You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Tunabadilisha mfumo wa nishati nchini <strong>Ujerumani</strong>
02 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
<strong>Energiewende</strong> – tunabadilisha mfumo wa nishati nchini <strong>Ujerumani</strong><br />
Karibu!<br />
Tumefurahi kuwa ungependa kujua kuhusu <strong>Energiewende</strong>, mradi muhimu sana kwa maisha <strong>ya</strong><br />
baadaye nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Tumeamua kuzibadilisha njia zetu za utoaji nishati kuwa <strong>ya</strong> v<strong>ya</strong>nzo visivyoisha kama vile jua<br />
upepo na vinginevyo kama hivi. Tumeamua pia kuwa waangalifu zaidi katika kutumia nishati.<br />
Kwa njia hii, <strong>Ujerumani</strong> inachukua jukumu muhimu katika kulinda hewa.<br />
<strong>Energiewende</strong> ni jawabu tosha la swali kuhusu jinsi tunavyoweza kufan<strong>ya</strong> usambazaji wa nishati<br />
kuwa salama, nafuu na endelevu. Fursa hii <strong>ya</strong> kipekee <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>, kama eneo la biashara<br />
na uwekezaji, itafungua nafasi mp<strong>ya</strong> za biashara, endeleza ungunduzi, toa nafasi za kazi, kuza<br />
uchumi na itaifan<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iache kutegemea uingizaji wa mafuta na gesi kutoka nchi<br />
nyinginezo kwa kiasi kikubwa.<br />
© iStock/SilviaJansenx © Paul Langrock<br />
1971<br />
Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ilizindua mpango wake wa kwanza wa utunzaji wa mazingira.
© dpa/Westend61/Werner Dieter<br />
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 03<br />
Kwa nini tumepanga onyesho hili? Mara kwa mara serikali <strong>ya</strong><br />
<strong>Ujerumani</strong> huulizwa maswali mengi kuhusu <strong>Energiewende</strong>. Maswali<br />
ha<strong>ya</strong> mengi sana hutoka duniani kote mpaka jina ‘energiewende’<br />
lenyewe limeanza kutumika katika lugha nyingine mbalimbali.<br />
Tunalifurahia hilo. Vilevile, watu wengi hushangaa kwa sababu <strong>ya</strong><br />
upana wa mradi na vitu mbalimbali vinavyojumuishwa. Katika<br />
onyesho hili, tunapania kuonyesha majukumu ha<strong>ya</strong> pana pamoja na<br />
changamoto zinazohusika.<br />
Onyesho hili pia litaonyesha kuwa mchakato wetu wa kubadilisha<br />
mfumo mzima wa utoaji nishati nchini <strong>Ujerumani</strong> hautakamilika<br />
kwa siku moja. Mchakato mzima wa kuubadilisha mfumo wa utoaji<br />
nishati uliopo kwa sasa kuwa mfumo wa nishati endelevu utafanywa<br />
hatua kwa hatua hadi kufikia mwaka wa 2050. Katika kuufanikisha<br />
mchakato huu, tutaongozwa na mwongozo madhubuti na malengo<br />
wazi <strong>ya</strong> ubora wa kiwango cha juu.<br />
<strong>Energiewende</strong> ina mizizi <strong>ya</strong> utendakazi wa kimataifa. Tunakaribisha<br />
mazungumzo <strong>ya</strong> kina na majirani zetu wa Ula<strong>ya</strong> na washirika<br />
wengineo wa kimataifa tukilenga ushirikiano na suluhisho kutoka<br />
nchi mbalimbali. Tunahitaji kuwapo na ushirikiano katika kutoa<br />
suluhu <strong>ya</strong> kupunguza uzalishaji wa CO2 ili kuzuia ongezeko la joto<br />
duniani na kuunda v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati ambavyo ni salama, endelevu<br />
na nafuu.<br />
Kwa kugeuza mfumo wake wa nishati kuwa salama, nafuu na<br />
endelevu, <strong>Ujerumani</strong> inaonyesha jinsi inavyozingatia kwa uzito<br />
wajibu wake wa ku<strong>ya</strong>boresha maisha <strong>ya</strong> wanadamu na kuifan<strong>ya</strong><br />
dunia mahali bora zaidi. Tunakukaribisha uungane nasi tunapoingia<br />
katika mfumo huu mp<strong>ya</strong> wa nishati endelevu. Tunatumai utafurahia<br />
onyesho na kuwa litakuwezesha kupata mengi <strong>ya</strong> kuwaza na kujadili.<br />
1972<br />
Mmoja kati <strong>ya</strong> mitaa <strong>ya</strong> kwanza kutumia nishati <strong>ya</strong> miale <strong>ya</strong> jua ulijengwa katika mji mdogo wa Penzberg, kusini mwa <strong>Ujerumani</strong>.
04 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Ufanisi wa nishati<br />
Kutumia nishati<br />
kwa ufanisi zaidi<br />
Matumizi <strong>ya</strong> umeme, joto na mafuta kwa ufanisi huokoa pesa, huongeza uzalishaji unaoweza<br />
kutegemewa na huchangia katika utunzaji wa hali <strong>ya</strong> mazingira <strong>ya</strong> nchi. <strong>Ujerumani</strong><br />
inalazimika kuingiza kiwango kikubwa cha v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati kutoka katika nchi nyingine.<br />
Uingizaji huu umepanda kiasi kwamba karibu asilimia sabini <strong>ya</strong> mahitaji yote <strong>ya</strong> nishati,<br />
kutoka asilimia hamsini kama ilivyo kuwa katika miaka <strong>ya</strong> sabini, hutegemea uingizaji huu.<br />
Hiyo ndiyo sababu <strong>ya</strong> iliyoufan<strong>ya</strong> ufanisi wa nishati na uzinduzi wa nishati endelevu kuwa<br />
misingi mikuu <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>.<br />
Watu nchini <strong>Ujerumani</strong> wameelewa kuhusu umuhimu wa ufanisi wa nishati katika miongo<br />
kadhaa iliyopita. Changamoto <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> dharura <strong>ya</strong> dunia <strong>ya</strong> mafuta <strong>ya</strong> mwaka wa 1973<br />
ilikuwa kishawishi kikubwa. Iliwaathiri Wajerumani waliokuwa waki<strong>ya</strong>tegemea mafuta<br />
asili <strong>ya</strong> ardhini. Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliingilia kati kwa kuzindua kampeni <strong>ya</strong> habari<br />
kuhusu utunzaji wa nishati na kwa kuweka vikwazo v<strong>ya</strong> uendaji mbio wa magari kwenye<br />
barabara. Tangu wakati huo, sheria nyingine zimeweka mikakati <strong>ya</strong> ufanisi wa nishati na<br />
© dpa/Jörg Carstensen © dpa/Westend61/Werner Dieter<br />
1973<br />
Vita <strong>ya</strong> Yom Kippur (Oktoba 1973) vilisababisha hali <strong>ya</strong> dharura <strong>ya</strong> mafuta duniani.<br />
<strong>Ujerumani</strong> ilianzisha mikakati <strong>ya</strong> watu kuende kwa Jumapili nne bila kutumia gari ili kuokoa nishati.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 05<br />
Viwango vilivyolengwa v<strong>ya</strong> kupunguza<br />
matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>Ujerumani</strong><br />
Viwango vilivyolengwa v<strong>ya</strong> kupunguza matumizi <strong>ya</strong> kimsingi <strong>ya</strong> nishati<br />
ikilinganishwa na mwaka wa 2008a<br />
Uchumi unakua wakati matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong>napungua<br />
Ukuaji wa uchumi na matumizi msingi <strong>ya</strong> nishati<br />
1,958 15,202<br />
2,355<br />
14,766<br />
2,783<br />
13,293<br />
-20% -50% -7,6%<br />
1990<br />
2000<br />
2015<br />
2020 2050<br />
Iliyofanikiwa<br />
kufikia mwaka wa<br />
2015<br />
Jumla <strong>ya</strong> pato la taifa kwa mabilioni <strong>ya</strong> euro.<br />
Zaidi <strong>ya</strong> asilimia 1.4 kila mwaka kwa wastani<br />
tangu mwaka wa 1990.<br />
Matumizi <strong>ya</strong> kimsingi <strong>ya</strong> nishati kwa petajouli<br />
asilimia -0.5 kila mwaka kwa wastani tangu 1990.<br />
"Kilowati bora zaidi ni ile ambayo hatuitumii"<br />
Angela Merkel, Waziri Mkuu wa Shirikisho<br />
kuitekeleza kwa fanaka. Mikakati hii inajumuisha vipengele vitatu<br />
muhimu: matumizi <strong>ya</strong> fedha <strong>ya</strong>liyolengwa, kutoa habari mwafaka na<br />
mwongozo kuhusu matumizi <strong>ya</strong> nishati pamoja na kuweka malengo<br />
thabiti <strong>ya</strong> kupunguza matumizi <strong>ya</strong> nishati.<br />
Kwa sababu hii, maelfu <strong>ya</strong> washauri wa nishati hutekeleza ukaguzi<br />
wa nishati kote nchini <strong>Ujerumani</strong> na huwaonyesha wapangaji, wenye<br />
nyumba na mashirika njia bora za kuokoa nishati na pia huwaeleza<br />
watu kuhusu mipango <strong>ya</strong> fedha <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nchi.<br />
Mkakati huu unazaa matunda – matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>Ujerumani</strong><br />
<strong>ya</strong>mepungua tangu mwaka wa 1990 ingawa uchumi wake umekua<br />
kwa kiwango kikubwa . Viwanda v<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> sasa vimepunguza<br />
matumizi <strong>ya</strong> nishati kwa zaidi <strong>ya</strong> asilimia kumi ikilinganishwa na<br />
matumizi <strong>ya</strong> awali lakini uzalishaji wake umeongezeka marudufu.<br />
Maendeleo <strong>ya</strong> kiufundi huwezesha jamii na mashirika kutumia<br />
nishati kwa ufanisi zaidi. Vifaa v<strong>ya</strong> nyumbani v<strong>ya</strong> stima sasa hutumia<br />
chini <strong>ya</strong> asilimia 75 <strong>ya</strong> umeme vikilinganishwa na vifaa v<strong>ya</strong> miaka<br />
15 iliyopita. Mabadiliko katika desturi za kila siku pia huokoa nishati.<br />
Nchi zote za Jumui<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> zimekubali kupunguza matumizi <strong>ya</strong><br />
kimsingi <strong>ya</strong> nishati kwa asilimia 20 kufikia mwaka wa 2020 na kwa<br />
angalau asilimia 27 kufikia mwaka wa 2030. <strong>Ujerumani</strong> imejiwekea<br />
azimio la ku<strong>ya</strong>punguza matumizi <strong>ya</strong> kimsingi <strong>ya</strong> nishati kwa asilimia<br />
20 kufikia mwaka wa 2020. Iliongeza mikakati <strong>ya</strong> kuokoa nishati<br />
kupitia Mpango wa Utendakazi wa Kitaifa wa Ufanisi wa Nishati wa<br />
Desemba 2014. Kwa kutumia mikakati iliyowekewa jamii, viwanda,<br />
biashara na usafiri, lengo ni kupunguza matumizi <strong>ya</strong> nishati kwa<br />
asilimia 1.5 kila mwaka kufikia mwaka wa 2020.<br />
Uongezeko mkumbwa wa ufanisi wa nishati<br />
Jumla <strong>ya</strong> uzalishaji kutokana na gigajouli moja (GJ):<br />
+63%<br />
1 GJ<br />
€128.80<br />
1 GJ<br />
€205.50<br />
1990 2015
06 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Joto<br />
Joto <strong>ya</strong> kupendeza,<br />
endelevu na fanisi<br />
Ufanisi wa <strong>Energiewende</strong> pia unategemea kukipunguza kiasi cha nishati inayohitajika<br />
kupasha joto, kupunguza joto na kuchemsha maji katika majengo, na kiwango ambacho<br />
nishati endelevu inatimiza matumizi mengineyo. Kupasha joto kunachukua zaidi <strong>ya</strong> nusu <strong>ya</strong><br />
nishati inayozalishwa nchini <strong>Ujerumani</strong>. Karibu theluthi mbili <strong>ya</strong> hii hutumika kupasha joto<br />
na kuchemsha maji katika nyumba za jamii milioni 40 za nchi.<br />
Kupunguza matumizi <strong>ya</strong> nishati<br />
<strong>ya</strong> kupasha joto<br />
Viwango vilivyolengwa v<strong>ya</strong> kupunguza matumizi <strong>ya</strong><br />
nishati <strong>ya</strong> kupasha nyumba joto<br />
Petajouli 1944<br />
zilitumika na nyumba za jamii milioni 40 <strong>Ujerumani</strong> kwa matumizi <strong>ya</strong> kupasha<br />
joto na maji moto mwaka wa 2013.<br />
Hii ni sawa na:<br />
-20% -11,1% 14% 13,2%<br />
2020<br />
Iliyofanikiwa Iliyofanikiwa<br />
kufikia mwaka kufikia mwaka<br />
wa 2015 2020 wa 2015<br />
mafuta<br />
Matumizi <strong>ya</strong> kupasha joto<br />
(ikilinganishwa na 2008)<br />
Kiwango cha nishati endelevu<br />
katika matumizi <strong>ya</strong> kupasha joto<br />
Lita bilioni 56<br />
za mafuta.<br />
Mara tano<br />
<strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />
sekta <strong>ya</strong> ndege <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />
Uswidi<br />
© dpa/Jacobs University Bremen © dpa<br />
1975<br />
Sheria <strong>ya</strong> Utoshelezaji wa Nishati iliongeza viwangu v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> akiba inayostahili kuwekwa<br />
na kuweka kikomo rasmi cha kasi <strong>ya</strong> magari kwenye barabara za <strong>Ujerumani</strong>. Serikali <strong>ya</strong><br />
<strong>Ujerumani</strong> ilizindua kampeni <strong>ya</strong> mawasiliano kuhusu utunduizi wa nishati.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 07<br />
Hiyo ndiyo sababu Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> inataka kupunguza<br />
matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> msingi kutoka mafuta na gesi katika majengo<br />
kwa asilimia 80 kufikia mwaka wa 2050. Kutimiza lengo hili ni lazima<br />
majengo <strong>ya</strong>we na utunduizi zaidi wa nishati, wakati nishati endelevu<br />
inapochukua nafasi kubwa zaidi katika kupasha na kupunguza joto.<br />
Lengo ni kuwa nishati endelevu itachukua asilimia 14 <strong>ya</strong> kupasha<br />
na kupunguza joto kufikia mwaka wa 2020. Kwa njia hii, <strong>Ujerumani</strong><br />
inatimiza malengo <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong>. Agizo la sasa la Umoja wa Ula<strong>ya</strong> kuhusu<br />
utendakazi wa nishati katika majengo linaeleza kuwa majengo yote<br />
mp<strong>ya</strong> barani Ula<strong>ya</strong> lazima <strong>ya</strong>we "majengo <strong>ya</strong>nayokaribia kujimudu<br />
kinishati" kuanzia mwaka wa 2021.<br />
<strong>Ujerumani</strong> iligundua kwa haraka kiwango cha nishati kinachoweza<br />
kuokolewa katika majengo. Kitambo, kama mwaka wa 1976, Serikali<br />
<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ilianza kutekeleza Sheria <strong>ya</strong> Kuokoa Nishati, Sheria <strong>ya</strong><br />
kwanza <strong>ya</strong> Kuhifadhi Joto kutokana na dharura <strong>ya</strong> mafuta. Vipengele<br />
v<strong>ya</strong>ke vimeendelea kusasishwa mara kwa mara na kujumuisha<br />
maendeleo katika ufundi. Chini <strong>ya</strong> Sheria <strong>ya</strong> Joto <strong>ya</strong> Nishati Endelevu,<br />
imekuwa ni lazima nyumba zote mp<strong>ya</strong> zisimamie kiwango cha<br />
chini cha matumizi <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> nishati kupitia nishati endelevu kuanzia<br />
mwaka wa 2009. Hii inaweza kutimizwa kwa kutumia nishati <strong>ya</strong><br />
miale <strong>ya</strong> jua pamoja na bwela la gesi au mafuta au kuweka mfumo wa<br />
kupasha joto wa nishati endelevu kama vile pampu <strong>ya</strong> joto au bwela la<br />
vidonge.<br />
Hata hivyo, asilimia 70 <strong>ya</strong> majengo <strong>ya</strong> makazi <strong>ya</strong> watu nchini<br />
<strong>Ujerumani</strong> zimedumu kwa zaidi <strong>ya</strong> miaka 35 – kumaanisha kwamba<br />
zilijengwa kabla <strong>ya</strong> Sheria <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> Kuhifadhi Joto kutekelezwa.<br />
Hii inamanisha kwamba majengo mengi ha<strong>ya</strong>jakingwa vilivyo na<br />
mara nyingi hupashwa joto na mabwela <strong>ya</strong>liyozeeka na nishati<br />
za ardhini kama vile mafuta na gesi. Nyumba <strong>ya</strong> jamii <strong>ya</strong> wastani<br />
<strong>Ujerumani</strong> hutumia kama kilowati 145 kwa mita mraba <strong>ya</strong> nyumba<br />
kila mwaka kupasha joto, sawa na lita 14.5 za mafuta. Nyumba mp<strong>ya</strong><br />
fanisi zaidi zinahitaji asilimia kumi <strong>ya</strong> hiyo pekee. Matumizi <strong>ya</strong><br />
kimsingi <strong>ya</strong> nishati katika nyumba nzee <strong>ya</strong>naweza kupunguzwa kwa<br />
asilimia 80 kwa kufan<strong>ya</strong> marekebisho <strong>ya</strong> kuboresha njia za utunduizi<br />
wa nishati na kuanza kutumia nishati endelevu. Yaani, pana haja <strong>ya</strong><br />
kuwapo kwa kinga <strong>ya</strong> baridi iliyo bora zaidi, vitu vip<strong>ya</strong> v<strong>ya</strong> ujenzi,<br />
mifumo <strong>ya</strong> kisasa <strong>ya</strong> kupasha na kupunguza joto na teknolojia bora<br />
<strong>ya</strong> ku<strong>ya</strong>dhibiti matumizi <strong>ya</strong> nishati. Katika mwaka wa 2015 pekee,<br />
karibu euro bilioni 53 zilitumika katika kufanikisha ufanisi wa<br />
nishati. Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> hutoa misaada na mikopo <strong>ya</strong> riba <strong>ya</strong><br />
chini kama vishawishi.<br />
Ni kiasi gani cha nishati kinachotumika<br />
katika majengo?<br />
Viwango kamili v<strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> nishati katika <strong>Ujerumani</strong><br />
Majengo map<strong>ya</strong> hutumia tuu asilimia kumi<br />
Matumizi <strong>ya</strong> kupasha joto kwa jumla kila mwaka kwa lita kwa kila mita<br />
mraba <strong>ya</strong> nyumba kwenye aina tofauti za majengo.<br />
37.6 %<br />
majengo<br />
Majengo <strong>ya</strong>siyorekebishwa<br />
lita 15 hadi 20<br />
Majengo nzee <strong>ya</strong>liyo rekebishwa<br />
lita 5 hadi 10<br />
29.5 %<br />
kupasha joto<br />
5.5 %<br />
kwa maji moto<br />
2.6 %<br />
kwa taa.<br />
Majengo map<strong>ya</strong><br />
lita 7<br />
Nyumba zisizopashwa joto<br />
lita 1.5<br />
1977<br />
Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliweka viwango v<strong>ya</strong>ke v<strong>ya</strong> kwanza v<strong>ya</strong> ufanisi wa nishati<br />
majengoni katika Sheria <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> Kukinga Baridi.
