NR7_04

ISSN 2544-4107 

Nr indeksu: 419427 

Nr gazety 4/2018 (07) 

NATURA&ZDROWIE 

04 

kwiecień 

2018 

cena 4 zł w tym 8% VAT 

Tradycje 

Maorysów 

str. 7 

Zielarnia 

na wiosnę 

str. 20-21 

Siła 

klawiterapii 

str. 37 

Lato 

Eksplozja 

energii 

Babcine 

przepisy 

str. 29 

Szafir - 

Szmaragd 

- kamień 

Saturna 

str. 10-11 

Uwaga na 

pęcherzyk 

żółciowy 

str. 17 

Wiosenna 

dieta 

na topie 

str. 18

OKIEM OBSERWATORA ZATRZYMANE W KADRZE 02 

TEMAT MIESIĄCA 

03 

Uśmiech 

- towar deficytowy 

Piątkowe przedpołudnie. Dopiero co przestało siąpić. Uśmiechnięte słońce pokazało 

swoje pyzate policzki. W wiosennych kałużach przeglądają się chmury. Idę deptakiem 

w centrum miasta. Słoneczne promyki filuternie prześlizgują mi się po twarzy. Wszystko 

jest takie urocze. Mijam kolejne skrzyżowanie ulic i rozglądam się dookoła. Leniwie, 

jakby od niechcenia, z dachów kamieniczek, wprost pod nogi przechodniów, ześlizgują 

się słoneczne esy-floresy w kolorze starego złota. 

– Ależ cudne te kamieniczki – myślę sobie. Niejeden fotograf mógłby tutaj błysnąć 

talentem, podobnie jak i artysta plastyk. 

– Ładne to twoje miasto – zaczepia mnie jedna z myśli, a uśmiech sam maluje mi się 

na twarzy. 

- No pewnie, że ładne – rzucam jej od niechcenia odpowiedź w ukrytym monologu. 

I znów uśmiech błąka się w kącikach ust, po chwili śmieję się szeroko, oficjalnie, do 

świata, do ludzi. I tutaj wszystko się zaczyna. Bo wyobraźcie sobie Państwo, że widok 

uśmiechniętej do wiosny kobiety budzi co najmniej niemałe zdziwienie, żeby nie powiedzieć 

oburzenie. Co krok czuję na sobie karcące spojrzenia przechodniów. – Czego 

oni chcą? – wiodę dyskurs sama ze sobą. Ubrana jestem normalnie, nie idę zygzakiem, 

nie jestem łysa, nie chodzę na szczudłach – no to o co chodzi? – zastanawiam się. 

Na skrzyżowaniu Targowej z Modrzejowską rozleniwionym wiosną krokiem mijam 

kobietę, która odwraca się za mną, mamrocząc pod nosem: I z czego to się cieszy? Też 

coś! – myślę sobie. To już radosnym być nie można nawet. I nagle rozumiem w czym 

rzecz. Z lewa i z prawa zerkają na mnie same ponuraki. Czarne i szare przeważają ubrania. 

Nosy zwieszone na kwintę. Zakręceni w codzienności, biegnący machinalnie, bez 

celu, jak nie przymierzając chomik w kolorowym kółeczku, umieszczonym w klatce. 

Gdzie jest życie, ekspresja wyrazu, gdzie energia w tych przechodniach? – stawiam kolejne 

pytanie. 

I zaraz nachodzi mnie smutna refleksja. Zatracamy indywidualność. Obserwuję to 

dzień za dniem. Wyglądamy podobnie – wystarczy spojrzeć na młode dziewczęta: ten 

sam trend w makijażu, permanentne brwi, powiększone usta, podobna sylwetka, podobny 

ubiór. Kiedyś wybory najpiękniejszej Polki miały sens, teraz panie różni zazwyczaj 

tylko kolor włosów, bo nawet fryzury są niemal identyczne. Prócz wyglądu, podobne 

są zachowania. Spróbujcie wsiąść do pociągu – 80 procent podróżnych ma laptopy 

na kolanach. Tablet i telefon komórkowy to już nieodłączny bagaż. Tylko czasem 

ktoś trzyma książkę w rękach. Wtedy uśmiecham się do siebie, bo wiem, że jeszcze nie 

zrobociał, nie stał się cyborgiem. Potrafi wykorzystać czas na odpoczynek, spojrzeć za 

okno, zauważyć detale krajobrazu, wyłączyć myśli. To w obecnym świecie coraz większa 

rzadkość. 

Dawno temu czytałam świetną książkę Eugeniusza Zamiatina, zatytułowaną: „My”. 

Pamiętam jak mną wstrząsnęła. Wszystko było ustalone odgórnie: godziny posiłków, 

zasłanianie okien w mieszkaniach ze szkła, pora na pobyt w bibliotece, czas na spacer, 

czytanie gazet, na intymność we dwoje – wszystko dokładnie określone i narzucone, 

konieczne do przestrzegania. Idealna społeczność. Na pozór świetnie funkcjonująca. 

Jedni poddali się systemowi i żyli w myśl zasad Głównego Inżyniera, inni – ci, dla których 

serce i czucie były ważniejsze – mieli spory problem. Nie chcieli umrzeć, przyodziewając 

się w uniform robota. 

Cieszyłam się, że mnie to nie dotyczy, że żyję w wolnym świecie. 25 lat po lekturze tej 

opowieści obserwuję kopię książki Zamiatina na ekranie mojej rzeczywistości. Tylko zamiast 

tamtego utopijnego systemu, zniewalają nas korporacje. I tak jak tam, pod płaszczykiem 

dobra ogółu i wyższych wartości, zamrażają w nas ludzkie odruchy, sprawiają, 

że jesteśmy wyzuci z empatii, bo liczy się tylko wynik końcowy. Terminarz, odruchowe, 

wgrane przez system czynności, nieustanna kontrola i praca pod presją czasu – oto 

symptomy doby dzisiejszej cywilizacji. I nagle jasnym się staje, skąd ten minorowy nastrój 

mijających mnie przechodniów. Oni po prostu nie widzą świata. Widzą tylko cele, 

drabinki do sukcesu, po których się wspinają, zapominając o tym, że są ludźmi. Podnoszę 

wysoko głowę, prostuję plecy i ruszam przed siebie, uśmiechając się do wiosny. 

Energicznym, płynnym krokiem mijam kolejne uliczki. I nagle widzę, że zwracam uwagę. 

Radosną aurą wokół siebie przyciągam spojrzenia. Ci, których wzrok napotykam, 

odpowiadają uśmiechem na moją radość. Najpierw niepewnie, potem coraz śmielej. 

A ja, świadoma siebie czuję, że góry mogę przenosić. Wystarczy wiosna i pogoda ducha. 

I chęć spojrzenia na świat z innej, uśmiechniętej perspektywy, 

Tekst: Teresa Szczepanek 

Moc pozytywnego 

myślenia 

Nie od wczoraj wiemy, że myśli mają siłę sprawczą, stąd też 

mnogość zabiegów, by myśleć pozytywnie. Jest jednak pewien 

haczyk - nie chodzi o myślenie w rozumieniu zakładania 

„różowych okularów”, ale świadome, konstruktywne, sprawcze. 

Tylko takie przyczynić się może do tego, że skutecznie 

zmieniać zaczniemy życie, w dodatku w pożądanym przez 

nas kierunku. 

Zasada jest prosta: to o czym myślimy - rośnie. Dlatego 

tak bardzo powinniśmy dbać o to, by myśleć tylko i wyłącznie 

pozytywnie a wokoło siebie nauczyć się dostrzegać tylko 

to, co może nas motywować, nie zaś wytrącać z równowagi. 

Czy jednak taki sposób bycia przynosi pożądane 

efekty? Czy nie dzieje się tak, że czasem odnosimy wrażenie, 

jakbyśmy ścierali się sami ze sobą? Zwłaszcza, kiedy 

zwyczajnie zdarzają się sytuacje, w których nie potrafimy 

być pozytywni, a przekonanie o tym, że powinniśmy takimi 

być tylko nas stresuje i wywołuje lęk, że przyciągniemy 

do siebie to, czego nie chcemy. Ja tak miałam. I wiem, 

jak to destrukcyjnie wpływa na człowieka. Negatywne myśli 

wwiercają się w głowę i ani na chwilę nie chcą odpuścić. 

Na szczęście taki stan rzeczy dawno już jest za mną. 

Pierwszą sprawą, na którą warto zwrócić uwagę jest coś 

bardzo oczywistego i prostego – a mimo to często o tym 

zapominamy. Rzecz w tym, byśmy zdali sobie sprawę z 

tego, o czym tak naprawdę myślimy, kiedy dzieje się coś 

nieoczekiwanego, trudnego, niepokojącego. Spróbujcie 

Państwo odpowiedzieć sobie sami, ale szczerze – czy częściej 

skupiamy się na problemie, czy na możliwościach prowadzących 

do jego rozwiązania? 

I tutaj statystyki, i wszelkie inne obserwacje skłaniają nas 

do wyciągnięcia wniosku, że jednak w przeważającej części 

hołdujemy temu jak bardzo jest nam źle, zamiast zmobilizować 

się i pomyśleć o tym, co już zrobiliśmy i co jeszcze 

możemy zrobić, by było lepiej? 

No przyznajcie Państwo sami – częściej narzekamy, że 

nie stać nas na coś, czy skupiamy się na tym, że jesteśmy na 

przykład nominowani do awansu lub, że nawiązujemy relacje 

z ważnymi partnerami biznesowymi? 

Narzekamy na słabą kondycję fizyczną, czy doceniamy 

codzienne wchodzenie po schodach i ograniczanie cukru 

w diecie? 

Czy w ogóle zastanawiamy się nad tym, co tak naprawdę 

zasilamy swoją uwagą? 

No właśnie! 

Konstruktywne myślenie zakłada, że widzieć problem i 

zdawać sobie sprawę z tego, że mamy sytuację, wymagającą 

rozwiązania - należy. Nie powinno się też negować zaistniałej 

sytuacji. Najlepiej jest ją zaakceptować. 

Nie zapominajmy, że ów „problem” – cokolwiek się 

pod tym pojęciem kryje, w dodatku każdy - to tak naprawdę 

okazja do rozwoju. I jedyne czego potrzebujemy 

to chwili pauzy, by o nim w ten sposób pomyśleć. 

Konstruktywne myślenie zakłada także, że jesteśmy 

świadomi tego, co czujemy. Skupianie się czy to na niedostatku 

finansowym, na zbyt ciasnych spodniach, problemach 

dzieci w szkole, kłopotach w pracy, czy też innych 

negatywnych sprawach może wywoływać poczucie 

bycia gorszym, złość, bezsilność, strach i wiele rozmaitych 

stanów, które mogą przysłonić nam jasny osąd 

tego, co nas spotyka. 

Z kolei zadowolenie, spokój, radość i otuchę możemy 

poczuć na myśl o robieniu właściwych rzeczy, które mają 

rozwiązać problem. Nie chodzi przecież o to, by siedzieć 

z założonymi rękami, tylko działać. 

Moment pauzy pozwala uchwycić co czujemy, czyli 

przekonać się, w którą stronę podąża nasza uwaga. 

Gdy chcemy nadać jej pożądany kierunek, warto wybrać 

nową myśl - tak zwaną afirmację. 

O afirmacjach napisano już wiele, zwrócę więc uwagę 

na jedną, według mnie, kluczową cechę nowej myśli, 

która powinna pojawić się w naszym umyśle - ona ma 

powodować nasze lepsze samopoczucie. Zamiast więc 

rozmyślać o kolejnych ratach do zapłacenia, kilogramach 

do zrzucenia, obowiązkach do odhaczenia i jednocześnie 

odczuwać ucisk w żołądku lub ścisk w gardle, 

można pomyśleć sobie, że z każdym dniem jest lepiej, że 

świadomie dokonujemy zmian i wszystko nam sprzyja. 

Moc pozytywnego myślenia tkwi w naszej świadomości. 

Wystarczy tylko zechcieć sięgnąć do tych drzemiących 

często w każdym z nas pokładów, czyniąc nasze 

myśli konstruktywnymi. Świadome decydowanie o tym, 

w jaki sposób myślimy, a co za tym idzie, jak odczuwamy 

i odbieramy to, co dzieje się w naszym życiu - wywołuje 

w nas spójność, która buduje naszą pewność siebie i 

dodaje odwagi do dokonywania zmian i realizowania celów. 

A od tego już całkiem nieduży krok do sukcesu. Na 

początek wystarczy tylko, jeśli zapamiętamy, że to nasze 

myśli tworzą naszą rzeczywistość. 

Afirmujmy 

Afirmacja to kolejne obok medytacji narzędzie, mające 

ogromną siłę sprawczą. Może nas wspomagać w 

codziennym życiu. Tworzymy ją po to, by świadomie 

nastawić nasz umysł na kreowanie tego, czego pragniemy. 

Afirmacje mają sprawić, byśmy poczuli się lepiej 

(spokojniej, pewniej), odczuli ulgę, a nie ucisk w żołądku. 

Efektem afirmowania jest to, że z czasem przestajemy 

się obawiać o cokolwiek. Pojawia się więcej zaufania, 

zrozumienia, radości. Przychodzi spokój umysłu 

i w takim stanie możemy tworzyć znacznie więcej. 

Dlatego jak najczęściej powtarzajmy pozytywne 

stwierdzenia, np.: każdego dnia czuję się coraz lepiej; 

jestem wartościowym człowiekiem… 

PAUZA 

Zazwyczaj, kiedy dzieje się coś nieoczekiwanego 

i w dodatku nie jest to nic pozytywnego, często panikujemy, 

a już na pewno tracimy poczucie pewności 

siebie. Żyjąc w ciągłym biegu, nie potrafimy wówczas 

przystanąć. Zatrzymajmy się na chwilę, gdy coś wytrąca 

nas z równowagi, kiedy się stresujemy. Weźmy głęboki 

wdech i wydech i przyjrzyjmy się swoim myślom. 

Co do siebie mówimy? Co w związku z tym czujemy? 

Poczucie winy? Strach? Zarejestrujmy to, uchwyćmy 

nasze myśli i odczucia. To ważne informacje na temat 

tego, co dominuje w naszej głowie, a zatem i tego, 

co kreujemy w swoim życiu. Mając tę wiedzę, możemy 

świadomie dokonywać pożądanych zmian. 

Katarzyna Koźlińska – trener myśli i medytacji XXI w. 

www.katarzyna-kozlinska.pl

WYWIAD 04 05 

Oddech – potężne narzędzie 

Jest źródłem naszej mocy w fizycznym wszechświecie. Odświeża życiową energię, 

oczyszcza system nerwowy, pobudza krążenie krwi, odżywia wszystkie komórki 

i harmonizuje aurę – świadome oddychanie. Dlaczego tak mało o nim wiemy? 

Na co zwrócić uwagę przy 

wyborze odpowiedniej 

witaminy K2+D3 

Na temat witamin K2 i D3 a także ich połączenia napisano już wiele artykułów 

naukowych, popularnonaukowych oraz przeprowadzono liczne badania 

potwierdzające ich pozytywny wpływ na zdrowie i funkcjonowanie człowieka. 

Nie ulega wątpliwości, że ich regularne stosowanie ma zbawienny wpływ na 

nasze zdrowie. Lektura tego artykułu przybliży Państwu kluczowe czynniki, 

które ułatwią podjęcie optymalnej dla siebie i swoich bliskich decyzji. 

REKLAMA 

Gdybym zapytała Ciebie, czym jest oddychanie, co 

byś mi na to odpowiedziała? 

- Powiedziałabym, że z punktu widzenia medycyny zachodniej 

jest to proces, którego celem jest dostarczenie 

tlenu komórkom naszego organizmu. Natomiast biorąc 

pod uwagę nauki wschodnie, należałoby powiedzieć, że to 

również proces, w efekcie którego żywe komórki zasilane 

są energią. 

Czy, Twoim zdaniem, świadomi jesteśmy oddechu? 

- Na pewno nie przez pierwszych dziewięć miesięcy życia 

płodowego. Dopiero z chwilą przyjścia na świat, kiedy 

po raz pierwszy zaczynamy samodzielnie oddychać, 

wszystko zaczyna się zmieniać. Oddzieleni od łożyska matki, 

rozpoczynamy samodzielną wędrówkę z oddechem i 

czym szybciej uświadomimy sobie jak wiele od niego zależy, 

tym lepiej dla nas. 

Warto przy tym zwrócić uwagę na fakt, że tak naprawdę 

ignorujemy to, że oddychamy, jakby było to oczywiste, że 

tak ma być. Dlatego zaryzykowałabym nawet stwierdzenie, 

że nie mając świadomości oddechu (a większość z nas nie 

ma) tak naprawdę gubimy świadomość własnego życia. 

Co masz na myśli? 

- Choćby to, że opanowując techniki oddechowe jesteśmy 

w stanie tak pokierować oddechem, by przynosił nam 

ulgę zarówno na planie emocjonalnym, jak i fizycznym. 

Chcesz powiedzieć, że oddech leczy? 

- Można to tak ująć. Jeżeli oddychanie stanie się dla nas 

świadomym procesem, zrozumiemy jego mechanizmy i 

nie przejdziemy obok tego obojętnie, wówczas będziemy 

w stanie pomagać sobie przy różnych dolegliwościach i 

schorzeniach. 

Mówisz, że winniśmy z faktu, iż oddychamy uczynić 

świadomy proces. Przybliż zatem Czytelnikom, na 

czym on polega? 

- Termin „świadome oddychanie" określa technikę znaną 

w naszym kraju od lat 80 - tych XX wieku. Określa się 

ją mianem rebirthingu. Jest to praca z oddechem rozpropagowana 

przez Amerykanina, Leonarda Orra. Polega na 

świadomym łączeniu wdechu z wydechem. Co ciekawe - w 

taki właśnie sposób oddychają niemowlęta i bardzo małe 

dzieci. Czynią to dopóki różnego rodzaju traumy, na przykład 

szkolna, czy syndrom dezaprobaty rodzicielskiej i 

związane z nimi dotykające, niemiłe emocje nie spowodują 

zablokowania tego naturalnego cyklu. Zjawisko takie możemy 

zaobserwować również u nas, dorosłych, na przykład 

Patrycja 

Kruszczyńska 

Żyje tym, co jest realne. Blisko ziemi. Blisko ludzi. 

Rozwojem osobistym zainteresowała się i zajęła w 

2004 roku. Jak sama mówi, długo trwało zanim pojęła, 

że trudności, jakie niesie z sobą życie, nie pojawiają 

się za karę, ale służą naszemu wzrastaniu, uczą 

przekraczania barier, pozwalają zdobywać szczyty i 

przede wszystkim poznawać swoje możliwości. Bazą 

jej pracy jest „studiowanie człowieka”. To człowiek ją 

ciekawi ze wszystkimi jego złożonościami. Nie daje 

dobrych rad ani nie wystawia „złotych recept” na życie. 

W pracy uwagę kieruje na drugiego człowieka, 

jego potrzeby, stan w jakim się znajduje. Jako terapeuta 

stara się każdego poprowadzić drogą, przy 

końcu której znajduje się rozwiązanie tego, co akurat 

nastręcza trudności. 

w chwili dużego stresu czy zdenerwowania. Wiele osób w 

takich momentach wstrzymuje oddech lub oddycha bardzo 

płytko. W chwilach wielkiego szczęścia i spełnienia oddech 

wręcz "otwiera" klatkę piersiową, stąd określenie dotyczące 

ludzi szczęśliwych - mawia się, że oddychają, czy 

żyją pełną piersią. 

Tego świadomego oddechu uczysz na prowadzonych 

przez siebie sesjach. Używasz metody integracji oddechem 

Colina Sissona, w której najważniejsze jest bycie 

obecnym w procesie ze swoimi myślami, uczuciami, 

włączając w to wszystko również ciało. Co się wówczas 

dzieje? 

Najpierw stwarzam każdemu, kto do mnie trafia poczucie 

bezpieczeństwa i przez cały czas czuwam nad właści- 

wym rytmem oddychania. Sama też oddycham świadomie, 

by być w synchronizacji z pacjentem, jego oddechem 

i sercem. W trakcie sesji, świadomie prowadzony oddech 

przyczynia się do otwarcia centrów energetycznych - czakramów. 

Energia płynie przez ciało bardzo swobodnie, co 

powoduje odblokowanie emocji i niejednokrotnie zaskakujące 

aż spostrzeżenia dotyczące własnej rzeczywistości. 

Sprawia to, że stajemy się bardziej świadomi siebie, swojego 

ciała i swoich potrzeb. Po kilku sesjach z dotlenionych 

mięśni uwalniają się napięcia, a na powierzchnię wypływają 

niejednokrotnie bardzo długo tłumione emocje. Pojawiają 

się różne obrazy z dzieciństwa, teraźniejszości czy 

wreszcie z porodu, który wbrew pozorom jest dla każdego 

z nas momentem traumatycznym. Świadomy siebie człowiek 

może te doznania przetransformować. Dlatego też 

proces oddychania, o którym mówimy, nazywa się rebirthingiem 

– czyli ponownym narodzeniem. Po nim nic już 

nie jest takie samo, żyje się prościej, potrafi się inaczej reagować 

na to, co niesie z sobą życie, bez szkody dla własnego 

zdrowia fizycznego i psychiki. 

Zanim ktoś zechce skorzystać z Twoich umiejętności 

terapeutycznych, trzeba powiedzieć, że podstawą całej 

praktyki świadomego oddychania jest bardzo proste 

ćwiczenie nazywane Dwudziestoma Połączonymi 

Oddechami. 

- Wykonanie go zajmuje około pół minuty, dlatego jest 

świetnym rozwiązaniem w dzisiejszym życiu, pełnym pośpiechu. 

Można je wykonywać kiedy tylko zechcemy, rozpoczynając 

pracę, zajęcia w szkole… Ta chwila skupienia 

napełni nasz umysł i ciało świeżą porcją niezbędnej energii. 

Ćwiczenie składa się z czterech części. Każda z nich to 

pięć oddechów (cztery krótkie i jeden długi), gdzie oddechem 

nazywamy połączenie wdechu z wydechem w taki 

sposób, by tworzyły nieprzerwane koło. Ważne jest, by wiedzieć, 

że celem długiego oddechu jest wypełnienie wdechem 

wszystkich możliwych miejsc i całkowite ich rozluźnienie 

poprzez wydech. 

Warto podkreślić, że u każdego, kto wykona to ćwiczenie 

choć raz, budzi się ciekawość świadomego oddychania. I o 

to chodzi, bo wówczas możemy przekonać się, jak potężne 

narzędzie do usprawniania naszego ciała na wszystkich 

jego płaszczyznach mamy w zasięgu ręki. 

Nie zapominajmy – to właśnie oddech przyczynia się do 

większości uzdrowień. 

Rozmawiała: Teresa Szczepanek 

Dlaczego połączenie witaminy K2 z D3 jest tak ważne? 

Witamina D3 zwiększa wchłanianie wapnia i fosforu w jelicie cienkim, co zapewnia jego 

odpowiedni poziom we krwi. Jednak bez witaminy K2 wapń nie zostanie wbudowany 

w miejsca docelowe takie jak kości, czy zęby, a pozostając w układzie krążenia, może 

wywoływać kalcyfikację tętnic. Główną funkcją witaminy K2 jest modyfikacja białek 

(np. osteokalcyny, MGP), po której zdolne są one do wiązania wapnia i transportu 

w odpowiednie miejsce organizmu, między innymi do kości. Dzięki temu wzmacniają 

ich strukturę i zwiększają gęstość. Procesy te są ze sobą ściśle połączone, więc 

suplementacja pojedynczych witamin nie przyniesie nam pożądanych skutków. 

Jedynie połączenie odpowiedniego poziomu witaminy K2 i D3 oraz zadbanie o 

dostateczną ilość wapnia w diecie pozwoli nam zachować zdrowie. Kluczowy czynniki 

przy wyborze odpowiedniej K2+D3. 

