno na odsłoniętym<br />

betonie, kamieniu naturalnym,<br />

jak i na rustykalnych powierzchniach<br />

drewnianych.<br />

Integracja LS Cube ze współczesnymi<br />

projektami architektonicznymi podkreśla<br />

wyjątkową estetykę włącznika<br />

w połączeniu z różnymi materiałami, co<br />

ilustrują: studia na poddaszu autorstwa<br />

Atelier Nagel Theissen w Stuttgarcie,<br />

projekt Integrative Building na dawnym<br />

targu kwiatowym w Berlinie, Dom MM<br />

w Saragossie, centrum kultury La Lleialtat<br />

Santsenca w Barcelonie, Dom 1413<br />

w Ullastret i Dom 1311 w Casteldefells.<br />

Źródło: Jung<br />

MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />

16 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

Gira E2<br />

TEMA 2 Sp. z o.o.<br />

ul. Boryny 7;<br />

02-257 Warszawa<br />

Tel. +48 22 878 03 55<br />

www.tema.pl<br />

Stal szlachetna<br />

Płaski montaż na ścianie<br />

Nowe ramki i wyłączniki podtynkowe<br />

z wysokiej jakości stali<br />

szlachetnej poszerzają program<br />

stylistyczny Gira E2, dając<br />

nowe możliwości projektowania.<br />

Projektanci mogą stworzyć w<br />

budynku spójne wzornictwo i<br />

zarazem zróżnicować wygląd pomieszczeń<br />

pod względem wartości<br />

zastosowanych materiałów. Elegancki<br />

wygląd sprawia, że Gira E2<br />

ze stali szlachetnej nadaje się do<br />

wyrafinowanych domów prywatnych<br />

i obiektów gospodarczych.<br />

Montowane w ścianie ramki mają<br />

grubość zaledwie 3 mm, dlatego<br />

doskonale wkomponowują się w<br />

architekturę wnętrz. Dzięki temu<br />

oferują dodatkową możliwość<br />

projektowania.<br />

Liczne funkcje z Gira System 55<br />

spełniają wszystkie wymagania<br />

nowoczesnej i przyszłościowej<br />

instalacji elektrycznej.<br />

Więcej informacji:<br />

www.gira.com/pl

drukarki<br />

i oznaczniki<br />

Nowoczesne przenośne drukarki do etykiet<br />

Kompaktowe przenośne drukarki do etykiet, jakie funkcjonują dziś na rynku osprzętu do<br />

oznaczania kabli, przewodów, paneli krosowniczych czy przełączników, to mobilne i niezwykle<br />

poręczne urządzenia. Oferują one funkcje druku najpopularniejszych typów etykiet kodowo-tekstowo-graficznych<br />

oraz tworzenie własnych i indywidualnych treści drukowanych<br />

z coraz wyższą rozdzielczością. Warto przyjrzeć się im bliżej i poznać zasadę działania oraz<br />

możliwości ich najnowszych generacji.<br />

Mobilne drukarki do etykiet:<br />

czym są i do czego służą.<br />

Potrzeba to matka wszelkich wynalazków – tak<br />

głosi popularne powiedzenie, które świetnie<br />

oddaje w dużym uogólnieniu genezę powstania<br />

ręcznych, mobilnych drukarek etykiet,<br />

znajdujących szerokie zastosowanie m.in.<br />

w środowisku elektryków i elektroinstalatorów.<br />

Na dobrą sprawę te kompaktowe urządzenia<br />

przeszły podobną historię, jak używane przez<br />

nas telefony komórkowe i smartfony: one<br />

również wyewoluowały ze starszych generacji<br />

urządzeń stacjonarnych, określanych często<br />

stołowymi. Jednak potrzeba uelastycznienia<br />

pracy fachowców i konieczność umożliwienia<br />

im umieszczania oznaczników natychmiast,<br />

niemal od ręki w miejscu pracy, była tak silna<br />

i oczywista, że producenci wprowadzili takie<br />

produkty natychmiast po osiągnięciu przez<br />

technologię właściwej miniaturyzacji podzespołów<br />

elektronicznych i cyfrowych. Właśnie<br />

ten proces, który przecież umożliwił powstanie<br />

tak wielu innych niewielkich urządzeń<br />

opartych na elektronice i układach cyfrowych,<br />

właśnie oczekiwana od dawna i wreszcie dwie<br />

dekady temu osiągnięta skala miniaturyzacji<br />

układów obliczeniowych i układów pamięci,<br />

stała się momentem zwrotnym dla producentów<br />

drukarek opierających działanie na druku<br />

termotransferowym.<br />

Powód dla którego należy oznaczać – czyli<br />

m.in. etykietować – różne kategorie przedmiotów,<br />

części większych całości, poszczególne<br />

elementy wszelkich instalacji<br />

z elektrycznymi na czele, podzespoły, półki,<br />

przegrody i inne przestrzenie do przechowywania<br />

czegokolwiek, jest oczywisty i nie<br />

wymaga tłumaczenia. Wystarczy wskazać<br />

na pojęcia takie jak „porządek”, „informacja”,<br />

„bezpieczeństwo” czy „system”<br />

i wszystko staje się jasne. Właśnie dlatego<br />

powstały drukarki etykiet, wpierw raczej<br />

stacjonarne, a następnie mobilne, stosowane<br />

w branżach związanych z utrzymaniem ruchu,<br />

skupionych wokół przemysłu (produk-<br />

Fot. ASTAT<br />

Fot. 1.<br />

Obsługę drukarek mobilnych można prowadzić w zasadzie jedną ręką.<br />

18 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

drukarki<br />

i oznaczniki<br />

Fot. PHOENIX CONTACT<br />

REKLAMA<br />

Fot. 2.<br />

Thermofox jest ważącą zaledwie 800 gram drukarką<br />

sterowaną za pomocą programu CLIP PROJECT.<br />

cja maszyn), przy prefabrykacji szaf sterowniczych oraz przede<br />

wszystkim wokół branży elektroinstalacyjnej. Potrzeba znakowania<br />

przewodów, kabli, terminali, rozdzielaczy, paneli krosowych<br />

i innych elementów instalacji jest podyktowana wieloma<br />

względami, jednak prym wśród nich wiedzie identyfikowanie<br />

i bezpieczeństwo. Mobilne drukarki etykiet, o których traktuje<br />

niniejszy tekst, to urządzenia poręczne, niewielkie, o udaroodpornej,<br />

często pokrytej zabezpieczającą gumą konstrukcji<br />

i oferowane przez czołowych producentów w wygodnych<br />

i odpornych na wodę pokrowcach lub walizkach z tworzywa<br />

sztucznego. W znakomitej większości łączą się z komputerami<br />

oraz urządzeniami mobilnymi (tablet, smartfon) oferując dwustronną<br />

wymianę danych i w efekcie pozwalając na drukowanie<br />

nie tylko tekstów, lecz również logotypów, piktogramów,<br />

wszelkich grafik oraz oczywiście kodów kreskowych, QR i innych.<br />

Stoi za tym oczywiście profesjonalne oprogramowanie<br />

do tworzenia etykiet, dostarczane nie tylko przez producentów<br />

samego sprzętu lecz również przez inne podmioty z nimi<br />

współpracujące.<br />

Jak już to zostało wspomniane, najnowsze przenośne drukarki<br />

etykiet pozwalają na łatwe oznaczanie przewodów, kabli i paneli<br />

krosowniczych, czytelne znakowanie okablowania strukturalnego<br />

bądź tworzenie etykiet zawierających ostrzeżenia<br />

i informacje. Dzięki taśmom fluorescencyjnym można drukować<br />

nimi oznaczniki niebezpiecznych materiałów lub miejsc<br />

i przestrzeni. Drukowanie kodów kreskowych czy QR na potrzeby<br />

systemów monitorowania towarów, czy przesyłek lub<br />

tworzenie tabliczek znamionowych to oczywistość. Drukarki<br />

termotransferowe w wersjach mobilnych przydają się również<br />

przy zakładaniu systemów teleinformatycznych, alarmowych<br />

czy systemów monitoringu, a także podczas wykonywania lub<br />

modernizacji sieci LAN bądź przy układaniu nowej instalacji<br />

elektrycznej. Pole zastosowań jest więc bardzo szerokie i właściwie<br />

ograniczone jedynie wyobraźnią użytkowników.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

19

drukarki<br />

i oznaczniki<br />

Fot. ASTAT<br />

Fot. 3.<br />

Brady BMP 21-PLUS to wytrzymała<br />

drukarka z magnesem i latarką, do<br />

zastosowań przemysłowych.<br />

Fot. 4.<br />

Fot. PHOENIX CONTACT<br />

Termotransferowa technologia to<br />

szybki nadruk na samoprzylepnych<br />

jak i bezklejowych etykietach.<br />

Dla podniesienia szybkości i skuteczności<br />

pracy, drukarki najnowszych generacji wyposażane<br />

są w bardzo szybkie automatyczne<br />

gilotyny z funkcją nacinania i możliwością<br />

płynnego ustawiania pożądanej przez użytkownika<br />

długości etykiet. Na pokładzie<br />

mają też wyświetlacze LCD o wysokim<br />

kontraście, przekątnej sięgającej do 3.5 cala<br />

i wyraźnie wyświetlające do 3 lub 4 wierszy<br />

tekstu. Oprócz podstawowej klawiatury<br />

z reguły na panelu nowoczesnych drukarek<br />

pojawiają się również przyciski funkcyjne,<br />

z których część można programować według<br />

upodobania użytkowników dzięki czemu<br />

kryją pod sobą określone typy oznaczeń<br />

(zaprogramowany tekst, kod, grafika itp.).<br />

Zakres symboli i piktogramów dla branży<br />

technicznych (m.in. elektrotechnika, telekomunikacja,<br />

utrzymanie ruchu), jakie można<br />

dziś drukować tymi urządzeniami jest bardzo<br />

duży i w wielu modelach waha się między<br />

trzema, a nawet czterema setkami, co<br />

jeszcze dodatkowo poszerza oprogramowanie,<br />

pozwalające na indywidualne projektowanie<br />

nowych wzorów, bądź dodawanie<br />

logotypów, kolejnych symboli przemysłowych<br />

bądź grafik pobieranych z sieci www<br />

(skrzynki mailowe, bazy danych, serwisy<br />

takie jak Dropbox lub Dysk Google) lub pamięci<br />

urządzeń przenośnych (galerie zdjęć<br />

w ich pamięci stałej lub flash). To, że można<br />

je na stałe zapisać w pamięci urządzenia<br />

i później szybko na powrót wywołać z bazy,<br />

to sprawa oczywista. Wybór czcionek i ich<br />

wielkości to kolejne udogodnienie: topowe<br />

modele drukarek oferują ich przynajmniej<br />

kilkanaście – każdorazowo przy rozmiarze<br />

regulowanym w zakresie od kilku punktów<br />

do około czterdziestu. Jeśli chodzi o kody<br />

kreskowe i QR, najczęściej użytkownicy<br />

mają do wyboru kilka ich rodzajów z możliwością<br />

regulowania ich wielkości i położenia<br />

na etykiecie.<br />

Warto zwrócić uwagę również na sam proces<br />

drukowania – topowe modele od najważniejszych<br />

producentów pracują znacznie szyb-<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Wydaje się, że rozwój mobilnych drukarek do etykiet osiągnął<br />

szczyt możliwości na polu ich konstrukcji, wytrzymałości, użytych<br />

materiałów i ergonomii. Czy zatem producenci kładą dziś największy<br />

nacisk na oprogramowanie i komunikację bezprzewodową? A jeśli tak,<br />

to w jakim kierunku ten rozwój zmierza i czego można się spodziewać<br />

w najbliższej dekadzie lub dwóch?<br />

Wiktor Jędrzejak<br />

Menadżer Produktu<br />

w spółce Phoenix Contact<br />

Obecne rozwiązania na rynku mobilnych urządzeń<br />

drukujących opierają się głównie na jednej<br />

technologii druku, dopracowywanej przez lata.<br />

Możliwości zastosowanych materiałów są ograniczone<br />

wyłącznie aplikacjami, w których je stosujemy,<br />

a odpowiednia wytrzymałość urządzeń<br />

jest normą dyktowaną przez rynek.<br />

Dziś, poprzez rozwój mobilnych drukarek etykiet<br />

rozumiemy zmianę w technologii druku, która<br />

stałaby się innowacyjną na rynku, zmianę interfejsu<br />

i jego możliwości lub zmianę komunikacji.<br />

Coraz częściej, nie tylko w segmencie przemysłowych<br />

drukarek, zauważamy tendencję miniaturyzacji<br />

oraz pełnej inteligentnej automatyzacji.<br />

Słowo kompatybilność odgrywa tutaj kluczową<br />

rolę, ponieważ w erze Przemysłu 4.0 każde<br />

urządzenie powinno mieć możliwość nie tylko<br />

komunikacji zdalnej, ale również posiadać jedno<br />

oprogramowanie, które w łatwy i przyjazny sposób<br />

będzie łączyło wszelkie dostępne urządzenia<br />

drukujące i pracujące w jednej sieci.<br />

Już teraz rozpoczął się proces wdrażania komunikacji<br />

bezprzewodowej w systemach przenośnego<br />

druku. W najbliższym czasie na rynku<br />

powinny lawinowo pojawiać się coraz mniejsze<br />

urządzenia, z którymi będziemy mogli komunikować<br />

się przy pomocy aplikacji na smartfonie.<br />

Powinniśmy podpatrywać rynki high-tech, które<br />

niosą ze sobą szereg innowacyjnych rozwiązań<br />

i możliwości dla każdego segmentu rynku, tak<br />

jeszcze dla nas niedorzecznych i niedostępnych<br />

kilka lat temu.<br />

20 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

drukarki<br />

i oznaczniki<br />

ciej od poprzednich generacji i są w stanie<br />

drukować kilkuwierszowe etykiety w rozmiarze<br />

300 mm z tekstem do około 200 znaków<br />

i z prędkością dochodzącą do 20-25 mm<br />

na sekundę, niezależnie od tego czy obsługują<br />

właśnie taśmę 3.5 mm czy też<br />

6.0 (z taśmami 9.0 mm, 12.0 mm czy 24 mm<br />

jest już wolniej). Specjalistyczne drukarki<br />

przemysłowe potrafią też drukować na rurkach<br />

termokurczliwych o grubości 1.5 mm<br />

i wymiarach od około 6 mm do nawet 24 mm<br />

– oczywiście z mniejszą prędkością, jednak<br />

jest to nadal druk szybki i znacznie przyspieszający<br />

pracę elektroinstalatorów.<br />

Konstrukcja mobilnych drukarek<br />

i metoda druku termotransferowego.<br />

Konstrukcja praktycznie wszystkich mobilnych<br />

przemysłowych drukarek etykiet jest<br />

bardzo podobna i wynika z zastosowanej<br />

technologii druku. Z punktu widzenia budowy<br />

zewnętrznej wyróżnić można takie<br />

podstawowe i stałe elementy drukarki jak<br />

klawiatura, wyświetlacz LCD – koniecznie<br />

kolorowy, gniazdo na baterie (akumulator)<br />

oraz gniazda komunikacyjne – choć należy<br />

Fot. 6.<br />

Chyba w żadnej branży drukarki ertykiet nie są tak popularne jak w elektroinstalacjach.<br />

Fot. ASTAT<br />

Fot. 5.<br />

Współpraca przenośnych drukarek<br />

etykiet z tabletami i smartfonami to<br />

oczywistość.<br />

zauważyć, że w niektórych modelach producenci<br />

rezygnują z klawiatury celem osiągnięcia<br />

większej miniaturyzacji urządzenia,<br />

przekazując rolę klawiatury jej wirtualnemu<br />

odpowiednikowi w połączonym bezprzewodowo<br />

smartfonie, tablecie lub komputerze.<br />

Wewnątrz zaś urządzenia zawsze znajdują<br />

się rolki (jedna do zakładania zwoju etykiet<br />

zaś druga do nawijania go po przesunięciu<br />

o kolejną partię etykiet), głowica termiczna<br />

nad taśmą z etykietami i wałek dociskowy<br />

pod nią, oraz mechanizm rolek przesuwających<br />

samą folię termotransferową.<br />

Działanie drukarek termotransferowych oparte<br />

jest na procesie temperaturowego roztapiania<br />

pokrycia taśmy barwiącej, dzięki<br />

czemu pigment który w sobie zawiera trwale<br />

przylega do zadrukowywanego materiału,<br />

którym może być papier, folia, winyl, poliester,<br />

satyna, a nawet rurki termokurczliwe.<br />

Najważniejszym w tym procesie podzespołem<br />

jest głowica drukująca, która nagrzewa<br />

się do wysokiej temperatury i poprzez folię<br />

termotransferową powoduje temperaturowe<br />

uwolnienie pigmentu, skutkujące utrwaleniem<br />

na etykiecie przygotowanego wcześniej<br />

tekstu, kodu, grafiki lub kombinacji<br />

każdego z nich. Istotność głowicy wynika<br />

z prostego faktu: składa się z bardzo gęsto<br />

upakowanych punktów grzewczych (300 DPI<br />

bądź coraz częściej nawet 600 DPI), których<br />

pracą zawiaduje procesor i oprogramowanie,<br />

co oznacza że nie tylko jest skomplikowanym<br />

podzespołem, lecz również kluczowym.<br />

Równie złożoną konstrukcją jest sama taśma<br />

laminowana stanowiąca bazę dla etykiet.<br />

W najnowszych i najodporniejszych<br />

wykonaniach składa się z nawet sześciu<br />

warstw, z których pierwsza to powłoka<br />

ochronna z przezroczystego termoplastu<br />

– na przykład polietylenu – zaś spodnia to<br />

papier podklejowy, którego usunięcie odsłania<br />

warstwę właściwego kleju przytwierdzającego<br />

etykietę do podłoża. Pomiędzy<br />

nimi zaś znajdują się cztery różne warstwy:<br />

kleju, folii (bezbarwnej i podstawowej barwnej)<br />

oraz kluczowa warstwa, czyli wydrukowa,<br />

ujęta pomiędzy warstwami folii dla<br />

całkowitego zabezpieczenia przed cieczami,<br />

tarciem i innymi szkodliwymi czynnikami.<br />

Taśmy etykietowe oferowane są przez<br />

czołowych wytwórców w bardzo różnych<br />

wersjach i dziś użytkownicy mogą wybierać<br />

pomiędzy ich różnymi kolorami (paleta<br />

wielu barw, w tym i w wykonaniu fluorescencyjnym),<br />

rozmiarami, czy kształtami<br />

(płaskie, zakrzywione). Do tego dochodzą<br />

jeszcze taśmy specjalistyczne o zwiększonej<br />

wytrzymałości i z klejem pozwalającym<br />

Fot. PHOENIX CONTACT<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

21

drukarki<br />

i oznaczniki<br />

na umieszczanie etykiet na nierównych i porowatych<br />

bądź teksturowanych powierzchniach,<br />

oraz takich, których czystość pozostawia<br />

wiele do życzenia.<br />

Część czytelników zapewne słyszała o drukarkach<br />

termicznych i zastanawia się teraz<br />

dlaczego branże techniczne preferują skomplikowany<br />

druk termotransferowy, rezygnując<br />

z tańszego i prostszego druku termicznego.<br />

Odpowiedź leży w opisanej powyżej<br />

strukturze taśm etykietowych i trwałości<br />

nadruku termotransferowego. Etykiety wykonane<br />

tą techniką posiadają bardzo wysoką<br />

odporność na wilgoć, światło (UV) i działanie<br />

wysokich temperatur, znoszą długotrwałe<br />

działanie takich środków jak środki<br />

myjące i detergenty, smary i oleje, są odporne<br />

na ścieranie i długotrwale przylegający<br />

do nich brud, a ponadto trudno je uszkodzić<br />

w sposób mechaniczny. Te czynniki świetnie<br />

tłumaczą, dlaczego etykiety termotransferowe<br />

znajdują zastosowanie w tak<br />

trudnych i wymagających miejscach jak<br />

hale przemysłowe i produkcyjne, magazyny,<br />

czy szafy sterownicze i rozdzielnice oraz<br />

wszelkie instalacje elektryczne.<br />

Fot. 7.<br />

Fot. ASTAT<br />

Drukarka Brady BMP 61 zastosowana<br />

w przemyśle.<br />

Dobór przenośnej drukarki do etykiet.<br />

Oferta rynkowa jest zróżnicowana i zawiera<br />

w sobie modele o częściowo różnych parametrach.<br />

Ten fakt ułatwia dobór drukarki<br />

do potrzeb, pod warunkiem uporządkowania<br />

głównych wytycznych, jakimi należy się<br />

kierować. Najważniejszym wyznacznikiem<br />

w takiej sytuacji jest cel zastosowania drukarki.<br />

Wiąże się to jednocześnie z preferencjami<br />

użytkownika dotyczącymi samych etykiet.<br />

Nie mniej jeśli zamierzamy drukować<br />

niezbyt duże serie etykiet w różnych rozmiarach<br />

i kolorach, to generalnie każda uniwersalna<br />

drukarka termotransferowa spełni<br />

nasze oczekiwania. Jeśli zaś często będziemy<br />

modyfikować treść komunikatów lub wpisywać<br />

ręcznie różne kody, wówczas konieczny<br />

jest wybór drukarki z fizyczną klawiaturą<br />

QWERTY, gdyż bezklawiaturowa drukarka<br />

podpięta do wirtualnej klawiatury w smartfonie<br />

lub tablecie to konieczność używania już<br />

dwóch urządzeń na raz, co często utrudnia<br />

i spowalnia naszą pracę. Kolejnym wyznacznikiem<br />

przy wyborze drukarki to rozmiary<br />

taśm z etykietami, jakie sprzęt obsługuje.<br />

Powinniśmy dopasować je do wielkości<br />

treści i ilości informacji, jakie zamierzamy<br />

umieszczać na etykietach. Bardzo ważna jest<br />

rozdzielczość druku, gdyż przy skomplikowanych<br />

znakach graficznych lub drobnych<br />

czcionkach drukarki o rozdzielczości poniżej<br />

300 DPI mogą się okazać niewystarczające<br />

i rozczarowujące. Warto jeszcze mieć<br />

na uwadze kwestie współpracy z komputerem<br />

i doboru właściwych aplikacji, które<br />

jeśli trzeba, rozszerzają mocno możliwości<br />

drukarki. Jeśli planujemy druk wielu znaków<br />

graficznych, korzystanie ze zróżnicowanych<br />

czcionek lub tworzyć mocno zindywidualizowane<br />

etykiety oparte na plikach pobieranych<br />

z sieci, wówczas musimy dobrać<br />

drukarkę wyposażoną w dwustronną komunikację<br />

(WiFi, BlueTooth) i do której możemy<br />

dokupić – lub często darmowo pobrać<br />

– stosowne oprogramowanie. Ostatnim kryterium<br />

przy doborze drukarki termotransferowej,<br />

jakie powinniśmy wziąć pod uwagę,<br />

to renoma producenta, jego klasa oraz dostępność<br />

i jakość serwisu. Zdecydowanie<br />

powinniśmy unikać produktów nie znanych<br />

marek, tzw. „no name” – z reguły sprzęt taki<br />

oferuje mniejsze możliwości i słabszą jakość<br />

od deklarowanej, lecz co gorsza, najczęściej<br />

nie stoi za nim żaden serwis i żadne wsparcie<br />

dla użytkownika.<br />

Fot. PHOENIX CONTACT<br />

Fot. 8.<br />

Mobilne drukarki termotransferowe<br />

znajdują zastosowanie w wielu technicznych<br />

branżach.<br />

Podsumowanie.<br />

Nowoczesne przenośne drukarki termotransferowe<br />

to coraz bardziej elastyczne<br />

– dzięki oprogramowaniu i komunikacji<br />

bezprzewodowej – urządzenia, których<br />

możliwości stale rosną, pozwalając na eksplorowanie<br />

coraz to nowych przestrzeni<br />

i zastosowań. Wraz z nimi rozwija się też<br />

rynek etykiet, które pojawiają się w wielu<br />

ciekawych wykonaniach i specyfikacjach.<br />

Coraz częściej taśmy z etykietami dedykowane<br />

są do dość specjalistycznych i wąskich<br />

zastosowań, co oznacza, że użytkowników<br />

czeka jeszcze sporo nowych możliwości.<br />

Łukasz Lewczuk<br />

Na podstawie materiałów<br />

publikowanych m.in. przez:<br />

Brother Central and Eastern Europe GmbH,<br />

Brother Polska Sp. z o.o., iLH s.r.o.,<br />

Partex Marking Systems Sp. z o.o.,<br />

3M Poland Sp. z oo.,<br />

Hellermann Tyton Sp. z o.o.<br />

oraz Elzab S.A. i Astat Sp. z o.o.<br />

22 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

199 zł<br />

99 zł<br />

499 zł<br />

299 zł<br />

799 zł<br />

549 zł

kable<br />

i przewody<br />

Kable i przewody<br />

w wymagających aplikacjach<br />

PROMOCJA<br />

Wysoki poziom automatyzacji procesów wymaga stosowania pewnych i niezawodnych rozwiązań<br />

technicznych. Elementem składowym takich rozwiązań są wysokiej jakości kable i przewody.<br />

Technokabel S.A. jest wiodącym producentem<br />

kabli i przewodów niskich napięć<br />

do zasilania i transmisji sygnałów będących<br />

nośnikami informacji w systemach<br />

automatyki i elektroniki przemysłowej.<br />

Obok standardowych rozwiązań, duży nacisk<br />

kładziemy na specjalne konstrukcje<br />

kablowe realizujące swoje funkcje w ciężkich<br />

warunkach pracy.<br />

Trudne do pogodzenia są miniaturyzacja<br />

przewodów z jednoczesnym zachowaniem<br />

dużej odporności mechanicznej.<br />

Przewody, zastosowane w różnego rodzaju<br />

manipulatorach i robotach, powinny zapewnić<br />

bezawaryjną pracę tych urządzeń,<br />

mimo ciągłemu poddawaniu ich skręcaniu<br />

i przeginaniu. Małe grubości izolacji<br />

i powłok kabli wymagają zastosowania<br />

odpowiednio wytrzymałych materiałów<br />

oraz odpowiednich rozwiązań konstrukcyjnych.<br />

Dla uzyskania odpowiedniej<br />

elastyczności i odporności na przeginanie<br />

należy stosować, pomimo małych przekrojów,<br />

giętkie, wielodrutowe żyły przewodzące<br />

o odpowiedniej budowie.<br />

Bazując na wieloletnim doświadczeniu<br />

Technokabel oferuje dla tego rodzaju aplikacji<br />

rodzinę przewodów PS-TF-M01,<br />

PS-TF-M02, PS-TF-M03 i PS-TF-M04.<br />

Są to giętkie przewody wielożyłowe w powłoce<br />

poliuretanowej charakteryzującej<br />

się dużą odpornością mechaniczną. W poszczególnych<br />

typach zastosowano różne<br />

materiały izolacyjne na żyłach przewodzących.<br />

Pierwsze trzy z wymienionych<br />

typów, przy zachowaniu tych samych wymiarów,<br />

oferują różne odporności na jednoczesne<br />

przeginanie i skręcanie. Najmniejszą<br />

PS-TF-M01 (min 1 mln cykli),<br />

następnie PS-TF-M02 (min 2 mln cykli)<br />

i największą PS-TF-M03 (min 5 mln cykli).<br />

Wzrost wytrzymałości związany jest<br />

z wykorzystaniem na izolację materiałów<br />

o lepszej wytrzymałości mechanicznej.<br />

Oczywiście wiąże się to ze wzrostem ceny<br />

przewodów. Ostatni z oferowanych typów<br />

PS-TF-M04 posiada izolację z materiału<br />

o bardzo wysokiej wytrzymałości, co<br />

pozwoliło przy tej samej liczbie i przekroju<br />

żył, znacznie zredukować średnicę<br />

zewnętrzną i masę przewodu (ponad<br />

10%) i utrzymać przy tym największą<br />

odporność na przeginanie i skręcanie<br />

(min 6 mln cykli). Rozwiązanie to może<br />

być istotne w aplikacjach wymagających<br />

wysokiej miniaturyzacji, gdzie jest mało<br />

miejsca na przewody i moc przeznaczona<br />

na przeginanie przewodów jest ograniczona.<br />

Wiąże się ono z proporcjonalnym<br />

wzrostem ceny jednostkowej w stosunku<br />

do uzyskanych właściwości.<br />

W przypadku gdy przesyłane sygnały<br />

są wrażliwe na zakłócenia stosuje się<br />

przewody ekranowane. Jeżeli zakłócenia<br />

są na poziomie częstotliwości akustycznych<br />

stosuje się bardzo giętkie<br />

ekrany w postaci owinięcia spiralnego<br />

Fot. 1.<br />

z drutów miedzianych jak w przewodach<br />

PS-TF-M01-D, PS-TF-M02-D,<br />

PS-TF-M03-D i PS-TF-M04-D. W innym<br />

przypadku rozwiązaniem są ekrany w postaci<br />

oplotu o odpowiedniej konstrukcji<br />

z drutów miedzianych ocynowanych jak<br />

w typach PS-TF-M01-C, PS-TF-M02-C,<br />

PS-TF-M03-C i PS-TF-M04-C.<br />

W śród miniaturowych rozwiązań technicznych<br />

znajdujących się w naszej ofercie<br />

są również płaskie przewody bezhalogenowe<br />

typu HTL9Yp, w których<br />

izolacja polipropylenowa zapewnia dużą<br />

wytrzymałość mechaniczną izolowanych<br />

żył przewodzących o małych przekrojach,<br />

a powłoka bezhalogenowa sprawia,<br />

że przewody nierozprzestrzeniają płomienia<br />

i nie emitują szkodliwych substancji<br />

w przypadku pożaru.<br />

W trudnych warunkach środowiskowych,<br />

w miejscach gdzie wymagana jest duża<br />

odporność chemiczna i podwyższona<br />

odporność temperaturowa zalecamy sto-<br />

Przekrój przewodu ekranowanego oplotem z drutów miedzianych ocynowanych<br />

Li7YC7Y-Sp 6x0,14c z centralnie umieszczoną kapilarą.<br />

24 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

kable<br />

i przewody<br />

Fot. 2.<br />

Gniazdo wytłaczarek do spieniania fizycznego izolacji.<br />

sowanie przewodów w izolacji i powłoce<br />

z tworzyw fluorowych. W zależności<br />

od rodzaju użytego tworzywa można<br />

uzyskać maksymalną temperaturę pracy<br />

przewodów wynoszącą 150, 200, a nawet<br />

do 300°C. W tej grupie wyrobów znajduje<br />

Fot. 3.<br />

Głowica przystosowana do wytłaczania tworzyw fluorowych.<br />

się między innymi ekranowany przewód<br />

z kapilarą do sond pomiaru ciśnienia i poziomu<br />

cieczy typu Li7YC7Y-Sp.<br />

Transmisja sygnałów pomiarowych w tak<br />

trudnych warunkach środowiskowych<br />

realizowana jest za pomocą miniaturowych<br />

przewodów koncentrycznych wykonanych<br />

z wykorzystaniem tworzyw<br />

fluorowych. W śród oferowanych przez<br />

Technokabel przewodów koncentrycznych<br />

znajdują się mikrokoncentryki<br />

RG 178 (o średnicy zewnętrznej 1,8 mm),<br />

RG 179 (o średnicy zewnętrznej 2,5 mm)<br />

i RG 316 (o średnicy zewnętrznej<br />

2,5 mm). Opracowana w ramach Projektu<br />

Unijnego technologia spieniania fizycznego<br />

pozwala zaoferować w tej grupie<br />

przewodów również mikrokoncentryki<br />

o spienianej izolacji fluorowej.<br />

Wymienione rozwiązania konstrukcyjne<br />

to przykłady z bogatej oferty produkowanych<br />

przez Technokabel S.A. kabli<br />

i przewodów do specjalnych zastosowań.<br />

Rozwiązania szyte na miarę to nasza<br />

domena, która stanowi o postępie i innowacyjności<br />

dostarczanych przez nas<br />

wyrobów. Analizując naszą ofertę można<br />

z pewnością dobrać rozwiązanie, które<br />

będzie optymalne dla naszych Klientów,<br />

łącząc pełną, oczekiwaną funkcjonalność<br />

w atrakcyjnej cenie.<br />

mgr inż. Dariusz Ziółkowski<br />

Technokabel S.A.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

25

kable<br />

i przewody<br />

Kable i przewody<br />

w instalacjach fotowoltaicznych<br />

Dzięki specjalnym przewodom i kablom jest możliwe wykonanie połączeń nie tylko pomiędzy<br />

modułami fotowoltaicznymi, ale również w zakresie ciągów modułów i połączeń pomiędzy innymi<br />

urządzeniami systemów fotowoltaicznych.<br />

Fot. ADOBESTOCK<br />

Fot. 1.<br />

W instalacjach fotowoltaicznych, z odpowiednimi przewodami powinny iść w parze właściwie dobrane złącza kablowe. Od nich również<br />

zależy bezpieczeństwo i bezawaryjna praca systemu.<br />

Chodzi tutaj przede wszystkim o połączenia<br />

modułów z przemiennikiem DC/AC. W zależności<br />

od aplikacji kable są jedno- i wielożyłowe<br />

prowadzone zarówno wewnątrz<br />

i na zewnątrz budynków jak i w ziemi.<br />

Mogą to być również połączenia ruchome.<br />

Stąd też od kabli stosowanych w instalacjach<br />

fotowoltaicznych wymaga się wytrzymałości<br />

na obciążenia i działania wysokich<br />

temperatur przy wysokiej elastyczności.<br />

Niektóre przewody mają klasę 5 giętkości.<br />

Trzeba mieć na uwadze szeroki zakres temperatury<br />

pracy mieszczący się pomiędzy<br />

-40°C a 110°C. Jest to ważne do tego aby<br />

nie zachodził tzw. zimny przepływ prowadzący<br />

do nierównomiernego ułożenia wyrobów<br />

kablowych i zwarcia. Istotną rolę odgrywa<br />

zapewnienie stabilności parametrów<br />

nie tylko fizycznych, ale i elektrycznych<br />

zwłaszcza przy działaniu skrajnych czynników<br />

zewnętrznych.<br />

Na etapie wyboru odpowiedniego kabla<br />

oprócz właściwości mechanicznych istotną<br />

rolę odgrywają parametry elektryczne takie<br />

jak obciążenie prądowe i napięcie elektryczne.<br />

Jak wiadomo przeciążone przewody<br />

ulegają szybszemu starzeniu i tracą swoje<br />

właściwości zarówno izolacyjne jak i mechaniczne.<br />

Wyższa temperatura wynikająca ze<br />

złego doboru przekroju kabli powoduje nie<br />

tylko przegrzanie ale i uszkodzenie izolacji.<br />

Bezpieczeństwo pożarowe<br />

W odniesieniu do kabli fotowoltaicznych<br />

szczególną rolę odgrywa bezpieczeństwo<br />

pożarowe. Jest to szczególnie ważne<br />

w przypadku instalacji PV montowanych<br />

na budynkach i innych obiektach, w których<br />

przebywają ludzie. Stąd też kable powinny<br />

26 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

kable<br />

i przewody<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

27

kable<br />

i przewody<br />

Fot. ELPAR<br />

Fot. 2.<br />

Przewód elektroenergetyczny o żyłach miedzianych ocynowanych wielodrutowch, w izolacji z tworzywa bezhalogenowego oraz<br />

w powłoce z tworzywa usieciowanego bezhalogenowego. Przewód w tej konstrukcji odporny jest na UV, ozon i działanie substancji<br />

chemicznych.<br />

spełniać wymagania w zakresie nierozprzestrzeniania<br />

ognia. Muszą być one również<br />

bezhalogenowe po to aby instalacja nie<br />

stwarzała zagrożenia także podczas pożaru.<br />

Zastosowanie znajdują więc specjalne materiały,<br />

dzięki którym nie dochodzi do emisji<br />

szkodliwych związków halogenowych<br />

zawierających chlorowce – F, Cl, Br, I).<br />

Ważne jest również aby emisja dymu była<br />

na możliwie najniższym poziomie oraz nie<br />

były wytwarzane gazy trujące i toksyczne.<br />

Kable nie mogą wytwarzać gazów korozyjnych<br />

powodujących uszkodzenie konstrukcji<br />

metalowych będących elementami składowymi<br />

instalacji fotowoltaicznej.<br />

Inne wymagania<br />

Żyły kabli fotowoltaicznych najczęściej<br />

wytwarza się z miedzi ocynkowanej ze<br />

względu na dużą odporność na utlenianie,<br />

natomiast izolacje i powłoki zewnętrzne<br />

niejednokrotnie produkuje się z gumy. Jak<br />

wiadomo materiał ten jest odporny na rozdarcia,<br />

działanie wody oraz oddziaływanie<br />

czynników atmosferycznych. Ważna<br />

jest przy tym dobra izolacja i odporność<br />

mechaniczna. W efekcie zyskuje się długi<br />

okres eksploatacji kabli – dłuższy w porównaniu<br />

do PVC.<br />

W zakresie innych wymagań warto sprawdzić<br />

czy kable spełniają standardy w zakresie<br />

odporności na promieniowanie UV<br />

i działanie warunków pogodowych. Szczegółowe<br />

wymagania w tym zakresie są zawarte<br />

w normie HD 605/A1. Oprócz tego<br />

nie mniej ważne jest zdefiniowanie materiałów<br />

użytych do produkcji kabla pod kątem<br />

normy EN 60216. Właściwość w tym<br />

zakresie przekłada się na długotrwałą eksploatację<br />

kabla.<br />

Złącza fotowoltaiczne<br />

Z odpowiednimi kablami powinny iść<br />

w parze właściwie dobrane złącza fotowoltaiczne.<br />

Od nich również w dużej mierze<br />

zależy bezpieczeństwo i bezawaryjna praca<br />

instalacji fotowoltaicznej. Ponadto złącza są<br />

gwarancją łatwego podłączenia elementów<br />

instalacji bez konieczności używania specjalistycznych<br />

narzędzi.<br />

Złącza, podobnie tak jak i kable, muszą być<br />

odporne na działanie skrajnych czynników<br />

zewnętrznych takich jak zmienne temperatury,<br />

opady deszczu, promieniowanie UV<br />

czy zanieczyszczenia środowiska. W zakresie<br />

parametrów elektrycznych ważne jest<br />

odpowiednie napięcie i obciążenie prądowe.<br />

Na etapie wyboru odpowiedniego złącza<br />

bierze się pod uwagę odpowiednią konstrukcję<br />

zarówno części męskiej jak i żeńskiej.<br />

Ważny jest materiał wykonania, kształt styków<br />

oraz siły dociskowe pomiędzy częścią<br />

żeńską i męską. Z kolei konstrukcja izolatora<br />

powinna gwarantować skuteczne ryglowanie<br />

obu części przy zapewnieniu dobrej<br />

izolacji. Niewłaściwe dopasowanie elementów<br />

złącza przyczyni się do rozszczelnienia<br />

a nawet rozłączenia w efekcie naprężenia<br />

przewodów.<br />

Fot. ADOBESTOCK<br />

Podsumowanie<br />

Kable przeznaczone do instalacji fotowoltaicznych<br />

powinno cechować przynajmniej<br />

kilka właściwości. Stąd też ważna jest giętkość<br />

żył (UNE EN 60228, IEC 60228),<br />

odporność na rozprzestrzenianie płomienia<br />

(UNE EN 60332-1, IEC 60332-1), wydzielanie<br />

gazów toksycznych (UNE EN 60754,<br />

IEC 60754), a także emisja dymu (UNE EN<br />

61034-1, IEC 61034-1-2) oraz wydzielanie<br />

gazów korozyjnych (pH ≥ 4,3, C < 10<br />

mS/mm: UNE EN 60754-2; IEC 60754-2).<br />

Trzeba mieć również na uwadze odporność<br />

na ozon (EN 60811-2-1), warunki pogodowe/UV<br />

(HD 605/A1), wilgoć i wodę (EN<br />

60811-1-3), a także odporność na substancje<br />

kwaśne i zasadowe (EN 60811-2-1), ścieranie<br />

(EN 50305) i rozdarcie (EN 60811).<br />

Fot. 2.<br />

Kable w instalacjach fotowoltaicznych narażone są na wiele niekorzystnych czynników.<br />

Wybierając elementy takiej instalacji trzeba mieć na uwadze między innymi<br />

szeroki zakres temperatury pracy mieszczący się pomiędzy -40 a 110°C.<br />

Damian Żabicki<br />

28 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

kable<br />

i przewody<br />

PROMOCJA<br />

Przewody współosiowe kluczowym<br />

elementem sieci komunikacyjnej<br />

Kable koncentryczne (ang. coaxial cable), równie często występujące pod nazwą przewodów<br />

współosiowych, to nic innego, jak rodzaj kabli transmisyjnych wykorzystywanych w telekomunikacji<br />

do transmisji sygnałów radiowych, telefonicznych lub telewizyjnych.<br />

Możliwość transmisji danych o określonej<br />

częstotliwości zwiększa funkcjonalność szeroko<br />

pojętych mediów komunikacyjnych<br />

i umożliwia ich zastosowanie nie tylko w gałęziach<br />

telekomunikacyjnych, ale również w domach<br />

i mieszkaniach każdego z nas. Innymi<br />

słowy – kable koncentryczne są łącznikiem<br />

źródła telefonii, Internetu czy sieci kablowych<br />

z mieszkaniami ich użytkowników.<br />

Budowa przewodu<br />

Na przewodach koncentrycznych oparto<br />

transport sygnału, w taki sposób, aby sygnał<br />

wyjściowy, trafiający do domowych odbiorników,<br />

był możliwie zbliżony do sygnału<br />

wejściowego (nadawanego). Można więc<br />

powiedzieć, że zadaniem tych przewodów<br />

jest ochrona sygnału przed zakłóceniami<br />

mogącymi wystąpić na drodze jego transportu.<br />

• Żyła wewnętrzna, a właściwie materiał,<br />

z którego została wykonana jest<br />

czynnikiem decydującym, o jakości i<br />

szybkości transmisji sygnału. Występuje<br />

najczęściej w formie drutu lub linki<br />

wykonanej z miedzi, zapewniającej największą<br />

wydajność. Innymi materiałami<br />

wykorzystywanymi w tym celu jest stal,<br />

aluminium oraz stopy miedzi (CCS).<br />

• Materiał izolujący (dielektryk) stanowi<br />

pierwszą warstwę ochronną żyły głównej<br />

przed zakłóceniami. Jest izolatorem<br />

elektrycznym ze względu na słabe lub<br />

znikome przewodnictwo elektryczne.<br />

• Ekran stanowi dodatkowe zabezpieczenie<br />

sygnału. W tym celu wykorzystuje<br />

się folię aluminiową lub oplot z miedzianych<br />

drutów.<br />

• Izolacja zewnętrzna to materiał płaszcza<br />

zewnętrznego, decydujący o właściwościach<br />

danego przewodu. Wykorzystanie<br />

odpowiedniego materiału nadaje przewodom<br />

cechy pozwalające na ich zastosowanie<br />

w trudniejszych warunkach pracy.<br />

W tym celu stosuje się materiały takie<br />

jak polichlorek winylu (PCV), polietylen<br />

(PE), poliuretany (PUR), a także coraz<br />

częściej spotykany materiał LSZH (low<br />

smoke zero halogen).<br />

Właściwości<br />

przewodów współosiowych<br />

Przewody koncentryczne charakteryzują się<br />

właściwościami wyróżniającymi je spośród<br />

typowych kabli występujących na ranku. Pomijając<br />

wspomniane wcześniej charakterystyczne<br />

(współosiowe) ułożenie żyły, warto<br />

zwrócić uwagę na właściwości takie jak:<br />

• Impedancja falowa, czyli stosunek napięcia<br />

przemiennego na wejściu linii do<br />

prądu w niej płynącego. Na szczęście<br />

wybór odpowiedniego przewodu nie wymaga<br />

od nas znajomości danego zjawiska,<br />

a jego wielkości. Najczęściej użytkownik<br />

wybiera pomiędzy dwiema występującymi<br />

wielkościami: 50 Ω i 75Ω.<br />

• Tłumienie, czyli wielkość określająca<br />

straty transmitowanego sygnału w<br />

oparciu o odległość, na jaką jest przenoszony.<br />

Transmisja sygnału przewodem<br />

koncentrycznym ma tę cechę, że traci<br />

na wartości wraz z odległością.<br />

Przedstawione powyżej cechy i właściwości<br />

sprawiają, że na rynku wiele jest przewodów<br />

koncentrycznych, a użytkownik<br />

często ma nie lada problem z wybraniem<br />

odpowiedniego przewodu dopasowanego<br />

do własnych potrzeb.<br />

Charakterystyczne oznaczenia<br />

przewodów współosiowych<br />

Przewody Coaxialne, bo z taką nazwą również<br />

możemy się spotkać, oznaczane są<br />

w bardzo charakterystyczny sposób, który<br />

często pozwala na ich identyfikację:<br />

• Przewody koncentryczne RG (R-Radio,<br />

G-Guide); typ przewodów wykonanych<br />

wg. specyfikacji wojska US MIL-C-17<br />

• Przewody koncentryczne RG/U (R-Radio,<br />

G-Guide, U-Utility)<br />

• Przewód koncentryczny RG-H (R-Radio,<br />

G-Guide, H-halogen-free material) wykonane<br />

z materiału bezhalogenowego.<br />

Ponadto przewody koncentryczne klasyfikowane<br />

są względem klasy ekranowania.<br />

Najniższą klasą oznaczone są<br />

przewody typu C (RG…CU), kolejne<br />

oznaczane są klasą B (RG…BU), natomiast<br />

najwyższa klasa przewodów<br />

współosiowych to klasa A (RG…AU).<br />

Oferta TME<br />

W ofercie TME znajduje się ponad 150<br />

przewodów koncentrycznych, takich producentów<br />

jak Alpha Wire, Helukabel,<br />

LappKabel, Tasker, Teleste czy Belden.<br />

Charakteryzujących się różnorodnością,<br />

właściwościami i parametrami przeznaczonymi<br />

do wielu zastosowań w dziedzinie<br />

transmisji sygnałów.<br />

www.tme.eu<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

29

kable<br />

i przewody<br />

Zasady i korzyści wykorzystania normy PN-EN 61439-1 i -2<br />

do budowy rozdzielnic i sterownic niskiego napięcia zgodnie<br />

z zasadami kompatybilności elektromagnetycznej<br />

PROMOCJA<br />

Zgodnie z zaleceniem normy PN-EN 61439-2 (Załącznik BB, Tablica BB.1 – środowisko instalacji)<br />

przewidywane elektromagnetyczne środowisko pracy zestawu rozdzielczego lub sterowniczego<br />

powinno być uzgodnione z klientem. Wynika to faktu, iż producent nie zawsze musi mieć wiedzę,<br />

co do docelowego miejsca instalacji. Często zmiana środowiska jest możliwa po uzupełnieniu zestawu<br />

o dodatkowe (oferowane) opcje, powinna o tym wówczas mówić instrukcja obsługi. Instrukcja<br />

obsługi oraz cały projekt jest tworzona w znacznym stopniu na podstawie informacji zawartych<br />

w instrukcjach obsługi urządzeń i innych komponentów wchodzących w skład zestawu.<br />

