23.05.2018 Views

Energiewende ya Ujerumani

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Tunabadilisha mfumo wa nishati nchini <strong>Ujerumani</strong>


02 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

<strong>Energiewende</strong> – tunabadilisha mfumo wa nishati nchini <strong>Ujerumani</strong><br />

Karibu!<br />

Tumefurahi kuwa ungependa kujua kuhusu <strong>Energiewende</strong>, mradi muhimu sana kwa maisha <strong>ya</strong><br />

baadaye nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Tumeamua kuzibadilisha njia zetu za utoaji nishati kuwa <strong>ya</strong> v<strong>ya</strong>nzo visivyoisha kama vile jua<br />

upepo na vinginevyo kama hivi. Tumeamua pia kuwa waangalifu zaidi katika kutumia nishati.<br />

Kwa njia hii, <strong>Ujerumani</strong> inachukua jukumu muhimu katika kulinda hewa.<br />

<strong>Energiewende</strong> ni jawabu tosha la swali kuhusu jinsi tunavyoweza kufan<strong>ya</strong> usambazaji wa nishati<br />

kuwa salama, nafuu na endelevu. Fursa hii <strong>ya</strong> kipekee <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>, kama eneo la biashara<br />

na uwekezaji, itafungua nafasi mp<strong>ya</strong> za biashara, endeleza ungunduzi, toa nafasi za kazi, kuza<br />

uchumi na itaifan<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iache kutegemea uingizaji wa mafuta na gesi kutoka nchi<br />

nyinginezo kwa kiasi kikubwa.<br />

© iStock/SilviaJansenx © Paul Langrock<br />

1971<br />

Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ilizindua mpango wake wa kwanza wa utunzaji wa mazingira.


© dpa/Westend61/Werner Dieter<br />

<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 03<br />

Kwa nini tumepanga onyesho hili? Mara kwa mara serikali <strong>ya</strong><br />

<strong>Ujerumani</strong> huulizwa maswali mengi kuhusu <strong>Energiewende</strong>. Maswali<br />

ha<strong>ya</strong> mengi sana hutoka duniani kote mpaka jina ‘energiewende’<br />

lenyewe limeanza kutumika katika lugha nyingine mbalimbali.<br />

Tunalifurahia hilo. Vilevile, watu wengi hushangaa kwa sababu <strong>ya</strong><br />

upana wa mradi na vitu mbalimbali vinavyojumuishwa. Katika<br />

onyesho hili, tunapania kuonyesha majukumu ha<strong>ya</strong> pana pamoja na<br />

changamoto zinazohusika.<br />

Onyesho hili pia litaonyesha kuwa mchakato wetu wa kubadilisha<br />

mfumo mzima wa utoaji nishati nchini <strong>Ujerumani</strong> hautakamilika<br />

kwa siku moja. Mchakato mzima wa kuubadilisha mfumo wa utoaji<br />

nishati uliopo kwa sasa kuwa mfumo wa nishati endelevu utafanywa<br />

hatua kwa hatua hadi kufikia mwaka wa 2050. Katika kuufanikisha<br />

mchakato huu, tutaongozwa na mwongozo madhubuti na malengo<br />

wazi <strong>ya</strong> ubora wa kiwango cha juu.<br />

<strong>Energiewende</strong> ina mizizi <strong>ya</strong> utendakazi wa kimataifa. Tunakaribisha<br />

mazungumzo <strong>ya</strong> kina na majirani zetu wa Ula<strong>ya</strong> na washirika<br />

wengineo wa kimataifa tukilenga ushirikiano na suluhisho kutoka<br />

nchi mbalimbali. Tunahitaji kuwapo na ushirikiano katika kutoa<br />

suluhu <strong>ya</strong> kupunguza uzalishaji wa CO2 ili kuzuia ongezeko la joto<br />

duniani na kuunda v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati ambavyo ni salama, endelevu<br />

na nafuu.<br />

Kwa kugeuza mfumo wake wa nishati kuwa salama, nafuu na<br />

endelevu, <strong>Ujerumani</strong> inaonyesha jinsi inavyozingatia kwa uzito<br />

wajibu wake wa ku<strong>ya</strong>boresha maisha <strong>ya</strong> wanadamu na kuifan<strong>ya</strong><br />

dunia mahali bora zaidi. Tunakukaribisha uungane nasi tunapoingia<br />

katika mfumo huu mp<strong>ya</strong> wa nishati endelevu. Tunatumai utafurahia<br />

onyesho na kuwa litakuwezesha kupata mengi <strong>ya</strong> kuwaza na kujadili.<br />

1972<br />

Mmoja kati <strong>ya</strong> mitaa <strong>ya</strong> kwanza kutumia nishati <strong>ya</strong> miale <strong>ya</strong> jua ulijengwa katika mji mdogo wa Penzberg, kusini mwa <strong>Ujerumani</strong>.


04 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Ufanisi wa nishati<br />

Kutumia nishati<br />

kwa ufanisi zaidi<br />

Matumizi <strong>ya</strong> umeme, joto na mafuta kwa ufanisi huokoa pesa, huongeza uzalishaji unaoweza<br />

kutegemewa na huchangia katika utunzaji wa hali <strong>ya</strong> mazingira <strong>ya</strong> nchi. <strong>Ujerumani</strong><br />

inalazimika kuingiza kiwango kikubwa cha v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati kutoka katika nchi nyingine.<br />

Uingizaji huu umepanda kiasi kwamba karibu asilimia sabini <strong>ya</strong> mahitaji yote <strong>ya</strong> nishati,<br />

kutoka asilimia hamsini kama ilivyo kuwa katika miaka <strong>ya</strong> sabini, hutegemea uingizaji huu.<br />

Hiyo ndiyo sababu <strong>ya</strong> iliyoufan<strong>ya</strong> ufanisi wa nishati na uzinduzi wa nishati endelevu kuwa<br />

misingi mikuu <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>.<br />

Watu nchini <strong>Ujerumani</strong> wameelewa kuhusu umuhimu wa ufanisi wa nishati katika miongo<br />

kadhaa iliyopita. Changamoto <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> dharura <strong>ya</strong> dunia <strong>ya</strong> mafuta <strong>ya</strong> mwaka wa 1973<br />

ilikuwa kishawishi kikubwa. Iliwaathiri Wajerumani waliokuwa waki<strong>ya</strong>tegemea mafuta<br />

asili <strong>ya</strong> ardhini. Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliingilia kati kwa kuzindua kampeni <strong>ya</strong> habari<br />

kuhusu utunzaji wa nishati na kwa kuweka vikwazo v<strong>ya</strong> uendaji mbio wa magari kwenye<br />

barabara. Tangu wakati huo, sheria nyingine zimeweka mikakati <strong>ya</strong> ufanisi wa nishati na<br />

© dpa/Jörg Carstensen © dpa/Westend61/Werner Dieter<br />

1973<br />

Vita <strong>ya</strong> Yom Kippur (Oktoba 1973) vilisababisha hali <strong>ya</strong> dharura <strong>ya</strong> mafuta duniani.<br />

<strong>Ujerumani</strong> ilianzisha mikakati <strong>ya</strong> watu kuende kwa Jumapili nne bila kutumia gari ili kuokoa nishati.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 05<br />

Viwango vilivyolengwa v<strong>ya</strong> kupunguza<br />

matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>Ujerumani</strong><br />

Viwango vilivyolengwa v<strong>ya</strong> kupunguza matumizi <strong>ya</strong> kimsingi <strong>ya</strong> nishati<br />

ikilinganishwa na mwaka wa 2008a<br />

Uchumi unakua wakati matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong>napungua<br />

Ukuaji wa uchumi na matumizi msingi <strong>ya</strong> nishati<br />

1,958 15,202<br />

2,355<br />

14,766<br />

2,783<br />

13,293<br />

-20% -50% -7,6%<br />

1990<br />

2000<br />

2015<br />

2020 2050<br />

Iliyofanikiwa<br />

kufikia mwaka wa<br />

2015<br />

Jumla <strong>ya</strong> pato la taifa kwa mabilioni <strong>ya</strong> euro.<br />

Zaidi <strong>ya</strong> asilimia 1.4 kila mwaka kwa wastani<br />

tangu mwaka wa 1990.<br />

Matumizi <strong>ya</strong> kimsingi <strong>ya</strong> nishati kwa petajouli<br />

asilimia -0.5 kila mwaka kwa wastani tangu 1990.<br />

"Kilowati bora zaidi ni ile ambayo hatuitumii"<br />

Angela Merkel, Waziri Mkuu wa Shirikisho<br />

kuitekeleza kwa fanaka. Mikakati hii inajumuisha vipengele vitatu<br />

muhimu: matumizi <strong>ya</strong> fedha <strong>ya</strong>liyolengwa, kutoa habari mwafaka na<br />

mwongozo kuhusu matumizi <strong>ya</strong> nishati pamoja na kuweka malengo<br />

thabiti <strong>ya</strong> kupunguza matumizi <strong>ya</strong> nishati.<br />

Kwa sababu hii, maelfu <strong>ya</strong> washauri wa nishati hutekeleza ukaguzi<br />

wa nishati kote nchini <strong>Ujerumani</strong> na huwaonyesha wapangaji, wenye<br />

nyumba na mashirika njia bora za kuokoa nishati na pia huwaeleza<br />

watu kuhusu mipango <strong>ya</strong> fedha <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nchi.<br />

Mkakati huu unazaa matunda – matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>Ujerumani</strong><br />

<strong>ya</strong>mepungua tangu mwaka wa 1990 ingawa uchumi wake umekua<br />

kwa kiwango kikubwa . Viwanda v<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> sasa vimepunguza<br />

matumizi <strong>ya</strong> nishati kwa zaidi <strong>ya</strong> asilimia kumi ikilinganishwa na<br />

matumizi <strong>ya</strong> awali lakini uzalishaji wake umeongezeka marudufu.<br />

Maendeleo <strong>ya</strong> kiufundi huwezesha jamii na mashirika kutumia<br />

nishati kwa ufanisi zaidi. Vifaa v<strong>ya</strong> nyumbani v<strong>ya</strong> stima sasa hutumia<br />

chini <strong>ya</strong> asilimia 75 <strong>ya</strong> umeme vikilinganishwa na vifaa v<strong>ya</strong> miaka<br />

15 iliyopita. Mabadiliko katika desturi za kila siku pia huokoa nishati.<br />

Nchi zote za Jumui<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> zimekubali kupunguza matumizi <strong>ya</strong><br />

kimsingi <strong>ya</strong> nishati kwa asilimia 20 kufikia mwaka wa 2020 na kwa<br />

angalau asilimia 27 kufikia mwaka wa 2030. <strong>Ujerumani</strong> imejiwekea<br />

azimio la ku<strong>ya</strong>punguza matumizi <strong>ya</strong> kimsingi <strong>ya</strong> nishati kwa asilimia<br />

20 kufikia mwaka wa 2020. Iliongeza mikakati <strong>ya</strong> kuokoa nishati<br />

kupitia Mpango wa Utendakazi wa Kitaifa wa Ufanisi wa Nishati wa<br />

Desemba 2014. Kwa kutumia mikakati iliyowekewa jamii, viwanda,<br />

biashara na usafiri, lengo ni kupunguza matumizi <strong>ya</strong> nishati kwa<br />

asilimia 1.5 kila mwaka kufikia mwaka wa 2020.<br />

Uongezeko mkumbwa wa ufanisi wa nishati<br />

Jumla <strong>ya</strong> uzalishaji kutokana na gigajouli moja (GJ):<br />

+63%<br />

1 GJ<br />

€128.80<br />

1 GJ<br />

€205.50<br />

1990 2015


06 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Joto<br />

Joto <strong>ya</strong> kupendeza,<br />

endelevu na fanisi<br />

Ufanisi wa <strong>Energiewende</strong> pia unategemea kukipunguza kiasi cha nishati inayohitajika<br />

kupasha joto, kupunguza joto na kuchemsha maji katika majengo, na kiwango ambacho<br />

nishati endelevu inatimiza matumizi mengineyo. Kupasha joto kunachukua zaidi <strong>ya</strong> nusu <strong>ya</strong><br />

nishati inayozalishwa nchini <strong>Ujerumani</strong>. Karibu theluthi mbili <strong>ya</strong> hii hutumika kupasha joto<br />

na kuchemsha maji katika nyumba za jamii milioni 40 za nchi.<br />

Kupunguza matumizi <strong>ya</strong> nishati<br />

<strong>ya</strong> kupasha joto<br />

Viwango vilivyolengwa v<strong>ya</strong> kupunguza matumizi <strong>ya</strong><br />

nishati <strong>ya</strong> kupasha nyumba joto<br />

Petajouli 1944<br />

zilitumika na nyumba za jamii milioni 40 <strong>Ujerumani</strong> kwa matumizi <strong>ya</strong> kupasha<br />

joto na maji moto mwaka wa 2013.<br />

Hii ni sawa na:<br />

-20% -11,1% 14% 13,2%<br />

2020<br />

Iliyofanikiwa Iliyofanikiwa<br />

kufikia mwaka kufikia mwaka<br />

wa 2015 2020 wa 2015<br />

mafuta<br />

Matumizi <strong>ya</strong> kupasha joto<br />

(ikilinganishwa na 2008)<br />

Kiwango cha nishati endelevu<br />

katika matumizi <strong>ya</strong> kupasha joto<br />

Lita bilioni 56<br />

za mafuta.<br />

Mara tano<br />

<strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />

sekta <strong>ya</strong> ndege <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />

Uswidi<br />

© dpa/Jacobs University Bremen © dpa<br />

1975<br />

Sheria <strong>ya</strong> Utoshelezaji wa Nishati iliongeza viwangu v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> akiba inayostahili kuwekwa<br />

na kuweka kikomo rasmi cha kasi <strong>ya</strong> magari kwenye barabara za <strong>Ujerumani</strong>. Serikali <strong>ya</strong><br />

<strong>Ujerumani</strong> ilizindua kampeni <strong>ya</strong> mawasiliano kuhusu utunduizi wa nishati.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 07<br />

Hiyo ndiyo sababu Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> inataka kupunguza<br />

matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> msingi kutoka mafuta na gesi katika majengo<br />

kwa asilimia 80 kufikia mwaka wa 2050. Kutimiza lengo hili ni lazima<br />

majengo <strong>ya</strong>we na utunduizi zaidi wa nishati, wakati nishati endelevu<br />

inapochukua nafasi kubwa zaidi katika kupasha na kupunguza joto.<br />

Lengo ni kuwa nishati endelevu itachukua asilimia 14 <strong>ya</strong> kupasha<br />

na kupunguza joto kufikia mwaka wa 2020. Kwa njia hii, <strong>Ujerumani</strong><br />

inatimiza malengo <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong>. Agizo la sasa la Umoja wa Ula<strong>ya</strong> kuhusu<br />

utendakazi wa nishati katika majengo linaeleza kuwa majengo yote<br />

mp<strong>ya</strong> barani Ula<strong>ya</strong> lazima <strong>ya</strong>we "majengo <strong>ya</strong>nayokaribia kujimudu<br />

kinishati" kuanzia mwaka wa 2021.<br />

<strong>Ujerumani</strong> iligundua kwa haraka kiwango cha nishati kinachoweza<br />

kuokolewa katika majengo. Kitambo, kama mwaka wa 1976, Serikali<br />

<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ilianza kutekeleza Sheria <strong>ya</strong> Kuokoa Nishati, Sheria <strong>ya</strong><br />

kwanza <strong>ya</strong> Kuhifadhi Joto kutokana na dharura <strong>ya</strong> mafuta. Vipengele<br />

v<strong>ya</strong>ke vimeendelea kusasishwa mara kwa mara na kujumuisha<br />

maendeleo katika ufundi. Chini <strong>ya</strong> Sheria <strong>ya</strong> Joto <strong>ya</strong> Nishati Endelevu,<br />

imekuwa ni lazima nyumba zote mp<strong>ya</strong> zisimamie kiwango cha<br />

chini cha matumizi <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> nishati kupitia nishati endelevu kuanzia<br />

mwaka wa 2009. Hii inaweza kutimizwa kwa kutumia nishati <strong>ya</strong><br />

miale <strong>ya</strong> jua pamoja na bwela la gesi au mafuta au kuweka mfumo wa<br />

kupasha joto wa nishati endelevu kama vile pampu <strong>ya</strong> joto au bwela la<br />

vidonge.<br />

Hata hivyo, asilimia 70 <strong>ya</strong> majengo <strong>ya</strong> makazi <strong>ya</strong> watu nchini<br />

<strong>Ujerumani</strong> zimedumu kwa zaidi <strong>ya</strong> miaka 35 – kumaanisha kwamba<br />

zilijengwa kabla <strong>ya</strong> Sheria <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> Kuhifadhi Joto kutekelezwa.<br />

Hii inamanisha kwamba majengo mengi ha<strong>ya</strong>jakingwa vilivyo na<br />

mara nyingi hupashwa joto na mabwela <strong>ya</strong>liyozeeka na nishati<br />

za ardhini kama vile mafuta na gesi. Nyumba <strong>ya</strong> jamii <strong>ya</strong> wastani<br />

<strong>Ujerumani</strong> hutumia kama kilowati 145 kwa mita mraba <strong>ya</strong> nyumba<br />

kila mwaka kupasha joto, sawa na lita 14.5 za mafuta. Nyumba mp<strong>ya</strong><br />

fanisi zaidi zinahitaji asilimia kumi <strong>ya</strong> hiyo pekee. Matumizi <strong>ya</strong><br />

kimsingi <strong>ya</strong> nishati katika nyumba nzee <strong>ya</strong>naweza kupunguzwa kwa<br />

asilimia 80 kwa kufan<strong>ya</strong> marekebisho <strong>ya</strong> kuboresha njia za utunduizi<br />

wa nishati na kuanza kutumia nishati endelevu. Yaani, pana haja <strong>ya</strong><br />

kuwapo kwa kinga <strong>ya</strong> baridi iliyo bora zaidi, vitu vip<strong>ya</strong> v<strong>ya</strong> ujenzi,<br />

mifumo <strong>ya</strong> kisasa <strong>ya</strong> kupasha na kupunguza joto na teknolojia bora<br />

<strong>ya</strong> ku<strong>ya</strong>dhibiti matumizi <strong>ya</strong> nishati. Katika mwaka wa 2015 pekee,<br />

karibu euro bilioni 53 zilitumika katika kufanikisha ufanisi wa<br />

nishati. Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> hutoa misaada na mikopo <strong>ya</strong> riba <strong>ya</strong><br />

chini kama vishawishi.<br />

Ni kiasi gani cha nishati kinachotumika<br />

katika majengo?<br />

Viwango kamili v<strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> nishati katika <strong>Ujerumani</strong><br />

Majengo map<strong>ya</strong> hutumia tuu asilimia kumi<br />

Matumizi <strong>ya</strong> kupasha joto kwa jumla kila mwaka kwa lita kwa kila mita<br />

mraba <strong>ya</strong> nyumba kwenye aina tofauti za majengo.<br />

37.6 %<br />

majengo<br />

Majengo <strong>ya</strong>siyorekebishwa<br />

lita 15 hadi 20<br />

Majengo nzee <strong>ya</strong>liyo rekebishwa<br />

lita 5 hadi 10<br />

29.5 %<br />

kupasha joto<br />

5.5 %<br />

kwa maji moto<br />

2.6 %<br />

kwa taa.<br />

Majengo map<strong>ya</strong><br />

lita 7<br />

Nyumba zisizopashwa joto<br />

lita 1.5<br />

1977<br />

Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliweka viwango v<strong>ya</strong>ke v<strong>ya</strong> kwanza v<strong>ya</strong> ufanisi wa nishati<br />

majengoni katika Sheria <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> Kukinga Baridi.