Wybierając dla siebie witaminy K2 i D3 spośród tych, które dostępne są na rynku, 

zwróćmy uwagę na: 

1. Pochodzenie i jakość substancji 

Witamina K2 należy do kategorii tzw. Novel food. Bardzo często na opakowaniu 

preparatu producent podaje tylko samą nazwę: "K2" lub "K2 MK-7". Tymczasem 

obecnie jedyną substancją K2-MK7 autoryzowaną przez Europejski Urząd ds. 

Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i Komisję Europejską oraz dopuszczoną zgodnie z 

obowiązującymi przepisami na terenie Unii Europejskiej jest VitaMK7® - opatentowana 

substancja włoskiej firmy Gnosis, która: 

- jest najczystszą witaminą K2 na rynku wobec 95 % dla K2 syntetycznej lub krystalicznej 

(najczęściej dodawanych do tabletek), 

- produkowana jest w całkowicie naturalny sposób, bez użycia chemicznych 

rozpuszczalników, 

- uzyskuje się ją w wyniku opatentowanego procesu biofermentacji 

2. Formy witaminy K2 

Formę stanowi czynnik równie ważny jak transparentność oraz pochodzenie samej 

substancji. Na rynku wśród wielu propozycji dominują tabletki i kapsułki twarde. 

Obie formy zawierają szereg zbędnych substancji – tak zwanych wypełniaczy – które 

nie wpływają na większa skuteczność preparatu, za to zdaniem wielu autorytetów 

szkodzą samym witaminom w nich zawartych. Zarówno witamina K2 jaki i D3 to bardzo 

delikatne surowce, wrażliwe na temperaturę, światło a nawet na wstrząsy. Naturalnym 

środowiskiem obu witamin są tłuszcze, dlatego optymalnym rozwiązaniem jest forma 

kapsułki miękkiej, olejowej, która zapewnia natychmiastowe, prawidłowe wchłaniane 

i zwalnia z obowiązku przyjmowania z tłustym posiłkiem. 

3. Obecność konserwantów 

O obecności zbędnych, a nawet szkodliwych wypełniaczy i konserwantów w tabletkach 

czy kapsułkach nikogo nie trzeba przekonywać. Poszukując odpowiedniego dla 

siebie preparatu zwracajmy uwagę na dobrej jakości kapsułki miękkie od zaufanego 

producenta. 

4. Sposób pakowania preparatu 

Opakowanie zawsze ma ogromne znaczenie. Porównajmy produkty w tzw. słoikach 

plastikowych – obecnie najczęściej spotykane - i te w blistrach farmaceutycznych. 

Zawartość otwieranego przy każdym użyciu słoika narażona jest na dostanie się do 

środka bakterii np. z rąk oraz na dostęp powietrza, które działa destrukcyjnie na produkt. 

Blistry farmaceutyczne zapewniają: właściwą higienę, brak dostępu powietrza, łatwość 

podziału całego opakowania oraz wygodę stosowania – blister możemy mieć zawsze 

przy sobie. 

Tekst: mgr farm. Grzegorz Kurzeja

ŚWIADOMIE DLA ZDROWIA 06 DOOKOŁA ŚWIATA 

07 

Joga śmiechu to - pomimo momentami lekkiej i zabawowej 

formy, zdającej się nijak nie korespondować z 

powagą tradycyjnych form jogi - przemyślana metoda 

redukcji stresu i uruchamiania radości. Zapoczątkowana 

przez lekarza z Bombaju, doktora Madana Katarię w 

1995 roku, jest obecnie praktykowana w 104 krajach w 

centrach jogi i fitnessu, w firmach, szkołach czy szpitalach 

i centrach seniorów. 

Ta forma jogi proponuje doświadczanie śmiechu w 

grupie, w powiązaniu z ćwiczeniami oddechowymi jogi. 

Śmiech wywoływany jest niezależnie od nastroju i nie wymaga 

bodźców humorystycznych. 

Od ponad 5 lat intensywnie propaguję jogę śmiechu 

jako metodę budowania zdrowia i optymizmu w Polsce. 

Spotyka się ona z wielkim zainteresowaniem, społeczne 

kluby jogi śmiechu można znaleźć też w parkach New Delhi, 

Tokio czy Nowego Jorku. Metodę tę upodobały sobie 

również działy kreatywne wielkich firm, także w kalifornijskiej 

Dolinie Krzemowej. Śmiech to poważne narzędzie budowania 

zdrowia, a w wypadku jogi śmiechu może torować 

drogę do wewnętrznego wyciszenia. Kluczową jest decyzja, 

że chcemy skorzystać z tego co śmiech i ta bardzo 

ciekawa praktyka mogą wnieść w nasze życie. 

Śmiech przywrócił go do życia! 

W latach 60. XX w. Norman Cousins, pisarz i dyplomata, 

cudem powrócił do zdrowia z przewlekłej choroby zesztywniającego 

zapalenia kręgosłupa za sprawą ciągłego 

śmiania się przy telewizorze ustawionym na kanały komediowe. 

Doświadczenia opisał w książce: „An Anatomy of an 

Illness”, która dała impuls do rozpoczęcia badań nad terapeutycznym 

efektem śmiechu. 

Joga śmiechu działa na kilku poziomach 

Pierwszy daje korzyści zdrowotne. Małe dzieci śmieją 

się około 300 razy dziennie w naturalny, samoistny sposób, 

tym samym rozluźniając napięcia. Dorośli zaś śmieją 

się statystycznie ledwie 10 razy dziennie. Nic więc dziwnego, 

że pod dotykiem fizjoterapeuty nasze ciało zdaje się 

być ponapinane i zesztywniałe. Może więc warto śmiać się 

więcej i postawić na jogę śmiechu? 

Dodam, że fundamentem tego systemu budowania 

zdrowia i optymizmu są: troska o zdrowie, obniżanie poziomu 

hormonu stresu - kortyzolu, pobudzanie endorfin i 

zwiększanie odporności psychofizycznej organizmu. 

W mojej książce „Joga śmiechu. Droga do Radości” poświęcam 

30 stron na przegląd badań naukowych z całego 

świata dotyczących dobroczynności śmiechu samego w 

sobie. Wynika z nich np. że 20 minut śmiechu może spowodować 

aktywowanie 27 rodzajów genów odpowiedzialnych 

za wydzielanie komórek antyrakowych NK. 

Drugi poziom oddziaływania tej metody dotyczy korzyści 

społecznych. Chodzi w nim o otwarcie się na drugiego 

człowieka, co okazuje się być świetną metodą integracji. 

W środowisku pracy, jeśli ludzie mogą pozwolić sobie na 

wspólny śmiech, łatwiej się rozmawia, współpracuje i wymienia 

ideami. Nikogo nie trzeba przekonywać, że szczęśliwy 

i uśmiechnięty człowiek działa na innych jak magnes. 

Trzeci poziom przynosi korzyści rozwojowe – poszerzamy 

kompetencje. Mowa o: inteligencji emocjonalnej, kreatywności, 

elastyczności, dystansie wobec zmian i zaufaniu 

w swoje siły. 

Śmiechem w depresję 

„To wcale nie śmieszne – śmiech jest świetnym lekarstwem 

psychiatrycznym”, głosi tytuł w czasopiśmie 

naukowym środowiska psychiatrii Current Psychiatry 

z 2013 roku, który zaleca stosowanie śmiechu w leczeniu 

i profilaktyce depresji, nerwic, artretyzmu i chorób 

serca oraz bólu. Przykładem jest 56 letnia instruktorka 

jogi śmiechu z chorobą dwubiegunową. 

Zdrowie i optymizm 

poprzez śmiech! 

Joga śmiechu może pomóc we wszystkich wspomnianych 

obszarach - pozwala rozprawić się z tym, co hamuje 

nas w pójściu swoją drogą, budując uwagę i zaufanie, definitywnie 

rozprawiając z lękami społecznymi spod znaku 

„co ludzie o mnie pomyślą?”. 

Na samym szczycie plasują się korzyści duchowe. Wzmacniamy 

siebie na duchu, by podnosić innych. W tym aspekcie 

nasza ścieżka spotyka się z innymi metodami jogi – prowadząc 

do większego wewnętrznego spokoju i zaufania 

do siebie, i świata. Bo trzeba Państwu wiedzieć, że joga 

to ścieżka ku wyzwoleniu człowieka z zewnętrznych, społecznych 

uwarunkowań i przywiązań, które czynią nas nieszczęśliwymi. 

To wyzwolenie może mieć duchowy lub 

świecki charakter. Gdy przestajemy przejmować się tym, co 

ktoś pomyśli, a skupiamy się na tym, by zrobić to, co możemy, 

żeby doznać wewnętrznego szczęścia i wybieramy 

radość, zamiast spełniania wszelkich oczekiwań otoczenia 

- stawiamy bardzo ważny krok ku naszej wolności. 

Praktykując jogę, budujemy w sobie mocne centrum, 

czyli silnego ducha pogody i radości, zdobywamy większą 

niezależność od zawirowań zewnętrznego świata. 

Nowoczesny jogin nie musi uciekać do jaskiń ani nawet 

umieć siedzieć w lotosie. Może skakać i głośno się śmiać, 

być empatyczny i zaangażowany w życie wokół siebie, a 

jednocześnie ma dostęp do niezmiennej przestrzeni spokoju 

wewnętrznego. 

Tekst: Piotr Bielski 

Piotr Bielski – pionier jogi śmiechu w Polsce, 

socjolog, podróżnik, autor ciekawych książek „Joga 

śmiechu. Droga do radości” (2016) oraz „Indie z miłością 

i śmiechem. Przewodnik subiektywny” (2017). Organizator 

autorskich wypraw do Indii, coach radości. 

szczęśliwy mąż Anety i tato Rozalki, które wspierają go 

w pracy. 

www.joginsmiechu.pl i fb: Jogin Śmiechu 

Po pierwsze: rodzina. 

Tradycje Maorysów. 

W obecnym, konsumpcyjnym świecie, zabiegani na co dzień, skupiamy się przede 

wszystkim na przyszłości. Nie myślimy o tym co było, o dziejach naszych przodków 

rozmawiamy rzadko, nie kultywujemy dawnych zwyczajów. 

Jest jednak naród, który mimo przyjęcia europejskiego stylu życia podtrzymuje swoje 

tradycje i docenia więzy rodzinne. To zamieszkujący Nową Zelandię Maorysi. Tubylcza ludność 

Nowej Zelandii niektórym z nas może kojarzyć się z tatuażami, zaś fanom rugby będzie 

przywodzić na myśl taniec wojenny, zwany „haka”. Pomimo silnego zeuropeizowania 

Maorysi potrafią szanować własną tradycję i kulturę. Są pogodni, otwarci i bezpośredni, a 

rodzina stanowi dla nich najwyższą wartość. Bardzo duże znaczenie przywiązują do więzów 

krwi. Rodziny Maorysów są liczne, a poczucie solidarności rodowej jest niezwykle silne. 

Przekłada się ono na wsparcie, kiedy tylko tego potrzebują, i to dzięki niemu wszyscy 

czują się bezpieczni. Przeciętny Maorys potrafi zidentyfikować około dwustu krewnych. Z 

wieloma utrzymuje bliskie kontakty. To sprawia, że najważniejszym celem dla tamtejszego 

młodego człowieka jest założenie rodziny. Celibat lub stan wolny nie są traktowane w 

tej społeczności jako rzecz normalna. Maorysi lubią wyszukane ceremonie ślubne, którym 

towarzyszą uroczyste, stare obrzędy religijne. W ich rodzinach na świat przychodzi od trojga 

do pięciorga dzieci. W przypadku bezdzietności małżonkowie zajmują się wychowywaniem 

cudzych dzieci, chętnie je adoptując. W związku kobieta i mężczyzna pełnią tradycyjne 

role. Ona jest strażniczką domowego ogniska. Opiekuje się dziećmi, w wychowywaniu 

których pomagają krewni, prowadzi dom. On pracuje zawodowo, czas wolny spędza 

nierzadko z kolegami lub oddaje się ulubionemu zajęciu, którym najczęściej jest majsterkowanie. 

Chociaż szeroko pojęta cywilizacja i trendy współczesnego świata dotarły do 

rdzennych mieszkańców wyspy, to nie zdołały zniszczyć ich tożsamości i kultury. Nadal są 

one ważne i pielęgnowane wśród tej społeczności. I właśnie z takich zachowań i podejścia 

do tradycji powinniśmy brać przykład. Bo tak już poukładany jest ten świat, że czego 

byśmy nie próbowali udowadniać, o przodkach winno się pamiętać, podobnie jak o tym 

skąd pochodzimy. Ceńmy zatem kontakty z krewnymi i nie szukajmy tanich wymówek, że 

brakuje nam na nie czasu. 

Tam gdzie zawodzą 

inne metody – użyj jaja 

Pośród wielu naturalnych metod i kuracji dla zdrowia istnieje odkurzona ze skarbnicy 

wiedzy ludowej terapia jajem. Można ją z powodzeniem zastosować tam, gdzie 

nie skutkują lekarstwa i zawodzą inne sposoby leczenia. 

Zgodnie z zasadami medycyny naturalnej choroba to nic innego jak blokada w ciele, która 

stanowi przeszkodę na drodze obiegu energii. Chore ciało można leczyć na dwa sposoby. 

Pierwszym jest zastosowanie środków farmakologicznych, które nie są obojętne dla naszego 

organizmu. Prawie zawsze występują po nich jakieś skutki uboczne. Ich działanie, wbrew 

przekonywującym reklamom, często nie przynosi poprawy. Drugim sposobem są metody 

naturalne. Jedną z nich jest jajkowanie, czyli masaż surowym żółtkiem. Od strony technicznej 

zabieg polega na wodzeniu surowym żółtkiem po ciele. Im schorzenie cięższe, tym żółtka 

szybciej się rozpadają. Zmieniają swoją konsystencję i kolor. Dlatego też, aby definitywnie 

pozbyć się z ciała choroby, potrzebnych jest 30 żółtek, a czasem nawet więcej. Jako, że żółtko 

jaja posiada wiele wartości odżywczych, w tym witaminy i minerały, to zabieg nim pobudza 

energię w ciele i oczyszcza je. Efektem jest poprawa samopoczucia i uwolnienie od wielu dolegliwości. 

Osoba poddawana zabiegowi może już w jego trakcie doświadczać skutków, takich 

jak: szczypanie, zimno lub łaskotanie. Zastosowanie tej kuracji jest szczególnie wskazane 

w takich dolegliwościach jak: żylaki, prostata, tarczyca, choroby kobiece. 

Mimo skojarzeń z magią słowiańską, obecnie terapia jajem jest coraz bardziej powszechna 

i zaliczana do współczesnych terapii naturalnych. Warto ją upowszechniać, bo jest prosta 

w zastosowaniu i skuteczna w działaniu, a przy tym nie koliduje ze stosowanymi lekami. 

Nie zwalnia to jednak osoby chorej, która poddaje się tej metodzie, z pozostawania pod 

opieką lekarza. 

Bez względu na to, czy potraktujemy ten ludowy zabieg jako sposób wspomagający leczenie, 

czy jako ciekawostkę, możemy być pewni, że wniesie on w nasze zabiegane życie 

odrobinę relaksu, szczyptę tajemniczości i na pewno odczujemy jego dobroczynne działanie. 

................ CIEKAWOSTKI .................. 

Kultura maoryska to przede wszystkim tatuaże, zwane 

„moko”. Niegdyś robiono je poprzez nacinanie skóry dłutem, 

wykonanym na przykład z kości albatrosa Dzięki temu ich 

tekstura była nierówna, wypukła. Agresywne wzory nadawały 

Maorysom groźny wygląd, przez co uchodzili oni za nieustraszonych 

podczas bitew. Mężczyźni nosili je zwykle na 

twarzy, pośladkach, udach i ramionach, kobiety zaś na podbródku, 

nozdrzach i ustach Moda na tatuowanie twarzy powróciła, 

z tym, że obecnie używa się już specjalistycznego 

sprzętu. Posiadanie tatuaży oznacza szacunek i przywiązanie 

do tradycji i maoryskiej kultury. 

Tatuaże wyrażają także tożsamość osoby, która je nosi, 

wskazują na jej pochodzenie, status, osiągnięcia. 

Charakterystyczną cechą kultury Maorysów jest wojenny 

taniec zwany „haka”. Niegdyś był wyrazem oddawania czci 

bogu słońca Ra. 

Obecnie jest nieodłącznym elementem zabawy, powitania 

gości. Dawniej miał na celu zastraszenie wroga i przygotowanie 

wojowników do walki. Wykonywany jest tak przez 

mężczyzn, jak i kobiety. Haka, w skład, którego wchodzą charakterystyczne 

miny z szeroko otwartymi oczami i wysuniętym 

językiem, robi wrażenie nawet, gdy wykonuje go kilku 

tancerzy. Musiał, więc działać mocno onieśmielająco na wroga, 

kiedy wykonywało go kilkuset wojowników. Taniec haka 

jest także nieodłącznym atrybutem nowozelandzkiej drużyny 

rugby, która tańczy go przed meczem, zamiast zwyczajowego 

odśpiewania hymnu. 

W ludowej tradycji do masażu żółtkiem służyły chusteczki 

wykonane z naturalnej tkaniny. Materiał należało 

zmoczyć, skręcić w sznur i zawiązać w kółko. Tak przygotowaną 

chusteczką wodziło się jajko po ciele pacjenta. 

Metoda ta była trochę niewygodna w stosowaniu. 

Obecnie została unowocześniona. Chusteczkę zastąpił 

przyrząd w kształcie kieliszka bez dna. Jest to bardziej 

komfortowe i higieniczne. Całkowite oczyszczenie organizmu 

następuje po siedmiu zabiegach. Żyjemy w 

takich czasach, że niektórym z nas nienaukowe metody 

trudno zaakceptować. Jednak nawet jeżeli dla wielu 

jajkowanie nie ma znaczenia medycznego, to zostaje 

coś takiego, jak działanie podświadomości i efekt placebo. 

Dawnymi czasy terapię jajem stosowano w zabiegach 

magicznych, aby odczynić urok. Wszelkie dolegliwości 

kojarzono ze złym okiem i czarami. Według ludowych 

wierzeń żółtko ma moc wchłaniania negatywnej i 

starej energii. Stąd oczyszczano głowę osoby chorej całym 

jajem. Polegało to na wodzeniu nim wokół głowy. 

Rytuałowi towarzyszyła odmawiana modlitwa. Następnie 

wybijano jajko do szklanego naczynia napełnionego 

wodą. Po chwili osoba wykonująca zabieg odczytywała 

z plątaniny białka i żółtka informacje. W ten sposób 

diagnozowano przyczynę choroby pacjenta. Po zakończonym 

rytuale zużyte jajko należało wyrzucić za 

siebie lub zanieść na rozstajne drogi. Osoba poddawana 

zabiegowi miała wrócić do domu, nie oglądając się 

do tyłu. 

Tekst i zdjęcia: Ewa Ślęzak

REKLAMA 

REKLAMA 

08 PASJE 

09 

Orgonitowy zawrót głowy 

Dba o to, by każdy orgonit powstał ze szczerą intencją, był nie tylko skutecznym, ale 

również estetycznym elementem każdego wnętrza. Używa wysokiej jakości żywicy, 

kamieni, metalu. Każdy orgonit szlifuje ręcznie. 

Zazwyczaj ludzie pytają go skąd wzięła się jego pasja i 

czym tak naprawdę jest orgonit. Andrzej Łożiński z Zabrza 

odpowiada wówczas: - to mieszanka metalu (miedzi, żelaza, 

srebra, złota), kwarcu (kryształu górskiego i innych kamieni) 

a także żywicy organicznej. Drążąc dalej, dowiemy się, że 

to swoisty, energetyczny transformator negatywnej energii 

jaka znajduje się w naszym otoczeniu. Zaliczamy do niej: 

smog elektromagnetyczny, promieniowanie geopatyczne, 

cieki wodne, energie mentalne. 

Co robi taki transformator? Jak sama nazwa wskazuje, 

przetwarza negatywną energię na korzystną, witalną, 

niezbędną do życia. Ponadto harmonizuje i witalizuje organizm, 

tworząc przyjazną aurę w miejscach, w których się 

znajduje. 

Jak to się stało, że Andrzej Łoziński zajął się tworzeniem 

orgonitów? Nie była to decyzja jednej chwili. Złożyło się na 

to bardzo wiele. Automatyk, elektryk, urodzony w mieście, 

które przez wiele lat utrzymywało się na niechlubnej liście 

najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie, sporo lat 

przepracował w przemyśle. 

- Wieloletnia praca z elektroniką powodowała u mnie 

uporczywe bóle głowy, bezsenność. Dlatego, kiedy znalazłem 

przyczynę swoich dolegliwości, narodziło się pytanie, 

że może, skoro tak dobrze znam przyczynę, zajmę się - 

zamiast budowaniem urządzeń, które rujnują zdrowie i 

życie – czymś, co owo zdrowie wspomoże? Tak odkryłem 

forum pasjonatów, którzy tworzą orgonity. 

- Nie należę do osób, które łatwo wpadają w egzaltację 

czymś nowym. Mój, ćwiczony latami, ścisły umysł domagał 

się dowodów. W końcu stworzyłem pierwszy orgonit. Był 

tak brzydki, że kiedy odwiedzali nas znajomi, żona zmuszała 

mnie, bym choć na chwilę ukrył to paskudztwo. Byłem 

jednak z niego dumny, bo uwielbiam tworzyć – opowiada. 

W niedługim czasie zauważył poprawę samopoczucia, 

zmianę nastroju u siebie i domowników. Postanowił 

więc tworzyć dalej. - Znajomi nie musieli zgadywać, 

co dostaną ode mnie w prezencie. Polubiłem pracę z 

orgonitami, wyciszała mnie, pozwalała myśleć nie o pracy, 

ale nad wieloma, często duchowymi sprawami. Wówczas 

pomyślałem o pojawieniu się na giełdzie minerałów. 

Choć tamte orgonity były zupełnie inne, uboższe od 

tych, które tworzę obecnie, to zainteresowanie nimi 

było ogromne. Rozwinąłem się artystycznie. Tworzyłem 

intuicyjnie, a muszę przyznać, że wcześniej moja intuicja 

była na poziomie intuicji jaką ma maszyna do szycia – 

mówi z uśmiechem. Andrzej jest zdania, że praca nad 

orgonitami to piękna przygoda – można wyłączyć zmysły, 

dać się ponieść fantazji, intuicji, kreacji. Wcześniej nawet 

nie zdawał sobie sprawy, że coś takiego jego ścisły umysł 

zaakceptuje. - Kiedy przychodziło natchnienie, potrafiłem 

stworzyć 50 orgonitów w jedną noc. Było z czym się 

pokazać na giełdach, targach zdrowia. Te wyjazdy dawały 

mi nie tylko możliwość zarobkowania. Ważny był kontakt 

z ludźmi, ich reakcje, bardzo często entuzjastyczne, były 

inspiracją do tworzenia następnych. Bezpośredni kontakt z 

ludźmi, rozmowy, wymiana dobrych energii – to był bardzo 

łaska-wy dla mnie czas – wspomina. 

Orgonity były początkiem pięknej drogi. Dziś Andrzej 

prowadzi Fundację Blue Flame, która, jako misję, niesie 

wolność wyborów, intuicyjne postrzeganie świata i wierność 

sobie. Ale wciąż tworzy orgonity, wciąż kocha zapach 

żywicy i nadal ma dreszcze kiedy wyjmuje orgonit z formy, 

bo tworząc intuicyjnie, nigdy nie wie jaki będzie efekt jego 

pracy. 

- Dlaczego orgonit działa? Konia z rzędem temu kto 

wie. Ja do dziś nie wiem dlaczego, jednak to, co robi 

z otoczeniem, z ludźmi, ze mną - jest wystarczającym 

powodem, bym nie musiał wracać do mojego, praktycznego, 

empirycznego sceptycyzmu. Nie czuję się zbawcą 

świata, nie lubię egzaltacji, nie jestem jedynym twórcą 

orgonitów i zawsze zachęcam, by inni również tworzyli – 

mówi. 

