1609I3_obsluga_magazynów_cz_1
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
obsługa<br />
<strong>magazynów</strong><br />
Część 1<br />
Zapowiedź<br />
sPl.01<br />
Podrę<strong>cz</strong>nik do nauki zawodu<br />
• TECHNIK logIsTyK<br />
• MAgAZyNIER-logIsTyK<br />
fragment podrę<strong>cz</strong>nika
WSPIERAMY WAS!<br />
W Klubie Nau<strong>cz</strong>yciela na u<strong>cz</strong>e.pl jest ponad<br />
300 materiałów dydakty<strong>cz</strong>nych i metody<strong>cz</strong>nych<br />
przygotowanych przez doświad<strong>cz</strong>onych autorów<br />
i najwyższej klasy ekspertów. Są gotowe do wydruku<br />
i wykorzystania pod<strong>cz</strong>as lekcji.<br />
PRZYGOTOWUJEMY<br />
MATERIAŁY METODYCZNE<br />
Nowości w klubie<br />
Dokumentacja<br />
Ocenianie<br />
Lekcje<br />
Diagnostyka<br />
Nowa podstawa programowa 2019.<br />
Rozkłady materiału, plany wynikowe,<br />
plany nau<strong>cz</strong>ania, w tym do nowych<br />
kwalifikacji trzyliterowych.<br />
Odpowiedzi do pytań i zadań<br />
z podrę<strong>cz</strong>nika Obsługa <strong>magazynów</strong>,<br />
<strong>cz</strong>. 1 i 2.<br />
Dołą<strong>cz</strong> do Klubu<br />
Nau<strong>cz</strong>yciela<br />
1<br />
Pomoce<br />
Wejdź na u<strong>cz</strong>e.pl i kliknij DOŁĄCZ<br />
DO KLUBU.<br />
Zasoby Klubu<br />
są na bieżąco<br />
uzupełniane<br />
i aktualizowane.<br />
Rozwiązania do zadań ze Zbioru<br />
zadań. Obsługa podróżnych w portach<br />
i terminalach oraz Zbioru zadań. Obsługa<br />
ładunków w portach i terminalach.<br />
Sprawdziany do każdego działu<br />
z możliwością edycji i dostosowania<br />
do potrzeb zawodu technik logistyk.<br />
Dodatkowo odpowiedzi i punktacja<br />
do zadań.<br />
Fragmenty przykładowych arkuszy<br />
egzaminacyjnych do zawodu technik<br />
logistyk.<br />
2<br />
3<br />
Podaj e-mail, zdefiniuj HASŁO i zaakceptuj<br />
REGULAMIN.<br />
Wybierz szkołę i ZAZNACZ OPCJĘ „Jestem<br />
nau<strong>cz</strong>ycielem zawodowym”.<br />
Wykorzystaj wyjątkowe materiały!<br />
4<br />
5<br />
WYDRUKUJ I PODPISZ formularz rejestracyjny.<br />
Wyślij go po<strong>cz</strong>tą tradycyjną na adres WSiP<br />
lub skan na oswiad<strong>cz</strong>enie@wsip.com.pl.<br />
AKTYWUJ KONTO, klikając link w wiadomości,<br />
którą otrzymasz na adres mailowy podany<br />
pod<strong>cz</strong>as rejestracji.<br />
*Jeśli masz już konto w innym serwisie WSiP, wystar<strong>cz</strong>y, że się zalogujesz.<br />
Jeśli nie pamiętasz hasła, skorzystaj z opcji „Przypomnij hasło”.<br />
ZAPEWNIAMY KOMPLEKSOWĄ<br />
OFERTĘ<br />
podrę<strong>cz</strong>niki<br />
zbiory zadań<br />
pracownie<br />
repetytoria i testy<br />
testy i zadania<br />
zeszyty ćwi<strong>cz</strong>eń<br />
do języka obcego
DZIELIMY SIĘ WIEDZĄ<br />
Najnowsze informacje oświatowe przekazujemy<br />
na konferencjach, e-spotkaniach i webinariach.<br />
W 2019 r. zapraszamy na Kongresy zawodowe.<br />
Wybierz WSiP<br />
i u<strong>cz</strong> zawodowo!<br />
1<br />
Oferujemy podrę<strong>cz</strong>niki<br />
do wszystkich obowiązujących<br />
w szkole podstaw programowych.<br />
2<br />
Do pierwszej klasy 4- i 5-letniego<br />
technikum, do wybranych<br />
zawodów, zapewniamy podrę<strong>cz</strong>niki<br />
z trzyliterowymi numerami kwalifikacji.<br />
PODNOSIMY KOMPETENCJE<br />
Szkolenia dopasowane do potrzeb nau<strong>cz</strong>ycieli<br />
dostępne w ofercie Ośrodka Rozwoju Kompetencji<br />
Edukacyjnych.<br />
3<br />
Część naszych podrę<strong>cz</strong>ników z 2017<br />
i 2018 r. spełnia wymagania nowej<br />
podstawy programowej, bo już wtedy<br />
dokonaliśmy najważniejszych zmian<br />
zgodnych z reformą systemu oświaty<br />
i dlatego polecamy je do Reformy 2019.<br />
OFERUJEMY WSPARCIE<br />
KONSULTANTÓW EDUKACYJNYCH<br />
Wyposażeni w wiedzę na temat kształcenia zawodowego<br />
i oferty podrę<strong>cz</strong>ników zawodowych są do Państwa dyspozycji.<br />
Zapraszamy także do kontaktu z konsultantem<br />
telecentrum pod numerem 801 220 555.<br />
4<br />
Opracowaliśmy nowe podrę<strong>cz</strong>niki<br />
do zawodów objętych największymi<br />
zmianami w podstawie programowej<br />
2019.<br />
5<br />
Mamy doświad<strong>cz</strong>enie w wydawaniu<br />
publikacji o najwyższym standardzie,<br />
a nasze podrę<strong>cz</strong>niki mają dopusz<strong>cz</strong>enia<br />
do użytku szkolnego MEN.
Podrę<strong>cz</strong>nik do nauki zawodu<br />
Wszystko, <strong>cz</strong>ego potrzebujesz!<br />
Obsługa<br />
<strong>magazynów</strong><br />
Część 1<br />
SPL.01<br />
Obsługa<br />
<strong>magazynów</strong><br />
Część 2<br />
SPL.01<br />
+ TESTY<br />
EGZAMIN ZAWODOWY<br />
NOWE<br />
REPETYTORIUM<br />
Przykładowy arkusz egzaminacyjny<br />
TECHNIK LOGISTYK<br />
MAGAZYNIER-LOGISTYK<br />
Podrę<strong>cz</strong>nik do nauki zawodu<br />
TECHNIK LOGISTYK<br />
MAGAZYNIER-LOGISTYK<br />
KWALIFIKACJA AU.22<br />
MAGAZYNIER-LOGISTYK<br />
TECHNIK LOGISTYK<br />
PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU<br />
Zbiór zadań<br />
z logistyki<br />
<strong>cz</strong>ęść 1<br />
branża ekonomi<strong>cz</strong>na<br />
TECHNIK LOGISTYK<br />
MAGAZYNIER-LOGISTYK<br />
Pracownia<br />
gospodarki materiałowej<br />
TECHNIK LOGISTYK<br />
PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU<br />
Zbiór zadań<br />
z logistyki<br />
<strong>cz</strong>ęść 2<br />
branża ekonomi<strong>cz</strong>na<br />
TECHNIK LOGISTYK<br />
TECHNIK SPEDYTOR<br />
Pracownia<br />
transportu<br />
TECHNIK LOGISTYK<br />
WSPIERAMY WAS!<br />
W Klubie Nau<strong>cz</strong>yciela na u<strong>cz</strong>e.pl<br />
ok. 120 materiałów dydakty<strong>cz</strong>nych<br />
i metody<strong>cz</strong>nych do nauki zawodu technik<br />
logistyk. Zasoby stale uzupełniane<br />
i wzbogacane.<br />
Nowa podstawa programowa 2019.<br />
Rozkłady materiału, plany nau<strong>cz</strong>ania.<br />
Rozwiązania zadań ze Zbioru zadań<br />
z logistyki.<br />
Odpowiedzi do pytań i zadań<br />
z podrę<strong>cz</strong>nika Obsługa <strong>magazynów</strong>, <strong>cz</strong>. 1 i 2.<br />
Sprawdziany z możliwością edycji<br />
i dostosowania do swoich potrzeb.<br />
Do każdego zadania odpowiedzi i punktacja.<br />
Fragment przykładowego arkusza<br />
egzaminacyjnego.<br />
Poznaj pełną ofertę na: wsip.pl/oferta/wydawnictwa-zawodowe
Obsługa<br />
<strong>magazynów</strong><br />
Część 1<br />
SPL.01<br />
Anna Rożej<br />
Jarosław Stolarski<br />
Joanna Śliżewska<br />
Dorota Zadrożna<br />
Podrę<strong>cz</strong>nik do nauki zawodu<br />
• TECHNIK LOGISTYK<br />
• MAGAZYNIER-LOGISTYK
Typ szkoły: technikum, branżowa szkoła I stopnia.<br />
Zawód: technik logistyk, magazynier-logistyk.<br />
Kwalifikacja: SPL.01. Obsługa <strong>magazynów</strong>.<br />
© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogi<strong>cz</strong>ne<br />
Warszawa 2019<br />
Wydanie I<br />
ISBN 978-83-02-18757-5 (<strong>cz</strong>ęść 1)<br />
ISBN 978-83-02-18759-9 (całość)<br />
Opracowanie merytory<strong>cz</strong>ne i redakcyjne: Barbara Jaworska (redaktor koordynator),<br />
Julia Konkołowi<strong>cz</strong>-Pniewska (redaktor merytory<strong>cz</strong>ny), Mie<strong>cz</strong>ysława Kompanowska (redaktor<br />
merytory<strong>cz</strong>ny), Agnieszka Wiąckowska (tłuma<strong>cz</strong>enie podstawowych pojęć na język angielski),<br />
Magdalena Wessel-Zasadzka (tłuma<strong>cz</strong>enie podstawowych pojęć na język niemiecki)<br />
Konsultacje: dr inż. Mateusz Zając, mgr Artur Gontarz, mgr Anna Wawruch-Lis,<br />
mgr Zofia Miel<strong>cz</strong>ar<strong>cz</strong>yk<br />
Redakcja językowa: Katarzyna Sobiepanek-Sz<strong>cz</strong>ęsna, Ewa Wojtyra, Hanna Kus<br />
Redakcja techni<strong>cz</strong>na: Elżbieta Wal<strong>cz</strong>ak<br />
Projekt okładki: Dominik Krajewski<br />
Fotoedycja: Agata Bażyńska-Khan, Joanna Bańka<br />
Skład, łamanie i wykonanie schematów: , Maria Dylewska, Katarzyna Pogrzebska<br />
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogi<strong>cz</strong>ne Spółka Akcyjna<br />
00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96<br />
KRS: 0000595068<br />
Tel.: 22 576 25 00<br />
Infolinia: 801 220 555<br />
www.wsip.pl<br />
Publikacja, którą nabyłaś / nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegała / przestrzegał<br />
praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście<br />
znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i konie<strong>cz</strong>nie<br />
zazna<strong>cz</strong>, <strong>cz</strong>yje to dzieło. A kopiując jej <strong>cz</strong>ęść, rób to jedynie na użytek osobisty.<br />
Szanujmy cudzą własność i prawo.<br />
Więcej na www.legalnakultura.pl<br />
Polska Izba Książki
SPIS TREŚCI<br />
3<br />
SPIS TREŚCI<br />
Wstęp ......................................................................... 6<br />
I. Bezpie<strong>cz</strong>eństwo i higiena pracy ........................................ 11<br />
1 Pojęcia związane z bezpie<strong>cz</strong>eństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową,<br />
ochroną środowiska i ergonomią ............................................... 12<br />
2 Przepisy prawa doty<strong>cz</strong>ące bezpie<strong>cz</strong>eństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej<br />
i ochrony środowiska ......................................................... 18<br />
3 Zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy,<br />
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska .................................. 22<br />
4 Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpie<strong>cz</strong>eństwa i higieny<br />
pracy oraz ochrony przeciwpożarowej ........................................... 29<br />
5 Oddziaływanie <strong>cz</strong>ynników szkodliwych na organizm <strong>cz</strong>łowieka w środowisku pracy ..... 36<br />
6 Pierwsza pomoc poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach<br />
zagrożenia zdrowia i życia ..................................................... 42<br />
7 Organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii i obowiązującymi<br />
przepisami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52<br />
8 Środki ochrony zbiorowej i indywidualnej stosowane pod<strong>cz</strong>as wykonywania zadań<br />
zawodowych ................................................................ 61<br />
II. Podstawy logistyki. ...................................................... 69<br />
9 Podstawowe pojęcia z zakresu logistyki . ......................................... 70<br />
10 Przepisy prawa doty<strong>cz</strong>ące tajemnicy służbowej i ochrony danych osobowych ........... 75<br />
11 Miary statysty<strong>cz</strong>ne w logistyce .................................................. 86<br />
12 Systemy i procesy logisty<strong>cz</strong>ne .................................................. 88<br />
13 Punkty rozdziału w procesie logisty<strong>cz</strong>nym. ....................................... 94<br />
III. Zapasy w przedsiębiorstwie .......................................... 97<br />
14 Definicja i klasyfikacja zapasów ................................................ 98<br />
15 Naturalna i techni<strong>cz</strong>na podatność magazynowa zapasów ............................ 106<br />
16 Gospodarka zapasami. Stan i struktura zapasów w magazynie ....................... 111<br />
17 Analiza i prognozowanie popytu. ............................................... 117<br />
18 Metody ustalania wielkości dostaw .............................................. 126<br />
19 Systemy zamawiania zapasów .................................................. 132<br />
20 Potrzeba utrzymania zapasów w przedsiębiorstwach i gospodarce .................... 140<br />
IV. Zarządzanie zapasami .................................................. 141<br />
21 Cele zarządzania zapasami .................................................... 142<br />
22 Zasady zarządzania zapasami .................................................. 145<br />
23 Koszty zapasów .............................................................. 149<br />
24 Zarządzanie zapasami grup asortymentowych .................................... 151<br />
25 Monitorowanie stanu zapasów magazynowych z uwzględnieniem asortymentu<br />
oraz terminów przechowywania ................................................ 153
4 SPIS TEŚCI<br />
V. Procesy w magazynie ................................................... 159<br />
26 Magazyn – pojęcia i definicje. .................................................. 160<br />
27 Rodzaje, funkcje i zadania <strong>magazynów</strong> .......................................... 162<br />
28 Obszary magazynowe – podział na strefy ......................................... 168<br />
29 Zamawianie towarów ......................................................... 174<br />
30 Wielkość i termin dostawy zapasów do magazynu ................................. 176<br />
31 Proces przyjęcia towaru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179<br />
32 Proces składowania .......................................................... 186<br />
33 Automatyzacja procesu składowania ............................................. 188<br />
34 Obsługa procesu składowania .................................................. 190<br />
35 Kompletacja. ................................................................ 193<br />
36 Procesy wydawania zapasu .................................................... 197<br />
37 Czynności związane z przechowywaniem zapasów. ................................ 199<br />
38 Czynności związane z przygotowaniem ładunku do przewozu ....................... 206<br />
39 Ubytki magazynowe .......................................................... 216<br />
40 Czynniki wpływające na lokalizację <strong>magazynów</strong> ................................... 218<br />
VI. Przechowywanie zapasów . ............................................ 223<br />
41 Rodzaje składowanych zapasów ................................................ 224<br />
42 Warunki i parametry przechowywania zapasów ................................... 226<br />
43 Ilościowy i jakościowy odbiór zapasu ............................................ 233<br />
44 Rozmiesz<strong>cz</strong>enie zapasów. ..................................................... 236<br />
45 Zabezpie<strong>cz</strong>anie towarów przed uszkodzeniem, znisz<strong>cz</strong>eniem, zagarnięciem ........... 241<br />
46 Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane w procesie magazynowania .................. 245<br />
47 Ładunki i jednostki ładunkowe ................................................. 269<br />
48 Rodzaje opakowań ........................................................... 295<br />
49 Oznakowanie towarów oraz miejsc składowania ................................... 299<br />
50 Zasady gospodarowania opakowaniami, materiałami pomocni<strong>cz</strong>ymi<br />
i odpadami w magazynie ...................................................... 317<br />
VII. Organizowanie procesów transportowych . ......................... 323<br />