08 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

"Mwisho wa enzi <strong>ya</strong><br />

mafuta umeanza."<br />

Dieter Zetsche, Mkurungezi Mkuu, Daimler AG<br />

© dpa/Paul Zinken<br />

1979/1980<br />

Vita v<strong>ya</strong> Iran na Iraq vilisababisha hali <strong>ya</strong><br />

dharura <strong>ya</strong> pili <strong>ya</strong> mafuta duniani.<br />

1984<br />

Enercon ilizindua mtambo wa kwanza wa kisasa<br />

wa upepo kutengenezwa kwa wingi <strong>Ujerumani</strong>.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 09<br />

Usafiri kwa kutumia umeme<br />

Kuendesha gari kwa<br />

kutumia umeme<br />

Magari ndiyo bidhaa muhimu sana ambayo <strong>Ujerumani</strong> huuza nje.<br />

Sekta <strong>ya</strong> magari huajiri zaidi <strong>ya</strong> watu 750,000 hivyo kuifan<strong>ya</strong> kuwa<br />

moja kati <strong>ya</strong> sekta zinazoajiri watu wengi zaidi nchini. Wakati huo<br />

huo, sekta <strong>ya</strong> usafiri hutumia kiwango kikubwa cha nishati, kama<br />

theluthi moja <strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> jumla <strong>ya</strong> nishati nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Hiyo ndiyo sababu Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> inajizatiti kupunguza<br />

matumizi <strong>ya</strong> nishati katika sekta hii.<br />

Ta<strong>ya</strong>ri <strong>ya</strong>mekuwapo mafanikio <strong>ya</strong> kiwango fulani. Kwa mfano, idadi<br />

<strong>ya</strong> kilomita ambazo magari <strong>ya</strong> kubeba bidhaa na wasafiri <strong>ya</strong>nayoenda<br />

kila mwaka iliongezeka karibu marudufu kati <strong>ya</strong> miaka <strong>ya</strong> 1990 na<br />

2013 lakini matumizi <strong>ya</strong> mafuta <strong>ya</strong>lipanda kwa asilimia tisa pekee<br />

katika kipindi hiki.<br />

Ili kutunza matumizi <strong>ya</strong> nishati zaidi, <strong>Ujerumani</strong> inategemea<br />

teknolojia madhubuti <strong>ya</strong> magari na mpango wa kuanza kutumia<br />

magari <strong>ya</strong> umeme katika siku zijazo, ukilenga magari, malori, mabasi<br />

<strong>ya</strong> usafiri wa umma na pikipiki. Nchi inalenga kuwa soko kuu la<br />

kimataifa <strong>ya</strong> usafiri kwa kutumia umeme kufikia mwaka wa 2020. Ili<br />

ku<strong>ya</strong>timiza malengo ha<strong>ya</strong>, Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> inakuza ubunifu wa<br />

soko na teknolojia kupitia idadi kubwa <strong>ya</strong> mipango.<br />

Magari <strong>ya</strong>nayotumia nishati <strong>ya</strong> betri <strong>ya</strong>nachukuliwa kama ongezo<br />

muhimu kwa magari <strong>ya</strong> umeme wa betri. Miradi <strong>ya</strong> haidrojeni na<br />

betri za nishati ilipangwa kupokea euro bilioni 1.4 kutoka kwa serikali<br />

kufikia mwaka wa 2016. Basi zinazotumia mfumo unaojumuisha<br />

haidrojeni ta<strong>ya</strong>ri zinatumika kwenye usafiri wa umma katika mijini<br />

mikubwa kadhaa <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Pamoja na mifumo <strong>ya</strong> uendeshaji magari inayotunza tabianchi,<br />

mitindo mip<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> usafiri kama vile kushiriki gari sasa imeanza<br />

kupata umaarufu. Kushiriki gari hupunguza idadi <strong>ya</strong> magari kwenye<br />

barabara na hupunguza athari za mafuta <strong>ya</strong> gari. Watu milioni 1.2<br />

kwa sasa wamesajiliwa katika mashirika 150 <strong>ya</strong>nayotoa huduma za<br />

kushiriki magari nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Viwango vinavyolengwa na hatua zilizochukuliwa katika sekta <strong>ya</strong> usafiri nchini <strong>Ujerumani</strong><br />

Kupunguza matumizi <strong>ya</strong> mwisho <strong>ya</strong> nishati<br />

+1%<br />

-10%<br />

Yaliyotimizwa kufikia<br />

mwaka wa 2015<br />

Mwaka wa 2020<br />

(ukilinganishwa na<br />

mwaka wa 2005)<br />

Watu milioni 80.9<br />

walikuwa wakiishi <strong>Ujerumani</strong><br />

Kusambaza usafiri kwa kutumia umeme<br />

<strong>Ujerumani</strong> mwaka wa<br />

2015<br />

Magari milioni 61.5<br />

<strong>ya</strong>likuwa <strong>ya</strong>mesajiliwa <strong>Ujerumani</strong><br />

Kuongeza ufanisi wa nishati<br />

Ni kiasi gani cha nishati kinachohitajika kuendesha gari kilomita 100?<br />

100 km<br />

66.1 megajouli<br />

1990<br />

100 km<br />

35.6 megajouli<br />

2013<br />

Magari 25000<br />

<strong>ya</strong>nayotumia umeme<br />

Usafiri kwa kutumia<br />

umeme katika mwaka wa<br />

2015<br />

Mwaka wa 2020<br />

Kiwango kinacholengwa cha<br />

usafiri kwa kutumia umeme<br />

Magari milioni 1<br />

+<br />

Magari 130400<br />

<strong>ya</strong>nayotumia mfumo wa<br />

mchanganyiko<br />

1986<br />

Mkasa mba<strong>ya</strong> ulitokea katika tanuri <strong>ya</strong> Kiwanda cha Kuzalisha Nishati kupitia<br />

Nyuklia, Chernobyl Ukraini.<br />

Wizara <strong>ya</strong> Shirikisho <strong>ya</strong> Mazingira, Uhifadhi wa Viumbe na Usalama wa<br />

Nyuklia ilizinduliwa nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

1986<br />

Gari la kwanza linalotumia miale<br />

<strong>ya</strong> jua lilipewa idhini <strong>ya</strong> kutumia<br />

barabara nchini <strong>Ujerumani</strong>.


10 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Nishati endelevu<br />

Umeme kutokana<br />

na nguvu <strong>ya</strong> jua na upepo<br />

Ubunifu wa nishati endelevu pamoja na ufanisi wa nishati ni nguzo <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>.<br />

Nishati za upepo, miale <strong>ya</strong> jua, maji, mimea na mvuke ni v<strong>ya</strong>nzo asili v<strong>ya</strong> nishati ambazo<br />

hazidhuru tabianchi na ambazo zinasaidia <strong>Ujerumani</strong> kutotegemea sana mafuta <strong>ya</strong> ardhini na<br />

zinatekeleza wajibu muhimu katika utunzaji wa tabianchi.<br />

© aleo solar AG/Flo Hagena<br />

Matumizi <strong>ya</strong> nishati endelevu <strong>ya</strong>meendelea sana katika sekta <strong>ya</strong> umeme. Tangu mwaka wa<br />

2014 nishati endelevu imekuwa chanzo muhimu zaidi cha nishati katika mkusanyiko wa<br />

nishati nchini <strong>Ujerumani</strong>, ikitoa theluthi moja <strong>ya</strong> nishati inayotumiwa nchini. Miaka kumi<br />

awali, nishati endelevu ilichangia asilimia tisa tu <strong>ya</strong> mahitaji <strong>ya</strong> nishati. Ufanisi huu ulitokana<br />

na kutengwa kwa fedha kwa ajili <strong>ya</strong> maendeleo <strong>ya</strong> sekta <strong>ya</strong> nishati. Mchakato huu ulianza<br />

mwaka wa 1991 na upitishaji wa Sheria <strong>ya</strong> Usambazaji Umeme kwenye Gridi, ambayo ilileta<br />

viwango v<strong>ya</strong> bei <strong>ya</strong> stima v<strong>ya</strong> kudumu na ununuzi wa lazima kwa nia <strong>ya</strong> kufungua soko kwa<br />

teknolojia mp<strong>ya</strong>. Hii ilifuatwa na Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> Nishati Endelevu <strong>ya</strong> mwaka wa 2000.<br />

Sheria hii inavipengele vitatu muhimu: viwango v<strong>ya</strong> bei vilivyodhaminiwa v<strong>ya</strong> teknolojia<br />

anuwai, usambazaji wa umeme kwenye gridi unaopewa kipaumbele, na mfumo wa gharama<br />

za ziada unaowezesha gharama za ziada zinazotokea kugawanywa kwa watumiaji wote wa<br />

umeme.<br />

Nishati endelevu ndizo v<strong>ya</strong>nzo muhimu sana<br />

v<strong>ya</strong> nishati katika mkusanyiko wa umeme<br />

Kiwango cha nishati endelevu katika matumizi yote <strong>ya</strong> umeme<br />

Upepo ndiwo unatoa umeme mwingi kutoka<br />

v<strong>ya</strong>nzo endelevu<br />

Kiwango cha nishati endelevu mwaka wa 2015<br />

3.4%<br />

1990<br />

6.2%<br />

2000<br />

17.0%<br />

Nishati <strong>ya</strong> upepo<br />

42.3%<br />

Mimea na samadi<br />

28.8%<br />

2010<br />

31.6%<br />

2015<br />

Fotovolti<br />

20.7%<br />

Umeme wa<br />

nguvu za maji<br />

10.1%<br />

1987<br />

Westküste, shamba la kwanza la kuzalisha umeme kupitia upepo,<br />

lilizunduliwa. Lilikuwa na mitambo 30.


© dpa<br />

<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 11<br />

Nishati endelevu huimarisha uzalishaji wa nishati na utunzaji wa tabianchi<br />

Viwango vinavyolengwa v<strong>ya</strong> 2015<br />

Wastani Viwanda v<strong>ya</strong> uzalishaji umeme<br />

milioni 1.6<br />

kutokana na fedha za Sheria<br />

<strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> Nishati Endelevu<br />

Saa za terawati 196.2<br />

za umeme uliozalishwa<br />

sawa na kiwango cha umeme<br />

unaozalishwa nchini Ukraini<br />

Tani milioni 156 –<br />

kwa usawa wa CO 2<br />

zimeokolewa<br />

sawa na jumla <strong>ya</strong> gesijoto iliyotolewa New Zealand, Ureno na Latvia mwaka wa 2013.<br />

Tangu kupitishwa kwa Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati,<br />

uwekezaji wa kila mwaka umekuwa ukipanda kila mara hasa katika<br />

mashamba map<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> umeme wa upepo, viwanda v<strong>ya</strong> Fotovolti na pia<br />

viwanda v<strong>ya</strong> kuchoma makaa na gesi <strong>ya</strong> mimea. Kiwango kikubwa<br />

cha matumizi <strong>ya</strong> nishati kimesababisha kuwapo kwa sekta mp<strong>ya</strong><br />

iliyo na zaidi <strong>ya</strong> 330,000 za kazi nchini <strong>Ujerumani</strong> pekee. Imekuza<br />

utengezaji fanisi kwa wingi wa teknolojia <strong>ya</strong> nishati endelevu hivyo<br />

kuwezesha upungufu wa bei duniani kote. Kwa mfano, mfumo wa<br />

miale <strong>ya</strong> jua katika mwaka wa 2014 uligharimu asilimia 75 chini <strong>ya</strong><br />

gharama <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> miaka mitano mbeleni. Saa <strong>ya</strong> kilowati <strong>ya</strong> umeme<br />

wa miale <strong>ya</strong> jua ilipokea sawa na senti za euro 50 za kuwekeza mwaka<br />

wa 2000 - sasa inapokea kati <strong>ya</strong> senti saba na kumi na mbili za euro.<br />

Ingawa Ula<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> Kati inapata jua kwa kiasi cha wastani, nishati <strong>ya</strong><br />

miale <strong>ya</strong> jua imekuwa chanzo muhimu cha umeme nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Mifumo <strong>ya</strong> fotovolti sasa inachangia zaidi <strong>ya</strong> asilimia 20 <strong>ya</strong> umeme<br />

unaotokana na nishati endelevu.<br />

Kwa sasa nguvu <strong>ya</strong> upepo ndiyo chanzo muhimu sana cha umeme wa<br />

nishati endelevu. Umeme kutoka vinu v<strong>ya</strong> upepo katika nchi kavu<br />

sasa unagharimu kati <strong>ya</strong> senti za euro 4.7 na 8.4 kwa saa <strong>ya</strong> kilowati -<br />

kwa wastani.<br />

Changamoto kuu inayoikabili nchi <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ni kuendeleza<br />

ukuaji wa nishati <strong>ya</strong> upepo na miale <strong>ya</strong> jua ili v<strong>ya</strong>nzo hivi viendelee<br />

kuwa nafuu na viongeze utoaji unaoweza kutegemewa zaidi. Hiyo<br />

ndiyo sababu Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> imepanga up<strong>ya</strong> utoaji wa fedha<br />

kwa nishati endelevu katika sekta <strong>ya</strong> umeme. Upanuzi unalenga<br />

teknolojia nafuu za nishati <strong>ya</strong> upepo na miale <strong>ya</strong> jua. Upanuzi wa kila<br />

mwaka wa teknolojia mahususi unafan<strong>ya</strong> hali kuwa rahisi kupanga na<br />

kuelekeza maendeleo <strong>ya</strong> nishati endelevu. Wasimamizi wa viwanda<br />

v<strong>ya</strong> nishati endelevu sasa wanalazimika kuuza kiwango cha ziada cha<br />

umeme kwenye soko, kama wasimamizi wengine wa viwanda, hivyo<br />

kuchukua jukumu zaidi la kufanikisha mfumo wa utoaji nishati.<br />

Kufikia mwaka wa 2017, fedha zinaotolewa kwa viwanda vyote<br />

vinavyozalisha zaidi <strong>ya</strong> kilowati 750 zimekokotolewa kupitia tenda za<br />

teknolojia maalum. Hii inaathiri karibu asilimia 80 <strong>ya</strong> uzalishaji wa<br />

kila mwaka. Pia kuna tofauti za kimaeneo katika uzalizaji wa nishati<br />

Wakati kuna upungufu katika gridi <strong>ya</strong> umeme, viwango v<strong>ya</strong> tenda<br />

hupungua. Hatua hizi zitawezesha ufanisi wa nishati endelevu katika<br />

sekta <strong>ya</strong> umeme kuendelea.<br />

1990<br />

Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ilizindua mpango wa mapaa elfu moja kusimamia<br />

fedha za viwanda v<strong>ya</strong> fotovolti (PV). <strong>Ujerumani</strong> <strong>ya</strong> Mashariki na Magharibi<br />

ziliungana tena. Jopo la Kiserikali la Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi (IPCC)<br />

lilichapisha ripoti <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> ukadiriaji kuhusu tabianchi duniani.<br />

1991<br />

Sheria <strong>ya</strong> Kusambaza Umeme kwenye Gridi inawalazimu<br />

watoaji wote wa nishati nchini <strong>Ujerumani</strong> kununua<br />

umeme unaozalishwa kutokana na nishati endelevu.


12 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Gharama<br />

"Je, <strong>Energiewende</strong> itakuwa ghali<br />

sana kwa raia wa <strong>Ujerumani</strong>?"<br />

Hapana, mojawapo <strong>ya</strong> malengo <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong> ni kuhakikisha kwamba kuna nishati nafuu<br />

katika siku zijazo. Nguzo zake mbili, ufanisi wa nishati na ukuzaji wa uzalishaji wa nishati<br />

endelevu zinalenga kupunguza utegemeaji wa uingizaji wa nishati, kuongeza uzalishaji wa<br />

nishati unaohakikika na kuuwezesha uwekezaji wenye fanaka nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Familia inatumia kiasi gani kwa nishati kila mwezi?<br />

Ulinganishaji wa matumizi <strong>ya</strong> kila mwezi kati <strong>ya</strong> mwaka wa 2003 na 2013<br />

Kupasha joto na maji moto<br />

66<br />

96<br />

Kupasha joto na maji moto<br />

Kupika<br />

Taa na umeme<br />

10<br />

22<br />

176<br />

euro<br />

260<br />

euro<br />

23<br />

41<br />

Kupika<br />

Taa na umeme<br />

Mafuta<br />

78<br />

100<br />

Mafuta<br />

2003 2013<br />

Bei <strong>ya</strong> mafuta ghafi imepanda kwa kiasi kikubwa katika mwongo uliopita. Mwaka wa 2014<br />

gharama <strong>ya</strong> mafuta <strong>ya</strong> kupasha joto ilipanda ikawa karibu marudufu nchini <strong>Ujerumani</strong> kuliko<br />

ilivyokuwa miaka kumi mbeleni. Tokeo moja ni kuwa, mwaka wa 2013 watumiaji walitumia<br />

asilimia nane <strong>ya</strong> nishati kwa matumizi <strong>ya</strong>o <strong>ya</strong> kibinafsi ikilinganishwa na miaka <strong>ya</strong> mwisho<br />

<strong>ya</strong> tisini ambapo walitumia chini <strong>ya</strong> asilimia sita. Kupasha joto, maji moto, kupika na mafuta<br />

kutoka v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> mafuta ardhini vinavyoingizwa ndivyo sehemu kubwa <strong>ya</strong> bili za<br />

© dpa/Philipp Dimitri © dpa/McPHOTO‘s<br />

1992<br />

Mkutano wa Umoja wa Mataifa kuhusu Mazingira na Maendeleo<br />

mjini Rio de Janeiro ulipitisha kanuni za maendeleo endelevu.