Jego zdaniem, bardzo ważnym elementem wyróżniającym 

orgonity od pierwotnych konstrukcji Wilhelma 

Reicha jest użycie w ich wnętrzu kwarcu (przede wszystkim 

kryształu górskiego). - Minerały zatopione w masie modyfikują 

działanie orgonitu w ten sposób, że urządzenie 

zawsze wypromieniowuje Pozytywny Orgon (POR), nawet 

jeśli znajduje się w obrębie działania negatywnych 

czynników. Kryształ wewnątrz urządzenia powoduje 

transformację negatywnej energii DOR na pozytywną 

POR, dzięki czemu orgonit zawsze działa korzystnie dla 

organizmów żywych – wyjaśnia. 

Orgonity mogą być instalowane przez osoby nie posiadające 

fachowej wiedzy z dziedziny radiestezji. Nie wymagają 

zasilania, nie rozładowują się, działają zarówno 

w otwartej przestrzeni jak i w budynkach nie emitują 

szkodliwego promieniowania, wręcz przeciwnie - wszystkie 

działają bardzo korzystnie na organizm ludzki jako 

świetne odpromienniki i neutralizatory szkodliwego 

promieniowania. Mają silne ochronne i regeneracyjne 

działanie, wspomagają procesy leczenia, poprawiają 

sen, harmonizują i czyszczą wodę z zanieczyszczeń energetycznych, 

przedłużają trwałość i jakość żywności, szczególnie 

owoców i warzyw. 


Więcej informacji na stronie: www.magicstones.com

LITOTERAPIA 10 LITOTERAPIA 

11 

SzmaragD kamień 

Wenery i Saturna 

Szmaragd z kolekcji: Michała Hanczela. 

Zdjęcie autora 

ny korundów i beryli. Nazywany jest także zielonym turmalinem. 

Jest twardym kamieniem, w skali Mohsa jego twardość 

waha się od 7,5 do 8. Czy wiecie Państwo co nadaje 

szmaragdom tę piękną, zieloną barwę? To tlenek chromu. 

Od jego ilości zależy natężenie barwy tego kamienia szlachetnego. 

Odcień szmaragdu zaczyna się od barwy jasnozielonej, 

przez trawiastą, aż do ciemnozielonej. Wartość kamienia 

ściśle związana jest z jego barwą. Najbardziej wartościowe 

kamienie to te ciemnozielone, które pochodzą z Kolumbii. 

Kraj ten jest największym producentem szmaragdów 

jubilerskich i przemysłowych. W północnej części Kolumbii 

znajdują się stare sztolnie, czyli wyrobiska skalne stoku 

wiodące w głąb góry, które służyły do rozpoznania złoża. 

Powstały już w czasach Inków, dla których szmaragd był 

świętym kamieniem. 

Odcień zieleni szmaragdów kolumbijskich jest ciepły, 

przejrzysty, intensywny, a kolor równomiernie rozłożony 

– nie ma elementów jaśniejszych czy ciemniejszych. Kolejnym 

co do wielkości producentem szmaragdów jest Brazylia. 

Szmaragdy brazylijskie w porównaniu z kolumbijskimi 

są przeważnie żółtawozielone i mniej czyste. 

Nazwa tego klejnotu pochodzi od perskiego słowa, które 

później pojawiło się w greckim, jako: smaragdos i znaczyło: 

zielony kamień. 

Miłość, powodzenie, łagodność i dobro – oto co przede 

wszystkim symbolizuje szmaragd. Dołożyć do tego trzeba 

nieskorumpowanie i zwycięstwo nad grzechem. W krajach 

arabskich uważa się, że przynosi on spokój ducha, rozwija 

elokwencję i wycisza zmęczony umysł. 

Najpiękniejsze okazy szmaragdów pochodzą z Muzo w 

peruwiańskiej dolinie Tunka. Birma, Indie, Zambia, Tanzania 

i USA też mogą pochwalić się złożami szmaragdów. 

Słynne z piękności są okazy hiszpańskie, choć te nie są 

miejscowe. Hiszpania nie posiada bowiem kopalni szmaragdów. 

Te znajdujące się w Hiszpanii zrabowane zostały 

przez bandy Pizzara ze starych świątyń w Peru, gdzie przechowywane 

były od czasów pradawnych, gdy kultura Inkasów 

kwitła bogato, a najwspanialsze klejnoty zdobiły posągi 

bóstw. W Egipcie już na 1600 lat przed Chrystusem były 

kopalnie tych drogocennych kamieni. Mieściły się koło Koseiru 

nad Morzem Czerwonym. 

Kamień Wenery 

Szmaragd jest kamieniem Wenus – geniusza miłości i 

piękna. To z jednej strony. Z drugiej - to także kamień Saturna 

– zwanego „strażnikiem progu”. Jako jego przedstawiciel, 

porywa ludzi do walki ze słabościami i ułomnością 

natury ludzkiej. Jak pisze Maria Florkowa, zsyła próby i doświadczenia, 

które – jeśli zrozumiane i wykorzystane należycie 

– przynoszą wysoki postęp duchowy i znaczą dalsze 

etapy w wiecznej wędrówce ewolucyjnej. 

„ (…) Kto jednak pojmuje życie jako okres służenia własnym 

namiętnościom i słabostkom, ten nie powinien nosić 

szmaragdów. Utrudnią mu one jego leniwe życie, niepokoić 

będą i zagrażać gnuśności duchowej, pozostaną bowiem 

posłuszne wibracjom Saturna, który budzi i wzywa do nieustannej 

walki z materializmem i snobizmem natury ludzkiej 

(…)” – przestrzega Florkowa. 

Oczy jak nowe 

Kamień miłości i cierpienia, piękna i prób życiowych – 

mawiają o szmaragdzie znawcy. Podkreślają, że działanie 

jego jest wielorakie, bo kamień ten posiada nie tylko zalety 

lecznicze, wpływając na nasze ciało fizyczne, ale też świetnie 

oddziałuje na naszą psychikę. W dodatku obdarza człowieka 

właściwościami, które zasadniczo mają wpływ na 

jego duchowy rozwój. 

Znane jest dobroczynne działanie szmaragdu na oczy. Z 

kart historii dowiadujemy się, że już Neron używał ogromnego 

szmaragdu, którym zasilał swój słaby wzrok. Jubilerzy, 

którzy na skutek wytężającej ich wzrok pracy zarzucają 

na okres kilku miesięcy obróbkę innych klejnotów, oddając 

się w tym czasie szlifowaniu szmaragdów twierdzą, 

że po kilku miesiącach ich oczy na powrót są silne i zdolne 

do dalszej pracy przy innych kamieniach. Wiadomo też, że 

maleńka kruszyna szmaragdu włożona pod powiekę, działa 

uzdrawiająco w przypadku stanów zapalnych oczu. 

Jasność myśli 

Znawcy powiadają, że doświadczyć możemy jeszcze innego, 

zbawiennego wpływu tego klejnotu. Podobno, jeśli 

Szczypta magii 

Panuje przekonanie, jakoby szmaragd – uważany za 

tajemniczy klejnot - miał strzec przed „złym spojrzeniem” 

( mal occhio ) i wszelkimi czarami. Mawiają też, że skutecznie 

odpędza złe duchy i sprowadza spokojny sen. Jeżeli 

właścicielowi szmaragdu zagraża nieszczęście, a tajemnicza 

moc klejnotu nie może przeciwstawić się działaniu 

karmy, szmaragd rozpryskuje się w drobne kawałeczki. 

Może właśnie dlatego jest „kruchy”, bo przecież 

życie człowieka jest szkołą cierpień i doświadczeń, a 

działanie kamieni szlachetnych może złagodzić nam los, 

choć nie może zmieniać praw wyrównania i zadośćuczynienia, 

jakim podlegamy. 

Na brzmienie słowa: szmaragd – niemal każdy wyobraża 

sobie nieskazitelną, głęboką zieleń. Znajduje 

ona odbicie w królewskich koronach, szlacheckich 

klejnotach rodowych, w wytwornej biżuterii. Po dziś 

dzień szmaragdy, podobnie jak rubiny i szafiry, są 

tymi kamieniami szlachetnymi, które chciałaby posiadać 

każda kobieta. I nie ma się co dziwić, bo kiedy tylko 

wzrok czyjś spocznie na szmaragdach, oczu od ich 

piękna oderwać długo nie można. 

Pod względem chemicznym należy szmaragd do rodziwłożymy 

szmaragd do szklanego naczynia z wodą i wystawimy 

na działanie słońca przez kilka godzin, to po wypiciu 

kilku łyków tej wody poczujemy orzeźwienie a szmaragdowa 

woda udzieli nam daru wnikliwego myślenia. Wówczas 

trudne, zawiłe i nie do rozwiązania sprawy staną się dla nas 

jasne i zrozumiałe. 

Szmaragd czyni jasnowidzącym. Jednak ten, kto go 

nosi, musi posiadać wysokie zalety ducha: być skromnym 

i wstrzemięźliwym, opanowanym i pełnym życzliwości dla 

wszelkiego stworzenia. Wówczas, jak czytamy w starych 

księgach – geniusz dobra zdejmie z jego oczu opaskę niewiedzy, 

a duch oczyszczony i uskrzydlony miłością zrozumie 

prawo cierpienia, które jest darem bogów i stopniem 

do wszelkiego istotnego szczęścia. 

Nieocenione działanie 

Warto wiedzieć, że kamień ten zapewnia szeroko pojętą 

regenerację na planie fizycznym i wspiera naszą psychikę. 

Zapewnia też długowieczność, warto go zatem nosić. 

• • • W a r t o w i e d z i e ć • • • 

Na sercu i grasicy 

Zdaniem ezoteryków, szmaragd równoważy ciało eteryczne, 

astralne i emocjonalne, co stabilizuje osobowość i 

zwiększa zdolności parapsychiczne. Usuwa ukryte niepokoje 

i lęki a także wzmacnia meridiany serca i nerek. Dlatego 

powinien być noszony na sercu, grasicy albo przykładany 

bezpośrednio na chore miejsce. Jego energia zostaje 

spotęgowana, gdy umieści się go w piramidzie. Przy brodawkach 

i chorobach nowotworowych skóry zaleca się 

częste opłukiwanie wodą szmaragdową. 

W miłości 

Szmaragd, jako kamień Wenery, jest ponoć szczęśliwym 

klejnotem dla narzeczonych. Jeżeli jednak zostanie 

podarowany jako wyraz głębokiej, gorącej i wiernej 

miłości, a zdarzy się, że owa miłość zostanie zdradzona 

- szmaragd zamiera. Przywołane na sprzymierzeńców, 

znieważone zdradą, duchy przyrody opuszczają go 

i cudowny, zielony kamień przygasa, przyjmując barwę 

umarłych, jesiennych liści. 

Pomaga żyć w zgodzie nie tylko z wszechświatem, ale i ze 

sobą. Wiele osób twierdzi, że szmaragdy odświeżają spojrzenie 

na życie. 

Używając szmaragdów nasze organy wewnętrzne: wątroba, 

trzustka i nerki będą działały bez zakłóceń. 

To jeden z najsilniejszych kamieni wzmacniających serce 

na planie fizycznym, psychicznym, emocjonalnym. Systematycznie 

noszony, reguluje krążenie i obniża ciśnienie. 

Osoby lękliwe, niepewne, przesadnie ostrożne, na skutek 

noszenia szmaragdów zyskują większą pewność siebie 

i lepiej radzą sobie w życiu. 

Z uwagi na swoją przepiękną barwę, szmaragdy łączą z 

naturą, zapewniając opiekę duchów przyrody. Medytacja 

z tymi kamieniami wyrównuje wszystkie nieharmonijne 

emocje, które na co dzień szarpią naszymi emocjami. 


litoterapeuta 

Dobroczynny 

klejnot 

Szmaragd jest rzekomo kamieniem świętego Jana. 

Służy specjalnie tym, którzy imię tego właśnie patrona 

noszą. Ponadto leczy: skurcze, konwulsje, gorączkę, ucisza 

krwotoki i zalecza ropne zapalenia ran ( należy przykładać 

kamień na chore miejsce ). Usuwa wszelkie lęki, 

zwłaszcza ukryte. Jest dobry przy osłabieniu pamięci i 

schorzeniach wątroby. Wszędzie działa dobroczynnie, 

niosąc ukojenie, jak dobra, kojąca dłoń matki, która jest 

posłańcem miłości i współczucia. 

Szerokie działanie 

Od pradawnych czasów – jak pisze Rena Marciniak – 

szmaragd stosowany był w schorzeniach oczu. Uważano, 

że kładzione na powieki nieduże kawałki surowego, 

nie oszlifowanego minerału, poprawiają jakość widzenia, 

stąd wzięła się nazwa okularów: bryle - od beryli, do grupy 

których zaliczany jest ten kamień. Wierzono także, że 

szmaragd ma właściwości bakteriobójcze, dlatego stosowano 

go w stanach zapalnych nie tylko oczu, ale i innych 

narządów, a także przy zatruciach pokarmowych, 

atakach grypy i infekcjach górnych dróg oddechowych, 

głównie przy anginie. W starych księgach można znaleźć 

informacje o tym, jakoby szmaragd skutecznie pomagał 

we wszelkich rodzajach chorób umysłowych. Amerykańscy 

litoterapeuci stosują go w leczeniu paranoi, schizofrenii 

i innych chorób umysłowych i nerwowych. Współcześnie 

stosuje się też ten kamień a także wodę, w której był 

zanurzony, do wzmocnienia sił życiowych i poprawy samopoczucia. 

Eliksir szmaragdowy służy także do przyciągania 

dobrostanu i miłości. Szmaragdowy zaś talizman 

chroni ognisko domowe przed wszelkim złem. Poleca się 

go zamężnym kobietom i matkom.

NAJLEPSI W BRANŻY 

★ ★ ★ 12 NAJLEPSI W BRANŻY 

13 

Kuracje mojego 

życia 

Wywiad Andrzeja Zalewskiego z Liliann Elmborg 

- autorką książki Skuteczne kuracje oczyszczające 

Andrzej Zalewski: 

Jesteś autorką trzech książek o oczyszczaniu organizmu 

i możliwościach zapobiegania pewnym schorzeniom 

przez wzmocnienie układu immunologicznego. 

Co skłoniło cię do ich napisania? 

Liliann Elmborg: 

Napisałam je z kilku powodów, wśród których najważniejszym 

jest nakłonienie moich czytelników do 

autentycznego zadbania o zdrowie. Poza tym nie mogę 

się nadziwić, że ludzie dbający o zewnętrzną czystość, 

zdają się w ogóle nie myśleć o oczyszczeniu organizmu 

od środka. A przecież codziennie jesteśmy narażeni 

na działanie różnych szkodliwych substancji chemicznych, 

zarazków i pasożytów, z którymi nasze organizmy 

nie są w stanie się uporać. 

Liliann Kristinn Elmborg 

W swoim dorobku ma takie książki jak: Do zdrowia bez tabletek, Sekrety kuracji 

oczyszczających, Skuteczne kuracje oczyszczające, opisujące metody oczyszczania, 

które jej samej pozwoliły wyjść z ciężkiej, długotrwałej choroby i odstawić do 

lamusa wózek inwalidzki, do którego przez wiele lat była przykuta. Po latach prób 

i błędów oraz studiowaniu zasad medycyny naturalnej znalazła własną drogę 

do zdrowia: kuracje oczyszczające ze złogów i regenerujące organizm, ale także 

działające wzmacniająco, odmładzająco i dodające energii. Kuracje te są adresowane 

do wszystkich chcących zachować zdrowie i sprawność. 

AZ: A Jakie są twoje doświadczenia? 

LE: Są nimi całe lata walki o zdrowie, o codzienną „normalność”. 

To moje przeżycia, moja choroba spowodowały, 

że zainteresowałam się medycyną naturalną, a ściślej – ziołolecznictwem 

i wpływem prądów na organizm człowieka. 

AZ: Wydaje mi się, że twoja książka jest nie tylko ciekawą 

lekturą, lecz także doskonałym przewodnikiem, 

które każdy zainteresowany tym tematem powinien 

mieć pod ręką. 

LE: Starałam się, by zawierała ona nie tylko bogaty zbiór 

potrzebnych i skutecznych kuracji, lecz także, by była jasna 

w odbiorze i przydatna na co dzień. Tekst powinien być jak 

szyba – przejrzysty. Słowa nie mogą być jak krzaki, przez 

które trzeba się przedzierać, żeby dotrzeć do istoty rzeczy. 

Najistotniejsze jest to, aby ludzie zrozumieli, jak bardzo 

mogą pomóc sobie sami przez oczyszczenie organizmu. 

Z powodu coraz większego wpływu chemii na nasze otoczenie 

- głównie pożywienie - wszystkie nasze wewnętrzne 

filtry są coraz bardziej obciążane, ale my w bardzo wielu 

przypadkach nawet tego nie odczuwamy, dopóki zupełnie 

nie odmówią nam posłuszeństwa. Dopiero, gdy odczuwamy 

dotkliwy ból, robimy analizy i badania, które albo niczego 

nie wykazują, albo wynika z nich, że jest już za późno, by 

cokolwiek zmienić. Dlatego należy zwracać uwagę na różnorodne 

objawy, które mogą wskazywać na obecność niepożądanych 

i dokuczliwych „współlokatorów” lub złogów 

w naszych organach wewnętrznych. Należą do nich: zmęczenie, 

depresja, uporczywe bóle głowy, choroby przewodu 

pokarmowego, przeróżne alergie etc., a nawet zgrzytanie 

zębami przez sen. 

AZ: Czy uważasz, że ludzie mogliby w ogóle obejść 

się bez lekarstw? 

LE: Absolutnie nie. Nie neguję ogromnej roli i zasług medycyny. 

Szkoda tylko, że medycyna konwencjonalna w wielu 

przypadkach bezkrytycznie odrzuca starą mądrość ludową 

i doświadczenia przekazywane z pokolenia na pokolenie. 

Najgorsze jest to, że w przypadku wielu chorób nie szuka 

się i nie leczy ich przyczyn, lecz jedynie łagodzi objawy. 

AZ: Nieco podobnie było w przypadku twojej choroby. 

Wielokrotnie zaleczanej, ale nigdy nie wyleczonej. 

Odbiło się to mocno na twoim życiu osobistym. Ukończyłaś 

w Polsce Akademię Muzyczną, kariera pianistki 

koncertowej stała przed tobą otworem i wtedy zaczęły 

się problemy. Ostre objawy astmy, alergii i reumaty- 

zmu. Przez długi czas byłaś przykuta do wózka inwalidzkiego 

właściwie bez nadziei na jakąkolwiek poprawę. 

Ale nie poddałaś się i znalazłaś własną ścieżkę do 

zdrowia. Naprawdę skuteczną. 

LE: Moje życie przez wiele lat było prawdziwym piekłem. 

Ale czasem cierpienia motywują. Przeszłam wiele nieudanych 

prób leczenia, korzystając zarówno z zabiegów medycyny 

konwencjonalnej jak i alternatywnej. Wtedy zaczęłam 

szukać ratunku w studiowaniu starych przepisów ziołoleczniczych 

i wszystkie je sprawdzałam na sobie. Po latach 

prób i błędów znalazłam wreszcie skuteczny program 

oczyszczania organizmu. Moją własną – jak mówisz - „ścieżkę 

do zdrowia”. 

Myślę jednak, że i zioła nie do końca by mi pomogły, 

gdybym nie zaczęła jednocześnie stosować specjalnego 

aparatu, który emitując prądy elektryczne napełnia organizm 

energią. 

AZ: Co obecnie jest dla ciebie największą motywacją? 

LE: Wykradanie naturze tajemnic. Moją życiową pasją 

jest szukanie naturalnych kuracji wspomagających układ 

odpornościowy. 

AZ: Ale to „wykradanie tajemnic” dotyczy także zabiegów 

upiększających. W twojej książce obok kuracji 

oczyszczających znalazły się także przepisy kosmetyczne: 

kąpiele, okłady, masaże itd. 

LE: Myślę, że każdy chce wyglądać dobrze i młodo. 

Atrakcyjny wygląd poprawia nastrój, dodaje chęci do życia. 

Wiesz, istnieje tu sprzężenie zwrotne: kuracje oczyszczające 

pomagają „od środka” zachować zdrowie, młodzieńczą 

energię i szczupłą sylwetkę, ale trzeba czasu, aby rezultaty 

były widoczne. Zabiegi kosmetyczne poprawiają natomiast 

wygląd zewnętrzny. Ich efekty są szybciej widoczne, 

choć krótkotrwałe. To zjawisko synergii: jeśli chcemy dobrze 

wyglądać i zachować dobry wygląd możliwie najdłużej, 

to konieczne jest połączenie kuracji. 

AZ: Czy podobne zjawisko synergii zachodzi przy 

łączeniu kuracji ziołowych z użyciem wspomnianego 

przez ciebie aparatu elektrycznego? 

LE: Trochę tak. Ten aparat nazywa się Medikzap. Same 

kuracje ziołowe są skuteczne, ale aparat ten wzmacnia ich 

działanie, mobilizując system immunologiczny i przywracając 

naturalną równowagę energetyczną organizmu. 

Już Edgar Cayce (1877–1945), największy wizjoner amery- 

kański, mówił o wpływie elektryczności na organizm człowieka. 

Według niego „u podstaw życia leży najprostsza 

forma wibracji elektrycznej”. To ona decyduje o prawidłowym 

funkcjonowaniu całego naszego organizmu. Niewielu 

z nas zdaje sobie sprawę, że zbyt mała ilość energii elektrycznej 

w naszych organizmach może doprowadzić do zachwiania 

równowagi pracy poszczególnych narządów i ich 

wzajemnego współdziałania. Dlatego dobrze jest czasem 

użyć takiego aparatu, który może podładować nasze wewnętrzne 

baterie. 

AZ: Na rynku jest wiele urządzeń popularnie zwanych 

zapperami, które podobno zwalczają pasożyty i 

grzyby. 

LE: Tak, ale ja mówię o bardzo konkretnym aparacie Medikzap. 

Oprócz wspomnianych już funkcji wzmacniających, 

urządzenie to skutecznie sobie radzi w zwalczaniu pasożytów, 

co zostało potwierdzone badaniami przeprowadzonymi 

w laboratorium mikrobiologii. Jest to jedyny znany mi 

aparat na rynku, który przeszedł takie próby. 

AZ: Czy to znaczy, że skuteczność takich aparatów 

może być różna? 

LE: Oczywiście. Dwa aparaty emitujące prąd jednokierunkowy 

pulsujący - Medikzap i zapper o tradycyjnej konstrukcji 

zbudowany według schematu z książki „Kuracja 

życia” Huldy Clark - poddano badaniom na skuteczność 

w zwalczaniu drożdżaka Candida albicans. Grzyb pod 

wpływem działania aparatu Medikzap został zabity skutecznie, 

natomiast komórki Candida, na które oddziaływano 

drugim z badanych aparatów, odrosły po 30 dniach. 

Podobne wyniki uzyskano w badaniach nad skutecznością 

obu wymienionych aparatów w zwalczaniu gronkowca 

złocistego. Również w tym przypadku Medikzap bezpowrotnie 

zniszczył bakterie. 

AZ: Czy zapper może także szkodzić pożytecznym 

bakteriom? 

LE: Niestety, niektóre mogą. Dla celów porównawczych 

przeprowadzono badania nad wpływem aparatów Medikzap 

i zappera o tradycyjnej konstrukcji na pożyteczną florę 

bakteryjną w jamie ustnej człowieka. Badania laboratoryjne 

nie wykazały zmian w ich ilości u osoby poddanej oddziaływaniu 

aparatu Medikzap. Natomiast zapper o tradycyjnej 

konstrukcji wpłynął na zmniejszenie ilości pożytecznych 

bakterii. Jeśli po użyciu zappera zaczynają puchnąć 

i krwawić dziąsła, powinno to być sygnałem ostrzegawczym. 