08 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
"Mwisho wa enzi <strong>ya</strong><br />
mafuta umeanza."<br />
Dieter Zetsche, Mkurungezi Mkuu, Daimler AG<br />
© dpa/Paul Zinken<br />
1979/1980<br />
Vita v<strong>ya</strong> Iran na Iraq vilisababisha hali <strong>ya</strong><br />
dharura <strong>ya</strong> pili <strong>ya</strong> mafuta duniani.<br />
1984<br />
Enercon ilizindua mtambo wa kwanza wa kisasa<br />
wa upepo kutengenezwa kwa wingi <strong>Ujerumani</strong>.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 09<br />
Usafiri kwa kutumia umeme<br />
Kuendesha gari kwa<br />
kutumia umeme<br />
Magari ndiyo bidhaa muhimu sana ambayo <strong>Ujerumani</strong> huuza nje.<br />
Sekta <strong>ya</strong> magari huajiri zaidi <strong>ya</strong> watu 750,000 hivyo kuifan<strong>ya</strong> kuwa<br />
moja kati <strong>ya</strong> sekta zinazoajiri watu wengi zaidi nchini. Wakati huo<br />
huo, sekta <strong>ya</strong> usafiri hutumia kiwango kikubwa cha nishati, kama<br />
theluthi moja <strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> jumla <strong>ya</strong> nishati nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Hiyo ndiyo sababu Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> inajizatiti kupunguza<br />
matumizi <strong>ya</strong> nishati katika sekta hii.<br />
Ta<strong>ya</strong>ri <strong>ya</strong>mekuwapo mafanikio <strong>ya</strong> kiwango fulani. Kwa mfano, idadi<br />
<strong>ya</strong> kilomita ambazo magari <strong>ya</strong> kubeba bidhaa na wasafiri <strong>ya</strong>nayoenda<br />
kila mwaka iliongezeka karibu marudufu kati <strong>ya</strong> miaka <strong>ya</strong> 1990 na<br />
2013 lakini matumizi <strong>ya</strong> mafuta <strong>ya</strong>lipanda kwa asilimia tisa pekee<br />
katika kipindi hiki.<br />
Ili kutunza matumizi <strong>ya</strong> nishati zaidi, <strong>Ujerumani</strong> inategemea<br />
teknolojia madhubuti <strong>ya</strong> magari na mpango wa kuanza kutumia<br />
magari <strong>ya</strong> umeme katika siku zijazo, ukilenga magari, malori, mabasi<br />
<strong>ya</strong> usafiri wa umma na pikipiki. Nchi inalenga kuwa soko kuu la<br />
kimataifa <strong>ya</strong> usafiri kwa kutumia umeme kufikia mwaka wa 2020. Ili<br />
ku<strong>ya</strong>timiza malengo ha<strong>ya</strong>, Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> inakuza ubunifu wa<br />
soko na teknolojia kupitia idadi kubwa <strong>ya</strong> mipango.<br />
Magari <strong>ya</strong>nayotumia nishati <strong>ya</strong> betri <strong>ya</strong>nachukuliwa kama ongezo<br />
muhimu kwa magari <strong>ya</strong> umeme wa betri. Miradi <strong>ya</strong> haidrojeni na<br />
betri za nishati ilipangwa kupokea euro bilioni 1.4 kutoka kwa serikali<br />
kufikia mwaka wa 2016. Basi zinazotumia mfumo unaojumuisha<br />
haidrojeni ta<strong>ya</strong>ri zinatumika kwenye usafiri wa umma katika mijini<br />
mikubwa kadhaa <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Pamoja na mifumo <strong>ya</strong> uendeshaji magari inayotunza tabianchi,<br />
mitindo mip<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> usafiri kama vile kushiriki gari sasa imeanza<br />
kupata umaarufu. Kushiriki gari hupunguza idadi <strong>ya</strong> magari kwenye<br />
barabara na hupunguza athari za mafuta <strong>ya</strong> gari. Watu milioni 1.2<br />
kwa sasa wamesajiliwa katika mashirika 150 <strong>ya</strong>nayotoa huduma za<br />
kushiriki magari nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Viwango vinavyolengwa na hatua zilizochukuliwa katika sekta <strong>ya</strong> usafiri nchini <strong>Ujerumani</strong><br />
Kupunguza matumizi <strong>ya</strong> mwisho <strong>ya</strong> nishati<br />
+1%<br />
-10%<br />
Yaliyotimizwa kufikia<br />
mwaka wa 2015<br />
Mwaka wa 2020<br />
(ukilinganishwa na<br />
mwaka wa 2005)<br />
Watu milioni 80.9<br />
walikuwa wakiishi <strong>Ujerumani</strong><br />
Kusambaza usafiri kwa kutumia umeme<br />
<strong>Ujerumani</strong> mwaka wa<br />
2015<br />
Magari milioni 61.5<br />
<strong>ya</strong>likuwa <strong>ya</strong>mesajiliwa <strong>Ujerumani</strong><br />
Kuongeza ufanisi wa nishati<br />
Ni kiasi gani cha nishati kinachohitajika kuendesha gari kilomita 100?<br />
100 km<br />
66.1 megajouli<br />
1990<br />
100 km<br />
35.6 megajouli<br />
2013<br />
Magari 25000<br />
<strong>ya</strong>nayotumia umeme<br />
Usafiri kwa kutumia<br />
umeme katika mwaka wa<br />
2015<br />
Mwaka wa 2020<br />
Kiwango kinacholengwa cha<br />
usafiri kwa kutumia umeme<br />
Magari milioni 1<br />
+<br />
Magari 130400<br />
<strong>ya</strong>nayotumia mfumo wa<br />
mchanganyiko<br />
1986<br />
Mkasa mba<strong>ya</strong> ulitokea katika tanuri <strong>ya</strong> Kiwanda cha Kuzalisha Nishati kupitia<br />
Nyuklia, Chernobyl Ukraini.<br />
Wizara <strong>ya</strong> Shirikisho <strong>ya</strong> Mazingira, Uhifadhi wa Viumbe na Usalama wa<br />
Nyuklia ilizinduliwa nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
1986<br />
Gari la kwanza linalotumia miale<br />
<strong>ya</strong> jua lilipewa idhini <strong>ya</strong> kutumia<br />
barabara nchini <strong>Ujerumani</strong>.
10 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Nishati endelevu<br />
Umeme kutokana<br />
na nguvu <strong>ya</strong> jua na upepo<br />
Ubunifu wa nishati endelevu pamoja na ufanisi wa nishati ni nguzo <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>.<br />
Nishati za upepo, miale <strong>ya</strong> jua, maji, mimea na mvuke ni v<strong>ya</strong>nzo asili v<strong>ya</strong> nishati ambazo<br />
hazidhuru tabianchi na ambazo zinasaidia <strong>Ujerumani</strong> kutotegemea sana mafuta <strong>ya</strong> ardhini na<br />
zinatekeleza wajibu muhimu katika utunzaji wa tabianchi.<br />
© aleo solar AG/Flo Hagena<br />
Matumizi <strong>ya</strong> nishati endelevu <strong>ya</strong>meendelea sana katika sekta <strong>ya</strong> umeme. Tangu mwaka wa<br />
2014 nishati endelevu imekuwa chanzo muhimu zaidi cha nishati katika mkusanyiko wa<br />
nishati nchini <strong>Ujerumani</strong>, ikitoa theluthi moja <strong>ya</strong> nishati inayotumiwa nchini. Miaka kumi<br />
awali, nishati endelevu ilichangia asilimia tisa tu <strong>ya</strong> mahitaji <strong>ya</strong> nishati. Ufanisi huu ulitokana<br />
na kutengwa kwa fedha kwa ajili <strong>ya</strong> maendeleo <strong>ya</strong> sekta <strong>ya</strong> nishati. Mchakato huu ulianza<br />
mwaka wa 1991 na upitishaji wa Sheria <strong>ya</strong> Usambazaji Umeme kwenye Gridi, ambayo ilileta<br />
viwango v<strong>ya</strong> bei <strong>ya</strong> stima v<strong>ya</strong> kudumu na ununuzi wa lazima kwa nia <strong>ya</strong> kufungua soko kwa<br />
teknolojia mp<strong>ya</strong>. Hii ilifuatwa na Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> Nishati Endelevu <strong>ya</strong> mwaka wa 2000.<br />
Sheria hii inavipengele vitatu muhimu: viwango v<strong>ya</strong> bei vilivyodhaminiwa v<strong>ya</strong> teknolojia<br />
anuwai, usambazaji wa umeme kwenye gridi unaopewa kipaumbele, na mfumo wa gharama<br />
za ziada unaowezesha gharama za ziada zinazotokea kugawanywa kwa watumiaji wote wa<br />
umeme.<br />
Nishati endelevu ndizo v<strong>ya</strong>nzo muhimu sana<br />
v<strong>ya</strong> nishati katika mkusanyiko wa umeme<br />
Kiwango cha nishati endelevu katika matumizi yote <strong>ya</strong> umeme<br />
Upepo ndiwo unatoa umeme mwingi kutoka<br />
v<strong>ya</strong>nzo endelevu<br />
Kiwango cha nishati endelevu mwaka wa 2015<br />
3.4%<br />
1990<br />
6.2%<br />
2000<br />
17.0%<br />
Nishati <strong>ya</strong> upepo<br />
42.3%<br />
Mimea na samadi<br />
28.8%<br />
2010<br />
31.6%<br />
2015<br />
Fotovolti<br />
20.7%<br />
Umeme wa<br />
nguvu za maji<br />
10.1%<br />
1987<br />
Westküste, shamba la kwanza la kuzalisha umeme kupitia upepo,<br />
lilizunduliwa. Lilikuwa na mitambo 30.
© dpa<br />
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 11<br />
Nishati endelevu huimarisha uzalishaji wa nishati na utunzaji wa tabianchi<br />
Viwango vinavyolengwa v<strong>ya</strong> 2015<br />
Wastani Viwanda v<strong>ya</strong> uzalishaji umeme<br />
milioni 1.6<br />
kutokana na fedha za Sheria<br />
<strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> Nishati Endelevu<br />
Saa za terawati 196.2<br />
za umeme uliozalishwa<br />
sawa na kiwango cha umeme<br />
unaozalishwa nchini Ukraini<br />
Tani milioni 156 –<br />
kwa usawa wa CO 2<br />
zimeokolewa<br />
sawa na jumla <strong>ya</strong> gesijoto iliyotolewa New Zealand, Ureno na Latvia mwaka wa 2013.<br />
Tangu kupitishwa kwa Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati,<br />
uwekezaji wa kila mwaka umekuwa ukipanda kila mara hasa katika<br />
mashamba map<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> umeme wa upepo, viwanda v<strong>ya</strong> Fotovolti na pia<br />
viwanda v<strong>ya</strong> kuchoma makaa na gesi <strong>ya</strong> mimea. Kiwango kikubwa<br />
cha matumizi <strong>ya</strong> nishati kimesababisha kuwapo kwa sekta mp<strong>ya</strong><br />
iliyo na zaidi <strong>ya</strong> 330,000 za kazi nchini <strong>Ujerumani</strong> pekee. Imekuza<br />
utengezaji fanisi kwa wingi wa teknolojia <strong>ya</strong> nishati endelevu hivyo<br />
kuwezesha upungufu wa bei duniani kote. Kwa mfano, mfumo wa<br />
miale <strong>ya</strong> jua katika mwaka wa 2014 uligharimu asilimia 75 chini <strong>ya</strong><br />
gharama <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> miaka mitano mbeleni. Saa <strong>ya</strong> kilowati <strong>ya</strong> umeme<br />
wa miale <strong>ya</strong> jua ilipokea sawa na senti za euro 50 za kuwekeza mwaka<br />
wa 2000 - sasa inapokea kati <strong>ya</strong> senti saba na kumi na mbili za euro.<br />
Ingawa Ula<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> Kati inapata jua kwa kiasi cha wastani, nishati <strong>ya</strong><br />
miale <strong>ya</strong> jua imekuwa chanzo muhimu cha umeme nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Mifumo <strong>ya</strong> fotovolti sasa inachangia zaidi <strong>ya</strong> asilimia 20 <strong>ya</strong> umeme<br />
unaotokana na nishati endelevu.<br />
Kwa sasa nguvu <strong>ya</strong> upepo ndiyo chanzo muhimu sana cha umeme wa<br />
nishati endelevu. Umeme kutoka vinu v<strong>ya</strong> upepo katika nchi kavu<br />
sasa unagharimu kati <strong>ya</strong> senti za euro 4.7 na 8.4 kwa saa <strong>ya</strong> kilowati -<br />
kwa wastani.<br />
Changamoto kuu inayoikabili nchi <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ni kuendeleza<br />
ukuaji wa nishati <strong>ya</strong> upepo na miale <strong>ya</strong> jua ili v<strong>ya</strong>nzo hivi viendelee<br />
kuwa nafuu na viongeze utoaji unaoweza kutegemewa zaidi. Hiyo<br />
ndiyo sababu Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> imepanga up<strong>ya</strong> utoaji wa fedha<br />
kwa nishati endelevu katika sekta <strong>ya</strong> umeme. Upanuzi unalenga<br />
teknolojia nafuu za nishati <strong>ya</strong> upepo na miale <strong>ya</strong> jua. Upanuzi wa kila<br />
mwaka wa teknolojia mahususi unafan<strong>ya</strong> hali kuwa rahisi kupanga na<br />
kuelekeza maendeleo <strong>ya</strong> nishati endelevu. Wasimamizi wa viwanda<br />
v<strong>ya</strong> nishati endelevu sasa wanalazimika kuuza kiwango cha ziada cha<br />
umeme kwenye soko, kama wasimamizi wengine wa viwanda, hivyo<br />
kuchukua jukumu zaidi la kufanikisha mfumo wa utoaji nishati.<br />
Kufikia mwaka wa 2017, fedha zinaotolewa kwa viwanda vyote<br />
vinavyozalisha zaidi <strong>ya</strong> kilowati 750 zimekokotolewa kupitia tenda za<br />
teknolojia maalum. Hii inaathiri karibu asilimia 80 <strong>ya</strong> uzalishaji wa<br />
kila mwaka. Pia kuna tofauti za kimaeneo katika uzalizaji wa nishati<br />
Wakati kuna upungufu katika gridi <strong>ya</strong> umeme, viwango v<strong>ya</strong> tenda<br />
hupungua. Hatua hizi zitawezesha ufanisi wa nishati endelevu katika<br />
sekta <strong>ya</strong> umeme kuendelea.<br />
1990<br />
Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ilizindua mpango wa mapaa elfu moja kusimamia<br />
fedha za viwanda v<strong>ya</strong> fotovolti (PV). <strong>Ujerumani</strong> <strong>ya</strong> Mashariki na Magharibi<br />
ziliungana tena. Jopo la Kiserikali la Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi (IPCC)<br />
lilichapisha ripoti <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> ukadiriaji kuhusu tabianchi duniani.<br />
1991<br />
Sheria <strong>ya</strong> Kusambaza Umeme kwenye Gridi inawalazimu<br />
watoaji wote wa nishati nchini <strong>Ujerumani</strong> kununua<br />
umeme unaozalishwa kutokana na nishati endelevu.
12 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Gharama<br />
"Je, <strong>Energiewende</strong> itakuwa ghali<br />
sana kwa raia wa <strong>Ujerumani</strong>?"<br />
Hapana, mojawapo <strong>ya</strong> malengo <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong> ni kuhakikisha kwamba kuna nishati nafuu<br />
katika siku zijazo. Nguzo zake mbili, ufanisi wa nishati na ukuzaji wa uzalishaji wa nishati<br />
endelevu zinalenga kupunguza utegemeaji wa uingizaji wa nishati, kuongeza uzalishaji wa<br />
nishati unaohakikika na kuuwezesha uwekezaji wenye fanaka nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Familia inatumia kiasi gani kwa nishati kila mwezi?<br />
Ulinganishaji wa matumizi <strong>ya</strong> kila mwezi kati <strong>ya</strong> mwaka wa 2003 na 2013<br />
Kupasha joto na maji moto<br />
66<br />
96<br />
Kupasha joto na maji moto<br />
Kupika<br />
Taa na umeme<br />
10<br />
22<br />
176<br />
euro<br />
260<br />
euro<br />
23<br />
41<br />
Kupika<br />
Taa na umeme<br />
Mafuta<br />
78<br />
100<br />
Mafuta<br />
2003 2013<br />
Bei <strong>ya</strong> mafuta ghafi imepanda kwa kiasi kikubwa katika mwongo uliopita. Mwaka wa 2014<br />
gharama <strong>ya</strong> mafuta <strong>ya</strong> kupasha joto ilipanda ikawa karibu marudufu nchini <strong>Ujerumani</strong> kuliko<br />
ilivyokuwa miaka kumi mbeleni. Tokeo moja ni kuwa, mwaka wa 2013 watumiaji walitumia<br />
asilimia nane <strong>ya</strong> nishati kwa matumizi <strong>ya</strong>o <strong>ya</strong> kibinafsi ikilinganishwa na miaka <strong>ya</strong> mwisho<br />
<strong>ya</strong> tisini ambapo walitumia chini <strong>ya</strong> asilimia sita. Kupasha joto, maji moto, kupika na mafuta<br />
kutoka v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> mafuta ardhini vinavyoingizwa ndivyo sehemu kubwa <strong>ya</strong> bili za<br />
© dpa/Philipp Dimitri © dpa/McPHOTO‘s<br />
1992<br />
Mkutano wa Umoja wa Mataifa kuhusu Mazingira na Maendeleo<br />
mjini Rio de Janeiro ulipitisha kanuni za maendeleo endelevu.