© dpa/Jens Büttner<br />

<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 13<br />

Familia nchini <strong>Ujerumani</strong> kwa jumla hutumia pesa ngapi kwa nishati?<br />

Matumizi mwaka wa 2013 kwa mabilioni <strong>ya</strong> euro<br />

€bilioni<br />

127.5<br />

47.0<br />

11.4<br />

20.2<br />

48.8<br />

Kupasha joto na maji moto<br />

Kupika<br />

Taa na umeme<br />

Mafuta<br />

familia za nishati nchini <strong>Ujerumani</strong>. Ingawa bei za mafuta zilishuka<br />

mwisho wa mwaka wa 2014 na zikawa nafuu kwa watumiaji wa<br />

mafuta nchini <strong>Ujerumani</strong>, hakuna anayeweza kuitegemea hali hii<br />

katika siku zijazo kwa sababu bei na upatikanaji wa nishati <strong>ya</strong> mafuta<br />

ardhini hutegemea siasa za kimataifa.<br />

Ni kweli <strong>Energiewende</strong> ina gharama zinazotokea. Mabilioni <strong>ya</strong> euro<br />

<strong>ya</strong>mewekezwa ili kuzindua muundo msingi mp<strong>ya</strong> wa nishati na<br />

kuzifanikisha hatua za ufanisi wa nishati. Hii inamaanisha kwamba<br />

uzinduzi wa nishati endelevu ulichangia katika ongezeko la jumla la<br />

bei za umeme ambazo familia katika <strong>Ujerumani</strong> zimekuwa zikilipa<br />

katika miaka <strong>ya</strong> hivi karibuni. Katika mwaka wa 2007, kwa wastani,<br />

watumiaji wa umeme walilipa senti za euro 21 kwa kila saa <strong>ya</strong> kilowati<br />

<strong>ya</strong> umeme. Sasa wanalipa kama senti za euro 29. Kwa kila saa <strong>ya</strong><br />

kilowati <strong>ya</strong> umeme, watumiaji wanashiriki bei <strong>ya</strong> ukuzaji wa nishati<br />

endelevu kupitia gharama za ziada za Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu<br />

v<strong>ya</strong> Nishati. Kwa sasa gharama <strong>ya</strong> ziada <strong>ya</strong> umeme imepungua<br />

chini <strong>ya</strong> senti za euro 6.9. Hata hivyo, kiasi ambacho umma unalipa<br />

kinategemea vigezo mbalimbali vinavyotawala bei. Kwa mfano, bei<br />

katika soko la umeme imeshuka kwa kiasi kikubwa kwa sababu<br />

<strong>ya</strong> idadi inayoongezeka <strong>ya</strong> nishati endelevu sokoni. Ni muhimu<br />

kutambua kwamba pamoja bei zote mbili zimekuwa zikipungua<br />

polepole katika kipindi cha miaka minne iliyopita – bei <strong>ya</strong> ziada <strong>ya</strong><br />

Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati na bei <strong>ya</strong> soko la umeme. Kwa<br />

sababu hiyo, bei za wastani za umeme kwa familia zimekuwa thabiti<br />

katika kipindi hiki.<br />

Pana haja <strong>ya</strong> wenyeji wa <strong>Ujerumani</strong> na wanaotegemea uchumi wake<br />

kutopata ongezeko la gharama <strong>ya</strong> uchumi. Hili linawezekana tu<br />

iwapo bei <strong>ya</strong> nishati itadhibitiwa ipasavyo. Bei <strong>ya</strong> nishati ikipanda<br />

basi hata bei za bidhaa nyinginezo pia huathirika. Hali hii huchangia<br />

kutokwepo kwa usawa wa kimashindano <strong>ya</strong> kibiashara miongoni<br />

mwa mashirika mbalimbali <strong>ya</strong>nayozalisha bidhaa hizo. Hiyo ndiyo<br />

sababu <strong>Ujerumani</strong> imeachilia kampuni maalum zinazotumia nishati<br />

kwa wingi kutolipa bei <strong>ya</strong> ziada <strong>ya</strong> Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong><br />

Nishati. Hata hivyo, kampuni hizo zinazoruhusiwa kutogharamia bei<br />

hiyo <strong>ya</strong> ziada lazima ziwekeze zaidi katika ufanisi wa nishati.<br />

1994<br />

Gari <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> umeme <strong>ya</strong> kutengenezwa<br />

kwa wingi inazinduliwa kwenye soko.<br />

1995<br />

Mkutano wa kwanza wa Umoja wa Mataifa kuhusu Mabadiliko<br />

<strong>ya</strong> Tabianchi uliandaliwa Berlin, hivyo kuashiria mwanzo wa<br />

mazungumzu <strong>ya</strong> kupunguza athari za gesijoto duniani kote.


14 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Utunzaji wa tabianchi<br />

Kupunguza athari za gesijoto<br />

Utunzaji wa tabianchi na <strong>Energiewende</strong> zinategemeana. Zote zinalenga kudhibiti athari za<br />

mabadiliko <strong>ya</strong> tabianchi kwa watu, mazingira na uchumi kwa kiwango endelevu. Kutokana<br />

na ukadiriaji wa Jopo la Kiserikali la Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi (IPCC), ongezeko la joto duniani<br />

lazima lidhibitiwe isije ikapita selsi 2 zaidi <strong>ya</strong> jinsi hali joto ilivyokuwa kitambo katika enzi<br />

iliyotangulia kuanzishwa kwa viwanda duniani. Hii inamaanisha kwamba ni kiasi mahususi<br />

tu cha gesijoto ambacho kinaweza kuwa hewani. Kwa vile anga ina asilimia 65 <strong>ya</strong> kiasi hiki,<br />

juhudi kubwa za dunia na nchi za kupunguza athari za gesijoto zinahitajika.<br />

Dayoksidi <strong>ya</strong> Kaboni, ambayo inasababishwa kwa kiwango kikubwa na uchomaji wa mafuta <strong>ya</strong><br />

ardhini ndiyo inayoathiri sana mabadiliko <strong>ya</strong> hewa. Nchini <strong>Ujerumani</strong> na duniani kote, zaidi<br />

<strong>ya</strong> theluthi moja <strong>ya</strong> gesijoto hutokea kwenye viwanda v<strong>ya</strong> kuzalisha nishati. Hii ndiyo sababu<br />

tunashikilia kwamba matumizi <strong>ya</strong> nishati endelevu ni njia muhimu sana <strong>ya</strong> kutunza hewa.<br />

Malengo <strong>ya</strong> tabianchi na hatua zilizochukuliwa<br />

Upungufu wa gesijoto uliopangwa na uliotimizwa<br />

Nani anatoa gesijoto?<br />

Hesabu zote ni sawa na mamilioni <strong>ya</strong> tani za CO 2<br />

mwaka wa 2014<br />

Tarajio<br />

la 2020<br />

-20% -24,4%<br />

Mafanikio<br />

kufikia mwaka wa<br />

2014<br />

Ula<strong>ya</strong><br />

(EU-28)<br />

Tarajio<br />

la 2020<br />

angalau<br />

-40% -27%<br />

Mafanikio<br />

kufikia mwaka wa<br />

2014<br />

<strong>Ujerumani</strong><br />

Tani milioni 902<br />

...<br />

358<br />

84<br />

160<br />

35<br />

181<br />

72<br />

12<br />

Sekta <strong>ya</strong> kawi<br />

Nyumbani<br />

Usafiri<br />

Biashara, huduma<br />

Viwanda<br />

Ukulima<br />

Nyingine<br />

© dpa/Luftbild Bertram © dpa/MiS<br />

1996<br />

Ula<strong>ya</strong> iliamua kuachilia huru masoko <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> gesi na umeme ambayo mbeleni <strong>ya</strong>likuwa <strong>ya</strong> kitaifa pekee.<br />

Tume <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ilichapisha mikakati <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> pamoja <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> kuhusu uzalishaji wa nishati endelevu.


© iStock/ querbeet<br />

<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 15<br />

<strong>Ujerumani</strong> imepunguza utoaji wa gesijoto kwa kiwango gani?<br />

Hesabu zote ni kwa kiwango sawa na mamilioni <strong>ya</strong> tani <strong>ya</strong> CO 2<br />

1,250<br />

1990<br />

1,121<br />

1995<br />

1,046<br />

2000<br />

994<br />

2005<br />

910<br />

2010<br />

902<br />

2014<br />

Kwa kusahihisha Mkataba wa Kyoto (Kyoto Protocol) wa 1997,<br />

<strong>Ujerumani</strong> ilikubali kupunguza gesijoto kwa asilimia 21 ikilinganishwa<br />

na viwango v<strong>ya</strong> 1990, kufikia mwaka wa 2012. Hatua muhimu<br />

zilikuwa ta<strong>ya</strong>ri zimechukuliwa. Kufikia mwaka wa 2014, <strong>Ujerumani</strong><br />

ta<strong>ya</strong>ri ilikuwa imetimiza mahitaji <strong>ya</strong> kuweka punguzo la asilimia 27.7.<br />

Uzalishaji wa thamana <strong>ya</strong> euro bilioni moja kutoka kwenye kampuni<br />

za <strong>Ujerumani</strong> sasa hutoa tu nusu <strong>ya</strong> gesijoto iliyotoa mwaka wa 1990.<br />

<strong>Ujerumani</strong> imepanga kuongeza juhudi zake na kupunguza gesijoto<br />

kwa angalau asilimia 40 kufikia mwaka wa 2020. Lengo lake ni<br />

kwamba, kufikia mwaka wa 2050 itakuwa imepunguza gesijoto<br />

kwa kati <strong>ya</strong> asilimia 80 hadi 95 ikilinganishwa na viwango v<strong>ya</strong><br />

1990. Lengo hili la kupunguza gesijoto <strong>ya</strong> taifa liko kwenye sera<br />

za kulinda hewa <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> na <strong>ya</strong> kimataifa. Viongozi wa serikali za<br />

Ula<strong>ya</strong> wameamua kupunguza utoaji wa gesijoto katika nchi zao<br />

kwa asilimia 20 kufikia mwaka wa 2020 na angalau kwa asilimia 40<br />

kufikia mwaka wa 2030. Nchi 195 zilisahihisha Mkataba wa Paris<br />

mwezi wa Desemba 2015. Wakitumia viwango wanavyolenga v<strong>ya</strong><br />

kubadilika kwa tabianchi, nchi hizi zinataka kudhibiti ongezeko la<br />

joto duniani kwa kiwango kilichopungua selsi 2 katika karne hii.<br />

Kampuni za kufan<strong>ya</strong> biashara <strong>ya</strong> gesijoto ambazo zimechangia<br />

pakubwa uchafuzi wa mazingira sasa zimepewa masharti <strong>ya</strong> kiasi<br />

cha gesijoto zinaweza kuachilia hewani. Hii juhudi muhimu <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong><br />

<strong>ya</strong> kupambana na kubadilika kwa tabianchi. Wote ambao hutoa<br />

gesijoto kwa kiwango kikubwa lazima washiriki katika mfumo,<br />

ambao unasimamia sehemu kubwa <strong>ya</strong> utoaji wa CO 2<br />

kutoka viwanda<br />

na sekta <strong>ya</strong> kawi. Kampuni lazima ziwe na kiwango walichokubaliwa<br />

cha utoaji wa gesijoto kwa kila tani <strong>ya</strong> gesijoto ambayo kila mojawapo<br />

<strong>ya</strong> kampuni hizo hutoa. Ikiwa kiwango walichokubaliwa hakitoshi<br />

wanaweza kununua zaidi au kuwekeza katika teknolojia za kutunza<br />

tabianchi. Hatua hii inazuia utoaji wa CO 2<br />

mahali ambapo ni nafuu<br />

zaidi. Lengo ni kupunguza utoaji wa gesijoto kwa asilimia 43 kufikia<br />

mwaka wa 2030 ikilinganishwa na viwango v<strong>ya</strong> mwaka wa 2005<br />

katika sekta zote kwenye mfumo wa kuuza gesijoto.<br />

Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> imeanzisha Mpango wa Utendakazi wa<br />

Tabianchi 2020 na Mpango wa Utendakazi wa Tabianchi 2050 ili<br />

kuwezesha <strong>Ujerumani</strong> kutumiza malengo <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> taifa <strong>ya</strong> kupunguza<br />

gesijoto. Mpango wa Utendakazi wa Tabianchi unajumuisha mikakati<br />

kadhaa <strong>ya</strong> kuboresha utunduizi wa nishati na kufan<strong>ya</strong> usafiri,<br />

viwanda na kilimo kuchunga tabianchi zaidi. Mpango wa Utendakazi<br />

wa Tabianchi una malengo <strong>ya</strong> muda mrefu <strong>ya</strong> kupunguza CO 2<br />

kwa<br />

sekta maalum kama vile sekta <strong>ya</strong> nishati au viwanda.<br />

1997<br />

Mkataba wa Kyoto wa kupunguza gesijoto duniani ulipitishwa.<br />

Tangu wakati huo, nchi 191 zimeutilia saini mkataba huo.


16 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Nishati <strong>ya</strong> nyuklia<br />

Kusimamisha matumizi<br />

<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia<br />

Matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia kuzalisha umeme <strong>ya</strong>mezua hisia kali nchi <strong>Ujerumani</strong> kwa<br />

miongo kadhaa. Wajerumani wengi hawezi kukadiria kiwango cha hatari cha teknolojia.<br />

Wana wasiwasi kuhusu athari inayoweza kutokea kwa watu na mazingira kutokana na<br />

ajali kwenye matanuri <strong>ya</strong> nyuklia. Hofu ilithibitishwa na ajali iliyotokea mji wa Ukraini wa<br />

Chernobyl mwaka wa 1986 ambayo ilichafua maeneo <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>. Katika mwaka wa 2000,<br />

Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliamua kupiga marufuku matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia kuzalisha<br />

umeme na ikaamua kutumia v<strong>ya</strong>nzo endelevu kuzalisha nishati. Makubaliano <strong>ya</strong>liyoafikiwa<br />

na wamiliki wa viwanda v<strong>ya</strong> nyuklia <strong>ya</strong>liweka muda wa makataa wa kutumika kwa viwanda<br />

v<strong>ya</strong> nyuklia na <strong>ya</strong>kaupiga marufuku ujenzi wa viwanda mp<strong>ya</strong>.<br />

© dpa/Uli Deck<br />

Mpango ulisasishwa mwaka wa 2010. Viwanda vilivyoko vingetumika kwa muda mfupi ili<br />

kuziba pengo mpaka wakati ambapo nishati <strong>ya</strong> nyuklia ingeweza kusitishwa na nafasi <strong>ya</strong>ke<br />

kuchukuliwa na nishati endelevu. Kutokana na ajali <strong>ya</strong> tanuri la nyuklia mjini Fukushima,<br />

Japani, mwezi wa Machi 2011, Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliubatilisha uamuzi huu.<br />

Viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia nchini <strong>Ujerumani</strong> zitafungwa lini?<br />

Mpango wa kupunguza uzalishaji wa viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia nchini <strong>Ujerumani</strong> kufikia mwisho wa mwaka wa 2022<br />

Jumla <strong>ya</strong> uzalishaji wa viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia<br />

Fukushima<br />

43%<br />

Nov. 2003<br />

Mei 2005<br />

Ago. 2011<br />

57%<br />

Mei 2015<br />

Des. 2017<br />

Des. 2019<br />

Des. 2021<br />

Des. 2022<br />

2000 2005 2010 2015 2020<br />

1998<br />

<strong>Ujerumani</strong> ilipitisha sheria <strong>ya</strong> ku<strong>ya</strong>achilia huru masoko <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> gesi na umeme.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 17<br />

© dpa/Jens Wolf<br />

Viwanda v<strong>ya</strong> nyuklia nchini<br />

<strong>Ujerumani</strong> zinapatikana wapi?<br />

Viwanda vilivyosimamishwa na vinavyotumika<br />

Kiwango kikubwa kilichozalishwa kwa mwaka<br />

Kiwango kikubwa cha umeme kilichozalishwa kwa mwaka kwa kipimo cha<br />

saa za terawati (TWh)<br />

Unterweser<br />

2011<br />

Lingen<br />

1997<br />

Philippsburg 1<br />

2011<br />

Emsland<br />

2022<br />

Mühlheim-Kärlich<br />

2001<br />

Biblis A + B<br />

2011<br />

Brunsbüttel<br />

2011<br />

Stade<br />

2003<br />

Obrigheim<br />

2005<br />

Brokdorf<br />

2021<br />

Krümmel<br />

2011<br />

Grohnde<br />

2021<br />

Würgassen<br />

1994<br />

Grafenrheinfeld<br />

2015<br />

Neckarwestheim 2<br />

Philippsburg 2<br />

2022<br />

2019<br />

Isar 1<br />

Neckarwestheim 1<br />

2011<br />

2011<br />

Gundremmingen B<br />

2017<br />

Isar 2<br />

Gundremmingen C<br />

2022<br />

2021<br />

Rheinsberg<br />

1990<br />

Greifswald<br />

1990<br />

Mwaka ambapo kiwanda kiliratibiwa<br />

kusimamishwa<br />

Mwaka ambapo kiwanda kilisimamishwa<br />

Viwanda vilivyosimamishwa<br />

Viwanda vinavyotumika<br />

171 TWh<br />

viwanda vyote v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />

nyuklia nchini <strong>Ujerumani</strong> mwaka wa<br />

2001<br />

196 TWh<br />

nishati zote endelevu<br />

mwaka wa<br />

2015<br />

Bunge la <strong>Ujerumani</strong> lilipitisha sheria <strong>ya</strong> kusimamisha matumizi <strong>ya</strong><br />

nishati <strong>ya</strong> nyuklia kuzalisha umeme haraka iwezekanavyo. Viwanda<br />

kadhaa za umeme vililazimika kuusimamisha uzalishaji wa umeme<br />

punde tu sheria hii ilipoanza kutumika. Matumizi <strong>ya</strong> viwanda<br />

vilivyosalia <strong>ya</strong>takomeshwa kufikia mwisho wa mwaka wa 2022. Kwa sasa<br />

viwanda vinane v<strong>ya</strong> nyuklia bado vinatoa umeme nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Mikakati inayohitajika ili kuondoa taka nururishi <strong>ya</strong> nyuklia pia<br />

inaangazia changamoto zilizoko katika matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />

nyuklia. Ili kuwalinda watu pamoja na mazingira, uchafu huu lazima<br />

uhifadhiwe kwa njia salama mbali na viumbehai kwa kipindi kirefu<br />

sana. Wataalamu wanaamini njia bora <strong>ya</strong> kufan<strong>ya</strong> hivyo ni kuuhifadhi<br />

uchafu wa nyuklia chini kabisa kwenye miundo <strong>ya</strong> jiolojia.<br />

<strong>Ujerumani</strong> haitaki kusafirisha nje taka zake nururishi. Lakini<br />

kutafuta mahali mwafaka pa kuhifadhia taka hizi kunakumbwa na<br />

matatizo kwani watu wanaoishi katika maeneo <strong>ya</strong> karibu na kampuni<br />

hizo, kwa desturi, hupinga kuhifadhiwa kwa taka hizi maeneo<br />

<strong>ya</strong>nayoonekana kwamba ni mwafaka au maeneo <strong>ya</strong>le <strong>ya</strong>liyokwisha<br />

kukaguliwa kufikia sasa.<br />

Hiyo ndiyo sababu <strong>Ujerumani</strong> sasa inachukua mwelekeo mp<strong>ya</strong>.<br />

