Fachowy Elektryk 4/2018
Koniec wakacji, początek jesieni, to czas powrotu do codziennego rytmu pracy.
Na rozgrzewkę proponujemy wyjazd do Bielska-Białej, na coroczne targi Energetab. Ta największa w Polsce impreza targowa dla branży elektrycznej i energetycznej, przyciąga specjalistów licznymi konferencjami, szkoleniami, prezentacją produktów oraz niestandardowymi wydarzeniami. Jedną z takich atrakcji mogą okazać się Mistrzostwa Elektroinstalatorów w montażu osprzętu Movion. Nasza redakcja objęła je patronatem medialnym, w związku z czym również będziemy tam obecni. Jako wstęp do zgłębiania oferty targowej pod Szyndzielnią zachęcam do lektury najnowszego numeru Fachowego Elektryka.
Widząc duże zainteresowanie tematem elektromobilności, wracamy do zagadnień związanych z transportem EV. Oprócz tego na naszych łamach znajdziecie dużo, mam nadzieję, inspirujących informacji na temat
produktów niezbędnych w codziennej pracy.
Małgorzata Dobień
redaktor naczelna
Koniec wakacji, początek jesieni, to czas powrotu do codziennego rytmu pracy.
Na rozgrzewkę proponujemy wyjazd do Bielska-Białej, na coroczne targi Energetab. Ta największa w Polsce impreza targowa dla branży elektrycznej i energetycznej, przyciąga specjalistów licznymi konferencjami, szkoleniami, prezentacją produktów oraz niestandardowymi wydarzeniami. Jedną z takich atrakcji mogą okazać się Mistrzostwa Elektroinstalatorów w montażu osprzętu Movion. Nasza redakcja objęła je patronatem medialnym, w związku z czym również będziemy tam obecni. Jako wstęp do zgłębiania oferty targowej pod Szyndzielnią zachęcam do lektury najnowszego numeru Fachowego Elektryka.
Widząc duże zainteresowanie tematem elektromobilności, wracamy do zagadnień związanych z transportem EV. Oprócz tego na naszych łamach znajdziecie dużo, mam nadzieję, inspirujących informacji na temat
produktów niezbędnych w codziennej pracy.
Małgorzata Dobień
redaktor naczelna
E-MOBILITY Fachowego Elektryka wymiarom, niższej masie i wysokiej niezawodności, koszty serwisowe spadną o 60-80%. Analiza użytkowania samochodu Chevrolet Bolt pokazała, że pojazd jest prawie bezobsługowy. W czasie życia wymienia się znacznie mniej części, nie ma potrzeby regularnych serwisów, wymian płynów (np. oleju silnikowego), wymian filtrów i katalizatorów w układzie paliwa i wydechu, kontroli i regulacji rozrządu, kontroli wycieków i naprawy silników, sprzęgieł i kół dwumasowych, sprężarek, układ chłodzenia silnika jest prostszy (w niektórych modelach zbędny). Hamowanie odzyskowe ogranicza zużycie tarcz i klocków hamulcowych. • Korzyści dla gospodarki. Po rozpowszechnieniu się pojazdów EV spodziewane jest dobowe wyrównanie poboru mocy, wielu użytkowników będzie ładować pojazdy w nocy. Wiele pojazdów będzie podłączonych do sieci również w dzień, i w przypadku gwałtownego zapotrzebowania mogą służyć jako awaryjne źródła energii. To będzie praktyczny sposób stabilizacji systemu energetycznego uzyskany niejako „przy okazji”. Energia elektryczna jest wytwarzana w Polsce i Europie, jest diametralnie mniej zależna od cen ropy, jest też mniej zależna od wydarzeń międzynarodowych. Oznacza to uniezależnienie od importu ropy, przez to poprawę bezpieczeństwa energetycznego kraju. Fot. 8. EV = zero emission W trakcie eksploatacji pojazd w pełni elektryczny nie zużywa paliwa i nie emituje