Dla lepszego zrozumienia tego zagadnienia<br />

posłużmy się przykładem z dziedziny napędu<br />

elektrycznego. W tym celu sięgnijmy<br />

do instrukcji przykładowego przekształtnika<br />

częstotliwości (rysunek 1).<br />

Przekształtnik częstotliwości można często<br />

nabyć bez filtra sieciowego (chroniącego<br />

sieć zasilającą przed oddziaływaniem<br />

szkodliwych harmonicznych generowanych<br />

przez jego obwód energoelektroniczny).<br />

Urządzenie takie nie powinno pracować<br />

w układzie podłączonym do sieci, ani<br />

w obszarze przemysłowym, ani w obszarze<br />

mieszkalnym, komercyjnym i lekko uprzemysłowionym.<br />

Do obszaru przemysłowego (A1) można<br />

zgodnie z wymaganiami dyrektywy EMC<br />

stosować urządzenia z wbudowanym filtrem<br />

A1, lecz nie można ich stosować<br />

w obszarze mieszkalnym, dopóki nie wyposaży<br />

się ich dodatkowo w filtr B1 (rysunek<br />

1.). Potencjalny użytkownik powinien<br />

być o tym uprzedzony w instrukcji<br />

urządzenia.<br />

Opis budowy zestawu widocznego na rysunku<br />

3.:<br />

1. Sterownik programowalny (PLC) – urządzenie<br />

mające znaczny wpływ na zachowanie<br />

się zespołu (maszyny, sterownicy).<br />

W wypadku zakłócenia może wywołać<br />

niepożądane (nieoczekiwane) ruchy napędów,<br />

zaworów, siłowników itd.<br />

2. Przekształtnik częstotliwości – główne<br />

źródło zakłóceń elektromagnetycznych<br />

(EMC) w prezentowanym zestawie.<br />

3. Stycznik wyjściowy – odcinający dopływ<br />

energii elektrycznej do silnika.<br />

Rys. 1.<br />

Przemiennik częstotliwości: z wbudowanym filtrem klasy A1 (LS) i widok uzupełniających filtrów klasy B1 (po prawej).<br />

30 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

Menu<br />

Back<br />

Hand<br />

On<br />

Status<br />

OK<br />

Reset<br />

Quick<br />

Menu<br />

Main<br />

Menu<br />

Auto<br />

On<br />

kable<br />

i przewody<br />

Power<br />

input<br />

+10 V DC<br />

0#10 V DC<br />

0#10 V DC<br />

0/4#20 mA<br />

Rys. 2.<br />

RFI<br />

91 (L1/N)<br />

92 (L2/L)<br />

93 (L3)<br />

95 PE<br />

50 (+10 V OUT)<br />

53 (A IN) 2)<br />

54 (A IN)<br />

55 (COM digital/analog I/O)<br />

12 (+24 V OUT)<br />

13 (+24 V OUT)<br />

18 (D IN)<br />

19 (D IN)<br />

27 (D IN/OUT)<br />

29 (D IN)<br />

32 (D IN)<br />

33 (D IN)<br />

4) 37 (STO1)<br />

4) 38 (STO2)<br />

24 V<br />

0 V<br />

Switch mode<br />

power supply<br />

10 V DC<br />

15 mA<br />

24 V DC<br />

100 mA<br />

+ - + -<br />

P 5-00<br />

24 V (NPN)<br />

0 V (PNP)<br />

24 V (NPN)<br />

0 V (PNP)<br />

24 V (NPN)<br />

0 V (PNP)<br />

24 V (NPN)<br />

0 V (PNP)<br />

24 V (NPN)<br />

0 V (PNP)<br />

24 V (NPN)<br />

0 V (PNP)<br />

interface<br />

ON = Terminated<br />

OFF = Open<br />

(U) 96<br />

(V) 97<br />

(W) 98<br />

(PE) 99<br />

(A OUT) 42<br />

(N RS485) 69<br />

(P RS485) 68<br />

(COM RS485) 61<br />

Brake<br />

resistor<br />

Schemat aplikacyjny przekształtnika częstotliwości typ VLT FC280 (Danfoss) z widocznymi<br />

ekranami kabli. Należy zwrócić uwagę na łączenie ekranów na obu końcach kabli<br />

z masą układu, generalnie z pominięciem jedynie przewodów sygnałów analogowych<br />

(o czym będzie jeszcze mowa niżej).<br />

1<br />

2<br />

3)<br />

1 2<br />

5 V<br />

RS485<br />

0 V<br />

ON<br />

1)<br />

S801<br />

5)<br />

(-DC) 88<br />

5)<br />

(+DC/R+) 89<br />

(R-) 81<br />

Relay 1<br />

03<br />

02<br />

01<br />

0 V<br />

250 V AC, 3 A<br />

Motor<br />

Analog output<br />

0/4#20 mA<br />

RS485<br />

(PNP) = Source<br />

(NPN) = Sink<br />

3<br />

130BD391.11<br />

e30be202.18<br />

Pozwala on na fizyczną separację galwaniczną<br />

silnika od zasilania. Nagłe otwarcie<br />

tego stycznika pod obciążeniem<br />

w wyniku występowania znacznej indukcyjności<br />

w silniku (oraz kablu łączącym<br />

falownik z silnikiem – zwłaszcza<br />

przy większej jego długości) prowadzi<br />

do powstania przepięcia na wyjściu falownika,<br />

wskutek tego do uszkodzenia<br />

układu tranzystorów IGBT generujących<br />

przebieg wyjściowego napięcia o regulowanej<br />

częstotliwości.<br />

4. Zbiorcza szyna masy (PE) – zgodnie<br />

z obecnym stanem wiedzy zestaw powinien<br />

taką szynę posiadać, ponieważ ma<br />

ona bardzo korzystny wpływ na kompatybilność<br />

elektromagnetyczną układu.<br />

Obecnie w przypadku układów, w których<br />

występują wyższe częstotliwości<br />

napięcia i prądu, nie należy raczej mówić<br />

o uziemieniu, lecz o połączeniu z masą<br />

i połączeniach wyrównawczych.<br />

5. Końcowa część kabla zasilającego silnik,<br />

który powinien być ekranowany (np.<br />

Topflex EMV-3 Plus, rysunek 4.). Ponieważ<br />

kształt połączenia końca ekranu kabla<br />

ma decydujące znaczenie dla wartości<br />

impedancji falowej przy wyższych częstotliwościach,<br />

które tu występują, należy<br />

ekran połączyć trwałym i pewnym stykiem<br />

z masą układu na pełnym jego obwodzie.<br />

Zaleca się, aby takie połączenie<br />

realizować jak najczęściej jest to możliwe,<br />

a w szczególności na każdym zakończeniu<br />

ekranu, o ile musi on ze względów<br />

konstrukcyjnych być przerwany, jak<br />

w przypadku zastosowania wspomnianego<br />

już wyżej stycznika wyjściowego.<br />

Rys. 3.<br />

4<br />

5<br />

6<br />

9 10<br />

L1<br />

L2<br />

U<br />

L3<br />

V<br />

PE<br />

W<br />

PE<br />

8<br />

7<br />

Sposób instalacji przekształtnika VLT FC280 (Danfoss) zalecany w instrukcji producenta.<br />

6. Zaleca się zapewnienie znaczących (przynamniej<br />

200 milimetrowych) odstępów<br />

pomiędzy zakłócającymi kablami siłowymi<br />

(zasilania silnika), a sygnałowymi mogącymi<br />

być łatwo zakłóconymi. W wypadku,<br />

gdy kable te muszą w systemie<br />

się mijać, należy do realizować poprzez<br />

ustawienie ich pod kątem prostym, co<br />

minimalizuje oddziaływanie elektromagnetyczne.<br />

7. Końcówka kabla służąca do podłączenia<br />

silnika indukcyjnego. Ponieważ<br />

kabel silnikowy powinien zgodnie<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

31

kable<br />

i przewody<br />

Rys. 4.<br />

Kabel podwójnie ekranowany stosowany do zasilania silników indukcyjnych z przekształtników<br />

częstotliwości. Tu w wersji symetrycznej osiowo, co ma duże znaczenie<br />

dla połączeń długich. Kabel ten posiada również zmniejszoną pojemność pasożytniczą,<br />

co zmniejsza obciążenie falownika prądem upływu. Na rysunku pokazano wersję kabla<br />

odporną dodatkowo na promieniowanie UV, czyli zalecaną do stosowania do połączeń<br />

zewnętrznych.<br />

z zasadami kompatybilności elektromagnetycznej<br />

być uziemiony na obydwu<br />

końcach, czyli do szyny zbiorczej<br />

w sterownicy (patrz punkt 5. powyżej)<br />

i do obudowy skrzynki zasilającej silnika.<br />

W tym drugim przypadku zaleca się<br />

zastosowanie dławicy w wykonaniu zapewniającym<br />

połączenie ekranu z masą<br />

układu (tu obudowa silnika) również<br />

na pełnym jego obwodzie. W tym celu<br />

należy zastosować dławicę jak na rysunku<br />

5. (np. KVA-XXL-MS-E lub HE<br />

-LUTOP MS-EP).<br />

Rys. 5.<br />

Rys. 6.<br />

Dławice kablowe opisane w punkcie 7.<br />

Przykład kabla zasilania odpornego mechanicznie i na warunki zewnętrzne typ H07RN-F.<br />

8. Kabel zasilający – z punktu widzenia<br />

kompatybilności elektromagnetycznej<br />

najkorzystniejszy jest układ zasilania<br />

TN-S, a zatem w przypadku zasilania<br />

autonomicznego 3-fazowego przekształtnika<br />

częstotliwości zaleca się stosować<br />

kabel czterożyłowy, z żyłą ochronną<br />

(ŻO), a w przypadku 1-fazowym trzyżyłowy<br />

z żyłami: fazową, neutralną<br />

i ochronną (L1, N i ŻO). Zasilanie obwodów<br />

sterowania najkorzystniej jest<br />

realizować za pomocą transformatora<br />

sterowania o przekładni 400/230 V<br />

– a zatem połączonego na wejściu międzyfazowo.<br />

9. Okablowanie obwodów sterowania powinno<br />

być w miarę potrzeb i realizowane<br />

z ekranowaniem i jak już wyżej<br />

wspomniano w możliwie znacznej odległości<br />

od kabli siłowych, wyjściowych<br />

z falowników.<br />

Rys. 7.<br />

Sterowniczy kabel ekranowany typ JZ-500_FC-PUR (wyżej) i przemysłowy kabel sieciowy<br />

4 pary, kategoria 5e Ethernet typ S-FTP HELUKAT 100S.<br />

W przypadku kabli sygnałowych warunek<br />

obustronnego połączenia masy nie jest już<br />

tak oczywisty, ponieważ przepływ prądów<br />

pasożytniczych, na poziomie kilku lub<br />

więcej amperów (normalny dla dużych<br />

przekrojów czynnych ekranów kabli silnikowych)<br />

mógłby zniszczyć delikatniejsze<br />

kable sygnałowe, zatem stosuje się połączenie<br />

obustronne, lecz z jednej strony<br />

połączone poprzez niewielki kondensator,<br />

który dla wyższych częstotliwości stanowi<br />

zwarcie, a dla niższych (energetycznych)<br />

przerwę.<br />

Rys. 8.<br />

Przewód jednożyłowy typ TOPFLEX 303 X07V-K-Y0.<br />

10. W wypadku zastosowania osobnych<br />

obudów dla układów napędowych i sterowania<br />

należy zastosować połączenia<br />

wyrównawcze masy. Wykonuje się<br />

32 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

ozdzielnice<br />

i obudowy<br />

REKLAMA<br />

KOMPLEKSOWA<br />

OFERTA EMC<br />

<br />

<br />

Rys. 9.<br />

Plecionka uziemiająca płaska Cu typ HELU-MB-CUv.<br />

je kablami lub przewodami jednożyłowymi PE lub lepiej za pomocą<br />

plecionek płaskich z okutymi końcówkami (rysunek 8.).<br />

<br />

<br />

Widoczne na rysunku 8. plecionki płaskie są również idealnym<br />

rozwiązaniem do połączenia drzwi lub blach obudów zestawów<br />

w wypadku układów z przekształtnikami ze względu na niską<br />

(np. 20 mniejszą niż dla połączeń o przekroju okrągłym) impedancję<br />

falową.<br />

mgr inż. Marek Trajdos<br />

Konsultant ds. technicznych<br />

HELUKABEL Polska<br />

HELUKABEL Polska Sp. z o.o.<br />

Krze Duże 2, 96-325 Radziejowice<br />

tel. +48 46 858 01 00, mail: biuro@helukabel.pl<br />

www.helukabel.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

33

ZAKUPY<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Szybkie cięcie!<br />

Wybór odpowiedniej jakości materiałów do wykonania instalacji to dopiero połowa sukcesu.<br />

Nawet najlepsze kable i przewody nie spełnią swojego zadania i nie zagwarantują bezpieczeństwa<br />

systemu jeśli będą niestarannie obrobione i źle połączone. Oprócz doświadczenia i sprawnej ręki<br />

fachowca potrzebne są więc dobrej jakości narzędzia. Warto o tym pamiętać i przy ich wyborze<br />

nie kierować się wyłącznie ekonomiczną ceną. Inwestycja w zakup droższych ale lepszej jakości<br />

produktów z pewnością zwróci się w formie precyzji cięcia, szybkości i komfortu pracy.<br />

Kompletny zestaw<br />

profesjonalnych narzędzi<br />

marki Jokari, do ściągania<br />

izolacji i obróbki przewodów:<br />

nóż do izolacji 28H, ściągacz do<br />

izolacji ALLROUNDER, ściągacz<br />

SUPER 4 PLUS<br />

w walizce Sortimo L-BOXX mini.<br />

Cena: 147 zł<br />

www.swiatnarzedzi.pl<br />

Szczypce automatyczne Knipex do ściągania izolacji 0,03-10 mm 2 . Profesjonalny<br />

przyrząd do zdejmowania izolacji, wykonanej z tworzywa sztucznego lub gumy,<br />

z kabli i przewodów okrągłych jedno lub wielożyłowych. Przydatny podczas<br />

prac montażowych np. w szafach sterowniczych. Szczypce samoczynnie<br />

dopasowują się do różnych przekrojów przewodu, nie powodując<br />

dzięki temu jego uszkodzenia. Obcinak dostosowany<br />

jest do cięcia drutu miedzianego i aluminiowego, wielożyłowego<br />

o przekroju do 10 mm² lub jednożyłowego o przekroju<br />

do 6 mm².<br />

Cena: 253,88 zł<br />

www.speckable.pl<br />

Nożyce Würth do przewodów VDE z kutą<br />

głowicą. Specjalna geometria ostrza nożyc<br />

ułatwia przecinanie przewodów jedno i wielożyłowych<br />

miedzianych oraz aluminiowych<br />

bez odkształceń o średnicy maksymalnej<br />

15 mm. Wysokiej jakości stal narzędziowa<br />

zapewnia długą żywotność i precyzję cięcia<br />

powierzchni. 1-częściowy uchwyt z szerokim<br />

kołnierzem VDE gwarantuje bezpieczeństwo<br />

pracy. Ergonomicznie ukształtowana<br />

rękojeść zapewnia<br />

lżejszą i wygodną pracę.<br />

Nożyce Würth nadają się<br />

do prac pod napięciem<br />

do 1000 V (AC) i do<br />

1500 V (DC), przestrzegając<br />

wszystkich<br />

zalecanych zasad bezpieczeństwa.<br />

Nie należy<br />

ich stosować do cięcia<br />

drutu stalowego.<br />

Cena: 219 zł<br />

www.wurth.pl<br />

Szczypce Würth do zdejmowania<br />

izolacji AS 61. Samonastawne szczypce<br />

do cięcia kabli i zdejmowania izolacji<br />

Würth przeznaczone są do przewodów<br />

o maksymalnej średnicy Ø 2 mm.<br />

Wąskie szczęki szczypiec umożliwiają<br />

pracę nawet w trudno dostępnych<br />

miejscach bez ryzyka wystąpienia<br />

obrażeń, spowodowanych poślizgiem<br />

podczas zdejmowania powłoki z kabla.<br />

Ergonomiczny uchwyt gwarantuje<br />

wygodę pracy. Szczypce mają<br />

regulowaną długość cięcia w zakresie<br />

od 8 do 12 mm.<br />

Cena: 81,20 zł<br />

www.wurth.pl.<br />

Obcinaczki boczne marki NWS,<br />

z izolowaną rękojeścią<br />

1000 V AC, do drutu<br />

do 2,5 mm. Szczypce<br />

charakteryzują się wieloma<br />

innowacyjnymi rozwiązaniami<br />

oraz patentami technicznymi<br />

przy zachowaniu niezwykłej<br />

precyzji wykonania,<br />

funkcjonalności, estetyki<br />

i trwałości. Wszystkie<br />

narzędzia tego producenta<br />

objęte są 5-letnią gwarancją.<br />

Cena: 97 zł<br />

www.elektryczny.pl<br />

Nożyce do kabli i izolacji NEO<br />

o wymiarze 140 mm, długość<br />

ostrza 45 mm. Ząbkowane laserowo<br />

ostrza zabezpieczone przed<br />

wyślizgiwaniem. Posiada dwa<br />

nacięcia służące do szybkiego<br />

odizolowywania kabli 0,7<br />

i 1,0 mm². Dwumateriałowa,<br />

ergonomiczna rękojeść podnosi<br />

komfort użytkowania.<br />

Jakość narzędzia<br />

została potwierdzona<br />

certyfikatem TÜV<br />

oraz 25-letnią<br />

gwarancją<br />

producenta.<br />

Cena: 62 zł<br />

www.speckable.pl<br />

34 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

łączenie<br />

przewodów<br />

OSPRZĘT ŁĄCZENIOWY FIRMY ELEKTRO<br />

Firma Elektro jest znanym czeskim producentem osprzętu łączeniowego przeznaczonego głównie<br />

dla producentów rozdzielni elektrycznych. Wysoka jakość oraz nowoczesne rozwiązania techniczne<br />

wpływają na stały wzrost sprzedaży produktów na obszarze Unii Europejskiej. Wyłącznym<br />

przedstawicielem firmy Elektro na terenie Polski jest firma ISTPOL. Artykuł ten jest skróconym<br />

przeglądem produktów i rozwiązań technicznych.<br />

PROMOCJA<br />

Złączki śrubowe szeregowe RSA<br />

Głównym asortymentem produktów firmy<br />

Elektro są złączki szeregowe typu RSA.<br />

Znajdują one zastosowanie w rozdzielniach<br />

elektrycznych do łączenia przewodów miedzianych<br />

lub aluminiowych o przekrojach<br />

od 0,15 do 95 mm². Złączki te montuje się,<br />

wykorzystując specjalny zatrzask, na szynach<br />

montażowych TH 35 lub TH 15. Można<br />

podłączyć do nich pojedynczy przewód<br />

będący drutem lub linką.<br />

Część izolacyjna złączek wykonana jest<br />

z wysokiej jakości tworzywa (poliamid PA 6)<br />

o klasie palności V0 (badana rozżarzonym<br />

do 960ºC drutem) bez chlorowców i halogenków.<br />

Przy dużym obciążeniu prądowym, przekraczającym<br />

nawet prąd znamionowy zacisku,<br />

izolacja zachowuje odpowiednią sztywność<br />

i nie ulega uszkodzeniu.<br />

Złączki RSA produkowane są w szerokiej<br />

gamie kolorów. Mamy oprócz kolorów podstawowych:<br />

niebieskiego, żółto-zielonego,<br />

szarego, dziesięć innych kolorów do dyspozycji.<br />

Elementy metalowe złączki wykonane są ze<br />

stali pokrytej galwanicznie związkiem ZnCoCr,<br />

odpornym na korozję i zmniejszającym rezystancję<br />

połączenia. Złączki do podłączenia<br />

przewodu<br />

ochronnego (żółto-zielone) są wykonane<br />

w dwóch wersjach, jako izolowane od szyny<br />

oraz posiadające specjalną klamrę metalową,<br />

zwierającą do szyny TH, zapewniającą<br />

ochronę elektryczną całej rozdzielnicy.<br />

Złączki RSA 35A i 70A mają śruby inbusowe,<br />

wykonane ze stali galwanizowanej<br />

ZnCoCr. Przy zastosowaniu zalecanych<br />

narzędzi oraz właściwym momencie siły<br />

docisku producent gwarantuje, że śruby<br />

nie ulegną uszkodzeniu nawet przy wielokrotnym<br />

dokręcaniu. Złączki typu RSA<br />

2,5 do RSA 35 posiadają stopień ochrony<br />

przed porażeniem IP 20, natomiast stopień<br />

ochrony złączek RSA 70 wynosi<br />

IP 10.<br />

Sąsiadujące w szeregu złączki można łączyć<br />

ze sobą w grupy przy pomocy zworek<br />

śrubowych lub stosując specjalny mostek<br />

łączeniowy dla RSA 4 i RSA PE 4 IS.<br />

Złączki szynowe RSA 2,5 A zwiera się<br />

wyłącznie stosując specjalne mostki<br />

grzebieniowe (2, 3 i 4-torowe). Łączenia<br />

dokonuje się wciskając mostek grzebieniowy<br />

od góry do specjalnych samozaciskających<br />

się gniazd w złączkach szynowych.<br />

Uzupełnieniem oferty złączek RSA<br />

są przegrody końcowe oraz środkowe<br />

w kolorze wybranych złączek, a także<br />

trzymacze końcowe.<br />

Uniwersalne złączki ETB<br />

Firma ELEKTRO rozpoczęła produkcję złączek<br />

ETB w roku 2018. Było to odpowiedzią<br />

na zapotrzebowanie rynku, a w szczególności<br />

firm prefabrykujących rozdzielnie<br />

elektryczne. Złączki te są całkowicie zabudowane<br />

ze wszystkich stron solidną obudową<br />

wykonaną z polyamidu, tworzywa<br />

bezhalogenkowego. Typoszereg podłączanych<br />

przewodów to 50, 95, 150 i 240 mm 2 .<br />

Dla każdego z tych przekrojów wykonane są<br />

jako jednotorowe (jedno wejście jedno wyjście)<br />

i bloki rozdzielcze (jedno wejście i trzy<br />

wyjścia). Dla tych parametrów każdy rodzaj<br />

złączki jest oferowany w trzech kolorach:<br />

szarym, niebieskim N i żółto-zielonym.<br />

Ponadto, dla przekroju 50 mm 2 , oferuje się<br />

blok rozdzielczy 6-cio zaciskowy (jedno wejście,<br />

pięć wyjść), wykonany w trzech kolorach:<br />

szarym, niebieskim i żółto-zielonym oraz jako<br />

3 tory rozwarte, do podłączenia faz L1, L2, L3.<br />

Złączki 50, 95, 150 mm 2 , jednotorowe<br />

i dwutorowe, przystosowane są do montażu<br />

na szynie nośnej TH 35, natomiast złączki<br />

240 mm2 montuje się przy pomocy dwóch<br />

śrub na płycie montażowej.<br />

Masywne części przewodzące złączek wykonane<br />

są z pocynowanego stopu aluminium.<br />

Przewody przykręcane są solidnymi<br />

śrubami ampulowymi.<br />

Fot. 1. Złączka ETB 2X95 - niebieska Fot. 2. Złączka ETB 2X240 - żółto-zielona<br />

Fot. 3.<br />

Złączka ETB 50 - szara<br />

36 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

łączenie<br />

przewodów<br />

Fot. 4.<br />

Listwa ekwipotencjalna EPS 4 D<br />

- bez osłony.<br />

Fot. 4.<br />

Listwa ekwipotencjalna EPS 4 D<br />

- z osłoną.<br />

Fot. 4.<br />

Złączka izolowana HPS-50A<br />

Do złączek można podłączać przewody<br />

miedziane (EN 60947-7-1) i aluminiowe<br />

(EN 61238-1). Wszystkie złączki posiadają<br />

odpowiedni certyfikat CE<br />

Przelotowe złączki izolowane HPS<br />

Są przeznaczone głównie do dokonywania<br />

odgałęzień wewnętrznych linii zasilających<br />

bez przecinania przewodu. Zakres przekroju<br />

stosowanych przewodów wynosi od 2,5<br />

do 150 mm².<br />

Do jednej złączki można podłączyć dwa<br />

przewody. Złączki wykonywane są jako<br />

dwunastopolowe – dla przekrojów od 2,5<br />

do 35 mm² (pojedyncze złączki można oddzielać<br />

od siebie odłamując je) lub jednopolowe<br />

– dla przekrojów od 50 do 150 mm².<br />

Listwy ekwipotencjalne<br />

Listwy ekwipotencjalne umożliwiają wykonanie<br />

solidnego i trwałego uziemienia<br />

ochronnego oraz połączeń wyrównawczych.<br />

Posiadają całą kombinację różnych<br />

typów zacisków, dzięki temu można<br />

w łatwy sposób wykonać połączenia<br />

przewodów ochronnych do metalowych<br />

rur instalacyjnych, kranów i zbiorników<br />

na różne płyny. Listwy ekwipotencjalne<br />

umożliwiają łatwy montaż bednarki oraz<br />

przewodów ochronnych o przekrojach<br />

do 90 mm².<br />

Listwy zaciskowe EPS 4A, EPS 4B , EPS<br />

4C, EPS 4D są przeznaczone do stosowania<br />

w instalacjach domowych i przemysłowych<br />

jako główne listwy ekwipotencjalne.<br />

Produkty te mogą być wykonane w obudowie<br />

lub bez. Listwy łączeniowe EPS zostały<br />

zaprojektowane tak, że śruby zaciskowe<br />

są zabezpieczone przed odkręceniem.<br />

www.istpol.plw.istpol.pl<br />

WYSOKA JAKOŚĆ – NIEZAWODNOŚĆ<br />

REKLAMA<br />

ZAPRASZAMY na Targi ENERGETAB<br />

Bielsko-Biała, 17-19.09.<strong>2019</strong><br />

Pawilon J – stoisko 6<br />

Przedstawicielstwo<br />

w Polsce<br />

ISTPOL Sp. z o.o.<br />

03-565 Warszawa<br />

ul. Kolonijna 3<br />

tel./fax (22) 663 48 15<br />

639 86 48<br />

fax (22) 743 69 77<br />

e-mail: istpol@istpol.pl<br />

www.istpol.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

37

łączenie<br />

przewodów<br />

Fot. 4. Złączka RSA 35A - czarna Fot. 4. Złączka RSA 70A - niebieska Fot. 4. Złączka RSE 4D R1A<br />

W budownictwie sprawdzą się złączki uziemiające<br />

ZSA 16, za pomocą których można<br />

podłączyć przewód ochronny do konstrukcji<br />

metalowych o przekroju okrągłym np. rurki.<br />

Właściwe połączenie i doskonały styk tworzy<br />

taśma miedziana lub stalowa nierdzewna<br />

oplatająca rurę, która jest w trakcie montażu<br />

naciągana przez zacisk ZSA 16.<br />

Do baterii wodociągowych, w których niezbędne<br />

jest wykonanie dodatkowych podłączeń,<br />

a instalacja wykonana jest na bazie<br />

rur plastikowych, można zastosować zacisk<br />

ZS 4.<br />

Korpus zacisku nakłada się na końcówkę<br />

rury z zaprasowaną metalową nakładką i dokręca<br />

mosiężną nakrętką. Następnie do korpusu<br />

mocujemy przewód przyłączeniowy<br />

uziemienia.<br />

Złączki z układem elektronicznym<br />

W ofercie firmy Elektro znajdziemy podstawowe<br />

układy elektroniczne umieszczone<br />

w typowych obudowach złączek elektrotechnicznych<br />

przystosowanych do montażu<br />

na szynie TH 35 i TH 15.<br />

Typoszereg RSE D<br />

RSE D R1A – złączka z diodą ochronną<br />

i diodą separacyjną.<br />

Zastosowanie: ładowanie akumulatorów<br />

z zewnętrznego źródła, ochrona przed niepożądanym<br />

przenoszeniem sygnału napięciowego<br />

(obwody logiczne), ochrona przed<br />

przepięciami (włączanie cewek elektromagnetycznych<br />

np. styczniki, zawory elektromagnetyczne).<br />

RSE D S1A – złączka z ochronną diodą<br />

Schottky’ego.<br />

Typoszereg RSE LD<br />

W złączce zainstalowano diodę LED<br />

i stabilizator prądu zapewniający jej stałe<br />

świecenie w całym zakresie napięcia roboczego.<br />

Zastosowanie: sygnalizacja świetlna<br />

z częstym włączaniem urządzeń (długa<br />

żywotność).<br />

Typoszereg RSE PC<br />

W złączce zainstalowano jeden polimerowy<br />

bezpiecznik wielokrotnego użytku.<br />

Zastosowanie: ochrona przeciążeniowa<br />

sieci danych, zastępuje bezpieczniki rurkowe<br />

(wyjścia PLC, przekaźniki, styczniki,<br />

czujniki, zawory elektromagnetyczne).<br />

Złączki z bezpiecznikiem<br />

polimerowym PC i diodą LED<br />

W złączce zainstalowano jeden polimerowy<br />

bezpiecznik wielokrotnego użytku<br />

z diodą sygnalizacyjną LED informującą<br />

o rozłączeniu bezpiecznika.<br />

Typoszereg RSE TL<br />

W złączce zainstalowano dwukierunkową<br />

diodę transil 1,5 kW / 1 ms (400 W /<br />

10 ms). Charakterystyka diody jest podobna<br />

do dwóch połączonych szeregowo<br />

i przeciwnie diod Zenera.<br />

Zastosowanie: ochrona przeciwprzepięciowa<br />

podłączonych obwodów od<br />

5 do 440, ochrona przed wyładowaniami<br />

antystatycznymi, szybkimi przełączeniami,<br />

falą udarową itp.<br />

Typoszereg RSE 4D<br />

RSE 4D R1A – złączka z mostkiem prostowniczym<br />

Graetza.<br />

Zastosowanie: zasilania elementów i obwodów<br />

prądu stałego (kontrolki, zawory elektromagnetyczne,<br />

stabilizatory napięcia).<br />

RSE 4D S1A – złączka z mostkiem prostowniczym<br />

na diodach Schottky’ego.<br />

Zastosowanie podobne jak w przypadku<br />

RSE 4D R1A, ale w ekstremalnie szybkich<br />

obwodach wyłączających ( MHz),<br />

zasilanie sprzętu komputerowego, urządzeń<br />

radarowych.<br />

RSE KT U – złączka z wyłącznikiem<br />

mocy względem zasilania.<br />

W złączce zainstalowano tranzystor mocy,<br />

z otwartym kolektorem (30 V / 2,5 A),<br />

sygnalizacyjną diodę LED, ochronną<br />

diodę do włączania obciążenia indukcyjnego<br />

i moduł o obciążeniu 2A z ochroną<br />

przeciwprzepięciową (bezpiecznik wielokrotnego<br />

użytku).<br />

Typoszereg RSE SSR, RSE KT<br />

RSE SSR AC1A – złączka z przekaźnikiem<br />

półprzewodnikowym.<br />

W złączce zainstalowano półprzewodnikowy<br />

przekaźnik mocy z galwaniczną<br />

separacją, sygnalizacyjną diodę LED<br />

i ochronną dwukierunkową diodę transil.<br />

Zastosowanie: włączanie obciążenia<br />

do 250 VAC / 1 A.<br />

RSE KT DC – złączka z półprzewodnikowym<br />

przekaźnikiem 24 VDC.<br />

W złączce zainstalowano przetwornicę,<br />

transformator operacyjny (wejście<br />

40 VDC, tranzystor mocy, sygnalizacyjną<br />

diodę LED, ochronną diodę transil<br />

do włączania obciążenia indukcyjnego.<br />

Zastosowano ochronę nadmiarowo-prądową<br />

(bezpiecznik wielokrotnego użytku).<br />

Zaineresowanych szczegółową informacją<br />

nt. oferty firmy ELEKTRO zapraszamy<br />

na nasza stronę internetową<br />

www.istpol.pl<br />

mgr inż. Bogdan Mędrek<br />

ISTPOL Sp. z o.o.<br />

38 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

łączenie<br />

przewodów<br />

Szybkozłączki i zaciski śrubowe<br />

Złączki śrubowe i szybkozłączki mają swoje zalety. W przypadku złączek śrubowych należy mieć<br />

na uwadze pewność połączenia ale pod warunkiem, że jest ono właściwie wykonane. Z kolei dzięki<br />

szybkozłączkowym skraca się czas montażu instalacji.<br />

Złączki śrubowe<br />

Złączki śrubowe zazwyczaj wybiera się<br />

do aplikacji wymagających dużego, pewnego<br />

docisku po to aby zapewnić bezpieczne<br />

połączenie przy niskim spadku<br />

napięcia. Chodzi przy tym o łączenie<br />

przewodów o przekroju 0,08-24 mm 2 .<br />

Na jakość końcową połączenia z zaciskiem<br />

śrubowym w dużej mierze wpływa<br />

staranność wykonania połączenia<br />

oraz siła docisku. Stąd też ważne jest<br />

aby przed uruchomieniem instalacji dokładnie<br />

sprawdzić stan połączeń poprzez<br />

dokręcenie wszystkich zacisków śrubowych.<br />

Tym sposobem minimalizuje się<br />

ryzyko wystąpienia awarii, przy czym<br />

do rozłączenia połączenia może dojść<br />

pod wpływem wstrząsów i samoistnego<br />

odkręcenia śruby. Oprócz tego dzięki<br />

sprawdzeniu stanu połączenia unika<br />

się ewentualnej deformacji przewodu<br />

i zmniejszenia jego przekroju, do którego<br />

może dojść w skutek nadmiernie dokręconych<br />

zacisków i wygięcia przewodów<br />

miedzianych i aluminiowych.<br />

Za najprostszy rodzaj zacisków śrubowych<br />

uznaje się śrubowe złączki klatkowe.<br />

Złączki tego typu nie mają rozwiązań<br />

chroniących przed deformacją przewodu<br />

stąd też najczęściej wykorzystywane są<br />

do kabli jednożyłowych. Oprócz tego<br />

na rynku nie brakuje zacisków klatkowych<br />

z ochroną przed deformacją.<br />

W takim rozwiązaniu zacisk śrubowy<br />

ma element dociskowy od góry. Ważny<br />

jest również system z dociskiem zarówno<br />

od góry jak i od dołu. Tym sposobem<br />

funkcja tworzenia siły docisku jest oddzielona<br />

od funkcji przepływu prądu. Zapewnia<br />

to kontrolę dokręcanej śruby oraz<br />

możliwość optymalnego dobrania rodzaju<br />

materiału pod kątem materiału wykonania<br />

żyły przewodu – miedź lub stal.<br />

Na rynku dostępne są również złączki<br />

kablowe nie wymagające szyny nośnej,<br />

bowiem instaluje się je bezpośrednio<br />

do podłoża za pomocą śrub. Konstrukcja<br />

przewiduje stopy oraz wypusty do zestawiania<br />

bloków, składających się z kilku<br />

złączek. Każda złączka jest całkowicie<br />

zaizolowana i nie wymaga płytki zamykającej.<br />

Złączki sprężynowe<br />

Złączki sprężynowe cechują się automatycznym<br />

dostosowaniem siły docisku<br />

do przekroju przewodu. Podłączenie<br />

przewodów nie wymaga użycia narzędzi.<br />

Specjalna sprężyna styku dociska przewód<br />

do szyny przewodzącej prąd.<br />

Złączki sprężynowe znajdują zastosowanie<br />

w aplikacjach, gdzie stawia się<br />

na szybki montaż, bowiem czas wykonania<br />

połączenia jest nieco krótszy<br />

w porównaniu ze złączkami śrubowymi.<br />

Złączki sprężynowe dobrej jakości samoczynnie<br />

niwelują deformacje przewodów<br />

oraz są odporne na działanie wstrząsów.<br />

Zmniejszają również ryzyko popełnienia<br />

błędów montażowych ze względu<br />

na brak konieczności dokręcania śrub.<br />

Ponadto konstrukcja niektórych złączek<br />

sprężynowych zapewnia równomierne<br />

powierzchniowe dociśnięcie przewodów.<br />

W efekcie eliminowane jest ryzyko<br />

uszkodzenia przewodu również przy jego<br />

wielokrotnym montażu i demontażu.<br />

Dociski mogą mieć również zaprogramowaną<br />

siłę dostosowaną do przekroju<br />

przewodu. Tym sposobem skraca się<br />

czas montażu, a jakość styku nie zależy<br />

od staranności jego wykonania.<br />

Zaciski sprężynowe przed montażem są<br />

w pozycji normalnie zamkniętej zatem<br />

chcąc zamontować przewód zacisk musi<br />

być najpierw otwarty. W następnej kolejności<br />

należy wsunąć przewód i zluzować<br />

sprężynę po czym następuje samoczynne<br />

zakleszczenie. Taki sposób montażu<br />

przewodów bardzo często znajduje<br />

Fot. ENSTO<br />

Fot. 2.<br />

Instalatorzy wybierając elementy instalacji stawiają na szybkość i jakość połączeń.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

