Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Okręty współczesne<br />
Model koncepcji lekkiego lotniskowca.<br />
Tomasz Szulc<br />
Okręty i systemy morskie<br />
na forum Armija 2018<br />
Forum Armija, organizowane w Rosji<br />
od 2014 r., jest przede wszystkim okazją<br />
do prezentacji sprzętu dla wojsk<br />
lądowych. Ma jednak ekspozycję<br />
lotniczą: część śmigłowców można<br />
zobaczyć na głównym terenie wystawowym<br />
w podmoskiewskim Parku<br />
Patriot, samoloty są prezentowane na<br />
lotnisku w nieodległej Kubince, a pokazy<br />
powietrzne, włącznie z ostrymi<br />
strzelaniami, odbywają się nad poligonem<br />
w Ałabino. Większy problem<br />
przedstawia prezentacja osiągnięć<br />
i propozycji przemysłu okrętowego.<br />
Formalnie Armija odbywa się i w innych<br />
miastach Rosji, także w Petersburgu,<br />
Władywostoku i Siewieromorsku,<br />
czyli w bazach Wojenno-Morskowo<br />
Fłota (WMF), ale „waga” tych pokazów<br />
jest znacznie mniejsza niż imprezy<br />
centralnej. Niezależnie od tego, także<br />
w rozległych halach Patriota były prezentowane<br />
osiągnięcia przemysłu<br />
stoczniowego. W minionym roku służyła<br />
temu oddzielna hala, opatrzona logiem<br />
holdingu stoczniowego – OSK (Obiedinionna<br />
Sudostroitielnaja Kompania).<br />
Znalazły się w niej wyłącznie modele<br />
okrętów, podczas gdy niektóre wzory<br />
ich uzbrojenia i wyposażenia demonstrowano<br />
na innych stoiskach.<br />
Okręty głównych klas<br />
Dla porządku należy<br />
zacząć od koncepcji największych<br />
okrętów. Kolejny<br />
raz pokazano model<br />
lotniskowca. Tym razem miałaby to<br />
być „lekka jednostka wielozadaniowa”<br />
o wyporności tylko 44 000 t (poprzedni<br />
miał 95 000 t). W porównaniu z wcześniejszą<br />
konfiguracją zmiany są znaczące:<br />
zrezygnowano z dwóch nadbudówek,<br />
na podobieństwo HMS Queen Elizabeth,<br />
uproszczono obrys pokładu startowego,<br />
który jest niemal symetryczny, a „przeciwwagę”<br />
dla skośnego pokładu startowego<br />
stanowi rozbudowane stanowisko<br />
dla samolotów obok nadbudówki.<br />
W jednym z wariantów projektu możliwe<br />
ma być nawet przetaczanie samolotów<br />
za nią. Gabaryty pokładu są<br />
w związku z tym nietypowe – 304x78 m<br />
(w poprzedniej inkarnacji – 330x42).<br />
Hangary miałyby pomieścić 46 samolotów<br />
i śmigłowców (poprzednio – 65).<br />
Wymienia się Su-33 (obecnie wycofywane,<br />
a więc na pewno nie doczekają<br />
nowego okrętu), MiG-29KR i Ka-27, ale<br />
docelowo miałyby to być nieco większe<br />
Su-57K i Ka-40. Otwarta pozostaje kwestia<br />
pokładowych samolotów wczesnego<br />
ostrzegania, gdyż takowych obecnie<br />
w Rosji nawet się nie projektuje. Także<br />
wizja użycia dużych bezzałogowców<br />
jest dość abstrakcyjna w kontekście<br />
braku doświadczeń z maszynami<br />
bazowania lądowego o podobnej<br />
wielkości.<br />
Koncepcja lotniskowca jest doskonałym<br />
przykładem współzależności<br />
prac rozwojowych,<br />
prowadzonych w interesie<br />
różnych zamawiających. Dla<br />
przyszłości rosyjskiego lotniskowca<br />
najważniejsze jest<br />
jednak co innego: jest to<br />
oferta petersburskiego<br />
Państwowego Centrum<br />
Naukowego im. Kryłowa, czyli instytucji<br />
naukowo-badawczej. Nie firmuje jej<br />
żadne z renomowanych biur konstrukcyjnych,<br />
ani żadna z dużych stoczni.<br />
Oznacza to, że w przypadku autentycznego<br />
zainteresowania (i finansowania)<br />
ze strony Ministerstwa Obrony FR, trzeba<br />
by taki okręt najpierw zaprojektować,<br />
potem zorganizować sieć kooperantów,<br />
a dopiero potem rozpocząć budowę.<br />
Na dodatek żadna z rosyjskich stoczni<br />
nie jest obecnie w stanie zbudować tak<br />
dużej i skomplikowanej jednostki. Tę<br />
opinię potwierdzają choćby nieustające<br />
problemy ze znacznie mniejszymi lodołamaczami<br />
atomowymi nowej generacji.<br />
A więc do rozpoczęcia budowy konieczne<br />
byłyby ogromne i czasochłonne inwestycje<br />
w infrastrukturę. Odpowiednio<br />
duży suchy dok (480x114 m) zaczęto dopiero<br />
budować w stoczni Zwiezda (Bolszoj<br />
Kamień, Primorskij Kraj na Dalekim<br />
Wschodzie), ale oficjalnie ma on pracować<br />
wyłącznie dla przemysłu naftowego.<br />
Gdyby więc decyzja o budowie zapadła<br />
dziś, to okręt wszedłby do służby<br />
za kilkanaście lat, a w pojedynkę i tak nie<br />
zmieniłby równowagi sił na oceanach.<br />
Druga koncepcja pochodząca z tego<br />
samego źródła, czyli Centrum im. Kryłowa,<br />
to wielki niszczyciel proj. 23560<br />
Lider, w tym roku nazwany Szkwał. Także<br />
w jego przypadku można powtórzyć<br />
wszystkie zastrzeżenia, dotyczące<br />
wspomnianego lotniskowca z tą jedynie<br />
różnicą, że okręt tej wielkości dałoby się<br />
zbudować z wykorzystaniem istniejącego<br />
obecnie zaplecza stoczniowego.<br />
Jednostki tej klasy trzeba by jednak produkować<br />
seryjnie – gdyby WMF chciał<br />
choćby odtworzyć potencjał radziecki<br />
z końca lat 80. ub.w., to musiałoby ich<br />
powstać co najmniej kilkanaście. Przy<br />
Wielki niszczyciel projektu 23560 Szkwał...<br />
10 luty <strong>2019</strong> MORZE
Change language