You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NE KUADRIN E JUBILEUT TE MADH TE 100 VJETORIT TE SHPALLJES SE PAVARESISE<br />
Lek Pervizi<br />
JUBILEU I MADH<br />
I PAVARESISE<br />
në faqet e revistës<br />
Kuq e Zi<br />
Hyrje<br />
Revista Kuq e Zi do t‟i kushtojë faqet e<br />
saj ngjarjës së madhe historike të shpalljës së<br />
Pavarësisë në 100 vjetorin e saj, ku një vend të<br />
randësishëm zen Rilindja Kombëtare. Revista do<br />
të pasunohet me materiale shkrimore e<br />
fotografike ku nuk do të mungojnë edhe<br />
dokumentë, dëshmi e kujtime. Do të ndiqet një<br />
hulli kronologjike sa ma afërt dhe e saktë ndaj<br />
ngjarjëve, ku do të paraqiten në naltësinë e<br />
meritueshme disa figura patriotësh e luftëtarësh<br />
që u anashkaluen dhe u mohuen gjatë kohës së<br />
diktaturës komuniste, sepse historianët me<br />
Akademinë në krye, ishin t‟angazhuem me i thuer<br />
levdata sistemit totalitar bolshevik në dam të<br />
historisë së mirëfilltë të Kombit Shqiptar.<br />
Përjashtimi nga faqet e historisë i një radhë<br />
atdhetarësh që ia kishin kushtue jetën e<br />
veprimtarinë çeshtjës kombëtare shqiptare, asht<br />
një nga aktet me te turpshme të regjimit<br />
komunist dhe të Akademisë dhe historianëve të<br />
saj. Tashti po ka përpjekje nga shumë shqiptarë<br />
të ditun e të ndërshëm që po mundohën ta sjellin<br />
historinë në binarët e saj. Urojmë që kjo punë të<br />
vazhdojë e pandalshme e t”arrijë qëllimin e saj.<br />
Megjithatë ka akoma mbeturina historianësh<br />
komunistë nostalgjikë që mundohen me shti<br />
shkopij ndër rrotat për të pëngue këto përpjekje<br />
të dobishme. Por drita e së vërtetës do të<br />
triumfojë për t‟a shpërnda errësinën e<br />
pergjakshme me të cilën diktatura komuniste<br />
kishte mbulue mbarë vendin, duke ba kërdinë<br />
mbi pishtarët e ditunisë e të përparimit, mbi ata<br />
intelektualë të shquem që përbanin zemrën e<br />
mendjën e patriotizmit shqiptar.<br />
Revista Kuq e Zi, ndonse e thjestë, e vogël<br />
dhe modeste, pa ndihma, pa sponsorë, por me<br />
kurajo e shpirt shqiptarizmi, ia ka dale të jetoje 19<br />
vjet dhe shpreson ta festojë 20 vjetorin me<br />
merita, për punën e saj kushtue çeshtjës shqiptare<br />
në të gjithë fushta që ajo ka pasë mundësi të<br />
shprehët.<br />
Me rastin e 100 vjetorit ajo do t‟i kushtohet<br />
kësaj ngjarje, me aq sa ia lejojnë kondita e<br />
rrethanat, por gjithmonë me shpirt të<br />
pamposhtun atdhetarizmi.<br />
Botimi i materialeve të ndryshme kushtu<br />
Jubileut të Madh, asht një tribute nderi daj<br />
gyshëve e stërgjyshëve që iu kushtuen me mish e<br />
me shpirt, me pushkë, me penë e fjalë, me<br />
sakrifica të pallogaritshme për shporrjën e<br />
pushtuesit shekullor ottoman. Përpjekje heroike,<br />
në një kohë kur mbretnonin shregullime dhe<br />
turbullina dhe as që i binte kujt ndërmend për<br />
vendin e shqipeve. Por flaka e lirisë që nuk ishte<br />
shue qyshë nga koha heroike e Gjergj Kastriotit<br />
Skënderbeut, rrinte e ndezun në shpirtin e<br />
zemrën e shqiptarit dhe erdhi koha që ajo të<br />
shpërthejë e papërmbajtun duke i shpërda hijet e<br />
zeza të injorancës barbare otomane e duke ia<br />
kyhye nderin, larine e Pvarësinë Shqipnisë e<br />
Shqiptarve.<br />
Ngjarjet që do të rreshtojmë do të rënditen<br />
kronologjikisht, duke fillue nga idetë e para të<br />
Rilindjës Kombëtare, deri në shpalljën e<br />
Pavarësisë. Do të paraqiten jo vetm ngjarje por<br />
edhe personalitete e figura kryesore të Rilindjës,<br />
që kanë kontribue me veprimtarinë e tyne,<br />
luftarake, politike e kulturore.<br />
Kujtesë :<br />
Me folë e me e me shkrue për ditën që na<br />
solli lirine e pavarësinë, nuk mundesh mos me<br />
përmendë të kaluemën e popullit e kombit<br />
shqiptar se si marshoi në shtigjet e historisë, nga<br />
lashtësa parahistorike që ndonse duket se<br />
humbet në mjegullën e harresës, nuk rrin pa dale<br />
në pah, dhe ma e quditshmja asht se ruhet në<br />
mendjën e çdo shqiptari, si një testament I<br />
skalitun në tru. Edhe një kalama shqiptar me e<br />
pyet, të jep pergjigjen se - jemi pasardhësit e<br />