Takie objawy nie są normalne i na pewno nie należą 

do procesu oczyszczania organizmu. 

Szkód powstałych z tego powodu nie da się łatwo ani 

szybko naprawić. Tylko naiwni wierzą, że wystarczy połknąć 

tabletkę lub zjeść trochę jogurtu, aby przywrócić normalny 

stan równowagi. Widzisz więc, że niektóre zappery 

mogą szkodzić. 

AZ: Czy masz jakieś przesłanie dla Czytelników? 

LE: Chciałabym, by moja praca inspirowała do dalszych 

poszukiwań. Najważniejsze jest bowiem, by wsłuchać się 

w swój organizm, pozwolić intuicji dojść do głosu. Zaufać 

samemu sobie i naturze. 

Zapraszam do obejrzenia na You-Tube NTV wywiadu 

pt. „Oczyszczające kuracje – Liliann Elmborg”. 

Więcej informacji na stronie: www.medi-flowery.com 

lub pod nr tel.: 506 807 654.

Z NOTATNIKA DIETETYKA 14 15 

Z NOTATNIKA DIETETYKA 

Z notatnika 

dietetyka 

To warto zawsze mieć pod rękĄ 

Rzeżucha 

Serotonina - hormon 

szczęścia 

Wytwarzana w ośrodkowym układzie nerwowym 

serotonina odgrywa bardzo ważną 

rolę w organizmie człowieka. Nie tylko 

reguluje poziom ciśnienia tętniczego krwi, 

wpływa na libido, ale także poprawia samopoczucie. 

Serotonina, zwana hormonem szczęścia to 

neuroprzekaźnik powstający z aminokwasu 

zwanego tryptofanem. Jest substancją egzogenną, 

co oznacza, że komórki organizmu nie 

mogą jej syntezować, dlatego należy ją dostarczać 

organizmowi wraz z pokarmem. Do produktów 

bogatych w tryptofan należą głównie: 

banany, mięso indyka, kurczaka, jaja, nasiona 

fasoli oraz sery. Aby poprawić swój nastrój 

i zwiększyć poziom serotoniny należy nie 

tylko spożywać produkty bogate w tryptofan, 

ale także te, które ułatwią procesy wchłaniania, 

syntezy oraz transportu tego neuroprzekaźnika. 

Należą do nich węglowodany złożone, które 

znajdziemy między innymi w : otrębach, kaszach, 

ciemnym pieczywie, płatkach i nasionach. 

Proces wchłaniania ułatwią też kwasy 

tłuszczowe omega -3, wystepujące w: rybach 

morskich, jajach (najlepiej ekologicznych) i 

rozmaitych nasionach. Pamiętajmy, że na poziom 

serotoniny wpływ ma również aktywność 

fizyczna. Każdego dnia poświęćmy chociaż 20 

minut na uprawianie sportu i przebywanie na 

świeżym powietrzu. Dobrze wpływać będzie 

na nas słoneczna pogoda, ponieważ wówczas 

nasz organizm produkuje więcej serotoniny a 

także beta - endorfiny, które nie tylko poprawiają 

nastrój, ale działają też przeciwbólowo. 

Kwas foliowy na dobry 

nastrój 

Znany jest głównie z tego, że odgrywa dużą 

rolę w zapobieganiu wad cewy nerwowej. Ma 

też niebagatelny wpływ na nasz nastrój. Wiele 

badań wykazuje związek między niedoborem 

kwasu foliowego a depresją. 

To jedna z bardziej znanych witamin z grupy 

B, na której niedobór cierpi duża części naszej 

populacji. Suplementację zaleca się kobietom 

w ciąży oraz tym, które ją planują. Zwiększenie 

spożycia produktów bogatych w kwas foliowy 

rekomenduje się także osobom borykającym 

się z wahaniami nastroju. Obfitujące w 

ten składnik: kiełki pszenicy, wątróbka, żółtko 

jaja, ziarna soi, czy ciemnozielone warzywa 

takie jak: brokuł, szpinak, szparagi i sałata 

- powinny stanowić ważny element posiłków 

głównie u osób, które narzekają na uczucie ciągłego 

zmęczenia, senność oraz brak energii i 

dobrego nastroju. Uzupełniając w organizmie 

poziom kwasu foliowego nie zapomnijmy również 

o witaminie B12, która działa synergiczne, 

zwiększając wchłanianie. 

SAŁATKA NA DOBRY HUMOR 

- 4 duże różyczki brokuła 

- 1 jajko 

- kilka liści świeżego szpinaku 

- 3 pomidorki koktajlowe 

- łyżka posiekanego koperku 

- 3 łyżki jogurtu naturalnego 

- ząbek czosnku 

KIEŁKI - źRÓDŁO 

ZDROWIA 

Doceniane już w starożytnych Chinach jako żywność 

o wyjątkowo wysokiej wartości odżywczej, 

popularność w Europie zyskały kiełki dość niedawno. 

Obecnie są jednym z ważniejszych elementów 

kuchni wegetariańskiej. 

W nasionach gromadzone są wszystkie cenne 

substancje. Jednak nasz organizm, bez odpowiedniej 

obróbki nie jest w stanie wykorzystać 

ich w pełni. Dopiero, gdy zapewnimy nasionom 

odpowiednie warunki, czyli np. doprowadzimy 

do skiełkowania, możemy uzyskać produkt, 

będący bombą składników odżywczych. 

W kiełkujących nasionach dochodzi do aktywacji 

wielu enzymów, które przyczyniają się do 

powstawania dużej ilości cennych dla naszego 

organizmu witamin. Dodatkowo substancje 

zapasowe, takie jak: białka, tłuszcze i węglowodany, 

dzięki enzymom rozkładane są do związków 

prostszych, łatwiej przyswajalnych przez 

organizm. Warto również wspomnieć, iż cenne 

związki zawarte w kiełkach ułatwiają trawienie 

i wchłanianie pokarmów spożywanych 

wraz z nimi. Dlatego zaleca się włączenie kiełków 

na stałe do diety, po to, by wzmacniać odporność 

i przeciwdziałać wielu schorzeniom 

z nowotworami włącznie. Wśród najpopularniejszych 

znajdują się: kiełki soczewicy, bogate 

w kwas foliowy, kiełki lucerny będące cennym 

źródłem żelaza oraz aminokwasów i kiełki 

brokułów, które mają zdolność likwidowania 

wolnych rodników, a więc są zalecane w prewencji 

chorób nowotworowych oraz szybkiego 

starzenia się organizmu. 

Tekst: Sylwia Durzyńska - dietetyk 

Wiosenne 

energetyczne koktajle 

Koktajle stanowią doskonałą propozycję pełnowartościowego 

posiłku. Razem z wiosną rozpoczyna 

się najlepszy czas na ich przygotowywanie. 

Dodają energii na cały dzień, są lekkie i niskokaloryczne. 

Wiosna to odpowiedni czas na przygotowanie się 

do letniej formy i pobudzenie organizmu po zimowej 

przerwie. Kiedy czujemy się przemęczeni i ociężali, 

warto zaserwować sobie naturalną kurację pobudzającą. 

Bardzo dobrym sposobem na szybki, 

odżywczy i energetyczny posiłek są koktajle owocowo 

– warzywne, często określane mianem „bomby 

witaminowej”. Posiadają one właściwości stymulujące 

i oczyszczające, wzmacniają odporność a 

także poprawiają urodę. 

Takim wiosennym koktajlem możemy zastąpić posiłek, 

a to dlatego, że jest on skarbnicą składników 

odżywczych, mineralnych, witamin oraz polifenoli. 

Koktajle, tym różnią się od świeżo wyciskanych soków, 

że dzięki zmiksowaniu owoców i warzyw, nie 

są pozbawione zawartego w nich błonnika, który 

dodatkowo wykazuje właściwości detoksykujące 

i oczyszczające organizm. Doskonale wspomagają 

osłabiony organizm po zimie dużą dawką 

witaminy C, beta – karotenu, żelaza, potasu, magnezu, 

czy polifenoli. Dodatkowo „przemycane” 

w koktajlach: nasiona chia, siemię lniane, orzechy 

czy pestki, pozytywnie wpływają na nastrój, 

dzięki zawartości kwasów tłuszczowych z rodziny 

omega – 3. Koktajle sycą na dłuższy czas, dostarczając 

przy tym niewielu kalorii. 

Przepis na wiosenny, pobudzający 

koktajl. 

Składniki: seler naciowy 3 gałązki, garść świeżych 

liści mięty, gruszka, łyżka nasion chia, łyżka orzechów 

laskowych, łyżka jagód goji, woda mineralna 

250 ml 

Wykonanie: Wszystkie składniki zmiksować w 

blenderze na gładką masę. Podawać udekorowane 

jagodami goji. 

Posiada wiele właściwości odżywczych i leczniczych. 

Jest bogatym źródłem witamin oraz składników mineralnych, 

np. witamin: C, A, K, PP, witamin z grupy B, 

a także żelaza, magnezu, wapnia, chromu, jodu oraz 

siarki. Rzeżucha posiada właściwości oczyszczające i 

wzmacniające organizm. Dodatkowo jest skutecznym 

środkiem zwalczającym pasożyty żyjące w przewodzie 

pokarmowym. Dzięki zawartości siarki wzmacnia włosy, 

skórę oraz paznokcie 

SZCZYPIOREK 

Swój charakterystyczny smak zawdzięcza obecności 

związków siarki, które posiadają właściwości lecznicze. 

Szczypiorek usprawnia działanie układu pokarmowego, 

pobudza trawienie oraz funkcjonowanie jelit, a także 

oczyszcza organizm z toksyn. Zawiera bogactwo kwasu 

foliowego, witaminy: A, B1, B2, C, K, potas, magnez, 

wapń, cynk, bor, luteinę i kwas krzemowy. Jest idealnym 

dodatkiem do sałatek, potraw z jajek oraz past 

kanapkowych. 

Natka 

Piertuszki 

Jest bogatym źródłem wielu witamin i składników 

mineralnych: beta – karotenu, witaminy C, K, PP, kwasu 

foliowego, magnezu, potasu, wapnia, żelaza oraz polifenoli, 

np. chlorofilu. Natka pietruszki posiada właściwości 

oczyszczające, odkwaszające oraz wzmacniające. 

Dodatkowo reguluje procesy trawienne, ma dobroczynny 

wpływ na wzrok, poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci 

oraz zapobiega anemii, dzięki zawartości żelaza i 

witaminy C. 

Tekst: Sylwia Durzyńska - dietetyk

MIĘDZY WSCHODEM A ZACHODEM 16 PORADY SPECJALISTY 

17 

KATARZYNA TYCZYŃSKA 

terapeuta tradycyjnej medycyny chińskiej 

Jest uczennicą prof. dr Ifan Yang. Ukończyła trzyletnią szkołę ziołolecznictwa TMC, siedmioczęściowy kurs 

dietetyki profilaktycznej i leczniczej według zasad TCM oraz wiele innych szkoleń na poziomie Master. Studiuje 

starożytną akupunkturę opartą na technice jednej igły. W prowadzonej praktyce wykorzystuje również chiński 

masaż terapeutyczny dla najmłodszych – tuinę pediatryczną. Prowadzi warsztaty dla kobiet, zdrowie których 

jest jej szczególnym zainteresowaniem. Jest także gorącą orędowniczką szerzenia wiedzy na temat chińskiej 

profilaktyki zdrowia Yang Sheng. Jest zdania, że życie daje szansę nieustającej nauki, a co za tym idzie stwarza 

przestrzeń na jej pogłębianie. Wykorzystując tę możliwość, postawiła również na rozwój osobisty. 

www.biodietcare.pl 

AKADEMIA DIAGNOSTY 

mgr inż. 

Justyna Chmielewska 

dietetyk 

Z wykształcenia jestem dyplomowanym dietetykiem, absolwentką Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na Wydziale 

Żywienia Człowieka, oraz Szkoły Dietoterapii wg TMCH. Odbyłam szereg rocznych szkoleń z psychologii i ziołolecznictwa. Od 15 

lat prowadzę gabinet dietetyczny. Od 5 lat jestem szkoleniowcem w zakresie naturalnych metod terapeutycznych oraz obsługi 

biomagnetycznych urządzeń pomiarowych. W swojej pracy poszukuję nowatorskich metod diagnostyczno-terapeutycznych, 

pozwalających w krótkim czasie ustalić przyczyny zaburzeń komórkowych oraz przyczyny rozwoju chorób. Wykorzystuję 

wiedzę zarówno z medycyny konwencjonalnej, jak również tradycyjnej medycyny chińskiej, rosyjskiej czy mitochondrialnej. 

Holistyczne podejście do człowieka wydaje mi się być najrozsądniejszą i najskuteczniejszą formą działań profilaktycznoterapeutycznych, 

których efekt uzyskują współpracujący ze mną klienci i terapeuci. Zapraszam wszystkich zainteresowanych do 

internetowej Akademii Diagnosty www.akademiadiagnosty.pl, przy pomocy której, każdy specjalista w dziedzinie zdrowia, 

może podnosić swoje kwalifikacje i poszerzać umiejętności diagnostyczne. 

Tradycyjna Medycyna Chińska 

vs medycyna zachodnia 

TAJEMNICZA ŻÓŁĆ 

Jakie główne skojarzenie przychodzi Ci na myśl, kiedy 

zaczynasz rozważać, czym jest medycyna zachodnia? 

Większość z nas pomyśli, że jest to dziedzina nauki 

skupiona na walce z chorobami. I tak właśnie się dzieje 

– zachodnia medycyna boryka się z chorobami, zaś 

tradycyjna medycyna chińska (tmc) skupia się na osiąganiu 

zdrowia, dobrego samopoczucia oraz harmonii 

w życiu. 

Na tym właściwie moje rozważania mogłyby się zakończyć, 

ponieważ istotnie jest to podstawowa i zasadnicza 

różnica. Wejdźmy jednak w temat głębiej, by złożoności 

te wytłumaczyć nieco bardziej precyzyjnie. 

TCM opiera się głównie na koncepcji Qi (Czi), które można 

rozumieć jako energię życiową oraz na teorii Yin (jin) i 

Yang (jang), czyli zależności wszystkich przeciwstawnych 

sił, działających we wszechświecie, tworzących nasze życie. 

Harmonia tych trzech elementów tworzy zdrowie i dobre 

samopoczucie, a dysharmonia prowadzi do choroby. Tmc 

widzi wszystko, jako złożoność wzajemnie przenikających 

się elementów, składających się na powtarzalną sezonowo 

całość. 

Medycyna zachodnia skupia się na jednostkach chorobowych, 

które wydawać się mogą zupełnie niezwiązane z 

człowiekiem. Leczy się bowiem raka, a nie człowieka, który 

na niego zachorował. Mimo tego, że medycyna zachodnia 

wydaje się być bardziej dokładna i precyzyjna - ponieważ 

potrafi rozłożyć komórkę na czynniki pierwsze - to jednak 

dla każdego, kto leczył się u terapeuty tradycyjnej medycyny 

chińskiej jest jasne, że pod dziwnie brzmiącymi, nieco 

archaicznymi nazwami, których używa (śluz, wilgoć, puste 

gorąco, wzbijanie się ognia wątroby) kryją się bardzo precyzyjne 

określenia zaburzeń całego organizmu człowieka, 

nie tylko jednego narządu czy tkanki. 

Zindywidualizowane, holistyczne 

podejście 

Przyjrzyjmy się kaszlowi – przykład może banalny - ale 

istotny, ponieważ w moim odczuciu medycyna zachodnia 

nie ma skutecznych sposobów leczenia go, szczególnie 

w przewlekłych przypadkach. 

Mimo tego, że osłuchanie pacjenta i zrobienie zdjęć 

rentgenowskich może dać rozpoznanie np. zapalenia płuc 

i wskazanie, by włączyć antybiotykoterapię, to w przypadku, 

kiedy w płucach czy oskrzelach nie ma zmian, do dyspozycji 

pozostają właściwie tylko syropy o całkiem podobnym 

spektrum działania. Kaszel to kaszel - suchy bądź mokry 

– tyle w temacie. 

Praktyk medycyny chińskiej weźmie pod uwagę wiele 

innych czynników, które bardziej precyzyjnie pozwalają 

określić ogólną sytuację zdrowotną pacjenta. Na dominującą 

przyczynę (jedną z kilku podstawowych i większą 

ilość bardziej skomplikowanych) naprowadzą go szczegółowe 

pytania, wygląd pacjenta, jego zapach, stan języka 

czy charakter pulsu. Ważne jest wszystko to, co pomijają 

lekarze zachodni: jaki jest odgłos kaszlu, kiedy się nasila, 

w jakich okolicznościach, o której godzinie, jaki kolor 

ma wydzielina. Wszystkie objawy towarzyszące, jak: jakość 

snu, czas i jakość wypróżnień, dominujące emocje, a nawet 

wykonywany zawód też nie są bez znaczenia. Uzyskane informacje 

dają bowiem całościowy pogląd na CZŁOWIEKA 

i pozwalają dobrać zindywidualizowane, precyzyjne, naturalne 

leczenie, które zwykle okazuje się bardziej skuteczne, 

bo dostosowane do konkretnego przypadku. 

Współczesna nauka nadal jest daleka od zrozumienia 

prawdziwej złożoności elementów natury ludzkiej oraz 

prawideł rządzących wszechświatem. Nawet, jeśli pewnego 

dnia uda jej się skatalogować wszystkie molekularne 

składniki ziół, nadal możliwe jest, że rzeczywiste mechanizmy 

medycyny wschodu pozostaną nieuchwytne. Istnieją, 

bowiem zasady dotyczące obiegu energii w ciele, wibracji, 

które określają, jakie substancje czy składniki pożywienia 

mogą współwystępować ze sobą, w jakich proporcjach i w 

jakim stężeniu, by osiągały założony efekt. Nie wystarczy 

wyekstrahować substancje czynne i poddać je skrupulatnej 

analizie laboratoryjnej, by zrozumieć złożoność tradycyjnej 

medycyny chińskiej. To robią w tej chwili naukowcy, 

próbujący udowodnić skuteczność tego, co przez tysiąclecia 

zostało udowodnione w praktycznym zastosowaniu, na 

przestrzeni życia setek pokoleń. 

Tmc nie da się po prostu zrozumieć, wykorzystując tylko 

szkiełko i oko. Każdy jednak, kto choć trochę czasu poświęcił 

na studiowanie podstawowych zagadnień tej prastarej 

nauki o życiu, zgodzi się zapewne z tym, że tmc opiera 

się na bardzo logicznych, niedających się podważyć założeniach. 

Żółta skóra według medycyny zachodniej oznacza 

stan chorobowy w organizmie nazywany żółtaczką. Informuje, 

że zostały zaburzone jakieś procesy komórkowe. 

Czy jest to rzeczywiście choroba, czy bardziej wskazówka, 

że w narządach rozwija się jakaś patologia, która 

prowadzi do zaburzonej gospodarki żółcią? A czym 

jest właściwie ta tajemnicza żółć? 

ŻÓŁĆ (łac. bilis lub fel) to płynna wydzielina produkowana 

przez wątrobę, zaliczana do soków trawiennych. Wytwarzana 

jest nieustannie przez komórki wątrobowe zwane 

hepatocytami, następnie transportowana do pęcherzyka 

żółciowego, a stamtąd do dwunastnicy, w której wspomaga 

procesy trawienne. Żółć odpowiada m.in. za rozkład 

tłuszczów, zapewnia optymalne pH jelitowych enzymów 

trzustkowych i wpływa na uwalnianie z pożywienia witamin 

i ich transport. Pomaga też eliminować wiele toksycznych 

substancji z krwi. Transport żółci z wątroby do pęcherzyka 

żółciowego odbywa się przy pomocy kanalików 

żółciowych. Skład substancji zebranej z przewodu wątrobowego 

oraz pęcherzyka żółciowego wykazuje znaczne 

różnice. Żółć wątrobowa jest płynem jasnożółtym o konsystencji 

wodnistej, a pęcherzykowa ma gęstą konsystencję 

koloru ciemnożółtego z lekkim odcieniem zieleni. Odczyn 

żółci jest zasadowy. Ta pochodząca z pęcherzyka ma 

więcej śluzu. Tam też jest odwadniana. Dlatego mówi się o 

zagęszczeniu żółci wątrobowej w pęcherzyku żółciowym. 

Kiedy spożywamy produkty bogate w białka i tłuszcze uruchomiony 

zostaje szereg złożonych mechanizmów uwal- 

niających żółć z pęcherzyka. W tym procesie udział bierze 

cholecystokinina, zwana dawniej pankreozyminą. Związek 

ten, należący do rodziny hormonów, powoduje skurcz pęcherzyka 

żółciowego, hamuje perystaltykę żołądka i pobudza 

ruchy robaczkowe jelit. 

SKŁAD ŻÓŁCI 

Zawarte są w niej składniki nieorganiczne i organiczne. 

Do tych pierwszych należą: żelazo, chlorek sodowy i potasowy, 

dwuwęglan sodowy, kwaśny fosforan wapniowy i 

magnezowy. W skład tych drugich wchodzą: sole kwasów 

żółciowych, barwniki, cholesterol, lecytyna, produkty rozkładu 

porfiryn, śluz, leki oraz toksyny. Kwasy żółciowe, nadają 

żółci swoisty, gorzki smak. Są syntetyzowane w hepatocytach. 

Powstają z cholesterolu. Biorą udział w jego rozpuszczaniu, 

uczestniczą w procesie trawienia i wchłaniania 

tłuszczów pokarmowych i pomagają we wchłanianiu 

i w transporcie witamin K, A, E oraz D. Zwiększają też powierzchnię 

działania lipazy trzustkowej. Działają żółciotwórczo 

i żółciopędnie. Barwnikem żółci jest głównie bilirubina. 

Powstaje z obumarłych erytrocytów po odłączeniu 

globiny i żelaza. Po przedostaniu się z żółcią do jelit, 

pod wpływem bakterii, zostaje zamieniona na barwnik o 

nazwie urobilinogen. Część urobilinogenu wydalana jest z 

kałem, nadając mu ciemny kolor, a część z moczem, który 

staje się żółty. Cholesterol to kolejny składnik żółci. Tworzy 

się głównie w wątrobie. W wyniku jego przemian powstają 

wspomniane kwasy żółciowe. Lecytyna jest substancją 

również powstającą w wątrobie. Bierze czynny udział 

w procesach rozpuszczania cholesterolu w żółci, przeciwdziałając 

tym samym tworzeniu kamieni cholesterolowych. 

CO STYMULUJE WYTWARZANIE ŻÓŁCI? 

Rola żółci polega także na neutralizowaniu kwasu solnego, 

przechodzącego z żołądka do dwunastnicy. Wraz 

z żółcią wątroba wydala zbędne lub szkodliwe dla ustroju 

związki oraz niektóre niepotrzebne produkty przemiany 

materii, np. metale ciężkie. Wzmożone wydzielanie żółci 

następuje po wprowadzeniu do przewodu pokarmowego 

produktów białkowych takich jak albuminy czy polipeptydy. 

Węglowodany nie wykazują żadnego działania pobudzającego, 

natomiast spożycie glukozy hamuje wytwarzanie 

żółci. Wyciągi z mięsa lub tłuszcze znacznie nasilają jej 

wydzielanie 

Innym czynnikiem pobudzającym wydzielanie żółci jest 

hepatokrynina - swoisty hormon przewodu pokarmowego, 

wydzielany przez błonę śluzową jelita cienkiego. W regulacji 

wytwarzania żółci bierze także udział układ nerwowy 

wegetatywny, wykorzystując do tego nerw błędny. 