51 Wyposażenie transportowe .................................................... 324<br />
52 Środki transportu wewnętrznego ............................................... 328<br />
53 Transport wewnętrzny ........................................................ 334<br />
54 Inne urządzenia wykorzystywane w magazynie ................................... 335<br />
55 Warunki transportu towarów. .................................................. 339<br />
VIII. Zagospodarowanie przestrzeni magazynowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343<br />
56 Potrzeba właściwego zagospodarowania przestrzeni magazynowej. ................... 344<br />
57 Przepisy prawa i normy zagospodarowania przestrzeni magazynowej ................. 346<br />
58 Ocena zagospodarowania przestrzeni magazynowej. ............................... 349<br />
59 Optymalizacja wykorzystania przestrzeni magazynowej. ............................ 362
SPIS TREŚCI<br />
5<br />
60 Wskaźniki efektywności gospodarki magazynowej. ................................. 364<br />
61 Wybór kontrahenta. .......................................................... 367<br />
62 Odpowiedzialność kierownictwa i pracowników magazynu. ......................... 369<br />
63 Zarządzanie magazynem ...................................................... 371<br />
IX. Informatyka w magazynie ............................................. 373<br />
64 Systemy informaty<strong>cz</strong>ne wykorzystywane w magazynie .............................. 374<br />
65 Zasady automaty<strong>cz</strong>nej identyfikacji towarów ...................................... 382<br />
66 Skanery i ich zastosowanie .................................................... 386<br />
X. Koszty i dokumentacja ................................................. 389<br />
67 Koszty i cena magazynowania .................................................. 390<br />
68 Koszty usług logisty<strong>cz</strong>nych .................................................... 398<br />
69 Koszty procesu transportowego. ................................................ 401<br />
70 Inwentaryzacja w magazynie. .................................................. 409<br />
71 Rodzaje dokumentów magazynowych ........................................... 415<br />
72 Dokumentowanie realizacji procesów transportowych .............................. 421<br />
73 Reklamacja ................................................................. 438<br />
74 Zasady sporządzania dokumentów magazynowych ................................ 443<br />
XI. Zabezpie<strong>cz</strong>enie majątku ............................................... 445<br />
75 Zabezpie<strong>cz</strong>anie majątku przedsiębiorstwa (magazynu) i majątku powierzonego ........ 446<br />
76 Kontrola stanu ilościowego i jakościowego majątku oraz zapasów magazynowych ....... 451<br />
XII. Kompetencje personalne i społe<strong>cz</strong>ne ............................... 455<br />
77 Zasady kultury i etyki ......................................................... 456<br />
78 Odpowiedzialność za podejmowane działania. .................................... 464<br />
79 Kreatywność i otwartość na zmiany ............................................. 469<br />
80 Stres i radzenie sobie ze stresem ............................................... 473<br />
81 Doskonalenie umiejętności zawodowych ......................................... 480<br />
82 Negocjacje i komunikacja interpersonalna. ....................................... 484<br />
83 Metody i techniki rozwiązywania problemów ..................................... 490<br />
84 Współpraca w zespole ........................................................ 498<br />
Słowni<strong>cz</strong>ek ..................................................................... 503<br />
Wykaz podstawowych pojęć w językach polskim, angielskim i niemieckim ................ 506<br />
Literatura ...................................................................... 508
42 Bezpie<strong>cz</strong>eństwo i higiena pracy<br />
6<br />
Pierwsza pomoc<br />
poszkodowanym w wypadkach<br />
przy pracy oraz w stanach<br />
zagrożenia zdrowia i życia<br />
ZAGADNIENIA<br />
■■Konsekwencje prawne zaniechania udzielenia pierwszej pomocy<br />
■■Pojęcie pierwszej pomocy przedmedy<strong>cz</strong>nej<br />
■■Wykaz numerów ratunkowych<br />
■■Informacje przekazywane dyspozytorowi pod<strong>cz</strong>as zgłaszania wypadku<br />
■■Kolejność wykonywanych <strong>cz</strong>ynności pod<strong>cz</strong>as udzielania pierwszej pomocy przedmedy<strong>cz</strong>nej<br />
■■Wywiad SAMPLE<br />
■■Ocena stanu poszkodowanego<br />
■■Sposoby postępowania ratowni<strong>cz</strong>ego<br />
■■Łańcuch ratunkowy / łańcuch przeżycia<br />
■■Udzielanie pierwszej pomocy w różnych wypadkach<br />
Świadkowie wypadku mają obowiązek udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.<br />
W Polsce konsekwencje prawne za zaniechanie takiej pomocy przewiduje art. 162<br />
kodeksu karnego, który mówi że 1 :<br />
• § 1. Kto <strong>cz</strong>łowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpie<strong>cz</strong>eństwem<br />
utraty życia albo ciężkiego usz<strong>cz</strong>erbku na zdrowiu nie udziela pomocy,<br />
mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpie<strong>cz</strong>eństwo utraty życia<br />
albo ciężkiego usz<strong>cz</strong>erbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.<br />
• § 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konie<strong>cz</strong>ne poddanie<br />
się zabiegowi lekarskiemu, albo w warunkach, w których możliwa jest niezwło<strong>cz</strong>na<br />
pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.<br />
ZAPAMIĘTAJ<br />
Pierwsza pomoc przedmedy<strong>cz</strong>na to zespół <strong>cz</strong>ynności podejmowanych w celu ratowania<br />
osoby w stanie nagłego zagrożenia życia i zdrowia, wykonywanych przez osobę znajdującą<br />
się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem udostępnionych do powszechnego<br />
obrotu wyrobów medy<strong>cz</strong>nych oraz produktów le<strong>cz</strong>ni<strong>cz</strong>ych 2 .<br />
Polskie prawo nakłada na świadka zdarzenia obowiązek powiadomienia o nagłym zagrożeniu<br />
zdrowotnym pogotowia ratunkowego lub inne służby ratowni<strong>cz</strong>e (straż pożarną,<br />
policję), a także udzielenia pierwszej pomocy przedmedy<strong>cz</strong>nej poszkodowanemu. W każdym<br />
zakładzie pracy, w miejscu wido<strong>cz</strong>nym powinien znajdować się wykaz numerów ratunkowych<br />
(tab. 6.1), pod które należy zadzwonić w razie wystąpienia wypadku.<br />
1<br />
Ustawa z dnia 6 <strong>cz</strong>erwca 1997 r. Kodeks karny (DzU z 2018 r., poz. 1600, 2077).<br />
2<br />
Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medy<strong>cz</strong>nym (DzU z 2006 r., nr 191, poz. 1410).
Pierwsza pomoc poszkodowanym w wypadkach<br />
Przy pracy oraz w STANACh zagrożenia zdrowia i życia<br />
43<br />
Tabela 6.1. Wykaz numerów ratunkowych<br />
999<br />
pogotowie ratunkowe<br />
998<br />
straż pożarna<br />
997<br />
policja<br />
112<br />
numer alarmowy, pod którym uzyskamy każdą<br />
potrzebną pomoc z wyżej wymienionych<br />
Źródło: opracowano na podstawie https://www.ksiegarnia-najtaniej.pl/pl/p/Pierwsza-Pomoc-dladzieci.-Porady-i-cwi<strong>cz</strong>enia/3999,<br />
[dostęp: 3.02.2019].<br />
Szybkie i dokładne poinformowanie dyspozytora o zaistniałym zdarzeniu przyspiesza<br />
i usprawnia udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym. Informacje należy przekazywać<br />
dyspozytorowi według schematu pokazanego na rysunku 6.1.<br />
CO?<br />
– rodzaj wypadku, np.<br />
zderzenie samochodów,<br />
upadek z drabiny,<br />
utonięcie<br />
GDZIE?<br />
– miejsce wypadku<br />
ILE?<br />
– li<strong>cz</strong>ba poszkodowanych<br />
JAK?<br />
– stan poszkodowanych<br />
CO ROBISZ?<br />
– informacje o udzielonej<br />
dotych<strong>cz</strong>as pomocy<br />
KIM JESTEŚ?<br />
– dane personalne osoby<br />
wzywającej pomoc oraz<br />
numer telefonu, z którego<br />
dzwoni<br />
Rys. 6.1. Kolejność przekazywania informacji o zaistniałym zdarzeniu niebezpie<strong>cz</strong>nym<br />
Źródło: opracowanie własne.
44<br />
Bezpie<strong>cz</strong>eństwo i higiena pracy<br />
Pod<strong>cz</strong>as udzielania pierwszej pomocy przedmedy<strong>cz</strong>nej istotne są <strong>cz</strong>as i właściwa kolejność<br />
wykonywanych <strong>cz</strong>ynności:<br />
• zabezpie<strong>cz</strong>enie miejsca zdarzenia;<br />
• sprawdzenie stanu poszkodowanego, podstawowych funkcji życiowych – oddechu<br />
i świadomości, zlokalizowanie odniesionych urazów;<br />
• zapewnienie pomocy, wezwanie pogotowia ratunkowego lub innych specjalisty<strong>cz</strong>nych<br />
służb ratowni<strong>cz</strong>ych;<br />
• prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;<br />
• zatamowanie krwotoków i działanie przeciwwstrząsowe;<br />
• wykonanie pozostałych / innych <strong>cz</strong>ynności ratunkowych zależnych od stanu poszkodowanego;<br />
• ułożenie poszkodowanego w pozycji bezpie<strong>cz</strong>nej (jedynie wów<strong>cz</strong>as, gdy poszkodowany<br />
jest nieprzytomny i zachodzi potrzeba pozostawienia go bez opieki na dłuższy <strong>cz</strong>as).<br />
Ratownik powinien zadbać o bezpie<strong>cz</strong>eństwo własne i oto<strong>cz</strong>enia. Przed przystąpieniem<br />
do udzielania pierwszej pomocy musi zabezpie<strong>cz</strong>yć miejsce zdarzenia i zastosować w miarę<br />
możliwości środki ochrony osobistej (rękawi<strong>cz</strong>ki jednorazowe). Wszystkie <strong>cz</strong>ynności<br />
ratunkowe powinny być ze sobą powiązane (rys. 6.2).<br />
WYPADEK, ZACHOROWANIE<br />
zachowaj spokój, zabezpie<strong>cz</strong> się<br />
sprawdź przytomność<br />
dotknij, głośno zapytaj: Co się stało?<br />
brak reakcji<br />
wołaj o pomoc<br />
poproś kogoś ze świadków,<br />
aby przy tobie został<br />
odpowiada<br />
w razie potrzeby udziel<br />
pierwszej pomocy, wezwij<br />
pogotowie<br />
udrożnij drogi oddechowe, sprawdź oddech<br />
posłuchaj, po<strong>cz</strong>uj, popatrz (przez 10 sekund!)<br />
nie oddycha<br />
wezwij pogotowie 999<br />
lub 112<br />
poproś o to pomocnika<br />
oddycha<br />
ułóż poszkodowanego<br />
na boku, okryj kocem<br />
lub folią, sprawdzaj oddech<br />
wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej<br />
kontynuuj cykl 30 uciśnięć / 2 oddechy ratunkowe<br />
aż do przybycia pomocy lub utraty twoich sił<br />
Rys. 6.2. Schemat udzielania pierwszej pomocy przedmedy<strong>cz</strong>nej<br />
Źródło: https://www.osp.com.pl/warminsko-mazurskie/ostrodzki/Milakowo/OSP-Milakowo/aktualno<br />
sci/cwi<strong>cz</strong>enia-pozarni<strong>cz</strong>e/4662/Pierwsza-pomoc---przypomnienie-wiadomosci, [dostęp: 3.02.2019].
Pierwsza pomoc poszkodowanym w wypadkach<br />
Przy pracy oraz w STANACh zagrożenia zdrowia i życia<br />
45<br />
Ocenę stanu poszkodowanego uzyskuje się za pomocą tzw. wywiadu SAMPLE. Polega<br />
on na zebraniu informacji bądź ustaleniu faktów o zaistniałym zdarzeniu. Elementami<br />
wywiadu SAMPLE są:<br />
S – Symptomy, objawy (samopo<strong>cz</strong>ucie, dolegliwości)<br />
Jak się <strong>cz</strong>ujesz? Czy coś cię boli? Co robiłeś / robiłaś, kiedy po<strong>cz</strong>ułeś / po<strong>cz</strong>ułaś się źle? Kiedy<br />
pojawiły się pierwsze objawy? Gdzie byłeś / byłaś, kiedy pojawiły się pierwsze objawy?<br />
A – Alergie (u<strong>cz</strong>ulenia)<br />
Czy jesteś u<strong>cz</strong>ulony / u<strong>cz</strong>ulona na jakieś pokarmy, lekarstwa, substancje lotne / wziewne?<br />
Czy zjadłeś / zjadłaś, wypiłeś /wypiłaś coś lub miałeś /miałaś kontakt z <strong>cz</strong>ymś, na co jesteś<br />
u<strong>cz</strong>ulony /u<strong>cz</strong>ulona?<br />
M – Medykamenty (stosowane lekarstwa)<br />
Czy zażywasz jakieś lekarstwa? Jeśli tak, to jakie? Czy zażyłeś /zażyłaś dzisiaj swoje leki?<br />
Jeśli tak, to ile i kiedy?<br />
P – Przebyte choroby i operacje / ciąża<br />
Czy chorujesz na coś (astma, cukrzyca, epilepsja, choroby serca)? Czy przechodziłeś /<br />
przechodziłaś jakieś choroby, operacje? Czy miałeś / miałaś w przeszłości jakiś wypadek?<br />
Czy jesteś w ciąży?<br />
L – Lunch (ostatni posiłek / płyny, kiedy jadł / pił, co jadł?)<br />
Czy jadłeś / jadłaś (piłeś / piłaś) coś ostatnio? Jeśli tak, to co i kiedy?<br />
E – Ewentualnie kolejność wydarzeń<br />
Co się stało? Co się wydarzyło, gdy po<strong>cz</strong>ułeś / po<strong>cz</strong>ułaś się źle? Czy kogoś powiadomić?<br />
Ze względu na ryzyko utraty przytomności przez poszkodowanego, wywiad powinien<br />
być przeprowadzony przez kierującego akcją lub innego ratownika możliwie w<strong>cz</strong>eśnie.<br />
Współdziałanie układów: oddechowego, krążenia i nerwowego warunkuje prawidłowe<br />
funkcjonowanie organizmu <strong>cz</strong>łowieka. Ustanie <strong>cz</strong>ynności jednego z nich w krótkim<br />
<strong>cz</strong>asie może doprowadzić do ograni<strong>cz</strong>enia, a następnie ustania <strong>cz</strong>ynności dwóch<br />
pozostałych.<br />
Aby dokonać oceny podstawowych funkcji życiowych poszkodowanego, należy sprawdzić,<br />
<strong>cz</strong>y jest on przytomny, oddycha i ma zachowane krążenie (tab. 6.2).<br />
Tabela 6.2. Ocena stanu poszkodowanego i wykonywanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej<br />
Ocena stanu<br />
poszkodowanego<br />
Wykonywane <strong>cz</strong>ynności<br />
Ocena przytomności<br />
●●potrząśnij za ramiona<br />
i głośno zapytaj<br />
„Czy wszystko<br />
w porządku”?
46<br />
Bezpie<strong>cz</strong>eństwo i higiena pracy<br />
Ocena stanu<br />
poszkodowanego<br />
Wykonywane <strong>cz</strong>ynności<br />
Udrażnianie dróg<br />
oddechowych<br />
●●odegnij do tyłu głowę<br />
i unieś podbródek<br />
Ocena oddechu<br />
●●sprawdź, <strong>cz</strong>y poszkodowany<br />
oddycha (10 s)<br />
oceń:<br />
●●wzrokiem: ruchy klatki<br />
piersiowej i nadbrzusza<br />
●●słuchem: szmer wydychanego<br />
powietrza<br />
●●dotykiem: ruch wydychanego<br />
powietrza<br />
na poli<strong>cz</strong>ku<br />
Uciskanie klatki piersiowej<br />
●●ułóż nadgarstki obu<br />
rąk na środku klatki<br />
piersiowej<br />
●●wykonaj 30 uciśnięć klatki<br />
piersiowej<br />
Sztu<strong>cz</strong>ne oddychanie<br />
●●wykonaj 2 oddechy<br />
ratowni<strong>cz</strong>e<br />
●●obserwuj unoszenie<br />
się i opadanie klatki<br />
piersiowej<br />
●●dopasuj objętość<br />
oddechową do wieku<br />
poszkodowanego<br />
●●wdmuchuj powietrze<br />
do momentu wyraźnego<br />
uniesienia się klatki<br />
piersiowej<br />
Źródło: opracowano na podstawie: http://pckzsp1.cba.pl/www/?page_id=145, http://ratownicy.com.<br />
pl/pomoc.html, http://zspkarpa<strong>cz</strong>.nazwa.pl/old/index.php?option=com_content&view=article&id<br />
=605:pierwsza-pomoc-przedmedy<strong>cz</strong>na&catid=36:biece-informacje&Itemid=132, http://zspkarpa<strong>cz</strong>.<br />
nazwa.pl/old/index.php?option=com_content&view=article&id=605:pierwsza-pomocprzedmedy<strong>cz</strong>na&catid=36:biece-informacje&Itemid=132<br />
[dostęp: 12.02.2019].
