1-Sumusul envar ve kunuzul esrar İbnil Hac Tilmisani Hicri 737 yılı 443 sayfa Çeviri İdris Çelebi

88
----------------------------------------------- İBNİL HAC TİLMİSANİL MAĞRİBİ
miktarda yağ vardır. Bu bitkinin dibinden ufak karıncalar çıkar ve
gölgesinde hiçbir bitki bitmez. Misk kokusu gibi kokusu olup, çiçeği
sarı renklidir. Bu bitkinin üzerine arabi ayların ilk on ( 10 ) gününde
semadan bir sır iner. O gecelerde bitkinin ateş gibi parladığını
görürsün. Bu on gün geçtikten sonra bunun nuru gider. Geceleri
bu bitkiyi aydınlığı ve ışığı ile bulursun. Gündüzleride zikrettiğimiz
vasıflara göre bulursun. Kim bu bitkinin vasıflarını bilmeden belirli
yerlerinden talep ederse, uzun bir kamış alıp, kamışın içine biraz
toprak koyduktan sonra, vasf edilen bitki ne zaman zuhur ederse
üzerine kamışın içindeki topraktan döksün. Çünkü onun yanına
kim yaklaşırsa bitkinin nuru gider. Bu bitkinin üç çeşit vasfı olup,
birincisini zikrettik.
İkincisi: Bu bitkinin Reyhan yaprakları gibi yaprakları vardır.
Uzunluğu ise bir karıştan azdır. Yapraklarının dışı kırmızı, içi ise
yeşil ve beyazdır. Yapraklarının dibindeki taneleri cevher tanesi
gibidir. Çiçeği beyaz olup, çiçeğini toprağın üzerinde bulursun. Bu
bitkinin yağıda vardır. Küçük karıncaların bu yağın üzerinde
toplandığını görürsün. Çok kuvvetli bir kokusu vardır.
Üçüncüsü: Bu bitki üç dal üzerine biter. Yaprakları Kına
yaprağı gibidir. Bu yapraktan özellikle beyaz süt çıkar.
Bazılarındanda kırmızı süt çıkar. Beyaz sütü olanı saf Demire
dökersen Gümüş olur. Kırmızı sütü olanı Kurşuna dökersen, Altın
olur. Bu bitkinin çok pis bir kokusu vardır. Karınca bu bitkiden
çıkar. Bu bitki kırmızı toprakta ve büyük dağlardan başka yerde
bitmez. Yapraklarında yağ vardır. Bu mübarek bitkinin birincisi
yukarıda zikrettiğimiz gibidir. İkinciside Tunus ehlinin yanında
İndale diye bilinir. Mağrib lilerin yanında ise Hilaliye diye bilinir.
Üçüncüsünün çoğu sahillerde olup, özellikle Sudan beldesinde
çokça yetişir. Sudan da bu bitkiye Harmune derler. Mağriblilerde
Betselhat derler. Bu mübarek bitkinin birincisi, kurşunu Altına,
demiride Gümüşe çevirir. Aynı zamanda has kurşunuda Gümüşe
çevirir. İkincisi ve üçüncüsü, kurşunu Altına, demiri ise Gümüşe
çevirir. Aynı zamanda Gümüşüde Altına çevirir.
Bu üç vasıfla amel etmenin şekli şöyledir: Özellikle bu üç
neviyi birbirine karıştırma! Her çeşidi alıp, ayrı ayrı gölgede iyice
kurutursun. Bunları hacet için iyi bir yerde muhafaza edersin. Her
ne zaman, Kurşunu Altına dönüştürmek istersen, o kurşunu önce
bir miktar Bal ile yağla. O dövmüş olduğun bitkinin tozundan
üzerine döküp, ateşin ortasınada kurşunu koy. Zaman bir müddet