Inahusisha matabaka yote <strong>ya</strong> jamii kwenye shughuli za utafutaji wa<br />

maeneo mwafaka kwa njia <strong>ya</strong> kisa<strong>ya</strong>nsi iliyo wazi. Lengo ni kupata<br />

eneo la uhifadhi wa mwisho wa taka nururishi <strong>ya</strong> kiwango cha juu<br />

kufikia mwaka wa 2031. Eneo linastahili kutoa usalama wa juu zaidi<br />

kwa kipindi cha miaka milioni moja.<br />

Ta<strong>ya</strong>ri <strong>Ujerumani</strong> ina sehemu iliyopitisha kwa uhifadhi wa mwisho<br />

wa chafu nururishi <strong>ya</strong> kiwango cha chini au wastani, eneo la<br />

kuhifadhi la Konrad ambalo limeratibiwa kufunguliwa mwaka wa<br />

2022.<br />

2000<br />

Tume <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ilibuni mkakati wa kwanza wa pamoja wa nishati<br />

endelevu, ufanisi wa nishati na ulinzi wa tabianchi bara la Ula<strong>ya</strong>.<br />

Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu <strong>ya</strong>anza kutumika <strong>Ujerumani</strong>. Ikawa<br />

ndiyo nguzo <strong>ya</strong> ukuzaji wa nishati endelevu nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

2000<br />

Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliamua kusitisha matumizi <strong>ya</strong><br />

nishati <strong>ya</strong> nyuklia. Viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia<br />

kuruhusiwa kutumika kwa hadi miaka 32 pekee


18 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

© dpa/Jens Büttner<br />

2002<br />

Sheria <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> Kutunza Nishati ilianza kutumika. Iliweka viwango<br />

v<strong>ya</strong> ufanisi wa jumla wa majengo map<strong>ya</strong> na majengo <strong>ya</strong>liyotumika.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 19<br />

Ajira na uchumi<br />

"Je, watu wengi hawatapoteza kazi<br />

kwa sababu <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>?"<br />

Uwekezaji wa juu kwenye aina zote za viwanda<br />

v<strong>ya</strong> nishati endelevu<br />

Uwekezaji wa kila mwaka kwenye viwanda v<strong>ya</strong> uzalishaji umeme nchini<br />

<strong>Ujerumani</strong> kwa mabilioni <strong>ya</strong> euro<br />

Kazi kutokana na nishati endelevu<br />

Kazi nchini <strong>Ujerumani</strong> mwaka wa 2015<br />

142,900<br />

Nishati <strong>ya</strong> upepo<br />

330,000<br />

Kazi<br />

113,200<br />

42,200<br />

Mimea na samadi<br />

Nishati <strong>ya</strong> miale <strong>ya</strong> jua<br />

4,.6<br />

2000<br />

27.3<br />

2010<br />

15.0<br />

2015<br />

17,300<br />

6,700<br />

Nishati <strong>ya</strong> mvuke<br />

Umeme wa nguvu za maji<br />

6,700<br />

Utafiti<br />

<strong>Energiewende</strong> ina athari kadhaa zenye manufaa. Inaendeleza<br />

ubunifu, inapunguza gharama za uingizaji wa nishati kutoka katika<br />

nchi za nje, inapunguza uchafuzi wa mazingira na utoaji wa gesijoto<br />

na kuongeza thamani <strong>ya</strong> bidhaa zinazozalishwa nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Idadi kubwa <strong>ya</strong> mapato <strong>ya</strong> ukuzaji wa nishati endelevu na maboresho<br />

<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> majengo <strong>ya</strong>nasalia katika eneo la karibu kwa vile kazi <strong>ya</strong><br />

mikono inayohitajika kama vile kuweka na kuhifadhi inafanywa na<br />

kampuni zinazopatikana katika eneo linalohusika.<br />

Ukuzaji wa nishati endelevu na uwekezaji kwenye ufanisi wa nishati<br />

unasababisha taaluma na kazi mp<strong>ya</strong> kati sekta zitakazokua. Mikakati<br />

<strong>ya</strong> ufanisi wa nishati iliyotekelezwa kwenye biashara, viwanda na<br />

majengo pekee imesababisha kazi 400,000 mp<strong>ya</strong> na uwekezaji kwenye<br />

nishati endelevu umeongeza marudufu idadi <strong>ya</strong> wafan<strong>ya</strong>kazi kwenye<br />

sekta hiyo katika kipindi cha miaka kumi.<br />

Baadhi <strong>ya</strong> kazi mp<strong>ya</strong> zinachukua nafasi <strong>ya</strong> kazi kwenye viwanda<br />

ambazo mafuta <strong>ya</strong> ardhini <strong>ya</strong>na umuhimu mkubwa, hasa mafuta,<br />

gesi na uchimbaji wa mawe <strong>ya</strong> makaa na pia uzalishaji wa umeme.<br />

Kumekuwa pia na mabadiliko <strong>ya</strong> jumla <strong>ya</strong> utendakazi. Kwa mfano,<br />

kuachilia huru masoko <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> kumeongeza mashindano.<br />

Hii inamaanisha kwamba kampuni hizo lazima ziwe bora zaidi katika<br />

utendakazi wake. Mambo ha<strong>ya</strong> yote <strong>ya</strong>naleta mabadiliko kazini. Idadi<br />

<strong>ya</strong> wafan<strong>ya</strong>kazi katika sekta <strong>ya</strong> kawi <strong>ya</strong> desturi imepunguka katika<br />

miaka <strong>ya</strong> hivi karibuni kutokana na hayo.<br />

2003<br />

Ula<strong>ya</strong> ilianza kutumia mfumo wa biashara<br />

unao na uzito wa kisheria wa gesijoto.<br />

2004<br />

Sekta <strong>ya</strong> nishati endelevu iliwaajiri<br />

watu 160,000 nchini <strong>Ujerumani</strong>.


20 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Mwendo wa dunia katika matumizi <strong>ya</strong> nishati endelevu<br />

"<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong>weza<br />

kutekelezwa nchini <strong>Ujerumani</strong><br />

– lakini kwa nchi ambazo<br />

uchumi wao si thabiti kama<br />

<strong>Ujerumani</strong>, itakuwaje?"<br />

© dpa/epa Business Wire<br />

<strong>Energiewende</strong> si anasa lakini ni mradi ambao unaendeleza maendeleo endelevu na yenye faida<br />

kwa kuzindua ubunifu, kukuza uchumi na kuzindua kazi katika sekta mbalimbali za siku zijazo.<br />

Bei za teknolojia bunifu za nishati endelevu kama vile upepo, miale <strong>ya</strong> jua zimepungua kwa<br />

kiwango kikubwa duniani kote katika miaka <strong>ya</strong> hivi karibuni. Uwekezaji katika utafiti na<br />

ukuzaji wa hatua za kwanza na pia fedha za kusaidia nishati endelevu kupata pengo la soko<br />

kwenye nchi tofauti zilizokomaa kiuchumi, hasa <strong>Ujerumani</strong> kulichangia pakubwa kushusha bei.<br />

Zaidi <strong>ya</strong> nchi 140 zinataka kukuza nishati endelevu<br />

Nchi zilizo na sera na malengo <strong>ya</strong> nishati endelevu<br />

Zaidi <strong>ya</strong> njia moja <strong>ya</strong> usaidizi<br />

Bei <strong>ya</strong> kusambaza umeme kwenye gridi/<br />

malipo <strong>ya</strong> juu<br />

Utoaji tenda<br />

Kuhifadhi nishati <strong>ya</strong> kibinafsi<br />

Ukosefu wa sera na data<br />

Kutokana na kushuka kwa gharama za uwekezaji na kushuka kwa gharama za uendeshaji,<br />

nishati endelevu sasa zaweza kupata soko bila usaidizi wa kifedha katika baadhi <strong>ya</strong> maeneo<br />

duniani. Kwa mfano, mashamba <strong>ya</strong> kuzalisha umeme kwa kutumia upepo na viwanja<br />

vikubwa v<strong>ya</strong> umeme wa miale <strong>ya</strong> jua kule Amerika <strong>ya</strong> Kusini na Kaskazini zinatoa umeme<br />

kwa bei nafuu zaidi kuliko viwanda vinavyotumia mafuta <strong>ya</strong> ardhini. Nchi kama vile Uchina,<br />

Brazil, Afrika Kusini na India zinaongoza katika ukuzi wa nishati endelevu. Lakini ukuzi<br />

2005<br />

Biashara <strong>ya</strong> kununua na kuuza gesijoto<br />

ilianza Ula<strong>ya</strong>. Nchi zote za Umoja wa<br />

Ula<strong>ya</strong> zinashiriki katika mpango huu.<br />

2007<br />

Jumui<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ilipitisha mswada wa tabianchi na nishati wa 2020 ulio na<br />

makubaliano <strong>ya</strong> ukuzaji wa nishati endelevu, uhifadhi wa hewa na ufanisi wa nishati.<br />

Louis Palmer alianza safari <strong>ya</strong> kuzunguka dunia kwa gari aina <strong>ya</strong> Solartaxi, gari<br />

linaloendeshwa kwa nishati <strong>ya</strong> miale <strong>ya</strong> jua pekee. Safari <strong>ya</strong>ke ilichukua miezi 18.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 21<br />

© dpa<br />

Viwanda vingi v<strong>ya</strong> nishati endelevu zinapatikana wapi duniani?<br />

Uwezo wa viwanda kuzalisha umeme kufikia mwaka wa 2015<br />

Mimea na samadi<br />

1 | Marekani<br />

2 | Uchina<br />

1 | Uingereza<br />

2 | <strong>Ujerumani</strong><br />

3 | <strong>Ujerumani</strong> Upepo kwenye 3 | Denmaki<br />

bahari<br />

Nishati <strong>ya</strong> mvuke<br />

1 | Marekani<br />

2 | Filipino<br />

1 | Uchina<br />

2 | Marekani<br />

3 | Indonesia Upepo kwenye 3 | <strong>Ujerumani</strong><br />

nchi kavu<br />

Umeme wa<br />

nguvu za maji<br />

1 | Uchina<br />

1 | Uchina<br />

2 | Brazil<br />

2 | <strong>Ujerumani</strong><br />

3 | Marekani Fotovolti<br />

3 | Japani<br />

huu wakati mwingine unazuiwa na nchi kutoa ruzuku <strong>ya</strong> mafuta<br />

ilikudumisha bei nafuu kwa wateja. Ruzuku hizi za karibu dola<br />

bilioni 325 kila mwaka ni marudufu <strong>ya</strong> fedha zinatumika kukuza<br />

nishati endelevu. Kama ruzuku hizi zingetumika kwenye mipango <strong>ya</strong><br />

kuboresha ufanisi wa nishati, fedha ambazo zingekuwako zingekuwa<br />

mara tatu <strong>ya</strong> jinsi zilivyo sasa.<br />

Kama v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> eneo, nishati endelevu hupunguza kutegemea kwa<br />

kiwango uingizaji wa mafuta nchini na bei <strong>ya</strong> mafuta <strong>ya</strong> ardhini<br />

isiyotabirika sokoni. V<strong>ya</strong>nzo hivyo pia vina nafasi muhimu <strong>ya</strong> kutimiza<br />

ongezeko la matumizi <strong>ya</strong> nishati kwenye nchi zinazokomaa na<br />

zinazoendelea bila kuongeza gesijoto au kuchafua mazingira <strong>ya</strong> eneo.<br />

Katika maeneo <strong>ya</strong>liyo na miundu mbinu duni, ambapo umeme<br />

unazalishwa na jenereta ghali za dizeli, nishati endelevu ndiyo njia<br />

mbadala ambayo ni nafuu. Viwanda v<strong>ya</strong> umeme wa miale <strong>ya</strong> jua na<br />

mashamba <strong>ya</strong> kuzilisha umeme kupitia upepo zinaweza kujengwa<br />

kwa haraka ikilinganishwa na v<strong>ya</strong>nzo vingine na vinahitaji muda<br />

mfupi wa kupangwa na kujengwa ikilinganishwa na viwanda v<strong>ya</strong><br />

makaa <strong>ya</strong> mawe na nyuklia ambayo hujengwa kwa muda mrefu mno.<br />

Nishati endelevu ghalibu huwa chanzo cha kwanza cha umeme kwa<br />

watu. Hii ndiyo sababu nyingine nchi nyingi zimezundua mipango <strong>ya</strong><br />

misaada <strong>ya</strong> nishati endelevu.<br />

<strong>Ujerumani</strong> inaunga mkono sera endelevu, bunifu na nafuu <strong>ya</strong> nishati<br />

na inashiriki ufafanuzi kuhusu tajriba <strong>ya</strong>ke katika kufanikisha<br />

mchakato wa <strong>Energiewende</strong> na nchi nyingine na hushirikiana<br />

kwa karibu na majirani wake wa Ula<strong>ya</strong> na washirika wengineo wa<br />

kimataifa. <strong>Ujerumani</strong> pia ina majukumu muhimu katika taasisi na<br />

mashirika <strong>ya</strong> viwango mbali mbali. Pia ina makubaliano mengi <strong>ya</strong><br />

nishati na nchi kama vile India, Uchina, Afrika Kusini, Nigeria na<br />

Algeria.<br />

2008<br />

<strong>Ujerumani</strong> ilizindua pasipoti <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> majengo ambayo inatoa habari<br />

kuhusu matumizi <strong>ya</strong> nishati kwenye majengo na ufanisi wake.<br />

Sheria <strong>ya</strong> Nishati Endelevu <strong>ya</strong> Joto iliamrisha kuwa kiwango fulani cha<br />

kuzalisha joto lazima kitolewe na v<strong>ya</strong>nzo endelevu katika majengo map<strong>ya</strong>.<br />

2009<br />

Shirika la Nishati Endelevu la Kimataifa<br />

(IRENA) lilianzishwa na nchi 75.


22 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Gridi <strong>ya</strong> umeme<br />

Gridi mahiri<br />

© dpa/Stefan Sauer<br />

Miundu msingi mip<strong>ya</strong> na fanisi inahitajika ili kubadilisha mfumo wa nishati nchini<br />

<strong>Ujerumani</strong>. Hii inamaanisha kwamba n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> mp<strong>ya</strong> za umeme na mifereji mip<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> gesi<br />

lazima iwekwe na pia kuwapo kwa mabadili <strong>ya</strong> mfumo wa utoaji nishati kwa jumla. Wakati<br />

viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia nchini <strong>Ujerumani</strong> zitakapo fungwa, viwanda v<strong>ya</strong> nishati<br />

endelevu ziliopo hasa kaskazini na mashariki mwa <strong>Ujerumani</strong> vitajaza pengo hiyo. Nishati<br />

hii inahitajika kusini mwa <strong>Ujerumani</strong>. Viwanda vingi v<strong>ya</strong> nyuklia vinapatikana kusini<br />

mwa <strong>Ujerumani</strong>, ambapo kuna watu wengi na mashirika makubwa <strong>ya</strong> viwanda. Njia mp<strong>ya</strong><br />

za umeme zilizo na teknolojia mahususi na fanisi zitasafirisha umeme uliozalishwa na<br />

mashamba <strong>ya</strong> kuzalisha umeme kwa kutumia upepo kaskazini na mashariki mwa <strong>Ujerumani</strong><br />

moja kwa moja hadi kusini.<br />

Gridi <strong>ya</strong> umeme <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

ni kilomita milioni 1.8 kwa urefu<br />

Gridi <strong>ya</strong> umeme inasambazwa wapi?<br />

N<strong>ya</strong><strong>ya</strong> mp<strong>ya</strong> za umeme zilizopangiwa kuongezwa kwenye gridi<br />

<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> <strong>ya</strong> upeo wa volti <strong>ya</strong> umeme<br />

BREMEN<br />

KIEL<br />

HAMBURG<br />

SCHWERIN<br />

Miradi iko katika hali <strong>ya</strong> kupangwa<br />

Miradi imewasilishwa ili kupata idhini<br />

Miradi imeidhinishwa au gridi kujengwa<br />

Miradi iliyokamilika<br />

HANNOVER<br />

BERLIN<br />

POTSDAM<br />

MAGDEBURG<br />

DÜSSELDORF<br />

ERFURT<br />

DRESDEN<br />

WIESBADEN<br />

Hii ni sawa na urefu wa mara<br />

45<br />

<strong>ya</strong> mizingo <strong>ya</strong> dunia kwenye ikweta.<br />

MAINZ<br />

SAARBRÜCKEN<br />

STUTTGART<br />

MÜNCHEN<br />

Soko la ndani la nishati <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ndiyo sababu <strong>ya</strong> pili iliyochangia kupanuliwa kwa gridi<br />

nchini <strong>Ujerumani</strong>. Miundo msingi bora zaidi inahitajika katika nchi wanachama na nje <strong>ya</strong><br />

mipaka ili umeme uweze kusambazwa bila pingamizi kote katika Ula<strong>ya</strong> na umeme uwe nafuu<br />

kwa watumiaji. Wasimamizi wa gridi za kusafirisha umeme barani Ula<strong>ya</strong> watoe mpango wa<br />

pamoja wa kukuza gridi kila baada <strong>ya</strong> miaka miwili. Miradi yote <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> imejumuishwa<br />

katika mpango huu.<br />

Wasimamizi wa Gridi nchini <strong>Ujerumani</strong> hufan<strong>ya</strong> ukadiriaji wao wenyewe, kuangazia mbele<br />

miaka 10 hadi 20 ili kubashiri ni n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> gani za umeme zitakazohitajika na nchi. Mapendekezo<br />