Pierwsza pomoc poszkodowanym w wypadkach<br />
Przy pracy oraz w STANACh zagrożenia zdrowia i życia<br />
47<br />
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) to zespół <strong>cz</strong>ynności stosowanych u poszkodowanego,<br />
u którego wystąpiło podejrzenie nagłego zatrzymania krążenia, <strong>cz</strong>yli ustanie<br />
<strong>cz</strong>ynności serca z utratą świadomości i bezdechem (tab. 6.3).<br />
Kiedy należy przerwać resuscytację?<br />
• Jeśli powróci samodzielny oddech.<br />
• Jeśli przyjedzie ambulans.<br />
• Jeśli nie star<strong>cz</strong>y ci sił.<br />
Tabela 6.3. Sposoby postępowania ratowni<strong>cz</strong>ego<br />
ZAPAMIĘTAJ<br />
Sytuacje poszkodowanego Rysunek Opis<br />
Poszkodowany:<br />
– przytomny<br />
– odpowiada na bodźce<br />
Poszkodowanego należy:<br />
– pozostawić w zastałej<br />
pozycji, o ile na zagraża jego<br />
zdrowiu i życiu<br />
– ocenić rodzaj i rozmiar urazu<br />
– wezwać pomoc medy<strong>cz</strong>ną<br />
Poszkodowany:<br />
– nieprzytomny<br />
– nie odpowiada na bodźce<br />
– oddycha i ma zachowane<br />
tętno<br />
Poszkodowany:<br />
– nieprzytomny<br />
– nie odpowiada na bodźce<br />
– nie oddycha<br />
– ma zachowane tętno<br />
Poszkodowanemu należy:<br />
– udrożnić drogi oddechowe<br />
– ułożyć go w pozycji bo<strong>cz</strong>nej<br />
bezpie<strong>cz</strong>nej<br />
– wezwać pomoc medy<strong>cz</strong>ną<br />
Poszkodowanemu należy:<br />
– udrożnić drogi oddechowe,<br />
– wykonać sztu<strong>cz</strong>ne<br />
oddychanie<br />
– wezwać pomoc medy<strong>cz</strong>ną<br />
Poszkodowany:<br />
– nieprzytomny<br />
– nie odpowiada na bodźce<br />
– nie oddycha<br />
– brak wy<strong>cz</strong>uwalnego tętna<br />
Poszkodowanemu należy:<br />
– udrożnić drogi oddechowe,<br />
– wykonać RKO<br />
– wezwać pomoc medy<strong>cz</strong>ną<br />
Źródło: opracowano na podstawie http://zspkarpa<strong>cz</strong>.nazwa.pl/old/index.php?option=com_content<br />
&view=article&id=605:pierwsza-pomoc-przedmedy<strong>cz</strong>na&catid=36:biece-informacje&Itemid=132<br />
[dostęp: 3.02.2019].
48<br />
Bezpie<strong>cz</strong>eństwo i higiena pracy<br />
Standardy udzielania pierwszej pomocy mogą ulec zmianie, jednak pewne przyjęte<br />
zasady, według których jest ona udzielana, są stałe i niezmienne. W celu ułatwienia<br />
udzielania pierwszej pomocy stworzono łańcuch ratunkowy / łańcuch przeżycia, określający<br />
kolejność wykonywanych działań, które należy podjąć u osób po zatrzymaniu<br />
krążenia (rys. 6.3.)<br />
Rys. 6.3. Łańcuch przeżycia<br />
Źródło: http://gimladek.superszkolna.pl/cms/23812/pierwsza_pomoc, [dostęp: 3.02.2019].<br />
W pracy może dojść do nieprzewidzianych wydarzeń. Nawet pod<strong>cz</strong>as wykonywania<br />
z pozoru bezpie<strong>cz</strong>nych zadań można doznać urazu, np. skale<strong>cz</strong>yć się papierem do drukarki.<br />
Pracodawca ma obowiązek przeprowadzić analizę zagrożeń w zakładzie pracy oraz<br />
poinformować podwładnych o prawdopodobnym niebezpie<strong>cz</strong>eństwie, a także o zasadach<br />
postępowania w przypadkach awarii i innych sytuacji zagrożenia zdrowia bądź życia.<br />
Dodatkowo ma obowiązek zapewnić swoim pracownikom udzielenie pierwszej pomocy<br />
przedmedy<strong>cz</strong>nej w nagłych wypadkach (tab. 6.4).<br />
Tabela 6.4. Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach w pracy<br />
Rodzaj wypadku Objawy Sposób udzielania pierwszej pomocy<br />
Zadławienie<br />
Wykonaj 5 uderzeń<br />
w okolicę<br />
międzyłopatkową<br />
●●ściskanie gardła dłońmi,<br />
za<strong>cz</strong>erwienienie,<br />
zasinienie twarzy<br />
●●gwałtowne próby<br />
dokonania wdechu<br />
Należy stanąć za osobą ratowaną, objąć ją silnie<br />
oburą<strong>cz</strong> poniżej łuków żebrowych i wykonać 5–10<br />
energi<strong>cz</strong>nych uciśnięć w kierunku przepony.<br />
Osobę otyłą lub kobietę ciężarną należy pochylić<br />
mocno do przodu i uderzyć dłonią 5–10 razy<br />
w plecy w okolicę międzyłopatkową<br />
Zranienie<br />
●●wido<strong>cz</strong>na rana,<br />
krwawienie<br />
Każdą ranę należy pozostawić w stanie, w jakim<br />
się ją zastało, przykrywając jedynie, możliwie<br />
szybko, jałowym opatrunkiem.<br />
W <strong>cz</strong>asie opatrywania ranny powinien leżeć lub<br />
przynajmniej siedzieć.<br />
Nie należy usuwać ciał obcych tkwiących w ranie,<br />
gdyż tamują one wypływ krwi
Pierwsza pomoc poszkodowanym w wypadkach<br />
Przy pracy oraz w STANACh zagrożenia zdrowia i życia<br />
49<br />
Rodzaj wypadku Objawy Sposób udzielania pierwszej pomocy<br />
Krwotok<br />
Uraz kręgosłupa<br />
●●bladość powłok<br />
skórnych<br />
●●przyspieszenie tętna<br />
●●spadek ciśnienia<br />
●●zimny pot<br />
●●niepokój<br />
●●<strong>cz</strong>ęsto występuje<br />
szum w uszach<br />
oraz mro<strong>cz</strong>ki przed<br />
o<strong>cz</strong>ami<br />
●●brak lub osłabienie<br />
<strong>cz</strong>ucia<br />
●●promieniujący ból<br />
kręgosłupa<br />
●●niedowład koń<strong>cz</strong>yn<br />
Upływ krwi z tętnic zatrzymuje się doraźnie przez<br />
ucisk krwawiącego na<strong>cz</strong>ynia palcami; tętnice<br />
przyciska się do kości powyżej miejsca zranienia,<br />
a tętnicę szyjną i skroniową – poniżej miejsca<br />
zranienia.<br />
Opaski uciskowe zakładane na koń<strong>cz</strong>ynę powyżej<br />
miejsca zranienia grożą uszkodzeniem tkanek<br />
miękkich, na<strong>cz</strong>yń krwionośnych i nerwów.<br />
W razie krwawienia z nosa poszkodowany<br />
powinien przyjąć pozycję siedzącą z głową<br />
pochyloną do przodu, skrzydełka nosa powinien<br />
delikatnie ścisnąć dwoma palcami przez okres<br />
minimum 10 minut. Jeżeli krwawienie nie ustanie<br />
do 30 min – należy skontaktować się z lekarzem.<br />
Przy krwotokach wewnętrznych jak najszybciej<br />
należy przekazać poszkodowanego fachowym<br />
służbom medy<strong>cz</strong>nym<br />
Należy unieruchomić kręgosłup, np. za pomocą<br />
deski (noszy) unieruchamiających tułów, kołnierza<br />
szyjnego lub ułożenia poszkodowanego na<br />
równym twardym podłożu. Należy przy tym<br />
unieruchomić głowę i szyję.<br />
Przy porażeniu oddechu należy rozpo<strong>cz</strong>ąć<br />
sztu<strong>cz</strong>ne oddychanie<br />
Złamanie<br />
●●zniekształcenia<br />
koń<strong>cz</strong>yn<br />
●●ból samoistny i uciskowy,<br />
nasilający się<br />
przy próbach ruchu<br />
●●obrzęk tkanek<br />
i krwiaki<br />
●●odcinkowe za<strong>cz</strong>erwienienie<br />
lub bladość<br />
●●nieprawidłowe ustawienie<br />
koń<strong>cz</strong>yny<br />
●●nieprawidłowa<br />
ruchomość<br />
Pierwsza pomoc polega na unieruchomieniu<br />
dwóch stawów sąsiadujących ze złamaną kością<br />
lub dwóch sąsiednich kości, jeżeli uszkodzony jest<br />
staw.<br />
Jeśli kość przebiła skórę i rana obficie krwawi,<br />
należy zatamować krwawienie, ale nie wolno<br />
nastawiać kości ani o<strong>cz</strong>ysz<strong>cz</strong>ać rany.<br />
Trzeba założyć jałowy opatrunek i natychmiast<br />
wezwać pogotowie. Nie można przesuwać<br />
poszkodowanego, jeśli ma uszkodzony kręgosłup,<br />
szyję lub miednicę.<br />
Można mu podać środki przeciwbólowe,<br />
a następnie zapewnić transport do lekarza.<br />
Złamaną koń<strong>cz</strong>ynę górną zgiętą w stawie<br />
łokciowym należy przybandażować do<br />
tułowia. Rękę z urazem dłoni, nadgarstka <strong>cz</strong>y<br />
przedramienia należy oprzeć na chuście trójkątnej<br />
zawiązanej na szyi.<br />
Do unieruchomienia złamanej koń<strong>cz</strong>yny<br />
dolnej można użyć szyny, deski, laski, kija<br />
itp. W ostate<strong>cz</strong>ności złamaną nogę można<br />
przybandażować do nogi zdrowej. Koń<strong>cz</strong>yna<br />
dolna powinna być stabilizowana w pozycji<br />
wyprostowanej ze stopą zgiętą pod kątem<br />
prostym
50<br />
Bezpie<strong>cz</strong>eństwo i higiena pracy<br />
Rodzaj wypadku Objawy Sposób udzielania pierwszej pomocy<br />
Zwichnięcia<br />
●●ostry ból w stawie<br />
●●zniekształcenie stawu<br />
●●zniesienie lub ograni<strong>cz</strong>enie<br />
ruchu w stawie<br />
Na zwichnięty staw należy przyłożyć zimny okład,<br />
a następnie unieruchomić staw za pomocą szyny<br />
i opaski. Można podać poszkodowanemu środki<br />
przeciwbólowe i przetransportować go do lekarza.<br />
Poszkodowanego ze zwichniętym stawem<br />
biodrowym lub skokowym należy transportować<br />
wyłą<strong>cz</strong>nie w pozycji leżącej<br />
Urazy termi<strong>cz</strong>ne,<br />
oparzenia<br />
●●oparzenia<br />
Drobne oparzenia należy jak najszybciej oziębić<br />
zimną wodą lub kostkami lodu do <strong>cz</strong>asu aż ból<br />
nie ustąpi.<br />
Nie należy stosować żadnych maści ani<br />
tłusz<strong>cz</strong>ów. Pęcherze na skórze należy przykryć<br />
sterylnym opatrunkiem. Nie wolno ich przebijać<br />
ani wyciskać<br />
Porażenia prądem<br />
elektry<strong>cz</strong>nym<br />
●●miejscowo<br />
– oparzenia<br />
●●ogólne: zaburzenia<br />
rytmu serca<br />
●●niebezpie<strong>cz</strong>eństwo<br />
zatrzymania krążenia<br />
Przy napięciu prądu do 1000 V (instalacja<br />
elektry<strong>cz</strong>na w budynku) należy:<br />
– odłą<strong>cz</strong>yć prąd głównym wyłą<strong>cz</strong>nikiem<br />
– jeżeli nastąpiło zatrzymanie <strong>cz</strong>ynności<br />
życiowych, podjąć RKO<br />
– na oparzone miejsca nałożyć jałowy<br />
opatrunek<br />
– wezwać pomoc lekarską<br />
Przy napięciu powyżej 1000 V (np. linia<br />
energety<strong>cz</strong>na) należy:<br />
– nie podchodzić na odległość mniejszą niż<br />
50 cm<br />
– szybko poinformować służby ratowni<strong>cz</strong>e<br />
o uszkodzeniu linii z porażeniem ludzi<br />
Zatrucia<br />
UWAGA!<br />
Trucizna<br />
●●ból brzucha<br />
●●biegunka<br />
●●wymioty<br />
●<br />
● zawroty głowy albo<br />
gorą<strong>cz</strong>ka<br />
Niezależnie od rodzaju trucizny należy:<br />
– przerwać narażenie organizmu na dalsze<br />
wnikanie trucizny, np. wynieść poszkodowanego<br />
z pomiesz<strong>cz</strong>enia, w którym jest skażone<br />
powietrze<br />
– wyrównać lub przywrócić podstawowe <strong>cz</strong>ynności<br />
życiowe<br />
– usunąć niewchłoniętą truciznę<br />
– przyspieszyć wydalanie trucizny<br />
– zastosować odtrutki<br />
Źródło: opracowano na podstawie podrę<strong>cz</strong>nika Moja Pierwsza pomoc http://www.ratownictwomcs.pl/files/file/Pierwsza%20Pomoc4.pdf,<br />
oraz Podrę<strong>cz</strong>nik pierwszej pomocy, http://lesna998.<br />
osp.org.pl/download1/PIERWSZA%20POMOC.pdf [dostęp: 2.02.2019].
Pierwsza pomoc poszkodowanym w wypadkach<br />
Przy pracy oraz w STANACh zagrożenia zdrowia i życia<br />
51<br />
Pracodawca ma obowiązek zapewnić środki do udzielania pierwszej pomocy, zorganizować<br />
punkt pierwszej pomocy i apte<strong>cz</strong>ki w konsultacji z lekarzem sprawującym opiekę<br />
zdrowotną nad pracownikami. Obsługę punktów pierwszej pomocy i apte<strong>cz</strong>ek na każdej<br />
zmianie pracodawca powierza wyzna<strong>cz</strong>onym pracownikom oraz zapewnia przeszkolenie<br />
pracowników w zakresie udzielania pierwszej pomocy.<br />
SPRAWDŹ SWOJE WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI<br />
1. Wymień konsekwencje prawne zaniechania udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanemu.<br />
2. Zdefiniuj pojęcie pierwszej pomocy przedmedy<strong>cz</strong>nej.<br />
3. Wymień numery ratunkowe działające na terenie Polski.<br />
4. Wymień informacje przekazywane dyspozytorowi pod<strong>cz</strong>as zgłaszania wypadku.<br />
5. Omów kolejność wykonywanych <strong>cz</strong>ynności pod<strong>cz</strong>as udzielania pierwszej pomocy<br />
przedmedy<strong>cz</strong>nej<br />
6. Wyjaśnij, na <strong>cz</strong>ym polega wywiad SAMPLE.<br />
7. Omów, na <strong>cz</strong>ym polega ocena stanu poszkodowanego.<br />
8. Zdefiniuj łańcuch ratunkowy, <strong>cz</strong>yli łańcuch przeżycia.<br />
9. Omów zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedy<strong>cz</strong>nej.<br />
ZADANIA<br />
1. Podaj definicję pierwszej pomocy podaną w Ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym<br />
Ratownictwie Medy<strong>cz</strong>nym (DzU z 2006 r., nr 191, poz. 1410).<br />
2. Korzystając z Ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medy<strong>cz</strong>nym<br />
(DzU z 2006 r., nr 191, poz. 1410) powołującej się na Ustawę z dnia 14 grudnia 2016 r.<br />
– Prawo oświatowe (DzU z 2017 r., poz. 59 i 949), określ z udziałem jakich specjalistów<br />
powinna odbywać się edukacja w zakresie udzielania pierwszej pomocy.<br />
3. Jeden z pracowników terminalu przeładunkowego (30 lat) pod<strong>cz</strong>as przygotowywania<br />
herbaty w małej kuchni oparzył się wrzątkiem (20% powierzchni ciała: klatka piersiowa<br />
+ jedno przedramię). Nie stracił przytomności. Opracuj schemat postępowania przedmedy<strong>cz</strong>nego.<br />
4. 20-letni pracownik portu morskiego spadł z regału o wysokości 2 m. Ma złamanie<br />
otwarte prawego uda, bardzo ostry ból, krwawienie, na po<strong>cz</strong>ątku jest przytomny, później<br />
traci przytomność. Opracuj schemat postępowania przedmedy<strong>cz</strong>nego.<br />
5. Pracownik magazynu spadł ze schodów. Ma otwarte złamanie ręki w nadgarstku, traci<br />
przytomność. Zaproponuj schemat postępowania przedmedy<strong>cz</strong>nego.<br />
6. Kabel od drukarki się poluzował, jego zna<strong>cz</strong>na <strong>cz</strong>ęść jest poza zasięgiem wzroku.<br />
Pracownik biura, próbując ręką zbadać sytuację, zostaje porażony prądem. Stracił<br />
przytomność i nie reaguje na żadne bodźce. Opracuj schemat postępowania przedmedy<strong>cz</strong>nego.<br />
7. Pracownik magazynu został przygnieciony przez szafę z dokumentami. Ma zmiażdżoną<br />
prawą nogę i intensywnie krwawi, jest przytomny. Opracuj schemat udzielenia<br />
pierwszej pomocy przedmedy<strong>cz</strong>nej.