© dpa/Jens Büttner<br />
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 13<br />
Familia nchini <strong>Ujerumani</strong> kwa jumla hutumia pesa ngapi kwa nishati?<br />
Matumizi mwaka wa 2013 kwa mabilioni <strong>ya</strong> euro<br />
€bilioni<br />
127.5<br />
47.0<br />
11.4<br />
20.2<br />
48.8<br />
Kupasha joto na maji moto<br />
Kupika<br />
Taa na umeme<br />
Mafuta<br />
familia za nishati nchini <strong>Ujerumani</strong>. Ingawa bei za mafuta zilishuka<br />
mwisho wa mwaka wa 2014 na zikawa nafuu kwa watumiaji wa<br />
mafuta nchini <strong>Ujerumani</strong>, hakuna anayeweza kuitegemea hali hii<br />
katika siku zijazo kwa sababu bei na upatikanaji wa nishati <strong>ya</strong> mafuta<br />
ardhini hutegemea siasa za kimataifa.<br />
Ni kweli <strong>Energiewende</strong> ina gharama zinazotokea. Mabilioni <strong>ya</strong> euro<br />
<strong>ya</strong>mewekezwa ili kuzindua muundo msingi mp<strong>ya</strong> wa nishati na<br />
kuzifanikisha hatua za ufanisi wa nishati. Hii inamaanisha kwamba<br />
uzinduzi wa nishati endelevu ulichangia katika ongezeko la jumla la<br />
bei za umeme ambazo familia katika <strong>Ujerumani</strong> zimekuwa zikilipa<br />
katika miaka <strong>ya</strong> hivi karibuni. Katika mwaka wa 2007, kwa wastani,<br />
watumiaji wa umeme walilipa senti za euro 21 kwa kila saa <strong>ya</strong> kilowati<br />
<strong>ya</strong> umeme. Sasa wanalipa kama senti za euro 29. Kwa kila saa <strong>ya</strong><br />
kilowati <strong>ya</strong> umeme, watumiaji wanashiriki bei <strong>ya</strong> ukuzaji wa nishati<br />
endelevu kupitia gharama za ziada za Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu<br />
v<strong>ya</strong> Nishati. Kwa sasa gharama <strong>ya</strong> ziada <strong>ya</strong> umeme imepungua<br />
chini <strong>ya</strong> senti za euro 6.9. Hata hivyo, kiasi ambacho umma unalipa<br />
kinategemea vigezo mbalimbali vinavyotawala bei. Kwa mfano, bei<br />
katika soko la umeme imeshuka kwa kiasi kikubwa kwa sababu<br />
<strong>ya</strong> idadi inayoongezeka <strong>ya</strong> nishati endelevu sokoni. Ni muhimu<br />
kutambua kwamba pamoja bei zote mbili zimekuwa zikipungua<br />
polepole katika kipindi cha miaka minne iliyopita – bei <strong>ya</strong> ziada <strong>ya</strong><br />
Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati na bei <strong>ya</strong> soko la umeme. Kwa<br />
sababu hiyo, bei za wastani za umeme kwa familia zimekuwa thabiti<br />
katika kipindi hiki.<br />
Pana haja <strong>ya</strong> wenyeji wa <strong>Ujerumani</strong> na wanaotegemea uchumi wake<br />
kutopata ongezeko la gharama <strong>ya</strong> uchumi. Hili linawezekana tu<br />
iwapo bei <strong>ya</strong> nishati itadhibitiwa ipasavyo. Bei <strong>ya</strong> nishati ikipanda<br />
basi hata bei za bidhaa nyinginezo pia huathirika. Hali hii huchangia<br />
kutokwepo kwa usawa wa kimashindano <strong>ya</strong> kibiashara miongoni<br />
mwa mashirika mbalimbali <strong>ya</strong>nayozalisha bidhaa hizo. Hiyo ndiyo<br />
sababu <strong>Ujerumani</strong> imeachilia kampuni maalum zinazotumia nishati<br />
kwa wingi kutolipa bei <strong>ya</strong> ziada <strong>ya</strong> Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong><br />
Nishati. Hata hivyo, kampuni hizo zinazoruhusiwa kutogharamia bei<br />
hiyo <strong>ya</strong> ziada lazima ziwekeze zaidi katika ufanisi wa nishati.<br />
1994<br />
Gari <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> umeme <strong>ya</strong> kutengenezwa<br />
kwa wingi inazinduliwa kwenye soko.<br />
1995<br />
Mkutano wa kwanza wa Umoja wa Mataifa kuhusu Mabadiliko<br />
<strong>ya</strong> Tabianchi uliandaliwa Berlin, hivyo kuashiria mwanzo wa<br />
mazungumzu <strong>ya</strong> kupunguza athari za gesijoto duniani kote.
14 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Utunzaji wa tabianchi<br />
Kupunguza athari za gesijoto<br />
Utunzaji wa tabianchi na <strong>Energiewende</strong> zinategemeana. Zote zinalenga kudhibiti athari za<br />
mabadiliko <strong>ya</strong> tabianchi kwa watu, mazingira na uchumi kwa kiwango endelevu. Kutokana<br />
na ukadiriaji wa Jopo la Kiserikali la Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi (IPCC), ongezeko la joto duniani<br />
lazima lidhibitiwe isije ikapita selsi 2 zaidi <strong>ya</strong> jinsi hali joto ilivyokuwa kitambo katika enzi<br />
iliyotangulia kuanzishwa kwa viwanda duniani. Hii inamaanisha kwamba ni kiasi mahususi<br />
tu cha gesijoto ambacho kinaweza kuwa hewani. Kwa vile anga ina asilimia 65 <strong>ya</strong> kiasi hiki,<br />
juhudi kubwa za dunia na nchi za kupunguza athari za gesijoto zinahitajika.<br />
Dayoksidi <strong>ya</strong> Kaboni, ambayo inasababishwa kwa kiwango kikubwa na uchomaji wa mafuta <strong>ya</strong><br />
ardhini ndiyo inayoathiri sana mabadiliko <strong>ya</strong> hewa. Nchini <strong>Ujerumani</strong> na duniani kote, zaidi<br />
<strong>ya</strong> theluthi moja <strong>ya</strong> gesijoto hutokea kwenye viwanda v<strong>ya</strong> kuzalisha nishati. Hii ndiyo sababu<br />
tunashikilia kwamba matumizi <strong>ya</strong> nishati endelevu ni njia muhimu sana <strong>ya</strong> kutunza hewa.<br />
Malengo <strong>ya</strong> tabianchi na hatua zilizochukuliwa<br />
Upungufu wa gesijoto uliopangwa na uliotimizwa<br />
Nani anatoa gesijoto?<br />
Hesabu zote ni sawa na mamilioni <strong>ya</strong> tani za CO 2<br />
mwaka wa 2014<br />
Tarajio<br />
la 2020<br />
-20% -24,4%<br />
Mafanikio<br />
kufikia mwaka wa<br />
2014<br />
Ula<strong>ya</strong><br />
(EU-28)<br />
Tarajio<br />
la 2020<br />
angalau<br />
-40% -27%<br />
Mafanikio<br />
kufikia mwaka wa<br />
2014<br />
<strong>Ujerumani</strong><br />
Tani milioni 902<br />
...<br />
358<br />
84<br />
160<br />
35<br />
181<br />
72<br />
12<br />
Sekta <strong>ya</strong> kawi<br />
Nyumbani<br />
Usafiri<br />
Biashara, huduma<br />
Viwanda<br />
Ukulima<br />
Nyingine<br />
© dpa/Luftbild Bertram © dpa/MiS<br />
1996<br />
Ula<strong>ya</strong> iliamua kuachilia huru masoko <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> gesi na umeme ambayo mbeleni <strong>ya</strong>likuwa <strong>ya</strong> kitaifa pekee.<br />
Tume <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ilichapisha mikakati <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> pamoja <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> kuhusu uzalishaji wa nishati endelevu.
© iStock/ querbeet<br />
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 15<br />
<strong>Ujerumani</strong> imepunguza utoaji wa gesijoto kwa kiwango gani?<br />
Hesabu zote ni kwa kiwango sawa na mamilioni <strong>ya</strong> tani <strong>ya</strong> CO 2<br />
1,250<br />
1990<br />
1,121<br />
1995<br />
1,046<br />
2000<br />
994<br />
2005<br />
910<br />
2010<br />
902<br />
2014<br />
Kwa kusahihisha Mkataba wa Kyoto (Kyoto Protocol) wa 1997,<br />
<strong>Ujerumani</strong> ilikubali kupunguza gesijoto kwa asilimia 21 ikilinganishwa<br />
na viwango v<strong>ya</strong> 1990, kufikia mwaka wa 2012. Hatua muhimu<br />
zilikuwa ta<strong>ya</strong>ri zimechukuliwa. Kufikia mwaka wa 2014, <strong>Ujerumani</strong><br />
ta<strong>ya</strong>ri ilikuwa imetimiza mahitaji <strong>ya</strong> kuweka punguzo la asilimia 27.7.<br />
Uzalishaji wa thamana <strong>ya</strong> euro bilioni moja kutoka kwenye kampuni<br />
za <strong>Ujerumani</strong> sasa hutoa tu nusu <strong>ya</strong> gesijoto iliyotoa mwaka wa 1990.<br />
<strong>Ujerumani</strong> imepanga kuongeza juhudi zake na kupunguza gesijoto<br />
kwa angalau asilimia 40 kufikia mwaka wa 2020. Lengo lake ni<br />
kwamba, kufikia mwaka wa 2050 itakuwa imepunguza gesijoto<br />
kwa kati <strong>ya</strong> asilimia 80 hadi 95 ikilinganishwa na viwango v<strong>ya</strong><br />
1990. Lengo hili la kupunguza gesijoto <strong>ya</strong> taifa liko kwenye sera<br />
za kulinda hewa <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> na <strong>ya</strong> kimataifa. Viongozi wa serikali za<br />
Ula<strong>ya</strong> wameamua kupunguza utoaji wa gesijoto katika nchi zao<br />
kwa asilimia 20 kufikia mwaka wa 2020 na angalau kwa asilimia 40<br />
kufikia mwaka wa 2030. Nchi 195 zilisahihisha Mkataba wa Paris<br />
mwezi wa Desemba 2015. Wakitumia viwango wanavyolenga v<strong>ya</strong><br />
kubadilika kwa tabianchi, nchi hizi zinataka kudhibiti ongezeko la<br />
joto duniani kwa kiwango kilichopungua selsi 2 katika karne hii.<br />
Kampuni za kufan<strong>ya</strong> biashara <strong>ya</strong> gesijoto ambazo zimechangia<br />
pakubwa uchafuzi wa mazingira sasa zimepewa masharti <strong>ya</strong> kiasi<br />
cha gesijoto zinaweza kuachilia hewani. Hii juhudi muhimu <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong><br />
<strong>ya</strong> kupambana na kubadilika kwa tabianchi. Wote ambao hutoa<br />
gesijoto kwa kiwango kikubwa lazima washiriki katika mfumo,<br />
ambao unasimamia sehemu kubwa <strong>ya</strong> utoaji wa CO 2<br />
kutoka viwanda<br />
na sekta <strong>ya</strong> kawi. Kampuni lazima ziwe na kiwango walichokubaliwa<br />
cha utoaji wa gesijoto kwa kila tani <strong>ya</strong> gesijoto ambayo kila mojawapo<br />
<strong>ya</strong> kampuni hizo hutoa. Ikiwa kiwango walichokubaliwa hakitoshi<br />
wanaweza kununua zaidi au kuwekeza katika teknolojia za kutunza<br />
tabianchi. Hatua hii inazuia utoaji wa CO 2<br />
mahali ambapo ni nafuu<br />
zaidi. Lengo ni kupunguza utoaji wa gesijoto kwa asilimia 43 kufikia<br />
mwaka wa 2030 ikilinganishwa na viwango v<strong>ya</strong> mwaka wa 2005<br />
katika sekta zote kwenye mfumo wa kuuza gesijoto.<br />
Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> imeanzisha Mpango wa Utendakazi wa<br />
Tabianchi 2020 na Mpango wa Utendakazi wa Tabianchi 2050 ili<br />
kuwezesha <strong>Ujerumani</strong> kutumiza malengo <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> taifa <strong>ya</strong> kupunguza<br />
gesijoto. Mpango wa Utendakazi wa Tabianchi unajumuisha mikakati<br />
kadhaa <strong>ya</strong> kuboresha utunduizi wa nishati na kufan<strong>ya</strong> usafiri,<br />
viwanda na kilimo kuchunga tabianchi zaidi. Mpango wa Utendakazi<br />
wa Tabianchi una malengo <strong>ya</strong> muda mrefu <strong>ya</strong> kupunguza CO 2<br />
kwa<br />
sekta maalum kama vile sekta <strong>ya</strong> nishati au viwanda.<br />
1997<br />
Mkataba wa Kyoto wa kupunguza gesijoto duniani ulipitishwa.<br />
Tangu wakati huo, nchi 191 zimeutilia saini mkataba huo.
