KILIMO CHA VITUNGUU MAJI - The 4-H Global Knowledge Center
KILIMO CHA VITUNGUU MAJI - The 4-H Global Knowledge Center
KILIMO CHA VITUNGUU MAJI - The 4-H Global Knowledge Center
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kupandikiza vitunguu shambani<br />
Miche hupandikizwa inapokuwa na urefu wa sentimita 15 na unene<br />
1 /2 au 3 /4 ya penseli kwenye shina. Miche hii huwa imetimiza umri<br />
kati ya wiki 7 hadi 9 kulingana na matunzo. Miche inapandikizwa<br />
kwenye nafasi ya upana wa sentimita 20 hadi 30 na nafasi ndani ya<br />
mstari ni sentimita 10 hadi 15.<br />
Kuandaa shamba<br />
Kabla ya kupandikiza udongo utifuliwe vizuri na majani yaondolewe<br />
kabisa. Kisha matuta au majaruba hutengenezwa ili kurahisisha<br />
umwagiliaji.<br />
Mbolea<br />
Vitunguu maji vinamahitaji makubwa ya rutuba ya udongo. Hukua<br />
vizuri vinapopata samadi ya kutosha kiasi cha tani 25 hadi 40. Kwa<br />
hekta. Mbolea isambazwe shambani baada ya kupandikiza, lakini ni<br />
vizuri zaidi kama ikichanganywa kwenye udongo kabla ya<br />
kupandikiza. Kwa kuzingatia mazao ya tani 18 kwa hekta, vitunguu<br />
huchukua kutoka katika udongo, kiasi cha wastani wa kilo 66, 11 na<br />
70 za virutubisho aina ya Nitrojeni, Fosiforasi na Potasiam.<br />
Hivyo kiasi cha mbolea kinachopendekezwa ni kilo 450 hadi 565 za<br />
mbolea ya NPK (10-10-20) kwa hekta. Mbolea huwekwa siku 7 hadi<br />
10 kabla ya kupandikiza. Kisha, inapendekezwa kuweka kiasi cha<br />
kilo 13 hadi 18 za Nitrojeni baada ya wiki tatu hadi nne, ili kuongeza<br />
ukuaji wa mimea. Upungufu wa kirutubisho cha Nitrojeni<br />
unaharakisha ukomaaji na unapunguza ukubwa wa kitunguu.<br />
Kirutubisho hiki kikizidi kupita kiasi huongeza ukubwa wa kitunguu<br />
na unene wa shingo ya kitunguu, tabia ambayo upunguza ubora.<br />
Umwagiliaji:<br />
Umwagiliaji mzuri unahitajika ili kupata vitunguu bora. Umwagiliaji<br />
wa maji yanayokwenda chini kiasi cha sentimeta moja au zaidi kwa<br />
wiki ni mzuri kwa kupata vitunguu vikubwa. Epuka umwagiliaji<br />
kupita kiasi au pungufu kwani hali hii huweza kusababisha<br />
mipasuko.<br />
Udhibiti wa magugu<br />
Ukuaji na mavuno yanaathirika sana endapo magugu hayatadhibitiwa<br />
mapema. Magugu yanadhibitiwa kwa kutumia madawa ama jembe<br />
dogo la mkono. Wakati mwingine ni mchanganyiko wa madawa,<br />
jembe la mkono na kungolea kwa mkono.<br />
Udhibiti wa magonjwa<br />
1. Ugonjwa wa doa la pinki (Purple blotch)<br />
Uanza kama doa dogo linalozama ndani ya jani na kisha<br />
linaongezeka ukubwa na kufanya rangi ya pinki. Kiini cha ugonjwa<br />
huu huanzia kwenye mbegu na pia hubaki kwenye maozo ya majani<br />
ya vitunguu. Aina ya Red Creole inaonyesha kutoshambuliwa sana<br />
na ugonjwa huu.<br />
Ugonjwa wa doa la pinki<br />
Kuoza kwa kitunguu