39

łączenie<br />

przewodów<br />

zastosowanie w miejscach trudnodostępnych<br />

oraz jeżeli przestrzeń montażowa<br />

jest ograniczona.<br />

Zaletą zacisków sprężynowych jest zapewnienie<br />

równomiernej, powierzchniowej<br />

siły przez co nie dochodzi<br />

do uszkodzeń przewodów nawet przy jego<br />

wielokrotnym montażu i demontażu.<br />

Szybkozłączki<br />

W instalacjach, zwłaszcza montowanych<br />

w domu, bardzo często zastosowanie<br />

znajdują szybkozłączki. Jednak w takim<br />

rozwiązaniu szczególną uwagę należy<br />

zwrócić na precyzję montażu. W przypadku<br />

zbyt słabego docisku może dojść<br />

do przerwy w zasilaniu lub przegrzania<br />

złącza. Skutkiem tego w skrajnych sytuacjach<br />

może być nawet pożar.<br />

W konstrukcji nowoczesnych szybkozłączek<br />

bardzo często wykorzystuje się<br />

podwójną sprężynę dociskową. Dzięki<br />

jednej z nich można wprowadzić przewód<br />

używając przy tym najmniejszej możliwej<br />

siły, co jest szczególnie ważne w miękkich<br />

żyłach. Z kolei druga sprężyna odpowiada<br />

za dobre połączenie przy użyciu<br />

mocnego docisku.<br />

Dzięki oferowanym na rynku złączkom<br />

można łączyć przewody jedno- i wielodrutowe<br />

oraz przewody z różnymi przekrojami<br />

przy wykorzystaniu tej samej<br />

złączki.<br />

Montaż zautomatyzowany<br />

Dużym uznaniem cieszą się połączenia<br />

zaciskowe pozwalające na zautomatyzowany<br />

montaż. Przy wykonywaniu takiego<br />

połączenia używa się specjalnego<br />

Fot. CABUR<br />

Fot. 1.<br />

Złącza przystosowane do montażu na szynie TS35<br />

pistoletu pneumatycznego. Wstrzeliwuje<br />

się nim klamrę w odpowiedni pin przyłączeniowy<br />

z kwadratowym lub prostokątnym<br />

przekrojem. Jest możliwe realizowanie<br />

kilku połączeń na jednym pinie<br />

przyłączeniowym, natomiast do demontażu<br />

są potrzebne specjalistyczne narzędzia<br />

i trzeba zniszczyć klamrę zacisku.<br />

Na rynku oferowane są również automatyczne<br />

połączenia zaciskowe wykorzystujące<br />

specjalne urządzenia z napędem elektrycznym.<br />

W takim rozwiązaniu przewód jednodrutowy<br />

nawija się na piny przyłączeniowe.<br />

Takie połączenie jest gazoszczelne.<br />

Fot. LEGRAND<br />

Fot. 2.<br />

Wybierając pomiędzy szybkozłączkami a złączkami śrubowymi trzeba mieć na uwadze przede wszystkim wymagania instalacji i<br />

komfort montażu.<br />

40 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

łączenie<br />

przewodów<br />

Zaciski silnoprądowe<br />

Odpowiednie zaciski dobiera się do obwodów, przez które<br />

będą przepływały prądy o dużym natężeniu. Zaciski tego<br />

typu wykorzystywane są również w szynach prądowych po to<br />

aby zapewnić możliwość przyłączania żył kabli sektorowych<br />

wielodrutowych, sektorowych pełnych, okrągłych wielodrutowych<br />

i okrągłych pełnych za pomocą klucza imbusowego.<br />

Można wykonywać giętkie połączenia pomiędzy szynami prądowymi<br />

na poszczególnych fazach. Zapewnia to nie tylko wysoki<br />

poziom wytrzymałości mechanicznej ale również dobrą<br />

przewodność elektryczną wynikającą z mniejszego nagrzewania<br />

połączenia.<br />

Materiałem wykonania zacisków silnoprądowych bardzo często<br />

jest stop mosiądzu lanego, co w połączeniu z odpowiednią<br />

konstrukcją zacisku jest gwarancją dobrych parametrów w zakresie<br />

prądu znamionowego i zwarciowego oraz wytrzymałości<br />

mechanicznej – wyciąganie i zginanie. Nie mniej ważna<br />

jest przy tym odporność na przyrost temperatury. Moment dokręcania<br />

jest z reguły duży i wynosi do 40 Nm. Trzeba mieć<br />

również na uwadze odporność na korozję i zużycie.<br />

Typowy zacisk ma śrubę z gniazdem na klucz oraz wyprofilowany<br />

docisk, co pozwala na wprowadzenie żył kabla najczęściej<br />

o przekrojach 35-240 mm² i 70-300 mm².<br />

REKLAMA<br />

Akcesoria do złączek<br />

Na rynku oferuje się szeroki wachlarz akcesoriów współpracujących<br />

ze złączkami. Chodzi tutaj np. o zwieracze do łączenia<br />

torów prądowych. Przydatne są również oznaczniki torów<br />

prądowych. Warto również wspomnieć o akcesoriach w postaci<br />

osłonek, podstawek montażowych oraz przegród i osłon<br />

złączek mocowanych na trzymaczach. Z kolei dzięki płytkom<br />

skrajnym można zakończyć szereg złączek osadzonych na szynie<br />

montażowej.<br />

Na rynku nie brakuje złączek mocowanych bezpośrednio<br />

do podłoża. Mają one wypusty i stopy umożliwiające zestawianie<br />

bloków składających się z kilku złączek.<br />

Podsumowanie<br />

Wybierając pomiędzy szybkozłączkami a złączkami śrubowymi<br />

trzeba mieć na uwadze przede wszystkim wymagania<br />

instalacji i komfort montażu. Decydując się na szybkozłączki<br />

zyskuje się na czasie montażu. Z kolei w przypadku zacisków<br />

śrubowych jakość połączenia w dużej mierze zależy od staranności<br />

prac.<br />

Ważne jest aby dokładnie sprawdzić stan połączeń poprzez<br />

dokręcenie zacisków śrubowych. Jest to szczególnie istotne<br />

w przypadku maszyn i urządzeń elektrycznych narażonych<br />

na działanie wibracji. Jednak siła używana podczas przykręcenia<br />

zacisku nie może być zbyt duża bowiem dojdzie do deformacji<br />

przewodu, wygięcia lub zmniejszenia jego przekroju.<br />

Z kolei w przypadku szybkozłączek należy sprawdzić czy<br />

połączenie jest właściwie wykonane poprzez szarpnięcie<br />

przewodu.<br />

Damian Żabicki<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

41

ozdzielnice<br />

i obudowy<br />

Hager Ready<br />

Twój osobisty asystent w smatfonie<br />

Hager Ready pomaga w łatwy i szybki sposób planować rozdział energii, tworzyć etykiety i dokumentację<br />

małych rozdzielnic. A wszystko to odbywa się na ekranie Twojego smartfona lub<br />

tabletu. Dzięki aplikacji otrzymujesz gotowe schematy obwodów, rozmieszczenie aparatury<br />

oraz pełen wykaz użytych produktów i rozwiązań. Hager Ready na bieżąco sprawdza konfigurację<br />

rozdzielnic pod kątem zgodności z aktualnymi normami, dzięki czemu, niczym osobisty<br />

asystent, dba o to, aby wszystkie rozwiązania były zgodne z wymaganiami.<br />

PROMOCJA<br />

Z Hager Ready możesz zaplanować dystrybucję<br />

energii w budynkach mieszkalnych.<br />

Za pomocą smartfona lub tabletu tworzysz<br />

indywidualne projekty dla klientów, nawet<br />

pracując w terenie. Wybierz interesującą<br />

cię rozdzielnicę oraz odpowiednią aparaturę<br />

sterującą i zabezpieczającą. Stwórz listę produktów,<br />

schematy obwodów oraz etykiety.<br />

Wyświetl rozdzielnicę w wersji 2D lub 3D.<br />

Całą dokumentację danego projektu możesz<br />

wydrukować lub eksportować do pliku.<br />

Wybierz sposób konfiguracji<br />

Hager Ready daje Ci wybór pomiędzy automatyczną<br />

i ręczną konfiguracją. Tryb ręczny<br />

pozwala na indywidualne zaprojektowanie<br />

rozdziału energii ze wskazanym przez ciebie<br />

wyposażeniem, by jak najlepiej dopasować<br />

go do potrzeb klientów. Aplikacja sprawdza<br />

jednak, czy tworzysz projekt zgodnie ze<br />

standardem i obowiązującymi wymogami<br />

i informuje czy jesteś na właściwej drodze.<br />

Włączając tryb automatyczny pozwalasz,<br />

aby Twój cyfrowy asystent wybrał wszystkie<br />

zabezpieczenia za ciebie, a Ty w razie<br />

potrzeby poprawisz go lub coś zmienisz.<br />

Automatyczna kontrola<br />

norm i standardów<br />

Wymagania dotyczące dystrybucji energii<br />

stale się zmieniają. Łatwo można coś przeoczyć.<br />

Twój cyfrowy asystent Hager Ready<br />

Fot. 1.<br />

Hager Ready automatycznie tworzy<br />

schematy elektryczne i etykiety<br />

opisowe.<br />

42 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

ozdzielnice<br />

i obudowy<br />

Pracując z Hager Ready:<br />

• posiadasz ciągły dostęp do wszystkich prowadzonych<br />

projektów,<br />

• oszczędzasz czas swój oraz czas swoich klientów,<br />

• możesz w szybki sposób reagować na potrzeby i życzenia<br />

swoich klientów,<br />

• planujesz dystrybucję zawsze zgodnie z normami i standardami,<br />

• swoją pracę opierasz o profesjonalne wzornictwo z czytelnym<br />

oznakowaniem produktów, co ułatwia późniejsze,<br />

bezpieczne użytkowanie instalacji i rozdzielnicy,<br />

• pracujesz wygodnie i z odpowiednio dobranymi rozwiązaniami.<br />

nie przegapi niczego: aplikacja automatycznie<br />

sprawdza, czy wielkość rozdzielnicy, jej<br />

typ oraz wyposażenie i okablowanie są zgodne<br />

z obowiązującymi normami i standardami.<br />

Jeśli coś się nie zgadza, komunikat o błędzie<br />

pojawia się wraz sugestiami dotyczącymi<br />

ewentualnych poprawek. Aplikacja jest stale<br />

aktualizowana pod kątem norm i przepisów.<br />

Tworzenie<br />

schematów elektrycznych i etykiet<br />

Po zaplanowaniu odpowiedniego rozdziału<br />

energii, Hager Ready automatycznie tworzy<br />

schematy elektryczne oraz etykiety opisowe<br />

do zastosowanych urządzeń. Etykiety można<br />

wydrukować i zamocować w odpowiednich<br />

polach opisowych, co ułatwia dalszą pracę<br />

z zastosowanymi rozwiązaniami. W ten sposób<br />

klient otrzymuje profesjonalnie opisaną<br />

rozdzielnicę bez ryzyka pomyłki podczas<br />

dalszych prac. Trójwymiarowy projekt i lista<br />

produktów mogą również zostać wydrukowane<br />

lub odpowiednio zapisane w celu aktualizowania<br />

późniejszych zmian.<br />

Sterowanie głosowe<br />

Nie masz ochoty i czasu by wpisywać wszystkie<br />

informacje? Nie ma problemu, Twój cyfrowy<br />

asystent słucha twoich poleceń. Dzięki<br />

zintegrowanemu sterowaniu głosowemu możesz<br />

opisywać obwody i wybierać potrzebne<br />

urządzenia. Hager Ready automatycznie wykrywa<br />

to, co mówisz. By korzystać z funkcji<br />

Fot. 2. Rozdzielnica volta p/t .<br />

sterowania głosowego potrzebujesz jedynie<br />

dostępu do lokalnej sieci 3G, LTE lub WiFi.<br />

Z MyHager możesz więcej.<br />

Korzystając z Hager Ready, najpóźniej podczas<br />

tworzenia trzeciego projektu, zarejestruj się<br />

w myHager. W taki sposób będziesz miał nieograniczony<br />

dostęp do wszystkich możliwości<br />

aplikacji. Rejestracja w myHager pozwala zapisywać<br />

oraz drukować pełną dokumentację<br />

projektów bez ograniczeń ilościowych.<br />

Dodatkowo wszystkie Twoje projekty będą<br />

przechowywane w bezpieczny sposób na serwerze<br />

myHager. Dzięki temu opuszczając<br />

firmę lub wysyłając pracowników w teren,<br />

wszyscy mają dostęp do projektów poprzez<br />

smartfon lub tablet. Na bieżąco zatem mogą<br />

aktualizować informacje lub sprawdzać dane.<br />

www.hager.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

43

aparatura<br />

modułowa<br />

Nowości<br />

w ofercie Relpol<br />

PROMOCJA<br />

REKLAMA<br />

Relpol S.A. jest znanym europejskim producentem<br />

przekaźników, działającym w branży<br />

od 1958 roku. Produkty tej marki stosowane<br />

są w obszarach: automatyki przemysłowej<br />

i energetycznej, energoelektroniki, elektroniki<br />

przemysłowej i użytkowej, telekomunikacji,<br />

AGD i innych. Mocne strony firmy to<br />

doświadczenie, jakość produktów oraz stali<br />

i zadowoleni klienci na całym świecie. Mając<br />

na uwadze istotną rolę, jaką spełniają przekaźniki<br />

Relpol, podnoszenie ich jakości stało<br />

się jednym z priorytetowych celów firmy.<br />

Przekaźnik instalacyjny<br />

o wysokiej odporności na prąd udarowy<br />

RPI-1ZI-U24A, to nowy przekaźnik instalacyjny który wytrzymuje<br />

maksymalny prąd załączania 120 A w czasie 20 ms.<br />

Przekaźnik ten przeznaczony jest do załączania<br />

obwodów o wysokim prądzie początkowym,<br />

w szczególności do obwodów<br />

oświetleniowych, potwierdzonych<br />

badaniami dla poszczególnych rodzajów<br />

obwodów.<br />

Maksymalna moc łączeniowa przy obciążeniu<br />

lampami:<br />

• jarzeniowymi 800 W,<br />

• halogenowymi 2 500 W,<br />

• LED – 500 W.<br />

Dobrze sprawdza się w pracy z małymi,<br />

jednofazowymi silnikami do maksymalnej<br />

mocy 650 W.<br />

Zastosowanie przekaźnika RPI-1ZI-U24A:<br />

• automatyka budynków – załączanie<br />

obwodów oświetleniowych, we<br />

współpracy z zegarami sterującymi,<br />

wyłącznikami, przyciskami sterowniczymi<br />

• automatyka przemysłowa – szerokie zastosowanie w rozdzielniach<br />

aparatury modułowej szczególnie do załączania obwodów<br />

o wysokim prądzie początkowym.<br />

Lampki kontrolne RLK-1, RLK-3<br />

Lampki kontrolne RLK-1, RLK-3 służą do optycznej sygnalizacji<br />

obecności napięcia w obwodzie elektrycznym w instalacjach<br />

niskiego napięcia, zarówno w rozdzielnicach modułowych<br />

jak i przemysłowych. Mogą pracować w temperaturach<br />

od -20 do +55°C.<br />

44 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

aparatura<br />

modułowa<br />

Jednofazowe RLK-1 do sygnalizacji napięcia<br />

AC/DC:<br />

• napięcie zasilania: AC/DC – od 130 do 260 V<br />

• znamionowy pobór mocy DC: ≤ 0,7 W.<br />

Lampki modułowe jednofazowe dostępne są<br />

w kolorach: czerwonym (RLK-1R), zielonym<br />

(RLK-1G), żółtym (RLK-1Y).<br />

Trójfazowe RLK-3 do sygnalizacji<br />

napięcia AC:<br />

• napięcie zasilania: AC –<br />

3(N)~400/230 V<br />

• znamionowy pobór<br />

mocy DC: ≤ 1,1 W<br />

Lampki modułowe trójfazowe<br />

dostępne są w kolorach:<br />

3x czerwone (RLK-3R),<br />

3x zielony (RLK-3G); trójkolorowe: czerwony,<br />

żółty i zielony (RLK-3R).<br />

Włączona lampka informuje nas czy zasilanie<br />

rozdzielnicy funkcjonuje poprawnie.<br />

REKLAMA<br />

RPC-2A-UNI przekaźnik czasowy<br />

– działanie po zaniku napięcia zasiania<br />

Przekaźnik przeznaczony do stosowania w instalacjach niskiego<br />

napięcia w automatyce przemysłowej, w automatyce budynkowej<br />

w szczególności: w systemach klimatyzacji, wentylacji, ogrzewania,<br />

w systemach zabezpieczeń, sygnalizacji,<br />

alarmu, w systemach oświetlania<br />

i innych.<br />

Nowy przekaźnik czasowy realizuje<br />

6 funkcji czasowych. Na szczególną<br />

uwagę zasługuje funkcja „A” – opóźnione<br />

wyłączenie po zaniku napięcia<br />

zasilania.<br />

Włączenie napięcia zasilania U powoduje<br />

załączenie przekaźnika wykonawczego<br />

R. Wyłączenie napięcia zasilania rozpoczyna<br />

odmierzanie nastawionego czasu<br />

T. Po odmierzeniu czasu T przekaźnik<br />

wykonawczy R wyłącza się. Jeśli napięcie<br />

zasilania zostanie ponownie włączone<br />

przed upływem czasu T, wcześniej<br />

odmierzony czas zostanie wyzerowany<br />

i rozpocznie się jego ponowne odmierzanie<br />

przy kolejnym cyklu.<br />

W zależności od realizowanej funkcji, przekaźnik wyzwalany jest<br />

napięciem zasilania lub poprzez podłączenie zestyku S do linii A1.<br />

Przekaźnik może być zasilany napięciem stałym lub przemiennym<br />

od 48 do 63 Hz o wartościach od 10,8 do 264 V.<br />

www.relpol.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

45

ezpieczniki<br />

i zabezpieczenia<br />

SIBA<br />

– nasze zabezpieczenie, twoja korzyść<br />

PROMOCJA<br />

„Nasze zabezpieczenie, twoja korzyść”, to idea przyświecająca firmie SIBA GmbH, specjalizującej<br />

się w produkcji bezpieczników topikowych.<br />

SIBA jest jednym z najwszechstronniejszych<br />

i zarazem największych europejskich<br />

producentów tych wyrobów. Wytwarza<br />

bezpieczniki wysokonapięciowe, niskonapięciowe,<br />

miniaturowe, subminiaturowe.<br />

W katalogach firmy wymienionych jest ponad<br />

14500 rodzajów wkładek topikowych,<br />

podstaw bezpiecznikowych i elementów<br />

uzupełniających.<br />

Siedziba firmy SIBA znajduje się w Lünen,<br />

w niemieckim Zagłębiu Ruhry. Firma posiada<br />

przedstawicielstwa handlowe na 4<br />

kontynentach. W dziedzinie bezpieczników<br />

wysokonapięciowych firma SIBA jest liderem<br />

rynku europejskiego. Była jedną<br />

z pierwszych firm, które we wkładkach<br />

wysokonapięciowych wprowadziły wyzwalacze<br />

termiczne wbudowane w system wybijaka.<br />

Była to odpowiedź firmy na wyniki<br />

badań rozdzielnic z zestawami rozłączników<br />

wysokonapięciowych z bezpiecznikami.<br />

W badaniach tych stwierdzono, że przy<br />

niewielkich prądach przeciążeniowych<br />

może dochodzić do niedopuszczalnego<br />

przegrzewania się elementów izolacyjnych<br />

zestawów i rozdzielnic powodującego ich<br />

uszkodzenie. Wyzwalacze termiczne stosowane<br />

przez firmę SIBA działają niezależnie<br />

od tego czy przyczyną nadmiernego wzrostu<br />

temperatury jest uszkodzenie wkładki<br />

topikowej spowodowane np. wyładowaniem<br />

atmosferycznym, czy wzrost temperatury<br />

wewnątrz rozdzielnicy spowodowany<br />

innymi niż wkładka topikowa przyczynami.<br />

We wkładkach topikowych niskonapięciowych<br />

o stykach nożowych (gG i aM) firma<br />

SIBA stosuje zintegrowany, podwójny system<br />

wskaźnika zadziałania co ułatwia obsłudze<br />

zlokalizowanie wkładek, która zadziałały.<br />

Wkładki topikowe o stykach nożowych produkowane<br />

są na napięcia znamionowe 400,<br />

500 i 690 V prądu przemiennego w wykonaniu<br />

standardowym z metalowymi pokrywami<br />

oraz z pokrywami z materiału izolacyjnego<br />

z izolowanymi zaczepami do chwytaka wkładki<br />

topikowej. W ofercie firmy SIBA znajdują<br />

się również wkładki topikowe o charakterystyce<br />

gTr specjalnie dostosowanej do zabezpieczania<br />

transformatorów energetycznych.<br />

Wkładki te nie są oznaczane prądem znamionowym<br />

lecz mocą transformatora, do którego<br />

zabezpieczania są przeznaczone.<br />

Szczególną uwagę firma SIBA przywiązuje<br />

do bezpieczników do zabezpieczania<br />

półprzewodników. Ta produkcja wymaga<br />

precyzji wykonania topików do szeregu<br />

typoodmian bezpieczników różniących się<br />

kształtami korpusów i elementów stykowych,<br />

napięciami znamionowymi, zakresem<br />

wyłączania i kategorią użytkowania.<br />

Poza bezpiecznikami o charakterystyce<br />

aR o niepełnej zdolności wyłączania i gR<br />

o pełnej zdolności wyłączania, firma SIBA<br />

produkuje również bezpieczniki o charakterystyce<br />

gS (początkowo wprowadzone<br />

z oznaczeniem gRL) zabezpieczające nie<br />

tylko elementy półprzewodnikowe ale również<br />

przewody w zabezpieczanym obwodzie.<br />

Osobną grupą są bezpieczniki prądu<br />

46 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

ezpieczniki<br />

i zabezpieczenia<br />

stałego do zabezpieczania półprzewodników.<br />

Bezpieczniki te przeznaczone są<br />

do stosowania między innymi w przek<br />

ształtnikach częstotliwości i zasilaczach<br />

UPS. Do najnowszych produktów w tej grupie<br />

zaliczają się bezpieczniki do zabezpieczania<br />

baterii słonecznych. Są to bezpieczniki<br />

na znamionowe napięcie stałe 900 V<br />

i prądy znamionowe od 0,5 do 400 A.<br />

SIBA produkuje także bezpieczniki miniaturowe,<br />

począwszy od tradycyjnych,<br />

w korpusach szklanych lub ceramicznych,<br />

o średnicy 5 mm i długości 20 mm, poprzez<br />

subminiaturowe przeznaczone do montażu<br />

przewlekanego na płytkach drukowanych,<br />

aż do bezpieczników SMD przeznaczonych<br />

do montażu powierzchniowego. Bezpieczniki<br />

miniaturowe mogą mieć różne charakterystyki<br />

czasowo-prądowe: bardzo szybką<br />

(FF), szybką (F), średniozwłoczną (M),<br />

zwłoczną (T) i bardzo zwłoczną (TT) oraz<br />

różne zdolności wyłączania, od małej wynoszącej<br />

35 lub 50 A aż do wielu kA w przypadku<br />

wykonań specjalnych.<br />

W firmie SIBA przywiązuje się dużą wagę<br />

do jakości wytwarzanych produktów. Firma<br />

ma wdrożony system jakości. Kontrolowane<br />

są dostarczane do produkcji materiały i gotowe<br />

bezpieczniki, np. w przypadku bezpieczników<br />

wysokonapięciowych sprawdzana<br />

jest rezystancja i szczelność każdej<br />

wyprodukowanej wkładki topikowej. Własny<br />

dział badawczo-rozwojowy umożliwia<br />

szybką reakcję na pojawiające się nowe<br />

potrzeby użytkowników opracowując nowe<br />

konstrukcje bezpieczników spełniających<br />

UWAGA! Zmiana adresu siedziby firmy!<br />

ul. Warszawska 300 D, 05-082 Stare Babice,<br />

tel. 228321477, tel. 601241236, tel. 603567198<br />

siba@siba-bezpieczniki.pl<br />

www.siba-bezpieczniki.pl<br />

te potrzeby. SIBA produkuje wiele nietypowych<br />

bezpieczników przeznaczonych dla<br />

specyficznych grup odbiorców np. dla górnictwa,<br />

kolei czy przemysłu okrętowego,<br />

gdzie niekorzystne warunki środowiskowe<br />

wymuszają konieczność stosowania specjalnych<br />

bezpieczników.<br />

Oddziałem firmy SIBA GmbH w Polsce<br />

jest SIBA Polska Sp. z o.o. (www.siba-bezpieczniki.pl).<br />

Opracowano na podstawie<br />

REKLAMA<br />

SIBA Polska Sp. z o.o.<br />

05-082 Stare Babice, ul. Warszawska 300D<br />

tel.: 22 832 14 77, 601 241 236, 603 567 198<br />

e-mail: siba@siba-bezpieczniki.pl, www.siba-bezpieczniki.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

47

osprzęt<br />

elektroinstalacyjny<br />

MOWION by Kanlux<br />

– trwałe, bezpieczne, szybkie w montażu<br />

PROMOCJA<br />

MOWION by Kanlux to nowoczesna marka osprzętu elektroinstalacyjnego. Jej głównymi zaletami<br />

są bezpieczeństwo, trwałość i szybkość montażu. Oddajemy w Twoje ręce cztery serie, każda<br />

z nich sprawdzi się w innych warunkach.<br />

LOGI<br />

To seria podtynkowego osprzętu elektroinstalacyjnego.<br />

Prosta forma gwarantuje<br />

dopasowanie do większości wnętrz. Jest<br />

to podstawowa seria marki MOWION<br />

by Kanlux, którą z powodzeniem możemy<br />

zastosować w projektach inwestycyjnych,<br />

w budownictwie publicznym, komercyjnym<br />

jak i mieszkaniowym. Seria LOGI to system<br />

wieloramkowy, w pionie oferujemy produkty<br />

do 4-krotnej ramki, a w poziomie do<br />

5-krotnej. Seria oferuje standardowe rozwiązania<br />

w zakresie zacisków – łączniki<br />

oraz gniazda zasilające posiadają tradycyjne<br />

zaciski śrubowe, które są gwarancją trwałego<br />

podłączenia przewodów. Rozwiązania<br />

techniczne i materiał zastosowany w serii<br />

LOGI pozwoliły stworzyć produkty, które<br />

charakteryzują się wysoką jakością materiału<br />

przy zachowaniu atrakcyjnej ceny.<br />

Fot. 1.<br />

LOGI<br />

DOMO<br />

Dedykowana przede wszystkim do użytku<br />

mieszkaniowego. Charakteryzuje się niepowtarzalną<br />

linią stylistyczną, która doda<br />

dyskretnego uroku każdemu wnętrzu. Dzięki<br />

elementom wzorniczym produkty serii<br />

DOMO pozwalają na dodatkowe możliwości<br />

aranżacyjne. Do dyspozycji mamy<br />

6 kolorów osprzętu, a dodatkowym elementem<br />

ozdobnym są ramki dekoracyjne<br />

w 13 kolorach. To seria, która wizualnie<br />

sprosta każdym gustom. Jednak jej główny<br />

atutem jest szybki montaż dzięki łącznikom<br />

z zaciskami typu „szybkozłączka”. Seria<br />

DOMO to produkty bezpieczne i trwałe<br />

– wykonane z wysokiej jakości poliwęglanu,<br />

którego producentem jest Covestro (przyciski<br />

i ramki). Natomiast mechanizmy to wyjątkowy<br />

stop fosforobrązu (94% miedzi dla<br />

styków prądowych), który dużo lepiej przewodzi<br />

prąd, dzięki czemu wytwarza mniej<br />

ciepła. Części metalowe są mocne, nie gną<br />

Fot. 2.<br />

Fot. 3<br />

DOMO<br />

TEKNO<br />

48 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

osprzęt<br />

elektroinstalacyjny<br />

Fot. 4.<br />

BIURO<br />

się pod chwilowym naciskiem, ani z upływem czasu, a łapki rozporowe<br />

są zaokrąglone, by nie raniły palców podczas montażu.<br />

DOMO to także dokładne opisy wewnątrz, które ułatwiają szybkie<br />

ułożenie instalacji.<br />

Seria DOMO (podobnie jak LOGI) to system wieloramkowy,<br />

w pionie oferujemy produkty do 4-krotnej ramki, a w poziomie<br />

do 5-krotnej.<br />

TEKNO<br />

Niezawodna seria osprzętu elektroinstalacyjnego natynkowego,<br />

który przeznaczony jest przede wszystkim do zastosowania na zewnątrz,<br />

ze względu na swoją szczelność IP54. TEKNO to seria, która<br />

jest pyłoodporna, a woda rozbryzgiwana z różnych kierunków<br />

na osłonę produktu nie wywołuje szkodliwych skutków. Solidna<br />

konstrukcja oraz prosta kolorystyka (czarny klawisz i szara obudowa)<br />

to cechy serii TEKNO, które gwarantują dopasowanie produktów<br />

do pomieszczeń typu garaż, altana czy też na zewnętrznych<br />

ścianach budynków.<br />

BIURO<br />

Osprzęt elektroinstalacyjny BIURO to modułowy system 45x45.<br />

Seria ta przeznaczona jest przede wszystkim do pomieszczeń biurowych.<br />

Produkty w standardzie dostępne są w kolorze białym.<br />

System BIURO charakteryzuje się wyjątkową możliwością montowania<br />

w systemie ramkowym (ramka 4 krotna uniwersalna) dzięki<br />

specjalnemu adapterowi jak i również możliwością montowania<br />

w puszkach i kanałach elektroinstalacyjnych systemu 45x45. Łączniki<br />

oraz gniazda zasilające wyposażone w zaciski śrubowe to tradycyjne<br />

rozwiązanie,<br />

które jest gwarancją<br />

poprawnego podłączenia<br />

przewodów.<br />

Fot. 6.<br />

BIURO plus – puszka<br />

z tworzywa sztucznego 6xM45<br />

BIURO plus<br />

To nowość w marce<br />

MOWION by Kanlux.<br />

Biuro plus jest rozszerzeniem<br />

serii BIURO o puszki podłogowe i biurkowe w różnych<br />

wariantach montażowych i kolorystycznych. Całość nowej serii możemy<br />

podzielić na trzy rodziny:<br />

• puszki podłogowe z pokrywą z tworzywa, w 3 wariantach wykończenia<br />

do montażu w podłogach technicznych (6 lub 8 pełnych<br />

modułów 45),<br />

• puszki podłogowe metalowe do podłóg zalewanych (1,5 pełnego<br />

modułu 45 – 3x22,5), wersje kwadratowa i okrągła,<br />

• puszki stołowe, metalowe, POP-UP (miękkie, otwieranie – pojemność<br />

na dwa lub trzy pełne moduły 45).<br />

Fot. 5.<br />

BIURO plus – puszka POP-UP 1,5 x M45<br />

Poznaj całą markę MOWION by Kanlux odwiedzając stronę<br />

www.mowion.pl. Specjalnie dla Ciebie, oprócz prezentacji całego<br />

portfolio produktowego MOWION, przygotowany jest na niej<br />

konfigurator i wizualizer, z którym przygotujesz listę potrzebnego<br />

osprzętu. Na stronie przygotowaliśmy również dokładne opisy<br />

każdej serii. Już teraz możesz zobaczyć mechanizmy od wewnątrz<br />

i przekonać się ile czasu zaoszczędzisz dzięki marce MOWION<br />

by Kanlux, a wszystko od sprawdzonego partnera, który daje Ci<br />

do 7 lat gwarancji. Postaw na Kanlux i przełącz się na MOWION.<br />

www.mowion.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

49

osprzęt<br />

elektroinstalacyjny<br />

Puszki w instalacjach przemysłowych<br />

i trudnych warunkach<br />

Puszki pracujące na obiektach przemysłowych oraz trudnych warunkach eksploatacyjnych są<br />

dobierane pod kątem konkretnej aplikacji. Na przykład odpowiednie rozwiązanie wybiera się<br />

chociażby do instalacji wymagających ekranowania. Oprócz tego w wielu instalacjach sprawdzą<br />

się puszki ognioodporne.<br />

Puszka instalacyjna ma zapewnić wymaganą<br />

ochronę połączeń przewodów elektrycznych<br />

i teletechnicznych. Oprócz tego puszki<br />

pozwalają na montaż gniazdek i łączników<br />

instalacyjnych oraz pełnią rolę elementów<br />

rozgałęźnych, które rozdzielają instalację<br />

na kilka obwodów.<br />

Wspomniane już puszki ekranowane mają<br />

zabudowaną listwę ochronną a powłoka<br />

przewodząca zabezpiecza przed zakłóceniami,<br />

będącymi efektem emisji i napromieniowania<br />

z elektrycznym polem przemiennym.<br />

Puszki tego typu w zależności od sposobu<br />

montażu dostępne są jako łączące oraz<br />

osprzętowo-rozgałęźne. Istotną rolę odgrywają<br />

również pokrywy puszek ekranowanych.<br />

Mają one bowiem przewód pozwalający<br />

na połączenie elektryczne z obwodem,<br />

który odprowadza zakłócenie.<br />

W odniesieniu do puszek natynkowych warto<br />

wspomnieć o wersjach symetrycznych<br />

z samozatrzaskującą pokrywą. Odpowiednią<br />

puszkę dobiera się w zależności od ilości<br />

wpustów oraz średnicy wprowadzonych<br />

kabli. Oferowane są również puszki z wpustami<br />

zakończone gwintem. Niektóre puszki<br />

mają wytłoczone osłabienia pod kable, stąd<br />

też otwory wycina się nożem lub można<br />

bezpośrednio przebić je końcówką wlotową<br />

kabla.<br />

Na rynku nabyć można puszki przyłączeniowe<br />

stanowiące zakończenia przewodów<br />

zasilających lampy. Biorąc pod uwagę konkretne<br />

potrzeby instalacyjne wybrać można<br />

wersje przeznaczone do zalewania w stropach<br />

betonowych, a także do montażu na rurach<br />

instalacyjnych.<br />

Puszki bezhalogenowe<br />

Na rynku nie brakuje puszek bezhalogenowych.<br />

Za ich stabilność odpowiadają podwójne<br />

ścianki boczne. W wielu aplikacjach<br />

zastosowanie znajdują systemy podtrzymujące<br />

funkcje instalacji i urządzeń elektrycznych<br />

przez określony czas na potrzeby prowadzenia<br />

ewakuacji. Warto również wspomnieć<br />

o puszkach z pokrywami sygnalizacyjnymi<br />

w kolorze czerwonym, wchodzące w skład<br />

obwodów bezpieczeństwa.<br />

Przydatne rozwiązanie stanowią puszki<br />

wykonane z blachy ocynkowanej<br />

z powierzchnią pokrytą czerwoną farbą<br />

proszkową. Za pomocą puszek tego typu<br />

wykonuje się połączenia elektryczne<br />

i sygnałowe obwodów przeciwpożarowych.<br />

Niektóre puszki mają kostki ceramiczne<br />

oraz bezpiecznik przeciążeniowy<br />

jednorazowego zadziałania. Osobne<br />

zaciski pozwalają na podłączenie linii<br />

sygnałowych. Są również wersje puszek<br />

z otworami.<br />

Puszki bezhalogenowe umożliwiają podtrzymanie<br />

awaryjnych funkcji instalacji<br />

elektrycznej w przypadku awarii lub<br />

pożaru. Wynika to z tego, że zgodnie<br />

z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury<br />

z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie<br />

warunków technicznych, jakim powinny<br />

odpowiadać budynki i ich usytuowanie<br />

„Przewody i kable elektryczne oraz<br />

światłowodowe wraz z ich zamocowaniami,<br />

zwane dalej zespołami kablowymi,<br />

stosowane w systemach zasilania i sterowania<br />

urządzeniami służącymi ochronie<br />

przeciwpożarowej, powinny zapewniać<br />

ciągłość dostawy energii elektrycznej lub<br />

przekazu sygnału przez czas wymagany<br />

do uruchomienia i działania urządzenia”.<br />

Fot. KOPOS<br />

Fot. KOPOS<br />

Fot. 1.<br />

Uniwersalna puszka przyrządowa bezhalogenowa.<br />

Fot. 2.<br />

Metalowa puszka z wieczkiem i zaciskiem ochronnym dla<br />

instalacji rozdzielczych.<br />

50 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

osprzęt<br />

elektroinstalacyjny<br />

Fot. TECHNODAT<br />

Fot. SPELSBERG<br />

Fot. 4.<br />

Puszka naścienna Q4 wyposażona<br />

w uchwyty odciążające naciąg przewodów<br />

w lampach wiszących.<br />

Fot. 3.<br />

Dzięki masom uszczelniającym zyskuje się wysoki stopień ochrony IP oraz dużą<br />

wytrzymałość na przebicie elektryczne.<br />

Do montażu pod ziemią<br />

Na rynku znajdziemy również puszki<br />

oferowane z myślą o montażu pod ziemią.<br />

Za ich dodatkowe uszczelnienie<br />

odpowiadają specjalne masy. Ponadto<br />

substancje tego typu sprawdzają się w innych<br />

aplikacjach narażonych na działanie<br />

wilgoci, wibracji i wstrząsów. Substancja<br />

jest aplikowana typowym pistoletem<br />

budowlanym. Dzięki masie zyskuje się<br />

wysoki stopień ochrony IP oraz dużą<br />

wytrzymałość na przebicie elektryczne.<br />

Istotną rolę odgrywa przy tym szeroki<br />

zakres temperatury pracy wynoszący<br />

od -40 do 90°C. Masa ma elastyczną<br />

i miękką konsystencję.<br />

Na zewnątrz pomieszczeń<br />

i do stref zagrożonych wybuchem<br />

Specjalne puszki są przeznaczone do montażu<br />

na zewnątrz budynków. Jako materiały<br />

wykonania wykorzystuje się ABS, poliwęglan<br />

oraz polipropylen.<br />

Z kolei puszki oferowane do miejsc, gdzie<br />

występuje atmosfera agresywna i zagrożenia<br />

wybuchem, bardzo często wytwarza<br />

się ze stali lub aluminium.<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

51

osprzęt<br />

elektroinstalacyjny<br />

Fot. KARLIK<br />

Fot. KARLIK<br />

Fot. 5.<br />

Puszka instalacyjna hermetyczna bez złączek.<br />

Fot. 6.<br />

Puszka instalacyjna hermetyczna ze złączkami<br />

Fot. SPELSBERG<br />

Puszki do zalania betonem<br />

Specjalne puszki są przeznaczone<br />

do połączeń przewodów elektrycznych<br />

zalewanych betonem. Kable najczęściej<br />

wprowadza się dławikami kablowymi.<br />

Ponadto do puszek poprzez specjalne elementy<br />

do puszek wprowadzane są koryta<br />

i rury elektroinstalacyjne.<br />

Fot. KOPOS<br />

Fot. 7.<br />

Konstrukcja wpustów daje możliwość<br />

wygodnego łączenia przewodów<br />

poza puszką.<br />

Obudowy łączeniowe<br />

Dzięki obudowom przemysłowym można<br />

montować urządzenia sterowania i dystrybucji<br />

energii elektrycznej. Odpowiednie<br />

rozwiązania są dobierane z uwzględnieniem<br />

stopnia rozbudowy instalacji<br />

oraz miejsca zabudowy. W oferowanych<br />

na rynku obudowach stawia się na dużą<br />

elastyczność zwłaszcza w odniesieniu<br />

do wprowadzania kabli. Ważna jest przy<br />

tym możliwość szybkiej zmiany zawiasów<br />

bez konieczności wykonywania obróbki<br />

mechanicznej. Warto wspomnieć<br />

o listwach z otworami montażowymi<br />

w drzwiach, co pozwala szybko mocować<br />

mostki montażowe, wsporniki węży<br />

kabli i osłon.<br />

Narzędzia montażowe<br />

Na etapie wyboru puszki warto zadbać<br />

nie tylko o odpowiednie akcesoria ale<br />

również o dedykowane narzędzia ułatwiające<br />

prace montażowe. Chodzi tutaj<br />

np. o koronki wiertnicze. Niektóre<br />

z nich podczas wiercenia w ścianie nie<br />

wymagają używania udaru. Przydatnym<br />

Fot. 8.<br />

Puszka z przepustami i zestawem<br />

zaciskowym przeznaczona do montażu<br />

w środowisku o podwyższonej<br />

wilgotności, zapyleniu, z podwyższonym<br />

zagrożeniem uszkodzenia<br />

mechanicznego. Puszka o podwyższonej<br />

odporności na działania<br />

środków chemicznych i korozyjnych.<br />

rozwiązaniem jest konstrukcja zapewniająca<br />

odprowadzanie i odsysanie pyłu<br />

podczas wykonywania otworu. Oprócz<br />

tego montując puszki w ścianie warto zadbać<br />

o przymiar wiertarski pozwalający<br />

dokładnie zachować odstęp w obszarze<br />

łączenia. Niektóre przymiary wyposażone<br />

są w rozkładany kołek prowadzący<br />

dla pierwszego otworu oraz poziomice.<br />

Z pewnością przyda się także głowica<br />

odsysająca z uchwytem.<br />

Damian Żabicki<br />

52 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

osprzęt<br />

elektroinstalacyjny<br />

Puszki łączeniowe Spelsberg „Red Range”<br />

Firma Spelsberg to już od 114 lat markowy i uznawany na całym świecie producent obudów,<br />

skrzynek i puszek odgałęźnych, w dużej mierze przeznaczonych do stosowania w trudnych warunkach<br />

(np. wilgoć, zapylenie lub czynniki atmosferyczne).<br />

PROMOCJA<br />

Fot. 3.<br />

Puszka Q 12 .<br />

Fot. 1. Puszka i 12 – miejsce na opis. Fot. 2. Puszki i 12.<br />

Jedną z rodzin produktów stanowią bezhalogenowe<br />

puszki łączeniowe „Red Range” (Czerwona<br />

Seria) przeznaczone na napięcie 400 V<br />

AC. Większość z nich posiada zoptymalizowany,<br />

bezśrubowy, system otwierania i zamykania<br />

pokrywy oraz dedykowane miejsce na opis.<br />

Puszki „RR” wyposażone są w twarde lub<br />

miękkie wpusty kablowe, dzięki czemu nie<br />

wymagają użycia dodatkowych dławnic kablowych.<br />

Ze względu na jednolity materiał<br />

(bez domieszek granulatów gorszej jakości<br />

np. polichlorek winylu PVC) mogą być stosowane<br />

bezpośrednio na podłożach palnych<br />

np. drewno. Posiadają opatentowany system<br />

mocowania zewnętrznego (także opaskami),<br />

a parametry techniczne poparte są uznawanym<br />

na całym świecie certyfikatem VDE.<br />

Puszki „RR” dostępne są głównie w kolorze<br />

szarym przemysłowym jako puste lub<br />

w komplecie z zaciskami, a wersje z twardymi<br />

wpustami fabrycznie wyposażane są w narzędzia<br />

do wykonywania otworów na przewody<br />

(w kpl. z każdą puszką lub ze zgrzewką).<br />

Wśród akcesoriów zamawianych dodatkowo<br />

dostępne są np.: uchwyty kablowe, zaślepki<br />

oraz zaciski, a wybrane pozycje z rodziny<br />

„RR” dostępne są także w kolorach: białym,<br />

czarnym, czerwonym i zielonym.<br />

W skład rodziny „Red Range” wchodzą następujące<br />

produkty:<br />

• Q4: 56x40x23 mm oraz Q12: 85x85x37 mm.<br />

Puszka naścienna, IP 20, zatrzaskowa pokrywa,<br />

zewnętrzne wypusty do mocowania<br />

oraz uchwyty odciążające naciąg przewodów<br />

w lampach wiszących. Uwaga:<br />

konstrukcja wpustów daje możliwość<br />

wygodnego łączenia przewodów poza<br />

puszką (np. przy sufitach podwieszanych)<br />

i stąd oznaczenie Q (quick).<br />

• AP 7: 78x78x27 mm. Puszka naścienna,<br />

IP 30, pokrywa mocowana na śrubę, bez<br />

zewnętrznych wypustów do mocowania.<br />

• Mini 25: 89x43x37 mm. Puszka naścienna,<br />

IP 55, zatrzaskowa pokrywa, zewnętrzne<br />

wypusty do mocowania, przeznaczona<br />

dla instalacji z małą ilością miejsca jak sufity<br />

podwieszane i kanały kablowe.<br />

• Sd 7: 75x75x37 mm. Puszka naścienna,<br />

IP 55, zatrzaskowa pokrywa, zewnętrzne<br />

wypusty do mocowania, dostępna także w<br />

kolorze czerwonym do odznaczenia obwodów<br />

oświetlenia awaryjnego.<br />

• i 12: 85x85x37 mm. Puszka naścienna,<br />

IP 55, zatrzaskowa pokrywa, zewnętrzne<br />

wypusty do mocowania oraz uchwyty odciążające<br />

naciąg przewodów w lampach<br />

wiszących. Dostępna także jako: biała,<br />

czarna, zielona lub czerwona (obwody<br />

oświetlenia awaryjnego).<br />

• i 16: 130x85x37 mm. Puszka naścienna,<br />

IP 55, zatrzaskowa pokrywa, zewnętrzne<br />

wypusty do mocowania oraz uchwyty odciążające<br />

naciąg przewodów w lampach<br />

wiszących.<br />

• 2K-12 AB: 85x85x37 mm. Puszka naścienna,<br />

IP 55, zatrzaskowa pokrywa,<br />

zewnętrzne wypusty do mocowania,<br />

wyposażona w elastyczne membrany<br />

uszczelniające wprowadzenia przewodów.<br />

Dostępna także w kolorze białym.<br />

• 2K-12: 85x85x37 mm. Puszka naścienna,<br />

IP 55, bez zewnętrznych wypustów do<br />

mocowania, wyposażona w elastyczne<br />

membrany uszczelniające wprowadzenia<br />

przewodów. Dostępna także w kolorze<br />

białym.<br />

• 2K-16 AB: 130x85x37 mm. Puszka naścienna,<br />

IP 55, zatrzaskowa pokrywa,<br />

zewnętrzne wypusty do mocowania,<br />

wyposażona w elastyczne membrany<br />

uszczelniające wprowadzenia przewodów.<br />

Dostępna także w kolorze białym.<br />

• 2K-16: 130x85x37 mm. Puszka naścienna,<br />

IP 55, zatrzaskowa pokrywa, wyposażona<br />

w elastyczne membrany uszczelniające<br />

wprowadzenia przewodów. Dostępna<br />

także w kolorze białym.<br />

• UP 6: średnica 80 mm, wysokość 32 mm.<br />

Puszka podtynkowa, IP 54, posiada samouszczelniające<br />

się wpusty membranowe<br />

oraz oddzielną pokrywkę wyrównawczą.<br />

Wybrane puszki z rodziny „RR” są stale<br />

dostępne u naszych dystrybutorów<br />

Robert Marzec<br />

Więcej szczegółów na www.spelsberg.pl<br />

54 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

Naścienne skrzynki rozdzielcze pod aparaturę modułową Spelsberg AK III<br />

IP65, 63 A, 400 V, IK08<br />

Wyposażone w innowacyjny system wentylacji<br />

zapobiegający kondensacji pary wodnej<br />

Zakres od 14 do 72 modułów oraz wersje<br />

specjalne PLUS<br />

Wykonane z ekstremalnie wytrzymałego<br />

poliwęglanu<br />

Odporne na UV, amoniak oraz zmienne<br />

warunki atmosferyczne<br />

Plombowana pokrywa oraz możliwość łączenia<br />

w zestawy<br />

Fabrycznie wyposażone w bezśrubowe zaciski<br />

PE/N oraz membranowe przepusty kablowe<br />

Okienko z dwustronnymi zawiasami otwierane<br />

pod kątem 160°<br />

Szyna TH-35 z regulowaną wysokością<br />

W opcji zamek z kluczem oraz maskownica<br />

wyprowadzeń kabli<br />

Na bokach możliwość montażu gniazd<br />

typu Schuko<br />

Bezhalogenowe, bez metali ciężkich, PCV<br />

i silikonu<br />

Trudnopalne, samogasnące,<br />

test tzw. rozżarzonym prętem 960°C<br />

(wg EN60695/VDE0471/UL94)<br />

Zapraszamy na naszą ekspozycję<br />

podczas ENERGETAB <strong>2019</strong><br />

– pawilon W13, stoisko 27<br />

www.spelsberg.pl<br />

robert.marzec@spelsberg.pl<br />

+48 512 090 745

aterie osprzęt<br />

i elektroinstalacyjny<br />

akumulatory<br />

PROMOCJA<br />

– jedna puszka – sześć razy więcej możliwości<br />

Nowoczesna technologia jest coraz częściej wykorzystywana w budownictwie mieszkaniowym,<br />

komercyjnym i przemysłowym. Z roku na rok wzrastają wymagania inwestorów<br />

i konsumentów.<br />

Znacząco zwiększa się rola automatyki, która<br />

ułatwia eksploatację domów przynosząc wymierne<br />

korzyści mieszkańcom. Poprawia się<br />

komfort ich życia oraz zmniejszają się koszty<br />

użytkowania domów czy mieszkań. Wysokie<br />

wymogi jakościowe w budownictwie sprawiły,<br />

że producenci prześcigają się w tworzeniu<br />

innowacyjnych produktów. Nie tylko przy<br />

budowie domów pasywnych stosuje się coraz<br />

częściej elementy elektroniczne do sterowania<br />

wyposażeniem budynków.<br />

W tego typu instalacjach istotną rolę odgrywają<br />

puszki wielopolowe, które zapewniają<br />

szybkie połączenia przewodów elektrycznych<br />

i teletechnicznych, znacznie ułatwiając<br />

pracę instalatorom. Wielopolowość produktów<br />

umożliwia zestawienie kilku elementów<br />

osprzętowych w jednej bryle.<br />

Doskonałym produktem jest sześciokrotna<br />

puszka do pustych ścian serii „Multibox 2”<br />

P6x60D firmy SIMET S.A. Pozwala ona<br />

na rozmieszczenie instalacji elektrycznych<br />

aż w sześciu polach. Produkt spełnia wysokie<br />

wymogi jakościowe, charakteryzuje się dużą<br />

wytrzymałością mechaniczną i odpornością<br />

chemiczną oraz przeciwpożarową (960°C).<br />

Fot. 2.<br />

Puszka P6X60D<br />

Dzięki parametrom technicznym oraz dodatkowym<br />

właściwościom – bezhalogenowości<br />

i samogaśnięciu – jest to produkt<br />

wyjątkowy pod względem przeznaczenia.<br />

W związku z tym, że instalacje w pustych<br />

ścianach obarczone są ryzykiem zapalenia<br />

i rozprzestrzeniania się pożaru, korpus puszek<br />

wykonano z poliamidu PA6. Dzięki<br />

nowatorskiej konstrukcji można je osadzać<br />

w pionie lub poziomie.<br />

Wielopolowość puszki (6-krotność) umożliwia<br />

szybki i precyzyjny montaż elementów<br />

elektronicznych w układzie dogodnym<br />

nawet dla wymagającego montera. Zwarta<br />

i mocna konstrukcja puszki oraz specjalistyczne<br />

wkręty pozwalają na mocne trzymanie<br />

osprzętu w dowolnym układzie. Ze<br />

względu na bezpieczeństwo użytkowania,<br />

funkcjonalność oraz estetykę wykonania<br />

puszka ta wzbudza duże zainteresowanie<br />

wśród instalatorów. Konstrukcja puszki<br />

pozwala na zastosowanie dwóch ramek<br />

trójpolowych, które umieszcza się jedną<br />

pod drugą (w układzie poziomym) lub jedna<br />

obok drugiej (w układzie pionowym).<br />

Fot. 3.<br />

Sześciokrotna puszka do pustych<br />

ścian serii „Multibox 2” P6x60D<br />

56 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

osprzęt<br />

elektroinstalacyjny<br />

Fot. 1.<br />

Osprzęt firmy Legrand (po lewej) i Polmark (po prawej) stronie w ramkach potrójnych na puszce P6x60D SIMET. W ramce potrójnej<br />

uniwersalnej firmy Polmark zastosowano: przycisk żaluzjowy, ściemniacz przyciskowo-obrotowy, łącznik podwójny, gniazda pojedyncze<br />

z uziemieniem i łącznik pojedynczy – jednobiegunowy.<br />

Aby zapewnić właściwą instalację osprzętu<br />

w poszczególnych polach zastosowano<br />

specjalną przegrodę. Ilość stosowanych<br />

z tą puszką różnorakich gniazd i łączników<br />

zwiększyła się znacząco w ostatnich latach.<br />

Obok gniazd elektrycznych coraz częściej<br />

stosuje się w jednym miejscu gniazda<br />

informatyczne, telewizyjne, głośnikowe,<br />

antenowe, sterowniki lub ściemniacze. Coraz<br />

częściej „nie wychodząc z łóżka” konsument<br />

może zamknąć żaluzje zewnętrzne<br />

i wyłączyć światło. W salonie czy gabinecie<br />

punkty elektryczne są wielofunkcyjne.<br />

Puszka P6x60D znaczenie ułatwia montaż<br />

osprzętu, gdy chcemy w jednym punkcie<br />

umiejscowić rozgałęzienia dla kilku ramek<br />

gniazd lub łączników. W korpusie puszki<br />

znajdują się liczne osłabienia, pozwalające<br />

na swobodne przeprowadzenie przewodów<br />

i gdy zachodzi potrzeba oddzielenia przewodów<br />

elektrycznych i elektronicznych. Jej<br />

montaż jest szybki i daje instalatorom znacznie<br />

więcej możliwości dzięki jej dużym gabarytom.<br />

(157 mm/215 mm).<br />

Biorąc pod uwagę te zalety i krótki czas<br />

montażu rośnie zainteresowanie użytkowników<br />

tym produktem. Z jednego miejsca<br />

możemy sterować roletami zewnętrznymi,<br />

wykreujemy nastrój oświetleniem i podłączymy<br />

telefon czy laptop.<br />

Puszka P6x60D dzięki swojej innowacyjności<br />

(6-pól w jednej bryle) zapewnia nie tylko<br />

wygodę montażu, ale i estetykę wyglądu instalacji<br />

elektrycznych.<br />

REKLAMA<br />

Monika Krawczyszyn-Samiec<br />

Główny specjalista ds. marketingu<br />

SIMET S.A<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

57

osprzęt<br />

elektroinstalacyjny<br />

Złączki składane<br />

– prosta alternatywa w komponowaniu<br />

rozwiązań elektroinstalacyjnych<br />

Do oferty AKS Zielonka dołączyły nowe akcesoria dedykowane do rur elektroinstalacyjnych – Łączniki<br />