żadnych spalin. Dla porównania wartości emisji dla 4 wariantów (pojazd segmentu C, dane producentów pojazdów, wartości średnie, jazda w mieście): • EV samochód elektryczny 204 KM: 0 benzyny, 0 g CO 2 • PHEV samochód hybrydowy Plug-In 1,8 l/122 KM/Euro6: 1,2 l benz. /100 km, 28 g CO 2 /km • HEV samochód hybrydowy 1,8 l/136 KM/Euro6: 3,5l benz./100 km, 79 g CO 2 /km • ICE samochód spalinowy 1,6 l/132 KM/Euro6: 5,6l benz./100 km, 129 g CO 2 /km Stanowiska ładowania EV w centrum handlowym w USA. źródło: https://commons. wikimedia.org/wiki/File:EV_charging_stations_Arlington_08_2017_5219.jpg Bezpieczeństwo dla środowiska Dziś jeszcze wytwarzanie baterii jest dość obciążające dla środowiska. Jednak zdecydowanie efektywniej kontroluje się zanieczyszczenia w dużych zakładach przemysłowych, zarówno przy produkcji chemicznej (ogniwa) jak też w elektrowniach (produkcja energii). Instalowana jest rozbudowana aparatura oczyszczająca o skuteczności nieporównywalnie większej niż w 1,2 miliarda silników spalinowych w samochodach na całym świecie. Analizując sytuację całościowo, użytkowanie EV jest znacznie bardziej przyjazne dla środowiska. Wiele krajów opracowało system ulg przy zakupie i użytkowaniu EV. Polacy są społeczeństwem wysoko świadomym Fot. 9. Region Elektromobility Poland S.A. Konkurs polski samochód elektryczny, projekty finałowe 2025: ilość pojazdów w mln szt. % mikro HEV (*) % HEV (hybryda) % PHEV (plug-in) % EV (pełny el.) Suma xEV Suma ICE (spalinowe) Zach. Europa 15 mln 25% 7% 5% 10% 47% 53% USA 15 mln 3% 5% 4% 2% 14% 86% Chiny 35 mln 5% 2% 6% 20% 33% 67% Japonia 5 mln 2% 30% 3% 2% 37% 63% Reszta świata 33 mln 3% 4% 1% 2% 10% 90% SUMY 103 mln 7% 5% 4% 9% 25% 75% Scenariusz optymistyczny sprzedaży pojazdów EV w roku 2025. Źródłó danych: konferencja AABC 2018 w Mainz, Niemcy. (*) mikro HEV – rozszerzony system Start-Stop 48V 16 Fachowy Elektryk 4 • 2018
E-MOBILITY Fachowego Elektryka Fot. 10. Rozwój rynku zasilania wg ilości energii wykorzystanych akumulatorów Li-Ion: od 2GWh w 2000 do 120GWh w 2017. Źródło: AVICEN- NE Energy 2018 kwestii środowiskowych oraz korzyści z użytkowania EV. Ponad połowa Polaków zgadza się z tym, że transport niskoemisyjny pozwoli ograniczyć zanieczyszczenie w miastach. Około 30% osób uważa EV za mniej awaryjne i czystsze dla środowiska. W sumie aż 90% osób deklaruje gotowość używania EV, ale tylko 10% deklaruje chęć ich zakupu. Są po temu 3 główne powody: za mały zasięg jazdy, proces ładowania (dostępność infrastruktury i czas) oraz oczywiście koszt zakupu (przy braku zachęt od państwa). Polskie ministerstwo gospodarki również podjęło działania w kierunku promowania EV. Koncerny energetyczne powołały do życia firmę Electromobility Poland S.A., wspólnie z instytutem PIMOT rozpisano konkurs na projekt miejskiego pojazdu elektrycznego, rozpoczęto przedsięwzięcia gospodarcze z udziałem firm energetycznych i przemysłu w celu industrializacji projektu i uruchomienia konkurencyjnej rynkowo produkcji pojazdu oraz infrastruktury ładowania. Niestety, nie ma pewności w którą stronę pójdzie program budowy polskiego pojazdu EV. Czy pojazd stworzy Electromobility Poland, czy jak donosi prasa, będzie to Grupa LOTOS? Miejmy nadzieję, że prototypy powstaną zgodnie z planem w roku 2019. Wnioski Społeczeństwo jest ciekawe pojazdów elektrycznych, ale też