Produkcja żółci w znacznym stopniu zależy również 

od ukrwienia wątroby. Wydzielanie z wątroby uwarunkowane 

jest między innymi ciśnieniem hydrostatycznym panującym 

w przewodach żółciowych. Przy wzroście ciśnienia 

do 300 mm słupa rtęci zostaje zablokowane. Zwiększenie 

ciśnienia wywołuje przechodzenie barwników żółciowych 

z komórek wątrobowych do limfy i krwi, powodując 

żółtaczkę mechaniczną. Pęcherzyk żółciowy nigdy nie jest 

wyczyszczony z żółci w całości. 

Więcej na www.holistycznieozdrowiu.pl 

OPINIA 

CIEKAWOSTKA 

CIEKAWOSTKA 

ZAPAMIĘTAJ! 

Czy wiesz, że ... 

ZAPAMIĘTAJ! 

Czy medycyna chińska jest lepsza od zachodniej? 

Nie. Jest po prostu inna. Potrzebujemy ich obu, ale w 

zintegrowanej formie, działającej dla szeroko pojętego 

zdrowia pacjenta. Zachodnia medycyna akademicka 

wymaga uzupełnienia chociażby o wiedzę z zakresu 

odpowiedniej profilaktyki chorób oraz ich przyczyn 

Tradycyjna medycyna chińska jest dziedziną wiedzy 

nauczaną na Uniwersytetach w Chinach, gdzie 

istnieją również szpitale leczące wyłącznie technikami 

wykorzystywanymi przez tmc (ziołolecznictwo, 

akupunktura, masaże tuina, moksa, bańki) oraz placówki 

integrujące medycynę zachodnią i wschodnią. 

Techniki diagnostyczne tradycyjnej medycyny chińskiej 

można porównać do umiejętności uważnego 

ogrodnika, który potrafi rozpoznać dojrzałość i to jak 

wygląda arbuz w środku, dotykając go, oglądając, wąchając 

i oklepując. W starożytnych Chinach chirurgia - 

czyli zaglądanie do wnętrza - była zakazana. 

Wyzwalanie cholecystokininy powodującej skurcz 

pęcherzyka i wydzielanie żółci wzrasta zawsze po 

spożyciu tłuszczu, żółtka jaj i śmietany. Wydalanie żółci 

po zjedzeniu mięsa lub chleba rozpoczyna się po 

upływie 30-40 minut, natomiast po wypiciu mleka 

proces ten rozpoczyna się już po 8 minutach. 

Tauryna i glicyna – są to dwa aminokwasy endogenne, 

które łączą się z kwasami żółciowymi. To właśnie 

dzięki nim w organizmie tworzy się żółć. 

Zawiera ona znaczne ilości sodu i potasu, dlatego 

uznaje się, że kwasy występują w postaci soli i właśnie 

stąd bierze się nazwa: sole kwasów żółciowych. 

Zbyt duża ilość lecytyny, która bierze udział w produkcji 

żółci nie tylko nie zwiększa, ale nawet zmniejsza 

rozpuszczalność cholesterolu w żółci. Dlatego suplementacja 

lecytyny jest bezpieczna tylko w ograniczonym 

zakresie, maksymalnie 1200 mg/dzień. Większa 

dawka będzie zaburzała wytwarzanie żółci.

DIETOTERAPIA REKLAMA 19 

Rzucenie 

papierosów a 

wzrost masy 

ciała 

Brokuły a rak 

jelita grubego 

Spośród wszystkich nowotworów, rak jelita grubego 

zajmuje trzecie miejsce w statystykach chorób nowotworowych 

u mężczyzn. U kobiet plasuje się on na drugim 

miejscu. W skali światowej powoduje 8% wszystkich 

zgonów. 

Sulforafan to związek chemiczny naturalnie występujący 

w brokułach, charakteryzujący się silnymi właściwościami 

przeciwnowotworowymi. Niestety, nie zawierają 

go warzywa z upraw przemysłowych. 

Ale nie tylko brokuł posiada znaczne ilości tego 

cennego związku. Mają go brokułowe kiełki, w których 

zawartość sulforafanu jest stukrotnie większa niż w dojrzałym 

warzywie. Brokuły zapobiegają powstawaniu 

stanów zapalnych, które są jedną z przyczyn nowotworzenia 

komórek. 

Istnieją badania dokumentujące fakt, że dodanie zmodyfikowanych 

bakterii E Coli z ekstraktem z brokuła do 

mysich i ludzkich komórek zarażonych nowotworem 

jelita grubego spowodowało wstrzymanie wzrostu u 

około 95% z nich. Jest szansa, że dalsze badania nad tą 

mieszanką doprowadzą do wynalezienia terapii skutecznej 

w walce z tym nowotworem. 

18 

Długość snu a 

nadwaga u dzieci 

Zbyt krótka ilość snu jest jednym z czynników 

odpowiedzialnych za występowanie u dzieci otyłości. 

A trzeba nam wiedzieć, że nadwaga może prawadzić 

do przewlekłych chorób. Z tego powodu zapobieganie 

otyłości, zwłaszcza we wczesnych latach życia dziecka, 

powinno być dla rodziców jednym z priorytetów. 

Zbyt krótki sen, nawet jeśli dziecko odżywia się 

prawidłowo i jest aktywne fizycznie, może przyczyniać 

się do wzrostu masy jego ciała. Bezpośredni wpływ na 

otyłość ma poziom hormonów, zwłaszcza Ilość greliny, 

zwanej potocznie hormonem głodu, której poziom 

wzrasta, kiedy mało śpimy. Dzieci zaczynają odczuwać 

głód, mimo odpowiedniej ilości dostarczonych kalorii. 

Przeciwnie do greliny działa leptyna, za sprawą której 

czujemy się syci. Jeśli krótko śpimy, leptyny jest za 

mało, dlatego dzieci częściej są głodne i trudno jest je 

nasycić. Zwracajmy więc uwagę na odpowiednią ilość 

snu - zapewni nam to równowagę hormonów głodu i 

sytości, co w znacznym stopniu zredukuje możliwość 

wystąpienia otyłości u dzieci. 

REKLAMA 

Kiedy przestajemy palić papierosy, zwiększa się masa 

naszego ciała. Badania wykazują, że w ciągu roku od 

pozbycia się nałogu przybywa nam od 4 do 5 kg. Otyłość 

dotyka 1/4 byłych palaczy, w przeważającej części kobiet. 

Jedną z przyczyn jest odstawienie nikotyny, która hamuje 

uczucie głodu oraz lekko przyśpiesza metabolizm. 

Z chwilą rzucenia palenia zwiększa się także apetyt, 

pojawia się lęk. Brak nikotyny powoduje bowiem, że 

zmniejsza się wydzielanie serotoniny (hormonu szczęścia). 

Nieświadomie zaczynamy się objadać, a to dlatego, że 

kiedy jesteśmy syci, poziom serotoniny wzrasta. 

Papierosy wywołują uczucie ukojenia lub pobudzenia 

w zależności od stanu emocjonalnego palacza. Po ich 

odstawieniu, substytutem stanów, do których palacz 

przywykł stają się: kolejna kanapka, cukierek czy frytki. 

Niekontrolowane podjadanie wiąże się również z wyuczonym 

nawykiem trzymania papierosa, którego brak 

zastępujemy właśnie sięganiem po przekąski. 

Dodatkowo spożywanie posiłków w stanach napięcia 

emocjonalnego, w połączeniu z gorszą przemianą materii 

sprawia, że przybywa nam kilogramów. 

Proces rzucania palenia i przybierania z tego powodu 

na wadze można jednak kontrolować, zwłaszcza jeżeli 

jest się świadomym skutków braku nikotyny w 

organizmie. Ułatwi nam to konsultacja z dietetykiem, 

zmiana nawyków żywieniowych, nie bez znaczenia będzie 

też pozytywne nastawienie, bez którego trudno jest 

poradzić sobie z nałogiem. 

Wysoka 

zawartości soli 

a demencja 

Z solą trzeba być ostrożnym. Zbyt duża jej ilość w diecie 

-może prowadzić do wystąpienia demencji. W organizmie 

bowiem zatrzymuje się woda, przez co zwiększa się ciśnienie 

w naczyniach krwionośnych, a to bardzo często 

prowadzi do zmian w mózgu. W naukowym czasopiśmie 

"Nature" przedstawiono efekty najnowszego badania dotyczącego 

wpływu soli na mózg dwóch grup myszy. 

Pierwsza spożywała pokarm z większą ilością soli. W drugiej 

grupie, soli w diecie było od 8 do 16 razy mniej. U gryzoni z 

pierwszej grupy zaobserwowano zmniejszoną aktywność 

niektórych obszarów w mózgu i oznaki demencji. W dobrze 

znanym otoczeniu myszy nie potrafiły sprawnie się 

poruszać i rozpoznawać przemiotów. 

Negatywny wpływ soli na pracę układu nerwowego 

można na szczęście odwrócić, zmniejszając jej ilość w diecie. 

Według Instytutu Żywności i Żywienia w diecie dorosłego 

człowieka powinno znaleźć się nie więcej niż 5 g soli na 

dzień. 

Tekst: Małgorzata Brudnicka – dietetyk

Zielarnia 

14 15 

Słońce i wiosenne ciepło zdecydowanie poprawiają nam humor. 

Nasz organizm budzi się do życia. Nadchodzi dobry czas na odtrucie go z toksyn 

i wzmocnienie. Wśród metod oczyszczania najbardziej godne polecenia są 

te oparte na naturalnych składnikach roślinnych. 

Kocanka 

(Helichrysum: helios – słońce – złoto) 

Inaczej zwana nieśmiertelnikiem lub kocimi łapkami 

w dzisiejszych czasach jest przede wszystkim 

elementem suszonego bukietu. Mało kto 

wie, że ta niepozorna roślina o żółtych kwiatach 

korzystnie wpływa na nasze zdrowie. Wśród jej 

właściwości zdrowotnych najczęściej wymienia 

się: regenerację wątroby, odtruwanie i oczyszczanie 

organizmu, lekkie działanie moczopędne 

i bakteriobójcze. Wyciągi z jej kwiatów są 

stosowane w leczeniu zatruć, obrzęków, dny 

moczanowej, a także stymulacji funkcji trzustki. 

Nalewka kocankowa 

Pamiętajmy, że kocanki piaskowe są chronione. 

Oznacza to, że nie należy ich zrywać. Roślina 

stanowi niezwykle cenny i znany od średniowiecza 

surowiec zielarski. Nalewka kocankowa 

ma wyłącznie zastosowanie lecznicze i 

jest znacznie skuteczniejsza niż napar czy odwar. 

Do jej przygotowania potrzebujemy: 

pół litra spirytusu 

pół litra czystej wódki 40% 

2 opakowania suszu kocanek 

Najpierw mieszamy pół litra spirytusu i pół 

litra czystej wódki. Następnie zalewamy zmieszanym 

alkoholem dwa opakowania suszu 

kocanek z uprawy. Dodajemy pięć łyżek miodu 

gryczanego lub innego, naturalnego. Wszystko 

mieszamy w dużym słoju. Macerujemy przez 

14 dni w ciemnym miejscu. Pamiętajmy, aby 

wstrząsać codziennie słoikiem. Po tym czasie 

nalewkę przefiltrowujemy i przelewamy do butelki. 

Jest gotowa do spożycia. Pijemy przed snem 

naparstek, rozpuszczony w wodzie. Mikstura pobudza 

trawienie, działa moczopędnie. 

Karczoch zwyczajny 

(Cynara scolymus) 

To piękne warzywo ma charakterystyczny zielono 

- fioletowy kolor. Wyglądem przypomina 

szyszkę lub pączek kwiatu. Jest typowym warzywem 

kuchni włoskiej. Jego właściwości lecznicze 

odkrył w XIV wieku niemiecki zielarz Hieronim 

Bock. Zauważył, że roślina wzmaga wydzielanie 

żółci. Jednak przez długie lata karczoch 

pozostawał niedocenianym warzywem. 

Dopiero w ubiegłym wieku uczeni odkryli, że 

roślina świetnie wpływa na przemianę tłuszczów 

i cholesterolu. Warzywo leczy problemy 

trawienne, sprzyja usuwaniu złogów z organizmu. 

Karczoch gotowany 

Trzymając karczocha za płatki, odcinamy łodygę 

nad nasadą karczocha a następnie zewnętrzne, 

twarde liście oraz przycinamy zdrewniałe 

końcówki liści bocznych. Odcinamy czubek 

kwiatostanu na wysokości 1/3 karczocha. 

Na koniec przekrawamy go na pół i za pomocą 

nożyka usuwamy wewnętrzną, ”włochatą” 

część warzywa. Należy uważać, abyśmy przypadkiem 

nie pocięli ”serca” karczocha. Oczyszczone 

warzywo zanurzamy w zimnej wodzie 

zakwaszonej octem lub sokiem z cytryny, dzięki 

czemu nie ściemnieje. Na jednego karczocha 

potrzebujemy co najmniej litr wody. Gotujemy 

w lekko osolonej wodzie z dodatkiem kilku 

kropel soku z cytryny. Kiedy będzie miękki, 

co może nastąpić po około 40 minutach, odcedzamy. 

Ugotowanego karczocha możemy podać 

na przykład z sosem vinegret. Warto spożywać 

to warzywo ze względu na jego walory 

zdrowotne. Ma działanie żółciopędne, ogranicza 

odkładanie się blaszki miażdżycowej. 

Koniczyna 

(Trifolium pratense) 

Zwana jest inaczej kądziołką. Ta niepozornie 

wyglądająca roślina pozytywnie wpływa na 

przemianę materii, działa też moczopędnie i 

rozkurczowo. Surowcem leczniczym są kwiaty. 

Kiedyś herbatką z jej kwiatów leczono niedokrwistość 

i bolesne miesiączkowanie. Ziele koniczyny 

łąkowej zawiera substancje o charakterze 

estrogennym. Dlatego może być stosowane 

zamiast hormonalnej terapii zastępczej u kobiet 

w okresie menopauzy. Za najbardziej skuteczne 

uznaje się kąpiele z dodatkiem koniczynowego 

odwaru. 

Nalewka przeciwmiażdżycowa 

Ziele koniczyny jest pomocne w leczeniu 

miażdżycy, ponieważ obniża zawartość złego 

cholesterolu LDL we krwi, a także w kamicy 

nerkowej i skąpomoczu. Do sporządzenia nalewki 

potrzebujemy: 40 gram koniczyny białej 

pół litra czystej wódki. 

Świeżo zebraną koniczynę zalewamy wódką. 

Odstawiamy na dwa tygodnie. Przecedzamy 

przez gęste sito, a zioła wyciskamy. Nalewkę 

przechowujemy w pojemnikach z ciemnego 

szkła. Pijemy 20 gram intraktu przed snem, przez 

okres trzech miesięcy. W połowie kuracji robimy 

dziesięciodniową przerwą. Leczenie można 

powtórzyć po pół roku. Nalewkę możemy 

stosować tylko przy prawidłowym ciśnieniu.W 

okresie letnim świeże kwiatostany koniczyny 

możemy dodawać do sałatek i surówek. Możemy 

je także kisić na zimę podobnie jak kapustę. 

Ukiszone kwiatostany podajemy jako dodatek 

do potraw mięsnych. Można nosić na szczęście 

zasuszone liści koniczyny, niekoniecznie tej 

czterolistnej. 

Łopian 

(Arctium lappa) 

Łopian to wspaniałe ziele na oczyszczenie krwi 

oraz przyspieszenie wydalania toksyn z naszego 

ciała. Ponieważ korzenie, liście oraz nasiona 

łopianu są gorzkie, pobudzają one trawienie i 

pracę wątroby, jak również przyspieszają pracę 

trzustki. Łopian może być używany w celu polepszenia 

słabego trawienia, rozładowywania 

wzdęć, dobrze działa też na niestrawności. Roślina 

jest skutecznym lekarstwem przeciwko infekcjom 

bakteryjnym, jak również grzybiczym, 

przywracającym przyjazną florę bakteryjną 

w jelitach. 

ZDROWA ZAPIEKANKA 

Potrzebujemy: 

szklankę kaszy jęczmiennej, korzeń łopianu, 

4 łyżki masła. 2 łyżki mąki, 1 cebulę, bulion 

warzywny, sól, pieprz, cukier, sok i skórkę z 

jednej cytryny, listki łopianu, śmietanę, garść 

posiekanych orzechów. 

Kaszę jęczmienną gotujemy 20 minut w 3 szklankach 

osolonej wody. Następnie wstawiamy 

do nagrzanego piekarnika na około dwie godziny. 

Obrany i umyty korzeń łopianu kroimy 

w cieniutkie plasterki. W rondlu topimy 2 

łyżki masła, podsmażamy pokrojoną cebulę, 

wrzucamy łopian i chwilę smażymy. Dodajemy 

sól, pieprz. Podlewamy bulionem i dusimy kilkanaście 

minut. Robimy białą zasmażkę z 2 łyżek 

masła i mąki, rozprowadzamy bulionem. 

Gotujemy aż sos zgęstnieje. Sok, skórkę z cytryny 

i listki łopianu, mieszamy ze śmietaną. W żaroodpornym 

naczyniu układamy warstwami 

kaszę i łopian. Warstwy przesypujemy posiekanymi 

orzechami, polewamy sosem i stopionym 

masłem. Zapiekamy około 15 minut. 

Oregano 

(Origanum vulgare ) 

Zwane lebiodką pospolitą jest silnym lekiem o 

działaniu antyseptycznym i przeciwbólowym. 

Medycyna naturalna wykorzystuje je od stuleci. 

Starożytni lekarze za pomocą oregano zwalczali 

między innymi bóle reumatyczne, biegunki 

oraz choroby skóry. Roślina była również dobrze 

znana w średniowieczu, chroniła przed 

czarami. Oregano w 100 % pokrywa dzienne zapotrzebowanie 

na błonnik. Przyczynia się do 

prawidłowej perystaltyki jelit, obniża ciśnienie 

krwi, zmniejsza uczucie głodu, obniża stężenie 

glukozy we krwi. 

Zupa kalafiorowa z oregano 

Lista potraw, do których wykorzystać możemy 

oregano jest nieskończenie długa. Rozpoczynając 

od nieśmiertelnej pizzy, poprzez 

spaghetti, fasolkę po bretońsku, mięsne naleśniki. 

Oregano doskonale podkreśla smak zup, 

na przykład kalafiorowej. Do jej przygotowania 

potrzebujemy: 850 mililitrów wywaru warzywnego, 

1 por, 40 gram różyczek kalafiora 

śmietanę, oregano, sól, pieprz, łyżkę oleju. 

Por kroimy w cienkie półplastry, które wrzucamy 

na patelnię. Smażymy z użyciem niewielkiej 

ilości oleju około pięciu minut. 

Następnie dodajemy różyczki kalafiora, dosypujemy 

oregano i nadal smażymy przez 2 minuty. 

Do przygotowanego wcześniej wywaru 

warzywnego dodajemy przesmażoną całość 

dania i gotujemy na dużym ogniu około dwadzieścia 

minut, do czasu, aż kalafior zrobi się 

bardzo miękki. Całość miksujemy blenderem 

i dodajemy śmietanę. Doprawiamy według 

uznania. Zupę możemy podawać z makaronem. 

Morszczyn pęcherzykowaty 

(Fucus vesiculosus) 

To glon morski występujący w Morzu Bałtyckim. 

Często wyrzucany na brzeg, skąd można 

go zbierać. Dla mieszkańców krajów północnych 

morszczyn pęcherzykowaty od dawna 

jest środkiem zapewniającym zdrowie i pozwalającym 

uzupełnić braki witamin i soli mineralnych. 

Jego bałtycka odmiana zawiera około 

0,05% organicznych związków jodu. Odmiana 

atlantycka może zawierać go nawet 3,5%. 

Morszczyn zwiększa przemianę materii, zmniejsza 

wagę ciała, obniża ciśnienie krwi, działa antyseptycznie, 

moczopędnie, żółciopędnie. 

Zielony eliksir 

Morszczyn warto dodawać do koktajli odchudzających, 

szczególnie wtedy, gdy podejrzewamy 

problemy z przemianą materii. Reguluje 

gospodarkę hormonalną zaburzoną przez 

niedobór jodu, przyspiesza wydalanie nadmiaru 

wody z organizmu i usuwa toksyny. Zawiera 

duże ilości bromu (pierwiastka, który wspomaga 

wchłanianie wapnia i magnezu z pożywienia) 

oraz inne pierwiastki śladowe. Proponowany 

poniżej koktajl z dodatkiem morszczynu poprawia 

przemianę materii i odchudza. Do przygotowania 

zielonego eliksiru potrzebujemy: 

200 ml kefiru lub jogurtu naturalnego, około 

30 gram małego, dojrzałego avocado, łyżkę 

stołową soku z cytryny, łyżkę siekanej zielonej 

pietruszki, łyżkę otrębów owsianych, pół 

łyżeczki morszczynu (dobrze jest sparzyć 

wrzątkiem przed zmiksowaniem). 

Wszystkie składniki miksujemy. Nie należy stosować 

morszczynu podczas ciąży oraz bez konsultacji 

z lekarzem w przypadku schorzeń tarczycy. 

Tekst i zdjęcia: Ewa Ślęzak 

– zielarz, fitoterapeuta

REKLAMA 

22 FENG SHUI 

23 

ŻYCIODAJNY KRZEM 

Eksplozja radości 

Ze względu na zawartość krzemu w organizmie człowieka, nasze życie można podzielić na 

trzy okresy: 

1. Krzemowy (od urodzenia do około 25 roku życia) – w tym czasie jesteśmy w pełni sił a nasze 

ciało jest giętkie i elastyczne. 

2. Krzemowo-wapienny (od około 25 do 45 roku życia) – pojawiają się pierwsze ślady wiotczenia 

skóry, zmarszczki, tworzą się zalążki chorób, których jeszcze często nie widać, ale uaktywnią 

się w przyszłości. 

3. Wapienny (po 45 roku życia) - z powodu niedoboru krzemu stawy kolanowe zaczynają niedomagać, 

zmniejsza się odporność i spłyca się oddech. 

Czy zgodzicie się Państwo ze stwierdzeniem, że warto wiedzieć z jakich pierwiastków zbudowany 

jest nasz organizm? W oparciu o tę wiedzę łatwo jest określić, jakich substancji i w 

jakich proporcjach powinniśmy mu dostarczać, aby cieszyć się jak najdłużej zdrowiem. Biorąc 

pod uwagę skład chemiczny człowieka, najwięcej jest tlenu, w dalszej kolejności krzemu, a pozostałe 

pierwiastki występują już w wielokrotnie mniejszych ilościach. Krzem jest pierwiastkiem 

kluczowym, potrzebnym do prawidłowego funkcjonowania wszystkich miękkich tkanek, 

do których zaliczają się: ścięgna, naczynia krwionośne, układ trawienny, okostna, chrząstki, mazie 

stawowe. 

Największą koncentrację krzemu znajdujemy we włosach i paznokciach. Pierwiastek ten 

wchodzi też w skład kolagenu – podstawowego białka tkanki łącznej. Przede wszystkim spaja 

oddzielne włókna kolagenu i elastyny, co zapewnia tkance łącznej wytrzymałość i sprężystość. 

Niedobór krzemu powoduje opóźnienie wzrostu u dzieci, pogorszenie stanu skóry, włosów i 

paznokci, odkładanie się płytek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych (zwłaszcza w aorcie), 

choroby kości, więzadeł i inne uszkodzenia tkanki łącznej. Niski poziom tego pierwiastka 

utrudnia też zrastanie się złamanych kości. Krzem hamuje wchłanianie się aluminium, którego 

nadmiar przyczynia się do powstania choroby Alzheimera. Tworzy elektrycznie naładowane 

układy koloidalne, mające zdolność absorbowania groźnych dla człowieka wirusów i mikroorganizmów 

chorobotwórczych. 