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane<br />
W procesie magazynowania<br />
245<br />
46<br />
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne<br />
wykorzystywane<br />
w procesie magazynowania<br />
ZAGADNIENIA<br />
■■Podział wyposażenia techni<strong>cz</strong>nego wykorzystywanego w procesie magazynowania<br />
■■Techni<strong>cz</strong>ne wyposażenie procesów magazynowania<br />
46.1. Podział wyposażenia techni<strong>cz</strong>nego<br />
Techni<strong>cz</strong>ne wyposażenie <strong>magazynów</strong> jest jednym ze składników infrastruktury procesów<br />
logisty<strong>cz</strong>nych. Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wpływa na wielkość rotacji w magazynie, zwiększa<br />
wydajność procesów manipulacyjnych i pozwala na bardziej racjonalne wykorzystanie<br />
wydajności maszyn i urządzeń transportowych w procesie składowania. Techni<strong>cz</strong>ne wyposażenie<br />
wykorzystywane w procesie magazynowania jest uzależnione od:<br />
• wielkości i funkcji magazynu,<br />
• rodzaju magazynowanych towarów,<br />
• możliwości transportowych magazynowanych towarów,<br />
• rodzaju opakowań,<br />
• rodzaju jednostek ładunkowych,<br />
• metod magazynowania,<br />
• sposobu organizowania i przeprowadzania zabiegów konserwacyjnych,<br />
• wielkości przerw technologi<strong>cz</strong>nych,<br />
• rodzaju zabezpie<strong>cz</strong>eń, np. przed uszkodzeniami ładunku, pożarem.<br />
Do urządzeń techni<strong>cz</strong>nych wykorzystywanych w procesie magazynowania należą:<br />
• maszyny i urządzenia transportowe:<br />
––<br />
wózki jezdniowe,<br />
––<br />
dźwignice,<br />
––<br />
przenośniki;<br />
• urządzenia do składowania:<br />
––<br />
w magazynach otwartych: legary, klamry, podstawki, stojaki,<br />
––<br />
w magazynach zamkniętych: regały o różnej konstrukcji, np. wysokiego składowania,<br />
podstawki, stojaki;<br />
• urządzenia pomocni<strong>cz</strong>e załadunkowe:<br />
––<br />
rampy,<br />
––<br />
pomosty ładunkowe,<br />
––<br />
pomosty wyrównaw<strong>cz</strong>e,<br />
––<br />
rampy ruchome;<br />
• urządzenia pomocni<strong>cz</strong>e do składowania i manipulacji:<br />
––<br />
palety,<br />
––<br />
paletyzery,<br />
––<br />
nadstawki palet,
246<br />
Przechowywanie zapasów<br />
––<br />
pojemniki,<br />
––<br />
foliomaty 1 ,<br />
––<br />
jarzma,<br />
––<br />
kontenery,<br />
––<br />
urządzenia do mocowania ładunków;<br />
• urządzenia kontrolno-pomiarowe:<br />
––<br />
wagi,<br />
––<br />
dozowniki.<br />
46.2. Środki transportu wewnętrznego<br />
Urządzeniami niezbędnymi pod<strong>cz</strong>as magazynowania towarów są środki transportu, które<br />
dzieli się na:<br />
• wózki naładowne,<br />
• wózki unoszące,<br />
• wózki ciągnikowe,<br />
• wózki podnośnikowe rę<strong>cz</strong>ne,<br />
• wózki transportowe,<br />
• mechani<strong>cz</strong>ne wózki jezdniowe (widłowe),<br />
• układnice,<br />
• żurawie,<br />
• ciągniki,<br />
• suwnice,<br />
• przenośniki,<br />
• manipulatory.<br />
Wózki, ogólnie nazywane jezdnymi, są powszechnie wykorzystywane w magazynach,<br />
jednak odgrywają różne role w zależności od specyfiki i wielkości magazynu. Ze względu<br />
na przezna<strong>cz</strong>enie wózki jezdne dzieli się na: naładowne, unoszące, ciągnikowe i specjalne.<br />
Wózki naładowne – urządzenia załadowywane rę<strong>cz</strong>nie lub mechani<strong>cz</strong>nie za pomocą<br />
urządzenia niezwiązanego z wózkiem. Są wykorzystywane pod<strong>cz</strong>as przewozów na większe<br />
odległości w transporcie wewnątrzzakładowym. Służą do przewozu podzespołów produkcyjnych<br />
z magazynu do działu produkcyjnego oraz do transportu pomiędzy magazynami.<br />
Wózki naładowne dzieli się na: platformowe, kolebowe i specjalizowane.<br />
Wózki naładowne platformowe charakteryzują się płaską postacią platformy naładownej.<br />
Są wyposażone w składane bądź stałe burty (rys. 46.1).<br />
Wózki naładowne kolebowe (rys. 46.2) to specjalisty<strong>cz</strong>ne wózki mające zastosowanie<br />
pod<strong>cz</strong>as procesu składowania towarów sypkich. Charakteryzują się wychylną <strong>cz</strong>ęścią ładunkową,<br />
umożliwiającą łatwy załadunek, transport i rozładunek towarów. Wykorzystywane<br />
są głównie w magazynach pod<strong>cz</strong>as procesu składowania nawozów i pasz dla zwierząt.<br />
Wózki naładowne kolebowe usprawniają proces produkcyjny, ponieważ mogą na bieżąco<br />
dostar<strong>cz</strong>ać towar z miejsc składowania bezpośrednio do procesu produkcji.<br />
Wózki naładowne specjalizowane to wózki jezdniowe stosowane w transporcie wewnętrznym,<br />
wykorzystywane pod<strong>cz</strong>as składowania towarów, np. wina leżakującego lub<br />
materiałów sypkich (rys. 46.3).<br />
1<br />
Foliomat – urządzenie służące do foliowania opakowań w celu utworzenia jednostki ładunkowej. Jednostka ładunkowa jest foliowana<br />
w celu zabezpie<strong>cz</strong>enia ładunku.
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 247<br />
W procesie magazynowania<br />
Rys. 46.1. Wózek naładowny<br />
platformowy<br />
Rys. 46.2. Wózek naładowny<br />
kolebowy<br />
Rys. 46.3. Wózek naładowny<br />
specjalizowany<br />
Wózki unoszące to wózki służące do przemiesz<strong>cz</strong>ania także w pionie towarów pod<strong>cz</strong>as<br />
magazynowania. Umożliwiają podnoszenie towarów na niewielką wysokość i przeładunki<br />
z jednego środka transportu na drugi. Wykorzystywane są też do transportu wewnątrzmagazynowego.<br />
Wyróżnia się wózki unoszące elektry<strong>cz</strong>ne bądź spalinowe. Dzieli się je także na:<br />
• wózki unoszące platformowe,<br />
• wózki unoszące jezdniowe (widłowe),<br />
• wózki unoszące podsiębierne,<br />
• wózki unoszące bramowe jednobelkowe,<br />
• wózki unoszące bramowe dwubelkowe,<br />
• wózki podnośnikowe,<br />
• wózki podnośnikowe z masztem wewnątrz nieobejmujące ładunku,<br />
• wózki podnośnikowe z masztem wewnątrz, wysuwaną karetką i ramą jezdną nieobejmującą<br />
ładunku,<br />
• wózki podnośnikowe z masztem wewnątrz obejmujące ładunek,<br />
• wózki podnośnikowe o maszcie stałym wewnętrznym <strong>cz</strong>ołowym,<br />
• wózki podnośnikowe o maszcie wysuwanym <strong>cz</strong>ołowym,<br />
• wózki podnośnikowe o maszcie wysuwanym bo<strong>cz</strong>nym,<br />
• wózki podnośnikowe o maszcie wysuwanym <strong>cz</strong>ołowo-bo<strong>cz</strong>nym,<br />
• wozy bramowe.<br />
Wózki unoszące platformowe to wózki z ruchomą platformą umożliwiającą podnoszenie<br />
i opusz<strong>cz</strong>anie towarów (hydrauli<strong>cz</strong>ne lub mechani<strong>cz</strong>ne).<br />
Wózki unoszące jezdniowe (widłowe) to wózki wyposażone w widły umożliwiające przenoszenie<br />
towarów (rys. 46.4). Wózki unoszące jezdne są naj<strong>cz</strong>ęściej wykorzystywanymi<br />
wózkami do przemiesz<strong>cz</strong>ania towarów pod<strong>cz</strong>as procesu składowania.<br />
a) b)<br />
Rys. 46.4. Wózki unoszące: a) rę<strong>cz</strong>ny, b) elektry<strong>cz</strong>ny
248<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Rys. 46.5. Schemat budowy wózka jezdniowego podnośnikowego <strong>cz</strong>ołowego widłowego<br />
1 – blo<strong>cz</strong>ek łańcucha, 2 – maszt, 3 – łańcuch, 4 – dźwignie sterowania masztem i podnośnikiem, 5 – system<br />
hydrauli<strong>cz</strong>ny, 6 – krata ochronna, 7 – widły, 8 – rama, 9 – silnik, 10 – klatka bezpie<strong>cz</strong>eństwa.<br />
Rysunek 46.5 przedstawia schemat budowy wózka jezdniowego podnośnikowego <strong>cz</strong>ołowego<br />
widłowego. Na rysunkach 46.6–46.10 zaprezentowano różne typy wózków wykorzystywanych<br />
w magazynach.<br />
Wózki unoszące podsiębierne umożliwiają chwytanie ładunku pod spodem. Rama wózka<br />
obejmuje ładunek pomiędzy kołami. Wózki unoszące podsiębierne charakteryzują<br />
się dużą szerokością rozstawu osi. Są wykorzystywane w specjalisty<strong>cz</strong>nych magazynach,<br />
np. przy transporcie towarów ciężkich. Ze względu na swoją wysokość przeważnie mają<br />
zastosowanie w magazynach otwartych.<br />
Wózki unoszące bramowe jednobelkowe – wózki umożliwiające transport towarów za<br />
pomocą jednej belki stanowiącej górną <strong>cz</strong>ęść bramy. Wózki te, zbudowane w kształcie bramy,<br />
umożliwiają transport towarów dłużycowych.<br />
Wózki unoszące bramowe dwubelkowe to wózki umożliwiające transport towarów za<br />
pomocą dwóch belek, stanowiących górną <strong>cz</strong>ęść bramy. Zastosowanie dwóch belek zna<strong>cz</strong>nie<br />
zwiększa udźwig. Podobnie jak wózki unoszące bramowe jednobelkowe, są zbudowane<br />
w kształcie bramy i umożliwiają transport towarów dłużycowych.<br />
Wózki podnośnikowe umożliwiają podnoszenie towaru na żądaną wysokość. Są wykorzystywane<br />
w procesie składowania – posiadają maszty przystosowane do wysokości miejsc<br />
magazynowych, umożliwiające odstawienie towaru do gniazda. Wózki podnośnikowe mają<br />
również możliwość transportu towaru na niewielkie odległości. Przeważnie wykorzystuje<br />
się je w transporcie wewnątrzmagazynowym. Dzieli się je na rę<strong>cz</strong>ne i elektry<strong>cz</strong>ne.<br />
Wózki podnośnikowe z masztem wewnątrz nieobejmujące ładunku to wózki, których<br />
rama jezdna nie obejmuje ładunku. Ładunek jest składowany na palecie i przenoszony<br />
razem z nią.<br />
Wózki podnośnikowe z masztem wewnątrz, wysuwaną karetką i ramą jezdną nieobejmującą<br />
ładunku to wózki, których rama jezdna nie obejmuje ładunku. Mają wysuwaną karetkę,<br />
która umożliwia łatwiejsze operowanie ładunkiem. Ładunek jest składowany na palecie<br />
i przenoszony razem z nią.
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 249<br />
W procesie magazynowania<br />
Rys. 46.6. Wózek<br />
podnośnikowy bramowy<br />
Rys. 46.7. Wózek jezdny<br />
jednobelkowy<br />
Rys. 46.8. Wózek<br />
podnośnikowy rę<strong>cz</strong>ny<br />
widłowy<br />
Wózki podnośnikowe z masztem wewnątrz obejmujące ładunek są wyposażone w ramę<br />
jezdną obejmującą ładunek i wysuwaną karetkę, która umożliwia łatwiejszą obsługę magazynową.<br />
Wózki te charakteryzują się dużym masztem umiesz<strong>cz</strong>onym wewnątrz powierzchni<br />
ograni<strong>cz</strong>onej kołami.<br />
Wózki podnośnikowe o maszcie stałym wewnętrznym <strong>cz</strong>ołowym (46.12) to wózki, w których<br />
maszt jest umiesz<strong>cz</strong>ony wewnątrz.<br />
Wózki podnośnikowe o maszcie wysuwanym <strong>cz</strong>ołowym mają maszt wysuwany poza powierzchnię<br />
wózka, ograni<strong>cz</strong>oną kołami, w kierunku poprze<strong>cz</strong>nym do kierunku jazdy (rys. 46.13).<br />
Wózki podnośnikowe o maszcie wysuwanym bo<strong>cz</strong>nym charakteryzują się masztem wysuwanym<br />
poza obrys kół jezdnych z podłożem w kierunku poprze<strong>cz</strong>nym do toru jazdy<br />
(rys. 46.14).<br />
Rys. 46.9. Wózek<br />
podnośnikowy elektry<strong>cz</strong>ny<br />
Rys. 46.10. Wózek podnośnikowy<br />
elektry<strong>cz</strong>ny nieobejmujący<br />
ładunku<br />
Rys. 46.11. Wózek<br />
podnośnikowy z masztem<br />
wewnętrznym<br />
obejmującym ładunek
250<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Wózki podnośnikowe o maszcie wysuwanym <strong>cz</strong>ołowo-bo<strong>cz</strong>nym to wózki, w których<br />
maszt wysuwa się poza obrys kół jezdnych. Wózek podnośnikowy o maszcie wysuwanym<br />
<strong>cz</strong>ołowo-bo<strong>cz</strong>nym charakteryzuje się tym, że wszystkie jego koła są skrętne – umożliwia<br />
to poruszanie się we wszystkich kierunkach. Wózki te stosuje się pod<strong>cz</strong>as składowania<br />
w magazynach o małych powierzchniach.<br />
Rys. 46.12. Wózek podnośnikowy o maszcie<br />
stałym wewnętrznym <strong>cz</strong>ołowym<br />
Rys. 46.13. Wózek podnośnikowy o maszcie<br />
wysuwanym <strong>cz</strong>ołowym<br />
Rys. 46.14. Wózek podnośnikowy o maszcie<br />
wysuwanym bo<strong>cz</strong>nym<br />
Rys. 46.15. Wóz bramowy<br />
Wozy bramowe to specjalisty<strong>cz</strong>ne wózki mające możliwość transportowania kontenerów<br />
za stałe punkty podnośnikowe (rys. 46.15).<br />
Wózki ciągnikowe (rys. 46.16) to wózki przezna<strong>cz</strong>one do ciągnięcia przy<strong>cz</strong>ep. Charakteryzują<br />
się dużą siłą uciągu i nie mają ładowności. Odzna<strong>cz</strong>ają się małymi rozmiarami<br />
w stosunku do możliwości uciągowych, co jest możliwe dzięki zastosowaniu obciążników<br />
oraz dużego momentu obrotowego silnika. Dzięki swojej budowie są bardzo zwrotne,<br />
umożliwiają ciągnięcie wózków naładowanych i nienapędzanych. Dzieli się je na:<br />
• wózki ciągnikowe jednoosiowe – wózki z jedną osią, wyposażone w hak z do<strong>cz</strong>epionym<br />
zazwy<strong>cz</strong>aj na stałe wózkiem naładownym,
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 251<br />
W procesie magazynowania<br />
• wózki ciągnikowe dwuosiowe – wózki z dwiema osiami, wyposażone w hak, który służy<br />
do ciągnięcia wózków do<strong>cz</strong>epnych;<br />
• wózki ciągnikowe na<strong>cz</strong>epowe – wózki jedno- lub dwuosiowe, wyposażone w podporę<br />
służącą do pod<strong>cz</strong>epiania wózka naładownego na<strong>cz</strong>epowego.<br />
Wózki specjalne są przezna<strong>cz</strong>one do wykonywania różnych prac i konstrukcyjnie przystosowane<br />
do potrzeb procesu składowania.<br />
Rys. 46.16. Wózek ciągnikowy<br />
46.3. Dźwignice<br />
W procesie magazynowania towarów wykorzystuje się również dźwignice. Jest to grupa<br />
urządzeń dźwigowo-transportowych, które służą do przemiesz<strong>cz</strong>ania pionowego i poziomego<br />
ładunków, w ruchu przerywanym, na niewielkie odległości. Dźwignice są wykorzystywane<br />
głównie do transportu towarów ponadgabarytowych (rys. 46.17).<br />
Rys. 46.17. Dźwignica portowa<br />
Dźwignice mają również zastosowanie wewnątrz <strong>magazynów</strong>. Do urządzeń tych zali<strong>cz</strong>a<br />
się: dźwigniki, cięgniki, suwnice, żurawie, układnice.<br />
Obsługa dźwignic wymaga stworzenia odpowiedniej infrastruktury, takiej jak: torowiska,<br />
mosty, wieże, słupy, pływaki.