świadome i zainteresowane korzyściami z EV – jest to nowinka technologiczna, są przyjazne dla środowiskowa i tańsze w eksploatacji. Oczywiście istnieją ograniczenia w upowszechnieniu się pojazdów elektrycznych: zasięg jazdy, proces ładowania (dostępność infrastruktury i czas ładowania), wysoki koszt zakupu / brak systemu zachęt od państwa, niezbyt rozbudowana oferta pojazdów i obawy użytkowników o pewną niedojrzałość technologii, możliwe trudności serwisowe. Z drugiej strony trend wydaje się ugruntowany. Po trudnościach z silnikami diesla, największy światowy producent samochodów, koncern VW, bardzo poważnie inwestuje w elektromobilność, mówimy tu o skali 50 miliardów dolarów w okresie kilku lat (około 40% budżetu Państwa Polskiego na 2018). Podobnie czynią pozostali producenci samochodów, na razie jeszcze w mniejszej skali. Znakomity marketing ma marka Tesla z USA, która zaczęła w roku 2012 dużym Fot. 11. Źródło: materiały Groupe Renault na konferencji AABC 2018 w Mainz, Niemcy Fachowy Elektryk 4 • 2018 17
- Page 1 and 2: 4/2018 Temat numeru: Sierpieή 2018
- Page 3 and 4: hgschmitz.de Gira E2 Stal szlachetn
- Page 6 and 7: Fot.: IMMARI TEMAT NUMERU Transport
- Page 8 and 9: AKTUALNOŚCI Fachowego Elektryka El
- Page 10 and 11: AKTUALNOŚCI Fachowego Elektryka Pr
- Page 12: PRODUKTY Fachowego Elektryka NOWOŚ
- Page 15 and 16: E-MOBILITY Fachowego Elektryka Fot.
- Page 17: E-MOBILITY Fachowego Elektryka Fot.
- Page 21 and 22: E-MOBILITY Fachowego Elektryka PROM
- Page 23 and 24: E-MOBILITY Fachowego Elektryka lacj
- Page 25 and 26: E-MOBILITY Fachowego Elektryka o gr
- Page 27 and 28: E-MOBILITY Fachowego Elektryka słu
- Page 29 and 30: INSTALACJE Fotowoltaiczne PROMOCJA
- Page 31 and 32: INSTALACJE Fotowoltaiczne INSTALACJ
- Page 33 and 34: INSTALACJE Fachowego Elektryka Fot.
- Page 35 and 36: INSTALACJE Fachowego Elektryka Fot.
- Page 38 and 39: INSTALACJE Fachowego Elektryka Pusz
- Page 40 and 41: INSTALACJE Fachowego Elektryka musz
- Page 42 and 43: INSTALACJE Fachowego Elektryka Obud
- Page 44 and 45: ROZDZIELNICE ELEKTRYCZNE Rozdzielni
- Page 46 and 47: OSPRZĘT elektroinstalacyjny Nowoś
- Page 48 and 49: OSPRZĘT elektroinstalacyjny MOWION
- Page 50 and 51: OZNAKOWANIE instalacji Przenośne d
- Page 52 and 53: OZNAKOWANIE instalacji Fot. 2. Budo
- Page 54 and 55: OZNAKOWANIE Instalacji Letatwin LM-
- Page 56 and 57: OZNAKOWANIE Instalacji Fot. 4. Prof
- Page 58 and 59: PRODUKTY Fachowego Elektryka Osprz
- Page 60 and 61: PRODUKTY Fachowego Elektryka Nowe z
- Page 62 and 63: PRODUKTY Fachowego Elektryka Przyci
- Page 64 and 65: PRODUKTY Fachowego Elektryka MASTER
- Page 66 and 67: PRODUKTY Fachowego Elektryka Uniwer
E-MOBILITY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
wymiarom, niższej masie i wysokiej<br />
niezawodności, koszty serwisowe<br />
spadną o 60-80%. Analiza użytkowania<br />
samochodu Chevrolet Bolt pokazała,<br />
że pojazd jest prawie bezobsługowy.<br />
W czasie życia wymienia się znacznie<br />
mniej części, nie ma potrzeby regularnych<br />
serwisów, wymian płynów (np.<br />
oleju silnikowego), wymian filtrów<br />
i katalizatorów w układzie paliwa<br />
i wydechu, kontroli i regulacji rozrządu,<br />
kontroli wycieków i naprawy silników,<br />
sprzęgieł i kół dwumasowych,<br />
sprężarek, układ chłodzenia silnika jest<br />