Człowiek powinien codziennie otrzymywać dawkę od 10-20 mg krzemu . Jest ona konieczna 

do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Tymczasem obecnie, spożywając 

wysoko przetworzoną żywność, otrzymujemy z wodą i jedzeniem średnio 3,5mg krzemu na 

dobę. Tracimy natomiast około 9mg! Niedobór krzemu prowadzi do: osteomalacji (rozmiękania 

kości), chorób oczu, zębów, paznokci, skóry i włosów, przyspieszonego zużywania się chrząstek 

stawowych, zapaleń skóry, tworzenia się kamieni w wątrobie i nerkach, problemów naczyniowych. 

Brak krzemu wpływa na stan tkanki łącznej. Mamy do czynienia z: chorobami kości, więzadeł, 

rozwojem osteoporozy, paradontozy, artrozy, podwyższonym poziomem cholesterolu, skóra 

jest sucha, nadwrażliwa, obserwujemy łamliwość i spowolniony wzrost paznokci, obniżenie odporności 

organizmu na infekcje, dają znać o sobie choroby płuc i górnych dróg oddechowych. 

Co powoduje, że w naszym organizmie brakuje krzemu? 

Niedostateczne spożycie błonnika i wody mineralnej, nadmiar aluminium (np. na skutek 

przygotowywania jedzenia w aluminiowych naczyniach) lub antydespirantów na bazie glinu, 

okres intensywnego wzrostu u dzieci, przeciążenia fizyczne. 

Pamiętajmy, że krzem to także świetny kosmetyk. Oczyszcza skórę z wyprysków ropnych. 

Podczas badań uczeni opracowali nową klasę organicznych związków krzemu, które pobudzają 

procesy regeneracji zachodzące w skórze. Biorą też udział w syntezie białek tkanki łącznej, kolagenu 

i elastyny, ujędrniają skórę i likwidują już utworzone zmarszczki. 

Krzem to także wyjątkowo ważny półprzewodnik, który pozwala zamienić energię słoneczną 

na elektryczną. Ma właściwości piezoelektryczne. 

Zdrowie naszego organizmu w 40 procentach zależy od zawartości krzemu w organizmie, 

ponieważ jest on budulcem naturalnego kolagenu tkanki łącznej . 

W przypadku jego niedoboru, zaburzeniu ulega wchłanianie innych pierwiastków. Na bazie 

krzemu tworzone są chlorofil i hemoglobina - niezbędne do życia zarówno dla roślin, zwierząt, 

jak i człowieka. Prawidłowa zawartość krzemu w organizmie to naturalny klucz do zdrowia. Jeśli 

we krwi brakuje, tego pierwiastka, zmniejsza się jego zawartość w ścianach naczyń krwionośnych, 

co powoduje utratę zdolności komunikowania się i osłabienie połączenia z mózgiem. 

K. Łempicka 

- Natura znowu utwierdziła nas w przekonaniu, że 

możemy liczyć na jej cykliczną zmienność. Po raz kolejny, 

15 lutego, rytmem wyznaczonym drugim nowiem 

Księżyca, po zimowym przesileniu, zmienił się lunarny 

rok. Panujący do tej pory ognisty Kogut ustąpił miejsca 

ziemskiemu Psu – mówi Remigiusz Senska, konsultant 

Feng Shui. 

- Podobnie jak przy zmianach pór roku odświeżamy garderobę, 

tak zgodnie z księżycowym trendem powinniśmy 

dostosować przestrzeń wokół nas do energetycznych wymagań 

nowego roku. Te zaś definiowane są poprzez układ 

Wędrujących Gwiazd oraz formacji energetycznych w roku 

ziemskiego Psa. Chińscy astronomowie przekazywali swą 

wiedzę w sposób praktyczny. Dlatego też ich wskazówki łatwo 

jest zastosować w codziennym życiu – zapewnia Senska. 

Czy wiecie Państwo, że energiom przesuwającym się zgodnie 

z systemem Wędrujących Gwiazd przypisano cyfry, a cyfrom 

znaczenie? Liczby: 1, 6, 8, 4 i 9 uznano jako szczęśliwe, 

2 i 5 jako niebezpieczne, liczbę 7 okrzyknięto mianem zagrażającej, 

a 3 uznano za kłótliwą. Dodatkowo przyporządkowano 

im właściwości pięciu żywiołów, uznając, że cyfra w 

środku pola rocznego ma szczególne znaczenie i oddziałuje 

na nas wszystkich, a także to, co z nami związane. 

Za sprawą 9 

Jeśli spojrzymy na rozkład cyfr w roku lunarnym ziemskiego 

Psa, to od razu dojdziemy do wniosku, że będzie on 

niezwykły, radosny, wręcz tytułowo eksplodujący euforią! A 

wszystko to poprzez centralnie rezydującą gwiazdę oznaczoną 

cyfrą 9, która w systematyce pięciu żywiołów oznacza 

ogień. Symbolika żywiołu ognia ma w Feng Shui wiele 

znaczeń. Pokazuje rozprzestrzenianie się we wszystkich 

kierunkach (czyli eksplozję), daje możliwość energetycznego 

wzrostu, jako że symbolizuje światło Słońca, energię serca 

i przepływu krwi, a także rozwoju duchowego - wyjaśnia 

Remigiusz Senska. 

- Emocją, która najbardziej oddaje właściwości żywiołu 

ognia jest właśnie radość, a jej apogeum przypadać będzie 

w tym roku w okresie letniego przesilenia, w czerwcu. Nie 

wolno nam jednak zapominać, że cechą charakterystyczną 

żywiołu ognia jest także gwałtowność reakcji, swoista także 

w roku ziemskiego Psa 

REMIGIUSZ SENSKA 

Międzynarodowy konsultant Feng Shui, 

absolwent Politechniki Gdańskiej. 

Swój sześcioletni pobyt w Chinach (1990-96) poświęcił 

na zgłębianie oryginalnej sztuki i wiedzy Feng 

Shui. Od 1997 roku praktykuje w Polsce, Europie, USA i 

w… Chinach. Kilka razy w roku odwiedza centra wiedzy 

Feng Shui na świecie (Chiny, Hong Kong, Malezja, 

Singapur), wzbogacając własne umiejętności i wiedzę 

zabieranych ze sobą osób. Specjalizuje się w praktycznych 

zastosowaniach Szkoły Kompasu, doradzając 

głównie w kreacji dobrobytu i partnerstwie, stosując 

tradycyjne i nowoczesne środki aranżacyjne. Prowadzi 

profesjonalne konsultacje Feng Shui domów, mieszkań, 

firm i ich aranżacje, a doradztwo jest ściśle poufne. 

wszelkim relacjom społecznym – informuje Senska. Daje 

przy okazji pod rozwagę, że w latach lunarnych, w których 

w centrum pola Wędrujących Gwiazd znajduje się „ognista” 

dziewiątka, ogromne znaczenie mają: lojalność, wierność, 

uczciwość, prawość oraz opieranie wszelkich działań 

na zasadach i wartościach uważanych za najwyższe. To 

znaczy, że bieżący rok i zdarzenia w nim zachodzące będą 

wymuszać na nas uznanie zasad społecznego współdziałania. 

Mało tego, upływający czas wymagać będzie od nas, 

byśmy te zasady postawili wyżej niż osobiste ambicje. Jeśli 

temu sprostamy, wszystko będzie układać się pomyślnie z 

dużą dozą radości w naszym życiu. 

- Mamy to szczęście, by w roku Psa, kiedy dominuje żywioł 

ognia obchodzić setną rocznicę odzyskania niepodległości 

państwowej oraz zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. 

A trzeba nam wiedzieć, że lekcje honoru i patriotyzmu 

mają nie tylko znaczenie historyczne, ale stanowią 

także o naszej przyszłości. Warto więc pokusić się o 

chwilę refleksji – podsuwa pomysł Remigiusz Senska. 

Przedziały czasowe 

Zwróćmy uwagę na to, że miary czasu w Feng Shui wzorują 

się na powtarzających się cyklach w naturze. Dlatego 

mamy na przykład 60 letnie okresy czasowe, powstałe 

ze złożenia pięciu żywiołów z dwunastoma zwierzęcym 

znakami zodiaku chińskiego. Te zaś dzielą się na trzy dwudziestoletnie 

okresy. Obecnie żyjemy w przedziale czasowym, 

na który wpływ wywiera cyfra 8, zarządzająca latami 

2004-2024. 

- Co ciekawe, w latach 2024-2044 centrum energetyczne 

Wędrujących Gwiazd opisane będzie podobnie jak w 

obecnym roku lunarnym gwiazdą nr 9! Dlatego wszystko 

to, co zaobserwujemy w swoim życiu i otoczeniu obecnie 

- w roku ziemskiego Psa, będzie jakby zwiastunem wyznaczającym 

trendy następnego dwudziestolecia – wyjaśnia 

Remigiusz Senska. 

Jego zdaniem, możemy spodziewać się między innymi: 

wielkiej dynamiki działań, optymizmu, ekspresji radości i 

duchowego przebudzenia. Nowy, dwudziestoletni przedział 

czasowy, który rozpocznie się za 6 lat bezwzględnie 

będzie należeć do świata duchowych wartości i odkryć. 

Kończący się okres pozwala nam na osobistą refleksję i odkrycie 

swojego wnętrza a także wszelkich, czasami jeszcze 

w nas drzemiących, umiejętności. - Z nastaniem kolejnego 

dwudziestolecia wszystko zdołamy osiągnąć, jeżeli zechcemy 

opierać się tylko na najwyższych wartościach jak: 

prawda, miłość, szacunek, zrozumienie. Powodem do radości 

powinno być dla nas to, że przedsmak wspaniałego 

dwudziestoletniego przedziału czasowego, który rozpocznie 

się w 2024 roku, tak naprawdę możemy odkrywać już 

w bieżącym roku lunarnym – podkreśla Remigiusz Senska. 

Bądźmy czujni 

Energia żywiołu ognia, zajmując centrum każdej przestrzeni, 

może jednak czasami grozić pożarami. Dlatego też 

każdy nadmiar w centralnych punktach naszych mieszkań 

czy domów, reprezentujący żywioł ognia, a zatem: świece, 

czerwone dywany lub plastikowe przedmioty - może 

doprowadzić do powstania zagrożenia. Należy więc zachować 

zdrowy rozsądek aranżacyjny w tej przestrzeni, np. 

urządzając huczne przyjęcie w centralnej części domu. 

Tonacje barw 

Z radosnej charakterystyki roku lunarnego wynikają także 

zalecenia kolorystyczne, stosowane w ubiorach i stylizacjach 

osobistych. Kolory: purpury, fioletu, czerwieni oraz 

złota będą najwłaściwszą wskazówką harmonijnych wyborów 

w roku ziemskiego Psa. 

- Proszę pamiętać także, że lata Psa są doskonałe na kreację 

materialnego przychodu, bowiem energetyka tego 

znaku w chińskim horoskopie reprezentuje żywioł metalu, 

szczególnie w dziedzinach biznesu opartych o działania 

prawne, a także w reklamie i sztuce. 

Cieszmy się więc ze wspaniałych, radosnych prognoz w 

lunarnym roku ziemskiego Psa, który potrwa do 4 lutego 

2019 roku! Postawmy na wielopłaszczyznową radość – zachęca 

konsultant Feng Shui. 

Tekst: Teresa Szczepanek

REKLAMA 

24 PUNKT WIDZENIA 

25 

Radość 

to wybór 

Faktem jest, że problemy w życiu są 

nieuniknione. Jednak cierpienie 

z powodu wyzwań jakie nas spotykają, 

to ewidentnie tylko nasz wybór. 

Rozejrzyjmy się dokładnie wokół siebie. Czy nie jest 

tak, że widzimy w większości smutne twarze przechodniów, 

współpracowników, znajomych? Żyjemy w cudownym kraju 

nad Wisłą, jako Słowianie mamy wiele wspaniałych cech 

osobowościowych, życie rysuje przed nami coraz większe 

możliwości, możemy się rozwijać, realizować plany i marzenia, 

a jednak większość Polaków woli nieustannie narzekać 

i przyoblekać się w ubiór wiecznego malkontenta. Czy rzeczywiście 

nasze życie jest tak ciężkie i nieprzyjemne jak wynika 

z owych obserwacji? Z pewnością nie. Jednak umysł 

z jakiegoś powodu wydaje się nie dostrzegać wielu pozytywnych 

aspektów rzeczywistości. Jakbyśmy widzieli przysłowiową 

szklankę zawsze do połowy pustą, a nie do połowy 

pełną. Dlaczego tak się dzieje? Jakie są przyczyny tego 

nihilizmu wśród Polaków? 

Interpretacja ważniejsza od faktów 

Po pierwsze musimy zauważyć, że dla umysłu niewielkie 

znaczenie ma tak zwana rzeczywistość obiektywna, czyli 

fakty. Jeśli uczciwie przyjrzymy się naszym reakcjom emocjonalnym, 

zrozumiemy, że są one wynikiem interpretacji 

otaczającej nas rzeczywistości. W umyśle nieustająco pojawiają 

się opinie i koncepcje na temat absolutnie każdej sytuacji. 

Jest to wynik przede wszystkim mechanizmów, jakimi 

kieruje się nasza podświadomość, która - jak mawiają 

biegli w temacie - obejmuje ponad 90 % umysłu. Nauka, 

niestety, niewiele ma do powiedzenia na temat tego, jak 

owa podświadomość funkcjonuje. Pewne jest natomiast, 

że niechętnie przystaje na zmiany. Najbardziej obiecujące 

wyjaśnienia mechanizmów określających wpływ podświadomości 

na nasze decyzje i postrzeganie świata daje 

tzw. psychologia holistyczna, innymi słowy rzec by można 

– duchowa. Opierając się na jej przesłankach, dochodzimy 

do wniosku, że nasz umysł to swoiste pole świadomości, 

w którym przechowywane są sprawdzone sposoby na 

postępowanie w każdej sytuacji, wynikające nie tylko z naszych 

doświadczeń, ale także płynące od naszych przodków. 

Podświadomość przypomina nieskończenie wielką 

chmurę danych (podobną do Internetu). Umysł nie wymyśla 

niczego na nowo, lecz stara się w każdej sytuacji korzystać 

ze sprawdzonych już kiedyś recept i rozwiązań. Dlatego 

kluczowe znaczenie dla naszego nastroju ma fakt z jakiej 

„bazy danych” umysł skorzysta. Niektórzy psychologowie 

holistyczni uważają więc, że na stan umysłu Polaków 

niemały wpływ ma fakt, że poprzednie cztery pokolenia 

przeżyły wiele zagrożeń i traum, co powoduje, że negatywnie 

odbieramy nasze obecne, całkiem udane życie. 

Tak naprawdę niewiele jest sytuacji obiektywnie złych. 

Na każde wydarzenie spojrzeć można z różnych perspektyw. 

Zastanówmy się jak możemy zareagować np. na zagrożenie 

utratą pracy? Pracodawca informuje nas, że nie 

jest zadowolony z naszej efektywności i sugeruje, byśmy 

rozglądnęli się za inną pracą. Większość osób zareaguje 

atakiem lęku, który niejednego potrafi sparaliżować i pozbawić 

logicznego myślenia. Takie osoby wyjdą z założenia, 

że szef ma rację, i znakiem tego stracą dotychczasową 

pewność, że są dobrymi pracownikami. A jeśli to nieprawda? 

Znane jest powiedzenie, że ludzkie opinie są wyrazem 

ograniczeń opiniodawcy. Jeśli jednak w podświadomości 

konkretnych osób istnieją przekonania, że utrata pracy 

wiąże się wyłącznie ze stratą stabilizacji materialnej, co 

w efekcie zwiastuje katastrofę życiową – to reakcja na zaistniałą 

sytuację będzie bardzo negatywna. 

Dla przeciwwagi, możliwe jest, że znajdą się też osoby, 

które taki obrót sprawy ucieszy. Zobaczą w niej sporo pozytywów, 

potraktują jako szansę na zmianę, o którą sami, z 

racji przyzwyczajeń by się nie pokusili. Sytuacja taka może 

stać się dla nich wyzwaniem a nie problemem. Poczują, że 

właśnie Wszechświat dał mi znak, że należy zrobić kolejny 

krok na drodze samorozwoju i zrozumieją, że z racji rozmaitych 

ograniczeń, wzorców pokoleniowych, wychowania – 

zatrzymali się zbyt długo w destrukcyjnie na nich oddziałującym 

miejscu, mimo że życie przygotowało już dla nich 

inny scenariusz z dużo korzystniejszą perspektywą. Jak widać 

punkty widzenia na jedną i tę samą sytuację mogą diametralnie 

różnić się od siebie. 

Wyjaśnienie tego zjawiska znajdujemy w podświadomości 

– te osoby mają zakodowane pozytywne przekonania i 

zgodnie z nimi kształtować będą się ich reakcje. 

Jak być szczęśliwym 

Co zrobić, aby pielęgnować radość w życiu? Co nam doradzają 

psychologowie? Drogą do prawdziwego szczęścia 

jest akceptacja tego, co niesie z sobą życie, potraktowanie 

wszystkiego jako najlepszego dla nas rozwiązania – oczywiście 

na dany moment. 

Ważne, żeby mieć świadomość, że każda zmiana działa 

na plus, nawet jeśli w pierwszej chwili jawi nam się jako 

problem nie do rozwiązania. Jeśli chwycimy dotykające nas 

traumatycznie - naszym zdaniem - zdarzenie za przysłowiowe 

rogi, życie z pewnością pokaże dalszy ciąg tej historii, i 

bez wątpienia z korzystnym dla nas rozwiązaniem. Wystarczy 

być otwartym i widzieć we wszystkim Wyższą Świadomość, 

która steruje naszym życiem zawsze w pozytywnym 

dla nas kierunku. Jak łatwo się przekonać, radość i wszystko 

co z nią związane: pogoda ducha, pozytywne nastawienie, 

optymizm - to tylko i wyłącznie nasz wybór. To prawdopodobnie 

jedno z największych odkryć psychologii. Od 

faktów ważniejsza jest ich interpretacja. Nie ma sensu nieustannie 

dążyć do zmiany, zwłaszcza dobrego na jeszcze 

lepsze. Nie starajmy się ciągle czegoś poprawiać i udoskonalać 

- albo siebie, albo otoczenia. Jeśli skupimy się na brakach, 

nigdy nie będziemy szczęśliwi. By mieć spełnione, radosne 

życie, wystarczy zmiana dotychczasowego postrzegania 

tego, co się wokół nas i z nami dzieje. Bo w końcu 

w życiu chodzi o to, aby być szczęśliwym, prawda? 

Wszechświat zawsze nam sprzyja, a człowiek ma w sobie 

wszystko, co potrzebne do tego, by zamiast zamartwiać 

się, mógł cieszyć się życiem. Wystarczą inne okulary i nagle 

przeszkody okażą się stopniami pomagającymi nam wzrastać 

na każdej płaszczyźnie, a nie - jak to często postrzegamy 

– karą czy kłodą rzucaną nam pod nogi. 

Uśmiech przyciąga uśmiech, radość potęguje pogodę 

ducha, zadowolony człowiek jest zdrowy i realizuje marzenia. 

Warto zatem dokonać słusznego wyboru i z malkontenta 

stać się optymistą. 

Tekst: Krzysztof Mencel 

coach zdrowia, trener medytacji, www.wellmax.pl

REKLAMA 26 

HOROSKOP ZIOŁOWY 27 

Przebudzenie z zimowego snu, czyli 

czas na wiosenny detoks 

Przełom zimy i wiosny to doskonały czas na oczyszczanie organizmu. Teraz najbardziej dokucza nam 

zmęczenie, rozdrażnienie, problemy z wysypianiem się. Jesteśmy narażeni na infekcje, a stare dolegliwości 

(alergie, migreny) znowu dają o sobie znać. Czas pomóc organizmowi odzyskać siły, witalność 

i energię życiową! 

Wiosenne przesilenie 

Zaczynamy czuć skutki długiej zimy: brak słońca (witamina D), długie, 

leniwe wieczory, mniejsza aktywność fizyczna, ciężkostrawna dieta 

uboga w witaminy, zanieczyszczone smogiem powietrze… Z wiosną 

przychodzą częste wahania ciśnienia, temperatury, z którymi nasz 

uśpiony dotąd organizm musi sobie radzić. 

Zacznij od oczyszczania 

Żyjemy w czasach, kiedy wspieranie procesu oczyszczania organizmu 

jest konieczne! Wszechobecne toksyny, stres, skażona żywność zagrażają 

naszemu prawidłowemu funkcjonowaniu. I choć wątroba i nerki 

pracują nieprzerwanie, żeby usunąć szkodliwe substancje, potrzebują 

dodatkowego wsparcia. 

Glutation numerem 1 w detoksykacji 

Wątroba nie tylko jest największym organem odpowiedzialnym za 

detoksykację organizmu. Jest zarazem największym magazynem glutationu! 

Liczne badania wykazały, że niski poziom glutationu prowadzi 

do upośledzenia jej funkcji, co skutkuje wzrostem ilości toksyn 

krążących w organizmie. Uszkadzają one komórki i organy. Poprzez 

fizyczne wiązanie się z toksycznymi związkami w komórkach glutation 

wspomaga ich przemianę do nieszkodliwych, rozpuszczalnych form. 

W takiej postaci zneutralizowane już toksyny mogą być usuwane z organizmu 

z żółcią lub moczem. 

Glutation (GSH) to potężny, naturalny, wytwarzany przez sam organizm 

przeciwutleniacz. Neutralizuje wolne rodniki. To niezwykle ważna 

funkcja, ponieważ nadmiar wolnych rodników uszkadza zdrowe komórki, 

przyśpiesza procesy starzenia, a także przyczynia się do rozwoju 

wielu chorób, w tym tzw. cywilizacyjnych, czyli nowotworów, miażdżycy, 

chorób serca i układu krążenia. Powiązano je także z występowaniem 

stanów zapalnych w organizmie, chorobami płuc, a także neurodegeneracyjnymi 

(choroby Parkinsona i Alzheimera). 

W skrócie: Glutation przyczynia się zatem do detoksykacji wielu zanieczyszczeń, 

związków rakotwórczych, metali ciężkich, herbicydów, 

pestycydów, a także neutralizuje działanie szkodliwych wolnych rodników. 

Jak zadbać o odpowiedni poziom glutationu? 

Glutation składa się z trzech aminokwasów – kwasu glutaminowego, 

glicyny i cysteiny. Glutation musi być wytworzony przez organizm, nie 

można go „zjeść”. Można natomiast dostarczyć organizmowi wraz z pożywieniem 

składników budulcowych do produkcji glutationu. Kluczowa 

jest cysteina, której brakuje w dzisiejszej żywności i która musi być 

dostarczona do organizmu w odpowiedniej formie. 

Immunocal® – Twoja droga do zdrowia 

Immunocal jest białkowym suplementem diety, który zapewnia bezpieczną, 

naturalną i skuteczną metodę wspierającą produkcję glutationu 

poprzez dostarczenie cysteiny związanej. 

„Podnoszenie glutationu poprzez suplementację cysteiną ma potwierdzone 

korzystne działanie dla zdrowia” – mówił znany niemiecki naukowiec 

dr Wulf Dröge. Jimmy Gutman, autor książki o glutationie, 

przekonuje: „Bez glutationu komórki podlegałyby nieustającemu utlenianiu 

i niszczeniu, organizm wykazywałby słabą odporność na zakażenia 

bakteryjne, wirusowe i rozwój komórek nowotworowych, a wątroba 

ulegałaby uszkodzeniu pod wpływem gromadzących się w niej toksyn.” 

NAGIETEK 

Nagietek zwany szafranową różą od stuleci otacza wiejskie zagrody, kocha słońce i 

zwraca ku niemu swe kwiaty. Korzenie zapuszcza bardzo głęboko. Wydaje się być niezniszczalny. 

Jego pięknie złożone płatki kwiatów są prawdziwą przyjemnością dla oka. 