16 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Nishati <strong>ya</strong> nyuklia<br />
Kusimamisha matumizi<br />
<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia<br />
Matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia kuzalisha umeme <strong>ya</strong>mezua hisia kali nchi <strong>Ujerumani</strong> kwa<br />
miongo kadhaa. Wajerumani wengi hawezi kukadiria kiwango cha hatari cha teknolojia.<br />
Wana wasiwasi kuhusu athari inayoweza kutokea kwa watu na mazingira kutokana na<br />
ajali kwenye matanuri <strong>ya</strong> nyuklia. Hofu ilithibitishwa na ajali iliyotokea mji wa Ukraini wa<br />
Chernobyl mwaka wa 1986 ambayo ilichafua maeneo <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>. Katika mwaka wa 2000,<br />
Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliamua kupiga marufuku matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia kuzalisha<br />
umeme na ikaamua kutumia v<strong>ya</strong>nzo endelevu kuzalisha nishati. Makubaliano <strong>ya</strong>liyoafikiwa<br />
na wamiliki wa viwanda v<strong>ya</strong> nyuklia <strong>ya</strong>liweka muda wa makataa wa kutumika kwa viwanda<br />
v<strong>ya</strong> nyuklia na <strong>ya</strong>kaupiga marufuku ujenzi wa viwanda mp<strong>ya</strong>.<br />
© dpa/Uli Deck<br />
Mpango ulisasishwa mwaka wa 2010. Viwanda vilivyoko vingetumika kwa muda mfupi ili<br />
kuziba pengo mpaka wakati ambapo nishati <strong>ya</strong> nyuklia ingeweza kusitishwa na nafasi <strong>ya</strong>ke<br />
kuchukuliwa na nishati endelevu. Kutokana na ajali <strong>ya</strong> tanuri la nyuklia mjini Fukushima,<br />
Japani, mwezi wa Machi 2011, Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliubatilisha uamuzi huu.<br />
Viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia nchini <strong>Ujerumani</strong> zitafungwa lini?<br />
Mpango wa kupunguza uzalishaji wa viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia nchini <strong>Ujerumani</strong> kufikia mwisho wa mwaka wa 2022<br />
Jumla <strong>ya</strong> uzalishaji wa viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia<br />
Fukushima<br />
43%<br />
Nov. 2003<br />
Mei 2005<br />
Ago. 2011<br />
57%<br />
Mei 2015<br />
Des. 2017<br />
Des. 2019<br />
Des. 2021<br />
Des. 2022<br />
2000 2005 2010 2015 2020<br />
1998<br />
<strong>Ujerumani</strong> ilipitisha sheria <strong>ya</strong> ku<strong>ya</strong>achilia huru masoko <strong>ya</strong>ke <strong>ya</strong> gesi na umeme.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 17<br />
© dpa/Jens Wolf<br />
Viwanda v<strong>ya</strong> nyuklia nchini<br />
<strong>Ujerumani</strong> zinapatikana wapi?<br />
Viwanda vilivyosimamishwa na vinavyotumika<br />
Kiwango kikubwa kilichozalishwa kwa mwaka<br />
Kiwango kikubwa cha umeme kilichozalishwa kwa mwaka kwa kipimo cha<br />
saa za terawati (TWh)<br />
Unterweser<br />
2011<br />
Lingen<br />
1997<br />
Philippsburg 1<br />
2011<br />
Emsland<br />
2022<br />
Mühlheim-Kärlich<br />
2001<br />
Biblis A + B<br />
2011<br />
Brunsbüttel<br />
2011<br />
Stade<br />
2003<br />
Obrigheim<br />
2005<br />
Brokdorf<br />
2021<br />
Krümmel<br />
2011<br />
Grohnde<br />
2021<br />
Würgassen<br />
1994<br />
Grafenrheinfeld<br />
2015<br />
Neckarwestheim 2<br />
Philippsburg 2<br />
2022<br />
2019<br />
Isar 1<br />
Neckarwestheim 1<br />
2011<br />
2011<br />
Gundremmingen B<br />
2017<br />
Isar 2<br />
Gundremmingen C<br />
2022<br />
2021<br />
Rheinsberg<br />
1990<br />
Greifswald<br />
1990<br />
Mwaka ambapo kiwanda kiliratibiwa<br />
kusimamishwa<br />
Mwaka ambapo kiwanda kilisimamishwa<br />
Viwanda vilivyosimamishwa<br />
Viwanda vinavyotumika<br />
171 TWh<br />
viwanda vyote v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />
nyuklia nchini <strong>Ujerumani</strong> mwaka wa<br />
2001<br />
196 TWh<br />
nishati zote endelevu<br />
mwaka wa<br />
2015<br />
Bunge la <strong>Ujerumani</strong> lilipitisha sheria <strong>ya</strong> kusimamisha matumizi <strong>ya</strong><br />
nishati <strong>ya</strong> nyuklia kuzalisha umeme haraka iwezekanavyo. Viwanda<br />
kadhaa za umeme vililazimika kuusimamisha uzalishaji wa umeme<br />
punde tu sheria hii ilipoanza kutumika. Matumizi <strong>ya</strong> viwanda<br />
vilivyosalia <strong>ya</strong>takomeshwa kufikia mwisho wa mwaka wa 2022. Kwa sasa<br />
viwanda vinane v<strong>ya</strong> nyuklia bado vinatoa umeme nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Mikakati inayohitajika ili kuondoa taka nururishi <strong>ya</strong> nyuklia pia<br />
inaangazia changamoto zilizoko katika matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />
nyuklia. Ili kuwalinda watu pamoja na mazingira, uchafu huu lazima<br />
uhifadhiwe kwa njia salama mbali na viumbehai kwa kipindi kirefu<br />
sana. Wataalamu wanaamini njia bora <strong>ya</strong> kufan<strong>ya</strong> hivyo ni kuuhifadhi<br />
uchafu wa nyuklia chini kabisa kwenye miundo <strong>ya</strong> jiolojia.<br />
<strong>Ujerumani</strong> haitaki kusafirisha nje taka zake nururishi. Lakini<br />
kutafuta mahali mwafaka pa kuhifadhia taka hizi kunakumbwa na<br />
matatizo kwani watu wanaoishi katika maeneo <strong>ya</strong> karibu na kampuni<br />
hizo, kwa desturi, hupinga kuhifadhiwa kwa taka hizi maeneo<br />
<strong>ya</strong>nayoonekana kwamba ni mwafaka au maeneo <strong>ya</strong>le <strong>ya</strong>liyokwisha<br />
kukaguliwa kufikia sasa.<br />
Hiyo ndiyo sababu <strong>Ujerumani</strong> sasa inachukua mwelekeo mp<strong>ya</strong>.<br />
Inahusisha matabaka yote <strong>ya</strong> jamii kwenye shughuli za utafutaji wa<br />
maeneo mwafaka kwa njia <strong>ya</strong> kisa<strong>ya</strong>nsi iliyo wazi. Lengo ni kupata<br />
eneo la uhifadhi wa mwisho wa taka nururishi <strong>ya</strong> kiwango cha juu<br />
kufikia mwaka wa 2031. Eneo linastahili kutoa usalama wa juu zaidi<br />
kwa kipindi cha miaka milioni moja.<br />
Ta<strong>ya</strong>ri <strong>Ujerumani</strong> ina sehemu iliyopitisha kwa uhifadhi wa mwisho<br />
wa chafu nururishi <strong>ya</strong> kiwango cha chini au wastani, eneo la<br />
kuhifadhi la Konrad ambalo limeratibiwa kufunguliwa mwaka wa<br />
2022.<br />
2000<br />
Tume <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ilibuni mkakati wa kwanza wa pamoja wa nishati<br />
endelevu, ufanisi wa nishati na ulinzi wa tabianchi bara la Ula<strong>ya</strong>.<br />
Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu <strong>ya</strong>anza kutumika <strong>Ujerumani</strong>. Ikawa<br />
ndiyo nguzo <strong>ya</strong> ukuzaji wa nishati endelevu nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
2000<br />
Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> iliamua kusitisha matumizi <strong>ya</strong><br />
nishati <strong>ya</strong> nyuklia. Viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia<br />
kuruhusiwa kutumika kwa hadi miaka 32 pekee
18 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
© dpa/Jens Büttner<br />
2002<br />
Sheria <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> Kutunza Nishati ilianza kutumika. Iliweka viwango<br />
v<strong>ya</strong> ufanisi wa jumla wa majengo map<strong>ya</strong> na majengo <strong>ya</strong>liyotumika.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 19<br />
Ajira na uchumi<br />
"Je, watu wengi hawatapoteza kazi<br />
kwa sababu <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>?"<br />
Uwekezaji wa juu kwenye aina zote za viwanda<br />
v<strong>ya</strong> nishati endelevu<br />
Uwekezaji wa kila mwaka kwenye viwanda v<strong>ya</strong> uzalishaji umeme nchini<br />
<strong>Ujerumani</strong> kwa mabilioni <strong>ya</strong> euro<br />
Kazi kutokana na nishati endelevu<br />
Kazi nchini <strong>Ujerumani</strong> mwaka wa 2015<br />
142,900<br />
Nishati <strong>ya</strong> upepo<br />
330,000<br />
Kazi<br />
113,200<br />
42,200<br />
Mimea na samadi<br />
Nishati <strong>ya</strong> miale <strong>ya</strong> jua<br />
4,.6<br />
2000<br />
27.3<br />
2010<br />
15.0<br />
2015<br />
17,300<br />
6,700<br />
Nishati <strong>ya</strong> mvuke<br />
Umeme wa nguvu za maji<br />
6,700<br />
Utafiti<br />
<strong>Energiewende</strong> ina athari kadhaa zenye manufaa. Inaendeleza<br />
ubunifu, inapunguza gharama za uingizaji wa nishati kutoka katika<br />
nchi za nje, inapunguza uchafuzi wa mazingira na utoaji wa gesijoto<br />
na kuongeza thamani <strong>ya</strong> bidhaa zinazozalishwa nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Idadi kubwa <strong>ya</strong> mapato <strong>ya</strong> ukuzaji wa nishati endelevu na maboresho<br />
<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> majengo <strong>ya</strong>nasalia katika eneo la karibu kwa vile kazi <strong>ya</strong><br />
mikono inayohitajika kama vile kuweka na kuhifadhi inafanywa na<br />
kampuni zinazopatikana katika eneo linalohusika.<br />
Ukuzaji wa nishati endelevu na uwekezaji kwenye ufanisi wa nishati<br />
unasababisha taaluma na kazi mp<strong>ya</strong> kati sekta zitakazokua. Mikakati<br />
<strong>ya</strong> ufanisi wa nishati iliyotekelezwa kwenye biashara, viwanda na<br />
majengo pekee imesababisha kazi 400,000 mp<strong>ya</strong> na uwekezaji kwenye<br />
nishati endelevu umeongeza marudufu idadi <strong>ya</strong> wafan<strong>ya</strong>kazi kwenye<br />
sekta hiyo katika kipindi cha miaka kumi.<br />
Baadhi <strong>ya</strong> kazi mp<strong>ya</strong> zinachukua nafasi <strong>ya</strong> kazi kwenye viwanda<br />
ambazo mafuta <strong>ya</strong> ardhini <strong>ya</strong>na umuhimu mkubwa, hasa mafuta,<br />
gesi na uchimbaji wa mawe <strong>ya</strong> makaa na pia uzalishaji wa umeme.<br />
Kumekuwa pia na mabadiliko <strong>ya</strong> jumla <strong>ya</strong> utendakazi. Kwa mfano,<br />
kuachilia huru masoko <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> kumeongeza mashindano.<br />
Hii inamaanisha kwamba kampuni hizo lazima ziwe bora zaidi katika<br />
utendakazi wake. Mambo ha<strong>ya</strong> yote <strong>ya</strong>naleta mabadiliko kazini. Idadi<br />
<strong>ya</strong> wafan<strong>ya</strong>kazi katika sekta <strong>ya</strong> kawi <strong>ya</strong> desturi imepunguka katika<br />
miaka <strong>ya</strong> hivi karibuni kutokana na hayo.<br />
2003<br />
Ula<strong>ya</strong> ilianza kutumia mfumo wa biashara<br />
unao na uzito wa kisheria wa gesijoto.<br />
2004<br />
Sekta <strong>ya</strong> nishati endelevu iliwaajiri<br />
watu 160,000 nchini <strong>Ujerumani</strong>.
20 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Mwendo wa dunia katika matumizi <strong>ya</strong> nishati endelevu<br />
"<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong>weza<br />
kutekelezwa nchini <strong>Ujerumani</strong><br />
– lakini kwa nchi ambazo<br />
uchumi wao si thabiti kama<br />
<strong>Ujerumani</strong>, itakuwaje?"<br />
© dpa/epa Business Wire<br />
<strong>Energiewende</strong> si anasa lakini ni mradi ambao unaendeleza maendeleo endelevu na yenye faida<br />
kwa kuzindua ubunifu, kukuza uchumi na kuzindua kazi katika sekta mbalimbali za siku zijazo.<br />
Bei za teknolojia bunifu za nishati endelevu kama vile upepo, miale <strong>ya</strong> jua zimepungua kwa<br />
kiwango kikubwa duniani kote katika miaka <strong>ya</strong> hivi karibuni. Uwekezaji katika utafiti na<br />
ukuzaji wa hatua za kwanza na pia fedha za kusaidia nishati endelevu kupata pengo la soko<br />
kwenye nchi tofauti zilizokomaa kiuchumi, hasa <strong>Ujerumani</strong> kulichangia pakubwa kushusha bei.<br />
Zaidi <strong>ya</strong> nchi 140 zinataka kukuza nishati endelevu<br />
Nchi zilizo na sera na malengo <strong>ya</strong> nishati endelevu<br />
Zaidi <strong>ya</strong> njia moja <strong>ya</strong> usaidizi<br />
Bei <strong>ya</strong> kusambaza umeme kwenye gridi/<br />
malipo <strong>ya</strong> juu<br />
Utoaji tenda<br />
Kuhifadhi nishati <strong>ya</strong> kibinafsi<br />
Ukosefu wa sera na data<br />
Kutokana na kushuka kwa gharama za uwekezaji na kushuka kwa gharama za uendeshaji,<br />
nishati endelevu sasa zaweza kupata soko bila usaidizi wa kifedha katika baadhi <strong>ya</strong> maeneo<br />
duniani. Kwa mfano, mashamba <strong>ya</strong> kuzalisha umeme kwa kutumia upepo na viwanja<br />
vikubwa v<strong>ya</strong> umeme wa miale <strong>ya</strong> jua kule Amerika <strong>ya</strong> Kusini na Kaskazini zinatoa umeme<br />
kwa bei nafuu zaidi kuliko viwanda vinavyotumia mafuta <strong>ya</strong> ardhini. Nchi kama vile Uchina,<br />
Brazil, Afrika Kusini na India zinaongoza katika ukuzi wa nishati endelevu. Lakini ukuzi<br />
2005<br />
Biashara <strong>ya</strong> kununua na kuuza gesijoto<br />
ilianza Ula<strong>ya</strong>. Nchi zote za Umoja wa<br />
Ula<strong>ya</strong> zinashiriki katika mpango huu.<br />
2007<br />
Jumui<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ilipitisha mswada wa tabianchi na nishati wa 2020 ulio na<br />
makubaliano <strong>ya</strong> ukuzaji wa nishati endelevu, uhifadhi wa hewa na ufanisi wa nishati.<br />
Louis Palmer alianza safari <strong>ya</strong> kuzunguka dunia kwa gari aina <strong>ya</strong> Solartaxi, gari<br />
linaloendeshwa kwa nishati <strong>ya</strong> miale <strong>ya</strong> jua pekee. Safari <strong>ya</strong>ke ilichukua miezi 18.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 21<br />
© dpa<br />
Viwanda vingi v<strong>ya</strong> nishati endelevu zinapatikana wapi duniani?<br />
Uwezo wa viwanda kuzalisha umeme kufikia mwaka wa 2015<br />
Mimea na samadi<br />
1 | Marekani<br />
2 | Uchina<br />
1 | Uingereza<br />
2 | <strong>Ujerumani</strong><br />
3 | <strong>Ujerumani</strong> Upepo kwenye 3 | Denmaki<br />
bahari<br />
Nishati <strong>ya</strong> mvuke<br />
1 | Marekani<br />
2 | Filipino<br />
1 | Uchina<br />
2 | Marekani<br />
3 | Indonesia Upepo kwenye 3 | <strong>Ujerumani</strong><br />
nchi kavu<br />
Umeme wa<br />
nguvu za maji<br />
1 | Uchina<br />
1 | Uchina<br />
2 | Brazil<br />
2 | <strong>Ujerumani</strong><br />
3 | Marekani Fotovolti<br />
3 | Japani<br />
huu wakati mwingine unazuiwa na nchi kutoa ruzuku <strong>ya</strong> mafuta<br />
ilikudumisha bei nafuu kwa wateja. Ruzuku hizi za karibu dola<br />
bilioni 325 kila mwaka ni marudufu <strong>ya</strong> fedha zinatumika kukuza<br />
nishati endelevu. Kama ruzuku hizi zingetumika kwenye mipango <strong>ya</strong><br />
kuboresha ufanisi wa nishati, fedha ambazo zingekuwako zingekuwa<br />
mara tatu <strong>ya</strong> jinsi zilivyo sasa.<br />
Kama v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> eneo, nishati endelevu hupunguza kutegemea kwa<br />
kiwango uingizaji wa mafuta nchini na bei <strong>ya</strong> mafuta <strong>ya</strong> ardhini<br />
isiyotabirika sokoni. V<strong>ya</strong>nzo hivyo pia vina nafasi muhimu <strong>ya</strong> kutimiza<br />
ongezeko la matumizi <strong>ya</strong> nishati kwenye nchi zinazokomaa na<br />
zinazoendelea bila kuongeza gesijoto au kuchafua mazingira <strong>ya</strong> eneo.<br />
Katika maeneo <strong>ya</strong>liyo na miundu mbinu duni, ambapo umeme<br />
unazalishwa na jenereta ghali za dizeli, nishati endelevu ndiyo njia<br />
mbadala ambayo ni nafuu. Viwanda v<strong>ya</strong> umeme wa miale <strong>ya</strong> jua na<br />
mashamba <strong>ya</strong> kuzilisha umeme kupitia upepo zinaweza kujengwa<br />
kwa haraka ikilinganishwa na v<strong>ya</strong>nzo vingine na vinahitaji muda<br />
mfupi wa kupangwa na kujengwa ikilinganishwa na viwanda v<strong>ya</strong><br />
makaa <strong>ya</strong> mawe na nyuklia ambayo hujengwa kwa muda mrefu mno.<br />
Nishati endelevu ghalibu huwa chanzo cha kwanza cha umeme kwa<br />
watu. Hii ndiyo sababu nyingine nchi nyingi zimezundua mipango <strong>ya</strong><br />
misaada <strong>ya</strong> nishati endelevu.<br />
<strong>Ujerumani</strong> inaunga mkono sera endelevu, bunifu na nafuu <strong>ya</strong> nishati<br />
na inashiriki ufafanuzi kuhusu tajriba <strong>ya</strong>ke katika kufanikisha<br />
mchakato wa <strong>Energiewende</strong> na nchi nyingine na hushirikiana<br />
kwa karibu na majirani wake wa Ula<strong>ya</strong> na washirika wengineo wa<br />
kimataifa. <strong>Ujerumani</strong> pia ina majukumu muhimu katika taasisi na<br />
mashirika <strong>ya</strong> viwango mbali mbali. Pia ina makubaliano mengi <strong>ya</strong><br />
nishati na nchi kama vile India, Uchina, Afrika Kusini, Nigeria na<br />
Algeria.<br />
2008<br />
<strong>Ujerumani</strong> ilizindua pasipoti <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> majengo ambayo inatoa habari<br />
kuhusu matumizi <strong>ya</strong> nishati kwenye majengo na ufanisi wake.<br />
Sheria <strong>ya</strong> Nishati Endelevu <strong>ya</strong> Joto iliamrisha kuwa kiwango fulani cha<br />
kuzalisha joto lazima kitolewe na v<strong>ya</strong>nzo endelevu katika majengo map<strong>ya</strong>.<br />
2009<br />
Shirika la Nishati Endelevu la Kimataifa<br />
(IRENA) lilianzishwa na nchi 75.