Proste Składane (LPS) oraz Trójniki Składane (TRS). Wyroby są w całości produkowane w Polsce przez<br />

AKS Elektro, w oparciu o krajowe rozwiązania techniczne. Nowa oferta zawiera w tym momencie produkty<br />

o średnicach: 16, 20 i 25 mm, ale producent nie wyklucza powiększenia gamy dostępnych wymiarów.<br />

PROMOCJA<br />

Indywidualną cechą, wyróżniającą nowe<br />

złączki na rynku, jest uniwersalność ich zastosowania.<br />

Budowa złączek pozwala na łączenie<br />

zarówno rur sztywnych jak i karbowanych.<br />

Specjalnie wyprofilowane, ząbkowane, zewnętrzne<br />

uchwyty umożliwiają lepszy zacisk<br />

obejmy na rurach karbowanych, natomiast<br />

stożkowa budowa wnętrza pozwala na mocniejszy<br />

uchwyt rur sztywnych. Możliwość<br />

zastosowania z oboma systemami instalacyjnymi<br />

– rurami sztywnymi i z peszlem – powoduje,<br />

że złączki są wygodnym w zastosowaniu<br />

i tanim rozwiązaniem łączeniowym.<br />

Otwarta konstrukcja złączek, które składają<br />

się z dwóch części, redukuje konieczność<br />

przeciągania okablowania<br />

w trakcie instalacji, skracając tym samym<br />

czas montażu. Zamknięcie oparte<br />

jest na mechanizmie zatrzaskowym, co<br />

gwarantuje niezawodną blokadę poszczególnych<br />

elementów instalacji. Otwarcie<br />

złączek, w celu korekty instalacji, możliwe<br />

jest przez wciśnięcie zatrzasków<br />

do wewnątrz. Na stronie AKS Zielonkawww.<br />

aks-zielonka.pl – dostępne są filmy<br />

prezentujące działanie mechanizmów.<br />

Nowy Łącznik Prosty (LPS) doskonale służy<br />

jako kompensacja rozszerza lności liniowej<br />

rur, natomiast Trójnik (TRS) pozwala<br />

na prostopadłe poprowadzenie instalacji.<br />

Produkty dostępne są obecnie w kolorze<br />

białym i szarym.<br />

Nowe złączki uzupełnią dotychczasową ofertę<br />

dostępnych u producenta akcesoriów do rur jak:<br />

• Uchwyty Zamykane Uniwersalne (UZU)<br />

– z obejmą na zatrzask, proste w montażu,<br />

przeznaczone do mocowania rur również<br />

na powierzchniach trudnodostępnych,<br />

mocno obciążonych przewodami elektrycznymi.<br />

Specjalne zaczepy uniemożliwiają<br />

wysuwanie się rur z uchwytów.<br />

Fot. 1.<br />

Fot. 3.<br />

Fot. 4.<br />

Fot. 5.<br />

LPS Łącznik Prosty Składany AKS<br />

Elektro i przykład zastosowania.<br />

UZU Uchwyt Zamykany Uniwersalny.<br />

ZCL Złączka Karbowana Giętka.<br />

ZKS Złączka Kątowa Sztywna.<br />

Fot. 2.<br />

TRS Trójnik Składany AKS Elektro<br />

i przykład zastosowania.<br />

• Uchwyty Zaciskowe Paskowe (UZP)<br />

– służą do mocowania zarówno kabli jak<br />

i rur. Zaokrąglone krawędzie i końcówka<br />

zapewniają bezpieczeństwo użytkowania<br />

i ułatwiają instalację. Dzięki uniwersalnemu<br />

kołkowi uchwyty mogą być mocowane<br />

w takich podłożach jak: beton, cegła czy<br />

gazobeton.<br />

• Złączki Kątowe Sztywne (ZKS) – ułożone<br />

wewnątrz złączki pierścienie pozwalają na<br />

łączenie ze sobą w prosty sposób zarówno<br />

rur sztywnych (RL i RLM) jak i sztywnych<br />

z karbowanymi (RKGL, RKGS).<br />

• Złączki Giętkie do Rur Sztywnych (ZCL) –<br />

przeznaczone do łączenia rur o takiej samej<br />

średnicy, pozwalają na układanie rur pod<br />

różnymi kątami.<br />

Produkty AKS Zielonka oraz AKS Elektro<br />

od lat służą ochronie instalacji i wykorzystywane<br />

są przy prowadzeniu tras kablowych<br />

w budownictwie jednorodzinnym, wielomieszkaniowym,<br />

przemysłowym, użyteczności publicznej<br />

oraz w przemyśle: maszynowym, motoryzacyjnym,<br />

kolejowym, stoczniowym.<br />

www.aks-zielonka.pl<br />

58 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

łączenie<br />

przewodów<br />

Szeroka gama złączek gwintowych ochronnych<br />

„POKÓJ” Spółdzielnia Elektrotechniczna, jako polski producent osprzętu elektrycznego niskiego<br />

napięcia, oferuje szeroką gamę złączek gwintowych ochronnych. Są to produkty zapewniające<br />

trwałe połączenie elektryczne z szynami montażowymi TS35.<br />

PROMOCJA<br />

Starsza linia, ZUO, w dalszym ciągu cieszy<br />

się ogromnym powodzeniem wśród instalatorów.<br />

Są to złączki w korpusach wykonanych<br />

z poliamidu V2 wg UL94, w kolorze żółtozielonym,<br />

które należy montować na szynie<br />

poprzez dokręcenie wkrętu znajdującego się<br />

wewnątrz korpusu. Dzięki takiej konstrukcji<br />

złączki ZUO z powodzeniem zastępują<br />

trzymacze. Wyróżniamy tu cztery odmiany,<br />

różniące się przekrojem znamionowym przyłączanego<br />

przewodu, tj. 4, 10, 16 i 35 mm 2 .<br />

Nowa linia złączek ZUG została niedawno<br />

uzupełniona o złączki ochronne ZUG-…PE.<br />

Żółte korpusy z zieloną płytką skrajną wykonano<br />

z poliamidu V0 wg UL94. Produkty<br />

te charakteryzują się identycznym obrysem<br />

zewnętrznym przy różnych grubościach,<br />

w zależności od przekroju znamionowego<br />

przyłączanego przewodu (2, 5, 4, 6<br />

i 10 mm 2 ). Połączenie z szyną montażową<br />

realizowane jest poprzez zatrzaśnięcie<br />

na niej złączki. Dla większych przekrojów<br />

(16 i 35 mm 2 ) nowe złączki ochronne należy<br />

dokręcić do TS35 za pomocą wkrętu<br />

umieszczonego wewnątrz korpusu.<br />

W ramach dalszego rozwijania linii ZUG,<br />

na początku roku, do oferty trafiły złączki<br />

ochronne piętrowe. Również wykonane<br />

z poliamidu V0 i przeznaczone do podłączania<br />

przewodów o przekroju znamionowym<br />

4 mm 2 . Wyróżnia się tu odmianę<br />

z piętrami zwartymi (4 zaciski ochronne)<br />

i odseparowanymi (dolne piętro do realizowania<br />

połączeń ochronnych i górne<br />

do podłączania przewodów fazowych lub<br />

neutralnych).<br />

Równolegle ze złączkami ochronnymi<br />

Spółdzielnia oferuje szeroką gamę zacisków<br />

ochronnych. Cała rodzina ZO<br />

zaspokaja potrzeby producentów rozdzielnic,<br />

szafek i pulpitów sterowniczych<br />

i zasilających. Są one wykonane z mosiądzu<br />

i mogą być montowane: bezpośrednio<br />

do podłoża, do podłoża poprzez elementy<br />

izolacyjne, do listwy TS35 i TS32 oraz<br />

poprzez elementy izolacyjne (podstawki<br />

WM35 i WM32).<br />

60 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

łączenie<br />

przewodów<br />

REKLAMA<br />

Ważnym produktem w portfolio „POKÓJ” S. E. jest listwa<br />

ochronna LGO-16. Swoim wyglądem przypomina mosiężny zacisk<br />

ZO i jest umieszczona na podstawce zapewniającej połączenie<br />

elektryczne z szyną montażową TS35, do której również należy<br />

ją dokręcić za pomocą wkrętu. Przyłączalność znamionowa<br />

zawiera się w przedziale 4-16 mm 2 .<br />

W chwili obecnej Spółdzielnia kończy pracę nad wprowadzeniem<br />

do oferty nowych złączek miniaturowych ZUGM-4 mających docelowo<br />

zastąpić linię BM-4. W nowej odsłonie złączki „mini” będą<br />

również dostępne w wersji ochronnej. Jak w linii ZUG złączki te<br />

będą posiadały żółty korpus z zieloną płytkę skrajną, wykonane<br />

zostaną z poliamidu V0 i będą zatrzaskiwane na szynie. Małe gabaryty,<br />

znamionowa przyłączalność 4 mm 2 i mocowanie na szynie<br />

TS15 umożliwi ich zastosowanie wszędzie tam, gdzie oszczędność<br />

miejsca jest priorytetowa.<br />

Szczegóły techniczne oraz materiały do projektowania znajdują się<br />

na stronie internetowej www.pokoj.com.pl<br />

„POKÓJ” S.E.<br />

91-202 Łódź, ul. Warecka 1<br />

tel. 42 25 47 850, 870<br />

e-mail: sprzedaz@pokoj.com.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

61

zasilanie<br />

gwarantowane<br />

Zasilacze UPS w systemach BMS<br />

Ważnym podzespołem każdego zasilacza UPS są akumulatory. Swoją pojemność i trwałość zawdzięczają<br />

zastosowaniu technologii AGM lub żelowej. Ponadto istotną rolę odgrywają rozwiązania<br />

znajdujące zastosowanie już w samych zasilaczach.<br />

Współczesny zasilacz jest w stanie nie tylko<br />

podtrzymywać zasilanie ale również eliminować<br />

zakłócenia jakie pochodzą z sieci<br />

elektroenergetycznej. Trzeba mieć przy tym<br />

na uwadze bezprzerwowe przełączanie pomiędzy<br />

źródłami energii.<br />

Nowoczesne zasilacze mają konstrukcję<br />

modułową. W efekcie poszczególne podzespoły<br />

zasilacza są wykonane panelowo.<br />

Każdy moduł zasilacza bazuje na własnych<br />

układach CPU, falownikach, prostownikach,<br />

bateriach i ładowarkach baterii. Odrębnym<br />

modułem jest również bypass serwisowy,<br />

a także panel sterowania i kontroli.<br />

Należy podkreślić, że w takim rozwiązaniu<br />

eliminowane są tzw. pojedyncze punkty<br />

awarii. Tym sposobem, dzięki konstrukcjom<br />

modułowym, podczas czynności serwisowych<br />

uszkodzone moduły zastępuje się<br />

nowymi. W zasilaczach modułowych nie<br />

ma urządzeń (modułów), które mają funkcję<br />

nadrzędną – Master. Stąd też jeżeli dojdzie<br />

do awarii to praktycznie każdy moduł jest<br />

Fot. SCHNEIDER ELECTRIC<br />

Fot. 1.<br />

Wyświetlacze LCD informują o<br />

realizowanych funkcjach<br />

i parametrach zasilacza oraz<br />

ułatwiają lokalne konfigurowanie<br />

urządzenia.<br />

w stanie przejść do pracy w trybie master.<br />

Ważne jest przy tym, że wymieniając lub<br />

instalując nowe moduły nie trzeba wykonywać<br />

połączeń kablowych, a czynności serwisowe<br />

mogą być przeprowadzane również<br />

wtedy gdy urządzenie jest wyłączone.<br />

Nowoczesne zasilacze o konstrukcji modułowej<br />

cechują się niskim poziomem zawartości<br />

harmonicznych w prądzie wejściowym<br />

– 25-100% obciążenia

zasilanie<br />

gwarantowane<br />

wzrostów napięcia zasilającego oraz współczynnika<br />

mocy obciążenia. Energia powstaje<br />

w falowniku pełniącym również funkcję<br />

filtra aktywnego. Tym sposobem zapewniona<br />

jest cała niezbędna moc bierna. Biorąc pod<br />

uwagę typ obciążenia oraz wartości wejściowych<br />

parametrów linii zasilającej w tym trybie<br />

sprawność wynosi 97-98,5%<br />

Prostowniki bazują na mostkach, które są<br />

zbudowane z półprzewodników IGBT. Prostownik<br />

przy użyciu autotransformatora lub<br />

izolowanego transformatora, przekształca<br />

napięcie, a następnie podaje je do inwertera<br />

oraz do układu ładowania baterii. Jest ona<br />

ładowana albo pracuje w trybie utrzymania<br />

optymalnej pojemności. Interesująca jest<br />

także możliwość pracy w oparciu o charakterystykę<br />

ładowania IU, która uwzględnia<br />

indywidualne parametry akumulatorów,<br />

łącznie z ich kompensacją temperaturową.<br />

Pracą prostowników steruje oprogramowanie.<br />

Odpowiada ono również za tzw. łagodny<br />

start prostownika w momencie, gdy<br />

pojawi się napięcie zasilające. Niektóre<br />

modele wyposażono w funkcję, dzięki której<br />

w przypadku systemu równoległego, ponowny<br />

start odbywa się stopniowo.<br />

Nowatorskie technologie stosuje się także<br />

w inwerterach. Odpowiedzialne są one za<br />

przetwarzanie napięcia stałego na przemienne,<br />

które w zależności od modelu UPS-a,<br />

może być jedno lub trójfazowe. W systemach<br />

zasilania awaryjnego istotną rolę odgrywa<br />

ochrona napięcia wyjściowego przed<br />

zniekształceniami liniowymi. Inwertery<br />

również bazują na technologii IGBT. Istotne<br />

cechy inwerterów to przede wszystkim wysoka<br />

sprawność przy częściowym obciążeniu.<br />

Nie bez znaczenia pozostaje niewielki<br />

współczynnik zniekształcenia nawet przy<br />

nieliniowym obciążeniu. W momencie gdy<br />

zanika napięcie zasilania, akumulatory stają<br />

się źródłem energii. Użytkownik jest informowany<br />

o rozładowaniu baterii.<br />

W urządzeniach typu UPS istotną rolę odgrywają<br />

tzw. obejścia. Funkcjonalność<br />

w tym zakresie bardzo często nazywana jest<br />

także bypass-ami. Pozwalają one na przejście<br />

do zasilania z sieci elektroenergetycznej.<br />

Przełączenie odbywa się ręcznie lub<br />

automatycznie za pomocą odpowiedniego<br />

sygnału sterującego. W przypadku ręcznego<br />

sterowania, urządzenie kontroluje pracę<br />

i ingeruje w przypadku zarówno nieprawidłowej<br />

pracy UPS-a jak i uruchomienia przez<br />

operatora niewłaściwych funkcji. Pamiętać<br />

należy, aby w zaplanowanych odstępach<br />

czasu sprawdzać przełączanie za pomocą<br />

przycisku testowego.<br />

Kompensacja mocy biernej<br />

w zasilaczach awaryjnych<br />

Kompensacja mocy biernej wykorzystuje<br />

kilka technologii. Na przykład bardzo często<br />

załącza się układy kondensatorów po to<br />

aby kompensować indukcyjną moc bierną.<br />

Oprócz tego mogą być załączane cewki,<br />

co pozwala na kompensowanie mocy biernej<br />

pojemnościowej. Warto również wspomnieć<br />

o regulatorach elektromaszynowych<br />

oraz wyłączaniu urządzeń, będących w stanie<br />

jałowym, a które pobierają moc bierną.<br />

Niejednokrotnie zastosowanie znajdują<br />

również elektroniczne przesuwniki fazowe.<br />

Ogólnie można powiedzieć, że pobór mocy<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

63

zasilanie<br />

gwarantowane<br />

Fot. 3.<br />

Zasilacze UPS EVER z serii PO-<br />

WERLINE GREEN 33 LITE cechuje<br />

możliwość kompensacji mocy<br />

biernej przez wewnętrzne bloki zasilacza,<br />

tryb pracy hybrydowej oraz<br />

dynamiczny algorytm sterowania<br />

chłodzeniem.<br />

biernej można wyeliminować załączając<br />

do układu urządzenia obciążającego mocą<br />

bierną o charakterze przeciwnym niż pierwotnie<br />

pobierana.<br />

Nowoczesne zasilacze bazują na szeregu<br />

rozwiązań zapewniających kompensowanie<br />

mocy biernej. Warto mieć na uwadze fakt,<br />

że obwód zasilacza może pracować jako<br />

elektroniczny przesuwnik fazowy. W efekcie<br />

moc bierna pojemnościowa jest sprowadzona<br />

do zera. Są również rozwiązania<br />

bazujące na kompensowaniu mocy biernej<br />

własnej oraz częściowo urządzeń równolegle<br />

z nim podłączonych do sieci elektroenergetycznej.<br />

Zyskuje się to poprzez odpowiednie<br />

zarządzanie prądem wejściowych<br />

bez konieczności stosowania dodatkowych<br />

urządzeń i elementów kompensacyjnych.<br />

Ponadto zasilacz może realizować funkcję<br />

kompensatora mocy biernej dla urządzeń,<br />

które są zasilane z tej samej sieci co obwód<br />

wejściowy zasilacza. Warto przy tym wspomnieć<br />

o zwiększeniu poziomu ochrony<br />

urządzeń priorytetowych.<br />

Nowoczesne zasilacze nie obejdą się bez<br />

rozwiązań w postaci wewnętrznych bloków<br />

urządzenia, trybów pracy hybrydowej<br />

Fot. EVER<br />

czy dynamicznych algorytmów sterowania<br />

chłodzeniem. Tryb pracy hybrydowej pozwala<br />

wydłużyć czas pracy autonomicznej<br />

– działanie w trybie rezerwowym. W efekcie<br />

zapewnia to pełną kompensację mocy<br />

biernej pojemnościowej UPS-a zatem<br />

współczynnik mocy takiego układu (cos φ)<br />

sprowadza się do 1 bez względu na wartość<br />

pobieranej mocy czynnej. Dla użytkowników<br />

korzyścią jest wtedy pełne eliminowanie<br />

opłat, jakie wynikają poboru mocy<br />

wyższego niż ten, który zawarto w umowie.<br />

Warto wspomnieć o dynamicznym algorytmie<br />

sterowania chłodzeniem pozwalającym<br />

dopasować wydajność układu chłodzenia<br />

do aktualnego stanu urządzenia. Pozwala<br />

to zminimalizować straty mocy oraz koszty<br />

wynikające z zapotrzebowania na chłodzenie.<br />

Ponadto przydatnym rozwiązaniem<br />

jest tryb pracy online z rzeczywistym podwójnym<br />

przetwarzaniem z sinusoidalnym<br />

napięciem wyjściowym. Dzięki wysokiej<br />

wartości prądu zwarcia jest możliwa duża<br />

selektywność zabezpieczeń na liniach dystrybucji<br />

zasilania.<br />

Oprogramowanie komputerowe<br />

do zarządzania zasilaczami UPS<br />

Aplikacje komputerowe przeznaczone<br />

do nadzorowania pracy systemów UPS pozwalają<br />

na wizualizowanie funkcji realizowanych<br />

przez zasilacze. Rejestrowane są<br />

przede wszystkim wszelkie zmiany statusu<br />

pracy UPS-ów przy jednoczesnym przesyłaniu<br />

komunikatów i ostrzeżeń do innych<br />

urządzeń podłączonych do sieci. Możliwa<br />

jest zmiana statusu pracy UPS-a przy użyciu<br />

wiadomości e-mail wysyłanych automatycznie<br />

pod wskazane adresy. W niektórych<br />

aplikacjach przewidziano zdalne sterowanie<br />

zasilaczem za pomocą modemu GPRS. Poprzez<br />

oprogramowanie przeprowadzana jest<br />

diagnostyka, a wszystkie dane mogą być<br />

przedstawiane w formie graficznej.<br />

Monitorowaniu można poddać wiele zasilaczy<br />

UPS z dowolnego urządzenia z przeglądarką<br />

internetową lub konsolą programu<br />

zarządzającego maszynami wirtualnymi.<br />

Pobierane są informacje o znaczeniu krytycznym<br />

takie jak stan baterii, poziomy<br />

obciążenia i czas podtrzymania bateryjnego.<br />

W niektórych systemach nadzorowania<br />

przewidziano możliwość uporządkowanego<br />

zamykania komputerów i serwerów zasilanych<br />

za pomocą zasilaczy w czasie kiedy<br />

przedłużają się awarie zasilania. Nadzorować<br />

można również układy konfiguracyjne<br />

zasilaczy redundancyjnych i układy równoległe<br />

UPS.<br />

Za pomocą specjalistycznego oprogramowania<br />

komputerowego nadzorowane mogą<br />

być również automatyczne przełączniki<br />

źródła zasilania ATS (Automatic Transfer<br />

Switch). Dzięki nim zyskuje się bezpieczeństwo<br />

dystrybucji energii elektrycznej, która<br />

jest dostarczana do odbiorników. Przełączniki<br />

są w stanie alarmować poprzez wysyłanie<br />

wiadomości e-mail, natomiast dziennik<br />

jest odpowiedzialny za przechowywanie<br />

wszystkich zdarzeń. Dostęp do urządzenia,<br />

oprócz portu RS-232, zapewniono przez<br />

serwer HTTP oraz protokoły: SNMP (V1/<br />

V2/V3), Telnet oraz SSH. Istnieje również<br />

możliwość ustawienia zegara, zablokowania<br />

przycisku na urządzeniu oraz zaprogramowania<br />

czasu powrotu zasilania z zapasowego<br />

na główne.<br />

Warto również wspomnieć o aplikacjach<br />

typu NPM (Network Power Manager), które<br />

pozwalają na zarządzanie pracą listwy<br />

dystrybucji energii. W programie tego typu<br />

również przewiduje się interfejs webowy<br />

dla wielu użytkowników. Kontrolowane są<br />

parametry pracy urządzenia takie jak bieżące<br />

obciążenie całkowite, bieżące obciążenie<br />

każdego wyjścia z ustawianiem poziomu<br />

alarmowego, stan (włączone/wyłączone)<br />

każdej linii wejściowej oraz stan i zmiana<br />

stanu (włączone/wyłączone) każdego wyjścia<br />

z pamięcią ostatniego stanu w przypadku<br />

resetu urządzenia. Program pozwala<br />

na sekwencyjne załączanie i wyłączanie<br />

całej listwy z możliwością programowania<br />

czasowego każdego wyjścia. Przydatne są<br />

też wskazania i status podpiętych czujników<br />

oraz stan alarmów, a także wartości alarmowe.<br />

Przez sieć dostępne są jeszcze działania<br />

takie jak: definiowanie sposobu alarmowania,<br />

określanie alarmu wewnętrznego, określanie<br />

zdarzeń SNMP, definiowanie treści<br />

e-maila do administratorów, log zdarzeń,<br />

dodawanie, usuwanie i edytowanie użytkowników.<br />

Damian Żabicki<br />

Artykuł powstał na podstawie materiałów<br />

publikowanych przez Ever Sp. z o.o.,<br />

Fast Group, Poltel, Centrum Elektroniki<br />

Stosowanej CES sp. z o.o., Grupa Romi<br />

64 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

zasilanie<br />

gwarantowane<br />

Zasilacze UPS oraz infrastruktura Data Center<br />

w erze Big Data<br />

W epoce Big Data i „internetu rzeczy” do największym wyzwań osób odpowiedzialnych za prawidłową<br />

pracę Data Center należy przede wszystkim zaliczyć bezpieczeństwo, opanowanie nieustannego przyrostu<br />

ilości danych, zachowanie elastyczności w skalowaniu infrastruktury centrum przetwarzania<br />

danych oraz optymalizację kosztów zużywanej przez obiekt energii elektrycznej.<br />

PROMOCJA<br />

Do zasilania małych i średnich centrów<br />

danych wymagających głównie zasilania<br />

trójfazowego, przeznaczone są zasilacze<br />

typu monoblok z serii Ultron (20-200 kVA)<br />

oraz modułowe zasilacze z serii Modulon<br />

(25-200 kVA). Charakterystyczną cechą<br />

obu tych produktów są wysokie parametry<br />

techniczne m.in. w postaci współczynnika<br />

mocy wyjściowej 1 kVA = 1 kW, sprawności<br />

AC-AC sięgającej 96% oraz kompaktowych<br />

wymiarów. Zaprojektowane zgodnie<br />

z nowoczesnymi trendami technologii modułowe<br />

zasilacze Modulon DPH zapewniają<br />

użytkownikowi szereg korzyści wynikających<br />

z możliwości skalowalności, wysokiej<br />

dostępności zasilania oraz niskiego kosztu<br />

utrzymania. Urządzenie jest w pełni modułowe<br />

i tym samym odporne na pojedyncze<br />

awarie modułów, pozwalając na wymianę<br />

uszkodzonych modułów lub bezprzerwową<br />

rozbudowę zasilacza w trybie hot-swap.<br />

Architektura wewnętrzna zasilaczy HPH<br />

60-200 kVA jest modułowa, co zdecydowanie<br />

ułatwia diagnostykę oraz wymianę uszkodzonych<br />

elementów, znacząco skracając przy tym<br />

czas przywrócenie urządzenia do pracy.<br />

Fot. 2.<br />

Fot. 1.<br />

Mając na celu dostarczanie bezprzerwowej ochrony odbiorów małych i dużych<br />

Data Center, firma Delta dostarcza pełną gammę zasilaczy UPS.<br />

Duże centra przetwarzania danych, podobnie<br />

jak małe i średniej wielkości centra, posiadają<br />

zbliżone wymagania w stosunku do niezawodności,<br />

elastyczności oraz wydajności systemów<br />

z tym, że zapotrzebowanie na moc elektryczną<br />

centrów sięga kilku lub kilkunastu MW.<br />

Do tego rodzaju obiektów<br />

Delta również posiada<br />

rozwiązania oparte na zasilaczach<br />

UPS monoblokowych<br />

z serii Ultron DPS<br />

o mocy 300-600 kVA,<br />

co przy połączeniu równoległym<br />

jednostek pozwala<br />

osiągnąć moc systemu<br />

zasilania 4800 kVA<br />

(8x600 kVA). Oferta<br />

w tym zakresie mocy jest<br />

również uzupełniona o rozwiązania<br />

modułowe, w zakresie<br />

mocy 300-600 kVA<br />

(bazując na szafach systemowych<br />

300, 500 i 600 kVA<br />

oraz modułach mocy<br />

55 kVA).<br />

Delta InfraSuite – kompleksowe<br />

rozwiązanie dla centrów danych<br />

Poza zasilaczami UPS również inna infrastruktura<br />

centrów danych, taka jak<br />

urządzenia chłodzące, szafy rack, a także<br />

rozdzielnie PDC i PDU, odgrywają<br />

kluczową rolę w płynnej skalowalności<br />

i rozbudowie centrów danych. Delta InfraSuite,<br />

kompleksowe rozwiązanie dla<br />

centrów danych, obejmuje zintegrowaną<br />

strukturę i modułowy kształt systemu.<br />

Rozwiązanie to umożliwia rozbudowę<br />

centrów danych wraz ze wzrostem ich<br />

objętości poprzez stopniowe dodawanie<br />

kolejnych urządzeń bez przewymiarowania.<br />

Ponadto, niezależnie od wielkości<br />

centrum danych, środowisko i przepływ<br />

informacji można centralnie monitorować<br />

i sterować z poziomu oprogramowania<br />

InfraSuite Manager, przeznaczonego<br />

do kompleksowego zarządzania centrami<br />

danych.<br />

www.deltapowersolutions.com<br />

66 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

Bateria<br />

Wentylatory<br />

Kondensatory AC<br />

Kondensatory DC

ynek<br />

energii<br />

Stacje ładowania samochodów elektrycznych (EV)<br />

– w jakim kierunku zmierza ich rozwój?<br />

Rozwój stacji ładowania samochodów elektrycznych jest ściśle powiązany z rozwojem motoryzacji<br />

i samochodów zasilanych z baterii. Przebiega on dość nierówno w skali całej Europy i chodzi tu<br />

zarówno o rozwój samych ładowarek jak i infrastruktury w terenie. Ponadto swoista dychotomia<br />

dotyczy też geograficznego aspektu rozwoju tych stacji dlatego warto rozpatrzeć to zagadnienie<br />

w podziale na Europę Zachodnią (państwa członkowskie UE od co najmniej 30 lat) oraz państwa<br />

Europy Środkowo-Wschodniej, takie jak Polska, Czechy czy Węgry.<br />

Sytuacja dziś<br />

Elektromobilność to poligon pełen wyzwań<br />

i nierówności. Dotyczy to rozwoju samochodów,<br />

rozwoju baterii, ładowarek i stacji ładowania.<br />

Zwłaszcza ten ostatni aspekt, czyli rozwój<br />

infrastruktury ukazuje rozdźwięk między<br />

Polską, a krajami Europy Zachodniej o skali<br />

wręcz porażającej. Najświeższe szacunki mówią<br />

o ponad 100 tysiącach stacji ładowania<br />

pojazdów elektrycznych w Unii Europejskiej,<br />

gdy tymczasem w Polsce jest ich – według<br />

najnowszych szacunków – około 800. Wyciągając<br />

z tego średnią uzyskujemy wynik, który<br />

mówi nam, że na jedną stację ładowania w UE<br />

przypada około 7000-7400 mieszkańców, zaś<br />

w Polsce identycznie liczona średnia daje<br />

47 tysięcy mieszkańców na jedną stację.<br />

A więc te 800 stacji to kropla w morzu potrzeb.<br />

Oczywiście należy się cieszyć, że przyrost<br />

liczebny tych stacji w Polsce, liczony<br />

rok do roku (2018 do 2017) to skok o 100%,<br />

Fot. PIXABAY<br />

Fot. 2.<br />

Fot. PIXABAY BY HOOKYUNG LEE<br />

Fot. 1.<br />

Dedykowane domowe stacje ładowania to coraz tańsze rozwiązanie dla właścicieli<br />

domów 1-rodzinnych.<br />

jednak tempo rozwoju infrastruktury jest ciągle<br />

zbyt małe. Cieszy jednak, że najbardziej<br />

rozbudowana polska sieć czyli Greenway,<br />

Domowa stacja ładowania prądem AC ma sens tylko przy całonocnym postoju pojazdu.<br />

dobija dziś do liczby 100 stacji, zaś w jej planach<br />

jest zbudowanie jeszcze kolejnych 200<br />

do końca 2020 roku. Energa i Orlen również<br />

włączyły się do tego wyścigu i podobnie jak<br />

Lotos chcą do 2020 roku uruchomić od 40<br />

do 50 nowych stacji ładowania EV. To co jednak<br />

martwi, to fakt, iż w tych liczbach kryją<br />

się różne typy ładowarek, a raczej ładowarki<br />

o różnych mocach, wśród których bardzo<br />

szybkie wcale nie stanowią znaczącej większości.<br />

Typowych szybkich stacji ładowania<br />

o mocy w okolicach 50 kW jest w Polsce<br />

mniej więcej 160–180. W miastach dominują<br />

natomiast ładowarki standardowe o mocy ładowania<br />

w okolicach 25–30 kW na których<br />

nasz e-Golf lub Nissan Leaf (drugiej generacji)<br />

ładuje się do pełna w około 3–4 godziny.<br />

Plany rozbudowy infrastruktury prezentowane<br />

przez wymienionych powyżej inwestorów<br />

nie precyzują dokładnie proporcji między<br />

ładowarkami standardowymi a szybkimi, ale<br />

ich polityka z ostatnich 6–10 miesięcy sugeruje<br />

proporcje zbliżone do 50:50. Tymcza-<br />

68 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

ynek<br />

energgii<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Czy zbyt mała ilość stacji ładowania to jedyny problem związany<br />

z infrastrukturą dla EV w Polsce, czy też tych problemów jest więcej?<br />

Anna Gidyńska<br />

dziennikarka, vlogerka,<br />

prowadząca blog jestpieknie.pl<br />

Mała liczba stacji ładowania to tylko jeden<br />

z problemów. Kolejna sprawa to ich dostępność<br />

– nawet teraz często zdarza się, że ładowarki<br />

miejskie są zajęte przez taksówki, których<br />

właściciele przyjęli taki model biznesowy. Z kolei<br />

osiedla mieszkaniowe rzadko są projektowane<br />

tak, żeby pomyśleć choćby o miejscach parkingowych<br />

dla gości, więc miejsca parkingowe dla<br />

samochodów elektrycznych z opcją ładowania to<br />

odległy plan. Tylko właściciele domów jednorodzinnych<br />

mogą komfortowo ładować swój samochód<br />

elektryczny, bo nie muszą szukać gniazdek<br />

ani pilnować czasu dostępu. Ponadto, w Polsce<br />

zakup nowego samochodu nadal jest postrzegany<br />

jako luksus. Zakup samochodu elektrycznego<br />

to nie tylko większy wydatek na początku, ale też<br />

większy wysiłek w obsłudze, poza tankowaniem<br />

i serwisowaniem. Szukanie stacji ładowania aut<br />

elektrycznych (na razie nie są oznaczone przy<br />

drodze tak, jak stacje benzynowe), pilnowanie<br />

zasięgu, optymalizacja trasy pokonywanej danego<br />

dnia – to wszystko wymaga wysiłku.<br />

sem Europa Zachodnia jest już na zupełnie<br />

innym poziomie, gdyż większość inwestycji<br />

w infrastrukturę to budowa super szybkich<br />

ładowarek o mocy 100–150 lub nawet więcej<br />

kW. Ta polityka współgra z rozwojem<br />

elektrycznych pojazdów, czego przykładem<br />

jest choćby prezentowany na tegorocznych<br />

targach Poznań Motor Show model E-Tron<br />

ze stajni Audi. Ten sporych gabarytów samochód<br />

wyposażono w akumulatory przystosowane<br />

do ładowania źródłami energii o mocy<br />

150 kW lub więcej, a więc ładowarkami,<br />

których intensywna rozbudowa właśnie trwa<br />

nie tylko w Niemczech, ale też we Francji,<br />

Holandii, czy Norwegii i Szwecji. Ironią losu<br />

jest fakt, iż akumulatory modelu E-Tron, które<br />

dopasowano do bardzo szybkich ładowarek,<br />

pochodzą z podwrocławskich zakładów<br />

produkcyjnych LG CHEM. Kończąc tą krótką<br />

analizę stanu obecnego, warto zauważyć,<br />

że preferowanym przez inwestorów rodzajem<br />

przyłącza – a może nie tyle preferowanym co<br />

wymuszonym przez ustawodawstwo i przez<br />

producentów samochodów elektrycznych<br />

– jest gniazdo Typu 2, w które wyposaża się<br />

wszystkie pojazdy elektryczne przeznaczone<br />

na rynek Unii Europejskiej. I nie chodzi<br />

o to, że robią to europejscy producenci, lecz<br />

o to, że robią to wszyscy – zarówno europejscy,<br />

jak i japońscy (Nissan Leaf, hybrydy<br />

Toyoty w wersjach Plug In) i amerykańscy<br />

producenci z Teslą na czele. Standard ten<br />

to kombinacja ładowania prądem AC lub<br />

DC z jednego i tego samego przyłącza (choć<br />

jest też odmiana wyłącznie z prądem DC<br />

500 V 1 x 140 A).<br />

Fot. 3.<br />

Czym są stacje ładowania samochodów<br />

elektrycznych<br />

– krótkie przypomnienie<br />

Stacje ładowania EV (Electric Vehicle) to stanowiska<br />

wyposażone w kilka czy kilkanaście<br />

ładowarek zasilanych prądem z lokalnej sieci<br />

energetycznej, do których właściciele podłączają<br />

swoje pojazdy elektryczne by naładować<br />

ich baterie i móc dalej korzystać ze zgromadzonej<br />

w nich energii. Zazwyczaj jedna ładowarka<br />

może obsłużyć dwa, a czasem i więcej<br />

pojazdów, przy czym każdy z nich może być<br />

ładowany innym prądem przez przyłącze innego<br />

rodzaju. W Polsce stacje te spotyka się coraz<br />

częściej przy autostradach lub innych istotnych<br />

drogach oraz w miastach przy centrach handlowych<br />

bądź na stacjach benzynowych, choć<br />

należy zastrzec, że wciąż są zbyt nieliczne jak<br />

na 38-milionowy kraj. Natomiast w krajach<br />

takich jak Niemcy czy Norwegia infrastruktura<br />

stacji ładowania EV jest już wystarczająco<br />

gęsta i można się pokusić o stwierdzenie,<br />

iż etap jej tworzenia państwa te mają już za<br />

sobą. Porównując te dwa regiony na przykładzie<br />

Niemiec i Polski, można łatwo dostrzec,<br />

że w Polsce budowa infrastruktury jest wciąż<br />

na początkowym etapie, zaś państwo Niemieckie<br />

wdraża proces unowocześniania stacji<br />

ładowania, co polega na stopniowym zastępowaniu<br />

starszych i wolniejszych ładowarek ich<br />

nowszymi i szybszymi odpowiednikami – zarówno<br />

z prądem DC, jak i AC.<br />

Francuski Lyon i samochody z wypożyczalni ładowane na kolejny dzień pracy.<br />

Fot. PIXABAY BY JADE MICHOKO<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

