Wpływ spożycia wzbogacenego mleka modyfikownaego na zaopatrzenie organizmu w żelazo i witaminę D u dzieci w 1.- 3. roku życia

More documents

Recommendations

Info

doniesienia ze świata niki stosowanych produktów, infekcja przebyta w tygodniu poprzedzającym włączenie lub ciężka infekcja wymagająca leczenia w ciągu 2 ostatnich tygodni, szczepienie żywą szczepionką w ciągu ostatnich 2 tygodni, przyjmowanie leków przeciwrefluksowych lub przeczyszczających, hemoglobinopatie, niedokrwistość leczona w ciągu ostatnich 3 miesięcy, przetaczanie krwi w ciągu ostatniego półrocza, istotne wady wrodzone, zaburzenia chromosomalne i ciężkie choroby. Dzieci uczestniczące w badaniu losowo przydzielano do grupy interwencyjnej, otrzymującej badane, ogólnodostępne mleko modyfikowane wzbogacone w żelazo (1,2 mg/100 ml) i witaminę D (1,7 µg/100 ml), lub do grupy kontrolnej, otrzymującej mleko krowie niezawierające witaminy D i zawierające 0,02 mg żelaza/100 ml. Obydwa produkty miały podobne wartości energetyczne (50 kcal/100 ml dla wzbogacanego mleka i 46 kcal/100 ml dla mleka krowiego) i były dostarczane w sproszkowanej postaci, do przygotowania poprzez dodanie odpowiedniej ilości wody. Dane demograficzne, socjoekonomiczne i medyczne oraz te dotyczące uczęszczania do żłobka, diety i ekspozycji na słońce uczestniczących w badaniu dzieci pochodziły z kwestionariuszy wypełnianych przez rodziców podczas pierwszej wizyty. Następnie w trakcie 20 tygodni trwania interwencji rodzice prowadzili dzienniczki, w których odnotowywali spożycie badanego mleka modyfikowanego, występowanie zdarzeń niepożądanych oraz informacje dotyczące wypróżnień dziecka. Wysokość i masę ciała mierzono podczas pierwszej wizyty, w 10. tygodniu interwencji oraz podczas ostatniej wizyty. Krew pobierano bezpośrednio przed rozpoczęciem oraz bezpośrednio po zakończeniu interwencji w celu określenia stężenia ferrytyny i 25(OH)D w surowicy. Analiza intention-to-treat, uwzględniająca wszystkich uczestników badania, u których były dostępne wystarczające dane, niezależnie od tego, czy stosowali się do zaleceń badaczy, czy nie, wykazała, że różnica zmiany stężenia ferrytyny w surowicy w stosunku do stężenia wyjściowego pomiędzy grupami wynosiła +6,6 µg/l (95% CI 1,4-11,7; p = 0,013). Szacowana średnia zmiana stężenia ferrytyny w stosunku do wartości przed przystąpieniem do badania [± błąd standardowy średniej (ang. standard error of the mean, SEM)] wynosiła +1,7 ± 2,4 µg/l dla grupy otrzymującej wzbogacane mleko modyfikowane oraz -4,9 ± 2,2 µg/l dla grupy kontrolnej. Największy wzrost stężenia ferrytyny w surowicy stwierdzono u dzieci spożywających > 500 ml mleka modyfikowanego/dobę, tj. +11,2 µg/l (95% CI 1,8-20,6). Spożywanie wzbogacanego mleka modyfikowanego wiązało się z mniejszym prawdopodobieństwem występowania niedoboru żelaza, definiowanego jako stężenie ferrytyny < 12 µg/l, po zakończeniu interwencji − iloraz szans (ang. odds ratio, OR) wynosił 0,42 (95% CI 0,18-0,95; p = 0,036). Niedokrwistość w momencie włączenia do badania występowała u 23 dzieci z grupy interwencyjnej i u 37 z grupy kontrolnej. Po 20 tygodniach interwencji zbyt niskie stężenie hemoglobiny stwierdzono u 4 i 13 dzieci − odpowiednio z grupy interwencyjnej i kontrolnej (p = 0,021). Równocześnie nie odnotowano istotnych różnic pomiędzy grupami w średniej zmianie stężenia hemoglobiny w stosunku do wartości wyjściowych. Różnica pomiędzy grupami w stężeniu 25(OH)D w surowicy, wyliczona na podstawie analizy intention-to-treat, po zakończeniu interwencji w stosunku do wartości wyjściowych wynosiła +16,4 nmol/l (95% CI 9,5-21,4; p < 0,001). Szacowana średnia (± SEM) zmiana wynosiła +9,2 ± 2,8 nmol/l dla dzieci otrzymujących mleko modyfikowane i -7,2 ± 2,5 nmol/l dla grupy kontrolnej. Największy wzrost stężenia 25(OH)D w surowicy odnotowano u dzieci spożywających > 500 ml mleka modyfikowanego/dobę, tj. +18,1 nmol/l (95% CI 3,0-33,2). Spożywanie wzbogacanego mleka modyfikowanego wiązało się z mniejszym prawdopodobieństwem występowania po zakończeniu interwencji niedoboru witaminy D, definiowanego jako stężenie 25(OH)D < 50 nmol/l (OR 0,22; 95% CI 0,01-0,51; p < 0,001). Zaobserwowane efekty występowały i były większe w przypadku analizy per-protocol, uwzględniającej uczestników dobrze przestrzegających zaleceń dotyczących spożywania mleka. Nie stwierdzono występowania różnic pomiędzy grupami w częstości i dotkliwości zdarzeń niepożądanych. Spośród 939 odnotowanych zdarzeń 33 uznano za potencjalnie związane z badanym produktem – większość z nich stanowiły dolegliwości ze strony układu pokarmowego. W grupie interwencyjnej wystąpiło 30 epizodów biegunki u 26 badanych (17%), natomiast w grupie kontrolnej 17 epizodów u 14 dzieci (9,2%) (p = 0,06). W obu grupach w większo ści przypadków dolegliwości stwierdzano w 1. tygodniu interwencji, a czas trwania biegunki nie przekraczał 5 dni. Nie stwierdzono również występowania istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupami w rozwoju fizycznym, ocenianym na podstawie danych antropometrycznych. Podsumowując, stosowanie wzbogacanego w mikroskładniki mleka modyfikowanego zamiast mleka krowiego pozwala utrzymać prawidłowe stężenie żelaza i poprawia zaopatrzenie organizmu w witaminę D u dzieci między 1. a 3. r.