1-Sumusul envar ve kunuzul esrar İbnil Hac Tilmisani Hicri 737 yılı 443 sayfa Çeviri İdris Çelebi

ŞUMUSUL ENVAR VE KÜNÜZÜL ESRAR ---------------------------------------- 87
B E Ş İ N C İ
B Ö L Ü M
BİTKİLERİN HİKMETİ
Ey Kardeş! Bilki: Allah Teala herşeye bir hikmet verdi. Hazreti
Muhammed s.a.v. bu konuda şöyle buyurmuştur:
\]$w6h'=Ž 67# 4]$-)~6^ =$s?6o \]$w6h=$& '()# 6 @6o !" K]$M!€+B xu45
Küllü uşbetin fil ardı nâbitetün fîhâ hikmetullâhi sâbiteh.
( Yeryüzünde bitmiş olan her bitkide, Allah Teala hazretleri nin bir
hikmeti vardır).
Bu bölümde hatırıma gelen bazı bitkilerin özelliklerini zikrettim.
KERBÜYİNE BİTKİSİ
Kerbüyine denilen bu bitki Mısır da Nil nehrinin yakınında olur.
Bu bitkiyi Tunus ve Trablus bahçelerinin kenarındada gördüm.
Özellikle Şam ın Dimeşk şehrinde ve Batıda Dira yakınında bir
dağda yetişmektedir. Aynı zamanda Dirne dağında, bunun gibi
başka dağlarda ve batıdaki Teştale beldesindeki dağlarda bulunur.
Bu işin ehli olan bazı ariflerle görüştüm. Ellerinde bu bitkiden vardı.
Bir ratıl ( 422,5.) kurşun üzerine bundan biraz konulduğu zaman,
kurşun saf Altın oluyordu. Demir ateş üzerinde iken, Demir in
üzerine bundan biraz atılır ve aynı şekilde Gümüş te serpilirse,
Demir saf Gümüş e dönüşür.
Şeyh Ebil İzzil Mağribi yakınında bulunan Kurşun madeninede
bu bitkiden biraz atıldığı zaman saf Gümüş e dönüşür. Ama Rum
kurşununun bu sanatta faydası yoktur. Çünkü bu Rum kurşunu
bakırla karışıktır. Bu kurşuna bu bitkiden kesinlikle koyma!
O zahit ve abit olan kardeşe dedimki; Bu bitkiyi nereden aldın?
Bana: Bu bitkiyi Sinar beldesindeki Mietnadir ve Tuyüder denilen
bir yerden, Fidanüz zeheb denilen bir fidandan aldığını söyledi. O
beldede bu bitkiden başkası yetişmez. Arapların ve Berberilerin
yanında bu bitkiye Nakdeyn denir.
Mekale beldesinden gelen bir zat gördüm. Kurşunu Altın ve
Gümüşe döndürüyordu. Bu şanın ehlinden olan bazı kişiler, Tadile
denen beldede ve civarında bu bitkinin yetiştiğini söylediler.
Bu bitkinin sıfatı şöyledir: Bir dal üzerinde biter ve yaprakları
yuvarlak dirhem gibidir. Etrafında elek gibi nakış, kırmızılık ve bir