69

ynek<br />

energii<br />

Fot. ŁUKASZ LEWCZUK<br />

Fot. PIXABAY<br />

Fot. 4.<br />

Ładowanie elektrycznego AUDI E-Tron prądem DC z ładowarki<br />

o mocy 150 kW to zaledwie półgodzinny postój.<br />

Fot. 5.<br />

Nissan Leaf i przyłącze Typu 2 Mennekes uznane za standard<br />

w Europie.<br />

Najczęściej spotykane ładowarki na stacjach<br />

ładowania EV zasilane są z lokalnej sieci energetycznej<br />

prądem przemiennym 3-fazowym<br />

z przewodem zerowym i uziemieniem, gdzie<br />

napięcie prądu wynosi 400 V (+/- 10), natężenie<br />

prądu to około 75 A przy częstotliwości 50<br />

Hz (+/- 10), zaś moc oscyluje wokół wartości<br />

~50 kVA. Standardowe w Europie wyjścia<br />

prądu to tzw. gniazdo Typu 2 zwane „Mennekes”<br />

(prąd przemienny (AC) 63 A i 400 V),<br />

przyłącze Typu 2 Combo (prąd stały (DC)<br />

120 A i 50-500 V) oraz przyłącze CHAdeMO<br />

(prąd stały (DC) 120 A i 50-500 V). Wyjścia<br />

stało- jak i przemiennoprądowe w typowych<br />

ładowarkach mogą pracować jednocześnie.<br />

Stacje ładowania EV dzieli się według kryterium<br />

prądu wyjściowego (ładowarki AC,<br />

ładowarki DC oraz dominujące ładowarki<br />

z kombinacją AC/DC) oraz opierając się<br />

na czasie ładowania pojazdu elektrycznego.<br />

To drugie kryterium jest znacznie ważniejsze<br />

i to właśnie ono stanowi bazę dla poniższej<br />

typologii:<br />

• ładowarki przydomowe wpinane do sieci<br />

230 V 50 Hz, dedykowane do prywatnych<br />

posesji, bardzo wolne i ładujące na przykład<br />

Model X marki Tesla w czasie od<br />

10 do 15 godzin,<br />

• standardowe (w każdym razie jeszcze<br />

standardowe w Polsce) wolne ładowarki<br />

AC o mocy od 10 do 30 kW,<br />

• szybkie ładowarki instalowane w miastach<br />

i przy trasach ekspresowych oraz<br />

autostradach, oferujące moc w przedziale<br />

30-50 kW (Tesla model X naładowana<br />

w około 4 godziny),<br />

• superszybkie ładowarki DC ładujące z mocą<br />

dużo powyżej 50 kW – z reguły od 100 kW<br />

do 150 kW, co dla właścicieli Modelu X<br />

marki Tesla oznacza przerwę w podróży<br />

wynoszącą od 1,5 godziny do około 50 minut<br />

(w przypadku ładowarek 150 kW).<br />

Do powyższej listy za moment dołączą – jak<br />

tylko zaistnieją w odczuwalnej liczbie w publicznej<br />

przestrzeni krajów UE – ładowarki<br />

określane mianem ultraszybkich, czyli takie,<br />

których moc znacznie przekracza 150 kW<br />

i oscyluje w granicach od 300 do 500 kW. Ale<br />

ta kwestia szerzej została opisana w ostatnim<br />

rozdziale niniejszej publikacji. Wracając zaś<br />

do powszechnych dziś standardowych ładowarek,<br />

należy wskazać pewną istotną kwestię<br />

dotyczącą tego, gdzie tak naprawdę znajduje<br />

się ładowarka przy prądzie AC, a gdzie przy<br />

prądzie DC. W przypadku tego pierwszego,<br />

przemiennego prądu, rzeczywista ładowarka<br />

to ta, która została wbudowana w samochód.<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Czy skrócenie czasu ładowania dużych samochodów elektrycznych do<br />

około 15 minut (ładowanie do pełna) pomoże gwałtownie przyspieszyć<br />

proces „przesiadania się” społeczeństwa z samochodów<br />

konwencjonalnych na elektryczne, czy też warunków<br />

do spełnienia jest więcej?<br />

Marek Wieruszewski<br />

dziennikarz motoryzacyjny<br />

i youtuber, prowadzący kanał<br />

„Marek Drives”<br />

Możliwość szybkiego ładowania akumulatorów<br />

w samochodach elektrycznych ograniczona jest<br />

m.in. temperaturą i żywotnością. Ładowanie<br />

z tzw. „szybkich ładowarek” do 80% w 30-45 minut<br />

wynika z tego, że akumulatory nagrzewają się.<br />

Można stosować systemy chłodzące, które dodatkowo<br />

zwiększają cenę i masę samochodu, albo<br />

spowolnić ładowanie. Ponadto ciągłe pełne ładowanie<br />

i rozładowywanie akumulatorów może nawet<br />

kilkakrotnie zmniejszyć liczbę cykli ładowania,<br />

zanim akumulatory trzeba będzie wymienić.<br />

W idealnych warunkach należałoby doładowywać<br />

akumulatory w miarę potrzeb korzystając z „wolniejszych”<br />

ładowarek, a szybkie ładowanie (w tym<br />

„do pełna”) zarezerwować na sytuacje awaryjne,<br />

czyli kiedy trzeba samochodem o napędzie elektrycznym<br />

wyjechać w trasę. Tylko legislacja czyniąca<br />

pojazdy spalinowe nieopłacalnymi może<br />

coś zmienić, bo subsydiowanie relatywnie drogich<br />

elektryków nie przekona mas.<br />

70 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

ynek<br />

energii<br />

Ma ona z reguły niewielką moc i ładuje w długim<br />

przedziale czasu. Oznacza to, że nawet<br />

jeśli użytkownik samochodu elektrycznego<br />

przyłączy się do ładowarki wysokiej mocy<br />

– a jego pojazd nie obsługuje ładowania prądem<br />

DC – wówczas wbudowana w samochód<br />

wewnętrzna ładowarka i tak podyktuje właściwe<br />

sobie tempo ładowania baterii. W takim<br />

scenariuszu sam słupek do którego podłącza<br />

się pojazd to de facto gniazdko i prąd. Zupełnie<br />

odmiennie jest w przypadku stacji z ładowaniem<br />

prądem stałym DC (np. przyłącza<br />

CHAdeMO i Mennekes). Tutaj w słupku<br />

do którego przyłączamy pojazd, rzeczywiście<br />

znajduje się ładowarka i to ona ładuje baterie<br />

w tempie zależnym od jej mocy, a w tym czasie<br />

ładowarka AC wbudowana w pojazd pozostaje<br />

nieaktywna. Oczywiście trudno o model<br />

samochodu elektrycznego, który ładujemy<br />

wyłącznie prądem AC, lecz w minionej dekadzie<br />

użytkownicy pojazdów EV czasem mierzyli<br />

się z takimi sytuacjami<br />

Perspektywy dalszego rozwoju stacji<br />

ładowania EV i samych ładowarek<br />

Trudno jest jednym zdaniem określić dalszy<br />

rozwój stacji ładowania pojazdów elektrycznych,<br />

gdyż warunki w Starej Europie oraz<br />

Nowej (Środkowo-Wschodniej) Europie są<br />

zupełnie inne. W Polsce rozwój wypadków<br />

można prognozować w oparciu o ustawę<br />

o elektromobilności, która mówi o potrzebie<br />

stworzenia około 6000 stacji ładowania<br />

pojazdów EV, przy czym stacje te powinny<br />

oferować ładowanie bardzo szybkie, lub ultra<br />

szybkie (ładowarki o mocy powyżej 150 kW)<br />

ponieważ świat motoryzacji elektrycznej przesiada<br />

się właśnie na ładowanie prądem stałym<br />

z ładowarek o bardzo wysokiej mocy. Byłoby<br />

dobrze szybko osiągnąć liczbę choć 3000 stacji<br />

z ładowarkami 100 kW, lecz kwestia ta jest<br />

uwarunkowana kilkoma dodatkowymi czynnikami,<br />

które w Niemczech czy Francji nie<br />

stanowią problemu zaś w Polsce niestety tak.<br />

Chodzi tu m.in. o gotowość lokalnych samorządów<br />

na takie inwestycje, ich możliwości<br />

finansowe oraz chęć współpracy urzędników<br />

z inwestorami. Osobną kwestią – równie ważną<br />

– jest gotowość lokalnych sieci dystrybucji<br />

energii elektrycznej na pojawienie się w obrębie<br />

ich struktur stacji ładowania pobierających<br />

tak duże ilości prądu. Obawy są uzasadnione,<br />

gdyż już dziś w przypadku dużych stacji ładowania,<br />

wyposażonych w wiele ładowarek<br />

i zapełnionych elektrycznymi pojazdami<br />

„po brzegi”, lokalne sieci ulegają czasem odczuwalnemu<br />

przeciążeniu.<br />

Wracając do tempa rozbudowy infrastruktury<br />

w Polsce i Europie Zachodniej, warto odnieść<br />

się do słów Tomasza Tondera, dyrektora ds. PR<br />

i Corporate Affairs Grupy Volkswagen, który<br />

tuż przed targami Poznań Motor Show<br />

<strong>2019</strong> poinformował publicznie, iż Grupa VW<br />

w najbliższej dekadzie planuje wprowadzić<br />

na rynek około 50 modeli samochodów elektrycznych.<br />

Podobnie rzecz się ma za oceanem<br />

– tam na przykład Ford Motor Company ogłosił,<br />

że do 2022 roku globalnie planuje wprowadzić<br />

do oferty około 40 nowych modeli<br />

pojazdów elektrycznych, z czego minimum<br />

16 modeli trafi na rynki europejskie. Oznacza<br />

to, że chcąc nie chcąc nabywcy samochodów<br />

będą musieli przestawić się na samochody<br />

elektryczne, które dziś są co prawda dość<br />

drogie, lecz wraz ze wzrostem ich liczebności,<br />

cena za każdy z nich powinna stopniowo<br />

REKLAMA<br />

Fot. PIXABAY BY JAKUB ORISEK<br />

Fot. 6.<br />

Sieć stacji ładowania samochodów marki Tesla oferuje coraz szybsze ładowarki.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

71

ynek<br />

energii<br />

spadać. Bez nadążającej za zmianami infrastruktury<br />

cała operacja nie uda się, o czym<br />

globalni producenci samochodów doskonale<br />

wiedzą i dlatego już dziś wdrażają działania<br />

na rzecz wspierania rozwoju sieci stacji ładowania<br />

EV. Patrząc na poszczególne rynki<br />

europejskie trzeba wskazać na Norwegię jako<br />

rynek na którym synergiczny efekt inwestycji<br />

w infrastrukturę oraz w dopłaty do pojazdów<br />

EV czyniące je bardziej dostępnymi dla obywateli<br />

kraju, jest najbardziej widoczny. Tam<br />

już pod koniec 2017 roku statystyki ujawniły,<br />

że udział pojazdów elektrycznych w całościowej<br />

sprzedaży samochodów nowych, przekroczył<br />

50% zaś ilość zbudowanych stacji<br />

ładowania – z przewagą szybkich lub super<br />

szybkich ładowarek – pod koniec 2018 wyceniana<br />

była na około 10 tysięcy.<br />

W Polsce problemem jest nie tylko brak stacji<br />

i zbyt wolny przyrost ich liczby. Wielu<br />

komentatorów mówi też o niedopracowaniu<br />

w temacie lokalizacji takich stacji. Statystyki<br />

wskazują na to, że w naszym kraju 75% przypadków<br />

ładowania pojazdów EV to ładowanie<br />

w trakcie pracy na parkingu firmowym (trochę<br />

mniej niż połowa tych przypadków) oraz ładowanie<br />

przy domu na terenie własnej posesji<br />

(ponad połowa z tych 75%), zaś zaledwie 25%<br />

to przypadki ładowania w trakcie podróży lub<br />

na terenie miasta czyli w przestrzeni publicznej.<br />

Oznacza to, że obok autostrad i dróg ekspresowych,<br />

szczególny akcent powinno się<br />

położyć w Polsce na osiedla wielorodzinne<br />

z prywatnymi posesjami – to stąd głównie rekrutują<br />

się nabywcy pojazdów elektrycznych,<br />

a ten fakt wydaje się być pominięty przez<br />

Ustawodawcę w ustawie o elektromobilności.<br />

Na rozwój sieci stacji ładowania spory wpływ<br />

może mieć w najbliższej przyszłości sama<br />

ewolucja i rozwój modułów ładujących oraz<br />

baterii montowanych w pojazdach elektrycznych.<br />

Powody są dwa i doskonale obrazują<br />

je następujące wydarzenia. Po pierwsze<br />

na początku bieżącego roku przy niemieckiej<br />

autostradzie A8 uruchomiono publiczną i bezpłatną<br />

stację ładowania prądem DC, na której<br />

można się podłączyć do ładowarek o mocy<br />

450 kW. Jest to w pewnym sensie test, gdyż<br />

do tej pory tak mocne i szybkie ładowarki<br />

w infrastrukturze praktycznie nie funkcjonowały.<br />

Niemiecka prasa doniosła, że to właśnie<br />

tam prototyp elektrycznego pojazdu marki<br />

Porsche, którego bateria cechuje się pojemnością<br />

90 kWh, został naładowany do pełna<br />

w mniej więcej 10 minut, przy czym zasięg<br />

100 km osiągnięto już po 3 minutach ładowania.<br />

Po drugie, Honda wraz z CalTech i Jet<br />

Propulsion Lab (NASA) poinformowały oficjalnie<br />

o postępach prac nad bateriami fluorowo-jonowymi<br />

zamiast litowo-jonowych. Okazuje<br />

się, że ogniwa takie osiągają wielokrotnie<br />

większą gęstość energii przy jednoczesnej<br />

niższej masie własnej. Oznacza to nie tylko<br />

potężne wydłużenie zasięgu samochodu lecz<br />

również „odchudzenie” pojazdu o odczuwalną<br />

ilość kilogramów, co dodatkowo synergicznie<br />

wspiera zwiększanie zasięgu samochodów<br />

elektrycznych. W przyszłości udane połączenie<br />

tych dwóch rozwiązań – ultraszybkich<br />

ładowarek i ultrapojemnych baterii – może<br />

Fot. PIXABAY<br />

Fot. 7.<br />

Stacja ładowania EV z prądem AC<br />

i DC na londyńskim przedmieściu.<br />

Fot. PIXABAY.<br />

sprawić, ze zagęszczanie sieci stacji ładowania<br />

wcale nie będzie aż tak potrzebne. Może<br />

nawet dojść do tego, że wiele stacji będzie<br />

wykorzystywanych w zbyt małym stopniu<br />

by mówić o opłacalności ich utrzymywania.<br />

To oczywiście spekulacje i przewidywania,<br />

jednakże obarczone sporą dozą prawdopodobieństwa.<br />

W ramach podsumowania<br />

Jeśli opisana powyżej technologia baterii<br />

fluorowo-jonowych przejdzie pomyślnie etap<br />

testów i zostanie wykorzystana w przemyśle<br />

samochodowym przy produkcji pojazdów<br />

elektrycznych, będziemy świadkami rewolucji.<br />

Należy jednak mieć na uwadze wpływ<br />

ultraszybkich ładowarek na takie baterie. Dziś<br />

wiadomo, że obecnie stosowane baterie litowo<br />

-jonowe w wyniku częstego ładowania bardzo<br />

mocnym prądem z ładowarek o mocy rzędu<br />

450 kW, mają skłonność do przegrzewania<br />

się, szybszej utraty pojemności i w efekcie<br />

stopniowego ograniczania zasięgu pojazdu, co<br />

znowu wprowadza nas w błędne koło zagęszczania<br />

infrastruktury stacji ładowania. Czy<br />

podobnie może się stać z bateriami fluorowo<br />

-jonowymi? Czas pokaże – pod warunkiem,<br />

że wejdą do użycia w najbliższej przyszłości.<br />

Łukasz Lewczuk<br />

Fot. 8.<br />

Typowe 3- lub 4-letnie stacje ładowania EV w dużych miastach są już dziś zbyt wolne.<br />

Na podstawie materiałów publikowanych<br />

m.in. przez: Eaton Electric Sp. z o.o., Solsum<br />

Sp. z o.o., ABB, Greenway Polska, PKN<br />

Orlen, Grupa VW Polska,<br />

Ford Motor Company, Grupa MTP,<br />

PRE Edward Biel, Garo Polska,<br />

Grupa Kapitałowa Energa<br />

i Phoenix Contact.<br />

72 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

udynek<br />

inteligentny<br />

PROMOCJA<br />

SERWER COMEXIO<br />

Uniwersalne i łatwe w programowaniu serce inteligentnego budynku<br />

Na rynku systemów automatyki budynkowej, oprócz systemów bardzo popularnych i wspieranych<br />

przez wielu producentów, takich jak KNX/EIB, występują również rozwiązania firmowe przeznaczone<br />

do „inteligentnego” zarządzania budynkiem, domem czy mieszkaniem. Regularnie pojawiają<br />

się nowe systemy oraz nowe gamy produktów.<br />

System COMEXIO pozytywnie wyróżnia<br />

się na tle licznych rozwiązań oferowanych<br />

przez firmy produkujące urządzenia do „inteligentnych”<br />

instalacji. Wielozadaniowość,<br />

otwartość na standardy, takie jak: KNX/EIB,<br />

DALI, EnOcean czy 1-wire, zarządzanie<br />

zdalne za pośrednictwem przeglądarki<br />

www z urządzeń przenośnych (typu iPod,<br />

iPhone, iPad oraz wyposażonych w system<br />

Android lub Windows), a do tego łatwość<br />

instalacji i programowania oraz atrakcyjna<br />

cena – to cechy, które charakteryzują urządzenia<br />

COMEXIO. System jest produkowany<br />

przez niemiecką firmę COMEXIO,<br />

spółkę zależną GREINER Schaltanlagen<br />

GmbH, która od 60 lat działa na rynku urządzeń<br />

elektrycznych. Pełna kompatybilność<br />

z KNX/EIB pozwala na wykorzystanie<br />

olbrzymiej liczby urządzeń produkowanych<br />

w tym standardzie. Oprócz tego serwer<br />

jest wyposażony m.in. w port 1-wire, który<br />

umożliwia zrealizowanie bardzo ekonomicznego<br />

pomiaru temperatury za pomocą<br />

niedrogich magistralowych czujek 1-wire<br />

(koszt ok. 30 zł/szt.). Podłączając czujki<br />

magistralowe bezpośrednio do serwera<br />

COMEXIO, zrealizujemy pomiar tempera-<br />

74 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

udynek<br />

inteligentny<br />

Rys. 1. Wizualizacja mieszkania wykorzystanego do zaprojektowania<br />

Rys. 2.<br />

prostego systemu inteligentnego<br />

budynku.<br />

Projekt oświetlenia mieszkania z podziałem na przyciski<br />

i odbiorniki świetlne.<br />

tury w całym domu niewielkim kosztem. Jeżeli<br />

mierzymy temperaturę w jednym punkcie<br />

pomieszczenia (z reguły przy łączniku<br />

światła), to koszt pomiaru temperatury w całym<br />

domu to najwyżej kilkaset złotych – przy<br />

10 pomieszczeniach to kwota rzędu 300 zł!<br />

Nowoczesne systemy inteligentnego budynku<br />

często opierają się na wykorzystaniu<br />

serwerów do zarządzania automatyką budynkową.<br />

Producent systemu COMEXIO<br />

ułatwia integratorom zaprogramowanie<br />

takich systemów, dając możliwość wykorzystania<br />

interfejsu graficznego do ich programowania.<br />

Łatwość i możliwości programowania<br />

serwera COMEXIO przedstawię<br />

na podstawie sterowania oświetleniem małego<br />

mieszkania. Systemy większych obiektów<br />

projektuje się podobnie, multiplikując<br />

Rys. 3. Schemat elektryczny podłączeń źródeł światła i sterowania oświetleniem.<br />

fragmenty projektów, podobnych do przedstawionych<br />

w dalszej części artykułu. Do<br />

projektu wybrałem dwupokojowe mieszkanie,<br />

zwizualizowane na rys. 1.<br />

Etap projektowania można rozpocząć<br />

od przygotowania schematycznego planu<br />

mieszkania za pomocą bezpłatnego programu<br />

– Plannera Comexio, który jest dostępny<br />

na stronie producenta. To webowe<br />

narzędzie umożliwia przygotowanie planu<br />

obiektu, podzielenie go na pomieszczenia<br />

oraz automatyczne dobranie rodzaju i liczby<br />

fizycznych modułów elektrycznych, koniecznych<br />

do zrealizowania założonego<br />

zadania.<br />

W każdym z pomieszczeń należy zaznaczyć,<br />

jakie funkcje będą w nim wykorzystywane.<br />

W naszym przypadku będzie to światło<br />

– dodajemy więc po jednym odbiorniku<br />

świetlnym oraz przycisku odpowiadającym<br />

za jego sterowanie (rys. 2). Dla uproszczenia<br />

można przyjąć, że będą to tzw. przyciski<br />

dzwonkowe, których naciśnięcie spowoduje<br />

włączanie źródeł światła, a kolejne naciśnięcie<br />

– ich wyłączanie.<br />

Po naniesieniu potrzebnych funkcji kalkulator<br />

wylicza, ile wejść i wyjść zostanie<br />

wykorzystanych oraz gdzie można je podłączyć.<br />

W tym przypadku będzie to dokładnie<br />

5 wejść binarnych (I1–I5) i 5 wyjść przekaźnikowych<br />

230 VAC (Q1–Q5). Schemat<br />

elektryczny podłączeń będzie wyglądał tak,<br />

jak na rys. 3. W tym miejscu należy przypomnieć<br />

zasady układania instalacji inteligentnego<br />

budynku. W przypadku systemu<br />

magistralowego, jakim jest np. KNX, przewód<br />

sterujący można układać w tzw. pętli<br />

otwartej, tj. od punktu do punktu, powracając<br />

do początku magistrali, bez podłączania<br />

przewodów drugiego końca magistrali. Natomiast<br />

w przypadku wykorzystania sterowania<br />

za pomocą wejść logicznych, o czym<br />

traktuje ten artykuł, przewody sterujące<br />

układa się w gwiazdę.<br />

Po wykonaniu odpowiednich podłączeń<br />

instalacji można przejść do programowania<br />

systemu inteligentnego budynku. Aby<br />

zaprogramować taki prosty system, wystarczy<br />

minimalna znajomość zasad programowania.<br />

Dzięki czytelnemu opisaniu wejść<br />

i wyjść w oprogramowaniu uzyskuje się<br />

przejrzystość instalacji fizycznej i jej wirtualnego<br />

zobrazowania. Wszystkie elementy<br />

w oprogramowaniu łączone są w sposób<br />

blokowy, co bardzo ułatwia wdrożenie.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

75

udynek<br />

inteligentny<br />

Rys. 4.<br />

Widok okna przeglądarki po zalogowaniu się do IO-Servera.<br />

Rys. 6.<br />

Rys. 7.<br />

Bloki używane w programie graficznym są<br />

w rzeczywistości podprogramami systemu<br />

automatyki, zgromadzonymi w bibliotece<br />

dostarczanej przez producenta. Niektórzy<br />

producenci umożliwiają zaawansowanym<br />

integratorom tworzenie własnych bloków<br />

i umieszczanie ich w bibliotece oprogramowania<br />

z przeznaczeniem do późniejszego<br />

wykorzystania.<br />

Kolejnym krokiem, który należy zrealizować,<br />

jest zasilenie serwera (w tym przypadku<br />

stosuje się zasilacz napięcia 24<br />

VDC) oraz podłączenie serwera do lokalnej<br />

sieci komputerowej. Aby skomunikować<br />

się z urządzeniem w przeglądarce, należy<br />

wpisać domyślny adres programowanego<br />

serwera oraz login i hasło, dołączone<br />

w instrukcji do urządzenia. Następnie należy<br />

przejść do części programowej, klikając<br />

ikonę odświeżenia:<br />

W tej chwili na ekranie powinien ukazać<br />

się pusty panel programowania z ikoną „+”.<br />

Po wybraniu i nazwaniu nowej karty (np.<br />

DOM) powinno ukazać się okno pokazane<br />

na rys. 4.<br />

Po dodaniu nowej karty można już przejść<br />

do programowania. W tym celu należy<br />

wybrać z menu głównego po lewej stronie<br />

zakładkę „F. logiczne”. Po prawej stronie<br />

pojawi się wybór funkcji, m.in. wejścia/<br />

wyjścia. Po przejściu do podmenu powinniśmy<br />

zobaczyć obszar z wymienionymi elementami<br />

IO-Servera. Aby przypisać własne<br />

Schemat pojedynczego obwodu sterowania oświetleniem z wykorzystanie przekaźnika<br />

impulsowego bistabilnego.<br />

Schemat podstawowego sterowania oświetleniem całego mieszkania.<br />

Rys. 5.<br />

Zobrazowanie wejść/wyjść serwera<br />

z przypisanymi własnymi nazwami<br />

poszczególnych pól wykorzystywanych<br />

w projekcie.<br />

nazwy poszczególnym wejściom/wyjściom,<br />

wystarczy je przeciągnąć na pole robocze.<br />

Po kliknięciu ikony klucza włączy się edytor<br />

i umożliwi zmianę opisu pola (rys. 5).<br />

W tym momencie można rozpocząć właściwe<br />

programowanie systemu. Polega ono<br />

na przeciąganiu potrzebnych elementów<br />

na pole robocze – elementy można nazywać<br />

i łączyć z funkcjami logicznymi. Elementy<br />

łączy się, wskazując wejście lub wyjście i,<br />

z wciśniętym lewym przyciskiem myszy,<br />

wskazując wejście/wyjście, z którym ma<br />

być połączony. Należy zauważyć, że końcówki<br />

mają różne kształty – trójkątny (cyfrowy)<br />

oraz okrągły (analogowy). Możliwe<br />

jest łączenie wyłącznie wyjść i wejść tego<br />

samego rodzaju.<br />

Dzięki wykorzystaniu (przeciągnięciu<br />

na pole robocze) modułu logicznego „Przekaźnik<br />

Bi/R/S” (przekaźnik impulsowy bistabilny<br />

z dodatkowymi wejściami „Reset”<br />

i „Set”), znajdującego się w menu funkcji<br />

„Moduły logiczne” – „Logika”, i połączenie<br />

go z wybranym wejściem (I1) i wyjściem<br />

(Q1) powstał prosty układ sterowania, realizujący<br />

zapalenie i gaszenie jednego obwodu<br />

oświetleniowego przypisanego do przedpokoju<br />

(rys. 6)<br />

Aby zrealizować sterowanie oświetleniem dla<br />

całego omawianego mieszkania, wystarczy<br />

powielić sekwencje dla pozostałych wejść<br />

i wyjść. Schemat logiczny będzie wówczas<br />

wyglądał tak, jak na rys. 7.<br />

76 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

udynek<br />

inteligentny<br />

Rys. 8.<br />

Zaprogramowanie funkcji wyłączenia całego oświetlenia mieszkania po podwójnym kliknięciu przycisku w przedpokoju.<br />

Rys. 9.<br />

Zaprogramowanie funkcji włączenia całego oświetlenia mieszkania po długim wciśnięciu przycisku w sypialni.<br />

W tym momencie etap programowania<br />

mamy już za sobą, teraz wystarczy wcisnąć<br />

przycisk „Play” , aby cały układ w zakładce<br />

zaczął działać, tzn. aby zaprogramowana<br />

logika została uruchomiona w serwerze.<br />

Wykorzystując bardziej zaawansowane<br />

modele, można stworzyć w łatwy sposób<br />

funkcje centralne, np. „Wyjście – gaszenie<br />

wszystkich świateł”, które będzie bardzo<br />

przydatne, gdy wychodzi się z domu. Do<br />

tego celu można użyć np. blok logiczny<br />

„Podwójny klik” z zakładki „Logika” i powiązać<br />

go z przyciskiem światła w przedpokoju.<br />

Blok ten zlicza liczbę szybkich<br />

kliknięć przycisku (jedno kliknięcie lub podwójne<br />

kliknięcie) i wykonuje żądaną funkcję.<br />

W tym przypadku dwa szybkie kliknięcia<br />

zgaszą światła w całym domu, a jedno<br />

kliknięcie będzie w dalszym ciągu zapalać<br />

i gasić światło tylko w przedpokoju (rys. 8).<br />

Podobną funkcję możemy zastosować,<br />

gdy chcemy, aby zapaliły się wszystkie<br />

światła w mieszkaniu, np. gdy będąc<br />

w nocy w sypialni, usłyszymy coś niepokojącego.<br />

Dla przycisku w sypialni możemy<br />

zastosować blok logiczny „T krótki/<br />

długi”, który sprawdza czas wciśnięcia<br />

przycisku i w zależności od czasu przyciśnięcia<br />

realizuje żądaną funkcję. Jeśli<br />

wciśniemy i puścimy przycisk, to zapali<br />

się tylko światło w sypialni. Gdy jednak<br />

wciśniemy i chwilę przytrzymamy przycisk,<br />

wówczas włączy się oświetlenie we<br />

wszystkich pomieszczeniach, abyśmy mogli,<br />

mając już włączone wszędzie światło,<br />

sprawdzić, co się stało (rys. 9).<br />

W ten oto prosty sposób można zaprogramować<br />

inteligentne sterowanie oświetleniem.<br />

Program daje bardzo wiele ciekawych<br />

możliwości, których wykorzystanie<br />

zależy od wyobraźni i umiejętności osoby<br />

programującej system. Mam nadzieję,<br />

że przekonałem czytelników, iż tworzenie<br />

tzw. inteligentnych instalacji nie jest aż tak<br />

skomplikowane, jakby się mogło wydawać.<br />

Więcej informacji www.inteligentny-e-dom.pl<br />

oraz www.automatyka-knx.pl.<br />

Piotr MACIOŁEK<br />

Specjalista w dziedzinie automatyki<br />

inteligentnych budynków.<br />

Wykładowca na kursach programowania<br />

systemów automatyki budynkowej<br />

w firmie Aptom System<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

77

udynek<br />

inteligentny<br />

PROMOCJA<br />

YESLY – czas na komfort w Twoim domu<br />

Jednym z tematów aktualnego wydania jest budynek inteligentny, dlatego z przyjemnością chcemy<br />

przedstawić system YESLY.<br />

YESLY daje wolność. Możesz rozpocząć już od jednego elementu<br />

i powoli zwiększać ilość elementów, aż na cały dom. Podłącz<br />

je do istniejącej instalacji bez kosztownych remontów i specjalnych<br />

magistrali sterowniczych. Cała komunikacja z telefonem i bezprzewodowymi<br />

przyciskami odbywa się za pomocą Bluetooth.<br />

Konfiguruj i steruj za pomocą swojego telefonu<br />

To proste, potrzebujesz tylko smartfona z systemem Android lub<br />

iOS. Konfiguracja odbywa się za pomocą aplikacji Finder Toolbox,<br />

a użytkowanie za pomocą Finder YESLY. Możesz podzielić cały<br />

swój dom na pokoje. Każdy z użytkowników może sterować całością<br />

domu, lub tylko wybranymi pokojami albo strefami.<br />

Połącz się w prosty sposób do Google Home i Amazon Alexa dzięki<br />

bramce YESLY Gateway. Teraz możesz sterować domem z YESLY<br />

z dowolnego miejsca, jeśli tylko możesz podłączyć się do usług Google<br />

lub Amazon. Dzięki prostej konfiguracji możesz wybrać, które<br />

elementy mają być dostępne wyłącznie z sieci lokalnej, a do których<br />

dopuszczalny jest dostęp zdalny. Pozwala to na zwiększenie bezpieczeństwa.<br />

Mnogość zastosowań i prostota<br />

Aktuator (aktor) 13.22 i sterownik rolet 13.S2<br />

Są to urządzenia dwukanałowe – pozwalają na niezależne sterowanie<br />

dwoma odbiornikami za pomocą zwykłych monostabilnych<br />

przycisków:<br />

• sterowanie oświetleniem<br />

(13.22),<br />

• sterowanie roletami<br />

(13.S2),<br />

• automat do klatek schodowych<br />

(13.22),<br />

• podtrzymanie działania<br />

odbiornika na określony<br />

czas (13.22),<br />

• uruchomienie innych<br />

urządzeń elektrycznych<br />

(13.22).<br />

I wiele innych.<br />

78 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

udynek<br />

inteligentny<br />

Parametry techniczne elementów wykonawczych<br />

13.22/13.S2<br />

• 2 niezależne i programowane kanały,<br />

• 2 styki zwierne 6 A -230 V AC,<br />

• programowanie przez aplikację na smartfona<br />

z iOS lub Androidem,<br />

• 2 wejścia włączników instalacyjnych (jedno na kanał),<br />

• do 5 podświetlanych przycisków,<br />

• zasilanie 230 V AC (50/60 Hz),<br />

• kompatybilny z gniazdami i przełącznikami ściennymi,<br />

• kompatybilny z bezprzewodowymi przyciskami Bluetooth.<br />

15.21 – ściemniacz<br />

• komunikacja Bluetooth,<br />

• 1 wyjście 150 W LED, 300 W halogen,<br />

• 7 funkcji,<br />

• sterowanie zboczem narastającym lub opadającym,<br />

• zabezpieczenie przed przegrzaniem i zwarciem,<br />

• programowanie przez aplikację na smartfona<br />

z iOS lub Androidem,<br />

• zasilanie 230 V AC (50/60 Hz),<br />

• kompatybilny z bezprzewodowymi przyciskami Bluetooth,<br />

• kompatybilny z gniazdami i przełącznikami ściennymi.<br />

Ściemniacz oświetlenia 15.21<br />

Potrzebujesz przyjemniejszej<br />

atmosfery w pokoju?<br />

Oglądasz film? Chcesz zostawić<br />

delikatne oświetlenie<br />

w pokoju dziecięcym na czas<br />

zasypiania i wyłączyć je jak<br />

dziecko zaśnie?<br />

Te funkcjonalności zapewni<br />

Ci nasz ściemniacz 15.21.<br />

Wystarczy podłączyć go<br />

do istniejącej instalacji<br />

i upewnić się, że źródła<br />

światła są ściemnialne.<br />

Uwolnij się od kosztownych remontów<br />

YESLY to nie tylko elementy wykonawcze. To też bezprzewodowe<br />

i bezbateryjne przyciski. Jeśli pojawi się potrzeba dodania wyłącznika,<br />

to można to zrealizować instalując przycisk BEON. Nie musi<br />

być przytwierdzony do żadnej powierzchni. Jest dostępny w dwóch<br />

kolorach – czarnym i białym.<br />

Dzięki magnetycznej podstawce możesz zainstalować go na lodówce,<br />

przy szafce albo na lampie, którą zamierzasz sterować.<br />

W zestawie znajduje się też specjalna<br />

magnetyczna nalepka.<br />

Można dzięki niej przytwierdzić<br />

bezprzewodowy przycisk do niemetalicznych<br />

powierzchni.<br />

YESLY może być niewidoczne<br />

Całość sterowania bezprzewodowego<br />

można zrealizować za pomocą telefonu,<br />

a dom wyposażyć w monostabilne i bistabilne łączniki<br />

przewodowe podłączone do modułów YESLY. Zapewni to klasyczny<br />

wygląd i funkcjonalność, ale jednocześnie nowoczesność<br />

i wygodę.<br />

System Finder YESLY nie wymaga prowadzenia specjalnych przewodów<br />

sterowniczych w ścianach. Bez wygórowanych kosztów<br />

można go zainstalować w istniejącej instalacji elektrycznej. Dzięki<br />

swojej konstrukcji nie musi być instalowany w specjalnych rozdzielnicach<br />

schowanych np. w garażu.<br />

Jeśli to co widzisz działa, to znaczy, że niewidoczne spełnia<br />

swoją rolę.<br />

Stanisław Rak<br />

Finder Polska Sp. z o.o.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

79

automatyka<br />

budynkowa<br />

Czujniki ruchu i obecności<br />

– różnice w technologii i zastosowaniach. Część 1<br />

W dobie automatyzacji coraz większej liczby procesów i instalacji w naszych domach i biurach,<br />

znaczenie czujników ruchu i czujników obecności gwałtownie wzrosło – równie gwałtownie jak<br />

nasze wymagania wobec nich. By im sprostać producenci zaczęli wprowadzać nowe technologie<br />

i metody detekcji ludzi na określonej powierzchni oraz poszerzać gamę tych produktów o kolejne<br />

typy i podtypy. Oferta jest dziś tak szeroka i zróżnicowana, że aby dobrać optymalną czujkę<br />

dla swoich potrzeb, inwestorom oraz ich doradcom niezbędna stała się dość gruntowna wiedza<br />

z zakresu różnic w technologii i zastosowaniu każdego z kilku podstawowych rodzajów czujników.<br />

Fot. LANGE ŁUKASZUK<br />

Fot. 1.<br />

Co różni czujniki obecności<br />

od czujników ruchu<br />

Na system zarządzania inteligentnym budynkiem,<br />

sterowania oświetleniem w domu lub<br />

biurze, jak też sterowania instalacją alarmową<br />

w obiekcie przemysłowym, składa się wiele<br />

elementów, lecz żaden nie ma tak fundamentalnego<br />

znaczenia jak czujniki ruchu i czujniki<br />

obecności, zwane potocznie czujkami. Właśnie<br />

one stanowią o skuteczności całego systemu,<br />

na którą wpływ mają nie tylko ilość i sposób ich<br />

rozmieszczenia, ale też rodzaj zastosowanych<br />

czujników i technologia do tego wykorzystana.<br />

Zanim jednak przejdziemy do szczegółowego<br />

omówienia poszczególnych technologii stosowanych<br />

w czujnikach ruchu i czujnikach obecności,<br />

musimy rozstrzygnąć kwestię nazewnictwa<br />

i tego, co instalatorzy rozumieją pod terminami<br />

„detekcja ruchu” i „detekcja obecności”. Sprawa<br />

nie jest oczywista, ponieważ logika podpowiada,<br />

że skoro ktoś się porusza w polu wykrywania, to<br />

zarazem jest tam obecny. Dlatego można się spotkać<br />

ze stwierdzeniami, iż na dobrą sprawę jedne<br />

i drugie czujniki to tożsame urządzenia, a podział<br />

jest poprowadzony sztucznie i niepotrzebnie –<br />

wszak wykrycie ruchu to nic innego, jak stwierdzenie,<br />

że ktoś jest obecny w polu wykrywania.<br />

I nie ma większego znaczenia czy ta obecność<br />

trwa 2-3 sekundy, czy też rozciąga się na całe minuty.<br />

Problem pogłębia również fakt, iż czujniki<br />

ruchu i obecności nie muszą się różnić zastosowaną<br />

w nich technologią, przeciwnie – najczęściej<br />

bazują na wspólnym rozwiązaniu jakim jest detekcja<br />

w oparciu o podczerwień, a to dodatkowo<br />

gmatwa zrozumienie różnic między nimi.<br />

W rzeczywistości z punktu widzenia logiki, czujniki<br />

ruchu i czujniki obecności są tym samym –<br />

oba urządzenia wykrywają ruch i potwierdzają,<br />

że w danym obszarze stwierdziły czyjąś obecność,<br />

jednak różne nazewnictwo podyktowane<br />

jest odmienną dokładnością wykrywania ruchu.<br />

To fundamentalna kwestia rzutująca na nieco<br />

inne zastosowania każdego z tych dwóch rodzajów<br />

czujników. Odmienne nazewnictwo ma<br />

IR Quattro Slim to czujnik podtynkowy na podczerwień z częścią zewnętrzną o grubości<br />

tylko 4 mm.<br />

po prostu od razu sugerować czułość i dokładność,<br />

a zatem i wynikającą z tego specyfikę zastosowania.<br />

Typowe czujniki obecności wykrywają nie tylko<br />

aktywne przemieszczanie się ludzi, ale przede<br />

wszystkim bardzo nikłe ruchy, niewielkie zmiany<br />

w pozycji osób przebywających niemal nieruchomo<br />

w polu wykrywania (np. użytkownik<br />

czytający książkę siedząc w fotelu i wykonujący<br />

nieznaczne ruchy przy przewracaniu kolejnych<br />

kartek), zaś czujniki ruchu to specjaliści od detekcji<br />

ruchu polegającego na aktywnym przemieszczaniu<br />

się z miejsca w miejsce w obrębie strefy<br />

wykrywania (użytkownik przechodzący w poprzek<br />

pomieszczenia, spacerujący w kółko podczas<br />

rozmowy telefonicznej itp.). Drobne ruchy<br />

osób siedzących lub leżących w jednym miejscu<br />

w obrębie strefy wykrywania to zdecydowanie<br />

nie ich domena. Ale dlaczego tak jest, a raczej<br />

z czego to wynika? O tym w kolejnym rozdziale.<br />

Rodzaje czujników ruchu i obecności oraz<br />

zasada ich działania<br />

Do najdłużej i najpowszechniej stosowanych<br />

czujników ruchu należą czujniki oznaczane symbolem<br />

PIR (Passive Infra Red), opierające się<br />

na detekcji promieniowania cieplnego wykrywanych<br />

obiektów. Czujniki te reagują na poruszające<br />

się źródła ciepła – bo to właśnie ono sprawia,<br />

że ludzie emitują promieniowanie podczerwone.<br />

Głównym elementem tych czujników jest tzw. pirosensor<br />

– elektroniczny moduł reagujący na pojawienie<br />

się obiektu emitującego promieniowanie<br />

cieplne i poruszającego się w obszarze wykrywania,<br />

który podzielony jest – najczęściej przy<br />

wykorzystaniu tzw. multisoczewek (soczewek<br />

fresnela) – na strefy promieniście rozchodzące się<br />

od czujnika i zwężające się ku niemu. Pirosensor<br />

najpierw rejestruje ciepły obiekt wyróżniający się<br />

80 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

automatyka<br />

budynkowa<br />

Fot. HAGER<br />

Fot. 2.<br />

EE880 to sufitowy czujnik ruchu<br />

Infra Red 360 stopni (IP54).<br />

istotnie wyższą temperaturą w stosunku do tła –<br />

otoczenie i powietrze też ma swoją temperaturę<br />

i jest swoistym jednolitym tłem dla wszystkich<br />

obiektów. Rejestracja obiektu o wyższej temperaturze<br />

to dopiero pierwszy krok. Kolejnym jest<br />

jego przejście w poprzek stref, a raczej z jednej<br />

strefy do drugiej. Właśnie to przejście wywołuje<br />

w pirosensorze skok napięcia, przetwarzany przez<br />

system w impuls elektroniczny, który informuje<br />

centralkę o rejestracji ruchu jakiegoś obiektu –<br />

człowieka lub zwierzęcia. Istotne jest tu wystąpienie<br />

obu czynników jednocześnie: promieniowania<br />

podczerwonego i jego aktywnego ruchu<br />

przecinającego strefy wykrywania. Jeśli czujnik<br />

wykryje źródło ciepła, lecz nie będzie ono się<br />

przemieszczać, wówczas nie zadziała. Tak samo<br />

może się zdarzyć, gdy osoba idzie w linii prostej<br />

„na czujnik” i przez cały czas znajduje się w jednej<br />

strefie obszaru wykrywania. Oczywiście osoba<br />

taka w końcu przetnie granice stref wykrywania,<br />

ale stanie się to dopiero wtedy, gdy mocno zbliży<br />

się do czujnika. Podobnie w sytuacji gdy obiekt<br />

się przemieszcza, lecz nie emituje promieniowania<br />

podczerwonego – w takim scenariuszu również<br />

nie dojdzie do reakcji czujnika PIR. Dlatego<br />

optymalną sytuacją jest taka, w której obiekt emituje<br />

ciepło i przemieszcza się aktywnie w poprzek<br />

stref wykrywania. W tym punkcie warto wrócić<br />

do miejsca, w którym mowa jest o multisoczewkach<br />

i strefach wykrywania: tu właśnie uwidacznia<br />

się główna różnica między czujnikami ruchu<br />

PIR, a czujnikami obecności PIR. Te pierwsze<br />

posiadają od kilkuset do maksymalnie półtora<br />

tysiąca pojedynczych stref wykrywania, zaś te<br />

drugie startują od około 1,5 tysiąca i dochodzą<br />

do dwukrotnie większego zagęszczenia stref wykrywania,<br />

co powoduje że wychwytują znacznie<br />

mniejsze ruchy, takie jak pstryknięcie palcami czy<br />

nieznaczne obrócenie głowy o 2-3 centymetry.<br />

Coraz częściej stosowanymi czujnikami ruchu<br />

i jednocześnie obecności są czujniki oparte na falach<br />

ultradźwiękowych. Fale te (o częstotliwości<br />

np. 40 kHz) wysyłane są aktywnie przez czujnik<br />

i obejmują całe pomieszczenie. Ich odbicie<br />

analizowane jest zgodnie z zasadą Dopplera.<br />

Czujniki ultradźwiękowe reagują niezawodnie<br />

nawet na najmniejsze ruchy lub przemieszczenia<br />

obiektów w przestrzeni wykrywania i są sprawne<br />

w dużych zakresach temperatur: od -30ºC<br />

do nawet +50ºC. Wykrywają ruch nawet wtedy,<br />

gdy od poruszającej się osoby dzieli je np. ścianka<br />

działowa. Ich słabością jest to, że nie odróżniają<br />

obiektów żywych od przedmiotów martwych,<br />

dlatego często łączy się je z czujnikami<br />

PIR, aby zaoferować użytkownikom urządzenie<br />

łączące najlepsze cechy obu technik.<br />

Fot. 3.<br />

Model EE816 jest czujnikiem<br />

obecności IR opracowanym dla<br />

systemów DALI.<br />

Bardzo czułymi czujnikami ruchu i obecności<br />

są też czujniki oparte na emisji fal wysokiej<br />

częstotliwości – chodzi tu o zakresy rzędu<br />

5,8 GHz. Fale te mogą przechodzić przez szklane<br />

ściany lub ścianki z lekkich materiałów (np.<br />

gipsokarton) oraz drewniane drzwi. Ich powracające<br />

do czujnika echo przechodzi analizę przez<br />

moduł elektroniczny i jeżeli wewnątrz obszaru<br />

wykrywania ruch obiektu zmieni obraz echa,<br />

wówczas czujnik wyśle impuls do centralki.<br />

Ich ogromną zaletą jest możliwość montażu za<br />

podwieszanym sufitem, dzięki czemu dla intruza<br />

stają się całkowicie niewidoczne.<br />

Różnice w zastosowaniu<br />

i roli czujników ruchu<br />

oraz czujników obecności<br />

Pierwszy rozdział niniejszej analizy po krótce<br />

wyjaśnił już różnice między czujnikami ruchu<br />

Fot. HAGER<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Czy czujnik obecności wykrywa moją obecność nawet gdy się nie poruszam?<br />