Ludzie urodzeni pod jego znakiem są jak ten kwiat silni i nie do pokonania. Mają stały 

i niezmienny charakter, radosny stosunek do życia. Kiedy raz wyznaczą sobie cel, to 

dążą do niego konsekwentnie i bezkompromisowo. Nogami stoją pewnie na ziemi, ponieważ 

tylko wtedy mogą się rozwijać i mieć poczucie bezpieczeństwa. Nie lubią zmian, 

z natury są konserwatystami. Nowe idee z trudem przenikają do ich świadomości. Wolą 

starye, wypróbowane metody. 

W sprawach materialnych osoby spod znaku Nagietka są zorganizowane i niezwykle 

praktyczne. Wiedzą jak obchodzić się z pieniędzmi i wykazują w tym temacie dużą rozwagę. 

Jednak inflacja, brak pieniędzy czy też niepewna sytuacja życiowa mogą u nich 

wywoływać duchowe cierpienia. Z natury ludzie, którym patronuje Nagietek są troskliwi, 

łagodni, delikatni i opanowani. Ale kiedy ich cierpliwość się wyczerpie lub ktoś ich 

obrazi, wówczas bywają mściwi i wiedzą dobrze czym ugodzić bliźniego. Również w sytuacji, 

gdy są o coś lub o kogoś zazdrośni, szybko tracą rozwagę i można wtedy u nich 

zaobserwować wulkaniczną wręcz erupcję emocji. 

W miłości i karierze zawodowej Nagietki szukają trwałości i bezpieczeństwa. Nie dla 

nich włóczenie się, podróżowanie czy spanie gdzie popadnie. Człowiek Nagietek jest 

najszczęśliwszy w domu, otoczony pięknymi przedmiotami, w towarzystwie oddanego 

partnera. 

Do negatywnych cech Nagietka można zaliczyć: upór, próżność, miłość do pochlebstw. 

Trudno mu otwarcie okazywać uczucia. Jako wielbiciel dobrego jedzenia 

może miewać problemy z przemianą materii. Przez większość ludzi Człowiek-Nagietek 

jest postrzegany jako ktoś, na kim można polegać, zwrócić się po poradę w sprawach 

finansowych. Jest również doceniany za dobry gust i artystyczny zmysł. 

W tym miesiącu dzięki silnemu uporowi i wytrwałości Panowie spod znaku Nagietka 

pokonają wszelkie życiowe przeszkody. Pracą i rzetelnością zdobędą sympatię szefa. 

Wzrośnie ich popularność w kręgu zawodowym. Panie spod znaku Nagietka wyruszą 

na zakupy. Nie będą sobie mogły odmówić sprawienia tego, co im się spodoba. Będą 

gotowe zapłacić spore pieniądze za rzeczy, które im wpadną w oko. 

U obojga płci w relacjach partnerskich będzie królowała stabilizacja. Warto będzie 

też zainwestować w romantyczną kolację. 

Tekst: Ewa Ślęzak 

21.04 - 20.05 

Mniszek 21.03 - 20.04 

W najbliższym czasie 

praca będzie dla Ciebie 

najważniejsza. Wykonuj 

starannie powierzone Ci 

zadania, a czeka Cię sukces 

i finansowa nagroda. 

Pochłonięty pracą, nie 

zaniedbuj swojego zdrowia. 

Mogą się pojawić 

dolegliwości infekcyjne 

lub przeziębieniowe. 

Podbiał 21.05 - 21.06 

Uważajcie na to, co mówicie 

i w jaki sposób. 

Nadmierna nerwowość i 

nieliczenie się ze słowami 

mogą doprowadzić do 

słownej przepychanki. 

Bądźcie uważne szczególnie 

w środkach komunikacji 

miejskiej, gdzie 

przypadkowe popchnięcie 

może zakończyć się 

awanturą. 

Rumianek 22.06 - 22.07 

Postaraj się, aby sprawy 

domowe nie przeszkadzały 

Ci w solidnym wykonywaniu 

zawodowych obowiązków. 

W pracy wyznaczaj sobie 

realne i konkretne cele, a 

drogę ich realizacji dobrze 

przemyśl i zaplanuj. W przeciwnym 

razie czekają Cię 

problemy w tej sferze. 

Dziurawiec 23.07 - 23.08 

Masz dobry czas na 

załatwianie spraw mieszkaniowych 

takich jak: 

remont, przeprowadzka lub 

zamiana. W tych kwestiach 

możesz liczyć na wsparcie 

kobiet. W rozwiązywaniu 

życiowych problemów 

zaufaj swojej intuicji, 

która pomoże Ci dokonać 

właściwych wyborów. 

Cykoria 24.08 - 23.09 

W tym miesiącu możesz 

otrzymać ciekawą propozycję 

współpracy. Może 

ona dotyczyć nauki, pracy 

lub udziału w kampanii 

reklamowej. To dobry czas 

na podjęcie nowej pracy 

lub rozpoczęcie nauki języka 

obcego. Możesz teraz 

zabłysnąć swoją wiedzą i 

erudycją. 

Krwawnik 24.09 - 23.10 

Możesz się spodziewać 

harmonijnych relacji 

z bliskimi osobami. 

Znajdziesz wspólny język z 

domownikami. Będziecie 

mieć zgodne poglądy w 

wielu ważnych sprawach. 

Najbliższy czas wykorzystaj 

na upiększanie domu i 

wspólne spędzanie czasu 

w gronie rodzinnym. 

. Tatarak 24.10 - 22.11 

Najbliższe dni przyniosą Ci 

natchnienie, a korzystna 

sytuacja pozwoli zrealizować 

skryte marzenia. 

Możliwe są szczęśliwe zbiegi 

okoliczności. Pomyślnie 

ułożą się relacje z ludźmi. 

Łatwo możesz się rozstać 

z pieniędzmi z powodu 

niepotrzebnych wydatków. 

Pokrzywa 23.11 - 21.12 

Będziesz bardzo pochłonięty 

różnymi sprawami domowymi. 

Zechcesz polepszyć 

warunki bytowe swojej 

rodziny. To dobry moment 

na remont, zakup działki 

lub mieszkania. Możesz 

łatwo uzyskać kredyt na ten 

cel. Niewykluczona pomoc 

finansowa ze strony rodziny. 

Żywokost 22.12 - 20.01 

Możliwa jest stabilna sytuacja 

w pracy. Przypływ energii 

zwiększy Twoją wydajność i 

siłę przebicia. Dzięki uporowi 

i wytrwałości możesz zrealizować 

swoje najbardziej 

skryte marzenia. Masz 

dobry czas na zawieranie 

umów i rozwiązywanie 

problemów prawnych. 

Melisa 21.01 - 19.02 

Zaczniesz nowe życie, 

przede wszystkim w 

sferze uczuciowej. Miłosne 

spotkania w najbliższych 

dniach mają szansę przekształcić 

się w poważny 

związek. Nastąpi poprawa 

relacji partnerskich. Ten 

miesiąc możesz zapamiętać 

jako czas szczęścia i 

powodzenia. 

Babka Lancetowata 

20.02 - 20.03 

Złapiesz szczęście za 

ogon i dostaniesz swoją 

porcję sukcesów. Dzięki 

pojawiającym się możliwościom 

rozwiążesz jakiś 

stary problem. Masz szansę 

pomyślnie uniknąć nieprzyjemności 

lub wykpić 

się tylko strachem w niebezpiecznej 

sytuacji.

REKLAMA 

28 NOWE PRODUKTY 

29 

Technologia liposomalna – nowoczesna forma 

transportu substancji aktywnych 

Technologia liposomalna jest metodą ułatwiającą dostarczanie substancji aktywnych do 

określonych narządów i tkanek. Badania nad nią prowadzone są od lat 60-tych ubiegłego 

wieku. Istnieje wiele dróg transportu substancji biologicznie ważnych dla organizmu. Nie 

wszystkie jednak gwarantują wysoką efektywność oraz stabilność dostarczanych składników. 

Czym są liposomy LIPOSHELL®? 

Liposomy LIPOSHELL® są efektem wieloletnich prac multidyscyplinarnego zespołu polskich 

naukowców. Są to sferyczne nośniki o średnicy 170 nanometrów +/- 15%, zbudowane z 

podwójnej błony lipidowej, wypełnionej fazą wodną. Błona lipidowa tych liposomów 

jest złożona z fosfolipidów, które mogą oddziaływać zarówno z wodą jak i z tłuszczami. 

W innowacyjnym procesie tworzenia liposomów LIPOSHELL® wykorzystano naturalne 

zachowanie się fosfolipidów, które w roztworze wodnym i w odpowiednio stworzonych 

warunkach formują maleńkie pęcherzyki tłuszczowe. Z uwagi na podobieństwo do 

naturalnie występujących w organizmie błon komórkowych, liposomy te charakteryzuje 

wysoka stabilność strukturalna umożliwiająca długotrwałe i stabilne zamknięcie substancji 

aktywnych w ich wnętrzu. 

Innowacyjność technologii LIPOSHELL® 

W przeciwieństwie do klasycznych form, takich jak: tabletki, kapsułki, maści, kremy, czy krople, 

liposomy LIPOSHELL® zapewniają długotrwałe utrzymanie stałego poziomu substancji 

aktywnej w obszarze docelowym. 

Zastosowanie technologii LIPOSHELL® 

Kluczowym elementem innowacyjnej technologii LIPOSHELL® są precyzyjnie zaprojektowane 

LIPOSOMY. Właśnie to podobieństwo do błon biologicznych, występujących w organizmie 

człowieka, powoduje, że są one nietoksyczne i biozgodne. 

Zastosowanie wysokiej jakości technologii LIPOSHELL® pozwala na dostarczenie substancji 

aktywnej: 

- w odpowiedniej ilości (zwiększona biodostępność, czyli większa dawka podanej substancji 

dostaje się do krążenia ogólnego) 

- w niezmienionej formie (ochrona przed czynnikami degradacyjnymi, czyli czynnikami, 

które w czasie transportu substancji do miejsca docelowego mogłyby np. zniszczyć podawaną 

substancję) 

- do konkretnych narządów lub tkanek (transport celowany), przez co zwiększa skuteczność 

terapii. 

Liposomy LIPOSHELL® to najwyższej jakości nośniki o wysokiej stabilności i homogeniczne 

pod względem rozmiaru. 

Ochrona przed czynnikami degradacyjnymi 

Istnieje wiele czynników, które mogą niekorzystnie wpływać na jakość substancji aktywnych 

i ich biodostępność. Są to między innymi: 

• wilgoć, tlen, temperatura 

• enzymy trawienne (już w jamie ustnej), sok żołądkowy, sole żółci 

• przyjmowane leki 

• mikroflora jelitowa (zarówno bakterie dobroczynne jak i patogeny) 

Technologia liposomalna LIPOSHELL® chroni substancję aktywną przed w/w czynnikami. 

W liposomach tych substancja aktywna zamknięta jest wewnątrz podwójnej warstwy 

fosfolipidów, która zapewnia jej długotrwałą ochronę i stabilność. 

Najwyższa jakość 

Wysoka zawartość najwyższej jakości fosfolipidów – głównego budulca liposomów 

LIPOSHELL®, oraz precyzyjny dobór parametrów procesowych sprawia, że technologię 

tę wyróżnia innowacyjność i najwyższa jakość. Umożliwia ona zamykanie szerokiego 

spektrum substancji aktywnych w liposomach o jednorodnej budowie i właściwościach. 

Zwiększona biodostępność 

Strukturalne podobieństwo liposomów LIPOSHELL® do błon biologicznych występujących 

w organizmie człowieka umożliwia wysoką biodostępność i efektywne przenikanie 

substancji aktywnych w technologii liposomalnej LIPOSHELL® do wnętrza komórek 

– docelowego miejsca terapii. 

Technologia LIPOSHELL® – bioinżynieria 

Technologia LIPOSHELL® ma wiele zastosowań, dlatego prace nad nowym produktem 

zawsze rozpoczynamy od projektowania inżynieryjnego. Pozwala nam to osiągnąć optymalną 

strukturę liposomu, co przekłada się później na skuteczny transport substancji do docelowego 

miejsca jej działania. W kolejnym kroku wyniki projektowania inżynieryjnego sprawdzane są w 

modelach laboratoryjnych a następnie w badaniach potwierdzających skuteczność nowego 

rozwiązania. Ta innowacyjna technologia jest inspirowana dynamiką molekularną, co czyni ją 

nowoczesnym i wydajnym sposobem transportu substancji aktywnej w organizmie. 

Tekst: N. Z. 

Peeling kawowy 

Prezentowany peeling 

przeznaczony jest dla miłośników 

kawy oraz dla tych, którzy w 

zaciszu domowym przygotowują 

swoje własne SPA. Zapach 

kawy działa pobudzająco na 

zmysły i zawsze dodaje energii. 

Kofeina posiada właściwości 

antycellulitowe, wygładzające 

i ujędrniające skórę. Peeling 

przeznaczony jest do każdego 

typu skóry, nawet najbardziej 

wymagającej. 

Kompleks witamin 

z grupy B 

Proponujemy produkt niezbędny 

do prawidłowego funkcjonowania 

całego organizmu. Preparat 

zawiera kompleks witamin z 

grupy B i dodatkowo witaminę C. 

Wymienione witaminy bardzo 

skutecznie regulują pracę układu 

nerwowego, przyczyniają się 

do poprawy nastroju oraz 

łagodzą napięcia nerwowe. 

Dodatkowo zwiększają sprawność 

umysłową, poprawiając pamięć i 

koncentrację. 

NOWE 

PRODUKTY 

Herbatka 

oczyszczająca 

Starannie dobrana mieszanka 

ziół zawartych w herbacie 

wspomaga funkcjonowanie 

wątroby - głównego narządu, 

odpowiadającego za oczyszczanie 

organizmu z toksyn 

- i jej regenerację. Dzięki ziołom 

zawartym w składzie proces 

oczyszczania jest bardzo skuteczny. 

Herbata posiada też 

działanie moczopędne, wspierając 

tym samym funkcjonowanie 

układu moczowego i nerek. 

Babcine przepisy 

Pączki ziemniaczane 

To potrawa postna, często przygotowywana 

przez nasze babcie. 

Przepis: pół kilograma ziemniaków należy 

obrać, osolić i ugotować do miękkości. 

Następnie zetrzeć na tarce. Do ziemniaków 

dodajemy: 2 łyżki śmietany, 1 łyżkę masła, 3 

żółtka, startą cebulę i 4 łyżki mąki. Wszystko 

dokładnie ze sobą mieszamy, łącząc składniki. 

Masę kładziemy łyżką na blachę posmarowaną 

masłem. Pączki smarujemy roztrzepanym 

jajkiem i pieczemy 20 minut w 

180° aż się zarumienią. Posypujemy bułką 

tartą. 

Jabłka pieczone na patyku 

Przepis ten pochodzi z XV wieku, z kuchni 

wschodniopruskiej. Jabłka pieczone były 

w ognisku i spożywane jako deser. 

Przygotowanie: 

najpierw jabłka należy pozbawić gniazd 

nasiennych. Następnie w puste miejsca 

umieszczamy roztrzepane jaja. Jabłka pokrywamy 

ciastem przygotowanym z mąki, 

wody i jajek. Na koniec nadziewamy na patyk 

i pieczemy. Kiedy są już gotowe, kroimy 

je na kawałki i posypujemy cukrem. Dla 

polepszenia smaku można dodać szczyptę 

przypraw korzennych. 

Tekst: Zuzanna Bożym - dietetyk

REKLAMA 

Siarka 

- złoto dla aktywnych 

Kalendarzowa wiosna już zawitała. Jest czasem większej aktywności, ale też 

trudnym dla organizmu okresem zmiany pór roku. I choć przed nami wiosenne 

porządki, cieszmy się, że zażywać możemy więcej ruchu na świeżym powietrzu, 

czemu sprzyjają: dłuższy dzień, słońce i budząca się do życia przyroda. W tym 

okresie warto zwrócić uwagę na pewien pierwiastek, mający zbawienny wpływ na 

nasze ciało. Dobrze jest dbać o jego obecność w organizmie, zwłaszcza w okresie 

wiosennego przesilenia. Tym pierwiastkiem jest siarka. 

30 ZDROWOTNE DYWAGACJE 

31 

Zioła – cud natury 

czy ukryte zagrożenie? 

Jesteśmy zbudowani w 0,25% właśnie z siarki, która wchodzi w skład wszystkich tkanek i 

jest pierwiastkiem o wyjątkowych właściwościach. W przyrodzie istnieją różne jej formy, 

ale dla zdrowia i sprawnego funkcjonowania organizmu kluczowe znaczenie ma siarka 

organiczna nieutleniona – taka, jaką możemy znaleźć w pożywieniu. Często zwana jest 

ona bio-siarką. Wszelkie jej niedobory prowadzą do poważnych zaburzeń przemiany 

materii, a dodatkowo powodując, że minerały takie jak: magnez, krzem, sód, mangan, 

wapń, żelazo, jod, chlor i potas są trudno przyswajalne i mimo bogatej w nie suplementacji, 

może okazać się, że jest ich za mało. Stąd wniosek, że zanim zdecydujemy się na 

konkretną suplementację, należy najpierw skupić się na siarce, by w konsekwencji nie 

okazało się, że przyjmowane przez nas minerały i tak nie docierają do naszego organizmu. 

Bio-siarka zajmuje czwarte miejsce w hierarchii makroskładników niezbędnych 

do życia i pełni wiele bardzo ważnych funkcji w naszym organizmie. Możemy znaleźć 

ją w: kwasie glutaminowym, koniecznym dla prawidłowego funkcjonowania układu 

nerwowego i mózgu, w heparynie – związku chemicznym obniżającym ciśnienie krwi, 

w glutationie – związku o właściwościach przeciwutleniających, w kwasie laurynowowym 

– wspomagającym układ odpornościowy, w taurynie – substancji kluczowej dla 

sprawnego funkcjonowania wątroby i regeneracji organizmu po wysiłku fizycznym oraz 

w insulinie – hormonie regulującym poziom cukru we krwi. 

Bio - siarka jest także podstawowym składnikiem keratyny – białka skóry włosów i 

paznokci, kolagenu, który odpowiada za młody wygląd skóry oraz wiele ważnych związków, 

na przykład witamin: tiaminy, biotyny, kwasu pantotenowego. Pierwiastek ten znajduje 

się we wszystkich komórkach ludzkiego organizmu, a jako ważny składnik struktury 

białkowej jest niezbędny w tworzeniu wielu połączeń organicznych. Wchodzi 

w skład aminokwasów: metioniny, cystyny i cysteiny. Dla osób aktywnych fizyczne istotne 

będzie przede wszystkim to, że bio-siarka jest potrzebna w kształtowaniu układu 

kostnego i wpływa na prawidłowe formowanie chrząstki, ścięgien oraz pracę mięśni. 

Działając przeciwzapalnie, ułatwia regenerację wspomnianej chrząstki i przywraca 

sprawność stawów. 

Pamiętajmy, że dla osób aktywnych, a głównie dla tych, którzy uprawiają sporty wysiłkowe, 

jak na przykład tenis ziemny, dbałość o stawy, ścięgna i chrząstki jest bardzo 

ważna. Bio – siarka ma również działanie detoksykujące cały organizm, a szczególnie 

wątrobę, która jest odpowiedzialna za przetwarzanie metabolitów pracy mięśniowej, 

przez co usprawnia proces regeneracji organizmu po wysiłku fizycznym. Poza tym bio 

– siarka wspomaga działanie górnych dróg oddechowych i płuc mając niebagatelny 

wpływ na mikrokrążenie i oddychanie na poziomie komórkowym, co jest kluczowe dla 

wydolności organizmu. Jest też bardzo silnym antyoksydantem, dzięki czemu niweluje 

nadmiar wolnych rodników, które powstają przy dużym wysiłku fizycznym. Dzięki temu 

pośrednio chroni organizm przed przedwczesnym starzeniem się. 

Skąd wziąć siarkę? Jak w przypadku wszystkich składników spożywczych, najlepszym 

źródłem jest pożywienie. Tyle tylko, że żyjemy w czasach, w których obróbka termiczna 

i długi okres przechowywania żywności, powodują zmniejszenie w niej ilości cennych 

pierwiastków i związków chemicznych. W dodatku współcześnie organizm człowieka 

potrzebuje o wiele więcej wartościowych składników odżywczych, niż to było kiedyś, 

chociażby z powodu konieczności odtrucia organizmu ze skutków smogu, chemicznie 

uprawianych roślin czy różnych substancji chemicznych emitowanych przez otaczające 

nas przedmioty, a siarka bierze aktywny udział w procesie odtruwania organizmu. 

Niedobory można również uzupełniać poprzez kąpiele siarkowe w uzdrowiskach. Dodatkowo 

zawsze mogą Państwo rozszerzyć swój codzienny zestaw suplementów właśnie 

o bio – siarkę, aby mieć pewność, że Waszemu organizmowi nie zabraknie tego złotego 

pierwiastka! 

Tekst: Martyna Cherubin – www.portal tenisowy. info. 

Zioła mają zarówno swoich wiernych zwolenników, jak i zagorzałych przeciwników. Jedni wierzą w ich moc 

do tego stopnia, że negują konwencjonalne metody leczenia, inni traktują ziołowe terapie z przymrużeniem oka, 

nie wierząc, że popularne „ziółka” mogą wyleczyć jakąkolwiek chorobę. Kolejna grupa uważa ich stosowanie 

za niebezpieczny proceder, uzasadniając to przypadkami zatruć, alergii czy nawet zgonów po spożyciu danej rośliny. 

Jak więc jest z tymi ziołami? Mamy zaufać ich sile czy mieć się na baczności? 

LECZYSZ SIĘ ZIOŁAMI? KONIECZNIE SPRAWDŹ 

SKĄD POCHODZĄ 

Ziołolecznictwo i zielarstwo to obszerne dziedziny wiedzy 

– bezcennej dla zdrowia i pożytecznej. Niestety, stanowią 

również doskonałe pole manewru dla szarlatanów i 

oszustów, którzy pragną wzbogacić się na chorobie i ludzkim 

nieszczęściu. Pół biedy, jeśli trafimy na kogoś, kto zaproponuje 

nam placebo, czyli mieszankę, która nie zadziała, 

ale też nie zaszkodzi. Gorzej, jeśli dla wzmocnienia efektu 

dodane zostaną do niej szkodliwe, sztuczne substancje 

lub leki. Równie zdradliwe mogą być mieszanki bez podanego 

składu. Wielu z nas cierpi na różne schorzenia, a poszczególne 

zioła mogą wchodzić w interakcje z lekami, które 

przyjmujemy – nasilać lub osłabiać ich działanie. Pamiętajmy 

też, że ukrywanie składu jest niezgodne z prawem, a 

objęte tajemnicą mogą być wyłącznie proporcje. Brak daty 

produkcji czy terminu ważności również powinien być dla 

nas sygnałem ostrzegawczym. Co zrobić, jeśli mamy wątpliwości 

co do wiedzy i uprawnień spotkanego zielarza? 

Wystarczy sprawdzić, czy jest on członkiem Polskiego Towarzystwa 

Zielarzy i Fitoterapeutów. Jeśli go tam znajdziemy, 

mamy pewność, że przeszedł odpowiedni kurs i posiada 

wiedzę na temat zbioru i komponowania ziół. To ważne, 

bo trafiając na znachora bez kwalifikacji, nie tylko sobie nie 

pomożemy, ale wręcz możemy poważnie zaszkodzić. Dobrze 

jest zaopatrywać się w sklepach zielarskich, ponieważ 

zakładać je i prowadzić mogą tylko osoby mające do tego 

uprawnienia. 

DLACZEGO ZIOŁA MOGĄ BYĆ NIEBEZPIECZNE? 

Czy jednak tak duża ostrożność jest tutaj naprawdę niezbędna? 