ż. lek. Jędrzej Sarnecki jedrzej.sarnecki@standardy.pl 4 STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA • 2017 • T. 14 • 35-36
doniesienia ze świata Komentarz do artykułu „Wpływ spożycia wzbogacanego mleka modyfikowanego na zaopatrzenie organizmu w żelazo i witaminę D u dzieci w 1.-3. roku życia” Comment on the article “The effect of fortified milk formula consumption on the iron and vitamin D status in children aged 1 to 3” Piotr Socha¹, Anna Dobrzańska² ¹ Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa ² Klinika Neonatologii, Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa Żywność dla dzieci w wieku 1-3 lata stanowi obecnie bardzo gorący temat dyskusji ekspertów. Pediatrzy uważają okres niemowlęcy i pierwsze lata życia za szczególnie istotne z punktu widzenia odległych efektów zdrowotnych. Dlatego przykłada się tak dużą wagę do sposobu żywienia najmłodszych dzieci i dlatego żywność przeznaczona dla tej grupy wiekowej podlega osobnym regulacjom prawnym i szczególnemu nadzorowi. Ostatnio podważano potrzebę zachowania osobnej kategorii żywności dla dzieci w wieku 1-3 lata, ponieważ powszechnie uważa się, że dzieci w tym wieku otrzymują zróżnicowaną dietę dostarczającą wszystkich składników odżywczych. Z kolei za zachowaniem specjalnej kategorii żywności dla najmłodszych dzieci przemawiają nadal stwierdzane niedobory żywieniowe w krajach Europy i Ameryki Północnej. Opisywana praca przedstawia korzyści stosowania mleka wzbogacanego w żelazo i witaminę D. Badanie dostarcza wiarygodnych dowodów, ponieważ przeprowadzono je metodą randomizacji z podwójnie ślepą próbą. Posłużono się wiarygodnymi wskaźnikami stanu odżywienia − stężeniem ferrytyny i 25-hydroksywitaminy D. Ocenie poddano hipotezę o przydatności mleka modyfikowanego wzbogaconego w żelazo i witaminę D oraz porównano je z mlekiem krowim, niezawierającym witaminy D i zawierającym jedynie nieznaczne ilości żelaza, które otrzymywały dzieci z grupy kontrolnej. Niedobory niektórych składników odżywczych, takich jak witamina D i żelazo, powszechnie występują w populacji polskiej, w grupie dzieci do 3. r.ż., co potwierdzono w prowadzonych w ostatnich latach badaniach obserwacyjnych (badanie „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 13-16 mie- sięcy w Polsce”, przeprowadzone w latach 2010-2011 przez Instytut Matki i Dziecka we współpracy z Fundacją Nutricia; badanie „Ocena sposobu żywienia i stan odżywienia niemowląt w wieku 6 i 12 miesięcy w populacji polskiej”, przeprowadzone w 2011 r. przez Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” we współpracy z Fundacją Nutricia). Zbilansowanie diety oparte na różnorodności i odpowiedniej racji pokarmowej stanowi często wyzwanie w grupie wiekowej do 3. r.ż. Dlatego też mleka wzbogacane w składniki odżywcze, przeznaczone dla dzieci po 1. r.ż., stanowią dobre rozwiązanie uzupełniające codzienną dietę w cenne składniki niedoborowe, m.in. witaminę D i żelazo. Omawiana praca jest również ważna ze względu na toczącą się dyskusję na bazie regulacji prawnych Unii Europejskiej dotyczących niektórych produktów z kategorii żywności dla dzieci poniżej 3. r.ż. Cechą szczególną żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego z oznaczeniem wieku na opakowaniu są zaostrzone kontrole jakości i bezpieczeństwa tych produktów. Uważamy, że dzieci do 3. r.ż. nadal wymagają szczególnej dbałości o jakość i gwarancję bezpieczeństwa przeznaczonych dla nich produktów spożywczych, a ryzyko niedoborów takich składników jak żelazo i witamina D jest szczególnie wysokie. prof. dr hab. n. med. Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” 04-730 Warszawa, al. Dzieci Polskich 20 p.socha@ipczd.pl 38 STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA • 2017 • T. 14 • 35-36 5
Page 1: www.standardy.pl/pediatria ISSN: 20
Page 6: Notatki ...........................

Wpływ spożycia wzbogacenego mleka modyfikownaego na zaopatrzenie organizmu w żelazo i witaminę D u dzieci w 1.- 3. roku życia

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?