Jacek Grenda,<br />

kierownik produktu Hager<br />

Group Product Management<br />

Department<br />

Powyższe pytanie jest bardzo często zadawane przez osoby<br />

zainteresowane montażem czujników w swoich pomieszczeniach.<br />

Większość dostępnych na rynku czujników ruchu<br />

działa z wykorzystaniem zasady pomiaru temperatury<br />

i wykrycia jej zmiany w obszarze detekcji tzw. PIR czyli<br />

Passive Infra Red (pasywny czujnik podczerwieni). Ruch<br />

osób zostaje wykryty jako zmiana obszaru ciepła generowana<br />

przez nasze ciała w stosunku do stałej temperatury<br />

otoczenia. Zmiana ciepła jest wykrywana w obszarze pól<br />

detekcji, czyli nasz ruch musi być związany z przesunięciem<br />

się ciepła z jednej w kolejną ze stref czujnika. Tutaj<br />

pojawia się znacząca różnica, która odróżnia czujniki ruchu<br />

od czujników obecności. Standardowe czujniki, których<br />

głównym zadaniem jest wykrycie ruchu związanego<br />

z poruszaniem się np. w korytarzu, czy wejściem do pomieszczenia,<br />

mają pola detekcji podzielone na 50 do 200<br />

segmentów odpowiedzialnych za wykrycie zmiany ciepła<br />

w ich obszarze. W czujnikach obecności odpowiedzialnych<br />

za wykrycie obecności w pomieszczeniach biurowych<br />

czy toaletach stosuje się podział na 250 do ponad<br />

1500 segmentów. Ta różnica sprawia, że czujnik ruchu<br />

wymaga stanowczego ruchu osób w polu jego detekcji,<br />

podczas gdy dla czujnika obecności wystarczy ruch typu<br />

pisanie na klawiaturze czy wykonywanie notatek ręcznych.<br />

Musimy pamiętać, że czujnik obecności działający na zasadzie<br />

detekcji podczerwieni PIR również wymaga naszych<br />

ruchów, aby podtrzymać sygnał. Oczywiście ze względu<br />

na kilkukrotnie większe zagęszczenie pół detekcji wymagane<br />

ruchy są dużo mniejsze niż w przypadku czujnika<br />

ruchu, jednak jak może sugerować nazwa, nie wystarczy<br />

sama nasza obecność w monitorowanym pomieszczeniu.<br />

W celu zwiększenia dokładności detekcji producenci<br />

stosują często konstrukcję wykorzystującą dodatkowo<br />

technologię wykrywania wysokich częstotliwości<br />

HF, w takim przypadku sensor wykrywa ruch obiektów<br />

niezależnie od ich temperatury oraz sygnał potrafi<br />

przenikać przez cienkie nie metalowe ścianki działowe.<br />

Tego typu rozwiązanie często wykorzystywane jest w<br />

toaletach publicznych, gdzie mamy podział obszarów<br />

z wykorzystaniem ścianek działowych wykonanych z<br />

drewna lub na parkingach, gdzie ruch świeżo zapalonego<br />

chłodnego pojazdu może nie zostać wykryty przez standardowy<br />

czujnik PIR.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

81

Fot. EL-TEAM<br />

Fot. 4.<br />

automatyka<br />

budynkowa<br />

Sufitowy czujnik ruchu theMova<br />

P360 UP może być sterowany<br />

z poziomu pilota.<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Która technologia lepiej się sprawdza<br />

na polu wykrywania obecności?<br />

Jacek Wyleżuch<br />

Specjalista<br />

ds. Automatyki Budynku<br />

P.P.U.H. EL-TEAM Sp. z o.o.<br />

W pierwszej kolejności należy zadać sobie pytanie:<br />

w jakim miejscu chce wykrywać obecność? Czujniki<br />

mikrofalowe reagują na wszelki ruch, również ten<br />

za przeszkodami takimi jak drzwi i ścianki z karton<br />

gipsu. Sytuacja, gdy światło zapala się w pomieszczeniu<br />

gdzie nie ma żadnej osoby nie jest odosobnionym<br />

przypadkiem. W miejscach gdzie chcemy precyzyjnie<br />

określić obszar detekcji lepiej sprawdzą się czujniki na podczerwień. Obecna technologia<br />

pozwala budować na tyle precyzyjne czujniki podczerwieni, że wykrywanie ruchu<br />

na obszarze kilku centymetrów nie stanowi już problemu. Należy również pamiętać,<br />

że czujniki na podczerwień nie emitują żadnych sygnałów, w przeciwieństwie do czujników<br />

mikrofalowych, które do swojego działania muszą cały czas wysyłać mikrofale<br />

w przestrzeń<br />

Fot. LANGE ŁUKASZUK<br />

Fot. 5.<br />

Fot. STEINEL<br />

Fot. 6.<br />

Pierwszy na świecie czujnik<br />

rzeczywistej obecności który<br />

wykrywa nawet ruchy klatki<br />

piersiowej u śpiącej osoby.<br />

Soczewka czujnika z wyraźnie widocznymi<br />

segmentami. Każdy z nich<br />

to osobna strefa wykrywania.<br />

i czujnikami obecności, jednakże ta kwestia<br />

wymaga dalszego pogłębienia, gdyż nieuważny<br />

czytelnik nadal może czuć się nieco zagubiony<br />

w tej materii i dojść do wielu błędnych wniosków.<br />

Zrozumienie istoty podziału nie opiera się<br />

na zastosowanej technologii, lecz na dokładności<br />

detekcji ruchu. Czujnik wykrywający przechodzącą<br />

przez korytarz lub klatkę schodową<br />

osobę, lecz gasnący po tym, gdy zatrzyma się<br />

ona na dłuższą chwilę by przejrzeć skrzynkę<br />

mailową w swoim smartfonie, nie może być<br />

uznany za czujnik obecności. Dopiero czujnik,<br />

który wychwyci delikatny ruch kciuka takiej<br />

osoby, gdy ta przewija listę wiadomości, zasługuje<br />

na miano czujnika obecności. Nie ma tu<br />

znaczenia, czy jest on czujnikiem PIR opartym<br />

na multisoczewce z trzema tysiącami stref wykrywania,<br />

czy też jest czujnikiem PIR + Ultra-<br />

Sound, bądź łączy technikę High Frequency<br />

i PIR – liczy się dokładność wykrywania nikłych<br />

ruchów. Za przykład niech posłuży czujnik o nazwie<br />

True Presence, dostępny również w Polsce,<br />

który jako jedyny na rynku europejskim<br />

wykrywa nawet ruchy klatki piersiowej osoby<br />

śpiącej w jego strefie wykrywania. Jest on party<br />

o technologię HF i bezsprzecznie jest czujnikiem<br />

rzeczywistej obecności, gdyż radzi sobie z detekcją<br />

ruchów tak niewielkich, że dla ich opisania<br />

trzeba przejść ze skali opartej na centymetrach<br />

do skali milimetrowej. Gdyby jednak czujnik ten<br />

bazował na technologii PIR lub ultradźwiękowej<br />

i zachowywał równie wysoką dokładność, nic<br />

by się nie zmieniło w kwestii przyporządkowania<br />

go do jednej z tych dwóch kategorii: nadal<br />

określalibyśmy go mianem czujnika obecności.<br />

Dotychczasowa analiza zapewne dostatecznie<br />

wyraźnie zasugerowała różnice w zastosowaniu<br />

czujników ruchu i czujników obecności. Jest<br />

jasne, że o ile czujniki obecności mogą zastąpić<br />

czujniki ruchu, o tyle czujniki ruchu nie są w stanie<br />

spełnić oczekiwań stawianych czujnikom<br />

obecności. Stąd typowym zastosowaniem czy<br />

raczej typową rolą czujników ruchu jest monitorowanie<br />

korytarzy, klatek schodowych, przejść<br />

– wszelkich dróg komunikacyjnych dla ruchu<br />

pieszego, przy czym chodzi tu zarówno o czujniki<br />

wewnętrzne (indoor) montowane wewnątrz<br />

obiektów, jak też zewnętrzne (outdoor), które obsługują<br />

ścieżki i place wokół budynków. I nie ma<br />

w gruncie rzeczy znaczenia, czy czujnik ruchu<br />

pracuje w obiekcie biurowym, przemysłowym,<br />

w hotelu czy też dużym budynku wielorodzinnym<br />

– zadanie ma to samo: wykryć poruszającą<br />

się osobę przy odpowiedniej filtracji względem<br />

innych obiektów, które powinien ignorować, takich<br />

jak choćby psy czy koty.<br />

W tym miejscu w sposób naturalny trzeba<br />

przejść do systemów sterowania oświetleniem<br />

i całym obiektem, gdyż tu różnice w zastosowaniu<br />

czujników ruchu i obecności uwidaczniają<br />

się bardzo mocno. Przy najprostszych systemach<br />

rola czujników ruchu sprowadza się do wykrycia<br />

osoby poruszającej się w danym ciągu komunikacyjnym<br />

lub wchodzącej do określonego<br />

pomieszczenia i załączenia oświetlenia właśnie<br />

w momencie gdy jest ono potrzebne. Lecz jeśli<br />

dana osoba pozostaje na dłużej w pomieszczeniu,<br />

pałeczkę przejmują czujniki obecności gdyż<br />

to one mają za zadanie podtrzymać oświetlenie<br />

przez cały czas obecności pracownika lub<br />

mieszkańca budynku w danym pomieszczeniu<br />

lub strefie, nawet gdy wykonuje bardzo nikłe<br />

ruchy. Oba rodzaje czujników decydują też<br />

o wyłączeniu oświetlenia, gdy w pomieszczeniu<br />

lub w ciągu komunikacyjnym nikogo już<br />

nie ma. W najprostszych systemach sterowania<br />

oświetleniem czujniki ruchu pozwalają oczywiście<br />

stworzyć system podążania światła za<br />

człowiekiem, a właściwie wyprzedzania go – tak<br />

by kolejne strefy były oświetlane w miarę przemieszczania<br />

się wykrytej osoby w ciągu komunikacyjnym.<br />

Natomiast w złożonych systemach<br />

(protokołach) inteligentnego sterowania oświetleniem,<br />

czy wręcz całym budynkiem, takich jak<br />

DALI i KNX, rola czujników ruchu i obecności<br />

przekłada się na funkcjonowanie pozostałych<br />

Fot. 7.<br />

Lampka theLeda P12 jest wyposażona<br />

w czujnik ruchu i regulacje<br />

obszaru detekcji.<br />

Fot. EL-TEAM<br />

82 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

automatyka<br />

budynkowa<br />

instalacji działających równolegle z systemem oświetlenia. Dotyczy to<br />

szczególnie systemu KNX, który pozwala na sterowanie pomieszczeniami<br />

lub budynkiem w sposób całościowy i w którym oświetlenie to tylko<br />

jeden z elementów układanki, na którą składają się również wentylacja,<br />

klimatyzacja, instalacja alarmowa, ogrzewanie, sterowanie roletami i oknami<br />

itp. Liczba producentów oferujących wyroby gotowe do włączenia<br />

ich w strukturę KNX rośnie na świecie w tempie zawrotnym, jednak prym<br />

wśród nich wiodą producenci czujników ruchu i czujników obecności<br />

gdyż w strukturze KNX to właśnie one uruchamiają algorytmy odpowiedzialne<br />

za zapewnienie oświetlenia oraz zawiadujące wentylacją, roletami<br />

i e-klamkami w oknach, czy klimatyzacją.<br />

Ciekawym i mało znanym zastosowaniem dla czujników ruchu jest ich<br />

wykorzystywanie w obiektach przemysłowych, w których wspierają systemy<br />

wyłączników bezpieczeństwa. W halach w których przeprowadzane<br />

są procesy produkcyjne, funkcjonują nie raz pomieszczenia lub strefy,<br />

do których w określonych przedziałach czasowych nikt nie powinien mieć<br />

wstępu ze względu na wspomniane procesy produkcyjne – niebezpieczne<br />

dla ludzi i ich zdrowia – lub ze względu na przechowywane tam substancje<br />

czy związki chemiczne. Często stosuje się wówczas kurtyny świetlne, lecz<br />

zdarza się, iż istnieje potrzeba wspomagania ich czujnikami ruchu, które<br />

potrafią jeszcze wcześniej uruchomić alarm, wysłać sygnał stopu dla napędu<br />

maszyny lub sygnał całkowitego i natychmiastowego odcięcia zasilania.<br />

Kolejnym polem na którym przede wszystkim czujniki ruchu (ale też<br />

i obecności) znajdują bardzo szerokie zastosowanie są systemy alarmowe.<br />

Funkcjonujące w ich strukturze czujniki stanowią oczy i uszy systemu,<br />

gdyż to one wykrywają wtargnięcie osób nieupoważnionych na teren<br />

objęty ochroną i przesyłają informację o takim fakcie do centralki, która<br />

powiadamia o tym użytkownika lub właściwe służby ochrony mienia. Tak<br />

jak w innych domenach, również i tu można wychwycić pewne różnice<br />

w zastosowaniu czujników ruchu i czujników obecności. Te pierwsze zawsze<br />

obejmują teren naokoło chronionego obiektu, monitorując główne<br />

wjazdy, ścieżki i alejki, okolice wejść do budynków. Często ich rolą jest nie<br />

tylko wyzwolenie sygnału alarmowego, lecz jednocześnie uruchomienie<br />

halogenów oświetlających intruza wykrytego na przykład przed wejściem<br />

do budynku lub garażu i wysłanie sygnału do współpracującej z systemem<br />

kamery, która wówczas rejestruje wyraźny obraz umożliwiający późniejszą<br />

identyfikację nieupoważnionej osoby. Natomiast wewnątrz budynku czujniki<br />

ruchu wpięte do systemów alarmowych monitorują przede wszystkim<br />

ścieżki komunikacyjne, a więc korytarze, łączniki, schody i klatki schodowe<br />

itp. Pomieszczenia takie jak biura, pokoje, pomieszczenia socjalne czy<br />

łazienki i toalety znajdują się pod opieką czulszych czujników obecności.<br />

Należy w tym miejscu zrobić jedno małe zastrzeżenie: systemy alarmowe<br />

niemal w 99% korzystają z czujek ruchu. Czujki obecności są przez nie implementowane<br />

sporadycznie i najczęściej ma to miejsce w obiektach muzealnych<br />

lub galeriach sztuki, w których przechowywane są cenne zbiory.<br />

Salony jubilerskie i pracownie złotnicze również czasem po nie sięgają –<br />

stanowią one wówczas wsparcie dla czujników ruchu, które są rdzeniem<br />

całego systemu.<br />

Łukasz Lewczuk<br />

Na podstawie materiałów publikowanych przez:<br />

Schneider Electric SE, Steinel Vertrieb GmbH,<br />

Lange Łukaszuk Sp. z o.o. sp.k., Hager Polo Sp. z o.o., Tema 2 Sp. z o.o.,<br />

P.P.U.H. El-Team Sp. z o.o. oraz Zespół<br />

Certyfikowanych Centrów Szkoleniowych KNX<br />

REKLAMA<br />

Mobilny<br />

z Androidem<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

www.siedle.pl<br />

<br />

ETAB<br />

<strong>2019</strong><br />

isko 57<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

83

OŚWIETLENIE NOWOŚCI<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Niepowtarzalny klimat dzięki oprawom schodowym STEPPER<br />

Oferta firmy BEMKO wzbogaciła się o serię<br />

opraw schodowych. STEPPER delikatnie<br />

oświetla stopnie schodów, korytarzy<br />

lub ciągów komunikacyjnych aby stworzyć<br />

niepowtarzalny klimat. Różnorodność<br />

kolorystyczna pozwala na zastosowanie<br />

opraw w dowolnych wnętrzach. Dzięki<br />

wykorzystaniu technologii LED możemy<br />

uzyskać doskonały efekt wizualny, komfort<br />

mieszkańców, a także niski pobór energii<br />

elektrycznej. Oprawy do prawidłowego<br />

działania potrzebują zasilacza 12 V przystosowanego<br />

do pracy ze źródłami LED –<br />

dostępne w ofercie. Oprawy schodowe są<br />

MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />

oferowane w ciepłej (3000 K) i zimnej<br />

(6000 K) temperaturze barwowej światła.<br />

Źródło: Bemko<br />

Nowe parametry oprawy LED<br />

33 000 lumenów w strumieniu bezpośrednio z oprawy oraz jeszcze mniejsze<br />

zużycie energii. Na targach ENERGETAB <strong>2019</strong> Beghelli zaprezentuje<br />

nowość z serii H. Dzięki wysokim parametrom świetlnym H400 LED TOP<br />

3 sprawdzi się nie tylko w wymagających warunkach przemysłowych, ale<br />

także wygeneruje oszczędności już na etapie inwestycji.<br />

W przeciwieństwie do tradycyjnych opraw przemysłowych niewielkie<br />

rozmiary H400 LED TOP 3 pozwalają na montaż w trudnych warunkach,<br />

nierzadko w ograniczonej przestrzeni. Kompaktowy kształt umożliwia<br />

szybszą instalację, ale pozwala też lepiej oświetlić daną powierzchnię.<br />

Strumień świetlny o wartości 33 000 lumenów umożliwia instalację<br />

kompaktowej oprawy nawet na ponad 12 metrach wysokości – bez<br />

utraty jakości i wydajności świetlnej. Intensywny strumień zachowuje<br />

przy tym zgodność z normami dla urządzeń przemysłowych pod kątem<br />

olśnienia przykrego UGR, co ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo<br />

oraz komfort pracy. Pomimo tak wysokich parametrów urządzenie LED<br />

jest bardziej energooszczędne – pobiera moc na poziomie 219 W, czyli<br />

o 7% mniej niż poprzednia wersja wiodącej H400.<br />

H400 LED TOP 3 dzięki zastosowaniu odpowiedniego inwertera może<br />

pracować w trybie awaryjnym, w którym emituje strumień świetlny<br />

o wartości 1500 lm. Oprawę charakteryzuje również szereg dodatkowych<br />

opcji w zakresie automatyzacji oświetlenia.<br />

Źródło: Beghelli<br />

Elastyczne paski LED<br />

dopasują się do potrzeb<br />

Nowy system elastycznych pasków LED firmy LEDVANCE<br />

ułatwia realizowanie najbardziej wymagających projektów<br />

oświetleniowych. Paski te tworzą bardzo bogaty i wszechstronny<br />

system komponentów, który spełni różnorodne potrzeby projektantów<br />

profesjonalnego oświetlenia.<br />

System elastycznych pasków LEDVANCE to wiele rozwiązań<br />

do wyboru, co pozwala na dowolność w projektowaniu. Można<br />

wybrać komponenty z zabezpieczeniem lub bez, z możliwością<br />

ściemniania, w pięciu temperaturach barwowych (od 2700 K<br />

do 6000 K) i współczynniku oddawania barw (CRI) Ra nawet 90<br />

oraz strumieniu świetlnym od 300 do 2000 lm/m. Paski elastyczne<br />

są oferowane w trzech kategoriach cenowych: Superior Class,<br />

Performance Class i Value Class. Ich maksymalna trwałość wynosi<br />

60 tys. godzin, a dodatkowo producent udziela na produkty<br />

od 2 do 5 lat gwarancji.<br />

Proces montażu również jest łatwy i szybki. Paski LED są oferowane<br />

w zoptymalizowanych długościach i mają wstępnie podłączone<br />

przewody po obu stronach – można je łatwo i dowolnie skracać.<br />

Źródło: LEDVANCE<br />

84 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

oświetlenie<br />

elektryka<br />

Nowe technologie w służbie miast<br />

– smart city zaczyna się od światła<br />

Nowoczesna infrastruktura oświetleniowa tworzy neuronową sieć, która stanowi podstawę smart<br />

city. Obecnie systemy – takie jak URBAN firmy LUG Light Factory – potrafią już bardzo wiele. Sterowanie<br />

oświetleniem, dostosowywanie natężenia do ruchu i pogody, optymalizacja pracy służb<br />

utrzymaniowych, szybsze reagowanie, zarządzanie majątkiem miejskim, zbieranie i analiza danych<br />

z przyłączonych sensorów – dzięki systemowi URBAN miasto odzyskuje kontrolę nad infrastrukturą.<br />

PROMOCJA<br />

Poznaj LUG Urban…<br />

LUG Urban to kompleksowe wsparcie<br />

w każdym aspekcie funkcjonowania infrastruktury<br />

oświetleniowej, począwszy<br />

od projektowania instalacji, poprzez jej<br />

utrzymanie, aż po zarządzanie całym inteligentnym<br />

miastem:<br />

• precyzyjne lokowanie punktów świetlnych<br />

na mapie,<br />

• raportowanie rzeczywistej konsumpcji<br />

energii elektrycznej,<br />

• raportowanie stanu technicznego i statusu<br />

opraw, agregacja i analiza danych,<br />

• zdalne zarządzanie oprawami - ściemnianie,<br />

bądź włączanie i wyłączanie<br />

opraw,<br />

• automatyczne powiadomienia systemowe,<br />

• bezpośrednie zgłaszanie zdarzeń i alarmów<br />

przez e-mail i SMS,<br />

Fot. 1.<br />

Realizacja oświetlenia miejskiego w Zielonej Górze, nagrodzona w konkursie PZPO<br />

na Najlepszą Inwestycję Oświetleniową w <strong>2019</strong> roku.<br />

Fot. 2.<br />

Automatyczne powiadomienia systemowe łatwo przekształcisz w praktyczne zadania wspierające montaż i serwis opraw, a następnie<br />

przekażesz na serwisową aplikację mobilną.<br />

86 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

oświetlenie<br />

elektryka<br />

Fot. 3.<br />

Funkcje inteligentnego kontrolera LUG iBLOC.<br />

Fot. 4.<br />

Funkcje inteligentnego gateway’a LUG HUBiot.<br />

• wskazywanie jakości sieci,<br />

• tworzenie globalnych harmonogramów<br />

pracy i ich modyfikacja,<br />

• tworzenie i zarządzanie grupami opraw.<br />

…kompletny system<br />

zarządzania infrastrukturą<br />

oświetleniową<br />

Techniczną podstawę systemu LUG Urban<br />

stanowią produkowane przez LUG<br />

inteligentne sterowniki: kontroler wewnętrzny<br />

oraz gateway, które wspólnie<br />

tworzą podstawy neuronowej sieci<br />

oświetleniowej. Kontroler zamontujesz<br />

w oprawie. W przypadku gateway’a masz<br />

wybór – możesz umieścić go bezpośrednio<br />

na słupie, bądź zamontować wewnątrz<br />

skrzynki rozdzielczej.<br />

System LUG Urban oparty został na wydajnej<br />

bezprzewodowej technologii mesh,<br />

która gwarantuje sprawną i bezpieczną<br />

komunikację, a zastosowana architektura<br />

systemu pozwala na jego aktualizowanie<br />

i rozwijanie w przyszłości.<br />

Smart City zaczyna się dziś!<br />

Jeśli jesteś profesjonalistą – z pewnością<br />

docenisz wzrost efektywności pracy<br />

Twojego zespołu. Jeśli odpowiadasz za<br />

miasto – zwrócisz uwagę na znaczącą<br />

redukcję kosztów, a dzięki Twoim<br />

działaniom mieszkańcy realnie odczują,<br />

że w mieście żyje się lepiej.<br />

Więcej informacji nt. systemów<br />

klasy smart city znajdziesz na<br />

www.lug.com.pl/urban.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

87

oświetlenie<br />

elektryka<br />

Oprawy oświetleniowe LED<br />

do hal i magazynów<br />

Oferta rynkowa w zakresie opraw zapewniających optymalne oświetlenie hal i magazynów jest bardzo<br />

bogata. Stąd też do wyboru są chociażby magazynowe downlighty IP 44, linie świetlne, oprawy<br />

z tworzywa sztucznego, oprawy magazynowe, a także nasufitowe, wiszące high bay, okrągłe i kwadratowe.<br />

Niejednokrotnie zastosowanie znajdują oprawy zwieszane, oprawy nabudowane okrągłe<br />

i kwadratowe oraz oprawy ścienne i rastrowe, a także naświetlacze.<br />

Fot. 1.<br />

Przy wyborze oprawy przemysłowej ważna jest klasyfikacja ze względu na wysokość montażu opraw nad poziomem podłogi<br />

w hali, a co za tym idzie jednocześnie ze względu na rozsył światła.<br />

Cechy konstrukcyjne<br />

W pierwszej kolejności trzeba mieć na uwadze<br />

oprawy typu high-bay. Niektóre wersje<br />

mają regulowany klosz. Ich zastosowanie<br />

obejmuje przede wszystkim systemy oświetlenia<br />

hal przemysłowych, magazynów czy<br />

terenów zewnętrznych. Ważne jest również<br />

ich wykorzystanie przy iluminacji budynków.<br />

Wiele opraw bazuje na korpusie<br />

wykonanym z tworzywa sztucznego o wysokim<br />

poziomie odporności na działanie<br />

czynników atmosferycznych. Istotną rolę<br />

Fot. LUG<br />

Fot. ES-SYSTEM<br />

Fot. 2.<br />

Oprawa oświetleniowa Cruiser.<br />

88 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

NOWA<br />

GENERACJA<br />

OPRAW LED<br />

SMART<br />

LIGHTING<br />

READY<br />

LSI RDENT IETLENIA LED

oświetlenie<br />

elektryka<br />

Fot. NEONICA<br />

Fot. 3.<br />

Przykładowe oświetlenie hali magazynowej.<br />

odgrywa wzmocnienie obudowy włóknem<br />

szklanym. Klosz może być również wykonany<br />

z aluminium odlewanego ciśnieniowo.<br />

Dla zwiększenia poziomu bezpieczeństwa<br />

komora transformatora jest odseparowana<br />

termicznie od źródła światła.<br />

Fot. NEONICA<br />

Podwyższona odporność<br />

na czynniki zewnętrzne<br />

Specjalne oprawy o konstrukcji tubularnej<br />

mają stopień ochrony IP69K. Parametr ten<br />

oznacza możliwość długotrwałego zanurzenia<br />

w wodzie na głębokości do 20 m oraz<br />

ewentualne mycie przy użyciu myjki wysokociśnieniowej.<br />

Konstrukcja tuby najczęściej<br />

jest wykonana z materiału cechującego<br />

się wzmocnioną konstrukcją przy podwyższonym<br />

poziomie odporności na pękanie.<br />

Oprawa w zależności od aplikacji może być<br />

zasilana napięcie stałym 24 V lub bazować<br />

na zintegrowanym transformatorze zasilanym<br />

napięciem 230 VAC.<br />

Warto wspomnieć o nabudowanych oprawach<br />

LED z obudowami aluminiowymi. Typowe<br />

rozwiązanie tego typu bazuje na prze-<br />

Fot. 4.<br />

Fot. LUG<br />

Fot. 5.<br />

Oprawa oświetleniowa Nextimo.<br />

Oprawa oświetleniowa Cruiser.<br />

90 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

oświetlenie<br />

elektryka<br />

zroczystej pokrywie ochronnej. Odbłyśnik jest wykonany<br />

z aluminium i ma adapter pozwalający na montaż wymiennej<br />

pokrywy pryzmatycznej, co przekłada się na optymalizację redukcji<br />

olśnienia. Oprawy tego typu mogą być podłączone jako<br />

oświetlenie awaryjne. Trzeba mieć przy tym na uwadze wersje<br />

ze ściemniaczem oraz mogące pracować w trybie pracy na pół<br />

mocy i jako nocne oświetlenie czuwające.<br />

Jeżeli aplikacja tego wymaga to stosuje się oprawy odporne<br />

na działanie zasad, kwasów, smarów, paliwa czy olejów. Stopień<br />

ochrony w takim przypadku to IP 65 lub IP 69K. Niejednokrotnie<br />

zastosowanie znajdują oprawy typu floodlight. Ich istotną cechą<br />

jest wysoki strumień świetlny o wartości powyżej 46 tys. lm.<br />

Sterowanie inteligentne<br />

Inteligentne sterowanie pozwala optymalizować zużycie energii<br />

elektrycznej zapewniając komfort użytkowania oświetlenia.<br />

Jest przy tym możliwe kontrolowanie oświetlenia poprzez<br />

odpowiednią konfigurację instalacji. Trzeba mieć na uwadze<br />

otwartą wymianę danych pozwalającą na współpracę z systemami<br />

klasy BMS czy systemami zarządzania energią. Wszystko<br />

to przekłada się bieżące a zarazem zdalne optymalizowanie<br />

najważniejszych parametrów zasilania. Przydatnym rozwiązaniem<br />

jest możliwość tworzenia szczegółowych raportów<br />

w odniesieniu do każdej oprawy. Trzeba przy tym wspomnieć<br />

o własnym rejestrze danych zawierającym m. in. dane dotyczące<br />

zużycie energii czy czas obciążenia.<br />

REKLAMA<br />

HBU2 „ULTRAS 2”<br />

Moc: 100, 150, 200W<br />

Barwa: 4000K<br />

CRI>70 - standard<br />

Klasa szczelności: IP65<br />

AWIAMY Aluminiowy NA korpus JAKOŚĆ<br />

ZCZĘDNOŚĆ Opcje sterowania: ENERGII<br />

1-10V<br />

PRZEMYSŁOWE<br />

OPRAWY LED<br />

Zasilacz<br />

PHILIPS Xitanium<br />

Diody<br />

PHILIPS Lumileds<br />

STAWIAMY NA JAKOŚĆ<br />

do 150lm/W<br />

OSZCZĘDNOŚĆ ENERGII<br />

Z myślą o magazynach<br />

Oprawy oświetleniowe produkowane z myślą o zastosowaniu<br />

w magazynach spełniają wymagania względem urządzeń<br />

pracujących w obiektach bez dostępu do światła dziennego.<br />

Chodzi tutaj również o miejsca z wąskimi przejściami między<br />

regałami przy wysokich konstrukcjach dachowych.<br />

Zgodnie z normą PN-EN 12464-1 dotyczącą wymagań względem<br />

oświetlenia w magazynach średnie natężenie oświetlenia<br />

powinno mieścić się pomiędzy 100 a 200 lx. Jednak zgodnie<br />

z praktyką użytkową poziom ten powinien być nieco wyższy<br />

i wynosić 300 lx. Powinno to zapewnić m. in. łatwe czytanie<br />

dokumentów magazynowych i etykiet. Ponadto odpowiedni<br />

poziom natężenia oświetlenia odgrywa szczególną rolę<br />

w miejscach wjazdów do magazynów.<br />

Jako oświetlenie magazynowe najczęściej zastosowanie znajdują<br />

oprawy liniowe, rastrowe, wodoodporne, pyłoszczelne,<br />

rastrowe natynkowe, a także oprawy typu high bay. Niejednokrotnie<br />

wykorzystuje się również rastrowe oprawy do wbudowania<br />

oraz oprawy ścienno-sufitowe.<br />

Podsumowanie<br />

Nie ma wątpliwości co do tego, że właściwe oświetlenie<br />

hal przemysłowych i magazynów w dużej mierze wpływa<br />

na bezpieczeństwo ludzi i procesów produkcyjnych.<br />

W nowoczesnych systemach oświetleniowych stawia się<br />

na nowoczesne źródła światła takie jak właśnie LED. Coraz<br />

szersze zastosowanie mają inteligentne systemy sterowania<br />

oświetleniem.<br />

•<br />

www.bemko.eu<br />

bemko@bemko.pl<br />

A ++<br />

A +<br />

A<br />

L<br />

E<br />

D<br />

do 135lm/W<br />

do 135lm/W<br />

HBT „TUNNEL”<br />

Moc: 100, 150, 200W<br />

Barwa: 4000K<br />

CRI>80 - standard<br />

Klasa szczelności: IP66<br />

Aluminiowy korpus<br />

Opcje sterowania:<br />

DALI/1-10V<br />

SPRAWDZONY SYSTEM<br />

HBL „LONGER”<br />

Moc: 100, 150, 200W<br />

Barwa: 4000K<br />

CRI>80 - standard<br />

Aluminiowy korpus<br />

Klasa szczelności: IP66<br />

Opcje sterowania: DALI/1-10V<br />

www.bemko.pl/inwestycje inwestycje@bemko.pl<br />

Przeprowadzamy audyty i wykonujemy projekty oświetleniowe<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

91

oświetlenie<br />

awaryjne<br />

Suprema LED i Vella LED<br />

– duże możliwości dla systemów ewakuacyjnych<br />

PROMOCJA<br />

Suprema LED i Vella LED to serie opraw oświetlenia awaryjnego, które dzięki specjalnej konstrukcji<br />

umożliwiają różnorodne zastosowanie w dowolnym systemie ewakuacyjnym.<br />

Przemyślana konstrukcja zapewnia wiele wariantów mocy i optyki,<br />

umożliwiając zastosowanie opraw serii Suprema LED i Vella LED,<br />

w dowolnych strefach otwartych (SO), korytarzach (SC), w tym<br />

bardzo wysokich (SOH lub SCH), a także doświetlenie punktów<br />

bezpieczeństwa (SCA).<br />

Mnogość sposobów montażu umożliwia instalację w dowolnym<br />

środowisku, np. montaż natynkowy sufitowy, ścienny, a także natynkowy<br />

(sufitowy) zwieszany i sufitowy wpuszczany.<br />

Obok funkcji oświetlania antypanicznego i dróg ewakuacyjnych,<br />

dostępne są wykonania przeznaczone do wskazywania kierunków<br />

ewakuacji, dzięki zastosowaniu kierunkowej płyty rozpraszającej<br />

z odpowiednim piktogramem.<br />

Specyfikacja techniczna opraw Suprema LED:<br />

Napięcie zasilania<br />

230 V AC<br />

Częstotliwość napięcia<br />

zasilającego<br />

50 Hz AC<br />

Czas pełnej gotowości do<br />

pracy awaryjnej<br />

max. 24 h<br />

Czas pracy awaryjnej 1 h, 3 h<br />

Źródło światła (typ) LED<br />

Wbudowany akumulator LiFePO4<br />

Sposób mocowania<br />

Typ oprawy<br />

Test ręczny/automatyczny<br />

Klasa ochronności<br />

Stopień ochrony IP<br />

obudowy<br />

Materiał oprawy<br />

Wymiary zewnętrzne<br />

(wys.×szer.×dł.)<br />

Temperatura pracy<br />

(otoczenia)<br />

Uwagi techniczne<br />

Montaż sufi towy natynkowy lub wpuszczany,<br />

dostępne akcesoria do montażu<br />

oprawy natynkowej na ścianie, fl agowo<br />

lub na zwieszakach<br />

Do oświetlania dróg ewakuacyjnych,<br />

wskazywania kierunków ewakuacji,<br />

oznaczania wyjść awaryjnych i podświetlania<br />

punktów bezpieczeństwa<br />

AT – autotest, CT – test centralny<br />

(monitoring WELLS)<br />

Klasa II<br />

IP54, IP44<br />

Korpus z PC/ABS, klosz z PC, płyta<br />

kierunkowa z PMMA<br />

52x60x335, 217x60x335 mm<br />

Od 10 do 50 ºC<br />

widoczność znaku dla wersji kierunkowych<br />

– 30 m Fot. 1. Suprema LED<br />

Oprawy posiadają wysoki stopień szczelności IP54 (Suprema)<br />

i IP65 (Vella) oraz nowoczesne akumulatory o zwiększonej żywotności<br />

– litowo-żelazowo-fosforanowe (LiFePO4) i są przystosowane<br />

do współpracy z bezprzewodowym monitoringiem opraw awaryjnych<br />

WELLS.<br />

92 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

Specyfikacja techniczna opraw Vella LED:<br />

Napięcie zasilania 230 V AC / 220 V DC<br />

Częstotliwość napięcia<br />

zasilającego<br />

50 Hz AC<br />

Czas pełnej gotowości do<br />

pracy awaryjnej<br />

max. 24 h<br />

Czas pracy awaryjnej 1 h, 3 h<br />

Źródło światła (typ) LED<br />

Wbudowany akumulator LiFePO4 lub NiCd<br />

Sposób mocowania<br />

Typ oprawy<br />

Test ręczny/automatyczny<br />

Klasa ochronności<br />

Stopień ochrony IP<br />

obudowy<br />

Materiał oprawy<br />

Wymiary zewnętrzne<br />

(wys.×szer.×dł.)<br />

Temperatura pracy<br />

(otoczenia)<br />

Uwagi techniczne<br />

Montaż sufi towy natynkowy lub wpuszczany,<br />

dostępne akcesoria do montażu<br />

zwieszanego<br />

Do oświetlania dróg ewakuacyjnych, wskazywania<br />

kierunków ewakuacji, oznaczania<br />

wyjść awaryjnych i podświetlania punktów<br />

bezpieczeństwa<br />

MT – test ręczny, AT – autotest, CT – test<br />

centralny (monitoring WELLS)<br />

Klasa II<br />

IP65, IP44<br />

Korpus z PC/ABS, klosz z PC, płyta kierunkowa<br />

z PMMA<br />

42x144x269 mm<br />

Od 10 do 50ºC<br />

widoczność znaku dla wersji z kierunkową<br />

płytą rozpraszającą (zestaw DS Vella)<br />

– 24 m<br />

Fot. 2.<br />

Vella LED<br />

oświetlenie<br />

awaryjne<br />

Vella LED to nowoczesna oprawa, która dzięki wyjątkowej konstrukcji<br />

pozwala na montaż np. podtynkowy, natynkowy oraz<br />

w obydwóch wersjach z kierunkową płytą rozpraszającą. Instalacja<br />

przebiega szybko i sprawnie, dzięki uchylanej na zawiasach płytce<br />

z diodami, co ogranicza do minimum konieczność demontowania<br />

elementów oprawy. Wystarczy zdjąć tylko klosz.<br />

Duży wybór optyki daje szeroką gamę zastosowań, między innymi<br />

w strefach otwartych, korytarzowych, w wysokich pomieszczeniach.<br />

•<br />

REKLAMA<br />

Producent oświetlenia LED<br />

awaryjnego i przemysłowego<br />

Chcesz wiedzieć więcej? Zadzwoń lub napisz!<br />

+48 22 100 35 10 | sprzedaz@intelight.pl | www.intelight.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

93

oświetlenie<br />

awaryjne<br />

Adaptacyjne znaki ewakuacyjne<br />

dla zwiększenia bezpieczeństwa ludzi<br />

W sytuacjach zagrożenia życia oznakowanie dróg ewakuacyjnych powinno bezbłędnie prowadzić<br />

ludzi do bezpiecznych wyjść z budynku. Ale co w przypadku, gdy droga ucieczki jest zablokowana,<br />

a znaki ewakuacji kierują nas właśnie na niebezpieczeństwo? Dr Stefan Rohrmoser, dyrektor<br />

generalny ds. Systemów Oświetlenia Awaryjnego w firmie EATON, przedstawia najnowsze badania,<br />

aby pokazać potencjalne wady systemów statycznych i zalety systemów adaptacyjnych.<br />

Administratorzy budynków publicznych<br />

muszą być zawsze przygotowani na różne<br />

sytuacje awaryjne. Ustawodawstwo wymaga<br />

od nich zapewnienia bezpieczeństwa<br />

wszystkim osobom w budynku za pomocą<br />

najnowocześniejszych rozwiązań. Oświetlenie<br />

awaryjne i związane z nim oprawy<br />

ewakuacyjne są podstawowymi elementami<br />

zapewniającymi bezpieczeństwo ludziom<br />

w budynkach użyteczności publicznej.<br />

Nie tylko w przypadku pożaru, ale także<br />

podczas klęsk żywiołowych, ataków terrorystycznych<br />

lub innych ekstremalnych<br />

sytuacji zagrożenia życia. Wyposażenie to<br />

zapewnia ludziom możliwość bezpiecznego<br />

opuszczenia budynku. Jednak statyczne<br />

oprawy ewakuacyjne nie zawsze zapewnią<br />

bezpieczną ewakuację.<br />

Fot. 1.<br />

Adaptacyjne systemy ewakuacyjne zapewniają większe bezpieczeństwo.<br />

94 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

oświetlenie<br />

awaryjne<br />

Jakie są najczęstsze reakcje ludzi<br />

w sytuacji zagrożenia życia<br />

czy niebezpieczeństwa?<br />

W nagłej sytuacji tylko 22% badanych podążyłoby<br />

za znakami ewakuacyjnymi, jak<br />

wykazało badanie przeprowadzone przez<br />

firmę EATON. Natomiast aż 31% badanych<br />

uciekałoby w kierunku najbliższego wyjścia<br />

z budynku. Zwykle statyczne oprawy<br />

ewakuacyjne wskazują najbliższe wyjście<br />

awaryjne. Może to jednak stanowić problem,<br />

jeśli wskazane drogi ewakuacyjne okażą<br />

się także niebezpieczne. Dobry przykład<br />

stanowią tutaj zadymione klatki schodowe.<br />

W takim przypadku bezpieczniejsze może<br />

okazać się ewakuowanie przez inną część<br />

budynku. Skąd jednak mamy uzyskać tę informację?<br />

Brak informacji o innych drogach<br />

ucieczki z budynku może być jednym z powodów,<br />

dla których w nagłych przypadkach<br />

18% respondentów oczekiwałoby uzyskania<br />

tej informacji od lokalnego personelu<br />

lub służb ratowniczych.<br />

W tym względzie systemy adaptacyjne zapewniają<br />

większe bezpieczeństwo!<br />

Statyczne systemy oświetlenia awaryjnego<br />

nie reagują na zmieniające się warunki<br />

w obiektach użyteczności publicznej.<br />

W skrajnych przypadkach może to spowodować,<br />

że ludzie podążający za znakami<br />

ewakuacyjnymi zamiast oddalać się<br />

od niebezpieczeństwa, kierują się w jego<br />

stronę. Nowoczesne budynki posiadają<br />

bardziej złożoną architekturę, przez co<br />

stwarzają większe zagrożenie dla osób<br />

w nich przebywających. Dla wielu ludzi,<br />

w sytuacji zagrożenia, ogromnym wyzwaniem<br />

jest odnalezienie się w nowoczesnych<br />

budynkach takich jak dworce<br />

kolejowe, lotniska czy muzea, co łatwo<br />

prowadzi do wywołania paniki i kompletnego<br />

chaosu. Dlatego coraz ważniejsze<br />

stają się innowacyjne systemy ewakuacyjne.<br />

Dzięki adaptacyjnym oprawom<br />

ewakuacyjnym możliwe jest indywidualne<br />

reagowanie na niebezpieczne sytuacje<br />

i kierowanie zagrożonych osób najbezpieczniejszą<br />

drogą do wyjścia z budynku.<br />

Zdarzają się również sytuacje, w których<br />

najlepszym rozwiązaniem jest pozostanie<br />

w bezpiecznej części budynku i przeczekanie<br />

zagrożenia. Taką też funkcję powinny<br />

posiadać systemy adaptacyjne.<br />

Fot. 2.<br />

Dzięki adaptacyjnym oprawom ewakuacyjnym możliwe jest indywidualne reagowanie<br />

na niebezpieczne sytuacje i kierowanie zagrożonych osób najbezpieczniejszą<br />

drogą do wyjścia z budynku.<br />

W przeprowadzanym badaniu 54% respondentów<br />

twierdzi, że systemy adaptacyjne<br />

zapewniają większe bezpieczeństwo we<br />

wszystkich sytuacjach kryzysowych, 32%<br />

uważa je za bezpieczniejsze przynajmniej<br />

w przypadku pożaru, a 23% w przypadku<br />

zagrożeń terrorystycznych. 85% badanych<br />

wyraża opinię, że systemy adaptacyjne powinny<br />

być zainstalowane na lotniskach,<br />

82% twierdzi, że na dworcach kolejowych<br />

i autobusowych, 81% uważa je jako konieczne<br />

na stadionach, 77% w szkołach,<br />

a 76% na uczelniach wyższych.<br />

Oprawy zapewniające większe<br />

bezpieczeństwo<br />

Oprócz statycznych opraw ewakuacyjnych<br />

(zielono-biały piktogram ze znakiem<br />

wyjścia awaryjnego) istnieją również inne<br />

rozwiązania. Takimi rozwiązaniami są np.<br />

systemy dynamiczne w których w razie zagrożenia<br />

można aktywować tylko jeden scenariusz<br />

ewakuacji. Najnowocześniejszym<br />

i najbezpieczniejszym wariantem są jednak<br />

systemy adaptacyjne, które na podstawie<br />

danego zagrożenia wyznaczają najbezpieczniejszą<br />

drogę ewakuacji.<br />

Technologia adaptacyjna opiera się na<br />

programowaniu przyczynowo-skutkowym,<br />

które określa, co powinno się stać w przypadku,<br />

gdy np. wyjście A jest zablokowane.<br />

Programowanie różnych scenariuszy<br />

ewakuacji musi zostać poprzedzone oceną<br />

ryzyka wykonaną przez kompetentnych<br />

ekspertów. Jednak również wykwalifikowani<br />

pracownicy mają swobodę reagowania<br />

na nieoczekiwane i dynamicznie zmieniające<br />

się okoliczności w sytuacji zagrożenia<br />

ludzkiego życia.<br />

Podsumowanie<br />

Dla każdego administratora budynku użyteczności<br />

publicznej bezpieczeństwo ludzi<br />

w nim przebywających, powinno stanowić<br />

najwyższy priorytet. Wymaganie to jest<br />

oczywiste, ale posiada również aspekt prawny.<br />

Zgodnie z prawem, administratorzy są<br />

zobowiązani do przeprowadzenia oceny ryzyka<br />

i zapewnienia bezpieczeństwa osobom<br />

przebywającym w budynku, korzystając<br />

w tym celu z najnowocześniejszych dostępnych<br />

na rynku rozwiązań. W sytuacjach zagrożenia<br />

adaptacyjne oprawy ewakuacyjne<br />

pomagają ratować ludzkie życie.<br />

Źródło: Eaton<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

95

Fot. ADOBESTOCK

oświetlenie<br />

awaryjne<br />

Oprawy w oświetleniu ewakuacyjnym<br />

Najprostsze oprawy stosowane w oświetleniu ewakuacyjnym pozwalają oznaczać drogi ewakuacyjne<br />

i wyjścia awaryjne dzięki odpowiednim piktogramom. Stąd też takie oprawy uwzględnia się<br />

chociażby w obiektach użyteczności publicznej czy w zakładach przemysłowych.<br />