252<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Dźwignice to urządzenia przystosowane do pracy przerywanej, umożliwiające podnoszenie<br />
bądź opusz<strong>cz</strong>anie ładunku oraz transport w ograni<strong>cz</strong>onej przestrzeni. Do dźwignic<br />
zali<strong>cz</strong>a się: cięgniki, suwnice, żurawie, układnice, dźwigniki, wyciągi towarowe, dźwignice<br />
linowo-towarowe, dźwigi.<br />
Cięgniki 2 to środki transportu technologi<strong>cz</strong>nego przezna<strong>cz</strong>one do przemiesz<strong>cz</strong>ania ładunków<br />
za pośrednictwem cięgna, zakoń<strong>cz</strong>onego hakiem lub przystosowanym urządzeniem<br />
chwytakowym. Do grupy cięgników zali<strong>cz</strong>a się:<br />
• wciągniki – urządzenia montowane wyposażone w mechanizm jazdy po jednym korpusie,<br />
przezna<strong>cz</strong>one do podnoszenia ładunków; występują również bez mechanizmu<br />
jazdy po korpusie;<br />
• wciągarki – urządzenia przezna<strong>cz</strong>one do przemiesz<strong>cz</strong>ania ładunków w pionie lub poziomie<br />
w jednej płasz<strong>cz</strong>yźnie zazwy<strong>cz</strong>aj za pomocą liny;<br />
• przeciągarki – urządzenia stacjonarne lub przejezdne do przeciągania ładunków po<br />
podłożu lub po torze.<br />
Suwnice 3 – dźwignice złożone z prze miesz<strong>cz</strong>ającego się po torach (lub nawierzchni<br />
placu) ustroju nośnego i jeżdżących po nim wciągnika lub wciągarki.<br />
Suwnice są przezna<strong>cz</strong>one do przenoszenia ładunków w pionie, poziomie lub w pionie<br />
i poziomie, w przestrzeni robo<strong>cz</strong>ej, która ma kształt prostopadłościanu ograni<strong>cz</strong>onego nominalną<br />
wysokością podnoszenia ładunków, skrajnymi położeniami wciągnika (lub wciągarki)<br />
oraz skrajnymi położeniami suwnicy.<br />
Wyróżnia się następujące rodzaje suwnic:<br />
• pomostowe – urządzenia, w których nośna<br />
<strong>cz</strong>ęść konstrukcji mieści się bezpośrednio<br />
na torach bądź jest podwieszona do dolnej<br />
<strong>cz</strong>ęści jednego toru (rys. 46.18);<br />
• półbramowe – urządzenia, w których<br />
<strong>cz</strong>ęść nośna opiera się z jednej strony<br />
bezpośrednio na torze jezdnym, natomiast<br />
z drugiej – na podporze (rys. 46.19);<br />
• bramowe – urządzenia, w których <strong>cz</strong>ęść<br />
nośna opiera się na torze jezdnym z obu<br />
stron na podporach (rys. 46.20).<br />
Rys. 46.18. Suwnica pomostowa<br />
Rys. 46.19. Suwnica półbramowa<br />
Rys. 46.20. Suwnica bramowa<br />
2<br />
M. Matulewski, S. Konecka, P. Fajfer, A. Wojciechowski, Systemy logisty<strong>cz</strong>ne, ILiM, Poznań 2007, s. 55–57.<br />
3<br />
Ibidem.
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 253<br />
W procesie magazynowania<br />
Żuraw 4 to urządzenie dźwignicowe obsługujące przestrzeń ograni<strong>cz</strong>oną stożkiem lub<br />
walcem. Dwa podstawowe elementy konstrukcji żurawia to kolumna i wysięgnik. Kolumna<br />
w wielu przypadkach zredukowana jest do obrotowej podstawy żurawia na której zainstalowany<br />
jest wychylny wysięgnik, niekiedy o budowie teleskopowej. Na końcu wysięgnika<br />
jest zainstalowany cięgnik. Wyróżnia się następujące rodzaje żurawi:<br />
• stacjonarne (stanowiskowe) – są związane na stałe z jednym określonym miejscem<br />
i stanowiskiem pracy (rys. 46.21);<br />
• przenośne – są przystosowane do zmiany miejsca pracy, naj<strong>cz</strong>ęściej po <strong>cz</strong>ęściowym demontażu<br />
i złożeniu na odpowiednim fundamencie lub stałej podstawie, np. wieżowe<br />
(rys. 46.22);<br />
• przewoźne lub przejezdne – są zainstalowane na ramach lub podwoziach, umożliwiających<br />
ich przemiesz<strong>cz</strong>anie (rys. 46.23);<br />
• samojezdne – są instalowane na specjalnie zabudowanych podwoziach mających własny<br />
napęd jazdy i niezależne źródło zasilania, co umożliwia swobodną zmianę miejsca<br />
i stanowiska pracy (rys. 46.24, 46.25);<br />
• hydrauli<strong>cz</strong>ny żuraw samochodowy HDS (rys. 46.26).<br />
Rys. 46.21. Żuraw stanowiskowy<br />
Rys. 46.22. Żuraw wieżowy<br />
Rys. 46.23. Żuraw przejezdny<br />
Rys. 46.24. Żuraw samojezdny<br />
4<br />
Ibidem.
254<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Rys. 46.25. Żuraw kolejowy<br />
Rys. 46.26. Żuraw hydrauli<strong>cz</strong>ny HDS<br />
Rys. 46.27. Żuraw pokładowy<br />
Rys. 46.28. Żuraw pływający<br />
Układnice to środki transportu<br />
wewnętrznego umocowane<br />
na słupach (rys. 46.30) lub ramie<br />
(rys. 46.31), które stanowią<br />
podporę dla podnoszonych jednostek<br />
ładunkowych. Jednostki<br />
są przemiesz<strong>cz</strong>ane po wodzaku<br />
wyposażonym w układ<br />
mechani<strong>cz</strong>ny, wysuwane widły<br />
bądź specjalnie przystosowane<br />
kuwety, umożliwiające składowanie<br />
jednostek ładunkowych<br />
w regałach lub ich pobieranie.<br />
Te urządzenia są coraz <strong>cz</strong>ęściej<br />
wykorzystywane w bibliotekach<br />
Rys. 46.29. Żuraw wspornikowy<br />
posiadających wiele tysięcy wolumenów w celu skrócenia <strong>cz</strong>asu pobrania książki dla <strong>cz</strong>ytelnika.<br />
Układnice znajdują jednakże przede wszystkim zastosowanie w magazynach wysokiego<br />
składowania. Występują dwa rodzaje układnic:<br />
• słupowe – urządzenia o konstrukcji nośnej w postaci przejezdnego słupa, po którym<br />
przemiesz<strong>cz</strong>a się wodzak;<br />
• ramowe – urządzenia o konstrukcji przejezdnej ramy, po której przemiesz<strong>cz</strong>a się wodzak.
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 255<br />
W procesie magazynowania<br />
Rys. 46.30. Układnica słupowa<br />
Rys. 46.31. Układnica ramowa<br />
ZAPAMIĘTAJ<br />
Dźwigniki 5 to urządzenia zali<strong>cz</strong>ane do dźwignic, przystosowane do prostoliniowego przemiesz<strong>cz</strong>ania<br />
ładunków na stosunkowo niewielką wysokość w pionie. Mogą być niewiele<br />
odchylone od pionu, jednakże muszą być wyposażone w sztywny element nośny. Wyróżnia<br />
się dźwigniki: zębatkowe (rys. 46.32), śrubowe (rys. 46.33), tłokowe (rys. 46.34) i dźwignicowe<br />
(rys. 46.35).<br />
Wyciągi towarowe (rys. 46.36) to urządzenia dźwignicowe wyposażone w podstawę ładunkową<br />
prowadzoną po prowadnicach za pomocą ciągnika linowego bądź łańcuchowego.<br />
Na podstawie tej umiesz<strong>cz</strong>a się ładunek.<br />
Dźwignice linowo-towarowe (rys. 46.37) to urządzenia, w których zespół chwytający ładunki<br />
jest podwieszony do wodzaka przemiesz<strong>cz</strong>ającego się po linie nośnej zamocowanej<br />
na podporach wieżowych stałych lub podporach bramy.<br />
Rys. 46.32. Dźwignik Rys. 46.33. Dźwignik śrubowy Rys. 46.34. Dźwignik<br />
zębatkowy<br />
tłokowy<br />
5<br />
Ibidem, s. 58.
256<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Rys. 46.35. Dźwignik Rys. 46.36. Wyciąg towarowy Rys. 46.37. Dźwignica<br />
dźwignicowy<br />
linowo-towarowa<br />
Dźwigi to urządzenia podnoszące, obsługujące określone poziomy przystankowe, posiadające<br />
kabinę poruszającą się między sztywnymi prowadnicami pionowymi, wspomaganymi<br />
przez system lin. Odchylenie od pionu nie może być większe niż 15º. Wyróżnia się<br />
<strong>cz</strong>tery rodzaje dźwigów: towarowe (rys. 46.38), osobowe (rys. 46.39), szpitalne (rys. 46.40)<br />
i budowlane (rys. 46.41).<br />
Rys. 46.38. Dźwig<br />
towarowy<br />
Rys. 46.39. Dźwig<br />
osobowy<br />
Rys. 46.40. Dźwig<br />
szpitalny<br />
Rys. 46.41. Dźwig<br />
budowlany<br />
46.4. Przenośniki transportowe<br />
W procesie magazynowania towarów wykorzystywane<br />
są również przenośniki<br />
transportowe. Są to urządzenia transportu<br />
bliskiego, przezna<strong>cz</strong>one do przemiesz<strong>cz</strong>ania<br />
materiałów sypkich, jednostkowych, po<br />
określonym torze (rys. 46.42). Przenośniki<br />
dzieli się na cięgnowe i bezcięgnowe.<br />
Transport przenośnikami cięgnowymi<br />
odbywa się za pomocą cięgna napędowego,<br />
które przenosi siłę na taśmociąg transportujący<br />
produkty. Przenośniki cięgnowe<br />
mogą być stałe, przejezdne, przenośne,<br />
obrotowe i przesuwne. Dzieli się je na:<br />
Rys. 46.42. Przenośnik taśmowy
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 257<br />
W procesie magazynowania<br />
• taśmowe (rys. 46.43),<br />
• łańcuchowe (rys. 46.44),<br />
• <strong>cz</strong>łonowe (rys. 46.45),<br />
• podwieszane (rys. 46.46),<br />
• zbierakowe (rys. 46.47);<br />
• kubełkowe (rys. 46.48),<br />
Rys. 46.43. Przenośnik cięgnowy taśmowy<br />
Rys. 46.44. Przenośnik cięgnowy łańcuchowy<br />
Rys. 46.45. Przenośnik cięgnowy <strong>cz</strong>łonowy<br />
Rys. 46.46. Przenośnik cięgnowy podwieszany<br />
Rys. 46.47. Przenośnik cięgnowy zbierakowy<br />
Rys. 46.48. Przenośnik cięgnowy kubełkowy
258<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Drugą grupą przenośników są przenośniki bezcięgnowe, w których ładunki przesuwane<br />
są za pomocą siły grawitacji lub drgań. Do przenośników bezcięgnowych zali<strong>cz</strong>a się przenośniki<br />
impulsowe i grawitacyjne (rys. 46.49), w których transport odbywa się po obrotowych<br />
wałkach, wykorzystujących siłę przemiesz<strong>cz</strong>ania dzięki kolejnym elementom schodzącym<br />
z taśmy. Wyróżnia się przenośniki: ślizgowe, samotokowe i wózkowe. Przenośniki<br />
bezcięgnowe wałkowe (rys. 46.50) i krążkowe do przekazywania produktów wykorzystują<br />
wałki i krążki napędowe. Wyróżnia się następujące rodzaje przenośników wałkowych<br />
i krążkowych: napędzane z napędem indywidualnym, napędzane z napędem grupowym<br />
i nienapędzane. Do transportu towarów sypkich są wykorzystywane przenośniki bezcięgnowe<br />
śrubowe (rys. 46.51), które mogą przemiesz<strong>cz</strong>ać towar w poziomie z obracającym się<br />
wałem, w poziomie z obracającą się rurą bądź pionowo. Z kolei przenośniki bezcięgnowe<br />
wstrząsowe (rys. 46.52) są wykorzystywane do segregacji warzyw pod względem wielkości.<br />
Dzięki drganiom i odpowiedniej średnicy otworów warzywa są przemiesz<strong>cz</strong>ane i pakowane<br />
do kartonów bądź skrzynek. Wyróżnia się następujące rodzaje przenośników wstrząsowych:<br />
wibracyjne, skokowo-unoszące i miotające (rys. 46.53).<br />
Rys. 46.49. Przenośnik bezcięgnowy grawitacyjny<br />
Rys. 46.50. Przenośnik bezcięgnowy wałkowy<br />
Rys. 46.51. Przenośnik bezcięgnowy śrubowy<br />
Rys. 46.52. Przenośnik bezcięgnowy<br />
wstrząsowy
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 259<br />
W procesie magazynowania<br />
a)<br />
b) c)<br />
Rys. 46.53. Schemat działania przenośnika miotającego<br />
a) taśma łukowa, b) przenośnik bębnowy – produkt zsypuje się na bęben, a następnie siłą odśrodkową<br />
jest odrzucany; c) przenośnik tar<strong>cz</strong>owy – produkt jest zsypywany na tar<strong>cz</strong>ę, a następnie przemiesz<strong>cz</strong>any<br />
dalej po tar<strong>cz</strong>y, taki rodzaj przenośnika jest wykorzystywany do segregacji np. jabłek<br />
pod względem wielkości.<br />
Źródło: http://www.dzwignice.republika.pl/miotajace.html [dostęp: 10.01.2013].<br />
Specjalną grupą przenośników są przenośniki pneumaty<strong>cz</strong>ne (gazowe), przystosowane<br />
do transportu cie<strong>cz</strong>y. Mogą one pracować pod dużym ciśnieniem i są powszechnie wykorzystywane<br />
w przemyśle. Do transportu cie<strong>cz</strong>y służą również przenośniki hydrauli<strong>cz</strong>no-<br />
-tłokowe: otwarte lub zamknięte.<br />
46.5. Urządzenia do magazynowania<br />
Proces magazynowania odbywa się przy wykorzystaniu urządzeń przystosowanych do magazynowania,<br />
środków transportu magazynowego oraz pomocni<strong>cz</strong>ych urządzeń magazynowych<br />
(rys. 46.54).<br />
URZĄDZENIA DO MAGAZYNOWANIA<br />
GRUPY<br />
regały stojaki wieszaki podkłady zasieki<br />
urządzenia<br />
specjalizowane<br />
stałe<br />
słupkowe<br />
stojące<br />
podłogowe<br />
belkowe<br />
jednokomorowe<br />
przejezdne sz<strong>cz</strong>elinowe słupkowe płytowe wielokomorowe<br />
TYPY<br />
specjalizowane gniazdowe podwieszane specjalizowane specjalizowane<br />
pryzmowe<br />
specjalizowane<br />
przyścienne<br />
specjalizowane<br />
Rys. 46.54. Ogólny podział urządzeń do składowania<br />
Źródło: PN-78/M-78330 Urządzenia gospodarki magazynowej. Urządzenia do składowania. Nazwy,<br />
określenia, podział i symbole. Na podstawie: M. Matulewski, op. cit., s. 27.