<strong>ya</strong>o hukaguliwa na mamlaka <strong>ya</strong> nchi, Shirika la Shirikisho la Mtandao Umma hujumuishwa<br />

vilivyo kwenye mchakato huu. Shirika hutumia njia <strong>ya</strong> majadiliano kufikia suluhisho bora <strong>ya</strong><br />

kutimiza mahitaji <strong>ya</strong> watu, mazingira na uchumi.<br />

2009<br />

Sheria <strong>ya</strong> Kupanua Gridi <strong>ya</strong> Umeme ilipitishwa ili kuuharakisha<br />

mchakato wa kuidhinisha n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> mp<strong>ya</strong> za umeme wa volti <strong>ya</strong> juu.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 23<br />

© dpa/euroluftbild.de/Hans Blossey<br />

"<strong>Energiewende</strong> kwa <strong>Ujerumani</strong> ni kama mradi<br />

wa kusafirisha mtu wa kwanza kwenye mwezi."<br />

Frank-Walter Steinmeier, Waziri wa Shirikisho wa Mambo <strong>ya</strong> Nje, 2015<br />

Gridi <strong>ya</strong> kusambaza pia inahitaji kusasishwa ili itumike kutoa nishati<br />

endelevu. Awali ilipangiwa kusafirisha umeme kwa watumiaji<br />

tu, inafan<strong>ya</strong> kazi kama njia <strong>ya</strong> kuelekea upande mmoja. Lakini<br />

sasa, karibu viwanda vyote v<strong>ya</strong> miale <strong>ya</strong> jua na vinu vingine v<strong>ya</strong><br />

upepo vinasambaza umeme kwenye gridi <strong>ya</strong> kusafirisha. Umeme<br />

usiohitajika sasa unaelekezwa nyuma. Pia, umeme uliozalishwa kwa<br />

nishati endelevu hubadilika kulingana na hali <strong>ya</strong> hewa. Viwanda v<strong>ya</strong><br />

miale <strong>ya</strong> jua ni fanisi sana jua inapotokea lakini utoaji wake hupungua<br />

sana wakati kuna mawingu. Gridi za kusafirisha umeme lazima<br />

ziboreshwe. Zahitajika kuwa gridi mahiri ili ziendelee kuwa thabiti<br />

hata wakati uzalishaji wa umeme unageuka. Kwenye gridi mahiri<br />

kuna mawasiliano kati <strong>ya</strong> wahusika wote, hawa ni watu na mashirika<br />

<strong>ya</strong>nayo zalisha, safirisha, hifadhi na kusambaza au kutumia umeme.<br />

Kuzalisha na kutumia basi kunaweza kusimamiwa kwa ufanisi zaidi<br />

na kurekebishwa kwa muda mfupi.<br />

Jinsi gridi mahiri inavyofan<strong>ya</strong> kazi<br />

Picha rahisi <strong>ya</strong> wahusika, miundo msingi na njia za mawasiliano<br />

Mtandao wa kusafirisha,<br />

gridi <strong>ya</strong> usambazaji<br />

Kusimamia na kuwasiliana<br />

Mita mahiri<br />

Wazalishaji wa umeme<br />

Nishati endelevu na nishati <strong>ya</strong> desturi<br />

Watumiaji<br />

Jamii, viwanda na biashara<br />

Soko<br />

Nishati, huduma na biashara<br />

Njiani<br />

Katika nchi jirani za<br />

Umoja wa Ula<strong>ya</strong><br />

Usafiri<br />

Magari, usafiri wa<br />

umma wa eneo<br />

Hifadhi<br />

Betri, mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi<br />

2010<br />

Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ilipitisha Mbinu <strong>ya</strong> Nishati, mkakati wa muda mrefu wa<br />

mahitaji <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> mpaka mwaka wa 2050. Umoja wa Ula<strong>ya</strong><br />

ulipitisha agizo la utendakazi wa nishati katika majengo. Kuanzia mwaka wa 2021,<br />

majengo yote map<strong>ya</strong> <strong>ya</strong>lihitajika kuwa "majengo <strong>ya</strong>nayokaribia kujimudu kinishati".<br />

2010<br />

Shirika la Nishati <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> (DENA) lilichapisha matokeo<br />

<strong>ya</strong> utafiti kuhusu upanuzi wa gridi unaohitajika kwa nishati<br />

endelevu kutoa karibu asilimia 40 <strong>ya</strong> umeme nchini <strong>Ujerumani</strong>.


24 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Usalama wa uzalishaji<br />

"Je, uzalishaji waweza kukidhi<br />

matumizi wakati umeme mwingi<br />

unatokana na nishati <strong>ya</strong> upepo<br />

na miale <strong>ya</strong> jua?"<br />

© dpa/Moravic Jakub<br />

Wajerumani waweza kutarajia kuwa na umeme wa kutosha katika siku zijazo. Uzalishaji wa<br />

umeme nchini ni kati <strong>ya</strong> zile bora zaidi ulimwenguni. Kwa jumla <strong>ya</strong> muda wa saa 8760 kwa<br />

mwaka, umeme unapotea kwa wastani wa dakika 13 pekee. Kwa upande mwingine, upoteaji<br />

wa umeme umepunguka hata zaidi katika miaka <strong>ya</strong> hivi majuzi, iwapo kuwa kiwango<br />

kinachoongezeka cha umeme kinazalishwa na upepo na miale <strong>ya</strong> jua.<br />

Makatizo <strong>ya</strong> umeme ni nadra sana <strong>Ujerumani</strong><br />

Wastani wa muda wa makatizo <strong>ya</strong> umeme kwa dakika mwaka wa 2013<br />

10,0 Lasembagi<br />

11,3 Denmaki<br />

12,7 <strong>Ujerumani</strong> (2015)<br />

15,0 Uswizi<br />

15,3 <strong>Ujerumani</strong> (2013)<br />

23,0 Uholanzi<br />

68,1 Ufaransa<br />

70,8 Uswidi<br />

254,9 Polandi<br />

360,0 Malta<br />

Makatizo <strong>ya</strong> umeme ni nadra sana kusababishwa na mabadiliko <strong>ya</strong> uzalishaji wa umeme. Sana<br />

sana hutokea kwa sababu za nje au makosa <strong>ya</strong> watu. Hii ndiyo sababu iliyokuwepo wakati<br />

wa katizo kubwa la umeme nchini <strong>Ujerumani</strong> mnamo Novemba 4 mwaka wa 2006. Katizo<br />

hili la umeme ambalo lilidumu kwa karibu saa mbili lilisababishwa na katizo la kawaida<br />

lililopangwa la n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> <strong>ya</strong> stima. Hatua hii ilisababisha uongezeko mkumbwa wa umeme<br />

kwenye n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> nyingine ulioleta matokeo <strong>ya</strong> mfuatano kwenye gridi <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong>. Tangu tokeo<br />

hili, mikakati <strong>ya</strong> usalama nchini <strong>Ujerumani</strong> na nchi jirani za Ula<strong>ya</strong> imeboreshwa hata zaidi.<br />

Kwa mfano, <strong>Ujerumani</strong> imeweka viwanda v<strong>ya</strong> ziada v<strong>ya</strong> nishati v<strong>ya</strong> kudumu ili kuzuia<br />

ukosefu. Viwanda hivi vinakuwa na umuhimu zaidi wakati wa miezi <strong>ya</strong> baridi pale matumizi<br />

<strong>ya</strong>napokuwa <strong>ya</strong> juu zaidi na vinu v<strong>ya</strong> upepo v<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> vinazalisha umeme zaidi. Iwepo<br />

gridi za umeme zinazidiwa kwa sababu zinasafirisha kiwango kikubwa cha umeme kutoka<br />

kaskazini hadi kusini mwa <strong>Ujerumani</strong>, viwanda hivi v<strong>ya</strong> ziada vinakidhi matumizi kusini.<br />

2011<br />

Ajali kubwa ilitokea katika kiwanda cha nyuklia mjini Fukushima, Japani. <strong>Ujerumani</strong> iliamua kukomesha<br />

matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia kuzalisha umeme kufikia mwaka wa 2022, mbele <strong>ya</strong> ilivyopangwa awali.<br />

Viwanda vinane nzee v<strong>ya</strong>fungwa mara moja. Tume <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ilichapisha Mpango wa Nishati wa mwaka<br />

2050, mkakati wa kudumu wa kulinda tabianchi na uzalishaji wa nishati barani Ula<strong>ya</strong>.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 25<br />

© dpa/euroluftbild.de/Hans Blossey<br />

Nishati endelevu ta<strong>ya</strong>ri zatoa zaidi <strong>ya</strong> asilimia 60 <strong>ya</strong> umeme nchini<br />

<strong>Ujerumani</strong> katika saa maalum, na kiwango hiki kitaendelea<br />

kuongezeka katika miaka ijayo. Nishati endelevu anuwai huweza<br />

pia kutumiwa ili kujaliza pengo linaloachwa na mbinu nyingine.<br />

Miradi <strong>ya</strong> majaribio imeonyesha kuwa kuchangan<strong>ya</strong> uzalishaji wa<br />

umeme kutoka aina mbali mbali za viwanda kunawezekana, hivyo<br />

kuviwezesha kutoa umeme unaoweza kuaminika zaidi. Wakati<br />

ambapo hakuna jua au upepo, viwanda badilifu v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />

kawaida vinajaza pengo. Viwanda v<strong>ya</strong> gesi hufan<strong>ya</strong> kazi vyema sana<br />

wakati kama huo, lakini viwanda v<strong>ya</strong> kuhifadhi nishati na viwanda<br />

v<strong>ya</strong> mimea na samadi vinaweza pia kutoa umeme kwa haraka. Lakini<br />

mpango ni kwamba mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati itajaza pengo<br />

wakati wa vipindi kama hivyo katika siku zijazo.<br />

Watumiaji wa umeme pia wana jukumu muhimu. Wanaweza kupewa<br />

motisha <strong>ya</strong> kutumia umeme wakati uzalishaji ni mwingi kama wakati<br />

wa upepo mwingi. Watumiaji wa kiwango cha juu - viwanda au<br />

bohari baridi za kuhifadhi kwa mfano – wanaweza kupunguza mzigo<br />

kwa mfumo wote kwa njia hii.<br />

Changamoto kubwa ni namna <strong>ya</strong> kuleta mabadiliko katika soko la<br />

umeme. <strong>Ujerumani</strong> imeanza mchakato wa mabadiliko kwenye sekta<br />

hii na imetekeleza mikakati <strong>ya</strong> kwanza. Mabadiliko ni muhimu.<br />

Washikadau kwenye soko la umeme lazima wajipange kukabiliana<br />

na mabadilko <strong>ya</strong> umeme unaozalishwa na upepo na miale <strong>ya</strong> jua.<br />

Wakati huo huo, lazima pia kuwe na mashindano kati <strong>ya</strong> machaguo<br />

mbalimbali ili kudumisha bei nafuu.<br />

Upanuzi wa gridi <strong>ya</strong> kimataifa na ushikanishaji wa masoko ambayo<br />

awali <strong>ya</strong>likuwa <strong>ya</strong> kimaeneo barani Ula<strong>ya</strong> pia huchangia katika<br />

kudhibiti machaguo mbalimbali nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Uzalishaji wa umeme kutokana na nishati endelevu unabadilikaje?<br />

Uzalishaji wa umeme kutoka v<strong>ya</strong>nzo vyote v<strong>ya</strong> nishati na matumizi <strong>ya</strong> umeme nchini <strong>Ujerumani</strong> katika mwaka wa 2016.<br />

100 GW<br />

80 GW<br />

kizazi na matumizi <strong>ya</strong> umeme<br />

60 GW<br />

40 GW<br />

20 GW<br />

0 GW<br />

Januari 10 7 Februari Machi 6 Aprili 3 Mei 1<br />

Januari 24 Februari 21 Machi 20 Aprili 17<br />

Mei 29 Juni 26 Julai 24<br />

Mei 15 Juni 12 Julai 10<br />

Agosti 21 Septemba 18 Oktoba 16 Novemba 13 Desemba 11<br />

Agosti 7 Septemba 4 Oktoba 2 Oktoba 30 Novemba 27<br />

Desemba 25<br />

Viwanda v<strong>ya</strong> umeme v<strong>ya</strong> kawaida<br />

Jua Upepo Umeme wa nguvu za maji <strong>ya</strong> mto Mimea na samadi Matumizi <strong>ya</strong> umeme<br />

2012<br />

Mkataba wa Kyoto uliongezwa muda hadi 2020 katika<br />

Mkutano wa Tabianchi wa Umoja wa Mataifa mjini Doha.


26 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Hifadhi<br />

Nishati inayopatikana<br />

© dpa/Hannibal Hanschke<br />

Kufikia mwaka wa 2050, <strong>Ujerumani</strong> inataka kupata asilimia 80 <strong>ya</strong> umeme kutoka nishati<br />

endelevu, hasa vinu v<strong>ya</strong> upepo na mifumo <strong>ya</strong> fotovolti (PV). Mawingu <strong>ya</strong>napotea kwa ghafla<br />

au upepo unapopunguka bila ilani, nchi inahitaji mfumo wa umeme ambao unaweza badilika<br />

haraka kwa hali kama hizo. Mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati inatoa suluhisho. Wakati kuna<br />

upepo mwingi na miale <strong>ya</strong> jua <strong>ya</strong> kutosha, mifumo inaweza kuhifadhi umeme, ambao inaweza<br />

kutumiwa wakati kuna upungufu wa nishati, giza au anga yenye mawingu.<br />

Kuhifadhi nyumbani: betri<br />

Mchanganyo wa mfumo wa fotovolti (PV) na betri kwa matumizi<br />

<strong>ya</strong> binafsi na <strong>ya</strong> kusambaza kwenye gridi.<br />

Hifadhi <strong>ya</strong> kujazwa: kwa kutumia mabwawa asili<br />

Picha <strong>ya</strong> mfumo wa hifadhi <strong>ya</strong> kujazwa<br />

Bwawa la juu<br />

Mfumo wa fotovolti (PV)<br />

Injini /<br />

jenereta<br />

Transforma<br />

1.<br />

2.<br />

Hifadhi <strong>ya</strong> betri<br />

Mtambo wa pampu<br />

Bwawa la chini<br />

Kujizalishia mwenyewe:<br />

matumizi <strong>ya</strong> moja kwa<br />

moja <strong>ya</strong> umeme kutokana<br />

na miale <strong>ya</strong> jua au betri<br />

Usambazaji wa umeme<br />

usiotumika kwenye gridi<br />

1.<br />

Kuhifadhi nishati<br />

Umeme (wa kupindukia) huendesha mitambo.<br />

Maji huelekezwa kwenye bwawa la juu.<br />

2.<br />

Kuachilia nishati iliyohifadhiwa<br />

Maji hutiririka chini na kuendesha tabo.<br />

Tabo huzalisha umeme na kuusambaza kwenye gridi<br />

Mifumo 32000 <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati kwenye betri inatumika<br />

Uwezo wa kuzalisha GW 9.2; uwezo wa GW 4.5 unaongezwa<br />

Kuna njia nyingi za kuhifadhi. Njia za kuhifadhi nishati kwa muda mfupi, kama vile kwa<br />

kutumia betri, kapasita na mifumo <strong>ya</strong> gurudumu tegemeo, ni njia ambazo zinaweza kutumiwa<br />

kupokea na kutoa nishati <strong>ya</strong> umeme mara kadhaa kwa siku lakini uwezo wake ni mdogo.<br />

<strong>Ujerumani</strong> hutumia hasa viwanda v<strong>ya</strong> kuhifadhi vilivyojazwa ili kuhifadhi umeme kwa muda<br />

mrefu zaidi. Viwanda hivi, baadhi <strong>ya</strong>o ambayo yuko Lasembagi na Austria, kwa sasa vina<br />

uwezo wa karibu gigawati 9 zilizounganishwa kwenye gridi <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>. Ingawa hii imeipa<br />

<strong>Ujerumani</strong> hifadhi kubwa zaidi <strong>ya</strong> kujazwa katika Umoja wa Ula<strong>ya</strong>, kuna uwezekano mdogo<br />

tu wa upanuzi. Hivyo, <strong>Ujerumani</strong> inashirikiana kwa karibu na nchi ambazo zina uwezo<br />

mkubwa wa kuhifadhi. Austria, Uswizi na Norwe ndizo nchini muhumu zaidi.<br />

2013<br />

<strong>Ujerumani</strong> ilipitisha Sheria <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> Mpango wa Mahitaji <strong>ya</strong><br />

Shirikisho kuhusu upanuzi muhimu wa mtandao wa kusafirisha umeme.<br />

Gari la kwanza lililobuniwa kwa matumizi <strong>ya</strong> umeme pekee lilianza<br />

kutengenezwa kwa wingi <strong>Ujerumani</strong>.<br />

2013<br />

Kiwanda cha kwanza kikubwa<br />

cha kugeuza nishati kuwa gesi<br />

kilianza kutumika <strong>Ujerumani</strong>.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 27<br />