Dzięki oprawom drogi ewakuacyjne są doświetlane.<br />

W miejscach narażonych na działanie<br />

czynników atmosferycznych zastosowanie<br />

znajdują urządzenia o podwyższonym<br />

stopniu ochrony IP. W zależności od potrzeb<br />

instalacyjnych zastosowanie znajdują urządzenia<br />

montowane natynkowo lub podtynkowo.<br />

Oprócz tego oferowane są również<br />

oprawy doświetlające i kierunkowe.<br />

Fot. 1.<br />

Oprawa oświetlenia awaryjnego<br />

do wbudowania.<br />

Fot. HYBRYD<br />

Fot. INTELIGHT<br />

Bezpieczeństwo oświetlenia<br />

ewakuacyjnego<br />

Ewakuacyjne systemy oświetlenia muszą<br />

być przede wszystkim bezpieczne, a ich<br />

montaż szybki i łatwy. Chodzi tutaj np.<br />

o oprawy z odpowiednimi systemami, które<br />

pozwalają na przeprowadzenie testów zgodnie<br />

z wymaganiami normy PN-EN 50172.<br />

Przeprowadzić można zatem funkcję autotestu<br />

funkcjonalnego (comiesięcznego)<br />

oraz testu czasu świecenia. Testy mogą<br />

być również wykonywane automatycznie.<br />

Funkcjonalność w tym zakresie zapewnia<br />

mikroprocesor a wyświetlacze i diody LED<br />

informują o wynikach przeprowadzonych<br />

testów. Nowoczesne systemy sterowania<br />

umożliwiają rejestrowanie wyników wykonanych<br />

testów.<br />

Oprawy oświetlenia awaryjnego<br />

Od opraw ewakuacyjnych należy odróżnić<br />

oprawy doświetlające drogi ewakuacyjne.<br />

Specjalne obudowy opraw są dedykowane<br />

dla obiektów użyteczności publicznej, fabryk,<br />

magazynów oraz miejsc narażonych<br />

na działanie skrajnych czynników atmosferycznych.<br />

Oprócz tego odpowiednie oprawy<br />

można nabyć z myślą o wbudowaniu w sufit<br />

gipsowo-kartonowy.<br />

Źródła światła opraw awaryjnych<br />

W nowoczesnych oprawach awaryjnych jako<br />

źródło światła coraz częściej uwzględnia się<br />

diody LED. Wiele opraw bazuje na soczewkach<br />

typu road plus. Tym sposobem oprawa,<br />

która jest zawieszona na wysokości 3<br />

m oświetla 11 m drogi ewakuacyjnej zachowując<br />

wymagane natężenie. Ważna jest przy<br />

tym szybka wymiana akumulatorów i łatwy<br />

montaż. W wielu obiektach montuje się oprawy<br />

typu downlight z możliwością zabudowy<br />

w sufitach gipsowo-kartonowych.<br />

Fot. 3.<br />

Oprawa oświetlenia ewakuacyjnego.<br />

mogą bazować na akumulatorach VRLA.<br />

Taki sposób zasilania parametryzuje się<br />

uwzględniając całość lub wybrane elementy<br />

oświetlenia. Istotną rolę odgrywa<br />

specjalny sterownik obsługujący i kontrolujący<br />

poziom naładowania akumulatora.<br />

Oprócz tego sterownik samoczynnie przeprowadza<br />

odpowiednie testy funkcjonalne.<br />

Jeżeli nastąpi głębokie rozładowanie akumulatorów<br />

to sterownik będzie nadzorował<br />

ich naładowanie do ok. 80% pojemności<br />

znamionowej. Z kolei gdy dojdzie do całkowitego<br />

naładowania to zostanie zainicjowana<br />

praca w trybie buforowym przy<br />

wykorzystaniu ładowarek utrzymujących<br />

pełną pojemność baterii.<br />

W oferowanych na rynku systemach oświetlenia<br />

awaryjnego bazujących na baterii<br />

centralnej przewiduje się budowę modułową,<br />

zatem osobne moduły przełączające są<br />

przypisane do poszczególnych obwodów<br />

wyjściowych. Sieć zasilająca i akumulatory<br />

mają zapewnioną ochronę za pomocą odrębnych<br />

bezpieczników. W efekcie jeżeli podczas<br />

pracy w trybie AC dojdzie do zwarcia<br />

jednego z przewodów zasilających do przewodu<br />

ochronnego to system samoczynnie<br />

zostanie przełączony na tryb DC. Należy<br />

podkreślić, że każda pojedyncza oprawa jest<br />

adresowalna.<br />

Fot. INTELIGHT<br />

Fot. 2.<br />

Oprawa oświetlenia awaryjnego.<br />

Zasilanie z centralnej baterii<br />

Niektóre systemy oświetlenia awaryjnego<br />

wykorzystują baterie centralne, które<br />

Sterowanie oprawami<br />

Dzięki systemom z centralnym sterowaniem<br />

opraw integruje się i monitoruje wie-<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

97

oświetlenie<br />

awaryjne<br />

Fot. 4. ???<br />

Fot. ESSYSTEM<br />

le lamp systemu oświetlenia awaryjnego.<br />

Ważne jest przy tym wykorzystanie odpowiednich<br />

sieci komunikacyjnych z różnymi<br />

topologiami. Centralne urządzenie<br />

takiego systemu wykorzystuje specjalną<br />

centralę lub komputer PC z odpowiednim<br />

oprogramowaniem. Nowoczesne centrale<br />

są w stanie zarządzać lampami dynamicznymi,<br />

LED i świetlówkowymi. Ważna jest<br />

przy tym możliwość realizowania różnorodnych<br />

funkcji w postaci wizualizacji,<br />

zdalnego zarządzania oraz zapisywania<br />

raportów dotyczących pracy systemu. Jest<br />

możliwe skonfigurowanie: powiadomień<br />

na email, wykonywania zapisów historycznych,<br />

planowania testów, automatycznego<br />

tworzenia raportów a uprawnienia nadawane<br />

użytkownikom można definiować. Magistrala<br />

komunikacyjna łącząca poszczególne<br />

urządzenia do transmisji danych<br />

wykorzystuje kabel dwuprzewodowy.<br />

Oprawy można grupować automatycznie<br />

uwzględniając fizyczną topologię połączeń.<br />

Strukturę logiczną tworzy się poprzez dowolne<br />

grupowanie lamp uwzględniając różne<br />

kryteria w postaci liczby pięter, sekcji,<br />

pomieszczeń, korytarzy itp. Na etapie tworzenia<br />

struktury logicznej powinno się zapewnić<br />

możliwość łatwego poruszania po systemie.<br />

Realizowanie funkcji jest inicjowane<br />

zarówno w odniesieniu do wybranej grupy<br />

opraw jak i pojedynczej oprawy. Czynności<br />

realizowane przez oprawy są samoczynnie<br />

zapisywane w dzienniku zdarzeń.<br />

Nowoczesne urządzenia sterowania oprawami<br />

niejednokrotnie integruje się systemami<br />

klasy BMS. Chodzi tutaj o możliwość<br />

nadrzędnego realizowania funkcji<br />

w postaci załączania oraz wyłączania testów<br />

funkcjonalnych zarówno codziennych<br />

jak i okresowych. Oprócz tego nadrzędnie<br />

może być inicjowany test baterii oraz<br />

sygnalizowanie głębokiego rozładowania<br />

akumulatora. Wymiana danych z systemami<br />

nadrzędnymi jest realizowana poprzez<br />

odpowiedni interfejs komunikacyjny – np.<br />

RS-232 czy Ethernet.<br />

Dynamiczne systemy odbierają informacje<br />

z systemów sygnalizacji pożaru, przy<br />

czym ważna jest stabilna wymiana danych<br />

pomiędzy poszczególnymi urządzeniami<br />

systemu – centralą, czujnikami i sygnalizatorami,<br />

poprzez magistralę RS-485<br />

i odpowiednie protokoły komunikacyjne.<br />

W centrali ważna jest pamięć uwzględnia-<br />

98 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

oświetlenie<br />

awaryjne<br />

REKLAMA<br />

Fot. HYBRYD<br />

Fot. 5.<br />

Oprawa oświetlenia ewakuacyjnego z testem inicjowanym<br />

z pilota.<br />

Fot. AMATECH – AMABUD ELEKTROTECHNIKA<br />

Fot. 6.<br />

Oprawa ewakuacyjna do zastosowań przemysłowych.<br />

jąca podział stref pożaru i pamięć wszystkich opraw zarówno<br />

dynamicznych jak i p.poż. Sygnały przesyłane instalacją<br />

transmisji danych powodują sekwencje pracy każdej z opraw.<br />

W systemach dynamicznych oprawy p.poż. załączają się wraz<br />

z wykryciem pożaru.<br />

Podsumowanie<br />

Oprawy awaryjne rozpoczynają pracę wraz z zanikiem zasilania<br />

podstawowego opraw, przy czy czym takie oprawy wykorzystują<br />

niezależne źródło zasilania. Z kolei oświetlenie<br />

ewakuacyjne ma za zadanie wskazywanie drogi ewakuacji<br />

w przypadku wystąpienia pożaru lub innego zagrożenia.<br />

Systemy oświetlenia awaryjnego aby mogły być eksploatowane<br />

muszą spełniać wymagania odpowiednich norm. Stąd też<br />

oferowane na rynku rozwiązania tego typu spełniają wymagania<br />

normy PN-EN 1838 i PN-EN 50 172.<br />

Na etapie wyboru odpowiedniego rozwiązania najlepiej skorzystać<br />

z pomocy specjalistów. W pierwszej kolejności po sprecyzowaniu<br />

założeń użytkownika i uwzględnieniu wymagań<br />

prawnych i norm technicznych projektanci opracują projekt<br />

na bazie rzutu budynku.<br />

Damian Żabicki<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

99

pomiary<br />

elektryka<br />

Cyfrowe Systemy Detekcji Gazu CSDG ® w praktyce<br />

Systemy detekcji czynników chłodniczych HFC w budynkach biurowych i hotelowych<br />

Zabezpieczenie instalacji klimatyzacyjnych w budynkach biurowych, apartamentowych i hotelach<br />

systemami detekcji wycieku czynników chłodniczych HFC, jest dużym wyzwaniem dla firm projektowych<br />

i wykonawczych. Freony sklasyfikowane jako grupa HFC, wypierają tlen z otaczającego powietrza<br />

w zamkniętych pomieszczeniach o ograniczonej kubaturze. W przypadku wystąpienia nieszczelności<br />

instalacji, czynnik chłodniczy, jako cięższy od powietrza, będzie zalegać przy posadzce.<br />

Norma PN-EN 378-1 klasyfikuje pomieszczenia w zależności od sposobu<br />

ich użytkowania. Dla pomieszczeń kategorii A należy obliczyć maksymalne<br />

napełnienie instalacji czynnikiem chłodniczym N [kg]. Jeżeli<br />

rzeczywista ilość czynnika chłodniczego w instalacji, która w wyniku<br />

awarii może się dostać do rozpatrywanego pomieszczenia przekracza<br />

wartość N, istnieje ryzyko, że poziom tlenu w pomieszczeniu będzie<br />

niewystarczający. Aby podnieść bezpieczeństwo, pomieszczenia wyposażane<br />

są w detektory typu DD-62 wykrywające wycieki czynników<br />

chłodniczych z grupy HFC.<br />

Architektura CSDG ® oparta jest o jednostkę sterującą – moduł<br />

nadzorczy MDD-256/T. System ma strukturę logiczną podzieloną<br />

na grupy składające się z maksymalnie 32 detektorów. W obrębie<br />

każdej grupy można realizować niezależne funkcje alarmowe<br />

i sterujące przy pomocy modułów wykonawczych – MDD-L32/T<br />

(wizualizacja stanów 32 detektorów), MDD-C32/T (32 wyjścia<br />

typu OC), MDD-R4/T (dodatkowe wyjścia stykowe). Moduł<br />

MDD-256/T może obsłużyć maksymalnie 224 detektory DD-62 i 21<br />

modułów wykonawczych.<br />

CSDG ® jest systemem rozproszonym, w którym elementy połączone<br />

są przewodem FTP i komunikują się ze sobą cyfrowo<br />

w standardzie RS-485 zgodnie z protokołem Modbus RTU. Moduł<br />

nadzorczy MDD-256/T cyklicznie odpytuje wszystkie detektory<br />

DD-62, gromadzi i analizuje odebrane dane pomiarowe oraz steruje<br />

modułami wykonawczymi. Zebrane dane można zwizualizować<br />

na ekranie komputera przy pomocy bezpłatnej aplikacji MDD256<br />

Fot. 1.<br />

Schemat blokowy cyfrowego systemu detekcji czynników chłodniczych HFC.<br />

View lub udostępnić do zewnętrznych systemów sterująco kontrolnych<br />

BMS.<br />

CSDG ® jest systemem uniwersalnym – można go swobodnie rozbudowywać,<br />

modyfikować, zmieniać jego funkcjonalność. Otwiera praktycznie<br />

nieograniczone możliwości projektowe. Umożliwia konfigurację<br />

zarówno małych systemów składających się z modułu MDD-256/T<br />

i kilku detektorów DD-62, które w przypadku wykrycia wycieku lokalnie<br />

zamykają zawór czynnika chłodniczego, jak i budowę rozległych systemów<br />

złożonych z kilkuset urządzeń, gdzie sterowanie zaworami jest<br />

realizowane centralnie przy wykorzystaniu modułów wykonawczych<br />

MDD-R4/T i/lub MDD-C32/T.<br />

CSDG ® jako element bezpieczeństwa instalacji gazowej<br />

w obiektach przemysłowych<br />

CSDG ® znajdują szerokie zastosowanie w obiektach wielkokubaturowych.<br />

W standardowych rozwiązaniach opartych o moduły alarmowe<br />

serii MD-2, MD-4, MD-8 lub MD-16 każdy z detektorów komunikuje<br />

się z centralą za pomocą osobnego przewodu. Konieczność budowy rozległych<br />

tras kablowych w przypadku systemu detekcji z kilkunastoma<br />

lub kilkudziesięcioma detektorami generuje wysokie koszty. Magistralowa<br />

architektura CSDG ® eliminuje ten problem.<br />

CSDG ® są standardowym rozwiązaniem dla hal przemysłowych,<br />

w których zamontowano nagrzewnice lub promienniki gazowe. Zgodnie<br />

z wytycznymi zawartymi w Rozporządzeniu w sprawie warunków<br />

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie<br />

w pomieszczeniach, w których<br />

łączna nominalna moc<br />

cieplna urządzeń gazowych<br />

przekracza 60 kW należy<br />

zastosować tzw. urządzenie<br />

sygnalizacyjno-odcinające<br />

dopływ gazu (Dz.U. Nr 75,<br />

poz. 690 z późniejszymi<br />

zmianami, Dział IV. Rozdział<br />

7 Instalacja gazowa na paliwa<br />

gazowe, §158).<br />

Sercem systemu jest moduł<br />

sterujący MDD-256/T. Za<br />

wykrywanie wycieków gazu<br />

odpowiedzialne są detektory<br />

DG-14/M (gaz ziemny) lub<br />

DG-15/M (propan/propanbutan).<br />

System współpracuje<br />

z zaworem lub zaworami<br />

MAG-3 odcinającymi do-<br />

PROMOCJA<br />

100 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

pomiary<br />

elektryka<br />

Fot. 2.<br />

Schemat blokowy cyfrowego systemu detekcji gazu ziemnego lub propan-butanu.<br />

Fot. 3.<br />

Schemat blokowy cyfrowego systemu detekcji CO i LPG.<br />

pływ gazu. Sygnał sterujący do zaworu przekazawany jest z modułu<br />

MD-X.ZA24/2. CSDG ® pozwala na lokalną sygnalizację wycieków<br />

gazu – sygnalizatory optyczno-akustyczne SL-21 lub SL-32 zamontowane<br />

w miejscach wskazanych przez projektanta uruchamiane są za<br />

pośrednictwem modułów wyjść alarmowych MDD-S2. W zależności<br />

od potrzeb, system może być rozbudowywany o moduły dodatkowe: wizualizacyjny<br />

MDD-L32/T, wykonawcze MDD-R4/T, MDD-C32/T itd.<br />

CSDG ® w garażach podziemnych<br />

Konieczność stosowania systemów detekcji CO i LPG w garażach<br />

podziemnych opisana jest w Rozporządzeniu w sprawie warunków<br />

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich<br />

usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami,<br />

Dział III. Rozdział 10<br />

Garaże dla samochodów<br />

osobowych, § 108). System<br />

detekcji współpracuje<br />

z wentylacją bytową.<br />

W zależności od przyjętego<br />

przez projektanta<br />

rozwiązania może to być<br />

system wentylacji kanałowej<br />

lub strumieniowej.<br />

Architektura systemu oparta<br />

jest o moduł sterujący<br />

MDD-256/T. a monitoring<br />

stężenia gazów<br />

odpowiedzialne są detekory<br />

CO typu DG-22.<br />

EN/M i detekory LPG<br />

typu DG-15.EN/M. System wentylacji uruchamiany jest zgodnie<br />

z opracowanym przez projektanta scenariuszem tak, aby zapewnić<br />

odpowiednie parametry jakości powietrza.<br />

Uzupełnieniem systemów detekcji są tablice ostrzegawcze LED<br />

jednostronne typu TP.4s lub dwustronne TP-4.ds. Tablice montowane<br />

są wzdłuż alejek, po których poruszają się samochody, przed<br />

wejściem do garaży od strony klatek schodowych lub na zewnątrz<br />

budynku przy wjeździe do garażu. Tablice ostrzegawcze są elementem<br />

dodatkowym poprawiającym bezpieczeństwo użytkowania garażu<br />

podziemnego.<br />

Jolanta Dębowska<br />

www.gazex.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

101

POMIARY NOWOŚCI<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Przemysłowy termowizyjny miernik cęgowy FLIR CM275<br />

Przemysłowy termowizyjny miernik cęgowy FLIR CM275, łączy<br />

w sobie funkcje termowizji i pomiarów elektrycznych w postaci jednego,<br />

efektywnego narzędzia do kontroli, diagnostyki i rozwiązywania<br />

problemów. Urządzenie FLIR CM275, oferujące elektrykom możliwość<br />

wizualnego wyszukiwania punktów gorących i przeciążonych<br />

obwodów, powoduje, że kontrola oraz serwis urządzeń i wyposażenia<br />

przemysłowego stają się bezpieczniejsze i skuteczniejsze.<br />

Funkcja IGM (Infrared Guided Measurement) firmy<br />

FLIR bazuje na technologii termowizyjnej w celu wizualnego<br />

naprowadzenia użytkowników na precyzyjną<br />

lokalizację problemu, co pozwala na szybsze<br />

i skuteczniejsze wykrywanie źródła kłopotów.<br />

Interfejs bezprzewodowy Bluetooth® pozwala<br />

na bezpośrednie połączenie z aplikacją profesjonalnego<br />

zarządzania przepływem prac<br />

FLIR InSite (rozwiązanie opcjonalne), zaś<br />

solidna obudowa powoduje, że miernik cęgowy<br />

nadaje się do pracy nawet w trudnym<br />

środowisku.<br />

Ten najnowszy, najbardziej zaawansowany<br />

miernik cęgowy 600A firmy FLIR<br />

do prądu stałego i zmiennego oferuje rozdzielczość<br />

termiczną 160x120 (19 200 pomiarów temperatury), aby<br />

błyskawicznie wskazywać podejrzane obszary. Urządzenie zapewnia<br />

szeroki wachlarz funkcji pomiarowych oraz wąskie szczęki, wbudowane<br />

oświetlenie robocze i ekran o ponad 40% większy niż w poprzednim<br />

modelu. Wbudowana pamięć pozwala zapamiętać 10 zestawów, liczących<br />

do 40 tys. pomiarów skalarnych (lub 100 obrazów) z możliwością<br />

wyświetlenia danych w celu ich sprawdzenia.<br />

Szeroka lista możliwych do użycia źródeł zasilania obejmuje akumulatory<br />

litowo-polimerowe FLIR TA04 o długim okresie eksploatacji i/lub<br />

zwykłe baterie AA. Urządzenie CM275 jest objęte 10-letnią gwarancją<br />

na produkt i detektor.<br />

Źródło: FLIR Systems<br />

MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />

Fluke odświeża linię przemysłowych kamer termowizyjnych<br />

Koncern Fluke wprowadza na polski rynek<br />

dwie nowe przemysłowe kamery termowizyjne<br />

– modele Ti401 PRO i TiX501. Jednocześnie<br />

firma odświeża całą linię swoich kamer<br />

przemysłowych i wraz z nowymi modelami<br />

wprowadza też nowe niższe ceny na pozostałe<br />

będące w ofercie modele<br />

(Ti480 PRO i TiX580).<br />

Kamera termowizyjna<br />

Fluke Ti401 PRO oferuje<br />

wytrzymałość i łatwość<br />

użytkowania, charakterystyczną<br />

dla dotychczasowych<br />

produktów Fluke<br />

w obszarze kamer przemysłowych,<br />

zapewniając przy<br />

tym ostrzejsze i wyraźniejsze<br />

obrazy oraz najwyższą rozdzielczość<br />

w swoim przedziale cenowym.<br />

Kamera termowizyjna Fluke TiX501,<br />

to kamera HD do przeprowadzania<br />

kontroli niezawodności, konserwacji<br />

urządzeń przemysłowych, diagnostyki<br />

budynków oraz rozwiązywania<br />

problemów, z możliwością obrotu<br />

w zakresie 240 stopni, szczególnie<br />

przydatna w wąskich i trudno<br />

dostępnych miejscach.<br />

Po odświeżeniu linii kamer<br />

przemysłowych<br />

i jej uzupełnieniu nowymi<br />

modelami, oferta<br />

firmy Fluke w tym obszarze<br />

uległa jednocześnie<br />

wzmocnieniu i uproszczeniu.<br />

Wszystkie kamery z tej serii<br />

oferują teraz rozdzielczość<br />

640x480 oraz dostępne są<br />

w dwóch różnych wariantach;<br />

klienci mają więc możliwość<br />

wyboru kamery najlepiej<br />

dopasowanej do swoich potrzeb,<br />

bez kompromisów<br />

w zakresie rozdzielczości,<br />

ergonomii czy dostępnych<br />

funkcji. To szczególnie ważne<br />

gdy mówimy właśnie o termowizyjnych<br />

kamerach przemysłowych, które pomagają<br />

profesjonalistom w przemyśle usprawniać<br />

procesy bezpiecznego, szybkiego i łatwego<br />

lokalizowania, oceniania oraz rozwiązywania<br />

krytycznych problemów, zanim doprowadzą<br />

one do przestojów, dodatkowych<br />

kosztów czy nawet katastrof.<br />

Źródło: Fluke Corporation<br />

102 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

ENERGETAB <strong>2019</strong><br />

Pawilon R Stoisko nr 1

adania<br />

i pomiary<br />

Nowoczesne funkcje<br />

w kamerach termowizyjnych<br />

Kamery termowizyjne stały się nieodzownym narzędziem<br />

diagnostycznym w elektryce. W nowoczesnych urządzeniach<br />

stawia się na szereg funkcji zapewniających wysoki poziom<br />

jakości obrazu oraz wygodną obsługę.

adania<br />

i pomiary<br />

Warto wspomnieć o przesyłaniu do kamer wyników,<br />

które są zebrane z innych przyrządów<br />

pomiarowych. Przesyłając dane do urządzeń<br />

takich jak komputer iPhon lub iPad można<br />

skorzystać z technologii bezprzewodowych.<br />

Oprócz tego parametry w postaci wilgotności<br />

powierzchniowej, wielkości elektrycznych<br />

czy temperatury powietrza zapisują się bezpośrednio<br />

na obrazie termowizyjnym. Jest<br />

możliwe przypisanie do obrazu określonego<br />

położenia w terenie, dzięki nadajnikowi GPS.<br />

Zdjęcia wykonane w sekwencji mogą być<br />

połączone w jeden obraz. Przyda się również<br />

zdalne sterowanie kamerą.<br />

REKLAMA<br />

Kamery wielkości telefonu<br />

komórkowego<br />

Kamery miniaturowe pomimo swoich wymiarów<br />

zapewniają wysoki poziom jakości<br />

pomiarów oraz wygodną obsługę. Oprócz<br />

lekkiej i płaskiej obudowy należy wymienić<br />

funkcję, która ułatwia odczytywanie liczb,<br />

a także etykiet i innych elementów. Nie<br />

mniej ważny jest wysoki poziom czułości<br />

oraz szerokie pole widzenia.<br />

Najczęściej zastosowanie znajduje detektor<br />

podczerwieni o rozdzielczości 80 x 60 pikseli,<br />

co daje 4800 pikseli pomiarowych. Do dyspozycji<br />

użytkownika jest kolorowy wyświetlacz<br />

o przekątnej 3” przy rozdzielczości<br />

320 x 240 pikseli. Pojemnościowy ekran dotykowy<br />

zapewnia sprawną obsługę urządzenia.<br />

Warto zwrócić uwagę na czułość termiczną<br />

adania<br />

i pomiary<br />

szybkie rejestrowanie ostrych obrazów<br />

wybranego obiektu.<br />

Przydatne rozwiązanie stanowi wbudowany<br />

dalmierz laserowy pozwalający określić<br />

odległość od wskazanego celu. Obliczona<br />

wartość jest wyświetlana na przyrządzie.<br />

Warto również wspomnieć o wysokiej<br />

częstotliwości akwizycji obrazów w trybie<br />

pracy ze zmniejszoną rozdzielczością.<br />

Fot. TESTO<br />

ności w zakresie wizualizacji obiektów<br />

małych i dużych. Trzeba mieć na uwadze<br />

Wygodne funkcje<br />

Dzięki bezprzewodowej synchronizacji<br />

obrazów bezpośrednio z kamery z oprogramowaniem<br />

komputerowym, jest możliwe<br />

dołączanie do rejestrów urządzeń i zleceń<br />

pracy. Ponadto przydatna jest możliwość robienia<br />

notatek w terenie. Notatki mogą być<br />

fotograficzne i głosowe. Z kolei korzystając<br />

z trybu pracy ze zmniejszoną rozdzielczością<br />

można odczytywać część obrazu<br />

termicznego w oknie o rozmiarach, które są<br />

definiowane przez użytkownika.<br />

Kalibracja<br />

Specjalne funkcje pozwalają na kalibrację<br />

zdjęć i stabilnych pomiarów. Ważne jest<br />

przy tym elastyczne dopasowanie czasu<br />

całkowania bez konieczności wykonywania<br />

korekty nierównomierności. Funkcje<br />

Fot. SONEL<br />

związane z kalibracją są gwarancją stabilności<br />

pomiaru pomimo wystąpienia zmian<br />

temperatury otoczenia. Dzięki usunięciu<br />

106 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

adania<br />

i pomiary<br />

Fot. FLUKE<br />

obiektywów oraz pierścieni rozszerzających<br />

ich możliwości. Przydatnym rozwiązaniem<br />

jest automatyczna korekta pomiaru. Wiele<br />

kamer ma możliwość szybkiej i gładkiej<br />

zdalnej regulacji ostrości. Można ręcznie<br />

dopasować ostrość bezpośrednio w kamerze.<br />

Oferowane są również kamery z czujnikiem<br />

temperatury, który jest zintegrowany<br />

z obiektywem. Przekłada się to przede<br />

wszystkim na kompensację dryftu oraz dokładność<br />

pomiarową.<br />

nieliniowości zwiększa się użyteczny zasięg<br />

detektora.<br />

Wymienne obiektywy<br />

W nowoczesnych kamerach termowizyjnych<br />

stawia się na szereg zaawansowanych konstrukcji<br />

optycznych łącznie z rozpoznawaniem<br />

obiektywów. Ważny jest szeroki zakres<br />

Do stref zagrożonych wybuchem<br />

Specjalne kamery termowizyjne są przeznaczone<br />

do miejsc zagrożonych wystąpieniem<br />

mieszaniny wybuchowej. W takich urządzeniach<br />

zarówno port USB jak i komora baterii<br />

mają taką konstrukcję aby nie mogły być<br />

otwarte podczas pracy kamery.<br />

Ponadto dzięki klawiszom szybkiego dostępu<br />

przypisane funkcje można szybko wybrać<br />

nawet w założonych rękawicach.<br />

Odłączany ekran<br />

Przydatnym rozwiązaniem jest odłączany<br />

ekran dotykowy LCD, który zdecydowanie<br />

upraszcza korzystanie z kamery. Parametry<br />

konfiguracyjne można zatem wprowadzać<br />

w wygodnym miejscu dla użytkownika. Ponadto<br />

ekran dotykowy umożliwia szybkie<br />

kontrolowanie akwizycji obrazu oraz bezprzewodową<br />

kontrolę kamery.<br />

•<br />

REKLAMA<br />

TERMOWIZJA NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI<br />

żadnych kompromisów<br />

Kamera Termowizyjna HD, model FLIR T1020<br />

Niedościgniona jakość obrazu:<br />

1024 x 768 pikseli<br />

Najlepsze w swojej klasie obiektywy<br />

W pełni pomiarowe sekwencje<br />

wideo i pliki typu JPEG<br />

Łatwa w użyciu i transporcie, kompaktowa<br />

i super ergonimiczna obudowa<br />

www.flir.eu/T1K<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

107

adania<br />

i pomiary<br />

Bezprzewodowy przesył danych<br />

w urządzeniach pomiarowych<br />

Dzięki odpowiednim przyrządom pomiarowym można mierzyć podstawowe wielkości<br />

elektryczne oraz sygnały sterujące. Pomiary takie są konieczne nie tylko podczas diagnostyki<br />

instalacji oraz urządzeń elektrycznych ale również przy serwisowaniu systemów automatyki<br />

budynkowej i przemysłowej.<br />

Wiele nowoczesnych przyrządów pomiarowych bazuje na bezprzewodowej<br />

technologii wymiany danych, i to nie tylko między<br />

przyrządem a komputerem, ale również pomiędzy poszczególnymi<br />

przyrządami pomiarowymi. W takim rozwiązaniu można połączyć<br />

kilka mierników, przez co powstają rozbudowane systemy pomiarowe.<br />

Przyrządy pracują w bezprzewodowej sieci wykorzystującej<br />

moduły pomiarowe. Dodatkowo przyrządy mogą współpracować<br />

z urządzeniami mobilnymi, co zwiększa elastyczność systemu.<br />

Zebrane wyniki pomiarów można bezprzewodowo wysłać do komputera<br />

oraz wyświetlać na aplikacjach mobilnych. W razie potrzeby<br />

wyodrębnia się sporadyczne zdarzenia lub rejestruje ewentualne wahania<br />

sygnałów wykorzystując do tego dziennik modułów. Przydatną<br />

funkcjonalnością jest możliwość przeprowadzenia rozmowy wideo<br />

pracownika w terenie z innymi członkami zespołu pomiarowego.<br />

Nowoczesne przyrządy pomiarowe mają ekrany dotykowe. Tym<br />

sposobem obsługa urządzenia jest czytelna. Ponadto wielodotyk pozwala<br />

zwiększyć intuicyjność obsługi, a przyrząd cechuje wysoki<br />

poziom odporności na działanie warunków środowiskowych.<br />

Zdalny, bezprzewodowy pomiar<br />

Wspomniana już technologia bezprzewodowej wymiany danych<br />

daje możliwość zdalnego wykonywania pomiarów z rejestracją wyników,<br />

przy zachowaniu jednoczesności pomiarów.<br />

W przykładowej aplikacji multimetr może wyświetlać wyniki pomiarów<br />

oraz odczytywać wyniki z kilku innych modułów działających bezprzewodowo.<br />

Z kolei kamery termowizyjne są w stanie zapisywać wyniki<br />

pomiarów zebrane bezprzewodowo i przedstawiać je w obrazie. W typowych<br />

przyrządach pomiarowych moduł pomiarowy można oddalić na<br />

20 m. Odpowiednie moduły odpowiadają za pomiar prądu przemiennego<br />

o wartości do 2500 A z dokładnością 3 proc. a pamięć przechowująca<br />

wyniki pomiarów gromadzi do kilkudziesięciu tysięcy rekordów.<br />

W praktyce bezprzewodowe moduły pomiarowe umieszcza się bezpośrednio<br />

w miejscu wykonywania pomiaru. Przydatne rozwiązanie<br />

stanowi aplikacja pobierająca odczyt z modułów umieszczonych<br />

w miejscach pomiarów, które są zamknięte – np. rozdzielnie elektryczne,<br />

szafy sterownicze itp. Z takiego rozwiązania bardzo często<br />

korzysta się w diagnostyce przemysłowej bowiem moduły można<br />

podłączać w miejscach niebezpiecznych dla człowieka.<br />

Oprogramowania komputerowe<br />

do obróbki danych<br />

Szereg możliwości w zakresie analizowania zebranych wyników<br />

pomiarów zapewnia dedykowane oprogramowanie komputerowe<br />

współpracujące z określonym przyrządem pomiarowym. Wiele<br />

Fot. 1.<br />

Dzięki bezprzewodowej komunikacji urządzeń<br />

diagnostycznych można połączyć kilka mierników tworząc<br />

rozbudowane systemy pomiarowe. Dodatkowo przyrządy<br />

mogą współpracować z urządzeniami mobilnymi,<br />

co zwiększa elastyczność systemu.<br />

aplikacji ma możliwość dostosowania raportu do indywidualnych<br />

potrzeb użytkownika. Tworzone są więc optymalne formularze raportu,<br />

łącznie z logo firmy. Wiele programów jest w stanie współpracować<br />

z edytorami tekstów. Przeprowadzane są automatyczne<br />

obliczenia z narzędziami formuły.<br />

Przy diagnostyce maszyn i urządzeń elektroenergetycznych przydadzą<br />

się możliwości analityczne. Przede wszystkim chodzi o wyznaczanie<br />

trendów w oparciu o uzyskane dane.<br />

Aplikacje na smartfonie<br />

Aplikacje instalowane na smartfonie, przeznaczone do obsługi przyrządów<br />

pomiarowych, są bardzo proste w obsłudze. Każda funkcja<br />

pomiarowa ma przypisany samouczek. Niektóre aplikacje wykorzystują<br />

standardowe funkcje smartfona – wiadomości email, połączenia<br />

głosowe i wideo, robienie zdjęć itp. Oprócz tego są zapisywane<br />

i udostępniane wyniki pomiarów każdej osobie wchodzącej w skład<br />

zespołu pomiarowego. Dostęp do danych jest możliwy w dowolnej<br />

chwili i z dowolnego miejsca. Dzięki specjalnym funkcjom wykonuje<br />

się szybki zapis pomiarów w telefonie. Można przeprowadzić<br />

ocenę trendów a użytkownik zyskuje przy tym bezpieczny, bezprzewodowy<br />

dostęp do dokumentacji zapisywanej w chmurze.<br />

Z całą pewnością można podsumować, że bezprzewodowy przesył<br />

danych w urządzeniach diagnostycznych nie tylko uprościł przeprowadzanie<br />

badań ale również wpłynął na szybkość ich analizy i wyciąganie<br />

wniosków z pomiarów.<br />

Damian Żabicki<br />

Fot. FLUKE<br />

108 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

PRZEGLĄD<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

Producent/dystrybutor FLIR/ EURO PRO GROUP FLIR / Euro Pro Group<br />

Model CM 44 FLIR CM275<br />

Pomiar prądu AC/DC<br />

Pomiar napięcia AC<br />

Pomiar napięcia DC<br />

Pomiar rezystancji<br />

zakres 0,1 µA do 400 A 0,1µA do 600.0 A<br />

dokładność +/- 1 %+5 ±2.0%+5<br />

zakres 1mV do 600 V 1000V<br />

dokładność +/- 1 %+5 ±1.0%+5<br />

zakres 600 V 60.00 V, 600.0 V, 1000 V<br />

dokładność +/- 1 %+5 ±1.0%+5<br />

zakres 0-60Ω 6.000 kΩ<br />

dokładność +/- 1 % ±1.0%+5<br />

Pomiar ciągłości 10Ω

PRZEGLĄD<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

Producent/dystrybutor FLUKE FLUKE<br />

Model 325 376FC<br />

Pomiar prądu AC<br />

Pomiar napięcia AC<br />

Pomiar napięcia DC<br />

Pomiar rezystancji<br />

zakres 0,01...40/400 A 999,9A lub 2500 A przy użyciu sondy iFlex<br />

dokładność ±(2% + 5 cyfr) 0.1 A<br />

zakres 0,1...400/600 V 0.01...1000 V<br />

dokładność ±(1,5% + 5 cyfr) 2% ± 5 cyfr<br />

zakres 0,01...40/400A 0.1m...1000 V<br />

dokładność ±(2% + 5 cyfr) 1% ± 5 cyfr<br />

zakres 0,1...400/4k/40 kΩ 60 kΩ<br />

dokładność ±(1% + 5 cyfr) 1% ± 5 cyfr<br />

Pomiar ciągłości ≤ 30 Ω sygnalizacja akustyczna<br />

Pomiar pojemności 0,1 µ...100 µ/1000 µF 1 µF – 1000 µF<br />

Pomiar częstotliwości 5...500 Hz 5-500 Hz<br />

Pomiar temperatury<br />

Kategoria bezpieczeństwa<br />

-10°C do 400°C<br />

za pomocą dołączonej termopary typu K<br />

CAT III 600 V<br />

CAT IV 300 V<br />

CAT III 1000 V, CAT IV 600 V<br />

Stopień ochrony obudowy IP30 IEC 60529: IP30, poza pracą<br />

Zakres pojemności cęgów<br />

dla przewodów<br />

Zakres pojemności cęgów<br />

dla szynoprzewodów<br />

Zakres temperatury pracy -10°C do 50°C<br />

Funkcje miernika<br />

Zgodność z normami<br />

Sposób zapisu i transferu danych<br />

z pomiaru<br />

• Pomiary prądu AC i DC do 400 A<br />

• Pomiary napięcia AC i DC do 600 V<br />

• Precyzyjne pomiary prawdziwej wartości RMS napięcia<br />

i prądu AC przebiegów nieliniowych<br />

• Pomiar rezystancji do 40 kΩ z detekcją ciągłości<br />

• Pomiary temperatury i pojemności<br />

• Pomiar częstotliwości<br />

• Dźwiękowy wskaźnik ciągłości obwodu<br />

EN/IEC 61010-1, stopień zanieczyszczenia 2,<br />

EN / IEC 61010-2-032<br />

EN/IEC 61010-031:2002/A1:200<br />

brak<br />

1 µF – 1000 µF<br />

1 µF – 1000 µF<br />

Eksploatacja: od -10°C do +50°C<br />

Przechowywanie: od -40°C do +60°C<br />

• Połącz miernik ze smartfonem za pomocą aplikacji Fluke Connect<br />

Measurements<br />

• Możliwość odczytywania pomiarów z wyświetlacza telefonu<br />

pozwala na zachowanie bezpiecznej odległości, wymagającej mniej<br />

restrykcyjnych środków ochrony osobistej<br />

• Funkcje rejestrowania danych mierników z serii Fluke 376 FC<br />

pozwalają na wykrycie sporadycznych usterek podczas wykonywania<br />

innych zadań<br />

• Można tworzyć i udostępniać raporty z miejsca pracy w terenie za<br />

pomocą poczty e-mail lub komunikacji w czasie rzeczywistym dzięki<br />

funkcji rozmów wideo ShareLive<br />

• Sonda prądowa iFlex poszerza zakres pomiarów do 2500 A AC oraz<br />

umożliwia dostęp do przewodów o dużej średnicy zlokalizowanych w<br />

ciasnych przestrzeniach (w zestawie)<br />

• Pasek z wieszakiem magnetycznym TPAK (w zestawie)<br />

• Zintegrowany filtr dolnoprzepustowy VFD do dokładnych pomiarów<br />

napędów silnikowych<br />

• Wyjątkowa technologia pomiaru rozruchu umożliwia odfiltrowanie<br />

szumów oraz zarejestrowanie dokładnie takiej wartości prądu<br />

rozruchowego, jaka oddziałuje na zabezpieczenie układu<br />

IEC 61010-1, stopień zanieczyszczenia 2<br />

IEC 61010-2-032: CAT III 1000 V, CAT IV 600 V<br />

IEC 61010-2-033: CAT III 1000 V, CAT IV 600 V<br />

FCC ID:T68-FBLE IC:6627A-FBLE<br />

Możliwość zapisania pomiarów bezpośrednio w pamięci<br />

telefonu i chmurze Fluke Cloud poprzez Bluetooth<br />

Waga urządzenia 283 g 395 g<br />

Długość gwarancji 2 lata 3 lata<br />

Cena katalogowa netto 244 € 517 €<br />

110 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

PRZEGLĄD<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

BENNING / LŁ Sp. z o.o. Sp.k.<br />

BENNING / LŁ Sp. z o.o. Sp.k.<br />

CM 11 CM 2<br />

od 0,1 mA do 20 A<br />

od 10 mA do 300 A<br />

1-3% 2-4%<br />

od 0,01 V do 600 V<br />

od 0,1 mV do 600 V<br />

1% 2-1%<br />

od 0,01 mV do 600 V<br />

od 0,1 mV do 600 V<br />

1% 0,5%<br />

od 0,1 Ω do 600 kΩ<br />

od 0,1 Ω do 40 kΩ<br />

1% 0,9-2,5%<br />

TAK<br />

TAK<br />

NIE<br />

NIE<br />

NIE<br />

NIE<br />

NIE<br />

IV300 V<br />

NIE<br />

III300 V<br />

23 mm 25 mm<br />

0-50°C<br />

0-50°C<br />

HOLD, PEAK<br />

HOLD, MAX<br />

EN 61010-031 EN 61010-031<br />

2 lata 2 lata<br />

1349,00 zł 912,89 zł<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 111

PRZEGLĄD<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

Producent/dystrybutor TESTO Sp. z o.o. TESTO Sp. z o.o.<br />

Model testo 770-2 testo 770-3<br />

Pomiar prądu AC/DC<br />

Pomiar napięcia AC<br />

Pomiar napięcia DC<br />

Pomiar rezystancji<br />

zakres 0,1 µA do 400 A 0,1 µA do 600 A<br />

dokładność ± (2 % mierz. wart. + 5 Cyfr(a)(y)) ± (2 % mierz. wart. + 5 Cyfr(a)(y))<br />

zakres 1 mV do 600 V 1 mV do 600 V<br />

dokładność ± (1,0 % mierz. wart. + 3 Cyfr(a)(y)) ± (1,0 % mierz. wart. + 3 Cyfr(a)(y))<br />

zakres 1 mV do 600 V 1 mV do 600 V<br />

dokładność ± (0,8 % mierz.wart. + 3 Cyfr(a)(y)) ± (0,8 % mierz.wart. + 3 Cyfr(a)(y))<br />

zakres 0.1 Ω...40 MΩ 0.1 Ω...60 MΩ<br />

dokładność ± (1,5 % mierz. wart. + 3 Cyfr(a)(y)) ± (1,5 % mierz. wart. + 3 Cyfr(a)(y))<br />

