1-Sumusul envar ve kunuzul esrar İbnil Hac Tilmisani Hicri 737 yılı 443 sayfa Çeviri İdris Çelebi

420 ----------------------------------------------- İBNİL HAC TİLMİSANİL MAĞRİBİ
KİTAPTA GEÇEN MADENLER VE VS.
1. Anik: Kurşun, Anük ve Siyah kurşun denilen madde.
Mavimsi gri renkt, yumuşak, dayanıksız, kimyevi tesirlere karşı
dayanıklı ve ağır bir maden. Remzi: (Sembolü) Pb. dir.
2. Barud: Türkçe'de Barut denir. Ateşli silahlarda atış yapmayı
sağlayan patlayıcı madde.
3. Butlan: Bir hastalık adı.
4. Butlis: Gece körlüğü hastalığı.
5. Cevşir: Bir maden ismi.
6. Cir: Kireç denilen madde. Keles'te denir. Kalker taşlarının
fırında yakılması ile elde edilen kalsiyum oksidiki, harç yapımında
ve badana işlerinde kullanılır.
7. Demrek:----------?
8. Esmed: Hacerül kuhul, Esfehan sürmesi ve Siyah sürme
taşıda denir. Esfehan'dan getirileni en efdalidir.
9. Fıdde: Gümüş denilen maden. Kolay işlenebilen, paslan
mayan, parlak beyaz renkte kıymetli maden. Remzi: Agi dir.
10. Hadid: Demir veya Temur denilen maden. Dayanıklı ve
kullanış sahası geniş, mavimsi esmer renkli bir maden. Remzi:
FE.2. dir.
11. Hal: Sirke. Yemek ve salatalara ekşilik vermek için konulan
ekşimiş Üzüm suyu.
12. Harkusiye: Bir demir cinsi.
13. Hadhad: Bir Katran çeşidi. İnce ve siyah olan Katran
çeşidine Hadhad denir.
14. Hay:---------?
15. Humma:----------?
16. Kal-i: Saf, has Kurşun.
17. Katran: Katıran, Şerbin, Utüm ve Yenbud'da denir. Çam
ağaçları cinsinden, Şerbin, Yenbud, Arar, Utum ve Teleb gibi
ağaçlardan elde edilir. En iyisi Arar'dan elde edilenidir. Bilimsel
ismi: Gudron vegetal dir.
18. Kibrit: Kükürt ve Gügür'de denir. Tabiatta arı veya başka
cisimlerle birleşik olarak bulunur. Çöktürülmüş Kükürt (Soufre