Pellazgëve. Kurse po t‟i bajsh të njejtën pyetje<br />
një “Prof. Dr. me dipllomë”, të përgjigjet, se ato<br />
janë pralla. Ndryshimi qendron se fëmija e ka të<br />
ngulitun në gen, kurse këtyne dijetarëve geni u<br />
asht fishk.<br />
Pra origjina e shqiptarve vjen nga Pellazgët<br />
duke kalue te Ilirët, pasardhësit e tyne, e në<br />
vazhdimësi deri te shqiptarët. Një ndër provar e<br />
fakte ma të sakta asht pushtimi romak i Ilirisë<br />
më 168 pr. Kr., dhe kristianizimi i ilirëve që ne<br />
shekujt e parë, që u trashëguen në shqiptarë, pa<br />
luejt vendit, po në ato troje ku banuen Pellazgët,<br />
pastaj Ilirë dhe në vazhdim Shqiptarët. Ne që<br />
jemi sot. Një ndër provat ma të forta e bindëse ,<br />
e padiskutueshme, asht ruejtja e e gjuhës<br />
pellazgjike-ilire në shqipën tone. Disa<br />
shkencëtarë shqiptarë e të huej e kanë vërtetue<br />
këtë lidhje gjuhësore, kështu që gjuha mbetët si<br />
monumenti ma i madh iidentifikimit të kombit e<br />
popullit shqiptar, si ndër ma të vjetrit në Ballkan<br />
e nò kontinentin evropian.<br />
Invadimet e barbarëve sllavë nga shekulli<br />
VI-VII, sollën ndryshiume të mëdha me<br />
shkatërrimet që ato shkatuen, duke df diegeë e<br />
shembë kishat e krishtena, kryesisht në Dardani,<br />
ku ma vonë në shek. XI, erdhën sllavet- serbë, që<br />
ishin kthye në orthodoksë (shkje), e përçudi nga<br />
dy prifta shqiptarë, shejtnit Cirili e Metodi, prej<br />
Manastiri. Por historia e huej nuk do me na i<br />
njoftë si tonët. Kòshtu ndodh kur nuk e<br />
shkruejmë historinë na vetë, ose kur e shkruejme<br />
të gabueme, për inat të njenitjetrit.<br />
Një shpresë e madhe lindi me krijimn e<br />
principatave shqiptare në shek. XI deri XV, për<br />
të cilat u bane shka kryqezatat që kaluen për<br />
shqipni të cilat ishin : e Arbnit, Skurajve, Balshaj,<br />
Topijaj, Spata, Jonima, Spani,<br />
5<br />
PASHKO VASA,<br />
(1825-1892)<br />
Komeni, Kastrioti, Muzaka, etj. Por një rrezik i<br />
madh po i vinte vendit nga Perandoria Osmane,<br />
që kishte hedhë lakminë e saj drejt Evropës, dhe<br />
kështu ajo u shfaq në tokat shqiptare, duke u<br />
ndesh në beteja të rrebta kundër principatave<br />
shqiptare, të Gjin Bue Spatës, Gjergj Arianitit,<br />
Gjergj Balshëe, e së fundi Gjon Kastriotit, të cilin<br />
Sullan Mehmeti I e mundi dhe imori peng katër<br />
djemtë, ndër to Gjergjin e vigël, që do bahej një<br />
Gjergj i Madh, Skënderbeu. Si e qyshë dihet.<br />
Gjergj Kastrioti arriti të shkëputët prej Sulltan<br />
Muratit II, dhe të rimarrë principatën e t‟atit e u<br />
kthey ne Krujë, ku i hoqi flamujt turq e vendosi<br />
flamurin e tij të kuq me shgabën dykrenbare të<br />
zezë në mes, flamuri ynë kombëtar. 25 vjet jetoi<br />
Kryetrimi me 25 beteja të fitueme kundër fuqisë<br />
osmane. Me vdekjen e tij qëndresa shqiptare<br />
mori fund dhe Shqipnia u pushtue nga turqit, me<br />
hekur e zjarr dhe krime emasakra të shëmtueme<br />
që e mbajtën nën sudim katër shekuj. Shqiptarët<br />
nuk arritën të ngrihen kundra, veç sporadikisht e<br />
me krahina, pa sukses, e me shkatërrime të<br />
mëdha. Me terror dhe me privilegje një pjesë e<br />
popullisë u detyrue me u kthye myslimane. Pjesa<br />
tjetër mbajtën fenë kristiane 1600 vjeçare të të<br />
parëve. Kjo ndasi do të dilte e damshme për<br />
zhvillimet e metejshme të historisë së shqiptarve.<br />
Periudha e turkisë, siç thamë katër<br />
shekullore, i pllakosi Shqipninë dhe shqiptarë në<br />
erresinën ma të zezë t‟injorancës. U ndalue<br />
mësimi I gjuhë shqipe rreptësisht, deri me<br />
denime kapitale. U ndalue çdo kërkim e zbulim<br />
artkeologjik, që të mos dilta madhëshua e<br />
qytetërimeve të vjetra pellazgo-ilire, që të<br />
humbte e kaluemja e lavdishme e shqiptarve.<br />
Vendi mbeti i izoluem nga Evropa për ato katër<br />
shekuj. U ndalue çdo botim shqip, dhe gjithe<br />
librat që kishin arritë të botohen, nga Buzuku,<br />
Budi e Bogdani, ku u gjetën u dogjën. Me mija<br />
fëmije, si dhe vajza të reja e djem te ri, u morën<br />
dhe u shitën si skllavë në turki e vendet arabe.
Change language