© Paul Langrock<br />

Hifadhi <strong>ya</strong> hewa iliyobanwa ni chaguo lingine la kuhifadhi nishati<br />

kwa muda mrefu zaidi. Inatumia nishati isiyotumika kubana hewa<br />

kwenye nafasi chini <strong>ya</strong> ardhi kama mapangoni katika makuba <strong>ya</strong><br />

chumvi. Ikihitajika, hewa iliyobanwa inaendesha jenereta, hivyo<br />

kuzalisha umeme.<br />

Kugeuza nishati kuwa katika hali <strong>ya</strong> gesi ni njia mp<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> kuhifadhi<br />

nishati kwa muda mrefu. Mbinu hii inatumia mchakato wa<br />

elektrolisisi mbapo umeme hugeuzwa kutoka katika hali <strong>ya</strong> nishati<br />

endelevu kuwa haidrojeni au gesi asili sanisi. Manufaa <strong>ya</strong> mbinu hii<br />

ni kuwa haidrojeni na gesi asili zinaweza kuhifadhiwa, kutumiwa<br />

mara moja au kusambazwa kwenye gridi <strong>ya</strong> gesi <strong>ya</strong> asili. Gesi hizi ni<br />

rahisi kusafirisha na zinaweza kutumika kwa njia nyingi. Viwanda<br />

v<strong>ya</strong> nishati vinaweza kuzirejesha kuwa umeme na joto kama<br />

inavyohitajika, na watumiaji wanaweza kuzitumia kupika, kupasha<br />

joto au kuendesha gari.<br />

Lakini mifumo mingi <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati bado ni ghali mno, kwa<br />

hivyo Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> inarahisisha utafiti na maendeleo<br />

kwenye suala hili. Katika mwaka wa 2011, serikali ilizindua<br />

mkakati wa kuwekeza kwenye hifadhi. Tangu mwaka wa 2013, pia<br />

imekuwa ikiwekeza kwenye mifumo midogo anuwai <strong>ya</strong> kuhifadhi<br />

inayohusiana na fotovolti (PV). Kurekebisha upungufu mdogo kwa<br />

haraka kwenye gridi <strong>ya</strong> umeme ni njia mp<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> kutumia betri.<br />

Uzinduzi kwenye soko wa mifumo hii <strong>ya</strong> betri utaendeleza utafiti na<br />

ubunifu na kupunguza gharama.<br />

Hata hivyo, wataalamu wanasema matumizi <strong>ya</strong> mifumo mip<strong>ya</strong> <strong>ya</strong><br />

kuhifadhi mwanzoni <strong>ya</strong>takuwa machache. Gharama nafuu za mifumo<br />

<strong>ya</strong> teknolojia zote za kuhifadhi zitapatikana tu baadaye wakati nishati<br />

endelevu zitakapo kuwa sehemu kubwa <strong>ya</strong> uzalishaji nishati. Katika<br />

muda mfupi au muda wa kati, machaguo mengineyo ndiyo afadhali kwa<br />

kuwa ni nafuu zaidi. Machaguo ha<strong>ya</strong> <strong>ya</strong>najumuisha upanuzi wa gridi au<br />

kudhibiti uzalishaji na matumizi ili kutumia nishati kwa ufanisi.<br />

Kugeuza umeme kuwa gesi<br />

Kwa kutumia elektrolisisi na kutengeneza methani; matumizi <strong>ya</strong>nayoweza kutokea<br />

Uzalishaji wa kupindukia<br />

wa nishati endelevu<br />

ELEKTROLISISI<br />

KUTENGENEZA METHANI<br />

H 2<br />

CH 4<br />

H 2<br />

H 2<br />

Mtandao wa gesi asili<br />

Mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi gesi<br />

Matumizi <strong>ya</strong> viwanda Usafiri<br />

Uzalishaji umeme Utoaji joto<br />

Miradi 15 <strong>ya</strong> majaribio inayoendelea; miradi 6 inayojengwa au iliyopangwa<br />

2014<br />

<strong>Ujerumani</strong> ilibadilisha Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati. Sheria sasa inajumuisha malengo <strong>ya</strong> ukuzaji wa kila mwaka na inalazimisha ushirikiano<br />

kwa soko. Umoja wa Ula<strong>ya</strong> ulikubaliana kuhusu malengo <strong>ya</strong> nishati na tabianchi kufikia mwaka wa 2030: kupunguza viwango v<strong>ya</strong> gesijoto kwa asilimia<br />

40, kuongeza kiwango cha nishati endelevu kuwa angalau asilimia 27 na kupunguza matumizi <strong>ya</strong> nishati kwa angalau asilimia 27. <strong>Ujerumani</strong> ilipitisha<br />

Mpango wa Utendakazi wa Taifa wa Ufanisi wa Nishati na ilizindua Mpango wa Utendakazi wa Tabianchi wa 2020. Zikiwa na kiwango cha asilimia 27.4<br />

katika uzalishaji wa umeme, nishati endelevu zakuwa chanzo muhimu zaidi cha nishati nchini <strong>Ujerumani</strong> kwa mara <strong>ya</strong> kwanza.


28 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Raia na <strong>Energiewende</strong><br />

"Je, raia watanufaikaje kutoka<br />

<strong>Energiewende</strong>?"<br />

<strong>Energiewende</strong> inaweza tu kufanikiwa ikiwa inaungwa mkono na umma – hii itaiwezesha sana<br />

nishati kuendelea kuwa nafuu kwa wateja. Umma pia itanufaika moja kwa moja kutokana na<br />

urekebishaji wa uzalishaji wa nishati. Watu wengi hutafuta ushauri kuhusu jinsi <strong>ya</strong> kuitunza<br />

nishati nyingi zaidi nyumbani mwao.<br />

Watu wanaobadilisha mfumo wa zamani wa kupasha joto au wanaofan<strong>ya</strong> marekebisho <strong>ya</strong><br />

kuwezesha utunduizi wa nishati hufaidika na mikopo <strong>ya</strong> riba <strong>ya</strong> chini na misaada <strong>ya</strong> serikali.<br />

Wale ambao wanatafuta fleti <strong>ya</strong> kukodisha hupokea habari kiotomatiki kuhusu kiwango cha<br />

nishati inayotumia na gharama zake. Na wakitaka kununua mashine mp<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> kufua nguo,<br />

kompyuta au taa, lebo inawaonyesha ukadiriaji wa utunduizi wa nishati wa bidhaa.<br />

Ni viwanda vingapi vinavyomilikiwa na umma?<br />

Uwezo wa kuzalisha nishati unaopatikana kwa vikundi v<strong>ya</strong> wamiliki kwa asilimia.<br />

46.6%<br />

Raia<br />

(wamiliki binafsi 25.2%; mashirika <strong>ya</strong> ushirika <strong>ya</strong><br />

nishati 9.2%; uwekezaji wa umma 11.6%)<br />

12.5%<br />

Wazalishaji nishati<br />

41.5%<br />

Wawekezaji<br />

(wawekezaji wa mashirika na wawekezaji wakubwa)<br />

© dpa/Westend61/Tom Chance © dpa/Bodo Marks<br />

2015<br />

Tume <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> iliwazilisha mkakati wa mpango wa kuunganisha nishati. Hatua hii ililenga sehemu tano: usalama wa<br />

uzalishaji, soko la nishati la ndani lililounganishwa kabisa, ufanisi wa nishati, kuondelea uchumi kaboni na utafiti wa nishati.<br />

Mkutano wa Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi wa Umoja wa Mataifa wakutana mjini Paris, ambapo nchi 195 zinakubaliana kuzuia<br />

ongezeko la joto duniani kwa zaidi <strong>ya</strong> selsi 2.


dpa/Marc Ollivier<br />

<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 29<br />

Umma pia inahusika kwenye sekta <strong>ya</strong> desturi <strong>ya</strong> nishati. Umeme<br />

na joto hasizalishwi tu na wazalishaji wadogo na wakubwa lakini<br />

pia raia ambao wana paneli zao za miale <strong>ya</strong> jua na wanaowekeza<br />

kwenye mashamba <strong>ya</strong> kuzalisha umeme kupitia upepo na viwanda<br />

v<strong>ya</strong> kutengeneza gesi kutoka mimea na samadi. Mifumo mingi <strong>ya</strong><br />

fotovolti (PV) kati <strong>ya</strong> milioni 1.5 iliyowekwa <strong>Ujerumani</strong> iko kwenye<br />

paa za nyumba za watu. Raia wamewekeza kwenye karibu nusu <strong>ya</strong><br />

tabo za upepo nchini <strong>Ujerumani</strong> na karibu nusu <strong>ya</strong> uwekezaji kwenye<br />

nishati <strong>ya</strong> mimea na samadi inafanywa na wakulima.<br />

Wale ambao hawawezi kuweka au kulipia teknolojia <strong>ya</strong>o binafsi <strong>ya</strong><br />

nishati endelevu wanaweza kuungana na watu wengine. Karibu<br />

mashirika 900 <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong>liyo na wanachama zaidi <strong>ya</strong> 160,000<br />

<strong>ya</strong>nawekeza kwenye miradi <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>. Uwekezaji huanzia euro<br />

100 pekee.<br />

Zaidi <strong>ya</strong> hayo inapokuja kwa mambo halisi <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>, raia<br />

wanachama wanaweza kutoa maoni. Kwa mfano wanaweza kueleza<br />

hisia na mapendekezo <strong>ya</strong>o wakati shamba mp<strong>ya</strong> la kuzalisha umeme<br />

kupitia upepo linapangwa kwenye eneo lao. Umma hutekeleza<br />

jukumu kubwa kwenye majadiliano kuhusu mipango <strong>ya</strong> n<strong>ya</strong><strong>ya</strong><br />

za kusafirisha umeme ambazo zitasafirisha kiwango kikubwa<br />

cha umeme kote nchini <strong>Ujerumani</strong>. Raia wanakaribishwa katika<br />

mazungumzu kutoka mwanzo wakati mahitaji <strong>ya</strong> upanuzi wa gridi<br />

<strong>ya</strong>napo kadiriwa ili kutoa maoni <strong>ya</strong>o. Pia wanashiriki katika hatua<br />

nyingine zote za mipango ikiwa ni pamoja na uamuzi wa njia halisi<br />

ambayo n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> <strong>ya</strong> kusafirisha umeme itapitia. Mbali na hayo, raia<br />

hupokea habari za kina kuhusu miradi <strong>ya</strong> kusafirisha umeme kutoka<br />

Shirika la Mtandao la Shirikisho na wasimamizi wa gridi kabla <strong>ya</strong><br />

mikakati rasmi.<br />

Shughuli hizi zina ungwa mkono na juhudi <strong>ya</strong> Mazungumzu <strong>ya</strong><br />

Umma kuhusu Gridi <strong>ya</strong> Umeme ambayo ina ofisi za maeneo na<br />

ambayo huwa na matukio <strong>ya</strong> umma kwenye maeneo ambayo miradi<br />

<strong>ya</strong> upanuzi imepangwa. Pia inakuwa kama pahali pa marejeo <strong>ya</strong><br />

mambo yote kuhusu upanuzi wa gridi. Kwa kuanza majadiliano<br />

katika hatua za kwanza, ni rahisi zaidi kutekeleza miradi <strong>ya</strong> nishati na<br />

kuongeza ukubalifu wa miradi na umma.<br />

Je, watu wanawezaje kunufaika nyumbani na <strong>Energiewende</strong>?<br />

Machaguo <strong>ya</strong> mbinu za utunduizaji wa nishati na matumizi <strong>ya</strong> nishati endelevu kwenye nyumba iliyojengwa<br />

miaka <strong>ya</strong> sabini<br />

Punguzo la nishati la -13%<br />

kukinga paa dhidi <strong>ya</strong> baridi<br />

60-70% <strong>ya</strong> umeme wa matumizi binafsi<br />

mfumo wa fotovolti (PV) ulio na hifadhi <strong>ya</strong> betri<br />

Punguzo la nishati la -10%<br />

glasi tatu za dirisha<br />

Punguzo la -22% la nishati<br />

kukiga ukuta wa nje dhidi <strong>ya</strong> baridi<br />

Punguzo la nishati la -80%<br />

balbu za LED badala <strong>ya</strong> balbu za kawaida<br />

Punguzo la -5% la nishati<br />

kinga <strong>ya</strong> dari dhidi <strong>ya</strong> baridi<br />

Punguzo la -15% la nishati<br />

uboreshaji wa mfumo wa kupasha joto<br />

100% <strong>ya</strong> joto <strong>ya</strong> matumizi binafsi<br />

bomba <strong>ya</strong> joto <strong>ya</strong> kupasha joto na maji moto<br />

2016<br />

Mkataba wa Tabianchi wa Paris ulianza kutekelezwa Novemba 4 baada<br />

<strong>ya</strong> kuidhinishwa na mabunge <strong>ya</strong> nchi 55 za kwanza.<br />

<strong>Ujerumani</strong> <strong>ya</strong>boresha msaada kwa nishati endelevu. Kufikia mwaka wa<br />

2017, mialiko <strong>ya</strong> tenda kupitia kwa njia zote za teknolojia imetolewa.


30 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

Faharasa<br />

Ada <strong>ya</strong> kusambaza kwenye gridi<br />

Ada <strong>ya</strong> kusambaza kwenye gridi<br />

Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati<br />

inawadhaminia wasimamizi wa viwanda<br />

v<strong>ya</strong> nishati vinavyotumia miale <strong>ya</strong> jua au<br />

upepo ada <strong>ya</strong> chini <strong>ya</strong> umeme wanaozalisha<br />

katika kipindi mahususi. Tarehe inayotumika<br />

kuamua ada ni mwaka ule kiwanda cha nishati<br />

kinapozinduliwa. Ada hushuka kila mwaka<br />

vile teknolojia inavyoboreka na matumizi pana<br />

<strong>ya</strong> teknolojia husaidia gharama za uwekezaji<br />

kushuka kila wakati. Nchini <strong>Ujerumani</strong><br />

utaratibu wa mnada (Angalia Mnada)<br />

utachukua mahali pa ada za sasa za kudumu za<br />

kusambaza kwenye gridi katika miaka ijayo.<br />

Ada <strong>ya</strong> ziada <strong>ya</strong> Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong><br />

Nishati / mfumo wa ada <strong>ya</strong> ziada<br />

Watumiaji wote nchini <strong>Ujerumani</strong> husimamia<br />

ada za ziada za nishati inayozalishwa kutokana<br />

na v<strong>ya</strong>nzo endelevu v<strong>ya</strong> nishati kupitia ada <strong>ya</strong><br />

ziada <strong>ya</strong> bei <strong>ya</strong> umeme, kwa mujibu wa Sheria<br />

<strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati. Kiwango cha<br />

ada <strong>ya</strong> ziada hutokea katika utofauti kati <strong>ya</strong><br />

ada zinazolipwa wasimamizi na mapato kutoka<br />

mauzo <strong>ya</strong> umeme kwenye soko la nishati.<br />

Biashara zilizo na mahitaji makubwa <strong>ya</strong> umeme<br />

hazilipishwi ada <strong>ya</strong> ziada kamili.<br />

Betri<br />

Betri ni vifaa v<strong>ya</strong> kielektro-kemikali v<strong>ya</strong><br />

kuhifadhi nishati. Zikiunganishwa na mzunguko<br />

umeme, zinaachilia chaji na umeme unapita.<br />

Betri zinazowekwa chaji up<strong>ya</strong> hutumika kwenye<br />

bidhaa kama vile simu za mkononi na magari<br />

<strong>ya</strong>nayotumia umeme. Betri zinazowekwa chaji<br />

up<strong>ya</strong> zinatumika pamoja na v<strong>ya</strong>nzo endelevu <strong>ya</strong><br />

nishati, kwa mfano kwenye miradi <strong>ya</strong> fotovolti<br />

(PV). Hapa zinarejelewa kama mifumo <strong>ya</strong> betri<br />

<strong>ya</strong> kuhifadhi. Betri zaweza kuhifadhi tu kiasi<br />

kidogo cha chaji <strong>ya</strong> umeme, kulingana na uwezo<br />

wao (unaopimwa kwa saa za ampea – ah).<br />

Betri za nishati<br />

Betri za nishati ni viwanda vidogo sana v<strong>ya</strong><br />

nishati ambavyo hugeuza nishati <strong>ya</strong> kemikali<br />

kuwa nishati <strong>ya</strong> umeme, hivyo kuzalisha<br />

umeme. Zinatumika kwa mfano ku<strong>ya</strong>endesha<br />

magari <strong>ya</strong> umeme au kwenye maeneo<br />

ambayo ha<strong>ya</strong>jaunganishwa kwenye gridi <strong>ya</strong><br />

umeme. Nyenzo zinazohitajika ni haidrojeni<br />

na oksijeni pekee. Mfumo huu wa kuzalisha<br />

nishati hausababishi gesijoto, mbali mvuke<br />

tu. Haidrojeni inayohitajika kuzalisha nishati<br />

<strong>ya</strong>weza kutengenezwa kwa umeme kutoka<br />

v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati endelevu (angalia nishati<br />

hadi gesi) Lakini betri za nishati ambazo<br />

hutumia nyenzo tofauti kama vile methanol pia<br />

ziko.<br />

Biashara <strong>ya</strong> kununua na kuuza gesijoto<br />

Barani Ula<strong>ya</strong> CO 2<br />

inathamana <strong>ya</strong> soko. Sekta<br />

<strong>ya</strong> nishati na viwanda vikubwa lazima zitoe<br />

hati kwa kila tani <strong>ya</strong> gesijoto wanayosababisha.<br />

Ikiwa hawana hati za kutosha inawabidi<br />

kununua kwenye soko maalum. Wakipunguza<br />

gesijoto wanayosababisha, wanaweza kuuza<br />

hati wasizohitaji. Kwa kuwa idadi <strong>ya</strong> hati<br />

zinazopatikana kile mwaka zinapunguka,<br />

mashirika <strong>ya</strong>na kishawishi cha kuwekeza<br />

kwenye mikakati <strong>ya</strong> kuokoa nishati au kutumia<br />

v<strong>ya</strong>nzo vingine v<strong>ya</strong> nishati ambavyo havidhuru<br />

mazingira sana.<br />

Gesijoto<br />

Gesijoto hubadilisha hewa <strong>ya</strong> anga kwa njia<br />

ambayo mwanga unaoakisiwa kutoka dunia<br />

haurudi angani lakini huakisiwa na hewa <strong>ya</strong><br />

anga kwenye dunia, hivyo kuchangia kwa<br />

kiwango kwa ongezeko la joto duniani. Athari<br />

hii ni sawa na nyumba <strong>ya</strong> kioo na hupasha dunia<br />

joto. Gesijoto ina<strong>ya</strong>julikana sana ni dayoksidi <strong>ya</strong><br />

kaboni, ambayo husababishwa hasa kutokana<br />

na kuchomwa kwa mafuta <strong>ya</strong> ardhini kama<br />

vile mafuta, gesi na makaa <strong>ya</strong> mawe. Gesijoto<br />

zingine ni pamoja na methani na CFC.<br />

Gridi <strong>ya</strong> umeme – gridi <strong>ya</strong> upeo wa volti – gridi<br />