22 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Gridi <strong>ya</strong> umeme<br />
Gridi mahiri<br />
© dpa/Stefan Sauer<br />
Miundu msingi mip<strong>ya</strong> na fanisi inahitajika ili kubadilisha mfumo wa nishati nchini<br />
<strong>Ujerumani</strong>. Hii inamaanisha kwamba n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> mp<strong>ya</strong> za umeme na mifereji mip<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> gesi<br />
lazima iwekwe na pia kuwapo kwa mabadili <strong>ya</strong> mfumo wa utoaji nishati kwa jumla. Wakati<br />
viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia nchini <strong>Ujerumani</strong> zitakapo fungwa, viwanda v<strong>ya</strong> nishati<br />
endelevu ziliopo hasa kaskazini na mashariki mwa <strong>Ujerumani</strong> vitajaza pengo hiyo. Nishati<br />
hii inahitajika kusini mwa <strong>Ujerumani</strong>. Viwanda vingi v<strong>ya</strong> nyuklia vinapatikana kusini<br />
mwa <strong>Ujerumani</strong>, ambapo kuna watu wengi na mashirika makubwa <strong>ya</strong> viwanda. Njia mp<strong>ya</strong><br />
za umeme zilizo na teknolojia mahususi na fanisi zitasafirisha umeme uliozalishwa na<br />
mashamba <strong>ya</strong> kuzalisha umeme kwa kutumia upepo kaskazini na mashariki mwa <strong>Ujerumani</strong><br />
moja kwa moja hadi kusini.<br />
Gridi <strong>ya</strong> umeme <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
ni kilomita milioni 1.8 kwa urefu<br />
Gridi <strong>ya</strong> umeme inasambazwa wapi?<br />
N<strong>ya</strong><strong>ya</strong> mp<strong>ya</strong> za umeme zilizopangiwa kuongezwa kwenye gridi<br />
<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> <strong>ya</strong> upeo wa volti <strong>ya</strong> umeme<br />
BREMEN<br />
KIEL<br />
HAMBURG<br />
SCHWERIN<br />
Miradi iko katika hali <strong>ya</strong> kupangwa<br />
Miradi imewasilishwa ili kupata idhini<br />
Miradi imeidhinishwa au gridi kujengwa<br />
Miradi iliyokamilika<br />
HANNOVER<br />
BERLIN<br />
POTSDAM<br />
MAGDEBURG<br />
DÜSSELDORF<br />
ERFURT<br />
DRESDEN<br />
WIESBADEN<br />
Hii ni sawa na urefu wa mara<br />
45<br />
<strong>ya</strong> mizingo <strong>ya</strong> dunia kwenye ikweta.<br />
MAINZ<br />
SAARBRÜCKEN<br />
STUTTGART<br />
MÜNCHEN<br />
Soko la ndani la nishati <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ndiyo sababu <strong>ya</strong> pili iliyochangia kupanuliwa kwa gridi<br />
nchini <strong>Ujerumani</strong>. Miundo msingi bora zaidi inahitajika katika nchi wanachama na nje <strong>ya</strong><br />
mipaka ili umeme uweze kusambazwa bila pingamizi kote katika Ula<strong>ya</strong> na umeme uwe nafuu<br />
kwa watumiaji. Wasimamizi wa gridi za kusafirisha umeme barani Ula<strong>ya</strong> watoe mpango wa<br />
pamoja wa kukuza gridi kila baada <strong>ya</strong> miaka miwili. Miradi yote <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> imejumuishwa<br />
katika mpango huu.<br />
Wasimamizi wa Gridi nchini <strong>Ujerumani</strong> hufan<strong>ya</strong> ukadiriaji wao wenyewe, kuangazia mbele<br />
miaka 10 hadi 20 ili kubashiri ni n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> gani za umeme zitakazohitajika na nchi. Mapendekezo<br />
<strong>ya</strong>o hukaguliwa na mamlaka <strong>ya</strong> nchi, Shirika la Shirikisho la Mtandao Umma hujumuishwa<br />
vilivyo kwenye mchakato huu. Shirika hutumia njia <strong>ya</strong> majadiliano kufikia suluhisho bora <strong>ya</strong><br />
kutimiza mahitaji <strong>ya</strong> watu, mazingira na uchumi.<br />
2009<br />
Sheria <strong>ya</strong> Kupanua Gridi <strong>ya</strong> Umeme ilipitishwa ili kuuharakisha<br />
mchakato wa kuidhinisha n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> mp<strong>ya</strong> za umeme wa volti <strong>ya</strong> juu.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 23<br />
© dpa/euroluftbild.de/Hans Blossey<br />
"<strong>Energiewende</strong> kwa <strong>Ujerumani</strong> ni kama mradi<br />
wa kusafirisha mtu wa kwanza kwenye mwezi."<br />
Frank-Walter Steinmeier, Waziri wa Shirikisho wa Mambo <strong>ya</strong> Nje, 2015<br />
Gridi <strong>ya</strong> kusambaza pia inahitaji kusasishwa ili itumike kutoa nishati<br />
endelevu. Awali ilipangiwa kusafirisha umeme kwa watumiaji<br />
tu, inafan<strong>ya</strong> kazi kama njia <strong>ya</strong> kuelekea upande mmoja. Lakini<br />
sasa, karibu viwanda vyote v<strong>ya</strong> miale <strong>ya</strong> jua na vinu vingine v<strong>ya</strong><br />
upepo vinasambaza umeme kwenye gridi <strong>ya</strong> kusafirisha. Umeme<br />
usiohitajika sasa unaelekezwa nyuma. Pia, umeme uliozalishwa kwa<br />
nishati endelevu hubadilika kulingana na hali <strong>ya</strong> hewa. Viwanda v<strong>ya</strong><br />
miale <strong>ya</strong> jua ni fanisi sana jua inapotokea lakini utoaji wake hupungua<br />
sana wakati kuna mawingu. Gridi za kusafirisha umeme lazima<br />
ziboreshwe. Zahitajika kuwa gridi mahiri ili ziendelee kuwa thabiti<br />
hata wakati uzalishaji wa umeme unageuka. Kwenye gridi mahiri<br />
kuna mawasiliano kati <strong>ya</strong> wahusika wote, hawa ni watu na mashirika<br />
<strong>ya</strong>nayo zalisha, safirisha, hifadhi na kusambaza au kutumia umeme.<br />
Kuzalisha na kutumia basi kunaweza kusimamiwa kwa ufanisi zaidi<br />
na kurekebishwa kwa muda mfupi.<br />
Jinsi gridi mahiri inavyofan<strong>ya</strong> kazi<br />
Picha rahisi <strong>ya</strong> wahusika, miundo msingi na njia za mawasiliano<br />
Mtandao wa kusafirisha,<br />
gridi <strong>ya</strong> usambazaji<br />
Kusimamia na kuwasiliana<br />
Mita mahiri<br />
Wazalishaji wa umeme<br />
Nishati endelevu na nishati <strong>ya</strong> desturi<br />
Watumiaji<br />
Jamii, viwanda na biashara<br />
Soko<br />
Nishati, huduma na biashara<br />
Njiani<br />
Katika nchi jirani za<br />
Umoja wa Ula<strong>ya</strong><br />
Usafiri<br />
Magari, usafiri wa<br />
umma wa eneo<br />
Hifadhi<br />
Betri, mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi<br />
2010<br />
Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> ilipitisha Mbinu <strong>ya</strong> Nishati, mkakati wa muda mrefu wa<br />
mahitaji <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> mpaka mwaka wa 2050. Umoja wa Ula<strong>ya</strong><br />
ulipitisha agizo la utendakazi wa nishati katika majengo. Kuanzia mwaka wa 2021,<br />
majengo yote map<strong>ya</strong> <strong>ya</strong>lihitajika kuwa "majengo <strong>ya</strong>nayokaribia kujimudu kinishati".<br />
2010<br />
Shirika la Nishati <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> (DENA) lilichapisha matokeo<br />
<strong>ya</strong> utafiti kuhusu upanuzi wa gridi unaohitajika kwa nishati<br />
endelevu kutoa karibu asilimia 40 <strong>ya</strong> umeme nchini <strong>Ujerumani</strong>.
24 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Usalama wa uzalishaji<br />
"Je, uzalishaji waweza kukidhi<br />
matumizi wakati umeme mwingi<br />
unatokana na nishati <strong>ya</strong> upepo<br />
na miale <strong>ya</strong> jua?"<br />
© dpa/Moravic Jakub<br />
Wajerumani waweza kutarajia kuwa na umeme wa kutosha katika siku zijazo. Uzalishaji wa<br />
umeme nchini ni kati <strong>ya</strong> zile bora zaidi ulimwenguni. Kwa jumla <strong>ya</strong> muda wa saa 8760 kwa<br />
mwaka, umeme unapotea kwa wastani wa dakika 13 pekee. Kwa upande mwingine, upoteaji<br />
wa umeme umepunguka hata zaidi katika miaka <strong>ya</strong> hivi majuzi, iwapo kuwa kiwango<br />
kinachoongezeka cha umeme kinazalishwa na upepo na miale <strong>ya</strong> jua.<br />
Makatizo <strong>ya</strong> umeme ni nadra sana <strong>Ujerumani</strong><br />
Wastani wa muda wa makatizo <strong>ya</strong> umeme kwa dakika mwaka wa 2013<br />
10,0 Lasembagi<br />
11,3 Denmaki<br />
12,7 <strong>Ujerumani</strong> (2015)<br />
15,0 Uswizi<br />
15,3 <strong>Ujerumani</strong> (2013)<br />
23,0 Uholanzi<br />
68,1 Ufaransa<br />
70,8 Uswidi<br />
254,9 Polandi<br />
360,0 Malta<br />
Makatizo <strong>ya</strong> umeme ni nadra sana kusababishwa na mabadiliko <strong>ya</strong> uzalishaji wa umeme. Sana<br />
sana hutokea kwa sababu za nje au makosa <strong>ya</strong> watu. Hii ndiyo sababu iliyokuwepo wakati<br />
wa katizo kubwa la umeme nchini <strong>Ujerumani</strong> mnamo Novemba 4 mwaka wa 2006. Katizo<br />
hili la umeme ambalo lilidumu kwa karibu saa mbili lilisababishwa na katizo la kawaida<br />
lililopangwa la n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> <strong>ya</strong> stima. Hatua hii ilisababisha uongezeko mkumbwa wa umeme<br />
kwenye n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> nyingine ulioleta matokeo <strong>ya</strong> mfuatano kwenye gridi <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong>. Tangu tokeo<br />
hili, mikakati <strong>ya</strong> usalama nchini <strong>Ujerumani</strong> na nchi jirani za Ula<strong>ya</strong> imeboreshwa hata zaidi.<br />
Kwa mfano, <strong>Ujerumani</strong> imeweka viwanda v<strong>ya</strong> ziada v<strong>ya</strong> nishati v<strong>ya</strong> kudumu ili kuzuia<br />
ukosefu. Viwanda hivi vinakuwa na umuhimu zaidi wakati wa miezi <strong>ya</strong> baridi pale matumizi<br />
<strong>ya</strong>napokuwa <strong>ya</strong> juu zaidi na vinu v<strong>ya</strong> upepo v<strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> vinazalisha umeme zaidi. Iwepo<br />
gridi za umeme zinazidiwa kwa sababu zinasafirisha kiwango kikubwa cha umeme kutoka<br />
kaskazini hadi kusini mwa <strong>Ujerumani</strong>, viwanda hivi v<strong>ya</strong> ziada vinakidhi matumizi kusini.<br />
2011<br />
Ajali kubwa ilitokea katika kiwanda cha nyuklia mjini Fukushima, Japani. <strong>Ujerumani</strong> iliamua kukomesha<br />
matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> nyuklia kuzalisha umeme kufikia mwaka wa 2022, mbele <strong>ya</strong> ilivyopangwa awali.<br />
Viwanda vinane nzee v<strong>ya</strong>fungwa mara moja. Tume <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> ilichapisha Mpango wa Nishati wa mwaka<br />
2050, mkakati wa kudumu wa kulinda tabianchi na uzalishaji wa nishati barani Ula<strong>ya</strong>.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 25<br />
© dpa/euroluftbild.de/Hans Blossey<br />
Nishati endelevu ta<strong>ya</strong>ri zatoa zaidi <strong>ya</strong> asilimia 60 <strong>ya</strong> umeme nchini<br />
<strong>Ujerumani</strong> katika saa maalum, na kiwango hiki kitaendelea<br />
kuongezeka katika miaka ijayo. Nishati endelevu anuwai huweza<br />
pia kutumiwa ili kujaliza pengo linaloachwa na mbinu nyingine.<br />
Miradi <strong>ya</strong> majaribio imeonyesha kuwa kuchangan<strong>ya</strong> uzalishaji wa<br />
umeme kutoka aina mbali mbali za viwanda kunawezekana, hivyo<br />
kuviwezesha kutoa umeme unaoweza kuaminika zaidi. Wakati<br />
ambapo hakuna jua au upepo, viwanda badilifu v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />
kawaida vinajaza pengo. Viwanda v<strong>ya</strong> gesi hufan<strong>ya</strong> kazi vyema sana<br />
wakati kama huo, lakini viwanda v<strong>ya</strong> kuhifadhi nishati na viwanda<br />
v<strong>ya</strong> mimea na samadi vinaweza pia kutoa umeme kwa haraka. Lakini<br />
mpango ni kwamba mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati itajaza pengo<br />
wakati wa vipindi kama hivyo katika siku zijazo.<br />
Watumiaji wa umeme pia wana jukumu muhimu. Wanaweza kupewa<br />
motisha <strong>ya</strong> kutumia umeme wakati uzalishaji ni mwingi kama wakati<br />
wa upepo mwingi. Watumiaji wa kiwango cha juu - viwanda au<br />
bohari baridi za kuhifadhi kwa mfano – wanaweza kupunguza mzigo<br />
kwa mfumo wote kwa njia hii.<br />
Changamoto kubwa ni namna <strong>ya</strong> kuleta mabadiliko katika soko la<br />
umeme. <strong>Ujerumani</strong> imeanza mchakato wa mabadiliko kwenye sekta<br />
hii na imetekeleza mikakati <strong>ya</strong> kwanza. Mabadiliko ni muhimu.<br />
Washikadau kwenye soko la umeme lazima wajipange kukabiliana<br />
na mabadilko <strong>ya</strong> umeme unaozalishwa na upepo na miale <strong>ya</strong> jua.<br />
Wakati huo huo, lazima pia kuwe na mashindano kati <strong>ya</strong> machaguo<br />
mbalimbali ili kudumisha bei nafuu.<br />
Upanuzi wa gridi <strong>ya</strong> kimataifa na ushikanishaji wa masoko ambayo<br />
awali <strong>ya</strong>likuwa <strong>ya</strong> kimaeneo barani Ula<strong>ya</strong> pia huchangia katika<br />
kudhibiti machaguo mbalimbali nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Uzalishaji wa umeme kutokana na nishati endelevu unabadilikaje?<br />
Uzalishaji wa umeme kutoka v<strong>ya</strong>nzo vyote v<strong>ya</strong> nishati na matumizi <strong>ya</strong> umeme nchini <strong>Ujerumani</strong> katika mwaka wa 2016.<br />
100 GW<br />
80 GW<br />
kizazi na matumizi <strong>ya</strong> umeme<br />
60 GW<br />
40 GW<br />
20 GW<br />
0 GW<br />
Januari 10 7 Februari Machi 6 Aprili 3 Mei 1<br />
Januari 24 Februari 21 Machi 20 Aprili 17<br />
Mei 29 Juni 26 Julai 24<br />
Mei 15 Juni 12 Julai 10<br />
Agosti 21 Septemba 18 Oktoba 16 Novemba 13 Desemba 11<br />
Agosti 7 Septemba 4 Oktoba 2 Oktoba 30 Novemba 27<br />
Desemba 25<br />
Viwanda v<strong>ya</strong> umeme v<strong>ya</strong> kawaida<br />
Jua Upepo Umeme wa nguvu za maji <strong>ya</strong> mto Mimea na samadi Matumizi <strong>ya</strong> umeme<br />
2012<br />
Mkataba wa Kyoto uliongezwa muda hadi 2020 katika<br />
Mkutano wa Tabianchi wa Umoja wa Mataifa mjini Doha.
26 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Hifadhi<br />
Nishati inayopatikana<br />
© dpa/Hannibal Hanschke<br />
Kufikia mwaka wa 2050, <strong>Ujerumani</strong> inataka kupata asilimia 80 <strong>ya</strong> umeme kutoka nishati<br />
endelevu, hasa vinu v<strong>ya</strong> upepo na mifumo <strong>ya</strong> fotovolti (PV). Mawingu <strong>ya</strong>napotea kwa ghafla<br />
au upepo unapopunguka bila ilani, nchi inahitaji mfumo wa umeme ambao unaweza badilika<br />
haraka kwa hali kama hizo. Mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati inatoa suluhisho. Wakati kuna<br />
upepo mwingi na miale <strong>ya</strong> jua <strong>ya</strong> kutosha, mifumo inaweza kuhifadhi umeme, ambao inaweza<br />
kutumiwa wakati kuna upungufu wa nishati, giza au anga yenye mawingu.<br />
Kuhifadhi nyumbani: betri<br />
Mchanganyo wa mfumo wa fotovolti (PV) na betri kwa matumizi<br />
<strong>ya</strong> binafsi na <strong>ya</strong> kusambaza kwenye gridi.<br />
Hifadhi <strong>ya</strong> kujazwa: kwa kutumia mabwawa asili<br />
Picha <strong>ya</strong> mfumo wa hifadhi <strong>ya</strong> kujazwa<br />
Bwawa la juu<br />
Mfumo wa fotovolti (PV)<br />
Injini /<br />
jenereta<br />
Transforma<br />
1.<br />
2.<br />
Hifadhi <strong>ya</strong> betri<br />
Mtambo wa pampu<br />
Bwawa la chini<br />
Kujizalishia mwenyewe:<br />
matumizi <strong>ya</strong> moja kwa<br />
moja <strong>ya</strong> umeme kutokana<br />
na miale <strong>ya</strong> jua au betri<br />
Usambazaji wa umeme<br />
usiotumika kwenye gridi<br />
1.<br />
Kuhifadhi nishati<br />
Umeme (wa kupindukia) huendesha mitambo.<br />
Maji huelekezwa kwenye bwawa la juu.<br />
2.<br />
Kuachilia nishati iliyohifadhiwa<br />
Maji hutiririka chini na kuendesha tabo.<br />
Tabo huzalisha umeme na kuusambaza kwenye gridi<br />
Mifumo 32000 <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati kwenye betri inatumika<br />
Uwezo wa kuzalisha GW 9.2; uwezo wa GW 4.5 unaongezwa<br />
Kuna njia nyingi za kuhifadhi. Njia za kuhifadhi nishati kwa muda mfupi, kama vile kwa<br />
kutumia betri, kapasita na mifumo <strong>ya</strong> gurudumu tegemeo, ni njia ambazo zinaweza kutumiwa<br />
kupokea na kutoa nishati <strong>ya</strong> umeme mara kadhaa kwa siku lakini uwezo wake ni mdogo.<br />
<strong>Ujerumani</strong> hutumia hasa viwanda v<strong>ya</strong> kuhifadhi vilivyojazwa ili kuhifadhi umeme kwa muda<br />
mrefu zaidi. Viwanda hivi, baadhi <strong>ya</strong>o ambayo yuko Lasembagi na Austria, kwa sasa vina<br />
uwezo wa karibu gigawati 9 zilizounganishwa kwenye gridi <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong>. Ingawa hii imeipa<br />
<strong>Ujerumani</strong> hifadhi kubwa zaidi <strong>ya</strong> kujazwa katika Umoja wa Ula<strong>ya</strong>, kuna uwezekano mdogo<br />
tu wa upanuzi. Hivyo, <strong>Ujerumani</strong> inashirikiana kwa karibu na nchi ambazo zina uwezo<br />
mkubwa wa kuhifadhi. Austria, Uswizi na Norwe ndizo nchini muhumu zaidi.<br />
2013<br />
<strong>Ujerumani</strong> ilipitisha Sheria <strong>ya</strong> kwanza <strong>ya</strong> Mpango wa Mahitaji <strong>ya</strong><br />
Shirikisho kuhusu upanuzi muhimu wa mtandao wa kusafirisha umeme.<br />
Gari la kwanza lililobuniwa kwa matumizi <strong>ya</strong> umeme pekee lilianza<br />
kutengenezwa kwa wingi <strong>Ujerumani</strong>.<br />
2013<br />
Kiwanda cha kwanza kikubwa<br />
cha kugeuza nishati kuwa gesi<br />
kilianza kutumika <strong>Ujerumani</strong>.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 27<br />
© Paul Langrock<br />
Hifadhi <strong>ya</strong> hewa iliyobanwa ni chaguo lingine la kuhifadhi nishati<br />
kwa muda mrefu zaidi. Inatumia nishati isiyotumika kubana hewa<br />
kwenye nafasi chini <strong>ya</strong> ardhi kama mapangoni katika makuba <strong>ya</strong><br />
chumvi. Ikihitajika, hewa iliyobanwa inaendesha jenereta, hivyo<br />
kuzalisha umeme.<br />
Kugeuza nishati kuwa katika hali <strong>ya</strong> gesi ni njia mp<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> kuhifadhi<br />
nishati kwa muda mrefu. Mbinu hii inatumia mchakato wa<br />
elektrolisisi mbapo umeme hugeuzwa kutoka katika hali <strong>ya</strong> nishati<br />
endelevu kuwa haidrojeni au gesi asili sanisi. Manufaa <strong>ya</strong> mbinu hii<br />
ni kuwa haidrojeni na gesi asili zinaweza kuhifadhiwa, kutumiwa<br />
mara moja au kusambazwa kwenye gridi <strong>ya</strong> gesi <strong>ya</strong> asili. Gesi hizi ni<br />
rahisi kusafirisha na zinaweza kutumika kwa njia nyingi. Viwanda<br />
v<strong>ya</strong> nishati vinaweza kuzirejesha kuwa umeme na joto kama<br />
inavyohitajika, na watumiaji wanaweza kuzitumia kupika, kupasha<br />
joto au kuendesha gari.<br />
Lakini mifumo mingi <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati bado ni ghali mno, kwa<br />
hivyo Serikali <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> inarahisisha utafiti na maendeleo<br />
kwenye suala hili. Katika mwaka wa 2011, serikali ilizindua<br />
mkakati wa kuwekeza kwenye hifadhi. Tangu mwaka wa 2013, pia<br />
imekuwa ikiwekeza kwenye mifumo midogo anuwai <strong>ya</strong> kuhifadhi<br />
inayohusiana na fotovolti (PV). Kurekebisha upungufu mdogo kwa<br />
haraka kwenye gridi <strong>ya</strong> umeme ni njia mp<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> kutumia betri.<br />
Uzinduzi kwenye soko wa mifumo hii <strong>ya</strong> betri utaendeleza utafiti na<br />
ubunifu na kupunguza gharama.<br />
Hata hivyo, wataalamu wanasema matumizi <strong>ya</strong> mifumo mip<strong>ya</strong> <strong>ya</strong><br />
kuhifadhi mwanzoni <strong>ya</strong>takuwa machache. Gharama nafuu za mifumo<br />
<strong>ya</strong> teknolojia zote za kuhifadhi zitapatikana tu baadaye wakati nishati<br />
endelevu zitakapo kuwa sehemu kubwa <strong>ya</strong> uzalishaji nishati. Katika<br />
muda mfupi au muda wa kati, machaguo mengineyo ndiyo afadhali kwa<br />
kuwa ni nafuu zaidi. Machaguo ha<strong>ya</strong> <strong>ya</strong>najumuisha upanuzi wa gridi au<br />
kudhibiti uzalishaji na matumizi ili kutumia nishati kwa ufanisi.<br />
Kugeuza umeme kuwa gesi<br />
Kwa kutumia elektrolisisi na kutengeneza methani; matumizi <strong>ya</strong>nayoweza kutokea<br />
Uzalishaji wa kupindukia<br />
wa nishati endelevu<br />
ELEKTROLISISI<br />
KUTENGENEZA METHANI<br />
H 2<br />
CH 4<br />
H 2<br />
H 2<br />
Mtandao wa gesi asili<br />
Mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi gesi<br />
Matumizi <strong>ya</strong> viwanda Usafiri<br />
Uzalishaji umeme Utoaji joto<br />
Miradi 15 <strong>ya</strong> majaribio inayoendelea; miradi 6 inayojengwa au iliyopangwa<br />
2014<br />
<strong>Ujerumani</strong> ilibadilisha Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati. Sheria sasa inajumuisha malengo <strong>ya</strong> ukuzaji wa kila mwaka na inalazimisha ushirikiano<br />
kwa soko. Umoja wa Ula<strong>ya</strong> ulikubaliana kuhusu malengo <strong>ya</strong> nishati na tabianchi kufikia mwaka wa 2030: kupunguza viwango v<strong>ya</strong> gesijoto kwa asilimia<br />
40, kuongeza kiwango cha nishati endelevu kuwa angalau asilimia 27 na kupunguza matumizi <strong>ya</strong> nishati kwa angalau asilimia 27. <strong>Ujerumani</strong> ilipitisha<br />
Mpango wa Utendakazi wa Taifa wa Ufanisi wa Nishati na ilizindua Mpango wa Utendakazi wa Tabianchi wa 2020. Zikiwa na kiwango cha asilimia 27.4<br />
katika uzalishaji wa umeme, nishati endelevu zakuwa chanzo muhimu zaidi cha nishati nchini <strong>Ujerumani</strong> kwa mara <strong>ya</strong> kwanza.
