Fachowy Elektryk 2/2019
Spis treści 6 Aktualności 8, 68 Nowości 12 Rozwiązania konstrukcyjne poprawiające komfort, szybkość i jakość montażu 18 MINI – istotny detal 20 Systemy listew i kanałów elektroinstalacyjnych 22 SPELSBERG – puszki z podtrzymaniem funkcji elektrycznej w czasie pożaru WKE 2 do WKE 5 24 Listwy i kanały kablowe 28 Obudowy sterownicze 30 Nowe obudowy z tworzywa w marce IDEAL TS by Kanlux - KDB 32 Rozdzielnice multimedialne 35 Przekaźniki czasowe 38 Przekaźniki RPC w automatyce 40 Wyłączniki różnicowoprądowe – przegląd 46 Przewody dobrej jakości 48 Rozwiązania kablowe systemów fotowoltaicznych.Od ogniw słonecznych do sieci 50 Bezhalogenowe kable i przewody firmy Technokabel 52 Profesjonalizm, oszczędność i komfort w automatyce budynkowej 56 Co warto wiedzieć o detektorach gazów 58 Detekcja gazów w garażach i parkingach podziemnych – sterowanie wentylacją mechaniczną 62 Cyfrowe Systemy Detekcji Gazu CSDG® w praktyce 64 SELEKTYWNIE CZY TANIO? Podstawowe zasady punktowej detekcji i pomiaru gazów toksycznych i wybuchowych 70 Światło w biurze 72 Światło zgodne z rytmem pracy 76 Warsztat 77 Energotytan – promocje 78 Mechanizacja prac kablowych MADE IN GERMANY 80 Pozytywna energia
Spis treści
6 Aktualności
8, 68 Nowości
12 Rozwiązania konstrukcyjne poprawiające komfort, szybkość i jakość montażu
18 MINI – istotny detal
20 Systemy listew i kanałów elektroinstalacyjnych
22 SPELSBERG – puszki z podtrzymaniem funkcji elektrycznej w czasie pożaru WKE 2 do WKE 5
24 Listwy i kanały kablowe
28 Obudowy sterownicze
30 Nowe obudowy z tworzywa w marce IDEAL TS by Kanlux - KDB
32 Rozdzielnice multimedialne
35 Przekaźniki czasowe
38 Przekaźniki RPC w automatyce
40 Wyłączniki różnicowoprądowe – przegląd
46 Przewody dobrej jakości
48 Rozwiązania kablowe systemów fotowoltaicznych.Od ogniw słonecznych do sieci
50 Bezhalogenowe kable i przewody firmy Technokabel
52 Profesjonalizm, oszczędność i komfort w automatyce budynkowej
56 Co warto wiedzieć o detektorach gazów
58 Detekcja gazów w garażach i parkingach podziemnych – sterowanie wentylacją mechaniczną
62 Cyfrowe Systemy Detekcji Gazu CSDG® w praktyce
64 SELEKTYWNIE CZY TANIO? Podstawowe zasady punktowej detekcji i pomiaru gazów toksycznych i wybuchowych
70 Światło w biurze
72 Światło zgodne z rytmem pracy
76 Warsztat
77 Energotytan – promocje
78 Mechanizacja prac kablowych MADE IN GERMANY
80 Pozytywna energia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
adania<br />
i pomiary<br />
Co warto wiedzieć o detektorach gazów<br />
Detektory gazów są stosowane coraz częściej. Przyczynia się do tego systematycznie aktualizowane<br />
prawo, coraz wyższa kultura techniczna w społeczeństwie oraz zdrowy rozsądek.<br />
Elementem reagującym na gaz w detektorze<br />
jest sensor gazu. Powszechnie, w elektronicznych<br />
detektorach gazu, stosuje się cztery rodzaje<br />
sensorów: elektrochemiczne, katalityczne,<br />
absorpcyjne w podczerwieni (Infra-Red) oraz<br />
półprzewodnikowe. W wyniku oddziaływania<br />
gazów sensory zmieniają swoje parametry<br />
elektryczne, które łatwo zmierzyć.<br />
Sensor elektrochemiczny to rodzaj ogniwa wytwarzającego<br />
prąd elektryczny. Natężenie prądu<br />
jest proporcjonalne do stężenia gazu przenikającego<br />
do elektrolitu ogniwa. Dobierając<br />
odpowiedni elektrolit można uzyskać wysoką<br />
selektywność sensora. Nie 100%, bo może on<br />
zareagować na inne gazy o odpowiednich, zbliżonych<br />
do gazu mierzonego, właściwościach<br />
chemicznych. W trakcie pracy elektrolit się zużywa<br />
i to zużycie jest uzależnione od intensywności<br />
i czasu pracy sensora oraz stężenia gazów<br />
w jego otoczeniu. Producenci podają żywotność<br />
sensora w czystym powietrzu, a stopień<br />
jego zużycia można jedynie określić, stosując<br />
odpowiednią procedurę z użyciem mieszaniny<br />
wzorcowej gazu. Dlatego niezbędne jest dokonywanie<br />
korekt wskazań, czyli kalibracji detektorów<br />
zgodnie z ich instrukcją obsługi (dotyczy<br />
to wszystkich rodzajów sensorów). Służby ratownicze<br />
wykorzystujące takie detektory, dla<br />
bezpieczeństwa, wykonują kalibrację po każdej<br />
akcji, w której wystąpiło duże stężenie gazów.<br />
Ten rodzaj sensorów wykorzystywany jest<br />
głównie do detekcji gazów toksycznych.<br />
Działanie sensora katalitycznego oparte jest<br />
