1-Sumusul envar ve kunuzul esrar İbnil Hac Tilmisani Hicri 737 yılı 443 sayfa Çeviri İdris Çelebi

412 ----------------------------------------------- İBNİL HAC TİLMİSANİL MAĞRİBİ
Sütleğengiller familyasından, kuzey Afrikanın Fas bölgesindeki
dağlarda yabani olarak yetişen bir sütleğen türünün kurutulmuş
sütü. Bitkinin gövdesine ve dallarına açılan yaralardan sızan,
sütün güneşte kurutulmasıyla elde edilir. Kuvvetli bir müshildir.
Bilimsel ismi: Euphorbium resinifera dır.
58. Ketan: Keten, Ketain, Zeyrek, Siyelek, Seğelek, Seyelek,
Cimit, Cinit, Ezgin, Kırbaç tohumu, Zeğrek ve Zeğerek te denir.
Kireçli topraklarda yetişen otsu bir bitki ve bu bitkinin tohumu. 30-
35 cm.boyunda, yazın mavi çiçekler açan bir bitkidir. Keten yağı ve
Bezir yağı gibi içinde asitler vardır. Bu bitkinin tohumuna, Keten
tohumu, Bezrül ketain ve Zeriatül keten de denir. Latincesi: Semen
lini, Linum usitatisimum.
59. Kırfe: Darçın, Darisini, Tarçın Kurfa, Kirfah ve Salihah da
denir. Defnegiller familyasından Anayurdu Güney ve Güneydoğu
Asya olan, yaprak dökmeyen, birçok türleri olan, keskin kokulu
ağaç ve bu ağacın baharat olarak kullanılan kabuğu. Latincesi:
Cinnamonum dur.
60. Kizbere: Küzbere, Kuzbere, Kuzbüre, Kinzi, Aş otu, Kişnic,
Kişnit ve Kişniş de denir. Maydonozgiller familyasından Haziran-
Ağustos ayları arasında pembe, beyaz renkli çiçekler açan, 30-50
cm boyunda, oldukça fena kokulu, bir yıllık otsu bitki. Nemli çayır
ve sırtlarda yetişir. Yaprakları açık yeşil, renkli ve tüylüdür.
Meyveleri baharat olarak kullanılır. Veya üzeri şeker ile kaplanarak
Kişniş şekeri yapılır. Yaprakları yemeklere koku vermek için
kullanılır. Latincesi: Coriandrum sativum dur.
61. Kust: Buhuru Meryem adlı bitkinin köküne Kust veya
Topalak denir. Latince ismi: Ramnus Chlorophorus.
62. Kutune: Pamuk ve Penbe de denir. Ebegümeci gillerden,
koza şeklinde meyvesi yatak, yorgan vb. doldurmakta ve iplik
yapımında kullanılan bitki. Bu bitkinin kozasından elde edilerek
işlenen lifler. Bilimsel ismi: Gossypıum.
63. Kübabe: Kuyruklu biber, Kebabiye, Hint biberi ve Habbül
aruz da denir. Endenozya da yetişen bir karabiber türünün
kurutulmuş meyvesi. Bu meyvenin 6-8 mm. uzunluğunda bir sapı
vardır. Bu yüzden Kuyruklu biber denmiştir. Latincesi: Piper
cubeba.