28 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Raia na <strong>Energiewende</strong><br />
"Je, raia watanufaikaje kutoka<br />
<strong>Energiewende</strong>?"<br />
<strong>Energiewende</strong> inaweza tu kufanikiwa ikiwa inaungwa mkono na umma – hii itaiwezesha sana<br />
nishati kuendelea kuwa nafuu kwa wateja. Umma pia itanufaika moja kwa moja kutokana na<br />
urekebishaji wa uzalishaji wa nishati. Watu wengi hutafuta ushauri kuhusu jinsi <strong>ya</strong> kuitunza<br />
nishati nyingi zaidi nyumbani mwao.<br />
Watu wanaobadilisha mfumo wa zamani wa kupasha joto au wanaofan<strong>ya</strong> marekebisho <strong>ya</strong><br />
kuwezesha utunduizi wa nishati hufaidika na mikopo <strong>ya</strong> riba <strong>ya</strong> chini na misaada <strong>ya</strong> serikali.<br />
Wale ambao wanatafuta fleti <strong>ya</strong> kukodisha hupokea habari kiotomatiki kuhusu kiwango cha<br />
nishati inayotumia na gharama zake. Na wakitaka kununua mashine mp<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> kufua nguo,<br />
kompyuta au taa, lebo inawaonyesha ukadiriaji wa utunduizi wa nishati wa bidhaa.<br />
Ni viwanda vingapi vinavyomilikiwa na umma?<br />
Uwezo wa kuzalisha nishati unaopatikana kwa vikundi v<strong>ya</strong> wamiliki kwa asilimia.<br />
46.6%<br />
Raia<br />
(wamiliki binafsi 25.2%; mashirika <strong>ya</strong> ushirika <strong>ya</strong><br />
nishati 9.2%; uwekezaji wa umma 11.6%)<br />
12.5%<br />
Wazalishaji nishati<br />
41.5%<br />
Wawekezaji<br />
(wawekezaji wa mashirika na wawekezaji wakubwa)<br />
© dpa/Westend61/Tom Chance © dpa/Bodo Marks<br />
2015<br />
Tume <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> iliwazilisha mkakati wa mpango wa kuunganisha nishati. Hatua hii ililenga sehemu tano: usalama wa<br />
uzalishaji, soko la nishati la ndani lililounganishwa kabisa, ufanisi wa nishati, kuondelea uchumi kaboni na utafiti wa nishati.<br />
Mkutano wa Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi wa Umoja wa Mataifa wakutana mjini Paris, ambapo nchi 195 zinakubaliana kuzuia<br />
ongezeko la joto duniani kwa zaidi <strong>ya</strong> selsi 2.
dpa/Marc Ollivier<br />
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 29<br />
Umma pia inahusika kwenye sekta <strong>ya</strong> desturi <strong>ya</strong> nishati. Umeme<br />
na joto hasizalishwi tu na wazalishaji wadogo na wakubwa lakini<br />
pia raia ambao wana paneli zao za miale <strong>ya</strong> jua na wanaowekeza<br />
kwenye mashamba <strong>ya</strong> kuzalisha umeme kupitia upepo na viwanda<br />
v<strong>ya</strong> kutengeneza gesi kutoka mimea na samadi. Mifumo mingi <strong>ya</strong><br />
fotovolti (PV) kati <strong>ya</strong> milioni 1.5 iliyowekwa <strong>Ujerumani</strong> iko kwenye<br />
paa za nyumba za watu. Raia wamewekeza kwenye karibu nusu <strong>ya</strong><br />
tabo za upepo nchini <strong>Ujerumani</strong> na karibu nusu <strong>ya</strong> uwekezaji kwenye<br />
nishati <strong>ya</strong> mimea na samadi inafanywa na wakulima.<br />
Wale ambao hawawezi kuweka au kulipia teknolojia <strong>ya</strong>o binafsi <strong>ya</strong><br />
nishati endelevu wanaweza kuungana na watu wengine. Karibu<br />
mashirika 900 <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong>liyo na wanachama zaidi <strong>ya</strong> 160,000<br />
<strong>ya</strong>nawekeza kwenye miradi <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>. Uwekezaji huanzia euro<br />
100 pekee.<br />
Zaidi <strong>ya</strong> hayo inapokuja kwa mambo halisi <strong>ya</strong> <strong>Energiewende</strong>, raia<br />
wanachama wanaweza kutoa maoni. Kwa mfano wanaweza kueleza<br />
hisia na mapendekezo <strong>ya</strong>o wakati shamba mp<strong>ya</strong> la kuzalisha umeme<br />
kupitia upepo linapangwa kwenye eneo lao. Umma hutekeleza<br />
jukumu kubwa kwenye majadiliano kuhusu mipango <strong>ya</strong> n<strong>ya</strong><strong>ya</strong><br />
za kusafirisha umeme ambazo zitasafirisha kiwango kikubwa<br />
cha umeme kote nchini <strong>Ujerumani</strong>. Raia wanakaribishwa katika<br />
mazungumzu kutoka mwanzo wakati mahitaji <strong>ya</strong> upanuzi wa gridi<br />
<strong>ya</strong>napo kadiriwa ili kutoa maoni <strong>ya</strong>o. Pia wanashiriki katika hatua<br />
nyingine zote za mipango ikiwa ni pamoja na uamuzi wa njia halisi<br />
ambayo n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> <strong>ya</strong> kusafirisha umeme itapitia. Mbali na hayo, raia<br />
hupokea habari za kina kuhusu miradi <strong>ya</strong> kusafirisha umeme kutoka<br />
Shirika la Mtandao la Shirikisho na wasimamizi wa gridi kabla <strong>ya</strong><br />
mikakati rasmi.<br />
Shughuli hizi zina ungwa mkono na juhudi <strong>ya</strong> Mazungumzu <strong>ya</strong><br />
Umma kuhusu Gridi <strong>ya</strong> Umeme ambayo ina ofisi za maeneo na<br />
ambayo huwa na matukio <strong>ya</strong> umma kwenye maeneo ambayo miradi<br />
<strong>ya</strong> upanuzi imepangwa. Pia inakuwa kama pahali pa marejeo <strong>ya</strong><br />
mambo yote kuhusu upanuzi wa gridi. Kwa kuanza majadiliano<br />
katika hatua za kwanza, ni rahisi zaidi kutekeleza miradi <strong>ya</strong> nishati na<br />
kuongeza ukubalifu wa miradi na umma.<br />
Je, watu wanawezaje kunufaika nyumbani na <strong>Energiewende</strong>?<br />
Machaguo <strong>ya</strong> mbinu za utunduizaji wa nishati na matumizi <strong>ya</strong> nishati endelevu kwenye nyumba iliyojengwa<br />
miaka <strong>ya</strong> sabini<br />
Punguzo la nishati la -13%<br />
kukinga paa dhidi <strong>ya</strong> baridi<br />
60-70% <strong>ya</strong> umeme wa matumizi binafsi<br />
mfumo wa fotovolti (PV) ulio na hifadhi <strong>ya</strong> betri<br />
Punguzo la nishati la -10%<br />
glasi tatu za dirisha<br />
Punguzo la -22% la nishati<br />
kukiga ukuta wa nje dhidi <strong>ya</strong> baridi<br />
Punguzo la nishati la -80%<br />
balbu za LED badala <strong>ya</strong> balbu za kawaida<br />
Punguzo la -5% la nishati<br />
kinga <strong>ya</strong> dari dhidi <strong>ya</strong> baridi<br />
Punguzo la -15% la nishati<br />
uboreshaji wa mfumo wa kupasha joto<br />
100% <strong>ya</strong> joto <strong>ya</strong> matumizi binafsi<br />
bomba <strong>ya</strong> joto <strong>ya</strong> kupasha joto na maji moto<br />
2016<br />
Mkataba wa Tabianchi wa Paris ulianza kutekelezwa Novemba 4 baada<br />
<strong>ya</strong> kuidhinishwa na mabunge <strong>ya</strong> nchi 55 za kwanza.<br />
<strong>Ujerumani</strong> <strong>ya</strong>boresha msaada kwa nishati endelevu. Kufikia mwaka wa<br />
2017, mialiko <strong>ya</strong> tenda kupitia kwa njia zote za teknolojia imetolewa.
30 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
Faharasa<br />
Ada <strong>ya</strong> kusambaza kwenye gridi<br />
Ada <strong>ya</strong> kusambaza kwenye gridi<br />
Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati<br />
inawadhaminia wasimamizi wa viwanda<br />
v<strong>ya</strong> nishati vinavyotumia miale <strong>ya</strong> jua au<br />
upepo ada <strong>ya</strong> chini <strong>ya</strong> umeme wanaozalisha<br />
katika kipindi mahususi. Tarehe inayotumika<br />
kuamua ada ni mwaka ule kiwanda cha nishati<br />
kinapozinduliwa. Ada hushuka kila mwaka<br />
vile teknolojia inavyoboreka na matumizi pana<br />
<strong>ya</strong> teknolojia husaidia gharama za uwekezaji<br />
kushuka kila wakati. Nchini <strong>Ujerumani</strong><br />
utaratibu wa mnada (Angalia Mnada)<br />
utachukua mahali pa ada za sasa za kudumu za<br />
kusambaza kwenye gridi katika miaka ijayo.<br />
Ada <strong>ya</strong> ziada <strong>ya</strong> Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong><br />
Nishati / mfumo wa ada <strong>ya</strong> ziada<br />
Watumiaji wote nchini <strong>Ujerumani</strong> husimamia<br />
ada za ziada za nishati inayozalishwa kutokana<br />
na v<strong>ya</strong>nzo endelevu v<strong>ya</strong> nishati kupitia ada <strong>ya</strong><br />
ziada <strong>ya</strong> bei <strong>ya</strong> umeme, kwa mujibu wa Sheria<br />
<strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati. Kiwango cha<br />
ada <strong>ya</strong> ziada hutokea katika utofauti kati <strong>ya</strong><br />
ada zinazolipwa wasimamizi na mapato kutoka<br />
mauzo <strong>ya</strong> umeme kwenye soko la nishati.<br />
Biashara zilizo na mahitaji makubwa <strong>ya</strong> umeme<br />
hazilipishwi ada <strong>ya</strong> ziada kamili.<br />
Betri<br />
Betri ni vifaa v<strong>ya</strong> kielektro-kemikali v<strong>ya</strong><br />
kuhifadhi nishati. Zikiunganishwa na mzunguko<br />
umeme, zinaachilia chaji na umeme unapita.<br />
Betri zinazowekwa chaji up<strong>ya</strong> hutumika kwenye<br />
bidhaa kama vile simu za mkononi na magari<br />
<strong>ya</strong>nayotumia umeme. Betri zinazowekwa chaji<br />
up<strong>ya</strong> zinatumika pamoja na v<strong>ya</strong>nzo endelevu <strong>ya</strong><br />
nishati, kwa mfano kwenye miradi <strong>ya</strong> fotovolti<br />
(PV). Hapa zinarejelewa kama mifumo <strong>ya</strong> betri<br />
<strong>ya</strong> kuhifadhi. Betri zaweza kuhifadhi tu kiasi<br />
kidogo cha chaji <strong>ya</strong> umeme, kulingana na uwezo<br />
wao (unaopimwa kwa saa za ampea – ah).<br />
Betri za nishati<br />
Betri za nishati ni viwanda vidogo sana v<strong>ya</strong><br />
nishati ambavyo hugeuza nishati <strong>ya</strong> kemikali<br />
kuwa nishati <strong>ya</strong> umeme, hivyo kuzalisha<br />
umeme. Zinatumika kwa mfano ku<strong>ya</strong>endesha<br />
magari <strong>ya</strong> umeme au kwenye maeneo<br />
ambayo ha<strong>ya</strong>jaunganishwa kwenye gridi <strong>ya</strong><br />
umeme. Nyenzo zinazohitajika ni haidrojeni<br />
na oksijeni pekee. Mfumo huu wa kuzalisha<br />
nishati hausababishi gesijoto, mbali mvuke<br />
tu. Haidrojeni inayohitajika kuzalisha nishati<br />
<strong>ya</strong>weza kutengenezwa kwa umeme kutoka<br />
v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati endelevu (angalia nishati<br />
hadi gesi) Lakini betri za nishati ambazo<br />
hutumia nyenzo tofauti kama vile methanol pia<br />
ziko.<br />
Biashara <strong>ya</strong> kununua na kuuza gesijoto<br />
Barani Ula<strong>ya</strong> CO 2<br />
inathamana <strong>ya</strong> soko. Sekta<br />
<strong>ya</strong> nishati na viwanda vikubwa lazima zitoe<br />
hati kwa kila tani <strong>ya</strong> gesijoto wanayosababisha.<br />
Ikiwa hawana hati za kutosha inawabidi<br />
kununua kwenye soko maalum. Wakipunguza<br />
gesijoto wanayosababisha, wanaweza kuuza<br />
hati wasizohitaji. Kwa kuwa idadi <strong>ya</strong> hati<br />
zinazopatikana kile mwaka zinapunguka,<br />
mashirika <strong>ya</strong>na kishawishi cha kuwekeza<br />
kwenye mikakati <strong>ya</strong> kuokoa nishati au kutumia<br />
v<strong>ya</strong>nzo vingine v<strong>ya</strong> nishati ambavyo havidhuru<br />
mazingira sana.<br />
Gesijoto<br />
Gesijoto hubadilisha hewa <strong>ya</strong> anga kwa njia<br />
ambayo mwanga unaoakisiwa kutoka dunia<br />
haurudi angani lakini huakisiwa na hewa <strong>ya</strong><br />
anga kwenye dunia, hivyo kuchangia kwa<br />
kiwango kwa ongezeko la joto duniani. Athari<br />
hii ni sawa na nyumba <strong>ya</strong> kioo na hupasha dunia<br />
joto. Gesijoto ina<strong>ya</strong>julikana sana ni dayoksidi <strong>ya</strong><br />
kaboni, ambayo husababishwa hasa kutokana<br />
na kuchomwa kwa mafuta <strong>ya</strong> ardhini kama<br />
vile mafuta, gesi na makaa <strong>ya</strong> mawe. Gesijoto<br />
zingine ni pamoja na methani na CFC.<br />
Gridi <strong>ya</strong> umeme – gridi <strong>ya</strong> upeo wa volti – gridi<br />
<strong>ya</strong> kusafirisha<br />
Gridi <strong>ya</strong> umeme ndiyo mbinu <strong>ya</strong> kusafirisha<br />
umeme. Nchini <strong>Ujerumani</strong> na nchi zingine<br />
nyingi gridi huwa na viwango vinne ambavyo<br />
hutumiwa na volti tofauti: volti <strong>ya</strong> juu kabisa<br />
(220 au 380 kV), volti <strong>ya</strong> juu (60 kV hadi 220 kV),<br />
volti <strong>ya</strong> wastani (6 hadi 60 kV) na volti <strong>ya</strong> chini<br />
(230 au 400 V). Gridi <strong>ya</strong> volti <strong>ya</strong> chini hutumikia<br />
wapokeaji kama vile nyumba binafsi. Mitandao<br />
<strong>ya</strong> volti <strong>ya</strong> upeo hutumia volti iliyo karibu mara<br />
1000 zaidi na husafirisha kiwango kikubwa cha<br />
umeme kwa masafa marefu. Mitandao <strong>ya</strong> volti<br />
<strong>ya</strong> juu husambaza umeme hadi mitandao <strong>ya</strong><br />
wastani au mitandao <strong>ya</strong> chini. Mitandao <strong>ya</strong> volti<br />
<strong>ya</strong> wastani husambaza umeme zaidi lakini pia<br />
hutumikia wateja wakubwa kama vile viwanda<br />
na hospitali. Nyumba binafsi hupokea umeme<br />
wao kutoka gridi <strong>ya</strong> volti <strong>ya</strong> chini.<br />
Gridi mahiri<br />
Gridi mahiri ni mtandao wa usafirishaji<br />
ambapo vipande vyote huwasiliana na<br />
vingine, kuanzia wazalishaji, kupitia n<strong>ya</strong><strong>ya</strong> na<br />
mifumo <strong>ya</strong> kuhifadhi hadi kwa mtumiaji. Hii<br />
hutokea kupitia usambazaji wa kiotomatiki<br />
wa data za kidijitali. Mawasiliano <strong>ya</strong> haraka<br />
husaidia kuepusha vikwazo na uzalishaji wa<br />
kupindukia wa umeme na kusawazisha nishati<br />
inayozalishwa na mahitaji <strong>ya</strong> washikadau.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 31<br />
Usambazaji wa umeme wa nishati endelevu<br />
unaobadilika hasa unahitaji suluhisho kama<br />
hii. Na wakati huo huo gridi mahari huwezesha<br />
udhibiti wa mahitaji kwa njia <strong>ya</strong> mifumo<br />