260<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Podstawowym urządzeniem wykorzystywanym<br />
do magazynowania są regały. Dzieli<br />
się je na:<br />
• stałe ramowe lub wspornikowe:<br />
––<br />
wolno stojące – niewykorzystywane<br />
jako element konstrukcji szkieletu<br />
magazynu (rys. 46.55),<br />
––<br />
samonośne – stanowiące element konstrukcyjny<br />
magazynu (rys. 46.56);<br />
• przejezdne (podłogowe lub torowe) ramowe<br />
lub wspornikowe (rys. 46.57);<br />
• specjalizowane (rys. 46.58).<br />
Rys. 46.55. Regał wolno stojący<br />
Rys. 46.56. Regały stałe samonośne<br />
Rys. 46.57. Regał przejezdny<br />
Rys. 46.58. Regał specjalizowany<br />
Regały można również podzielić w zależności od sposobu ich<br />
wykorzystania na: półkowe, wspornikowe, paletowe stałe, wjezdne,<br />
przepływowe, przesuwne, wspor<strong>cz</strong>e (samonośne).<br />
Regały półkowe (rys. 46.59) to regały, na których zapas jest<br />
układany rę<strong>cz</strong>nie – na półkach stałych lub wysuwanych – bądź<br />
za pomocą wózków kompletacyjnych, pomostów przejezdnych<br />
oraz drabin przesuwanych. Regały półkowe są wykorzystywane<br />
w magazynach, w których jest przechowywany zapas<br />
Rys. 46.59. Regał półkowy
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 261<br />
W procesie magazynowania<br />
niewielkich rozmiarów oraz występuje nieduża rotacja towarów. Zaletą regałów półkowych<br />
jest dobra wido<strong>cz</strong>ność towaru oraz możliwość bieżącej regulacji wysokości półek<br />
w zależności od potrzeb przechowywanego zapasu.<br />
Regały wspornikowe (rys. 46.60) dzieli się na jedno- i dwustronne, półkowe oraz bezpółkowe.<br />
Regały wspornikowe są zbudowane z powtarzających się elementów, słupów<br />
z ramionami. Regały wspornikowe służą do składowania przedmiotów o zna<strong>cz</strong>nej długości,<br />
tzw. dłużycowych, np. rur metalowych i szyn. Regały wspornikowe charakteryzują się<br />
dużą łatwością montażu i mocną konstrukcją oraz dają możliwość składowania towarów<br />
na paletach lub bez.<br />
Regały z ramionami wspornikowe półkowe to urządzenia, na których towar (zapas) układany<br />
jest na półkach bezpośrednio wspartych na ramionach.<br />
Regały z ramionami wspornikowymi bezpółkowe to urządzenia, na których towar (zapas)<br />
jest układany bezpośrednio na ramionach.<br />
Rys. 46.60. Regał wspornikowy<br />
Regały paletowe są wykorzystywane do układania towarów bezpośrednio na paletach.<br />
Regały te dają możliwość racjonalnego wykorzystania przestrzeni magazynowej i umożliwiają<br />
składowanie towarów nawet do kilkunastu miejsc ładunkowych do góry (w przypadku<br />
<strong>magazynów</strong> wysokiego składowania). Regały paletowe tworzą pojedyn<strong>cz</strong>e lub podwójne<br />
rzędy. Towary na paletach są obsługiwane za pomocą wózków jezdnych (niższe<br />
kondygnacje), natomiast przy regałach paletowych wysokiego składowania wykorzystuje<br />
się układnice regałowe bądź wózki systemowe. Regały paletowe dają możliwość szybkiej<br />
aranżacji magazynu, ponieważ ich układ można stosunkowo łatwo dostosować do wielkości<br />
magazynu. Umożliwiają składowanie różnorodnych towarów bez potrzeby dostosowywania<br />
regału. Zapewniają również bezpośredni dostęp do każdej jednostki ładunkowej.<br />
Do obsługi regałów paletowych potrzebne są szerokie drogi komunikacyjne, co zna<strong>cz</strong>nie<br />
ograni<strong>cz</strong>a wykorzystanie powierzchni magazynowej. Przy zastosowaniu regałów paletowych<br />
wykorzystuje się około 50% powierzchni magazynowej (rys. 46.61).
262<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Rys. 46.61. Wykorzystanie powierzchni przy zastosowaniu regałów paletowych<br />
Źródło: http://www.impiger.pl/regaly-magazynowe/paletowe/kompletne-zestawy/regal-paletowy-<br />
3m-9-miejsc-paletowych-zestaw-501.html [dostęp: 10.03.2012].<br />
Regały wjezdne (rys. 46.62) to urządzenia składowe, które służą do składowania towarów<br />
na paletach za pomocą wózków jezdnych. Wózek jezdny wjeżdża do wnętrza regału<br />
i ustawia kolejno palety w gniazdach. Minusem takiego rozwiązania systemu składowania<br />
towarów jest to, że towar umiesz<strong>cz</strong>ony z jednej strony regału może być pobrany dopiero<br />
wtedy, kiedy pobrane zostaną towary złożone później w strefie składowania. Regały<br />
wjezdne są mało prakty<strong>cz</strong>ne, ponieważ towar jest zastawiany następnym towarem,<br />
więc produkty, które pierwsze zeszły z linii produkcyjnej, ostatnie trafiają do klienta.<br />
Regały wjezdne stosuje się jedynie w magazynach, w których są przechowywane produkty<br />
jedno rodne, o niewielkiej li<strong>cz</strong>bie asortymentu. Nie nadają się do wszystkich typów<br />
składowanych towarów. Zastosowanie mają tylko w przypadku towarów z bardzo długą<br />
datą ważności bądź ze względów osz<strong>cz</strong>ędnościowych (wykorzystanie powierzchni), np.<br />
w mroźniach i chłodniach. Jedyną zaletą tych regałów jest możliwość wykorzystania powierzchni<br />
magazynowej nawet w 85%.<br />
Regały przepływowe dzieli się na:<br />
• grawitacyjne,<br />
• z napędem wymuszonym,<br />
• z napędem <strong>cz</strong>ęściowo wymuszonym.<br />
Regały przepływowe grawitacyjne (rys. 46.63) to urządzenia wyposażone w specjalne<br />
belki, na których umiesz<strong>cz</strong>a się palety. Kolejna paleta przesuwa paletę poprzedzającą, która<br />
jest odbierana po przeciwnej stronie regału. Zasada przepływu palet z jednej strony<br />
regału jest oparta na siłach grawitacji. Regały przepływowe grawitacyjne realizują zasadę<br />
magazynowania FIFO. Takie regały mają bardzo wiele zastosowań, sz<strong>cz</strong>ególnie w magazynach,<br />
w których występuje duża rotacja towarów i składowane są produkty łatwo psujące<br />
się, np. artykuły spożyw<strong>cz</strong>e.
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 263<br />
W procesie magazynowania<br />
Rys. 46.62. Regał wjezdny<br />
Rys. 46.63. Regały przepływowe grawitacyjne<br />
Regały przepływowe z napędem wymuszonym to regały, na które towar jest transportowany<br />
na paletach po rolkach modułowo. Na końcach rolek znajduje się przeważnie<br />
łańcuch napędzany silnikiem, który przesuwa palety wzdłuż regału w jedną bądź drugą<br />
stronę.<br />
Regały przepływowe z napędem <strong>cz</strong>ęściowo wymuszonym (z ang. nazywane push-back<br />
[pusz bek]) to regały, na których składowanie towarów odbywa się na zasadzie przesuwania<br />
towaru na kolejne miejsce paletowe wózkiem jezdniowym podnośnikowym; natomiast<br />
odbiór towaru odbywa się na zasadzie grawitacji i palety z towarem cofają się na pierwsze<br />
miejsce ładunkowe. W działaniu tych regałów jest wykorzystywana zasada LIFO.<br />
Regały przepływowe dają możliwość pełnego wykorzystania miejsca składowania.<br />
Regały przesuwne (rys. 46.64) to urządzenia przystosowane do składowania niewielkich<br />
ilości towarów gabarytowych, które są stosunkowo lekkie. Zasada obsługi regałów<br />
przesuwnych polega na umiesz<strong>cz</strong>eniu pod każdym regałem rolek, po których jest<br />
przesuwany. Przesuwanie towarów odbywa się rę<strong>cz</strong>nie lub mechani<strong>cz</strong>nie. Regały przejezdne<br />
dają możliwość dużego wykorzystania powierzchni magazynowej, dochodzącego<br />
nawet do 80%. Umożliwiają również bezpośredni dostęp do każdej jednostki ładunkowej.<br />
Niewątpliwymi wadami regałów przesuwnych są wysoka cena oraz brak możliwości<br />
przestawiania.
264<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Rys. 46.64. Regał przesuwny<br />
46.6. Stojaki<br />
Stojaki to urządzenia podtrzymujące towar, stanowiące element oporowy. Stojaki dzieli się<br />
na słupkowe, sz<strong>cz</strong>elinowe, gniazdowe, pryzmowe i specjalizowane.<br />
Stojaki słupkowe (rys. 46.65) mają ramę, na której są umiesz<strong>cz</strong>one pionowe słupy, stanowiące<br />
element oporowy dla przechowywanych towarów. Przeważnie na stojakach słupkowych<br />
składuje się towary długie, takie jak pręty, rury.<br />
Stojaki sz<strong>cz</strong>elinowe (rys. 46.66) charakteryzują się konstrukcją podzieloną na pionowe<br />
żebrowane ścianki, w których umiesz<strong>cz</strong>a się towar. Są wykorzystywane do składowania<br />
tafli szyb lub blachy.<br />
Stojaki gniazdowe (rys. 46.67) są przystosowane do przechowywania np. butli z gazem,<br />
wykorzystywane są także w przemyśle przy produkcji napojów lub w masarniach. Spód<br />
stojaka to blacha ryflowana 6 , na której ustawia się butle, natomiast w mniej więcej 2/3<br />
wysokości butli znajdują się wyprofilowane miejsca na ustawienie butli.<br />
Stojaki pryzmowe (rys. 46.68) umożliwiają układanie towarów jeden przy drugim przy<br />
wykorzystaniu siły grawitacji (produkty opierają się o siebie). Są wykorzystywane np. do<br />
transportowania okien. Stojaki pryzmowe <strong>cz</strong>ęsto montuje się bezpośrednio do podłogi w samochodzie.<br />
Również produkty rolne usypuje się w tzw. pryzmy. W takim przypadku ścianę<br />
wykorzystuje się jako oparcie dla danych towarów, a towary nasypuje jeden na drugi.<br />
Rys. 46.65. Stojak słupkowy<br />
Rys. 46.66. Stojak sz<strong>cz</strong>elinowy<br />
6<br />
Blacha ryflowana – to wytła<strong>cz</strong>any arkusz blachy, który dzięki uzyskanym w ten sposób wzorom zyskuje właściwości antypoślizgowe oraz<br />
dekoracyjne. Źródło: technometal.pl [dostęp: 6.07.2017].
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 265<br />
W procesie magazynowania<br />
Rys. 46.67. Stojak<br />
gniazdowy<br />
Rys. 46.68. Stojak pryzmowy<br />
Rys. 46.69. Stojak specjalizowany<br />
Stojaki specjalizowane (rys. 46.69) to urządzenia, które są przystosowane do przechowywanych<br />
w nich towarów, np. stojak na kartki, stojak na rowery <strong>cz</strong>y stojak na be<strong>cz</strong>kę<br />
z winem.<br />
46.7. Wieszaki<br />
Wieszaki służą do zawieszania towarów za pośrednictwem ha<strong>cz</strong>yków. Ze względu na budowę<br />
wyróżnia się wieszaki:<br />
• przyścienne – mocowane bezpośrednio do ściany, umożliwiające powieszenie produktów<br />
w halach (rys. 46.70);<br />
• stojące podłogowe – urządzenia służące do zawieszania towarów; mogą stać samoistnie<br />
bądź być przymocowane do podłoża (rys. 46.71);<br />
• podwieszane – montowane do sufitu bądź ściany.<br />
Rys. 46.70. Wieszak przyścienny<br />
Rys. 46.71. Wieszak stojący podłogowy<br />
46.8. Urządzenia pomocni<strong>cz</strong>e w procesie składowania<br />
Do urządzeń pomocni<strong>cz</strong>ych w procesie składowania zali<strong>cz</strong>a się:<br />
• pojemniki transportowo-magazynowe,<br />
• palety,<br />
• kontenery,<br />
• paletyzatory,<br />
• depaletyzatory,<br />
• pomosty,<br />
• <strong>cz</strong>ytniki kodów,<br />
• wagi,<br />
• urządzenia do zarządzania i łą<strong>cz</strong>ności,<br />
• urządzenia do taśmowania.
266<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Pojemniki transportowo-magazynowe to urządzenia pomocni<strong>cz</strong>e służące do transportu<br />
i składowania towarów. Pojemniki odgrywają podstawową rolę w procesie składowania.<br />
Dzięki ujednoliceniu procesów składowania umożliwiają one transport towarów bez potrzeby<br />
wielokrotnego ich przekładania, przez co <strong>cz</strong>as magazynowania jest skracany, a koszty<br />
– obniżane. Pojemniki są różniej wielkości, co umożliwia dopasowanie ich do potrzeb<br />
przewożonych produktów. W pojemnikach z tworzywa sztu<strong>cz</strong>nego mających certyfikat<br />
można przewozić żywność. Ze względu na wykorzystanie pod<strong>cz</strong>as procesu składowania<br />
pojemniki dzieli się na:<br />
• przejezdne,<br />
• nieprzejezdne.<br />
Pojemniki transportowo-magazynowe przejezdne służą do przemiesz<strong>cz</strong>ania rę<strong>cz</strong>nego<br />
na kołach obrotowych. Spód pojemnika przejezdnego to sztywna konstrukcja, na której<br />
są ustawiane towary, natomiast boki mogą mieć ścianki lub nie (taki pojemnik nazywa<br />
się pojemnikiem słupkowym). Ścianki mogą być demontowane, co zmniejsza gabaryty<br />
pojemników pod<strong>cz</strong>as składowania. Zasady budowy, projektowania i bezpie<strong>cz</strong>eństwa pojemników<br />
przejezdnych reguluje norma PN-EN 12674-2. Na rysunku 46.72 przedstawiono<br />
podział pojemników na rodzaje i odmiany.<br />
POJEMNIKI PRZEJEZDNE<br />
RODZAJE<br />
rozbieralne<br />
składane<br />
wsuwane<br />
(gniazdowe)<br />
o konstrukcji<br />
sztywnej<br />
słupkowe<br />
z ramą podwozia – A<br />
ODMIANY<br />
z ramami bo<strong>cz</strong>nymi<br />
Rys. 46.72. Podział pojemników<br />
na rodzaje i odmiany<br />
Źródło: opracowano na podstawie<br />
PN-EN 12674-1:2001 Pojemniki przejezdne.<br />
Część 1: Termino logia, s. 7.<br />
z ramą podwozia – Z<br />
z ramą podwozia – U<br />
z ramą podwozia – V<br />
z ramą podwozia – L<br />
Pojemniki przejezdne rozbieralne (demontażowe) umożliwiają szybki demontaż półek,<br />
słupków bo<strong>cz</strong>nych oraz ram bo<strong>cz</strong>nych w celu efektywniejszego wykorzystania miejsca składowania<br />
towarów (rys. 46.73). Pojemniki te uwzględniają nowo<strong>cz</strong>esny nurt logistyki, <strong>cz</strong>yli<br />
możliwość dostosowania pojemników do możliwości przewozowych.<br />
Pojemniki przejezdne składane to pojemniki występujące w różnych modelach, różniących<br />
się od siebie sposobem składania ścianek względem podłogi (rys. 46.74).<br />
Pojemniki przejezdne wsuwane (gniazdowe) to pojemniki, które dzięki swojej budowie<br />
mogą być wstawiane jeden w drugi, co pozwala ma maksymalne wykorzystanie miejsca<br />
(rys. 46.75–46.79). W zależności od sposobu układania ramy podwozia pod<strong>cz</strong>as składania<br />
wyróżnia się pojemniki z ramą podwozia: A; U lub C; Z lub N; V; L.
Wyposażenie techni<strong>cz</strong>ne wykorzystywane 267<br />
W procesie magazynowania<br />
Rys. 46.73. Pojemniki<br />
przejezdne rozbieralne<br />
Rys. 46.74. Pojemniki<br />
przejezdne składane<br />
Rys. 46.75. Pojemnik<br />
wsuwany A<br />
Rys. 46.76. Pojemnik wsuwany U lub C<br />
Rys. 46.77. Pojemnik wsuwany Z lub N<br />
Źródło: opracowano na podstawie<br />
Źródło: opracowano na podstawie<br />
M. Matulewski, op. cit., s. 84. M. Matulewski, op. cit., s. 84.<br />
Rys. 46.78. Pojemnik wsuwany V<br />
Rys. 46.79. Pojemnik wsuwany L<br />
Źródło: opracowano na podstawie<br />
Źródło: opracowanona podstawie<br />
M. Matulewski, op. cit., s. 84. M. Matulewski, op. cit., s. 84.<br />
Pojemniki nieprzejezdne to pojemniki służące do przechowywania różnych produktów.<br />
Mają również zastosowanie przy produkcji taśmowej, np. samochodów. Małe elementy<br />
są dostar<strong>cz</strong>ane pracownikom w pojemnikach bezpośrednio na linię produkcyjną<br />
(rys. 46.79).
