KILIMO CHA VITUNGUU MAJI - The 4-H Global Knowledge Center
KILIMO CHA VITUNGUU MAJI - The 4-H Global Knowledge Center
KILIMO CHA VITUNGUU MAJI - The 4-H Global Knowledge Center
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hali ya hewa<br />
Hali ya hewa ifaayo ni ile ya ubaridi wastani. Joto linalohitajika ni<br />
kati ya nyuzi joto 13 hadi 24°C ingawa kwa miche iliyoko kwenye<br />
kitalu joto zuri ni la nyuzi 20 hadi 25°C. Joto la juu hufanikisha<br />
utengenezaji wa kitunguu na ukaukaji.<br />
Aina ya Vitunguu maji<br />
Kuna aina nyingi ya vitunguu maji. Aina hizi zinaweza<br />
kutofautishwa kulingana na:<br />
(i) rangi ya ganda la nje la kitunguu kilichoishavunwa;<br />
(ii) radha (utamu au ukali) wa kitunguu chenyewe;<br />
(iii) mahitaji ya mwanga katika uzaaji: kuna aina yenye kuhitaji<br />
siku fupi (mwanga wa saa 10 hadi 12 kwa siku) na aina<br />
ihitajio siku ndefu (saa 13 hadi 14 za mwanga kwa siku) ili<br />
kuweza kuweka kitunguu. Aina ya kwanza ndiyo ilimwayo<br />
katika nchi za tropic.<br />
Aina<br />
Red<br />
Creole<br />
Red<br />
Bombay<br />
Texas<br />
Grano<br />
Siku za<br />
kukomaa<br />
150<br />
Umbile<br />
la<br />
kitunguu<br />
Nusu<br />
bapa<br />
160 Duara<br />
165 Duara<br />
Rangi ya<br />
ganda<br />
Nyekundu<br />
Nyekundu<br />
angavu<br />
Njano<br />
(Kaki)<br />
Rangi ya<br />
ndani<br />
Nyekundu -<br />
kahawia<br />
Nyeupe -<br />
kahawia<br />
Nyeupe<br />
Uoteshaji miche na Upandaji<br />
Vitunguu maji huoteshwa zaidi kwa kutumia mbegu kwenye kitalu<br />
na kisha kupandikizwa shambani. Kiasi cha kilo 3.5 cha mbegu hutoa<br />
miche ya kutosha kupandikiza eneo la hekta moja ya shamba.<br />
Kusiha mbegu kwenye kitalu<br />
Mbegu zinasiwa kwenye kitalu kilichoandaliwa vizuri. Mbegu<br />
hupandwa kwenye kina cha sentimita moja kwa kumiminwa polepole<br />
kwenye mistari/mifereji iliyoandaliwa vizuri. Kisha mbegu hufukiwa<br />
kwa kunyunyizia udongo juu ya mbegu zilizoko kwenye mifereji.<br />
Mbegu huota baada ya siku 7 hadi 10. Lakini hii hutegemeana na hali<br />
ya hewa. Kwani mbegu huweza kuechelewa kuota hadi mpaka siku<br />
21 udongo unapokuwa wa baridi. Hali ya hewa ikiwa nzuri, mbegu<br />
uota mapema zaidi, hata ndani ya siku 4.