prostszy (w niektórych modelach zbędny).<br />
Hamowanie odzyskowe ogranicza<br />
zużycie tarcz i klocków hamulcowych.<br />
• Korzyści dla gospodarki. Po rozpowszechnieniu<br />
się pojazdów EV spodziewane<br />
jest dobowe wyrównanie<br />
poboru mocy, wielu użytkowników<br />
będzie ładować pojazdy w nocy. Wiele<br />
pojazdów będzie podłączonych do<br />
sieci również w dzień, i w przypadku<br />
gwałtownego zapotrzebowania mogą<br />
służyć jako awaryjne źródła energii.<br />
To będzie praktyczny sposób stabilizacji<br />
systemu energetycznego uzyskany<br />
niejako „przy okazji”. Energia<br />
elektryczna jest wytwarzana w Polsce<br />
i Europie, jest diametralnie mniej zależna<br />
od cen ropy, jest też mniej zależna<br />
od wydarzeń międzynarodowych.<br />
Oznacza to uniezależnienie od importu<br />
ropy, przez to poprawę bezpieczeństwa<br />
energetycznego kraju.<br />
Fot. 8.<br />
EV = zero emission<br />
W trakcie eksploatacji pojazd w pełni elektryczny nie zużywa paliwa<br />
i nie emituje żadnych spalin. Dla porównania wartości emisji dla 4 wariantów<br />
(pojazd segmentu C, dane producentów pojazdów, wartości<br />
średnie, jazda w mieście):<br />
• EV samochód elektryczny 204 KM: 0 benzyny, 0 g CO 2<br />
• PHEV samochód hybrydowy Plug-In 1,8 l/122 KM/Euro6: 1,2 l benz.<br />
/100 km, 28 g CO 2 /km<br />
• HEV samochód hybrydowy 1,8 l/136 KM/Euro6: 3,5l benz./100 km,<br />
79 g CO 2 /km<br />
• ICE samochód spalinowy 1,6 l/132 KM/Euro6: 5,6l benz./100 km,<br />
129 g CO 2 /km<br />
Stanowiska ładowania EV w centrum handlowym w USA. źródło: https://commons.<br />
wikimedia.org/wiki/File:EV_charging_stations_Arlington_08_2017_5219.jpg<br />
Bezpieczeństwo dla środowiska<br />
Dziś jeszcze wytwarzanie baterii jest<br />
dość obciążające dla środowiska. Jednak<br />
zdecydowanie efektywniej kontroluje się<br />
zanieczyszczenia w dużych zakładach<br />
przemysłowych, zarówno przy produkcji<br />
chemicznej (ogniwa) jak też w elektrowniach<br />
(produkcja energii). Instalowana<br />
jest rozbudowana aparatura oczyszczająca<br />
o skuteczności nieporównywalnie większej<br />
niż w 1,2 miliarda silników spalinowych<br />
w samochodach na całym świecie.<br />
Analizując sytuację całościowo, użytkowanie<br />
EV jest znacznie bardziej przyjazne<br />
dla środowiska.<br />
Wiele krajów opracowało system ulg<br />
przy zakupie i użytkowaniu EV. Polacy<br />
są społeczeństwem wysoko świadomym<br />
Fot. 9.<br />
Region<br />
Elektromobility Poland S.A. Konkurs polski samochód elektryczny, projekty finałowe<br />
2025: ilość<br />
pojazdów<br />
w mln szt.<br />
% mikro<br />
HEV (*)<br />
% HEV<br />
(hybryda)<br />
% PHEV<br />
(plug-in)<br />
% EV<br />
(pełny el.)<br />
Suma xEV<br />
Suma ICE<br />
(spalinowe)<br />
Zach.<br />
Europa<br />
15 mln 25% 7% 5% 10% 47% 53%<br />
USA 15 mln 3% 5% 4% 2% 14% 86%<br />
Chiny 35 mln 5% 2% 6% 20% 33% 67%<br />
Japonia 5 mln 2% 30% 3% 2% 37% 63%<br />
Reszta<br />
świata<br />
33 mln 3% 4% 1% 2% 10% 90%<br />
SUMY 103 mln 7% 5% 4% 9% 25% 75%<br />
Scenariusz optymistyczny sprzedaży pojazdów EV w roku 2025. Źródłó danych: konferencja AABC <strong>2018</strong><br />
w Mainz, Niemcy. (*) mikro HEV – rozszerzony system Start-Stop 48V<br />
16 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4 • <strong>2018</strong>