14.12.2012 Views

Mankhwala a HIV ndi EDZI - PIH Model Online - Partners in Health

Mankhwala a HIV ndi EDZI - PIH Model Online - Partners in Health

Mankhwala a HIV ndi EDZI - PIH Model Online - Partners in Health

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

5<br />

6<br />

7<br />

Mutu 5: <strong>Mankhwala</strong> a <strong>HIV</strong> <strong>ndi</strong> <strong>EDZI</strong><br />

Fotokozani kuti pofuna kuletsa kachirombo ka <strong>HIV</strong> kuti kasaswane, wodwalayo<br />

ayenera kumwa mitundu itatu ya ma-ARV tsiku <strong>ndi</strong> tsiku. Tili <strong>ndi</strong> mwayi kuti<br />

ma-ARV ambiri amene tili nawo ku Malawi kuno, anaphatikizamo mitundu<br />

iwiri kapena itatu m’pilisi limodzi kuti munthu asamachite kumwa mapilisi<br />

ambirimbiri. Mapilisi amenewa amatchedwa amphamvu z<strong>in</strong>gapo.<br />

Anthu amene ali <strong>ndi</strong> <strong>HIV</strong> akangoyamba kumwa mankhwala afunika kumwa<br />

mankhalawa nthawi yomweyomweyo tsiku lililonse moyo wawo wonse. Uku<br />

<strong>ndi</strong>ko timati kumwa mankhwala kosadukiza. Ngati wodwala alekeza kumwa<br />

mankhwala kapena adumphitsadumphitsa kamwedwe kake, <strong>HIV</strong> imayamba<br />

kuswana <strong>ndi</strong> kupha ma-CD4. Ngati odwala ali <strong>ndi</strong> chizolowezi chomamwa<br />

<strong>ndi</strong> kulekeza kumwa ma-ARV, kachirombo ka <strong>HIV</strong> kamene kali m’thupi lawo<br />

kadzatha kulimbana <strong>ndi</strong> ma-ARV. Zikafika apa timati kachilomboko sikakumva<br />

mankhwala <strong>ndi</strong>po <strong>ndi</strong>zoopsa kwambiri. <strong>Mankhwala</strong> a ma-ARV sadzathanso<br />

kugwira nthito yawo monga m’mene amayenera kuchitira.<br />

Fotokozani kuti amayi oyembekezera amene ali <strong>ndi</strong> <strong>HIV</strong> amathandzidwa<br />

mosiyana <strong>ndi</strong> anthu ena. Atha kuyambitsidwa kumwa ma-ARV pofuna kupewa<br />

kuti angapatsire kachirombo ka <strong>HIV</strong> mwana yemwe akuyembekezerayo. Amayi<br />

oyembekezera amene ali <strong>ndi</strong> <strong>HIV</strong> angafunike kupita ku chipatala kangapo pa<br />

mwezi m’malo mwa kamodzi. Wodwala akayamba kumwa ma-ARV dokotala<br />

kapena namw<strong>in</strong>o amakumana <strong>ndi</strong> wazaumoyo wa m’mudzi pamodzi <strong>ndi</strong><br />

wodwalayo n’kuwafotokozera mankhwala amene wodwalayo azimwa, nthawi<br />

yomwera <strong>ndi</strong>ponso kuchuluka kwake. Zimenezi azidzilemba pa pepala kuti<br />

wodwalayo <strong>ndi</strong> wazaumoyo wa m’mudzi adzitha kukumbukila.<br />

8 Mu ntchito iyi ophunzirawa aphunzira nkhani zokhudza ma-ARV. Ayesetse<br />

kukumbukira zomwe aphunzirazi, komabe mfundozi ziliponso mu Bukhu la<br />

Wazaumoyo wa M’mudzi (gawo 5 tsamba 113).<br />

9<br />

10<br />

Gawani ophunzirawa m’magulu asanu powauza kuti aliyense azitchula<br />

manambala kuchokera 1 mpaka 5 — onse amene anatchula 1 akhale gulu<br />

limodzi, amene anatchula 2 akhalenso gulu lawo mpaka 5. (Yesetsani kuika<br />

munthu amene amatha kulemba <strong>ndi</strong> kuwerenga kapena wazaumoyo wa m’mudzi<br />

yemwe amadziwa bw<strong>in</strong>o ntchito yake pa gulu lililonse.)<br />

Uzani ophunzirawa kuti pagulu lililonse pali makhadi ola<strong>ndi</strong>rira mankhwala.<br />

(mtundu ulionse wa ARV uli <strong>ndi</strong> khadi lake) <strong>ndi</strong> mapilisi a ma-ARV. Awa<br />

<strong>ndi</strong> ma-ARV osiynasiyana amene akupezeka m’dziko muno. Apatseni<br />

ophunzirawa nthawi yokwanira kuti awaone makhadi ola<strong>ndi</strong>rira mankhwala<br />

<strong>ndi</strong> kufunsa mafunso okhudza makhadiwo. Onetsetsani kuti akutha kuwerenga<br />

makhadiwa. Fotokozani kuti mu gawo 6, aphunzira mavuto amene amadza<br />

munthu akamamwa ma-ARV kotero kuti asadere nkhawa za zimenezi panopa.<br />

Onetsetsani kuti ophunzirawa akumvetsa zomwe zithunzi zomwe zili pa makhadi<br />

ola<strong>ndi</strong>rira mankhwala zikuimira.<br />

Bukhu Lophunzitsira Alangizi Azaumoyo a M’mudzi a Bungwe la Abwenzi Pa Za Umoyo: Chisi<strong>ndi</strong>kizo Choyeserera 139

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!