Pomiar ciągłości < 0 do 30 Ω < 0 do 30 Ω<br />

Pomiar pojemności 0.001 μF... 100 μF 0.001 μF...60,000 μF<br />

Pomiar częstotliwości 0.001 Hz...10 kHz 0.001 Hz...10 kHz<br />

Pomiar temperatury -20...+500 °C -20...+500 °C<br />

Kategoria bezpieczeństwa CAT IV / 600 V / CAT III / 1000 V CAT IV / 600 V / CAT III / 1000 V<br />

Stopień ochrony obudowy IP 40 IP 40<br />

Zakres pojemności cęgów<br />

dla przewodów<br />

Zakres pojemności cęgów<br />

dla szynoprzewodów<br />

Ø 30mm<br />

Brak danych<br />

Ø 30mm<br />

Brak danych<br />

Zakres temperatury pracy 0 do +50 °C 0 do +50 °C<br />

Funkcje miernika<br />

• mechanizm cable-grabTM<br />

• automatyczne wykrycie prądu, napięcia stałego/<br />

przemiennego<br />

• 2-liniowy, podświetlany wyświetlacz<br />

• pomiar rzeczywistej wartości<br />

skutecznej – TRMS,<br />

• pomiar prądu rozruchowego<br />

• zakres pomiaru prądu w μA<br />

• adapter termopary typ K (standard)<br />

• mechanizm cable-grabTM<br />

• automatyczne wykrycie prądu, napięcia stałego/<br />

przemiennego<br />

• 2-liniowy podświetlany wyświetlacz<br />

• pomiar rzeczywistej wartości<br />

skutecznej – TRMS<br />

• pomiar prądu rozruchowego<br />

• zakres pomiaru prądu w μA,<br />

• adapter termopary typ K (opcja)<br />

• pomiar mocy czynnej, biernej i pozornej oraz współczynnika<br />

mocy cos φ<br />

Zgodność z normami EN 61010-1, IEC 61140 EN 61010-1, IEC 61140<br />

Sposób zapisu i transferu danych<br />

z pomiaru<br />

−<br />

Bluetooth do bezpłatnej aplikacji na urządzenia mobilne<br />

z Androidem lub iOS<br />

Waga urządzenia 378 g 378 g<br />

Długość gwarancji 2 lata 2 lata<br />

Cena katalogowa netto 735 PLN 905 PLN<br />

112 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

PRZEGLĄD<br />

FACHOWEGO ELEKTRYKA<br />

Przegląd mierników cęgowych<br />

AXIOMET / TME<br />

AX-215TIC<br />

FLUKE /TME<br />

FLK-325<br />

1000 A 400.0 A<br />

2,5% + 10 cyfr 2% + 5 cyfr<br />

1000V<br />

600.0 V<br />

1,2% + 5 cyfr 1,5% + 5 cyfr<br />

1000 V 600.0 V<br />

1% + 5 cyfr 1% + 5 cyfr<br />

60 M 40.00 k<br />

0,8% + 5 cyfr 1% + 5 cyfr<br />

TAK<br />

TAK<br />

10 mF 1000 uF<br />

10 MHz 500.0 Hz<br />

Od -20°C do +1000°C<br />

nie<br />

CATIII 600 V<br />

CATIV 300 V<br />

IP30<br />

23 mm 30 mm<br />

Od 0°C do +40°C<br />

Od -10°C do +50°C<br />

IEC61010<br />

IEC61010, IEC60529, IEC61326<br />

230 g 283 g<br />

1 rok Producenta 2 lata<br />

827 PLN 827 PLN<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 113

adania<br />

i pomiary<br />

Laboratorium Badawczo-Wzorcujące SONEL S.A.<br />

Laboratorium Badawczo-Wzorcujące, działające w strukturze świdnickiej Spółki SONEL S.A., od<br />

początku związane było z głównym obszarem aktywności firmy, jakim jest produkcja nowoczesnych<br />

przyrządów pomiarowych dla energetyki. Spółka działa w sektorze szeroko pojętego przemysłu,<br />

budownictwa, telekomunikacji oraz usług.<br />

PROMOCJA<br />

Marka SONEL w bieżącym roku obchodzi<br />

25-lecie istnienia na rynku. Przez lata firma<br />

wypracowała pozycję największego polskiego<br />

producenta przyrządów pomiarowych. W skali<br />

globalnej z powodzeniem konkuruje ze światowymi<br />

liderami branży, przedsiębiorstwami<br />

często o znacznie dłuższej historii. Wyroby<br />

eksportowane są do wielu krajów na świecie.<br />

Własne, nowocześnie wyposażone wraz z wykwalifikowanym<br />

personelem laboratorium, stanowi<br />

obecnie strategiczny element firmy, który<br />

pozwala wprowadzać na rynek nowatorskie,<br />

innowacyjne produkty charakteryzujące się<br />

wysoką jakością.<br />

W przedsiębiorstwie, w którym projektuje się<br />

i produkuje przyrządy pomiarowe, laboratorium<br />

spełnia wiele istotnych funkcji. Odpowiada<br />

za zachowanie i udokumentowanie spójności<br />

pomiarowej, gwarantując, że stosowane<br />

w procesie produkcji przyrządy wzorcowe oraz<br />

wskazania wyprodukowanych mierników mają<br />

odniesienie do najwyższych wzorców krajowych<br />

i międzynarodowych z zachowaniem<br />

nieprzerwanego łańcucha porównań. Laboratorium<br />

dysponuje najbardziej precyzyjnym wyposażeniem<br />

pomiarowym w Spółce. Posiada<br />

możliwości wykonania potwierdzeń metrologicznych<br />

większości przyrządów stosowanych<br />

w przedsiębiorstwie. Oznacza to, iż sprawdzenia<br />

okresowe oraz wszelkie podejrzenia dotyczące<br />

niesprawności wyposażenia mogą zostać<br />

wykonane, wykryte i wyjaśnione sprawnie,<br />

szybko i na miejscu.<br />

Laboratorium uczestniczy także w procesie<br />

projektowania i wdrażaniach nowych wyrobów.<br />

Posiadana komora termoklimatyczna<br />

pozwala na wykonywanie testów przyrządów<br />

w różnych środowiskach pracy. Spełnienie deklarowanych<br />

w specyfikacji parametrów musi<br />

zostać potwierdzone odpowiednimi badaniami.<br />

Oprzyrządowanie do prób napięciowych,<br />

wytrząsarka oraz stanowisko do badań przy<br />

celowo wprowadzonych uszkodzeniach lub<br />

błędach operatorskich umożliwia ocenę bezpieczeństwa<br />

użytkowania wyrobu.<br />

Laboratorium pełni również ważną funkcję<br />

w procesie zapewnienia i monitorowania jakości<br />

produktów. To tu odbywają się niezależne<br />

wzorcowania oraz cykliczne badania wyrobów<br />

pobranych z partii produkcyjnych.<br />

Możliwości<br />

Oprócz działań ukierunkowanych typowo<br />

na wewnętrze potrzeby Spółki, kolejnym ważnym<br />

elementem są usługi świadczone dla klienta<br />

zewnętrznego. Laboratorium SONEL S.A.<br />

oferuje wzorcowania mierników (własnych<br />

oraz innych producentów) do pomiarów wielkości<br />

elektrycznych oraz parametrów sieci<br />

energetycznych takich jak:<br />

114 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

adania<br />

i pomiary<br />

• mierniki wielofunkcyjne obejmujące<br />

funkcjonalnie ww. przyrządy<br />

• przyrządy do pomiarów wielkości nieelektrycznych:<br />

• pirometry<br />

• mierniki do pomiaru natężenia oświetlenia<br />

• kamery termowizyjne<br />

• oraz wzorce wielkości elektrycznych:<br />

• kalibratory<br />

• wzorce rezystancji.<br />

• przyrządy do pomiarów wielkości elektrycznych<br />

i parametrów sieci:<br />

• mierniki napięcia<br />

• mierniki prądu (w tym również mierniki<br />

cęgowe)<br />

• mierniki zabezpieczeń różnicowoprądowych<br />

• mierniki rezystancji izolacji<br />

• mierniki rezystancji uziemień<br />

• mierniki do pomiaru impedancji pętli<br />

zwarcia<br />

• mierniki rezystancji<br />

• analizatory parametrów sieci<br />

• liczniki energii elektrycznej czynnej<br />

i biernej prądu przemiennego<br />

• multimetry<br />

Obecnie nie istnieją przepisy prawne, które<br />

w ścisły sposób nakazywałyby wykonywanie<br />

potwierdzeń metrologicznych przyrządów<br />

służących do pomiarów sieci energetycznych<br />

w dokładnie określonych odstępach czasu.<br />

Tego typu mierniki nie podlegają obowiązkowej<br />

legalizacji (metrologii prawnej). Właściwą<br />

formą kontroli metrologicznej w tym przypadku<br />

jest wzorcowanie. Cała odpowiedzialność<br />

za przyrząd spoczywa na jego właścicielu<br />

(użytkowniku).<br />

Laboratorium SONEL S.A. stanowi obecnie<br />

jedno z najlepiej wyposażonych, świadczących<br />

kompleksowe usługi wzorcowań dla<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

115

adania<br />

i pomiary<br />

branży energetycznej jednostek tego typu<br />

w kraju. Po przeprowadzce firmy w 2008 roku<br />

do dedykowanego budynku na terenie Wałbrzyskiej<br />

Specjalnej Strefy Ekonomicznej<br />

pojawiły się nowe możliwości rozwoju.<br />

Spółka posiada pomieszczenia o kontrolowanych<br />

warunkach środowiskowych z ich całodobowym<br />

monitoringiem, klatkę Faradaya,<br />

gdzie wykonywane są najdokładniejsze, najbardziej<br />

wrażliwe na zakłócenia elektromagnetyczne<br />

pomiary. Własny transformator probierczy<br />

pozwala uzyskać nominalne wartości<br />

napięć występujących w sieciach na całym<br />

świecie. Umożliwia to świadczenie unikalnej<br />

usługi wzorcowań silnoprądowych mierników<br />

impedancji pętli zwarcia od wartości ok.<br />

90 mΩ dla szerokiego zakresu napięć. Jako<br />

jedno z nielicznych, laboratorium oferuje<br />

usługi wzorcowania mierników rezystancji<br />

izolacji o napięciu probierczym do 15 kV<br />

i zakresie pomiarowym ok. 40 TΩ oraz<br />

mierników małych rezystancji, mierzących<br />

prądem do kilkuset amperów. Laboratorium<br />

jest wyposażone w ciemnię z ławą optyczną<br />

do wzorcowań luksomierzy.<br />

Akredytacja<br />

Coraz większą uwagę zwraca się na problem<br />

wykazania kompetencji laboratoriów.<br />

Jedną z form jej udowodnienia jest<br />

posiadanie akredytacji, przez którą rozumie<br />

się formalne potwierdzenie przez<br />

niezależną stronę trzecią. W Polsce jest<br />

to Polskie Centrum Akredytacji (PCA).<br />

Uzyskanie akredytacji wymaga spełnienia<br />

bardzo rygorystycznych norm jakościowych.<br />

Szczegółowej ocenie podlega<br />

zarówno obszar techniczny jak i zagadnienia<br />

związane z systemem zarządzania<br />

jak i podejściem procesowym. Akredytacja<br />

jest obiektywnym dowodem profesjonalizmu,<br />

stosowania dobrych praktyk<br />

oraz rzetelności wyników laboratorium.<br />

Dzięki porozumieniu o wzajemnym<br />

uznawaniu wyników, likwiduje bariery<br />

występujące z tego powodu na międzynarodowym<br />

rynku handlu i usług.<br />

Laboratorium SONEL S.A. od 2017 r. posiada<br />

akredytację PCA nr AP 173, której<br />

zakres jest systematycznie rozszerzany.<br />

Pierwszy obejmował pomiary mierników<br />

i wzorców napięć, prądów i rezystancji<br />

(w tym mierników małych rezystancji).<br />

W kolejnym roku zakres zwiększył się<br />

o możliwość wzorcowania mierników rezystancji<br />

uziemień. Od marca <strong>2019</strong> roku<br />

akredytacją zostały objęte również wzorcowania<br />

pirometrów i kamer termowizyjnych<br />

oraz mierników impedancji pętli zwarcia.<br />

W kolejnych latach planowane jest dalsze<br />

poszerzanie zakresu akredytacji.<br />

Uzyskanie akredytacji w nowych dziedzinach<br />

jest procesem złożonym i czasochłonnym.<br />

W procesie tym wymaga<br />

się cyklicznego potwierdzenia kompetencji<br />

laboratorium na drodze porównań<br />

z innymi jednostkami akredytowanymi.<br />

Jednym z napotykanych problemów jest<br />

brak laboratoriów w skali międzynarodowej,<br />

z którymi istniałaby możliwość porównania<br />

w zakresie posiadanych możliwości<br />

pomiarowych.<br />

Dorota Kołakowska<br />

SONEL S.A.<br />

116 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

adania<br />

i pomiary<br />

PROMOCJA<br />

Termowizja w wersji Smart<br />

– seria kamer termowizyjnych testo 865/868/871/872<br />

Kamery termowizyjne: testo 865, testo 868, testo 871, testo 872 stanowią odpowiedź na wciąż<br />

rosnące zapotrzebowanie rynku termowizyjnego w ostatnich latach. Wśród dostępnych modeli<br />

znalazły się zarówno kamery dedykowane do podstawowych audytów budowlanych i elektrycznych<br />

z zakresem pomiarowym do 280°C i detektorem 160x120 pix (testo 865), jak też do działów<br />

Utrzymania Ruchu z szerokim zakresem pomiarowym do 650°C, detektorem 320x240 pix<br />

i czułością

adania<br />

i pomiary<br />

Fot. 2. Bez funkcji testo ScaleAssist. Fot. 2. Z funkcją testo ScaleAssist.<br />

testo ScaleAssist<br />

Z funkcją testo ScaleAssist prawidłowa<br />

ocena wad konstrukcyjnych budynków<br />

oraz mostków cieplnych jest łatwiejsza<br />

niż kiedykolwiek. Kamera automatycznie<br />

ustawi właściwą skalę dla obrazu termowizyjnego<br />

w odniesieniu do warunków<br />

panujących wewnątrz i na zewnątrz budynku.<br />

Niepożądane, skrajne wartości<br />

temperatury (np. tła) są filtrowane i usunięte<br />

z otrzymanego obrazu termowizyjnego.<br />

Wartości te będą widoczne tylko<br />

w sytuacji, jeżeli faktycznie wystąpią<br />

na badanym obiekcie. Umożliwia to porównanie<br />

obrazów, w przypadku zmiany<br />

warunków otoczenia, co może mieć istotne<br />

znaczenie podczas analizy obrazów<br />

„przed i po”.<br />

testo -Assist<br />

Przy przeprowadzaniu precyzyjnych pomiarów<br />

termowizyjnych niezbędne jest<br />

właściwe ustawienie emisyjności (ε) mierzonego<br />

materiału oraz temperatury odbitej.<br />

Dotychczas,<br />

był to proces skomplikowany, a w odniesieniu<br />

do temperatury odbitej – bardzo nieprecyzyjny.<br />

Dzięki funkcji testo ε-Assist sytuacja<br />

zmieniła się diametralnie: wystarczy<br />

nakleić na obiekcie pomiarowym dostarczony<br />

wraz z kamerą jeden z markerów. Za pomocą<br />

zintegrowanego aparatu cyfrowego,<br />

kamera termowizyjna rozpozna naklejony<br />

marker i automatycznie ustawi właściwą<br />

emisyjność i temperaturę odbitą (RTC).<br />

Funkcja dostępna jest wyłącznie do kamer<br />

testo 868, 871, 872.<br />

Aplikacja mobilna testo Thermography App<br />

Bezpłatna aplikacja testo Thermography<br />

App dostępna na iOS i Androida, umożliwia<br />

użytkownikowi przygotowanie<br />

i wysłanie e-mailem kompaktowych raportów<br />

pomiarowych. Dodatkowo oferuje<br />

praktyczne narzędzia do szybkiej analizy<br />

w miejscu pomiaru – np. wstawianie dodatkowych<br />

punktów pomiarowych, określania<br />

liniowego profilu temperatury czy dodawanie<br />

komentarzy do zdjęć termowizyjnych.<br />

Co więcej aplikacja umożliwia również<br />

bezpośrednią transmisję zdjęć termowizyjnych<br />

z kamery do Twojego smartfona/<br />

tableta, dzięki czemu może on służyć jako<br />

dodatkowy wyświetlacz. Aplikacja dostępna<br />

jest do kamer testo 868, 871, 872.<br />

Współpraca z termohigrometrem<br />

testo 605i i multimetrem testo 770-3<br />

Kolejną zaletą kamer termowizyjnych z serii<br />

testo 871/872 jest możliwość bezprzewodowego<br />

połączenia z termohigrometrem testo<br />

605i oraz amperomierzem cęgowym testo<br />

770-3. Transfer danych pomiarowych z obu<br />

mierników następuje za pomocą Bluetooth.<br />

Pozwala to na szybką i łatwą identyfikację<br />

miejsc zagrożonych występowaniem zawilgoceń<br />

i pleśni, a także określenie pod jakim<br />

obciążeniem działa szafa sterownicza.<br />

Fot. 5. Współpraca z testo 605i i testo 770-3.<br />

Profesjonalne oprogramowanie IRSoft<br />

Znaczącym argumentem wybijającym<br />

firmę SE&Co.KGaA ponad konkurencję<br />

118 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

adania<br />

i pomiary<br />

Fot. 4.<br />

testo-Assist: automatyczne ustawianie emisyjności.<br />

jest oprogramowanie IRSoft. Program<br />

ten łączy w sobie niezwykle prostą i intuicyjną<br />

obsługę, rozbudowany interfejs<br />

i szeroką funkcjonalność, dzięki czemu<br />

zaspokaja oczekiwania nawet najbardziej<br />

wymagających klientów.<br />

Co umożliwia?<br />

• wyszczególnienie dowolnej ilości<br />

punktów na zapisanym zdjęciu,<br />

w tym również Coldspot/Hotspot<br />

• wykonanie histogramu i 5 linii profilu<br />

• nakładanie obrazu termowizyjnego<br />

na obraz rzeczywisty<br />

• możliwość wprowadzania emisyjności<br />

i odbić dla całego zdjęcia, wybranej<br />

powierzchni i punktu<br />

• ręczna regulacja skali, limitów, izotermy<br />

• wykonanie raportu (10 pomocniczych<br />

formatów z możliwością edycji).<br />

Co więcej – co kilka miesięcy Testo<br />

SE&Co.KGaA wprowadza i udostępnia<br />

do użytku swoim klientom aktualizację<br />

oprogramowania. Dzięki doświadczeniu<br />

zdobytemu podczas lat sprzedaży,<br />

nasz program charakteryzuje znacząca<br />

przejrzystość, intuicyjna i prosta obsługa,<br />

jak też bardzo rozbudowane menu.<br />

Do dyspozycji użytkownika przekazujemy<br />

w pełni funkcjonalny program,<br />

bez potrzeby dokupowani dodatkowych<br />

bardziej rozbudowanych wersji. By wypróbować<br />

program – nic prostszego,<br />

na naszej stronie www.testo.com.pl udostępniliśmy<br />

do pobrania najnowsza wersję<br />

programu, pozostaje tylko pobrać go<br />

na swój komputer.<br />

www.testo.com.pl<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

119

adania<br />

i pomiary<br />

Czy można zobaczyć dźwięk?<br />

Fale dźwiękowe towarzyszą nam niemalże w każdym obszarze życia. Zmysł słuchu umożliwia nam<br />

odbieranie i analizowanie fal dźwiękowych w przedziale od 20 Hz do 20 kHz. Dzięki niemu możemy<br />

bez problemu wykonywać codzienne czynności i kontaktować się z ludźmi.<br />

PROMOCJA<br />

Jako doświadczeni diagności możemy<br />

wykorzystywać nasze zmysły, w tym<br />

słuch, do określania, czy dane urządzenie<br />

elektryczne bądź mechaniczne pracuje<br />

w sposób poprawny. Jeśli jednak diagnozowane<br />

urządzenia znajdują się w środowisku,<br />

w którym występuje wiele innych<br />

czynników powodujących hałas, nasz<br />

zmysł słuchu może okazać się zawodny.<br />

Sprężone powietrze<br />

jako medium przemysłowe<br />

Sprężone powietrze należy do jednych<br />

z najdroższych mediów technicznych<br />

wykorzystywanych w przemyśle. Jego<br />

wytworzenie wiąże się z wykorzystaniem<br />

drogich w eksploatacji kompresorów,<br />

które bardzo często pracują w układach<br />

kaskadowych. Urządzenia zapewniające<br />

Fot. 1. Przemysłowa kamera dźwiękowa Fluke i900.<br />

120 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

adania<br />

i pomiary<br />

Fot. 2.<br />

Lokalizacja wycieku sprężonego powietrza w instalacji przemysłowej.<br />

Fot. 3.<br />

Spektrogram rejestrowanych danych<br />

z sensorów kamery.<br />

źródło medium nie są jedynym elementem<br />

układu sprężonego powietrza. Zaliczają<br />

się do nich często dziesiątki kilometrów<br />

przewodów doprowadzających sprężone<br />

powietrze do końcowego akutatora.<br />

Analizy pokazują, że niewielkie pęknięcie<br />

(o długości 2-3 mm) w instalacji<br />

sprężonego powietrza, może przekładać<br />

się na dodatkowy koszt związany z wytworzeniem<br />

medium sięgającym wartości<br />

600-1500 Euro rocznie!<br />

Tak niewielkie rozszczelnienie powoduje<br />

charakterystyczny świst rozprężającego<br />

się medium i mimo dużego natężenia tego<br />

dźwięku, hałaśliwe industrialne otoczenie<br />

ogranicza naszą zdolność słuchową<br />

do jego precyzyjnej lokalizacji.<br />

W jaki sposób zobrazować dźwięk?<br />

Czy istnieją zatem metody diagnostyczne,<br />

które umożliwiają skuteczne zlokalizowanie<br />

wycieku sprężonego powietrza w hałaśliwym<br />

środowisku? Okazuje się, że jest to<br />

możliwe dzięki zastosowaniu kombinacji<br />

siatki mikrofonów ułożonych w odpowiedni<br />

sposób w przestrzeni geometrycznej, kamery<br />

zakresu widzialnego oraz algorytmowi,<br />

który przetwarza dane z mikrofonów, a następnie<br />

obrazuje przeliczone dane na ekranie.<br />

Ten sposób służący wizualzacji dźwięku<br />

został wykorzystany w najnowszym<br />

rozwiązaniu diagnostycznym firmy Fluke,<br />

którym jest przemysłowa kamera dźwięków<br />

o oznaczeniu Fluke ii900 (rysunek 1)<br />

Inżynierowie Fluke projektując kamerę<br />

ii900 wykorzystali 64 mikrofony, które<br />

zostały rozlokowane na froncie urządzenia<br />

pomiarowego. Mikrofony pracują w przedziale<br />

częstotliwości od 2 do 54 kHz,<br />

a firmware urządzenia zawęża pasmo pozwalając<br />

tym samym na filtrację dźwięków,<br />

które mogą pochodzić z otoczenia.<br />

Kamera ii900 pozwala zarówno na dokonywanie<br />

statycznych zobrazowań jak<br />

i nagrywanie filmów. Dźwięki ilustrowane<br />

są na kamerze w sposób barwny, a dany<br />

kolor odpowiada natężeniu dźwięku rejestrowanemu<br />

przez mikrofony. Dodatkowo<br />

na ekranie wyświetlane jest spectrum rejestrowanego<br />

dźwięku podawanego w dB,<br />

dzięki czemu możemy zobaczyć maksima<br />

sygnału przypisane do danej częstotliwości.<br />

(rysunek 3)<br />

Urządzenie ii900 pozwala na lokalizację<br />

źródła dźwięku z odległości nawet 50 m,<br />

natomiast idealna odległość pomiaru<br />

w precyzyjnej lokalizacji powietrza oraz<br />

gazów wynosi od 3 do 7,6 m.<br />

Podczas diagnostyki z wykorzystaniem<br />

kamery dźwiękowej należy pamiętać,<br />

że sygnały dźwiękowe są odbijane,<br />

zwłaszcza od gładkich i płaskich powierzchni.<br />

W pewnych warunkach kamera<br />

pokazuje stały punkt źródła hałasu oraz<br />

jeden lub więcej dodatkowych stałych<br />

punktów odbitej fali. Ruch kamerą w kilku<br />

kierunkach pozwoli na to, aby odróżnić<br />

źródła dźwięku od odbić. Źródło dźwięku<br />

pozostanie w tym samym miejscu, podczas<br />

gdy odbicia będą się poruszać.<br />

Dane z kamery mogą zostać przesłane<br />

do komputera poprzez kabel USB.<br />

Do kamery dołączone są również dwie baterie<br />

ze wskaźnikiem naładowania, a każda<br />

z nich pozwala na nieprzerwaną pracę<br />

urządzenia przez około 3 godziny.<br />

Karol Bielecki<br />

www.fluke.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

121

warsztat<br />

elektryka<br />

ZIRCON już w Polsce!<br />

Wiercenie bez ryzyka uszkodzenia przewodów elektrycznych, dokładna wiedza na temat rozlokowania<br />

przewodów – to tylko dwie spośród wielu zalet innowacyjnych produktów amerykańskiej<br />

firmy ZIRCON. Jej produkty są już dostępne w ofercie Lange Łukaszuk – dystrybutora<br />

wysokiej klasy marek narzędzi, elektronarzędzi i oświetlenia.<br />

PROMOCJA<br />

Każde narzędzie powinno być przedłużeniem<br />

ręki człowieka, który się nim posługuje<br />

– kalifornijski ZIRCON kieruje się<br />

tą filozofią, projektując i produkując swoje<br />

narzędzia. Ma na swoim koncie wiele<br />

opatentowanych, unikalnych technologii.<br />

Wszystkie produkty wyróżniają ergonomia<br />

(wygoda posługiwania się nimi i odczytu<br />

wskazań) i trwałość. Firma oferuje rozwiązania,<br />

które doceni każdy zawodowy elektryk<br />

i instalator:<br />

• lokalizatory elementów drewnianych i<br />

profili metalowych ukrytych pod płytą<br />

gipsowo-kartonową (na głębokości do<br />

38 mm)<br />

• skanery przewodów elektrycznych –<br />

wykrywają nieekranowane przewody<br />

elektryczne AC w ścianie (podłodze,<br />

suficie) na głębokości do 51 mm.<br />

• Wykrywacze metalu – urządzenia bezbłędnie<br />

wykrywające elementy metalowe<br />

(pręty zbrojeniowe, gwoździe czy<br />

śruby) ukryte w ścianach, podłogach<br />

i sufitach.<br />

• Detektory wody wi-fi – umieszczone<br />

przy zlewie, pompie wody, kaloryferze<br />

czy pralce informują bezbłędnie o nieszczelnościach<br />

i wyciekach.<br />

• Wykrywacz termiczny, który znajduje<br />

plastikowe rury wypełnione ciepłą<br />

wodą na głębokości do 50 mm.<br />

Narzędzia pomiarowe ZIRCON są dostępne<br />

w ofercie Lange Łukaszuk, wyłącznego<br />

przedstawiciela w Polsce około 20 wiodących<br />

światowych marek w branżach: elektronarzędziowej,<br />

narzędziowej, elektrotechnicznej<br />

i oświetleniowej. Firma ma w swojej<br />

ofercie produkty takich renomowanych<br />

producentów, jak Steinel, Paulmann, AS<br />

Schwabe, Micoled, Vestel, Lumenia, Felo,<br />

NWS czy Benning.<br />

www.langelukaszuk.pl<br />

122 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

warsztat<br />

elektryka<br />

Wszechstronne kleje<br />

Kleje-uszczelniacze Fix All w tubkach o pojemności 125 ml to<br />

niezawodne i oszczędne rozwiązanie, dzięki któremu wykonamy<br />

wiele niezbędnych napraw. Podstawowym atutem klejów-uszczelniaczy<br />

Fix All jest wszechstronność. Dzięki zawartości środków<br />

grzybobójczych doskonale sprawdzą się podczas prac uszczelniających<br />

oraz montażu różnego rodzaju elementów w każdym pomieszczeniu,<br />

w tym w kuchni i łazience, które charakteryzują się<br />

podwyższoną wilgotnością. Z powodzeniem możemy je również<br />

stosować na zewnątrz budynku – są odporne na działanie warunków<br />

atmosferycznych i promieniowania UV. Kleje-uszczelniacze<br />

Fix All mają perfekcyjną przyczepność do wszelkich materiałów<br />

budowlanych i konstrukcyjnych. Z ich pomocą uszczelnimy również<br />

kuchenny blat, wannę lub brodzik prysznicowy.<br />

Fix All Flexi oferowany jest w czterech kolorach (białym, brązowym,<br />

szarym i czarnym), a po utwardzeniu daje się malować.<br />

W przypadku materiałów przezroczystych najlepiej zastosować<br />

Fix All Crystal, cechujący się transparentną spoiną. Z kolei ekspresowe<br />

wykonanie napraw zagwarantuje nam Fix All Turbo,<br />

który łączy nierozerwalnie już po 20 minutach od aplikacji.<br />

Źródło: Soudal<br />

Tarcze diamentowe<br />

do bruzdownic<br />

Würth Polska prezentuje nowe rozwiązanie przeznaczone do wykonywania<br />

bruzd – tarcze diamentowe typu KOMBI, które pomiędzy standardowo<br />

– równolegle ustawionymi tarczami, mają dodatkowe tarcze<br />

ustawione pod skosem. Dzięki temu wykonanie gotowej bruzdy możliwe<br />

jest w jednej operacji.<br />

Zwykle do wykonania bruzdy używana jest bruzdownica, w której<br />

montowane są dwie tarcze rozdzielone tuleją dystansową. Po wykonaniu<br />

cięcia taką bruzdownicą, materiał znajdujący się pomiędzy liniami<br />

cięcia trzeba wykuć za pomocą przecinaka. W przypadku nowych<br />

tarcz diamentowych typu KOMBI, cały materiał zostaje rozdrobniony,<br />

co znacznie skraca czas pracy. Dodatkowo, użycie bruzdownicy<br />

wyposażonej w dobrej jakości osłonę, podłączonej do odkurzacza zapobiega<br />

zabrudzeniom w pomieszczeniu.<br />

Tarcze diamentowe do bruzdownic typu KOMBI sprawdzą się w pracach<br />

instalacyjnych, które wymagają wykonania w ścianach bruzd o szerokości<br />

do 24 mm (głównie do instalacji elektrycznych). Można je stosować<br />

we wszystkich popularnych materiałach budowlanych, takich jak beton,<br />

beton komórkowy, silikat czy cegła. Specjalne segmenty, zamontowane<br />

w brzeszczocie, chronią tarcze przed negatywnym wpływem abrazyjnych<br />

materiałów. Tarcze diamentowe typu KOMBI wymagają użycia odpowiednio<br />

silnej bruzdownicy o mocy znamionowej min. 1800 W.<br />

Źródło: Würth Polska<br />

Największy zakres cięcia – nowa stołowa piła tarczowa<br />

Stołowa piła tarczowa GTS 635-216 Professional<br />

firmy Bosch łączy w sobie duży zakres<br />

cięcia z komfortem w zastosowaniach mobilnych:<br />

narzędzie oferuje wysokość cięcia 70 mm<br />

i szerokość cięcia 635 mm. Przy średnicy tarczy<br />

216 mm jest to największy zakres cięcia<br />

w tej klasie urządzeń. Wynika on z wyjątkowej<br />

konstrukcji nowej stołowej piły tarczowej.<br />

W narzędziu zoptymalizowano również<br />

układ silnika i przekładni, tak aby tarcza<br />

była wysunięta dalej niż w standardowych<br />

stołowych piłach tarczowych, a dzięki temu<br />

przy mniejszej tarczy miała większą wysokość<br />

cięcia. Dużą szerokość cięcia model<br />

GTS 635-216 Professional zawdzięcza wysuwanej<br />

poza krawędź stołu pilarskiego<br />

prowadnicy równoległej, która stanowi podparcie<br />

materiału. W ten sposób narzędziem<br />

można ciąć płyty o szerokości do 635 mm.<br />

Piła jest wyposażona w silnik o mocy 1.600 W.<br />

W porównaniu do popularnych stołowych<br />

pił tarczowych z tarczami o średnicy<br />

254 mm mniejsza tarcza w modelu<br />

GTS 635-216 Professional umożliwiła bardziej<br />

kompaktową konstrukcję, a w związku<br />

z tym niższą wagę narzędzia. Lżejsze<br />

narzędzie jest łatwe w transporcie i posiada<br />

praktyczne, ergonomiczne uchwyty transportowe.<br />

Źródło: Bosch<br />

MATERIAŁY PRASOWE FIRM<br />

124 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

warsztat<br />

elektryka<br />

PROMOCJA<br />

ENERGOTYTAN - PROMOCJE TARGOWE 9/<strong>2019</strong><br />

<br />

• reyzyjny meanizm zaakowy<br />

• ieane a eektromonterw<br />

• ieane iie bez oikw<br />

• artowane ostrza tne<br />

• waa k<br />

<br />

• w zestawie waizka aowarka akumuator<br />

• zestaw matry <br />

• zasianie <br />

Model Zakres Cu/Al Cena netto<br />

E340G 300 mm² 799 zł<br />

2. <br />

• izoaja <br />

• <br />

Model Zakres Cena netto<br />

EK240B 10-240 mm² 7900 zł<br />

<br />

• szybkie rozwijanie i zwijanie na stojaku obrotowym<br />

• zwikszona oorno na zinanie i tarie<br />

• ieana o wski zakrtw i rzeustw<br />

• waa k<br />

Model Ilość narzędzi Cena netto<br />

TN-11 55 sztuk 799 zł<br />

3. <br />

• izoaja <br />

• <br />

Model Rozmiar Cena netto<br />

10058 4,5mm/50m 799 zł<br />

<br />

• w zestawie matry<br />

• waizka na zestaw<br />

Model Ilość narzędzi Cena netto<br />

TN-02 17 sztuk 699 zł<br />

Model Długość Cena netto<br />

Z040 0,5-16 mm² 255 zł<br />

<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

125

warsztat<br />

elektryka<br />

Narzędzia akumulatorowe serii led – ENERGOTYTAN<br />

Dynamiczny rozwój nowych technologii sprawił, że współczesne napędy akumulatorowe przeszły<br />

prawdziwą rewolucję nie tylko pod względem gabarytów, ale przede wszystkim w zakresie<br />

zastosowanych w nich rozwiązań technologicznych. Narzędzia elektrohydrauliczne ENERGOTY-<br />

TAN kojarzone są nie tylko z niezawodnością działania ale także z doskonałymi parametry pracy,<br />

co powoduje, że cieszą się coraz większym uznaniem wśród elektroinstalatorów. Wybór tych<br />

urządzeń zaciskających i tnących gwarantuje szybki zwrot z inwestycji, zapewniając przy tym<br />

użytkownikom znacznie większy komfort pracy niż przy użyciu tradycyjnych narzędzi o napędzie<br />

hydraulicznym, zwiększając jednocześnie wydajność.<br />

PROMOCJA<br />

Fot. 1.<br />

Narzędzia serii EK-LED z napędem elektrycznym<br />

zasilane są z wydajnych akumulatorów 5<br />

Ah w technologii Li-on. (fot. 1, 2). Urządzenia<br />

wyposażono w obrotową o 180 o głowicę roboczą<br />

z możliwością ręcznego zwolnienia ciśnienia,<br />

automatyczny zawór bezpieczeństwa<br />

zwalniający ciśnienie po osiągnięciu przez<br />

narzędzie ciśnienia maksymalnego, podświetlenie<br />

LED miejsca pracy, oprogramowanie<br />

diagnostyczno-serwisowe, oraz dwubiegowy<br />

system hydrauliczny zapewniający szybki<br />

posuw matrycy lub ostrza do obrabianego elementu<br />

oraz wolny ruch matryc podczas zaciskania<br />

lub cięcia w celu wykorzystania 100%<br />

siły nacisku. Każdy, kto stanął przed koniecznością<br />

doboru matryc do zagniatania końcówek<br />

rurowych różnych typów i standardów<br />

wie, że proces ten jest dosyć skomplikowany<br />

i przed zakupem odpowiedniego zestawu, nieodzowna<br />

jest specjalistyczna konsultacja lub<br />

szkolenie. Użycie nieodpowiednich dla danego<br />

typu końcówek matryc jest zagrożeniem<br />

zarówno dla narzędzia (możliwość uszkodzenia<br />

głowicy), jak i zachowania właściwych<br />

parametrów elektrycznych połączenia.<br />

Najnowsza generacja narzędzi zagniatających,<br />

który firma Energotytan wprowadziła<br />

właśnie do swojej oferty, eliminuje powyższy<br />

problem, pozwalając skupić się na samej<br />

pracy z pominięciem rozwiązywania złożonych<br />

zagadnień technicznych. Urządzenia<br />

te nie wymagają wymiany matryc zaciskających<br />

ponieważ wyposażone są w bezmatrycowe<br />

głowice przeznaczone do zaciskania<br />

końcówek i łączników rurowych.<br />

Sercem akumulatorowych urządzeń bezmatrycowych<br />

serii EK jest ich specjalna głowica<br />

zamykana w prasce EK400BL (for. 3) lub<br />

otwarta praska EK240BL (fot. 4), w której<br />

zamontowane są cztery poruszające się parami<br />

bolce: jedna z par porusza się w pio-<br />

Fot. 3.<br />

nie, a druga poziomo, tworząc na zaciśniętej<br />

końcówce lub tulejce czterostronne szczelne<br />

zagniecenie (fot. 5). Technologia ta pozwala<br />

na pewne i błyskawiczne zaciskanie w jednym<br />

urządzeniu dowolnych końcówek rurowych<br />

i tulejek Cu i Al. (także DIN) w zakresie 6-400<br />

mm2, bez ryzyka powstawania niewygodnych<br />

wypływek, które bardzo często zdarzają się<br />

podczas zaciskania na sześciokąt, jednocześnie<br />

skraca to czas wykonywania wszelkiego<br />

rodzaju muf kablowych oraz wyklucza możliwość<br />

popełnienia pomyłki, a więc i wykonania<br />

Fot. 4.<br />

Fot. 2.<br />

126 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>

warsztat<br />

elektryka<br />

Fot. 8.<br />

Fot. 9.<br />

Fot. 5.<br />

Fot. 6.<br />

Fot. 7.<br />

wadliwego zaciśnięcia. Co najważniejsze, jakość<br />

i trwałość zagnieceń „bezmatrycowych”<br />

nie ustępuje tej otrzymywanej przy użyciu<br />

tradycyjnych matryc (fot. 6). Wszystkie oferowane<br />

przez nas praski bezmatrycowe zaciskają<br />

z siłą 50 kN.<br />

Przykładem udanego procesu miniaturyzacji<br />

są także narzędzia tnące Energotytan serii<br />

EK (zdj. 7), które pomimo niewielkich rozmiarów<br />

i niskiej wagi z powodzeniem radzą<br />

sobie z kablami o przekroju do 240 mm2, tnąc<br />

je z siłą do 45 kN. Zasilane bateriami Li-on<br />

18 V , pozwalają na wykonanie nawet do 100<br />

operacji na jej jednym ładowaniu. Możliwość<br />

swobodnej obsługi jedną ręką, obrotowa głowica<br />

180o, ergonomiczny uchwyt oraz LEDowe<br />

podświetlenie miejsca pracy sprawiają,<br />

że urządzenia kolumnowe zyskują coraz<br />

większe uznanie wśród instalatorów, dowodząc<br />

swojej przydatności zwłaszcza w wąskich<br />

przestrzeniach roboczych.<br />

Wprowadzenie wielofunkcyjnego sterowania<br />

elektronicznego umożliwiło nie tylko<br />

sygnalizację kluczowych parametrów pracy<br />

za pomocą wskaźników LED (zdj. 8), ale<br />

również komunikację z samym urządzeniem.<br />

Wprowadzone w <strong>2019</strong> roku pistoletowe<br />

nożyce akumulatorowe (zdj. 9) dysponują<br />

siłą 60 kN, pozwalającą na przecinanie kabli<br />

4x240 mm2. Dostarczane są ze specjalnym<br />

oprogramowaniem, które po zainstalowaniu<br />

na komputerze PC pozwala użytkownikowi<br />

(za pomocą umieszczonego w obudowie<br />

złącza USB) na transmisję i analizę danych<br />

eksploatacyjnych i diagnostycznych zapisanych<br />

w pamięci urządzenia. Dzięki takiemu<br />

rozwiązaniu, dostępnemu do niedawna jedynie<br />

w autoryzowanych punktach serwisowych,<br />

poznamy dokładną ilość wykonanych<br />

cykli, ich szczegółowe parametry, ogólny<br />

stan techniczny narzędzia, a także zaplanujemy<br />

termin jego następnego przeglądu<br />

serwisowego. W przypadku problemów,<br />

wygenerowany na podstawie takich danych<br />

raport, może zostać przesłany bezpośrednio<br />

do serwisu.<br />

Mamy nadzieję, że chociaż skrótowo udało<br />

nam się przybliżyć Państwu tę ciekawą grupę<br />

urządzeń. W przypadku pytań jak zwykle<br />

pozostajemy do Państwa dyspozycji i zachęcamy<br />

do zapoznania się z naszą ofertą.<br />

Adrian Zając<br />

www.energotytan.com<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong><br />

127

POZYTYWNA ENERGIA :-)<br />

Szybko i nie<br />

na temat!<br />

Co zrobił złodziej, który<br />

ukradł krzesło?<br />

– Poszedł siedzieć<br />

Jasnowidz<br />

do jaznowidza:<br />

Wiesz co...?<br />

Jak nazywa się kot<br />

który leci? – Kotlecik<br />

Wiem!<br />

Jak się nazywa<br />

przesolona<br />

firanka?<br />

– Zasłona<br />

Co robi traktor<br />

u fryzjera?<br />

– Warkocze<br />

FOT: ©hoppiphoto/AdobeStock<br />

Co mówi wkurzony<br />

ogrodnik do kumpla?<br />

– Przesadziłeś<br />

Blondynka grabiła liście<br />

i złamała rękę. Dlaczego?<br />

Bo spadła z drzewa.<br />

<br />

Dlaczego blondynka wkłada<br />

trawę do kontaktu?<br />

– Bo chce mieć<br />

kontakt z przyrodą!<br />

<br />

Przychodzi baba do lekarza<br />

z kranem na głowie<br />

i chipsami w ręce.<br />

Lekarz pyta:<br />

– Co pani jest?<br />

– Kranczips<br />

Przychodzi baba do lekarz i mówi:<br />

– Panie doktorze, chyba mam sklerozę<br />

– Od kiedy?<br />

– Nie pamiętam<br />

Przychodzi baba do lekarza,<br />

a lekarz na to:<br />

– Niech pani stąd wyjdzie<br />

bo już o nas kawały opowiadają!

Perfect Welding / Solar Energy / Perfect Charging<br />

ZNAJDŹ NAS NA ENERGETAB <strong>2019</strong><br />

I POZNAJ NASZYCH NOWYCH BOHATERÓW!<br />

NIE BOIMY SIĘ WYSOKICH TEMPERATUR<br />

A TY JAKIE MASZ WYZWANIA W FOTOWOLTAICE?<br />

Fronius Tauro jest pierwszym wyborem dla komercyjnych instalacji<br />

fotowoltaicznych o mocy od 50kW aż po dziesiątki MW.<br />

Falownik ten, jak żaden inny, pozwala na elastyczne planowanie systemu oraz<br />

minimalizację kosztów inwestycji. Innowacyjna konstrukcja z podwójną ścianką<br />

i technologia aktywnego chłodzenia umożliwiają umieszczenie Fronius Tauro<br />

w bezpośrednim świetle słonecznym, zapewniając wysoką wydajność nawet<br />

w najbardziej ekstremalnych warunkach (ciepło, zimno, kurz, itp.).<br />

www.fronius.pl/solar/tauro

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!