1-Sumusul envar ve kunuzul esrar İbnil Hac Tilmisani Hicri 737 yılı 443 sayfa Çeviri İdris Çelebi

ŞUMUSUL ENVAR VE KÜNÜZÜL ESRAR ---------------------------------------- 415
ve Yer fesleğeni gibi çeşitleri vardır. Bilimsel ismi: Ocimum
basilicum dur.
78. Rumman: Nar, Rümman, Narbun ve Şecere-i Rumman da
denir. Nargiller familyasından, Akdeniz bölgesinden Japonya ya
kadar yabani olarak yetişen, canlı kırmızı, çiçekli, dört köşe dallı,
hafifçe dikenli bir ağaççıktır. Meyvesi (Nar) Portakal büyüklüğünde
esmer kırmızı renkli ve çok tohumludur. Yenen kısmı, tohumlarının
etli ve bol usareli kısmıdır. Bilimsel adı: Punica granatum dur.
79. Sabır: Sabbar, Makıru, Frenk İnciri, Kaynana dili, Hint
İnciri, Fravun İnciri, Kaynana Yumruğu, Kayın dili, Frenk yemişi,
Manda dili, Mart yemişi ve Tahta yemişi de denir. Kaktüsgiller
familyasının “Opuntia” Kaynana dili cinsinden, yassı gövdeli,
dikenli bir kaktüs türü ve bu bitkinin yenebilen meyveleri. 5,5
metreye kadar boylanabilen, 7-10 cm. genişliğinde, büyük sarı
çiçekleri yada kırmızımsı mor renkli meyveleri vardır. Bilimsel adı:
Opintia ficusindica dır.
80. Samğı Arabi: Zamk veya Ağaç posuda denir. Genellikle
zamk veren ağaçlara verilen isim. Afrika sahil bölgelerinde, yaygın
biçimde yetiştirilen, dikenli ve küçük bir ağaç olan, Arap Zamkı
ağacıdır. Çorak ve kurak alanları ağaçlandırmak için, çok elverişli
bir ağaçtır. Senepal, Nijerya ve Sudan da çoktur. Bilimsel ismi:
Acecia senepal dir.
81. Sandal: Santal, Sendel, Kalanga veya Cinden de denir.
Sandalgiller familyasından, küçük boylu bir ağaçtır. Hindistan ve
Malakka nın dağlık bölgelerinde yetişir. Yaprak dökmez ve
çiçekleri sarımtırak kırmızıdır. Meyveleri kiraz büyüklüğünde olup,
siyah renklidir. Odunu ise sarımtırak renktedir ve kokuludur.
Sandal üç türlüdür. Kırmızı, Beyaz ve Sarı renktedir. Sandalı
Ahmer, Sandalı Ebyaz ve Sandalı Asfer. Latincesi: Santalum
Albüm, Santalwood .
82. Sa'ter: Kekik, Za’ter, Kekik otu, Kek otu, Abdüssalib, Catır
ve Kakuk da denir. Ballıbabagiller familyasından, odunsu saplı,
karşılıklı küçük yapraklı, sürüngen, çok yıllık, timol kokulu alçak bir
bitkidir. Çiçekleri baharat olarak kullanılır. Güney Amarika da
yetişen Thymus vulgaris türünden, hafif sarı renkli, uçucu “Kekik”
yağı elde edilir. Bilimsel ismi: Thymus tur.
83. Semsem: Susam, Simsim, Sevsen, Sesame, Eşek lalesi,
Cehennem zambağı ve Kırna da denir. Antepfıstığıgiller familya