inayobadilika <strong>ya</strong> ada za umeme.<br />
Hifadhi <strong>ya</strong> hewa iliyobanwa<br />
Hifadhi <strong>ya</strong> hewa iliyobanwa hutumia nishati <strong>ya</strong><br />
umeme kuhifadhi hewa kwa kutumia shinikizo<br />
kwenye mfumo wa mapango chini <strong>ya</strong> ardhi.<br />
Hewa iliyobanwa <strong>ya</strong>weza kuachiliwa kama<br />
inavyohitajika kupitia tabo, hivyo kuzalisha<br />
nishati. Teknolojia hii haijatumiwa sana kufikia<br />
sasa. Lakini inaonekana kama njia inayoweza<br />
kutumika kuhifadhi nishati isiyotumika<br />
iliyozalishwa na v<strong>ya</strong>nzo endelevu v<strong>ya</strong> nishati.<br />
Mapango <strong>ya</strong> chumvi <strong>ya</strong>liyorekebishwa<br />
<strong>ya</strong>siyopitisha hewa <strong>ya</strong>nachukuliwa kuwa pahali<br />
salama pa kuhifadhia nishati. Ujenzi huu una<br />
changamoto za kijiolojia ambazo zinabidi<br />
kutatuliwa. Kwa sababu mfumo ukipatikana<br />
ukiwa na kasoro hauwezi kurekebishwa.<br />
Vile vile ni muhimu mkazo wa mawe<br />
<strong>ya</strong>nayozunguka usiathiriwe.<br />
Hifadhi <strong>ya</strong> kujazwa<br />
Hifadhi <strong>ya</strong> kujazwa au viwanda v<strong>ya</strong> hifadhi<br />
<strong>ya</strong> kujazwa ni njia ambayo imejaribiwa na<br />
kutumiwa katika kuhifadhi nishati. Nishati<br />
isiyotumika kwenye gridi inatumika kusafarisha<br />
maji kwenye bwawa la juu. Nishati <strong>ya</strong> ziada<br />
ikihitajika, maji huachiliwa ili kuendesha tabu<br />
ambayo huzalisha umeme.<br />
Jengo linalokaribia kujimudu kinishati<br />
Majengo <strong>ya</strong>nayokaribia kujimudu kinishati<br />
<strong>ya</strong>naashiria majengo <strong>ya</strong>nayotumia nishati<br />
ndogo sana. Kuanzia mwaka wa 2021, majengo<br />
yote mp<strong>ya</strong> katika Jumui<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong> lazima<br />
<strong>ya</strong>tafuata kiwango kilichowekwa. Kanuni<br />
zinalenga majengo <strong>ya</strong> umma kuanzia mwaka<br />
wa 2019. Nchini <strong>Ujerumani</strong> matumizi <strong>ya</strong> msingi<br />
<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> majengo kama hayo ha<strong>ya</strong>stahili<br />
kupita 40 kWh kwa mita mraba kwa mwaka.<br />
Jumla <strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> umeme<br />
Kuhesabu matumizi <strong>ya</strong> jumla <strong>ya</strong> umeme katika<br />
nchi, umeme unaozalishwa kwenye nchi na umeme<br />
unaoingizwa kutoka nje hujumlishwa. Umeme<br />
unaouzwa nje hutolewa kutoka hesabu hii.<br />
Umeme unaozalishwa nchini<br />
+ umeme unaoingizwa<br />
- umeme unaouzwa nje<br />
----------------------------------------------<br />
= Jumla <strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> umeme<br />
Kapasita<br />
Kapasita zinaweza kuhifadhi umeme kwa muda<br />
mfupi. Kapasita ina vipande viwili kama vile<br />
sahani na mipira <strong>ya</strong> chuma. Kipande kimoja kina<br />
chaji chan<strong>ya</strong> na kipande kingine hasi. Vipande<br />
hivi viwili vikiunganishwa, umeme husafirishwa<br />
mpaka chaji zinaposawazika.<br />
Kilimbikizi umeme cha gurudumu tegemeo<br />
Kilimbikizi umeme cha gurudumu tegemeo<br />
Vilimbikiza umeme v<strong>ya</strong> magurudumu tegemeo<br />
vinaweza kuhifadhi umeme usiotumika kwenye<br />
gridi kwa muda mfupi. Nishati <strong>ya</strong> umeme<br />
huhifadhiwa kimashine. Mota <strong>ya</strong> umeme<br />
huendesha gurudumu tegemeo. Nishati <strong>ya</strong><br />
umeme hugeuzwa kuwa nishati <strong>ya</strong> kuzunguka.<br />
Kuirejesha, gurudumu huendesha mota <strong>ya</strong><br />
stima inapo hitajika. Kama betri, gurudumu<br />
tegemeo zinafaa kwa ujenzi wa vipande. Ufundi<br />
wa msingi umefahamika tangu Enzi za Kati hata<br />
kama haukuhusishwa na nishati <strong>ya</strong> umeme enzi<br />
hizo. Magurudumu ha<strong>ya</strong> tegemeo <strong>ya</strong>mebuniwa<br />
kwa ajili <strong>ya</strong> kuhifadhi nishati kwa muda mfupi<br />
wakati wa uzalishaji mwingi. Nishati ambayo<br />
inaweza kurejeshwa haraka kwenye gridi.<br />
Kiwanda cha nishati <strong>ya</strong> dharura<br />
Viwanda v<strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> dharura hutumika<br />
wakati vizuizi vinapotokea kwenye usafirishaji<br />
wa umeme. Kwa vile vinastahili kuwashwa na<br />
kuzimwa kwa haraka, viwanda v<strong>ya</strong> gesi ndivyo<br />
vinavyofaa zaidi kwa madhumuni ha<strong>ya</strong>.<br />
Kiwango cha ufanisi wa nishati<br />
Kiwango cha ufanisi wa nishati huashiria<br />
thamani inayotokea (kiwango cha thamani<br />
<strong>ya</strong> huduma na bidhaa zinazopatikana katika<br />
nchi kila mwaka) kwa kila kitengo cha nishati<br />
kinachotumika. Katika uchumi, nishati <strong>ya</strong><br />
msingi ndiyo inayotumika kama kigezo cha<br />
hesabu.<br />
Kushiriki gari<br />
Kushiriki gari ni hali <strong>ya</strong> watu kadhaa kutumia<br />
gari moja kusafiri. Kwa sababu hii, kwa<br />
kawaida, hawa huwa wateja wa kampuni<br />
inayomiliki magari hayo. Wakihitaji gari,<br />
wanaweza kukodisha moja. Kushiriki gari ni<br />
tofauti na huduma za desturi za kukodisha gari<br />
kwa vile gari inaweza kuhifadhiwa muda mfupi<br />
tu kabla <strong>ya</strong> kutumika na kwa muda mfupi wa<br />
matumizi kama vile dakika 30. Jumui<strong>ya</strong> nyingi<br />
zimeandaa sehemu maalum za kuegesha<br />
magari <strong>ya</strong>nayotumika tu katika huduma za
32 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
kushiriki gari. Pia jumui<strong>ya</strong> zinaweza kuruhusu<br />
magari <strong>ya</strong>nayoshirikiwa kutumia njia maalum<br />
za mabasi.<br />
Mabomba <strong>ya</strong> joto<br />
Mabomba <strong>ya</strong> joto hufyonza nishati <strong>ya</strong> joto<br />
kutoka eneo, kwa mfano kutoka sehemu za<br />
chini. Joto hili hutumika kuchemsha maji moto<br />
au kupasha majengo joto. Umeme wanaohitaji<br />
waweza kuzalishwa kutoka v<strong>ya</strong>nzo endelevu<br />
v<strong>ya</strong> nishati. Friji hufan<strong>ya</strong> kazi kwa dhana hii -<br />
hupata baridi ndani lakini nje hutoa joto.<br />
Marekebisho <strong>ya</strong> Ujenzi<br />
Hatua za ufanisi wa nishati zilizotekelezwa<br />
kwenye majengo zikijumuisha kuondoa kabisa<br />
sehemu dhaifu ambapo nishati hupotelea<br />
zaidi <strong>ya</strong> inavyohitajika ikilinganishwa na hali<br />
<strong>ya</strong> teknolojia kwa sasa. Hatua zinazoweza<br />
kuchukuliwa ni pamoja na kukinga ukuta na<br />
paa dhidi <strong>ya</strong> baridi na kuweka dirisha mp<strong>ya</strong><br />
zilizokingwa dhidi <strong>ya</strong> baridi. Chaguo nyingine ni<br />
kusasisha mfumo wa kupasha joto.<br />
Mashirika <strong>ya</strong> ushirika <strong>ya</strong> nishati<br />
Mashirika <strong>ya</strong> ushirikiano kama<br />
tunavyo<strong>ya</strong>fahamu nchini <strong>Ujerumani</strong> ni dhana<br />
ambayo imepata mizizi kuanzia karne <strong>ya</strong> 19.<br />
Friedrich Wilhelm Raiffeisen na Hermann<br />
Schulze-Delitzsch wote walipata wazo<br />
wakati mmoja <strong>ya</strong> kuanzisha mashirika <strong>ya</strong><br />
ushirikiano <strong>ya</strong> kwanza nchini <strong>Ujerumani</strong>.<br />
Dhana ni kwamba watu kadhaa waliyo na<br />
maslahi sawa <strong>ya</strong> biashara waungane na<br />
hivyo waongeza ushawishi kwenye soko,<br />
kwa mfano kama shirika la ushirikiano la<br />
ununuzi. Nchini <strong>Ujerumani</strong> aina hii <strong>ya</strong> biashara<br />
husimamiwa na sheria tofauti. Mashirika<br />
<strong>ya</strong> ushirikiano katika shughuli za kuzalisha<br />
umeme <strong>ya</strong>mekuwepo kwa muda. Mwanzo<br />
wa kusambaza umeme <strong>Ujerumani</strong>, maeneo<br />
<strong>ya</strong> mashambani ha<strong>ya</strong>ngeweza kwenda kwa<br />
mwendo wa miji mikumbwa hivyo <strong>ya</strong>kaanzisha<br />
mashirika <strong>ya</strong> ushirkiano <strong>ya</strong> nishati ili kuzalisha<br />
umeme wao wenyewe. Baadhi <strong>ya</strong> mashirika<br />
ha<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> ushirkiano <strong>ya</strong>ngali <strong>ya</strong>po. Mfumo wa<br />
ushirikiano umepewa mwendo mp<strong>ya</strong> kutokana<br />
na <strong>Energiewende</strong>. Wengi wanaohusika ni watu<br />
binafsi wanaosimamia ujenzi wa viwanda<br />
v<strong>ya</strong> kuzalisha umeme kupitia miale <strong>ya</strong> jua au<br />
upepo.<br />
Matumizi <strong>ya</strong> mwisho <strong>ya</strong> nishati<br />
Nishati <strong>ya</strong> mwisho ni ile ambayo inamfikia<br />
mtumiaji. Vitu kama vile upotezi wakati wa<br />
kusafirisha umeme na upotezi mwingine<br />
unaohusiana na ufanisi wa viwanda v<strong>ya</strong><br />
nishati hutolewa kutoka hesabu hii. Lakini,<br />
upotezi unaotokea kwa watumiaji kama vile<br />
joto kwenye kifaa cha kuwasilisha umeme<br />
zinajumuisha kwenye matumizi kamili <strong>ya</strong><br />
nishati.<br />
Mfumo wa kuchoma marisawa<br />
Marisawa ni vidonge vidogo au miti<br />
iliyotengenezwa kutoka vipande v<strong>ya</strong> au<br />
unga wa mbao uliobanwa. Huchomwa<br />
kwenye mifumo maalum <strong>ya</strong> kupasha joto.<br />
Kubanwa huvipa uzito wa juu wa nishati,<br />
lakini vinachukua sehemu ndogo <strong>ya</strong> hifadhi<br />
vikilinganishwa na mbao kwa mfano. Mifumo<br />
<strong>ya</strong> kuchoma vidonge haiathiri tabianchi kwa<br />
vile vinatoa dayoksidi <strong>ya</strong> kaboni inayolingana<br />
na ile dayoksidi ambayo mumea ulifyonza.<br />
Mkataba wa Kyoto<br />
Mjini Kyoto, Japani mwaka wa 1997, Nchi<br />
Wanachama wa Mkataba wa Mfumo kuhusu<br />
Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi (UNFCCC) walikubali<br />
malengo <strong>ya</strong> kupunguza gesijoto kufikia<br />
mwaka wa 2012. Kituo cha marejeleo ni<br />
viwango v<strong>ya</strong> mwaka wa 1990. Zaidi <strong>ya</strong> nchi<br />
190 zimehalilisha Mkataba. Kipindi cha pili<br />
cha makubaliano hadi 2020 kilikubaliwa<br />
katika Mkutano wa Umoja wa Mataifa kuhusu<br />
Mabadiliko <strong>ya</strong> Tabianchi mjini Doha. Mkataba<br />
wa Kyoto uliutangulia Mkataba wa Paris wa<br />
Tabianchi wa Desemba 2015 ambapo kufikia<br />
hapo nchi 196 wanachama wa UNFCCC<br />
walikubaliana kuhusu kiwango cha juu cha<br />
kuongezeka kwa joto duniani, cha chini <strong>ya</strong> selsi<br />
mbili.<br />
Mnada<br />
Kuanzia mwaka wa 2017 minada itafanywa<br />
ili kuamua viwango v<strong>ya</strong> bei zitakazotumika<br />
kwenye miradi mip<strong>ya</strong> <strong>ya</strong> viwanja v<strong>ya</strong> kuzalisha<br />
umeme kupitia upepo au miradi kubwa<br />
<strong>ya</strong> fotovolti (PV). Miradi kadhaa itapigwa<br />
mnada kwa wakati mmoja na wanaotaka<br />
kuhusika watawasilisha zabuni <strong>ya</strong> mradi<br />
husika ilikuamua orodha <strong>ya</strong> bei itakayotumika<br />
mwanzo. Bei halisi <strong>ya</strong> umeme kutoka v<strong>ya</strong>nzo<br />
endelevu v<strong>ya</strong> nishati sasa itaamuliwa baada <strong>ya</strong><br />
orodha <strong>ya</strong> bei <strong>ya</strong> kuamrishwa. Katika mwaka<br />
wa 2015, minada mitatu <strong>ya</strong> miradi mikumbwa<br />
<strong>ya</strong> fotovolti(PV) ilifanyika ili kufan<strong>ya</strong> majaribio<br />
na kuboresha mchakato.<br />
Nishati endelevu<br />
Nishati endelevu zinajumuisha nishati <strong>ya</strong><br />
upepo, nishati <strong>ya</strong> jua (fotovolti (PV), na joto <strong>ya</strong><br />
jua), joto <strong>ya</strong> ardhini, nguvu za maji na nishati<br />
<strong>ya</strong> bahari. Katika nishati <strong>ya</strong> nguvu za maji kuna<br />
utofautishaji: miradi midogo <strong>ya</strong> nguvu za maji<br />
huhesabiwa kama nishati endelevu katika<br />
takwimu nyingi, lakini viwanda vikubwa v<strong>ya</strong><br />
kuzalisha umeme wa nguvu za maji vilivyo na<br />
uwezo wa megawati 50 au zaidi hazihesabiwi.<br />
Kando na v<strong>ya</strong>nzo desturi v<strong>ya</strong> nishati kama<br />
vile makaa <strong>ya</strong> mawe, mafuta, gesi, nishati <strong>ya</strong><br />
nyuklia, v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati endelevu havitumii<br />
nyenzo asili zinazoisha ili kuzalisha umeme.<br />
Tofauti moja ni mimea na samadi, ambayo<br />
huchukuliwa kutodhuru tabianchi ikiwa<br />
haitumii nyenzo ghafi zaidi kushinda zile<br />
ambazo zitakua katika kipindi hicho.<br />
Teknolojia <strong>ya</strong> joto <strong>ya</strong> ardhini hukosolewa mara<br />
kwa mara. Uingiliaji kwenye jiolojia waweza
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 33<br />
kusababisha mitetemeko <strong>ya</strong> ardhi au kuenua<br />
ardhi kwa kiwango ambacho majengo <strong>ya</strong>liyo<br />
juu <strong>ya</strong>ke ha<strong>ya</strong>kaliki.<br />
Nishati hadi gesi (elektrolisisi, methani)<br />
Nishati hadi gesi ni teknolojia inayowezesha<br />
uhifadhi wa muda mrefu wa nishati <strong>ya</strong><br />
umeme isiyotumika. Kwa michakato miwili<br />
umeme hugeuzwa kuwa gesi ambayo<br />
inaweza kuhifadhiwa kwenye hifadhi <strong>ya</strong><br />
gesi na kusafirishwa kupitia gridi <strong>ya</strong> gesi.<br />
Hatua <strong>ya</strong> kwanza hutumia umeme kugeuza<br />
maji kuwa oksijeni na haidrojeni kupitia<br />
elektrolisisi. Haidrojeni inayotolewa <strong>ya</strong>weza<br />
aidha kusambazwa kwenye gridi <strong>ya</strong> gesi moja<br />
kwa moja kwa viwango vinavyodhibitiwa au<br />
kugeuzwa hadi gesi kwa hatua <strong>ya</strong> pili (uundaji<br />
methani) Uundaji methani hujumuisha<br />
kuongeza dayoksidi <strong>ya</strong> kaboni kwenye<br />
haidrojeni ilikuzalisha methani na maji.<br />
Methani ndiyo sehemu kubwa <strong>ya</strong> gesi asili na<br />