268<br />
Przechowywanie zapasów<br />
Rys. 46.80. Rodzaje pojemników nieprzejezdnych<br />
W obrocie towarowym występują również opakowania miękkie typu: Big Bag [big beg]<br />
(po angielsku również bulk bag [balk beg]). To typ elasty<strong>cz</strong>nego kontenera przezna<strong>cz</strong>onego<br />
do przechowywania i transportowania materiałów sypkich, pylących się i granulowanych,<br />
takich jak: piasek, gruz, węgiel, chemikalia itp. Stosowane są m.in. w przemyśle paszowym,<br />
spożyw<strong>cz</strong>ym, chemi<strong>cz</strong>nym 7 .<br />
SPRAWDŹ SWOJE WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI<br />
1. Opisz w zeszycie rodzaje układnic.<br />
2. Opisz w zeszycie zastosowanie żurawi.<br />
3. Wymień rodzaje dźwignic.<br />
4. Wymień rodzaje wózków widłowych.<br />
5. Opisz w zeszycie rodzaje regałów.<br />
6. Wymień rodzaje stojaków.<br />
7. Wymień rodzaje wieszaków.<br />
8. Wyszukaj w internecie pojemniki do przechowywania ziemniaków i mięsa.<br />
9. Wyszukaj w internecie informację na temat produktów, które magazynujemy w pojemnikach<br />
drewnianych.<br />
10. Wymień rodzaje pojemników wysuwanych.<br />
7<br />
http://www.info.clicktrans.pl/worki-big-bag-<strong>cz</strong>yli-wszystko-co-powinienes-wiedziec/ [dostęp: 27.07.2017].
510<br />
Źródła ilustracji i fotografii<br />
Okładka: (serwery) whiteMocca/Shutterstock.com<br />
Tekst główny: s. 14 (pożar) Dariush M/Shutterstock.com; s. 22 (tab.3.1 Państwowa Inspekcja Pracy) reprodukcja; s. 23<br />
(Państwowa Inspekcja Sanitarna logo) Państwowa Inspekcja Sanitarna, (Urząd Dozoru Techni<strong>cz</strong>nego logo) Urząd Dozoru<br />
Techni<strong>cz</strong>nego, (Główny Urząd Nadzoru Budowlanego logo) reprodukcja, (Solidarność logo) NSZZ Solidarność,<br />
(Ogólnopolski Związek Zawodowy Górnictwa Naftowego i Gazownictwa logo) reprodukcja, (OPZZ) reprodukcja; s. 24<br />
(Społe<strong>cz</strong>ny Inspektor Pracy logo) reprodukcja; s. 25 (tab.3.2 Ministerstwo Środowiska logo) reprodukcja, Główny Inspektor<br />
Ochrony Środowiska logo) Główny Inspektorat Ochrony Środowiska; s. 26 (Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska<br />
logo) Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, (Państwowa Rada Ochrony Przyrody logo) prop.info.pl, (Liga<br />
Ochrony Przyrody logo) Liga Ochrony Przyrody; s. 27 (Państwowa Straż Pożarna logo) reprodukcja; s. 27 (OSP logo)<br />
OSP Żelechów, (OSP logo) OSP Rze<strong>cz</strong>ków; s. 29 (pracownik chroniony przez kodeks pracy – wyposażony w środki<br />
ochrony indywidualnej) Ricardo Romero/Shutterstock.com; s. 32 (hydrant wewnętrzny znak) reprodukcja, (gaśnica<br />
znak) reprodukcja, (wyjście ewakuacyjne) reprodukcja, (droga ewakuacyjna) reprodukcja, (hydrant zewnętrzny) reprodukcja,<br />
(przeciwpożarowy wyłą<strong>cz</strong>nik prądu) reprodukcja, (ostrzeżenie przed niebezpie<strong>cz</strong>eństwem wybuchu) reprodukcja,<br />
(droga pożarowa) reprodukcja, (zakaz używania ognia) reprodukcja, (strażacy) urbans/Shutterstock.com; s. 37<br />
(<strong>cz</strong>łowiek z piłą) Rob Bayer/Shutterstock.com, (<strong>cz</strong>ynniki chemi<strong>cz</strong>ne) Marcin Balcerzak/Shutterstock.com, (strażnik<br />
likwidujący gniazdo os) Wojtek Laski/East News, zestresowana kobieta) B-D-S Piotr Marcinski/Shutterstock.com; s. 43<br />
(tab.6.1 lekarz) goodluz/Shutterstock.com, (strażak) T-Design/Shutterstock.com, (policjant) Komenda Stołe<strong>cz</strong>na Policji,<br />
Grażyna Bryk/WSiP, (telefon 112) Georgejmclittle/Shutterstock.com; s. 44 (pierwsza pomoc przedmedy<strong>cz</strong>na) Le<br />
Panda/Shutterstock.com, (pierwsza pomoc przedmedy<strong>cz</strong>na) Le Panda/Shutterstock.com, (pierwsza pomoc przedmedy<strong>cz</strong>na)<br />
Le Panda/Shutterstock.com; s. 45 (ocena przytomności) Le Panda/Shutterstock.com; s. 46 (tab.6.2 udrożnienie<br />
dróg oddechowych) Le Panda/Shutterstock.com, (ocena oddechu) Le Panda/Shutterstock.com, (uciskanie klatki<br />
piersiowej) chubphong/Shutterstock.com, (sztu<strong>cz</strong>ne oddychanie) elenabsl/Shutterstock.com; s. 47 (tab.6.3 ocena stanu<br />
poszkodowanego), (pozycja bo<strong>cz</strong>na ustalona) NoPainNoGain/Shutterstock.com, (sztu<strong>cz</strong>ne oddychanie) tikisada/<br />
Shutterstock.com, (uciskanie klatki piersiowej) tikisada/Shutterstock.com; s. 48 (łańcuch przeżycia) elenabsl/Shutterstock.com,<br />
(tab. 6.4 zadławienie) Le Panda/Shutterstock.com; s. 49 (tab. 6.4 krwotok) Le Panda/Shutterstock.com,<br />
(krwotok) NotionPic/Shutterstock.com, (zranienie) brgfx/Shutterstock.com, (uraz kręgosłupa) Luciano Cosmo/Shutterstock.com,<br />
(złamanie) corbac40/Shutterstock.com; s. 50 (tab. 6.4 zwichnięcie) Artemida-psy/Shutterstock.com,<br />
(urazy termi<strong>cz</strong>ne) NotionPic/Shutterstock.com, (porażenie prądem znak) reprodukcja, (uwaga trucizna znak) reprodukcja;<br />
s. 53 (tab. 7.1 krzesło) Marcin Balcerzak/Shutterstock.com, (biurko) Pressmaster/Shutterstock.com, (ustawienie<br />
monitora) Marcin Balcerzak/Shutterstock.com, (podnoszenie ładunków do góry) frabellins/Shutterstock.com;<br />
s. 54 (tab. 7.1 podnoszenie ładunków na odległość) frabellins/Shutterstock.com, (<strong>cz</strong>as pracy) Nizwa Design/Shutterstock.com;<br />
s. 57 (tab.7.2 wyjście ewakuacyjne) reprodukcja, (wyjście ewakuacyjne) reprodukcja, (droga pożarowa) reprodukcja,<br />
(zakaz używania otwartego ognia) reprodukcja, (niebezpie<strong>cz</strong>eństwo pożaru) reprodukcja, (telefon do użycia<br />
w razie zagrożenia) reprodukcja, (kierunek drogi ewakuacyjnej) reprodukcja, (kierunek do miejsca rozmiesz<strong>cz</strong>enia<br />
sprzętu) reprodukcja, (zestaw sprzętu pożarni<strong>cz</strong>ego) reprodukcja, (gaśnica) reprodukcja; s. 59 (piktogram gaśnicy A)<br />
reprodukcja, (piktogram gaśnicy B) reprodukcja, (piktogram gaśnicy C) reprodukcja, (piktogram gaśnicy D) reprodukcja,<br />
(piktogram gaśnicy F) reprodukcja; s. 60 (biurko) ilusmedical/Shutterstock.com, (miejsce pracy w produkcji) industryviews/Shutterstock.com;<br />
s. 62 (tab. 8.1 wentylacja naturalna, otwarte okno) Kekyalyaynen/Shutterstock.com,<br />
(wentylacja mechani<strong>cz</strong>na) Photo and Vector/Shutterstock.com, (klimatyzacja) Tomislav Pinter/Shutterstock.com,<br />
(system oddymiania) Smay; s. 63 (tab. 8.1 instalacja odgromowa) Roongzaa/Shutterstock.com; s. 64 (środki ochrony<br />
indywidualnej) Yustus/Shutterstock.com; s. 65 (tab. 8.2 nakaz stosowania ochrony o<strong>cz</strong>u) bhp-online.com, (nakaz stosowania<br />
ochrony twarzy) bhp-online.com, (nakaz ochrony głowy) bhp-online.com, (nakaz ochrony słuchu) bhp-online.com,<br />
(nakaz ochrony układu oddechowego) bhp-online.com, (nakaz ochrony koń<strong>cz</strong>yn górnych) bhp-online.com,<br />
(nakaz ochrony koń<strong>cz</strong>yn dolnych) bhp-online.com, (nakaz sprzętu chroniącego przed upadkiem) bhp-online.com;<br />
s. 66 (tab.8.3 gaśnica pianowa) Igor Straburzyñski/WSiP, (gaśnica śniegowa) Igor Straburzyñski/WSiP, (gaśnica proszkowa)<br />
Igor Straburzyñski/WSiP, (koc gaśni<strong>cz</strong>y) Grażyna Bryk/WSiP, (tłumica) KADIMEX; s. 67 (tab.8.3 sito kominowe)<br />
Michael Wels/Shutterstock.com, (hydronetki) Starkam sp. z o.o. sp.k., (toporek strażacki) Anton Mykhailovskyi/<br />
Shutterstock.com; s. 68 (zadanie 68 środki ochrony indywidualnej) Bonezboyz/Shutterstock.com; s. 72 (magazyn)<br />
Andrei Kholmov/Shutterstock.com, (pakowanie) wavebreakmedia/Shutterstock.com, (transport) 3DDock/Shutterstock.com;<br />
s. 100 (a) zapasy surowców) A.S. Zain/Shutterstock.com, (b) zapasy materiałów) dotshock/Shutterstock.<br />
com, (c) zapasy produkcji niezakoń<strong>cz</strong>onej) junrong/Shutterstock.com, (d) zapasy wyrobu gotowego Maxim Blinkov/<br />
Shutterstock.com; s. 101 (mąka w workach) Mikhail Zahranichny/Shutterstock.com; s. 102 (węgiel i koks zapasy)<br />
stocksolutions/Shutterstock.com, (warzywa i owoce) NataliTerr/Shutterstock.com; s. 161 (magazyn) Champiofoto/<br />
Shutterstock.com; s. 164 (magazyn otwarty) Pavel L Photo and Video/Shutterstock.com, (magazyn półotwarty) safakcakir/Shutterstock.com,<br />
(magazyn zamknięty) Maxim Blinkov/Shutterstock.com; s. 165 (magazyn zmechanizowany)<br />
Baloncici/Shutterstock.com; s. 166 (magazyn niskiego składowania) zhaoliang70/Shutterstock.com, (magazyn średniego<br />
składowania) TaMaNKunG/Shutterstock.com, (magazyn materiałów sypkich) TaMaNKunG/Shutterstock.com,<br />
(magazyn towarów ciekłych i gazowych) Lefteris Papaulakis/Shutterstock.com, (magazyn na ładunki specjalne) think-<br />
4photop/Shutterstock.com; s. 170 (od<strong>cz</strong>ytywanie kodu towaru) Vartanov Anatoly/Shutterstock.com, (strefa składowania)<br />
zhangyang13576997233/Shutterstock.com; s. 171 (strefa kompletacji) Monkey Business Images/Shutterstock.com;<br />
s. 172 (strefa wydań) Monkey Business Images/Shutterstock.com; s. 186 (regały wysokiego składowania) Tomas Skopal/Shutterstock.com,<br />
(regał niskiego składowania) zhaoliang70/Shutterstock.com; s. 191 (automaty<strong>cz</strong>ne linie paletyzujące)<br />
www.foodonline.com, (automaty<strong>cz</strong>ne linie paletyzujące) www.imeco.org, (automaty<strong>cz</strong>ne linie paletyzujące);
s. 192 (paletyzator jednostanowiskowy) www.webstergriffin.com, (paletyzator wielostanowiskowy) Chicago Automation,<br />
(depaletyzator) www.directindustry.com, (schemat działania depaletyzatora) www.cft-group.com; s. 194 (kompletacja<br />
rę<strong>cz</strong>na) Dan Watts Photography, Inc./www.tgw-group.com/pl, (kompletacja zmechanizowana) Harri Palviranta/<br />
www.prweb.com; s. 195 (kompletacja zautomatyzowana) www.mm-logistik.vogel.de; s. 201 (sonda remometry<strong>cz</strong>na)<br />
pgacalab.com, (pręt stalowy do pomiaru temperatury) www.zmc.pl; s. 225 (symbole transportowe) Anton Prohorov/<br />
Shutterstock.com; s. 207 (wypełnienie wolnej przestrzeni poduszka powietrzną) akturer/Shutterstock.com, (wypełnienie<br />
wolnej przestrzeni poduszka powietrzną) www.scanpack-poznan.pl, (wypełnienie wolnej przestrzeni poduszka<br />
powietrzną) www.gavan.com.au, (wypełnienie wolnej przestrzeni poduszka powietrzną) Pro Trans; s. 208 (kątowniki<br />
ochronne) www.scanpack-poznan.pl, (kątowniki ochronne) www.ikarsped.pl, (kątowniki ochronne) www.scanpack-poznan.pl,<br />
(kątowniki ochronne) www.scanpack-poznan.pl, (kurtyna termoizolacyjna) Ttatty/Shutterstock.com, (rozpory<br />
teleskopowe) www.cargocookie.com, (rozpory teleskopowe) www.etrailer.com, (rozpory teleskopowe) R Carner/Shutterstock.com;<br />
s. 209 (maty i taśmy antypoślizgowe) www.painthint.com, (maty i taśmy antypoślizgowe) www.conrad.at,<br />
(maty i taśmy antypoślizgowe) www.equimat.pl, (materiał antykorozyjny) syfxbz.en.made-in-china.com, (materiały antykorozyjne)<br />
www.samuelgrant.co.uk, (wskaźnik przechyłów i wstrząsów) www.shockwatch.pl, (wskaźnik przechyłów<br />
i wstrząsów) www.shockwatch.pl; s. 213 (metoda osadzania) Scandinavian Express, (metoda ścisłego upakowania pojazdu)<br />
Baloncici/Shutterstock.com; s. 214 (kontener samolotowy typu cargo) vicspacewalker/Shutterstock.com, (kontener<br />
samolotowy typu cargo) Pierre-Yves Babelon/Shutterstock.com; s. 215 (przechyły konterenowca) Photomarine/<br />
Shutterstock.com, (przechylony konterenowiec) Maritime New Zealand/FORUM; s. 228 (psychometr) Strelch/Shutterstock.com;<br />
s. 230 (rejestrator temperatury w magazynie) www. telekontrola.pl, (rejestrator temperatury w magazynie)<br />
Ev. Safronov/Shutterstock.com; s. 242 (sposoby zabezpie<strong>cz</strong>enia towaru przed uszkodzeniem) Piotr Kon<strong>cz</strong>elski;<br />
s. 247 (wózek naładowny platformowy) www.directindustry.com, (wózek naładowny kolebowy) Juan Enrique del Barrio/Shutterstock.com,<br />
(wózek naładowny specjalizowany) towrite.co.uk, (wózek unoszący rę<strong>cz</strong>ny) Petinov Sergey Mihilovich/Shutterstock.com,<br />
(wózek unoszący elektry<strong>cz</strong>ny) wavebreakmedia/Shutterstock.com; s. 248 (budowa wózka<br />
jezdniowego); s. 249 (wózek podnośnikowy bramowy) VanderWolf Images/Shutterstock.com, (wózek jezdny jednobelkowy)<br />
e-hak24.pl, (wózek podnośnikowy rę<strong>cz</strong>ny widłowy) My name is boy/Shutterstock.com, (wózek podnośnikowy<br />
elektry<strong>cz</strong>ny) Baloncici/Shutterstock.com, (wózek podnośnikowy elektry<strong>cz</strong>ny bez ładunku) Marcin Balcerzak/Shutterstock.com,<br />
(wózek podnośnikowy z masztem) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com; s. 250 (wózek podnośnikowy<br />
o maszcie wewnętrznym <strong>cz</strong>ołowym) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com, (wózek podnośnikowy o maszcie wysuwanym<br />
<strong>cz</strong>ołowym) www.forum-budowlane.pl, (wózek o maszcie wysuwanym bo<strong>cz</strong>nym) Baloncici/Shutterstock.com,<br />
(wóz bramowy) DeStefano/Shutterstock.com; s. 251 (wózek ciągnikowy) s_oleg/Shutterstock.com, (dźwignica portowa)<br />
PRILL/Shutterstock.com; s. 252 (suwnica pomostowa) Evgeniy Kurochkin/Shutterstock.com, (suwnica półbramowa)<br />
hadkhanong_Thailand/istockphoto/getty images, (suwnica bramowa) Fearl/Shutterstock.com; s. 253 (żuraw<br />