<strong>ya</strong> kusafirisha<br />

Gridi <strong>ya</strong> umeme ndiyo mbinu <strong>ya</strong> kusafirisha<br />

umeme. Nchini <strong>Ujerumani</strong> na nchi zingine<br />

nyingi gridi huwa na viwango vinne ambavyo<br />

hutumiwa na volti tofauti: volti <strong>ya</strong> juu kabisa<br />

(220 au 380 kV), volti <strong>ya</strong> juu (60 kV hadi 220 kV),<br />

volti <strong>ya</strong> wastani (6 hadi 60 kV) na volti <strong>ya</strong> chini<br />

(230 au 400 V). Gridi <strong>ya</strong> volti <strong>ya</strong> chini hutumikia<br />

wapokeaji kama vile nyumba binafsi. Mitandao<br />

<strong>ya</strong> volti <strong>ya</strong> upeo hutumia volti iliyo karibu mara<br />

1000 zaidi na husafirisha kiwango kikubwa cha<br />

umeme kwa masafa marefu. Mitandao <strong>ya</strong> volti<br />

<strong>ya</strong> juu husambaza umeme hadi mitandao <strong>ya</strong><br />

wastani au mitandao <strong>ya</strong> chini. Mitandao <strong>ya</strong> volti<br />

<strong>ya</strong> wastani husambaza umeme zaidi lakini pia<br />

hutumikia wateja wakubwa kama vile viwanda<br />

na hospitali. Nyumba binafsi hupokea umeme<br />

wao kutoka gridi <strong>ya</strong> volti <strong>ya</strong> chini.<br />

Gridi mahiri<br />

Gridi mahiri ni mtandao wa usafirishaji<br />

ambapo vipande vyote huwasiliana na<br />

vingine, kuanzia wazalishaji, kupitia n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> na<br />

mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi hadi kwa mtumiaji. Hii<br />

hutokea kupitia usambazaji wa kiotomatiki<br />

wa data za kidijitali. Mawasiliano <strong>ya</strong> haraka<br />

husaidia kuepusha vikwazo na uzalishaji wa<br />

kupindukia wa umeme na kusawazisha nishati<br />

inayozalishwa na mahitaji <strong>ya</strong> washikadau.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 31<br />

Usambazaji wa umeme wa nishati endelevu<br />

unaobadilika hasa unahitaji suluhisho kama<br />

hii. Na wakati huo huo gridi mahari huwezesha<br />

udhibiti wa mahitaji kwa njia <strong>ya</strong> mifumo<br />

inayobadilika <strong>ya</strong> ada za umeme.<br />

Hifadhi <strong>ya</strong> hewa iliyobanwa<br />

Hifadhi <strong>ya</strong> hewa iliyobanwa hutumia nishati <strong>ya</strong><br />

umeme kuhifadhi hewa kwa kutumia shinikizo<br />

kwenye mfumo wa mapango chini <strong>ya</strong> ardhi.<br />

Hewa iliyobanwa <strong>ya</strong>weza kuachiliwa kama<br />

inavyohitajika kupitia tabo, hivyo kuzalisha<br />

nishati. Teknolojia hii haijatumiwa sana kufikia<br />

sasa. Lakini inaonekana kama njia inayoweza<br />

kutumika kuhifadhi nishati isiyotumika<br />

iliyozalishwa na v<strong>ya</strong>nzo endelevu v<strong>ya</strong> nishati.<br />

Mapango <strong>ya</strong> chumvi <strong>ya</strong>liyorekebishwa<br />

<strong>ya</strong>siyopitisha hewa <strong>ya</strong>nachukuliwa kuwa pahali<br />

salama pa kuhifadhia nishati. Ujenzi huu una<br />

changamoto za kijiolojia ambazo zinabidi<br />

kutatuliwa. Kwa sababu mfumo ukipatikana<br />

ukiwa na kasoro hauwezi kurekebishwa.<br />

Vile vile ni muhimu mkazo wa mawe<br />

<strong>ya</strong>nayozunguka usiathiriwe.<br />

Hifadhi <strong>ya</strong> kujazwa<br />

Hifadhi <strong>ya</strong> kujazwa au viwanda v<strong>ya</strong> hifadhi<br />

<strong>ya</strong> kujazwa ni njia ambayo imejaribiwa na<br />

kutumiwa katika kuhifadhi nishati. Nishati<br />

isiyotumika kwenye gridi inatumika kusafarisha<br />

maji kwenye bwawa la juu. Nishati <strong>ya</strong> ziada<br />

ikihitajika, maji huachiliwa ili kuendesha tabu<br />

ambayo huzalisha umeme.<br />

Jengo linalokaribia kujimudu kinishati<br />

Majengo <strong>ya</strong>nayokaribia kujimudu kinishati<br />

<strong>ya</strong>naashiria majengo <strong>ya</strong>nayotumia nishati<br />

ndogo sana. Kuanzia mwaka wa 2021, majengo<br />

yote mp<strong>ya</strong> katika Jumui<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> lazima<br />

<strong>ya</strong>tafuata kiwango kilichowekwa. Kanuni<br />

zinalenga majengo <strong>ya</strong> umma kuanzia mwaka<br />

wa 2019. Nchini <strong>Ujerumani</strong> matumizi <strong>ya</strong> msingi<br />

<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> majengo kama hayo ha<strong>ya</strong>stahili<br />

kupita 40 kWh kwa mita mraba kwa mwaka.<br />

Jumla <strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> umeme<br />

Kuhesabu matumizi <strong>ya</strong> jumla <strong>ya</strong> umeme katika<br />

nchi, umeme unaozalishwa kwenye nchi na umeme<br />

unaoingizwa kutoka nje hujumlishwa. Umeme<br />

unaouzwa nje hutolewa kutoka hesabu hii.<br />

Umeme unaozalishwa nchini<br />

+ umeme unaoingizwa<br />

- umeme unaouzwa nje<br />

----------------------------------------------<br />

= Jumla <strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> umeme<br />

Kapasita<br />

Kapasita zinaweza kuhifadhi umeme kwa muda<br />

mfupi. Kapasita ina vipande viwili kama vile<br />

sahani na mipira <strong>ya</strong> chuma. Kipande kimoja kina<br />

chaji chan<strong>ya</strong> na kipande kingine hasi. Vipande<br />

hivi viwili vikiunganishwa, umeme husafirishwa<br />

mpaka chaji zinaposawazika.<br />

Kilimbikizi umeme cha gurudumu tegemeo<br />

Kilimbikizi umeme cha gurudumu tegemeo<br />

Vilimbikiza umeme v<strong>ya</strong> magurudumu tegemeo<br />

vinaweza kuhifadhi umeme usiotumika kwenye<br />

gridi kwa muda mfupi. Nishati <strong>ya</strong> umeme<br />

huhifadhiwa kimashine. Mota <strong>ya</strong> umeme<br />

huendesha gurudumu tegemeo. Nishati <strong>ya</strong><br />

umeme hugeuzwa kuwa nishati <strong>ya</strong> kuzunguka.<br />

Kuirejesha, gurudumu huendesha mota <strong>ya</strong><br />

stima inapo hitajika. Kama betri, gurudumu<br />

tegemeo zinafaa kwa ujenzi wa vipande. Ufundi<br />

wa msingi umefahamika tangu Enzi za Kati hata<br />

kama haukuhusishwa na nishati <strong>ya</strong> umeme enzi<br />

hizo. Magurudumu ha<strong>ya</strong> tegemeo <strong>ya</strong>mebuniwa<br />

kwa ajili <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati kwa muda mfupi<br />

wakati wa uzalishaji mwingi. Nishati ambayo<br />

inaweza kurejeshwa haraka kwenye gridi.<br />

Kiwanda cha nishati <strong>ya</strong> dharura<br />

Viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> dharura hutumika<br />

wakati vizuizi vinapotokea kwenye usafirishaji<br />

wa umeme. Kwa vile vinastahili kuwashwa na<br />

kuzimwa kwa haraka, viwanda v<strong>ya</strong> gesi ndivyo<br />

vinavyofaa zaidi kwa madhumuni ha<strong>ya</strong>.<br />

Kiwango cha ufanisi wa nishati<br />

Kiwango cha ufanisi wa nishati huashiria<br />

thamani inayotokea (kiwango cha thamani<br />

<strong>ya</strong> huduma na bidhaa zinazopatikana katika<br />

nchi kila mwaka) kwa kila kitengo cha nishati<br />

kinachotumika. Katika uchumi, nishati <strong>ya</strong><br />

msingi ndiyo inayotumika kama kigezo cha<br />

hesabu.<br />

Kushiriki gari<br />

Kushiriki gari ni hali <strong>ya</strong> watu kadhaa kutumia<br />

gari moja kusafiri. Kwa sababu hii, kwa<br />

kawaida, hawa huwa wateja wa kampuni<br />

inayomiliki magari hayo. Wakihitaji gari,<br />

wanaweza kukodisha moja. Kushiriki gari ni<br />

tofauti na huduma za desturi za kukodisha gari<br />

kwa vile gari inaweza kuhifadhiwa muda mfupi<br />

tu kabla <strong>ya</strong> kutumika na kwa muda mfupi wa<br />

matumizi kama vile dakika 30. Jumui<strong>ya</strong> nyingi<br />

zimeandaa sehemu maalum za kuegesha<br />

magari <strong>ya</strong>nayotumika tu katika huduma za


32 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

kushiriki gari. Pia jumui<strong>ya</strong> zinaweza kuruhusu<br />

magari <strong>ya</strong>nayoshirikiwa kutumia njia maalum<br />

za mabasi.<br />

Mabomba <strong>ya</strong> joto<br />

Mabomba <strong>ya</strong> joto hufyonza nishati <strong>ya</strong> joto<br />

kutoka eneo, kwa mfano kutoka sehemu za<br />

chini. Joto hili hutumika kuchemsha maji moto<br />

au kupasha majengo joto. Umeme wanaohitaji<br />

waweza kuzalishwa kutoka v<strong>ya</strong>nzo endelevu<br />

v<strong>ya</strong> nishati. Friji hufan<strong>ya</strong> kazi kwa dhana hii -<br />

hupata baridi ndani lakini nje hutoa joto.<br />

Marekebisho <strong>ya</strong> Ujenzi<br />

Hatua za ufanisi wa nishati zilizotekelezwa<br />

kwenye majengo zikijumuisha kuondoa kabisa<br />

sehemu dhaifu ambapo nishati hupotelea<br />

zaidi <strong>ya</strong> inavyohitajika ikilinganishwa na hali<br />

<strong>ya</strong> teknolojia kwa sasa. Hatua zinazoweza<br />

kuchukuliwa ni pamoja na kukinga ukuta na<br />

paa dhidi <strong>ya</strong> baridi na kuweka dirisha mp<strong>ya</strong><br />

zilizokingwa dhidi <strong>ya</strong> baridi. Chaguo nyingine ni<br />

kusasisha mfumo wa kupasha joto.<br />

Mashirika <strong>ya</strong> ushirika <strong>ya</strong> nishati<br />

Mashirika <strong>ya</strong> ushirikiano kama<br />

tunavyo<strong>ya</strong>fahamu nchini <strong>Ujerumani</strong> ni dhana<br />

ambayo imepata mizizi kuanzia karne <strong>ya</strong> 19.<br />

Friedrich Wilhelm Raiffeisen na Hermann<br />

Schulze-Delitzsch wote walipata wazo<br />

wakati mmoja <strong>ya</strong> kuanzisha mashirika <strong>ya</strong><br />

ushirikiano <strong>ya</strong> kwanza nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />

Dhana ni kwamba watu kadhaa waliyo na<br />

maslahi sawa <strong>ya</strong> biashara waungane na<br />

hivyo waongeza ushawishi kwenye soko,<br />

kwa mfano kama shirika la ushirikiano la<br />

ununuzi. Nchini <strong>Ujerumani</strong> aina hii <strong>ya</strong> biashara<br />

husimamiwa na sheria tofauti. Mashirika<br />

<strong>ya</strong> ushirikiano katika shughuli za kuzalisha<br />

umeme <strong>ya</strong>mekuwepo kwa muda. Mwanzo<br />

wa kusambaza umeme <strong>Ujerumani</strong>, maeneo<br />

<strong>ya</strong> mashambani ha<strong>ya</strong>ngeweza kwenda kwa<br />

mwendo wa miji mikumbwa hivyo <strong>ya</strong>kaanzisha<br />

mashirika <strong>ya</strong> ushirkiano <strong>ya</strong> nishati ili kuzalisha<br />

umeme wao wenyewe. Baadhi <strong>ya</strong> mashirika<br />

ha<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> ushirkiano <strong>ya</strong>ngali <strong>ya</strong>po. Mfumo wa<br />

ushirikiano umepewa mwendo mp<strong>ya</strong> kutokana<br />

na <strong>Energiewende</strong>. Wengi wanaohusika ni watu<br />

binafsi wanaosimamia ujenzi wa viwanda<br />

v<strong>ya</strong> kuzalisha umeme kupitia miale <strong>ya</strong> jua au<br />

upepo.<br />

Matumizi <strong>ya</strong> mwisho <strong>ya</strong> nishati<br />

Nishati <strong>ya</strong> mwisho ni ile ambayo inamfikia<br />

mtumiaji. Vitu kama vile upotezi wakati wa<br />

kusafirisha umeme na upotezi mwingine<br />

unaohusiana na ufanisi wa viwanda v<strong>ya</strong><br />

nishati hutolewa kutoka hesabu hii. Lakini,<br />

upotezi unaotokea kwa watumiaji kama vile<br />

joto kwenye kifaa cha kuwasilisha umeme<br />

zinajumuisha kwenye matumizi kamili <strong>ya</strong><br />

nishati.<br />

Mfumo wa kuchoma marisawa<br />

Marisawa ni vidonge vidogo au miti<br />

iliyotengenezwa kutoka vipande v<strong>ya</strong> au<br />

unga wa mbao uliobanwa. Huchomwa<br />

kwenye mifumo maalum <strong>ya</strong> kupasha joto.<br />

Kubanwa huvipa uzito wa juu wa nishati,<br />

lakini vinachukua sehemu ndogo <strong>ya</strong> hifadhi<br />

vikilinganishwa na mbao kwa mfano. Mifumo<br />

<strong>ya</strong> kuchoma vidonge haiathiri tabianchi kwa<br />

vile vinatoa dayoksidi <strong>ya</strong> kaboni inayolingana<br />

na ile dayoksidi ambayo mumea ulifyonza.<br />

Mkataba wa Kyoto<br />

Mjini Kyoto, Japani mwaka wa 1997, Nchi<br />

Wanachama wa Mkataba wa Mfumo kuhusu<br />

Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi (UNFCCC) walikubali<br />

malengo <strong>ya</strong> kupunguza gesijoto kufikia<br />

mwaka wa 2012. Kituo cha marejeleo ni<br />

viwango v<strong>ya</strong> mwaka wa 1990. Zaidi <strong>ya</strong> nchi<br />

190 zimehalilisha Mkataba. Kipindi cha pili<br />

cha makubaliano hadi 2020 kilikubaliwa<br />

katika Mkutano wa Umoja wa Mataifa kuhusu<br />

Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi mjini Doha. Mkataba<br />

wa Kyoto uliutangulia Mkataba wa Paris wa<br />

Tabianchi wa Desemba 2015 ambapo kufikia<br />

hapo nchi 196 wanachama wa UNFCCC<br />

walikubaliana kuhusu kiwango cha juu cha<br />

kuongezeka kwa joto duniani, cha chini <strong>ya</strong> selsi<br />

mbili.<br />

Mnada<br />

Kuanzia mwaka wa 2017 minada itafanywa<br />

ili kuamua viwango v<strong>ya</strong> bei zitakazotumika<br />

kwenye miradi mip<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> viwanja v<strong>ya</strong> kuzalisha<br />

umeme kupitia upepo au miradi kubwa<br />

<strong>ya</strong> fotovolti (PV). Miradi kadhaa itapigwa<br />

mnada kwa wakati mmoja na wanaotaka<br />

kuhusika watawasilisha zabuni <strong>ya</strong> mradi<br />

husika ilikuamua orodha <strong>ya</strong> bei itakayotumika<br />

mwanzo. Bei halisi <strong>ya</strong> umeme kutoka v<strong>ya</strong>nzo<br />

endelevu v<strong>ya</strong> nishati sasa itaamuliwa baada <strong>ya</strong><br />

orodha <strong>ya</strong> bei <strong>ya</strong> kuamrishwa. Katika mwaka<br />

wa 2015, minada mitatu <strong>ya</strong> miradi mikumbwa<br />

<strong>ya</strong> fotovolti(PV) ilifanyika ili kufan<strong>ya</strong> majaribio<br />

na kuboresha mchakato.<br />

Nishati endelevu<br />

Nishati endelevu zinajumuisha nishati <strong>ya</strong><br />

upepo, nishati <strong>ya</strong> jua (fotovolti (PV), na joto <strong>ya</strong><br />

jua), joto <strong>ya</strong> ardhini, nguvu za maji na nishati<br />

<strong>ya</strong> bahari. Katika nishati <strong>ya</strong> nguvu za maji kuna<br />

utofautishaji: miradi midogo <strong>ya</strong> nguvu za maji<br />

huhesabiwa kama nishati endelevu katika<br />

takwimu nyingi, lakini viwanda vikubwa v<strong>ya</strong><br />

kuzalisha umeme wa nguvu za maji vilivyo na<br />

uwezo wa megawati 50 au zaidi hazihesabiwi.<br />

Kando na v<strong>ya</strong>nzo desturi v<strong>ya</strong> nishati kama<br />

vile makaa <strong>ya</strong> mawe, mafuta, gesi, nishati <strong>ya</strong><br />

nyuklia, v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati endelevu havitumii<br />

nyenzo asili zinazoisha ili kuzalisha umeme.<br />

Tofauti moja ni mimea na samadi, ambayo<br />

huchukuliwa kutodhuru tabianchi ikiwa<br />

haitumii nyenzo ghafi zaidi kushinda zile<br />

ambazo zitakua katika kipindi hicho.<br />

Teknolojia <strong>ya</strong> joto <strong>ya</strong> ardhini hukosolewa mara<br />

kwa mara. Uingiliaji kwenye jiolojia waweza


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 33<br />

kusababisha mitetemeko <strong>ya</strong> ardhi au kuenua<br />

ardhi kwa kiwango ambacho majengo <strong>ya</strong>liyo<br />

juu <strong>ya</strong>ke ha<strong>ya</strong>kaliki.<br />

Nishati hadi gesi (elektrolisisi, methani)<br />

Nishati hadi gesi ni teknolojia inayowezesha<br />

uhifadhi wa muda mrefu wa nishati <strong>ya</strong><br />

umeme isiyotumika. Kwa michakato miwili<br />

umeme hugeuzwa kuwa gesi ambayo<br />

inaweza kuhifadhiwa kwenye hifadhi <strong>ya</strong><br />

gesi na kusafirishwa kupitia gridi <strong>ya</strong> gesi.<br />

Hatua <strong>ya</strong> kwanza hutumia umeme kugeuza<br />

maji kuwa oksijeni na haidrojeni kupitia<br />

elektrolisisi. Haidrojeni inayotolewa <strong>ya</strong>weza<br />

aidha kusambazwa kwenye gridi <strong>ya</strong> gesi moja<br />

kwa moja kwa viwango vinavyodhibitiwa au<br />

kugeuzwa hadi gesi kwa hatua <strong>ya</strong> pili (uundaji<br />

methani) Uundaji methani hujumuisha<br />

kuongeza dayoksidi <strong>ya</strong> kaboni kwenye<br />

haidrojeni ilikuzalisha methani na maji.<br />

Methani ndiyo sehemu kubwa <strong>ya</strong> gesi asili na<br />

inaweza kusambazwa kwenye gridi <strong>ya</strong> gesi bila<br />

tatizo.<br />

Nishati <strong>ya</strong> msingi/matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />

msingi<br />

Nishati <strong>ya</strong> msingi ni jumla <strong>ya</strong> nishati<br />

inayopatikana kutoka v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati kama<br />

vile makaa <strong>ya</strong> mawe, mafuta, jua au upepe.<br />

Kugeuza hadi nishati <strong>ya</strong> mwisho (angalia<br />

matumizi <strong>ya</strong> mwisho <strong>ya</strong> nishati) husababisha<br />

upotezi, kiwango kikitegemea chanzo asili<br />

<strong>ya</strong> nishati, kwa mfano wakati wa uzalishaji<br />

umeme na usafirishaji. Matumizi <strong>ya</strong> nishati<br />

<strong>ya</strong> msingi basi huwa juu kuliko matumizi <strong>ya</strong><br />

nishati <strong>ya</strong> mwisho.<br />

Sehemu za kupanulia<br />

Sehemu za kupanulia husaidia ukuzaji wa<br />

v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati endelevu kutabirika<br />

zaidi, huboresha uunganisho kwenye gridi<br />

<strong>ya</strong> nishati na huweka gharama za ziada kwa<br />

watumiaji zikiwa chini. Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo<br />

Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati huwa na sehemu tofauti<br />

<strong>ya</strong> kupitia kwa kila aina <strong>ya</strong> teknolojia <strong>ya</strong><br />

nishati endelevu. Uwezo mp<strong>ya</strong> ulioongezwa<br />

ukipita thamani <strong>ya</strong> juu katika mwaka wowote,<br />

ruzuku za chini kidogo zitatumika mwaka<br />

unaofuata. Ongezeko likikosa kufika kiwango<br />

kilichotarajiwa katika sehemu iliyotengwa, ada<br />

za usaidizi zinapunguzwa kwa kiwango kidogo<br />

au zinabaki zilivyo.<br />

Soko moja la Ula<strong>ya</strong><br />

Nchi wanachama wa Umoja wa Ula<strong>ya</strong> ni<br />

soko moja na kuwapo kwa soko hili moja<br />

kunahakikisha kwamba kuna usafarishaji huru<br />

wa bidhaa, huduma, mitaji na kwa kiwango<br />

fulani, watu kati <strong>ya</strong> mipaka <strong>ya</strong> nchi. Kwa<br />

mfano, hakuna ushuru wa forodha au kodi<br />

nyingine zinazotozwa bidhaa na huduma<br />

zinazosafirishwa nje <strong>ya</strong> mipaka. Umeme,<br />

mafuta, gesi pia husafirishwa kutoka nchi moja<br />

hadi nyingine. Lakini miundu misingi iliyopo<br />

<strong>ya</strong> umeme na gesi haitoshelezi shughuli za<br />

soko moja <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong>. Kanuni sawa za<br />

kupita mipaka bado zinahitajika. Changamoto<br />

hizi mbili zinatarajiwa kutatuliwa katika miaka<br />

michache ijayo ili kuhakikisha bei sawa za<br />

umeme katika Umoja wa Ula<strong>ya</strong> na kuongeza<br />

umeme unaoweza kutegemewa.<br />

Taka nururishi<br />

Taka nururishi hutokea wakati nishati <strong>ya</strong><br />

nyuklia inatumika kuzalisha umeme. Nyenzo<br />

nururishi hugeuzwa kuwa viini vingine kwenye<br />

tangi <strong>ya</strong> nishati iliyo na vyuma. Baada <strong>ya</strong><br />

muda fulani, viini hivi haviwezi kutumika<br />

tena, lakini bado ni nururishi. Kwanza ni<br />

isotopu za elementi za urani, plutoni, neptuni,<br />

aidini, caesini, strontini, americini, kobolti<br />

na nyingine. Muda unavyoenda viini vingine<br />

nururishi hutokea vile viwango v<strong>ya</strong> kuoza<br />

vinavyoendelea. Lazima taka ihifadhiwe salama<br />

kwa kipindi kirefu ilikuepuka madhara kwa<br />

binadamu na mazingira. Nyenzo nururishi zaidi<br />

lazima zihifadhiwe kwa uthabiti kwa angalau<br />

miaka milioni moja. Taka nururishi <strong>ya</strong> wastani<br />

huhitaji mikakati michache <strong>ya</strong> ulinzi na taka<br />

nururishi hafifu haihitaji mikakati <strong>ya</strong> uzito <strong>ya</strong><br />

ulinzi. Lakini hii pia lazima ihifadhiwe kwa<br />

uthabiti kwa muda mrefu.<br />

Usawa na CO 2<br />

Usawa na CO 2<br />

ni thamani <strong>ya</strong> kulinganisha<br />

athari <strong>ya</strong> kiini cha kimekali na athari <strong>ya</strong><br />

gesijoto, kwa kawaida katika kipindi cha miaka<br />

100, ambapo gesi <strong>ya</strong> dayoksidi <strong>ya</strong> kaboni (CO 2<br />

)<br />

ina thamani <strong>ya</strong> moja. Ikiwa kiini kina usawa wa<br />

CO 2<br />

25, utoaji wa kilo moja <strong>ya</strong> nyenzo hii ina<br />

madhara mara 25 zaidi <strong>ya</strong> utoaji wa kilo moja<br />

<strong>ya</strong> CO 2<br />

. Kumbuka: Usawa wa CO 2<br />

hauelezi<br />

chochote kuhusu mchango wa kiini kwa<br />

mabadiliko <strong>ya</strong> tabianchi.<br />

Ufanisi wa nishati<br />

Ufanisi wa nishati unaeleza kiwango cha<br />

utendakazi kikilinganishwa na nishati<br />

iliyotumika au kiwango cha nishati<br />

kinachohitajika ili kupata kiwango fulani cha<br />

utendakazi. Jinsi nishati inavyo kuwa na ufanisi,<br />

ndivyo matokeo <strong>ya</strong>navyoweza kutimizwa<br />

kwa kutumia nishati chache. Kwa mfano<br />

jengo lililo na kiwango cha juu cha ufanisi wa<br />

nishati litahitaji nishati chache kupasha joto<br />

au kupunguza joto likilinganishwa na jengo la


34 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

ukubwa sawa lililo na kiwango cha chini cha<br />

ufanisi wa nishati. Uzalishaji viwandani na<br />

usafiri ni sehemu zingine ambazo ufanisi wa<br />

nishati unashika umuhimu zaidi. Mikakati <strong>ya</strong><br />

ufanisi wa nishati huvutia biashara inapookolea<br />

biashara pesa nyingi zaidi <strong>ya</strong> zile zilizotumika<br />

kuiweka. Watumiaji binafsi pia wanaweza<br />

kusaidia kuokoa nishati kwa kutumia vifaa<br />

vilivyo na ufanisi zaidi wa nishati. Katika nchi<br />

nyingi, friji, televishoni, mashine za kufua,<br />

nk. huwa na lebo <strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> nishati ili<br />

kuwezesha watumiaji kuona kwa haraka ufanisi<br />

wa nishati wa kifaa.<br />

Vipindi v<strong>ya</strong> giza<br />

Vipindi ambavyo nguvu za upepo na miradi<br />

<strong>ya</strong> fotovolti (PV) haiwezi kuzalisha umeme<br />

vinajulikana kama vipindi v<strong>ya</strong> giza. Hali mba<strong>ya</strong><br />

kabisa ni <strong>ya</strong> usiku wenye giza wa mwezi mp<strong>ya</strong><br />

bila upepo. Wakati wa vipindi hivi, v<strong>ya</strong>nzo<br />

vingine v<strong>ya</strong> nishati au nishati iliyohifadhiwa<br />

awali lazima itumike kukidhi matumizi <strong>ya</strong><br />

umeme.


<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 35<br />

Orodha <strong>ya</strong> marejeo<br />

AG Energiebilanzen e.V. (2016):<br />

Energieverbrauch in Deutschland im Jahr 2015.<br />

Agora <strong>Energiewende</strong> (2015): Agorameter –<br />

Stromerzeugung und Stromverbrauch.<br />

Auswärtiges Amt (2015): Hotuba <strong>ya</strong> Frank-<br />

Walter Steinmeier akizindua Mazungumuzo <strong>ya</strong><br />

Mpito wa Nishati mjini Berlin.<br />

BMWi und BMBF: Energiespeicher –<br />

Forschung für die <strong>Energiewende</strong>.<br />

Bundesamt für Strahlenschutz (2016):<br />

Kernkraftwerke in Deutschland:<br />

Meldepflichtige Ereignisse seit<br />

Inbetriebnahme.<br />

Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz,<br />

Bau und Reaktorsicherheit (2015):<br />

Atomenergie – Strahlenschutz.<br />

Bundesministerium für Wirtschaft und<br />

Energie (2014): Die Energie der Zukunft. Erster<br />

Fortschrittsbericht zur <strong>Energiewende</strong>.<br />

Bundesministerium für Wirtschaft und<br />

Energie (2014): Zweiter Monitoring-Bericht<br />

„Energie der Zukunft“.<br />

Bundesministerium für Wirtschaft und<br />

Energie (2015): Die Energie der Zukunft.<br />

Fünfter Monitoringbericht zur <strong>Energiewende</strong>.<br />

Bundesministerium für Wirtschaft und<br />

Energie (2015): Eckpunkte Energieeffizienz.<br />

Bundesministerium für Wirtschaft und<br />

Energie (2015): Erneuerbare Energien<br />

in Zahlen. Nationale und Internationale<br />

Entwicklung im Jahr 2014.<br />

Bundesministerium für Wirtschaft und<br />

Energie (2015): EU-Energieeffizienz-Richtlinie.<br />

Bundesministerium für Wirtschaft und<br />

Energie (2016): Bruttobeschäftigung durch<br />

erneuerbare Energien in Deutschland und<br />

verringerte fossile Brennstoffimporte durch<br />

erneuerbare Energien und Energieffizienz.<br />

Bundesministerium für Wirtschaft und<br />

Energie (2016): Energiedaten: Gesamtausgabe.<br />

Kufikia Novemba 2016.<br />

Bundesministerium für Wirtschaft und<br />

Energie (2016): Erneuerbare Energien auf einen<br />

Blick.<br />

Bundesnetzagentur (2015): EEG-Fördersätze<br />

für PV-Anlagen. Degressions- und<br />

Vergütungssätze Oktober bis Dezember 2015.<br />

Bundesnetzagentur; Bundeskartellamt (2016):<br />

Monitoringbericht 2016.<br />

Bundesregierung (2015): Die<br />

Automobilindustrie: eine Schlüsselindustrie<br />

unseres Landes.<br />

Bundesverband CarSharing (2016): Aktuelle<br />

Zahlen und Daten zum CarSharing in<br />

Deutschland.<br />

Bundesverband der Energie- und<br />

Wasserwirtschaft (2014): Stromnetzlänge<br />

entspricht 45facher Erdumrundung.<br />

Bundesverband der Energie- und<br />

Wasserwirtschaft e.V. (2016): BDEW zum<br />

Strompreis der Haushalte. Strompreisanalyse<br />

Mai 2016.<br />

Baraza la Wasimamizi wa Nishati barani<br />

Ula<strong>ya</strong> (2015): Ripoti 5.2 <strong>ya</strong> kutathmini <strong>ya</strong> CEER<br />

kuhusu Uendelevu wa Uzalishaji wa Umeme -<br />

Sasisho la data.<br />

Deutsche Energie Agentur GmbH (2012):<br />

Der dena-Gebäudereport 2012. Statistiken<br />

und Analysen zur Energieeffizienz im<br />

Gebäudebestand.<br />

Deutsche Energie Agentur GmbH (2014):<br />

Der dena-Gebäudereport 2015. Statistiken<br />

und Analysen zur Energieeffizienz im<br />

Gebäudebestand.<br />

Deutsche Energie-Agentur (2013): Nishati hadi<br />

Gesi. Eine innovative Systemlösung auf dem<br />

Weg zur Marktreife.<br />

Deutsche Energie-Agentur (2015):<br />

Pilotprojekte im Überblick.<br />

Deutscher Bundestag (2011): Novelle des<br />

Atomenergiegesetzes 2011.<br />

DGRV – Deutscher Genossenschaftsund<br />

Raiffeisenverband e.V. (2014):<br />

Energiegenossenschaften. Ergebnisse<br />

der Umfrage des DGRV und seiner<br />

Mitgliedsverbände.<br />

EnBW (2015): Pumpspeicherkraftwerk Forbach<br />

– So funktioniert ein Pumpspeicherkraftwerk.<br />

entsoe (2014): Mpango wa miaka 10 wa<br />

Kuendeleza Mtandao 2014.<br />

Tume la Mazingira Ula<strong>ya</strong> (2016): Ukadiriaji wa<br />

kila mwaka wa Umoja wa Ula<strong>ya</strong> wa gesijoto<br />

1990-2014.<br />

Filzek, D., Göbel, T., Hofmann, L. et al. (2014):<br />

Kombikraftwerk 2 Abschlussbericht.<br />

GWS (2013) Gesamtwirtschaftliche Effekte<br />

energie- und klimapolitischer Maßnahmen der<br />

Jahre 1995 bis 2012.<br />

IEA (2016): Muhtasari wa Hali <strong>ya</strong> Nishati<br />

Duniani katika mwaka wa 2016, Novemba 2016.<br />

Jopo la Kiserikali kuhusu Mabadiliko kwenye<br />

Tabianchi (2014): Mabadiliko kwenye Tabianchi<br />

2014. Ripoti <strong>ya</strong> Usanisi.<br />

Shirika la Kimataifa la Nishati Endelevu<br />

(2015): Ada za Kuzalisha Nishati Endelevu<br />

mwaka wa 2014.<br />

IRENA (2015): Ada za kuzalisha nishati<br />

endelevu mwaka wa 2014.


36 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />

KfW (2015): Energieeffizient bauen und<br />

sanieren. KfW-Infografik.<br />

Kraftfahrt-Bundesamt (2016):<br />

Fahrzeugbestand in Deutschland.<br />

Merkel, A. (2015): Hotuba <strong>ya</strong> Waziri Mkuu wa<br />

Shirikisho, Merkel, katika hafla <strong>ya</strong> mwaka mp<strong>ya</strong><br />

<strong>ya</strong> Bundesverband Erneuerbare Energie e.V.<br />

(BEE) mnamo 14 Januari 2015.<br />

Ratgeber Geld sparen (2015): Kühlschrank<br />

A+++ Ratgeber und Vergleich. Kufikia Novemba<br />

2015.<br />

REN21 (2016): Nishat endelevu 2016. Ripoti <strong>ya</strong><br />

Hali <strong>ya</strong> Dunia 2016.<br />

Statistische Ämter des Bundes und der Länder<br />

(2014): Gebiet und Bevölkerung – Haushalte.<br />

Statistisches Bundesamt (2014):<br />

Bevölkerungsstand.<br />

Statistisches Bundesamt (2015): Preise.<br />

Erzeugerpreise gewerblicher Produkte<br />

(Inlandsabsatz) Preise für leichtes Heizöl,<br />

schweres Heizöl, Motorenbenzin und<br />

Dieselkraftstoff. Lange Reihen.<br />

Statistisches Bundesamt (2015):<br />

Umsätze in der Energie-, Wasser- und<br />

Entsorgungswirtschaft 2013 um 1,6%<br />

gesunken.<br />

Statistisches Bundesamt: Umweltökonomische<br />

Gesamtrechnungen, Werte für 2015 on<br />

https://www.destatis.de/<br />

trend:reseach Institut für Trend- und<br />

Marktforschung, Leuphana Universität<br />

Lüneburg (2013): Definition und Marktanalyse<br />

von Bürgerenergie in Deutschland.<br />

Umweltbundesamt (2015):<br />

Emissionsberichterstattung Treibhausgase<br />

Emissionsentwicklung 1990-2013 –<br />

Treibhausgase.<br />

Umweltbundesamt (2015): Nationale<br />

Trendtabellen für die deutsche<br />

Berichterstattung atmosphärischer Emissionen<br />

1990-2013.<br />

Umweltbundesamt (2015): Presseinfo 14/2015:<br />

UBA-Emissionsdaten 2014 zeigen Trendwende<br />

beim Klimaschutz.<br />

Umweltbundesamt (2016): Treibhausgas-<br />

Emissionen in Deutschland.<br />

Umweltbundesamt (2016): UBA-<br />

Emissionsdaten für 2015 zeigen Notwendigkeit<br />

für konsequente Umsetzung des<br />

Aktionsprogramms Klimaschutz 2020.<br />

Zetsche, D. (2009): Hotuba kwenye Majadiliano<br />

<strong>ya</strong> Usafiri Duniani, Stuttgart, Januari 2009.


© dpa/Catrinus Van Der Veen<br />

Chapa<br />

Auswärtiges Amt<br />

Werderscher Markt 1<br />

10117 Berlin<br />

Simu.: +49 30 1817-0<br />

www.diplo.de<br />

Mhariri/usanifu<br />

Edelman.ergo GmbH, Berlin<br />

Diamond media GmbH, Neunkirchen-Seelscheid

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!