inaweza kusambazwa kwenye gridi <strong>ya</strong> gesi bila<br />
tatizo.<br />
Nishati <strong>ya</strong> msingi/matumizi <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong><br />
msingi<br />
Nishati <strong>ya</strong> msingi ni jumla <strong>ya</strong> nishati<br />
inayopatikana kutoka v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati kama<br />
vile makaa <strong>ya</strong> mawe, mafuta, jua au upepe.<br />
Kugeuza hadi nishati <strong>ya</strong> mwisho (angalia<br />
matumizi <strong>ya</strong> mwisho <strong>ya</strong> nishati) husababisha<br />
upotezi, kiwango kikitegemea chanzo asili<br />
<strong>ya</strong> nishati, kwa mfano wakati wa uzalishaji<br />
umeme na usafirishaji. Matumizi <strong>ya</strong> nishati<br />
<strong>ya</strong> msingi basi huwa juu kuliko matumizi <strong>ya</strong><br />
nishati <strong>ya</strong> mwisho.<br />
Sehemu za kupanulia<br />
Sehemu za kupanulia husaidia ukuzaji wa<br />
v<strong>ya</strong>nzo v<strong>ya</strong> nishati endelevu kutabirika<br />
zaidi, huboresha uunganisho kwenye gridi<br />
<strong>ya</strong> nishati na huweka gharama za ziada kwa<br />
watumiaji zikiwa chini. Sheria <strong>ya</strong> V<strong>ya</strong>nzo<br />
Endelevu v<strong>ya</strong> Nishati huwa na sehemu tofauti<br />
<strong>ya</strong> kupitia kwa kila aina <strong>ya</strong> teknolojia <strong>ya</strong><br />
nishati endelevu. Uwezo mp<strong>ya</strong> ulioongezwa<br />
ukipita thamani <strong>ya</strong> juu katika mwaka wowote,<br />
ruzuku za chini kidogo zitatumika mwaka<br />
unaofuata. Ongezeko likikosa kufika kiwango<br />
kilichotarajiwa katika sehemu iliyotengwa, ada<br />
za usaidizi zinapunguzwa kwa kiwango kidogo<br />
au zinabaki zilivyo.<br />
Soko moja la Ula<strong>ya</strong><br />
Nchi wanachama wa Umoja wa Ula<strong>ya</strong> ni<br />
soko moja na kuwapo kwa soko hili moja<br />
kunahakikisha kwamba kuna usafarishaji huru<br />
wa bidhaa, huduma, mitaji na kwa kiwango<br />
fulani, watu kati <strong>ya</strong> mipaka <strong>ya</strong> nchi. Kwa<br />
mfano, hakuna ushuru wa forodha au kodi<br />
nyingine zinazotozwa bidhaa na huduma<br />
zinazosafirishwa nje <strong>ya</strong> mipaka. Umeme,<br />
mafuta, gesi pia husafirishwa kutoka nchi moja<br />
hadi nyingine. Lakini miundu misingi iliyopo<br />
<strong>ya</strong> umeme na gesi haitoshelezi shughuli za<br />
soko moja <strong>ya</strong> nishati <strong>ya</strong> Ula<strong>ya</strong>. Kanuni sawa za<br />
kupita mipaka bado zinahitajika. Changamoto<br />
hizi mbili zinatarajiwa kutatuliwa katika miaka<br />
michache ijayo ili kuhakikisha bei sawa za<br />
umeme katika Umoja wa Ula<strong>ya</strong> na kuongeza<br />
umeme unaoweza kutegemewa.<br />
Taka nururishi<br />
Taka nururishi hutokea wakati nishati <strong>ya</strong><br />
nyuklia inatumika kuzalisha umeme. Nyenzo<br />
nururishi hugeuzwa kuwa viini vingine kwenye<br />
tangi <strong>ya</strong> nishati iliyo na vyuma. Baada <strong>ya</strong><br />
muda fulani, viini hivi haviwezi kutumika<br />
tena, lakini bado ni nururishi. Kwanza ni<br />
isotopu za elementi za urani, plutoni, neptuni,<br />
aidini, caesini, strontini, americini, kobolti<br />
na nyingine. Muda unavyoenda viini vingine<br />
nururishi hutokea vile viwango v<strong>ya</strong> kuoza<br />
vinavyoendelea. Lazima taka ihifadhiwe salama<br />
kwa kipindi kirefu ilikuepuka madhara kwa<br />
binadamu na mazingira. Nyenzo nururishi zaidi<br />
lazima zihifadhiwe kwa uthabiti kwa angalau<br />
miaka milioni moja. Taka nururishi <strong>ya</strong> wastani<br />
huhitaji mikakati michache <strong>ya</strong> ulinzi na taka<br />
nururishi hafifu haihitaji mikakati <strong>ya</strong> uzito <strong>ya</strong><br />
ulinzi. Lakini hii pia lazima ihifadhiwe kwa<br />
uthabiti kwa muda mrefu.<br />
Usawa na CO 2<br />
Usawa na CO 2<br />
ni thamani <strong>ya</strong> kulinganisha<br />
athari <strong>ya</strong> kiini cha kimekali na athari <strong>ya</strong><br />
gesijoto, kwa kawaida katika kipindi cha miaka<br />
100, ambapo gesi <strong>ya</strong> dayoksidi <strong>ya</strong> kaboni (CO 2<br />
)<br />
ina thamani <strong>ya</strong> moja. Ikiwa kiini kina usawa wa<br />
CO 2<br />
25, utoaji wa kilo moja <strong>ya</strong> nyenzo hii ina<br />
madhara mara 25 zaidi <strong>ya</strong> utoaji wa kilo moja<br />
<strong>ya</strong> CO 2<br />
. Kumbuka: Usawa wa CO 2<br />
hauelezi<br />
chochote kuhusu mchango wa kiini kwa<br />
mabadiliko <strong>ya</strong> tabianchi.<br />
Ufanisi wa nishati<br />
Ufanisi wa nishati unaeleza kiwango cha<br />
utendakazi kikilinganishwa na nishati<br />
iliyotumika au kiwango cha nishati<br />
kinachohitajika ili kupata kiwango fulani cha<br />
utendakazi. Jinsi nishati inavyo kuwa na ufanisi,<br />
ndivyo matokeo <strong>ya</strong>navyoweza kutimizwa<br />
kwa kutumia nishati chache. Kwa mfano<br />
jengo lililo na kiwango cha juu cha ufanisi wa<br />
nishati litahitaji nishati chache kupasha joto<br />
au kupunguza joto likilinganishwa na jengo la
34 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
ukubwa sawa lililo na kiwango cha chini cha<br />
ufanisi wa nishati. Uzalishaji viwandani na<br />
usafiri ni sehemu zingine ambazo ufanisi wa<br />
nishati unashika umuhimu zaidi. Mikakati <strong>ya</strong><br />
ufanisi wa nishati huvutia biashara inapookolea<br />
biashara pesa nyingi zaidi <strong>ya</strong> zile zilizotumika<br />
kuiweka. Watumiaji binafsi pia wanaweza<br />
kusaidia kuokoa nishati kwa kutumia vifaa<br />
vilivyo na ufanisi zaidi wa nishati. Katika nchi<br />
nyingi, friji, televishoni, mashine za kufua,<br />
nk. huwa na lebo <strong>ya</strong> matumizi <strong>ya</strong> nishati ili<br />
kuwezesha watumiaji kuona kwa haraka ufanisi<br />
wa nishati wa kifaa.<br />
Vipindi v<strong>ya</strong> giza<br />
Vipindi ambavyo nguvu za upepo na miradi<br />
<strong>ya</strong> fotovolti (PV) haiwezi kuzalisha umeme<br />
vinajulikana kama vipindi v<strong>ya</strong> giza. Hali mba<strong>ya</strong><br />
kabisa ni <strong>ya</strong> usiku wenye giza wa mwezi mp<strong>ya</strong><br />
bila upepo. Wakati wa vipindi hivi, v<strong>ya</strong>nzo<br />
vingine v<strong>ya</strong> nishati au nishati iliyohifadhiwa<br />
awali lazima itumike kukidhi matumizi <strong>ya</strong><br />
umeme.
<strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong> | 35<br />
Orodha <strong>ya</strong> marejeo<br />
AG Energiebilanzen e.V. (2016):<br />
Energieverbrauch in Deutschland im Jahr 2015.<br />
Agora <strong>Energiewende</strong> (2015): Agorameter –<br />
Stromerzeugung und Stromverbrauch.<br />
Auswärtiges Amt (2015): Hotuba <strong>ya</strong> Frank-<br />
Walter Steinmeier akizindua Mazungumuzo <strong>ya</strong><br />
Mpito wa Nishati mjini Berlin.<br />
BMWi und BMBF: Energiespeicher –<br />
Forschung für die <strong>Energiewende</strong>.<br />
Bundesamt für Strahlenschutz (2016):<br />
Kernkraftwerke in Deutschland:<br />
Meldepflichtige Ereignisse seit<br />
Inbetriebnahme.<br />
Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz,<br />
Bau und Reaktorsicherheit (2015):<br />
Atomenergie – Strahlenschutz.<br />
Bundesministerium für Wirtschaft und<br />
Energie (2014): Die Energie der Zukunft. Erster<br />
Fortschrittsbericht zur <strong>Energiewende</strong>.<br />
Bundesministerium für Wirtschaft und<br />
Energie (2014): Zweiter Monitoring-Bericht<br />
„Energie der Zukunft“.<br />
Bundesministerium für Wirtschaft und<br />
Energie (2015): Die Energie der Zukunft.<br />
Fünfter Monitoringbericht zur <strong>Energiewende</strong>.<br />
Bundesministerium für Wirtschaft und<br />
Energie (2015): Eckpunkte Energieeffizienz.<br />
Bundesministerium für Wirtschaft und<br />
Energie (2015): Erneuerbare Energien<br />
in Zahlen. Nationale und Internationale<br />
Entwicklung im Jahr 2014.<br />
Bundesministerium für Wirtschaft und<br />
Energie (2015): EU-Energieeffizienz-Richtlinie.<br />
Bundesministerium für Wirtschaft und<br />
Energie (2016): Bruttobeschäftigung durch<br />
erneuerbare Energien in Deutschland und<br />
verringerte fossile Brennstoffimporte durch<br />
erneuerbare Energien und Energieffizienz.<br />
Bundesministerium für Wirtschaft und<br />
Energie (2016): Energiedaten: Gesamtausgabe.<br />
Kufikia Novemba 2016.<br />
Bundesministerium für Wirtschaft und<br />
Energie (2016): Erneuerbare Energien auf einen<br />
Blick.<br />
Bundesnetzagentur (2015): EEG-Fördersätze<br />
für PV-Anlagen. Degressions- und<br />
Vergütungssätze Oktober bis Dezember 2015.<br />
Bundesnetzagentur; Bundeskartellamt (2016):<br />
Monitoringbericht 2016.<br />
Bundesregierung (2015): Die<br />
Automobilindustrie: eine Schlüsselindustrie<br />
unseres Landes.<br />
Bundesverband CarSharing (2016): Aktuelle<br />
Zahlen und Daten zum CarSharing in<br />
Deutschland.<br />
Bundesverband der Energie- und<br />
Wasserwirtschaft (2014): Stromnetzlänge<br />
entspricht 45facher Erdumrundung.<br />
Bundesverband der Energie- und<br />
Wasserwirtschaft e.V. (2016): BDEW zum<br />
Strompreis der Haushalte. Strompreisanalyse<br />
Mai 2016.<br />
Baraza la Wasimamizi wa Nishati barani<br />
Ula<strong>ya</strong> (2015): Ripoti 5.2 <strong>ya</strong> kutathmini <strong>ya</strong> CEER<br />
kuhusu Uendelevu wa Uzalishaji wa Umeme -<br />
Sasisho la data.<br />
Deutsche Energie Agentur GmbH (2012):<br />
Der dena-Gebäudereport 2012. Statistiken<br />
und Analysen zur Energieeffizienz im<br />
Gebäudebestand.<br />
Deutsche Energie Agentur GmbH (2014):<br />
Der dena-Gebäudereport 2015. Statistiken<br />
und Analysen zur Energieeffizienz im<br />
Gebäudebestand.<br />
Deutsche Energie-Agentur (2013): Nishati hadi<br />
Gesi. Eine innovative Systemlösung auf dem<br />
Weg zur Marktreife.<br />
Deutsche Energie-Agentur (2015):<br />
Pilotprojekte im Überblick.<br />
Deutscher Bundestag (2011): Novelle des<br />
Atomenergiegesetzes 2011.<br />
DGRV – Deutscher Genossenschaftsund<br />
Raiffeisenverband e.V. (2014):<br />
Energiegenossenschaften. Ergebnisse<br />
der Umfrage des DGRV und seiner<br />
Mitgliedsverbände.<br />
EnBW (2015): Pumpspeicherkraftwerk Forbach<br />
– So funktioniert ein Pumpspeicherkraftwerk.<br />
entsoe (2014): Mpango wa miaka 10 wa<br />
Kuendeleza Mtandao 2014.<br />
Tume la Mazingira Ula<strong>ya</strong> (2016): Ukadiriaji wa<br />
kila mwaka wa Umoja wa Ula<strong>ya</strong> wa gesijoto<br />
1990-2014.<br />
Filzek, D., Göbel, T., Hofmann, L. et al. (2014):<br />
Kombikraftwerk 2 Abschlussbericht.<br />
GWS (2013) Gesamtwirtschaftliche Effekte<br />
energie- und klimapolitischer Maßnahmen der<br />
Jahre 1995 bis 2012.<br />
IEA (2016): Muhtasari wa Hali <strong>ya</strong> Nishati<br />
Duniani katika mwaka wa 2016, Novemba 2016.<br />
Jopo la Kiserikali kuhusu Mabadiliko kwenye<br />
Tabianchi (2014): Mabadiliko kwenye Tabianchi<br />
2014. Ripoti <strong>ya</strong> Usanisi.<br />
Shirika la Kimataifa la Nishati Endelevu<br />
(2015): Ada za Kuzalisha Nishati Endelevu<br />
mwaka wa 2014.<br />
IRENA (2015): Ada za kuzalisha nishati<br />
endelevu mwaka wa 2014.
36 | <strong>Energiewende</strong> <strong>ya</strong> <strong>Ujerumani</strong><br />
KfW (2015): Energieeffizient bauen und<br />
sanieren. KfW-Infografik.<br />
Kraftfahrt-Bundesamt (2016):<br />
Fahrzeugbestand in Deutschland.<br />
Merkel, A. (2015): Hotuba <strong>ya</strong> Waziri Mkuu wa<br />
Shirikisho, Merkel, katika hafla <strong>ya</strong> mwaka mp<strong>ya</strong><br />
<strong>ya</strong> Bundesverband Erneuerbare Energie e.V.<br />
(BEE) mnamo 14 Januari 2015.<br />
Ratgeber Geld sparen (2015): Kühlschrank<br />
A+++ Ratgeber und Vergleich. Kufikia Novemba<br />
2015.<br />
REN21 (2016): Nishat endelevu 2016. Ripoti <strong>ya</strong><br />
Hali <strong>ya</strong> Dunia 2016.<br />
Statistische Ämter des Bundes und der Länder<br />
(2014): Gebiet und Bevölkerung – Haushalte.<br />
Statistisches Bundesamt (2014):<br />
Bevölkerungsstand.<br />
Statistisches Bundesamt (2015): Preise.<br />
Erzeugerpreise gewerblicher Produkte<br />
(Inlandsabsatz) Preise für leichtes Heizöl,<br />
schweres Heizöl, Motorenbenzin und<br />
Dieselkraftstoff. Lange Reihen.<br />
Statistisches Bundesamt (2015):<br />
Umsätze in der Energie-, Wasser- und<br />
Entsorgungswirtschaft 2013 um 1,6%<br />
gesunken.<br />
Statistisches Bundesamt: Umweltökonomische<br />
Gesamtrechnungen, Werte für 2015 on<br />
https://www.destatis.de/<br />
trend:reseach Institut für Trend- und<br />
Marktforschung, Leuphana Universität<br />
Lüneburg (2013): Definition und Marktanalyse<br />
von Bürgerenergie in Deutschland.<br />
Umweltbundesamt (2015):<br />
Emissionsberichterstattung Treibhausgase<br />
Emissionsentwicklung 1990-2013 –<br />
Treibhausgase.<br />
Umweltbundesamt (2015): Nationale<br />
Trendtabellen für die deutsche<br />
Berichterstattung atmosphärischer Emissionen<br />
1990-2013.<br />
Umweltbundesamt (2015): Presseinfo 14/2015:<br />
UBA-Emissionsdaten 2014 zeigen Trendwende<br />
beim Klimaschutz.<br />
Umweltbundesamt (2016): Treibhausgas-<br />
Emissionen in Deutschland.<br />
Umweltbundesamt (2016): UBA-<br />
Emissionsdaten für 2015 zeigen Notwendigkeit<br />
für konsequente Umsetzung des<br />
Aktionsprogramms Klimaschutz 2020.<br />
Zetsche, D. (2009): Hotuba kwenye Majadiliano<br />
<strong>ya</strong> Usafiri Duniani, Stuttgart, Januari 2009.
© dpa/Catrinus Van Der Veen<br />
Chapa<br />
Auswärtiges Amt<br />
Werderscher Markt 1<br />
10117 Berlin<br />
Simu.: +49 30 1817-0<br />
www.diplo.de<br />
Mhariri/usanifu<br />
Edelman.ergo GmbH, Berlin<br />
Diamond media GmbH, Neunkirchen-Seelscheid