na wykorzystaniu egzotermicznej reakcji katalitycznego<br />
utleniania. Sensor zawiera element<br />
Fot. 1.<br />
Detektor DEX – stosowany w strefach<br />
zagrożonych wybuchem.<br />
Fot. gazex<br />
aktywny, pokryty warstwą katalizatora i bierny<br />
– bez katalizatora. Oba elementy, umieszczone<br />
w odpowiednim układzie elektronicznym, mają<br />
identyczną rezystancję w tej samej temperaturze.<br />
W przypadku pojawienia się gazu palnego<br />
reakcja utleniania następuje tylko na elemencie<br />
aktywnym. Wydzielane ciepło jest proporcjonalne<br />
do stężenia gazu i powoduje wzrost<br />
temperatury i rezystancji elementu aktywnego.<br />
W układzie pojawia się napięcie, które łatwo<br />
zmierzyć i przetworzyć na wielkość stężenia<br />
gazu. Sensor nie jest selektywny – reaguje<br />
na każdy gaz utleniający się w obecności katalizatora.<br />
Przy jego pomocy można mierzyć<br />
stężenia gazów wybuchowych do 100% dolnej<br />
granicy wybuchowości.<br />
W sensorze Infra-Red wykorzystuje się zjawisko<br />
pochłaniania promieniowania podczerwonego<br />
przez wiązania chemiczne w cząsteczkach<br />
gazu. Różne wiązania pochłaniają<br />
promieniowanie o charakterystycznej dla siebie<br />
długości fali. Można zmierzyć stopień pochłaniania<br />
promieniowania prześwietlającego komorę<br />
pomiarową i na tej podstawie określić<br />
stężenie mierzonego gazu. Ten rodzaj sensorów<br />
najczęściej wykorzystuje się w detektorach<br />
do precyzyjnego pomiaru stężeń CO 2 , metanu<br />
i propanu-butanu.<br />
W sensorze półprzewodnikowym wykorzystuje<br />
się zjawisko powierzchniowej adsorpcji gazu<br />
na elemencie pomiarowym w ściśle określonej<br />
temperaturze. Zaadsorbowany gaz powoduje<br />
zmianę rezystancji półprzewodnika, która jest<br />
powiązana ze stężeniem gazu w powietrzu.<br />
Zmiana ta jest silnie nieliniowa i z tego powodu<br />
te sensory wykorzystuje się w detektorach<br />
progowych, sygnalizujących przekroczenie<br />
określonych stężeń gazów wybuchowych lub<br />
toksycznych. Odpowiednio dobierając skład<br />
półprzewodnika i temperaturę pracy elementu<br />
pomiarowego, można uzyskać znaczną selektywność<br />
sensora. Najdoskonalszym sensorem<br />
półprzewodnikowym jest sensor tlenku węgla.<br />
Pracuje on w cyklach pomiarowych sterowanych<br />
mikroprocesorem. W zależności od rodzaju<br />
sensora taki cykl może trwać od kilku<br />
do kilkudziesięciu sekund. Dodatkowo komora<br />
pomiarowa osłonięta jest filtrem węglowym<br />
eliminującym gazy zakłócające.<br />
Sensory nie są doskonałe, mają swoje ograniczenia.<br />
Wymagana precyzja pomiaru<br />
i warunki panujące w obiekcie determinują<br />
zastosowanie odpowiednich sensorów.<br />
Aby, budowane w oparciu o nie, detektory<br />
prawidłowo działały i spełniały oczekiwania<br />
użytkowników, muszą być właściwie dobrane.<br />
Każdy sensor spełnia swoją rolę, jeżeli jest<br />
właściwie zastosowany. Jedne detektory służą<br />
do monitorowania procesu technologicznego,<br />
inne do badania stanowisk pracy, a jeszcze<br />
inne do sygnalizowania zagrożenia wybuchem<br />
czy sterowania wentylacją. Im bardziej<br />
zaawansowane technologicznie są detektory<br />
i skomplikowany jest system detekcji, tym<br />
wyższe będą koszty zakupu, montażu, obsługi<br />
i eksploatacji. Jeżeli nie ma potrzeby ciągłego,<br />
precyzyjnego pomiaru stężenia gazu i jego<br />
wizualizacji, a wystarczy system alarmowy<br />
sygnalizujący pojawienie się gazu, można<br />
poprzestać na detektorach progowych. Najczęściej<br />
takie detektory sygnalizują przekroczenie<br />
dwóch lub trzech progów. Tego typu<br />
detektory powszechnie stosuje się w budownictwie<br />
– domowe czujniki gazu, urządzenia<br />
sygnalizacyjno-odcinające w kotłowniach<br />
gazowych, detektory czadu w kotłowniach<br />
na paliwa stałe, sterowniki wentylacji w garażach,<br />
tunelach i parkingach. W tych zastosowaniach<br />
detektory reagują na stężenia co najmniej<br />
kilkakrotnie niższe niż niebezpieczne.<br />
Z powodzeniem można tu stosować detektory<br />
progowe z sensorami półprzewodnikowymi,<br />
które mają najdłuższą żywotność i długi okres<br />
między kolejnymi kalibracjami.<br />
Fot.2.<br />
Fot. gazex<br />
Moduł z sensorem półprzewodnikowym<br />
firmy GAZEX.<br />
56 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong>
Change language