stanowiskowy) yoh4nn/iStockphoto/getty images, (żuraw wieżowy) mihalec/Shutterstock.com, (żuraw przejezdny)<br />
79mtk/Shutterstock.com, (żuraw samojezdny) Art Konovalov/Shutterstock.com; s. 254 (żuraw kolejowy) Alexandre-<br />
Ostyanko/Shutterstock.com, (żuraw pokładowy) Faraways/Shutterstock.com, (żuraw hydrauli<strong>cz</strong>ny) Kondrelena/Shutterstock.com,<br />
(żuraw pokładowy) kostasgr/Shutterstock.com, (żuraw pływający) Nightman1965/Shutterstock.com,<br />
(żuraw wspornikowy) Pawel Sz<strong>cz</strong>epanski/Shutterstock.com; s. 255 (układnica słupowa) Dan Watts Photography/<br />
www.tgw-group.com, (układnica ramowa) www.tgw-group.com, (dźwignik zębatkowy) ericlefrancais/Shutterstock.<br />
com, (dźwignik śrubowy) Four Oaks/Shutterstock.com, (dźwignik tłokowy) simpleman/Shutterstock.com; s. 256 (dźwignik<br />
dźwignicowy) Cynthia Farmer/Shutterstock.com, (wyciąg towarowy) Amy Johansson/Shutterstock.com, (dźwignica<br />
linowo-towarowa) Vadim Ratnikov/Shutterstock.com, (dźwig towarowy) Dmitriy Dubovtsev/Shutterstock.com, (dźwig osobowy)<br />
sirtravelalot/Shutterstock.com, (dźwig szpitalny) Hanzi-mor/Shutterstock.com, (dźwig budowlany) JCVStock/<br />
Shutterstock.com, ( przenośnik taśmowy) danymages/Shutterstock.com; s. 257 (przenośnik cięgnowy taśmowy) Mikhail<br />
Starodubov/Shutterstock.com, (przenośnik cięgnowy łańcuchowy) www.omni.com, (przenośnik cięgnowy <strong>cz</strong>łonowy)<br />
www.infoster.pl, (przenośnik cięgnowy zbierakowy) Joseph Sohm/Shutterstock.com, (przenośnik cięgnowy<br />
podwieszany) Vladimir V. Georgievskiy/Shutterstock.com, (przenośnik cięgnowy kubełkowy) www.diytrade.com;<br />
s. 258 (przenośnik bezcięgnowy grawitacyjny) nuohuamachine.en.alibaba.com, (przenosnik bezcięgnowy wałkowy)<br />
Baloncici/Shutterstock.com, ( przenośnik bezcięgnowy śrubowy) WindVector/Shutterstock.com, (przenośnik bezcięgnowy<br />
wstrząsowy) tsn.com.pl; s. 260 (regał wolno stojący) Nordroden/Shutterstock.com, (regały stałe samonośne)<br />
Mecalux/www.mecalux.pl, (regał samonośny) Mecalux/www.mecalux.pl, (regał przejezdny) www.dexion.com, (regał<br />
specjalizowany) Maxim Blinkov/Shutterstock.com, (regał półkowy) www.bristol-storage.co.uk; s. 261 (regał wspornikowy)<br />
Baloncici/Shutterstock.com, (regał wspornikowy) www.northerntool.com; s. 263 (regał wjezdny) www.italfrost.pl,<br />
(regał przepływowy grawitacyjny) www.mecalux.co.uk, (regał przepływowy grawitacyjny) www.unarcorack.com; s. 264<br />
(regał przesuwny) www.directindustry.com, (stojak słupkowy) www.provost.pl, (stojak sz<strong>cz</strong>elinowy) bartels-intralogistics.de;<br />
s. 265 (stojak gniazdowy) www.ereinc.com, (stojak pryzmowy) rimira/Shutterstock.com, (stojak specjalizowany)<br />
Take Photo/Shutterstock.com, (wieszak przyścienny) OZaiachin/Shutterstock.com, (wieszak stojący podłogowy)<br />
made-in-china.com; s. 267 (pojemnik przejezdny rozbieralny) lwplogistics.pl, (pojemniki przejezdne składane) www.<br />
northerntool.com, (pojemnik wsuwany A) rotomshop.pl; s. 268 (pojemnik nieprzejezdny niebieski) P A/Shutterstock.com,<br />
(pojemnik nieprzejezdny <strong>cz</strong>erwony) PRILL/Shutterstock.com; s. 270 (paleta typu EUR) Tilo G/Shutterstock.com; s. 271<br />
(paleta EPA 1) katix/Shutterstock.com, (stos europalet PKP i DB) Evannovostro/Shutterstock.com, (wymiary palet) Gustavo<br />
Serrano/Shutterstock.com; s. 272 (paleta skrzyniowa drewniana) www.mppackaging.eu, (paleta metalowa ażurowa)<br />
ŁOWIGUS Artur/www.tm24.pl, (paleta słupkowa) ŁOWIGUS Artur/www.tm24.pl, (paleta słupkowa) www.amadio.<br />
com, (nadstawka paletowa drewniana) www.drewno.fordaq.com; s. 275 (paleta tekturowa) projekt-k2.pl, (paleta tekturowa)<br />
projekt-k2.pl, (paleta tekturowa) projekt-k2.pl, (paleta z tworzywa sztu<strong>cz</strong>nego niebieska) topae/Shutterstock.com;<br />
s. 276 (paleta styropianowa) sklep.emka.biz.pl; s. 276 (kontener) Jojje/Shutterstock.com, (kontener) Evannovostro/<br />
Shutterstock.com; s. 277 (numery identyfikacyjne na kontenerze) Dr_Flash/Shutterstock.com; s. 279 (konterenowiec<br />
511
512<br />
eleonora maerskt) Kapa1966/Shutterstock.com, (maersk mc kinney moller) Bjoern Wylezich/Shutterstock.com; s. 280<br />
(semikontenerowiec) Gary Blakeley/Shutterstock.com, (rorowiec) papa1266/Shutterstock.com, (konterenowiec port<br />
Gdynia) Fot. Cezary Aszkiełowi<strong>cz</strong> / Agencja Gazeta; s. 283 (kontener uniwersalny biały) azstoragerental.com, (kontener<br />
uniwersalny niebieski) Alan Nunez © Feature Imaging Pty Ltd/www.co, (big bag do przewozów kontenerowych)<br />
www.paktainer.com.pl, (big bag do przewozów kontenerowych) www.paktainer.com.pl, (big bag do przewozów kontenerowych)<br />
www.paktainer.com.pl; s. 284 (flexitank) maxpenangmy.com, (kontener z otwartymi dachem) www.yzryc.<br />
com; s. 285 (kontener z otwartym dachem i bokiem) KAMONRAT/Shutterstock.com, (kontener cysterna) hans engbers/Shutterstock.com,<br />
(kontener cysterna) topae/Shutterstock.com; s. 286 (kontener chłodni<strong>cz</strong>y) topae/Shutterstock.com,<br />
(kontener chłodni<strong>cz</strong>y) 3DMI/Shutterstock.com, (kontener platforma) https://www.danlexlogistics.com/index_br.php;<br />
s. 287 (mata antypoślizgowa na palecie) JL-Pfeifer/Shutterstock.com; s. 289 (mocowanie ładunku z zastosowaniem<br />
łą<strong>cz</strong>ników skrętnych) Iam_Anupong/Shutterstock.com, (samochód do przewozu butli z gazem) Linguist/Shutterstock.com,<br />
(koszt transportowy do przewozu butli z gazem) Viktoriia Adamchuk/Shutterstock.com, (blokowanie ładunku)<br />
Baloncici/Shutterstock.com; s. 290 (drążek rozporowy) Locksystem, (belka blokująca ładunek) rCarner/<br />
Shutterstock.com; s. 291 (kliny blokujące ładunek) yaalan/Shutterstock.com; s. 300 (pierwszy zarejestrowany w Polsce<br />
znak towarowy pruszkowskiej fabryki ultramaryny) reprodukcja; s. 302 (kod kreskowy) reprodukcja; s. 303 (kod kreskowy)<br />
EAN 13 reprodukcja, (kod kreskowy EAN 8) reprodukcja; s. 304 (znak wyższej jakości wyrobu) reprodukcja,<br />
(znak wyższej jakości wyrobu) reprodukcja, (znak bezpie<strong>cz</strong>eństwa stosowany na opakowaniach) reprodukcja, (znak<br />
jakości Teraz Polska) reprodukcja, (znak opakowania produkty ulegające biodegradacji) reprodukcja, (znak recycling)<br />
reprodukcja, (znak recycling) www.clipartbest.com, (ozna<strong>cz</strong>enie opakowania aluminiowego) reprodukcja; s. 306 (nalepki<br />
klasy 1) reprodukcja, (nalepki klasy 1) reprodukcja, (nalepki klasy 1) reprodukcja, (nalepki klasy 2) reprodukcja,<br />
(nalepki klasy 2) reprodukcja, (nalepki klasy 2) reprodukcja, (nalepki klasy 3) www.clipartbest.com, (nalepki klasy 3)<br />
www.fmslondon.co.uk, (nalepki klasy 3) reprodukcja; s. 307 (nalepka klasy 4) reprodukcja, (nalepka klasy 4) reprodukcja,<br />
(nalepka klasy 4) reprodukcja, (nalepka klasy 5) reprodukcja, (nalepka klasy 5) reprodukcja, (nalepka klasy 6) reprodukcja,<br />
(nalepka klasy 6) reprodukcja, (nalepka klasy 7) reprodukcja, (nalepka klasy 7) reprodukcja, (nalepka klasy 7)<br />
reprodukcja; s. 308 (nalepka klasy 8) reprodukcja, (nalepka klasy 8) reprodukcja, (znak transportowy ostrożnie kruche)<br />
reprodukcja, (znak hakami bezpośrednio nie za<strong>cz</strong>epiać) reprodukcja, (znak góra, nie przewracać) reprodukcja, (znak<br />
chronić przed nagrzaniem) reprodukcja, (znak miejsce zakładania zawiesi) reprodukcja, (znak chronić przed wilgocią)<br />
reprodukcja, (znak środek ciężkości) reprodukcja, (znak nie podnosić wózkiem) reprodukcja, (znak nie to<strong>cz</strong>yć) reprodukcja,<br />
(znak tu chwytać) reprodukcja; s. 309 (ograni<strong>cz</strong>enie piętrzenia) reprodukcja, (dopusz<strong>cz</strong>alna li<strong>cz</strong>ba warstw piętrzenia)<br />
reprodukcja, (dopusz<strong>cz</strong>alna li<strong>cz</strong>ba warstw piętrzenia) reprodukcja, (dopusz<strong>cz</strong>alna li<strong>cz</strong>ba warstw piętrzenia)<br />
reprodukcja, (przestrzegać zakresu temperatury) reprodukcja, (opakowanie hermety<strong>cz</strong>ne) reprodukcja, (chronić przed<br />
promieniowaniem) reprodukcja, (produkty szybko psujące się) reprodukcja, (żywe zwierzęta) reprodukcja, (podnosić<br />
bezpośrednio za ładunek) reprodukcja, (tu otwierać) reprodukcja; s. 329 (wózki rę<strong>cz</strong>ne naładowne) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com,<br />
(wózki rę<strong>cz</strong>ne naładowne) Somchai Buddha/Shutterstock.com, (wózki rę<strong>cz</strong>ne naładowne) Tara-<br />
Patta/Shutterstock.com, (wózki rę<strong>cz</strong>ne naładowne) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com; s. 330 (wózki rę<strong>cz</strong>ne<br />
unoszące) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com, (wózki rę<strong>cz</strong>ne unoszące) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com,<br />
(wózki rę<strong>cz</strong>ne unoszące) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com, (wózki rę<strong>cz</strong>ne podnośnikowe) www.freewtc.com,<br />
(wózki rę<strong>cz</strong>ne podnośnikowe), www.directindustry.com, (wózki rę<strong>cz</strong>ne podnośnikowe) www.rjcox.com.au, (wózki<br />
rę<strong>cz</strong>ne podnośnikowe) reprodukcja, (wózki rę<strong>cz</strong>ne podnośnikowe) www.weiku.com; s. 331 (wózki zmechanizowane<br />
podnoszące) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com, (wózki zmechanizowane podnoszące) Vereshchagin Dmitry/<br />
Shutterstock.com, (wózek z bo<strong>cz</strong>nym masztem) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com; s. 332 (wózek podnośnikowy<br />
z masztem wewnętrznym) www.directindustry.com, (wózek podnośnikowy ze stojącym operatorem) bikeriderlondon/Shutterstock.com;<br />
s. 336 (waga mechani<strong>cz</strong>na) baltskars/Shutterstock.com, (waga elektromechani<strong>cz</strong>na)<br />
Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com, (waga izotopowa) /Shutterstock.com; s. 384 (bramka RFID) Dirk Mahler/<br />
www.capturetech.com; s. 386 (skanery kodów kreskowych) Anatoly Vartanov/Shutterstock.com, (skaner kodów kreskowych)<br />
Anatoly Vartanov/Shutterstock.com; s. 456 (rzeźba) grafxart/Shutterstock.com, (architektura) Shevchenko<br />
Andrey/Shutterstock.com, (powitanie w pracy) Andrei_R/Shutterstock.com; s. 461 (tab. 93.2 stosowny ubiór) Gryva/<br />
Shutterstock.com, (męż<strong>cz</strong>yzna przepusz<strong>cz</strong>ający kobietę w drzwiach) Golden Pixels LLC/Shutterstock.com, (powitanie<br />
w pracy) Pressmaster/Shutterstock.com, (punktualność) Andrey_Popov/Shutterstock.com; s. 462 (wrę<strong>cz</strong>anie wizytówek)<br />
PORTRAIT IMAGES ASIA BY NONWARIT/Shutterstock.com; s. 490 (ciężarówka w magazynie) Worldpics/<br />
Shutterstock.com; s. 482 (coaching) trueffelpix.com/Shutterstock.com; s. 488 (komunikacja werbalna) Ingram Publishing/Royalty<br />
Free, (komunikacja niewerbalna) Stokkete/Shutterstock.com; s. 489 (gesty) MASTER PHOTO 2017/<br />
Shutterstock.com; s. 491 (tab. 83.1 rybia ość) mindroom14/Shutterstock.com; s. 492 (PDCA) Jaiz Anuar/Shutterstock.<br />
com; s. 493 (burza mózgów) Rahimov Emin/Shutterstock.com; s. 494 (kontrolna lista pytań) Sergii Korolko/Shutterstock.com,<br />
(6 myślowych kapeluszy) Naschy/Shutterstock.com, s. 501 (efekt w synergii w pracy zespołowej) Andrey_<br />
Popov/Shutterstock.com.<br />
Rysunki grafi<strong>cz</strong>ne: Ireneusz Gawliński (s. 13, 15, 58, 60, 485, 492, 493).<br />
Rysunki grafi<strong>cz</strong>ne: Katarzyna Pogrzebska (s. 55, 288, 290, 291, 494).<br />
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogi<strong>cz</strong>ne oświad<strong>cz</strong>ają, że podjęły starania mające na celu dotarcie do właścicieli<br />
i dysponentów praw autorskich wszystkich zamiesz<strong>cz</strong>onych utworów. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogi<strong>cz</strong>ne,<br />
przyta<strong>cz</strong>ając w celach dydakty<strong>cz</strong>nych utwory lub fragmenty, postępują zgodnie z art. 27 1 ustawy o prawie<br />
autorskim. Jedno<strong>cz</strong>eśnie Wydawnictwa Szkolne i Pedagogi<strong>cz</strong>ne oświad<strong>cz</strong>ają, że są jedynym podmiotem<br />
właściwym do kontaktu autorów tych utworów lub innych podmiotów uprawnionych w wypadkach, w których<br />
twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
sklep.wsip.pl<br />
Bogaty wybór:<br />
• podrę<strong>cz</strong>ników do wszystkich obowiązujących<br />
w szkole podstaw programowych,<br />
• publikacji uzupełniających: pracownie, zbiory zadań,<br />
repetytoria i testy, testy i zadania egzaminacyjne,<br />
zeszyty ćwi<strong>cz</strong>eń do języka obcego zawodowego.<br />
Dokładne informacje o:<br />
• cenach i dostępności publikacji,<br />
• rabatach i promocjach,<br />
• warunkach zakupu i dostawy.<br />
WYGODNY I PROSTY SPOSÓB SKŁADANIA ZAMÓWIEŃ<br />
wsip.pl<br />
sklep.wsip.pl<br />
infolinia: 801 220 555<br />
Kształcimy zawodowo!
Konsultant edukacyjny<br />
yjan tloc aeentuje ulkacje skae najles<br />
oet ooe yoe aenu odcnk<br />
sl<br />
noacje o systkc ulkacjac aodoyc <br />
ty o noocac aoedac olo oejena<br />
aent odcnk<br />
sklesl<br />
ena oeta ulkacj aodoyc<br />
noacja o cenac aatac oocjac<br />
nolna <br />
eoedn kontakt aconke ydancta
Change language