Czy zioła, ten cud prosto z natury, faktycznie mogą 

nam zaszkodzić? Przekonanie o braku skutków ubocznych i 

pełnym bezpieczeństwie stosowania ziół może być bardzo 

szkodliwe. Gdyby zioła były całkowicie bezpieczne, byłyby 

również... nieskuteczne. Tymczasem od wieków wspierają 

one medycynę, będąc składnikiem wielu leków, między 

innymi nasercowych. To dlatego tak ważne jest ich źródło 

i pewność, że dobrze je przechowywano zanim trafiły 

do naszego domu. Zioła pochodzą z natury i chłoną to, co 

tę naturę buduje. Wpływ na ich skład i jakość mają obecne 

w glebie drobnoustroje, bakterie i grzyby, a także woda, 

powietrze a nawet odchody zwierząt. Mogą być też zanieczyszczone 

i skażone przez człowieka – spaliny z samochodów, 

dym z fabrycznych kominów, śmieci, które rozkładają 

się przez setki lat. Szkodliwe skutki może nieść też niewłaściwy 

zbiór, złe przechowywanie i przetwarzanie. Odnotowywane 

były przypadki, że mieszanki ziołowe zawierały 

arszenik lub rtęć! Najbezpieczniej jest zatem wybierać 

te ekologiczne, od sprawdzonych zielarzy lub zbierać je samodzielnie. 

Z dala od cywilizacji, na łąkach, w lesie lub na 

jego obrzeżach. 

ROŚLINY LECZĄ I ZAPOBIEGAJĄ CHOROBOM 

– PRAWDA CZY FIKCJA? 

Przeciwnicy ziół podkreślają, że ich działanie to wyłącznie 

efekt placebo, a skuteczne są tylko leki syntetyczne. Nic 

bardziej mylnego. Nauka nie odwraca się od ziół, a ziołolecznictwo 

to jedna z gałęzi medycyny. Poszczególne rośliny 

poddawane są licznym badaniom, które regularnie 

przynoszą nowe informacje o ich skuteczności. Przykład? 

Działanie wspomagające w leczeniu cukrzycy typu 2 mają 

takie zioła, jak rutwica lekarska, kozieradka pospolita czy 

lucerna siewna. I jest to nie tylko mądrość ludowa, ale właściwość 

potwierdzona naukowo. Przykłady można mnożyć. 

Jeszcze skuteczniejsze są mieszanki ziół, o ile oczywiście 

przygotuje je fachowa ręka specjalisty zielarza. O tym, 

że zioła naprawdę działają świadczy paradoksalnie fakt, że 

mają... skutki uboczne. Zwłaszcza, gdy nieco przesadzimy 

z ilością. Zazwyczaj są to jednak stosunkowo łagodne objawy, 

jak: nudności, biegunka czy wysypka. Organizm daje 

nam znać, że powinniśmy zrobić sobie przerwę w kuracji 

lub zdecydować się na inną roślinę, bo ta akurat nam nie 

służy. 

WYBÓR WŁAŚCIWYCH ZIÓŁ – KLUCZ DO SUKCESU 

Owszem, zdarzają się przypadki silnych i niebezpiecznych 

reakcji po spożyciu niektórych ziół, np. przedawkowanie 

naparstnicy purpurowej grozi zaburzeniami rytmu 

serca, a nawet jego zatrzymaniem. Jednak dotyczy to nielicznych 

roślin, a także stosowania przez długi czas zbyt 

dużych dawek. Długofalowe skutki nadmiernego i niekiedy 

niepotrzebnego stosowania leków syntetycznych są 

dużo bardziej obciążające dla ludzkiego organizmu niż terapie 

ziołowe. Wiele razy spotkałam się z sytuacją, gdy lekarz 

przepisywał tabletki przy nieznacznie podwyższonym 

ciśnieniu czy poziomie cholesterolu. W wielu tych przypadkach 

wystarczyłaby zmiana diety, więcej ruchu i wprowadzenie 

odpowiednich ziół. Z drugiej strony trzeba pamiętać, 

że pod pozornie niegroźnymi objawami, jak: zaparcia, 

bóle żołądka czy bóle głowy mogą ukrywać się groźne 

choroby, choćby nowotwory. Wówczas opieranie się wyłącznie 

na ziołowej kuracji może opóźnić właściwą diagnozę 

i leczenie. Pamiętajmy, że najważniejsze jest znalezienie 

przyczyny problemu. Dopiero wówczas możemy określić, 

jakie zioła będą dla nas najbardziej pomocne. Najlepiej zaś, 

jeśli zwrócimy się do dobrego fitoterapeuty, który przygotuje 

najbardziej optymalną kurację i dostosuje ją do specyfiki 

naszego organizmu. 

Zioła mają mniejszą siłę przebicia niż suplementy diety 

i leki. Niewielu osobom zależy na tym, aby je intensywnie 

reklamować i promować. Są też trudniej dostępne niż syntetyczne 

specyfiki. Apteczne półki uginają się często pod 

ciężarem leków i suplementów, oferując stosunkowo mały 

wybór ziół. Mimo tych trudności warto czerpać ze skarbca 

natury – koniecznie z dawką rozsądku, ale i ze zdecydowaną 

korzyścią dla zdrowia. 

Tekst: Agnieszka Dec – dziennikarka i blogerka 

www.dekozdrowia.pl

REKLAMA 32 HISTORIA MEDYCYNY 33 

Franciszkanin 

z Elbląga 

Ojciec AnDRZEJ Czesław Klimuszko zmarł 23 sierpnia 1980 r. 

w Elblągu. Do samego końca, drzwi do jego celi były otwarte 

dla osób szukających pomocy i wsparcia. Pozostawił po sobie 

bogatą spuściznę w postaci notatek, listów, receptur mieszanek 

ziołowych oraz trudny do oszacowania ogrom wdzięczności 

ludzi, którym uratował zdrowie i życie. 

Obecnie - 37 lat po śmierci Franciszkanina z Elbląga - jego dziedzictwo nadal 

pomaga kolejnemu pokoleniu zachować zdrowie i dobre samopoczucie. 

Unikatowe receptury są źródłem przełomu w fitoterapii XXI wieku. Ojciec Klimuszko 

uważał, że wiele schorzeń ma źródło w stresie, przepracowaniu i skażeniu 

środowiska, w którym żyjemy. Jego geniusz i znajomość naszych rodzimych 

ziół są nieocenione. 

Przynosił ulgę osobom cierpiącym na choroby układu m.in. pokarmowego 

(żołądka, wątroby, złej przemiany materii, nadwagi), krążeniowego (choroby 

serca, układu krwionośnego, żylaków) oddechowego (astma, rozedma płuc, 

gruźlica). Pomagał w schorzeniach skóry (np. trądzik, łuszczyca), układu moczowego 

(m.in. nerki, kamice) nerwowego (nerwice, problem z zasypianiem) 

- dawał nadzieję ludziom w trudnej sytuacji. Opracował mieszanki pomagające 

w walce z brakiem witamin, osłabieniu po podaniu antybiotyków etc. Mieszanki 

bardzo często , wspierając leczenie farmakologiczne, przynosiły zaskakująco 

pozytywne wyniki. 

Do ostatnich chwil życia drzwi celi klasztornej ojca Klimuszko były otwarte 

- przyjmował gości szukających u niego pomocy. Przyjeżdżali chorzy z rodzinami, 

czasami rodziny przynosząc ze sobą zdjęcia chorych. Przygotowywał 

dla nich nieraz specjalne unikatowe mieszanki. Dziennie do niego przychodziły 

prawdziwe worki listów - od ludzi szukających pomocy, od ludzi z wyrazami 

wdzięczności za uratowanie zdrowia i życia. Mimo rozgłosu i sławy jaką się cieszył 

za życia - pozostał skromną i pokorną osobą . 

Choć czas płynie to - medycyna dokonała niejednego przełomu - zmienia się 

podejście w leczeniu chorób. Niestety rzadkością są lekarze, którzy obok recepty 

zasugerują, by chory dodatkowo zajrzał do zielarni. Mimo tego warto zainteresować 

się mieszankami i dopytać się o dodatkowe ścieżki leczenia. Wiele 

osób z biegiem czasu cierpi na kilka schorzeń w tym samym czasie i dobrze 

wie, że medycyna - jak wszystko, ma swoje dobre i złe strony - dlatego chętniej 

sięga w stronę ziół. Tym bardziej, że wśród starszego pokolenia są osoby, którym 

osobiście pomógł Ojciec Klimuszko. Wówczas chętnie dzielą się z otoczeniem 

swoją historią. 

Rozwój naukowy, jakiemu również ulega fitoterapia, pozwolił na uzyskanie 

ziołowych mieszanek w postaci płynu jako np. nalewek bezalkoholowych, tabletek 

ziołowych, mazideł do użytku zewnętrznego. Takie możliwości wychodzą 

naprzeciwko oczekiwaniom ludzi prowadzących aktywny tryb życia nie 

mających czasu na celebrowanie procesu zaparzania ziół w zaciszu domowym. 

Bardzo ciekawe rezultaty prozdrowotne można też uzyskać, mieszając zioła 

w postaci sypkiej z produktami spożywczymi, np.: kawę zbożową z ziołami na 

serce. Takie innowacyjne i nowoczesne podejście to krok w stronę pokolenia 

młodych ludzi, którzy bardzo często za namową rodziców, dziadków, na własny 

sposób odkrywają na nowo ponadczasowości mieszanek ziołowych. 

Tekst: Eldex Medical 

APTEKARZ TEŻ LEKARZ ? 

Apteka, jako przybytek nieodzowny przy 

każdej chorobie, znajduje się praktycznie 

przy każdej większej ulicy w większości miast. 

Jednak narodziny jej były procesem złożonym, 

długotrwałym i trudnym. 

 

Początków aptekarstwa należy szukać w starożytnej 

Grecji, to tam po raz pierwszy pojawili się kramarze oferujący 

środki lecznicze. Apotheke – to w tłumaczeniu na język 

polski: kram, magazyn, skład. Na tych pierwszych kramach, 

po grecku zwanych jatria, oferowano różnorodne medykamenty: 

zioła, korzenie, balsamy, oleje, wino korzenne, 

pachnidła egzotyczne. Tradycję tę przejął starożytny Rzym, 

jednak powolny proces rozwoju aptekarstwa przerwał najazd 

plemion barbarzyńskich i upadek cesarstwa. Dopiero 

w późnym średniowieczu, wraz z powstaniem klasztorów 

w IX w. aptekarstwo zaczęło się odradzać. To właśnie zakonnicy 

zajęli się leczeniem chorych i sporządzaniem leków. 

W Polsce rozwój ziołolecznictwa a wraz z nim aptekarstwa 

rozpoczął się na przełomie X i XI w. z przybyciem benedyktynów. 

Przy klasztorach zakładali oni ogrody warzywne 

i zielarskie, powstawać zaczęły też pierwsze szpitaliki. 

Po benedyktynach funkcje aptekarskie przejęły inne 

zakony: cystersi, dominikanie i jezuici. Szczególnie ci ostatni 

rozwinęli umiejętność sporządzania leków i w późniejszych 

wiekach, to właśnie im król Władysław IV nadał prawo 

kształcenia praktykantów w klasztornych aptekach. 

W XII w. władze kościelne uznały, że zajmowanie się tworzeniem 

medykamentów odciąga mnichów od spraw duchowych 

i aptekarstwo klasztorne przestało mieć rację bytu. 

Sporządzanie i handel lekarstwami przejęły osoby świeckie. 

Na przełomie XII i XIII w. zaczęły pojawiać się w miastach 

kramy apteczne tzw. institoria. Institorzy, czyli kramarze, 

sprzedawali w nich różne specyfiki, wytwarzane na 

miejscu jak też importowane. Przez cały XIII w. nazwa apteka 

nie pojawiła się na ziemiach polskich. Na zachodzie Europy 

kram apteczny funkcjonował pod nazwą: statio, confectionari, 

armarium pigmentorum, czy też bardziej ogólnie: 

officina sanitatis. 

Pierwsza apteka na ziemiach polskich powstała w Świdnicy 

w roku 1248. Następne pojawiły się w: Świebodzinie - 

w 1279 r., Głogowie - w 1281 r. i we Wrocławiu - w 1287 r. Ale 

czy były to apteki sensu stricto? Na to nie ma jednoznacznej 

odpowiedzi. 

Szczególną rolę w rozwoju aptekarstwa w Polsce odegrał 

Wrocław, tu bowiem osiedlił się Tomasz (1297-1378) - 

duchowny, lekarz, absolwent szkoły medycznej w Montpellier. 

W latach 1335-1350 opracował dokument urzędowy 

pod nazwą: „Porządki Medycynalne”, który normował prawa 

i obowiązki lekarzy, aptekarzy i cyrulików, wprowadzał 

ceny na środki lecznicze a także ustalał wymóg odpowiedniego 

przygotowania fachowego. 

Kolejna apteka powstała w 1333 r. w Krakowie a aptekarzem 

był w niej Konrad. W Toruniu w 1389 r. aptekę prowadził 

Albert. Pierwszym znanym z nazwiska był gdański aptekarz 

Jan Slottenberg, prowadził sprzedaż leków w 1402 r. 

W Warszawie dopiero w XIV w. powstała apteka przy szpitalu 

Św. Ducha. Ówczesny asortyment był szeroki, sprzedawano 

tam m.in.: przyprawy egzotyczne, ciasta korzenne, 

napoje alkoholowe, pachnidła, pigmenty i terpentynę 

dla malarzy, papier, siarkę, jedwab, saletrę, mydło i wyroby 

zielarskie. 

Dalsze unormowanie aptekarstwa w Polsce wniosły trzy 

dokumenty królewskie: przywilej poznański Zygmunta Augusta 

z 1564 r., przywilej toruński Stefana Batorego z 1576 r. i 

przywilej przemyski Zygmunta III Wazy z 1591 r. Dokumenty 

te również podnosiły uprzywilejowaną pozycję aptekarzy 

w handlu miejskim. Chcąc wyodrębnić swoją pozycję zawodową 

i chronić swoje interesy, aptekarze polscy zaczęli 

jednoczyć się w cechach rzemieślniczych. Było ich jednak 

za mało, by mógł powstać odrębny cech, włączano ich więc 

do hafciarzy, złotników, malarzy czy szmuklerzy (wyrabiających 

pasmanterię, taśmy i sznury). Dopiero na sejmie koronacyjnym 

za czasów Władysława IV w 1633 r. apteki oddano 

pod kontrolę Akademii Krakowskiej, która miała kształcić 

i udzielać prawa ich otwierania. Sprawdzano również 

umiejętności i stan przygotowania zawodowego pracowników. 

Od tego czasu państwo przejęło nadzór nad aptekarstwem. 

Po utracie niepodległości w 1795 r. przeszło ono 

pod jurysdykcję trzech zaborców. Zaborca pruski wprowadził 

tzw. „koncesje”, które później przyjęły się na wszystkich 

ziemiach polskich. 

Jako mały chłopak, bywając u dziadków, zapamiętałem 

jedyny sklepik na wsi - spożywczo-przemysłowo - aptekarski. 

Oprócz świeżego chleba, wódki, mąki, wideł, gwoździ i 

much, pamiętam: naftę, jodynę, bandaż i tabletki przeciwbólowe 

„z krzyżykiem”. 

Od tamtych czasów wiele się zmieniło. Dzisiejsze apteki 

to laboratoria – kolorowo w nich, czysto, sterylnie (nawet 

mucha boi się latać). Pani farmaceutka doradza co zaaplikować, 

reklamy telewizyjne dopowiadają resztę… aż chce 

się chorować! 

Tekst i rysunek: Andrzej Sobczyk

NUMEROLOGIA 34 REKLAMA 35 

SZCZODRA, NADOPIEKUŃCZA 

I KONSERWATYWNA 

W obecnym wcieleniu numerologiczna Szóstka ma za zadanie nauczyć się 

mądrze opiekować innymi. Ma ich nie ograniczać i nie wyręczać we wszystkim. 

Mówiąc krótko - powinna nauczyć się dawać wędkę, a nie już złowioną rybę. 

Szóstki bardzo dobrze spełniają się w małżeństwie, 

roztaczając opiekę nad bliskimi. Rodzina to ich cały świat. 

Całe swoje życie potrafią jej podporządkować, przez co 

zapominają o sobie i swoim rozwoju. 

Szóstka jest świetnym kucharzem oraz doskonałym 

organizatorem rodzinnych spotkań. Idąc do niej na 

przyjęcie, masz pewność, że będzie wykwintnie, smacznie 

i rodzinnie. 

Szóstka doskonale doradza innym osobom. Natomiast 

sama siebie, niestety nie potrafi już tak świetnie 

i skutecznie zmotywować. Z wielkim oddaniem opiekuje 

się drugim człowiekiem, ale sama również potrzebuje 

opieki i miłości. Posiada skłonność do wyolbrzymiania 

błahych spraw, przez co utrudnia sobie życie. By uniknąć 

błędów komunikacyjnych Szóstka powinna jasno artykułować 

swoje potrzeby, a nie bawić się w kalambury na 

zasadzie: „domyślcie się o co mi chodzi”. 

Odbierana jest jako osoba poważna, skrupulatna oraz 

godna zaufania. Lubi porządek, przez co często może 

być przesadnie dokładna. Zbyt wielką wagę przywiązuje 

do szczegółów. Jest konserwatywna i jednocześnie 

romantyczna a do tego bardzo emocjonalna. Często 

może brakować jej pewności siebie, walczy z licznymi 

kompleksami, które tak naprawdę tylko w jej głowie 

urastają do rangi problemu. Ponieważ jej splot słoneczny 

jest bardzo silny, dla innych osób staje się „energetyczną 

stołówką”- ludzie lgną do niej i lubią z nią rozmawiać, 

bo przy okazji czerpią od niej energię. Powinna 

jednak Szóstka pamiętać, by nie zamęczać swojego rozmówcy 

niekończącym się monologiem. 

Pod względem materialnym Szóstka potrafi być bardzo 

oszczędna i nie pozwoli sobie na rozrzutność czy 

marnotrawstwo. Unika zaciągania kredytów i raczej nie 

pokazuje swojego bogactwa na zewnątrz. Majątek zdobywa 

dzięki uczciwej, niełatwej pracy, a motorem do zarabiania 

staje się dla niej chęć zapewnienia komfortowego 

życia najbliższym. 

Numerologiczna Szóstka schodzi na świat z karmą 

nauczyciela i rodzica. Przeważnie na jej barki spada 

opieka nad rodzicami. W poprzednich wcieleniach 

Szóstka często młodo umierała, zostawiając dzieci i 

rodzinę. Dlatego w obecnym życiu właśnie rodzina 

jest u niej na piedestale. Częsty brak potomstwa powoduje, 

że przyciąga do siebie dzieci z poprzednich 

wcieleń, które oczekują jej pomocy i zainteresowania. 

Dzieci - Szóstki powinny być kontrolowane przez 

rodziców, by z racji swojej naiwności, nieśmiałości 

oraz podatności na wpływy otoczenia nie wpakowały 

się w kłopoty. Są bardzo utalentowane, altruistyczne 

z bogatą wyobraźnią. Posiadają wiele talentów, 

ale mają też trudności z podejmowaniem decyzji. 

Opiekuńcza Szóstka doskonale odnajduje się w 

roli rodzica. Jej głównym celem jest dobro najbliższych, 

więc nie ma ona problemu z poświęcaniem 

siebie dla tych, których kocha. Jedyną przeszkodą w 

osiągnięciu doskonałości w tym aspekcie jest nadopiekuńczość. 

Powinna czasem wrzucić na przysłowiowy 

luz i zająć się sobą. 

Szóstka to dawny lekarz i astrolog, dlatego w obecnym 

wcieleniu posiada łatwość w wykonywaniu zawodów 

związanych z medycyną, opieką oraz przekazywaniem 

wiedzy. To dobry psycholog i doradca. 

Osoba poważna, uczciwa i godna zaufania - te cechy 

czynią z niej najlepszego urzędnika spośród wszystkich 

wibracji numerologicznych. 

W zdrowiu Szóstka powinna zwrócić uwagę na 

sprawy hormonalne oraz unikać nałogów, których 

ciężko będzie się jej pozbyć. W kwestii uzależnień powinna 

też wziąć pod lupę swoje relacje z najbliższymi, 

przyjaciółmi, znajomymi i pracownikami. 

Tekst: Eva Hejman-Lenga, numerolog 

www.evahl.pl 

Nowoczesna pielęgnacja cery 

Zdrowy i promienny wygląd skóry możemy osiągnąć dzięki pielęgnacji wycelowanej 

w konkretne jej potrzeby. Cera, czyli skóra twarzy, może być normalna, sucha, mieszana i 

tłusta. Jej rodzaj określa potrzeby i determinuje pielęgnację. 

Cera normalna jest gładka, jędrna i matowa i taka najrzadziej występuje u osób dorosłych. 

To skóra wymagająca jedynie nawilżenia i ochrony dla wsparcia jej prawidłowego 

funkcjonowania. Niestety z wiekiem cera normalna może się przekształcić w suchą, tracąc 

jędrność, stając się szorstką, matową, cienką z widocznymi zmarszczkami. Kluczowe 

w pielęgnacji cery suchej jest jej głębokie nawilżanie, wzmocnienie bariery lipidowej naskórka, 

odbudowa naturalnego czynnika nawilżającego (NMF) i ochrona przed drażniącymi 

czynnikami zewnętrznymi, jak: mróz, wiatr, promieniowanie słoneczne. 

Cera tłusta jest szarawa i ziemista (to efekt grubszego naskórka). Błyszczy się, co jest 

efektem nadmiernej aktywności gruczołów łojowych. Jej pory są rozszerzone z tendencją 

do tworzenia zaskórników. Pielęgnacja koncentruje się na regulacji wydzielania sebum 

przez gruczoły łojowe, zamykaniu porów, matowieniu, poprawie ukrwienia, nawilżaniu i 

dotlenianiu. Cera mieszana łączy cechy skóry suchej na policzkach, skroniach i pod oczami 

z cechami cery tłustej w tzw. strefie T (czoło, nos, broda). Jej pielęgnacja jest zatem podwójna 

i może być kłopotliwa, gdyż wymaga stosowania preparatów nawilżających i równocześnie 

regulujących wydzielanie sebum. 

Nowoczesna kosmetologia umożliwia właściwą pielęgnację każdego rodzaju cery, pomagając 

uzyskać maksymalny efekt działania substancji aktywnych. Pomocne są w tym 

nowe technologie, w tym np. struktura ciekłych kryształów i promotorów przenikania, która 

„toruje" drogę substancjom aktywnym przez naskórek do kolejnych, głębszych warstw 

skóry. Innowacyjne formuły nowoczesnych preparatów kosmetycznych stymulują naturalne 

mechanizmy nawilżania skóry, wzmacniają barierę lipidową i zapobiegają jej odwodnieniu. 

Ceramidy roślinne utrzymują spójność komórek i zapobiegają utracie wody 

- TEWL (z ang. Transepidermalna Utrata Wody). Jest to istotne przy pielęgnacji każdego 

rodzaju cery, w tym szczególnie ważne dla jej suchej odmiany. W przypadku tego rodzaju 

cery najistotniejszym etapem pielęgnacji jest głębokie i dokładne oczyszczenie. Służą 

temu nowoczesne żele do mycia twarzy, mleczka i toniki. Cery suchej nie zmywamy wodą. 

Vegetelle ekstremalne odżywienie 

i nawilżenie. Matrixyl®, Synth'e 6®, 

ceramidy roślinne oraz naturalne 

ekstrakty z warzyw. 

Dopiero oczyszczoną możemy pielęgnować, nakładając maseczki, emulsje, kremy, jednocześnie 

pamiętając, by na dzień, pod makijaż stosować preparaty, które pomogą nam 

chronić cerę suchą przez promieniowaniem słonecznym i innymi drażniącymi czynnikami 

zewnętrznymi. 

Z kolei wieczorem, po dokładnym oczyszczeniu twarzy z makijażu, nakładamy kremy 

odżywcze, tłuste, przeciwzmarszczkowe np. z masłem Shea, masłem dyniowym, witaminami 

i ekstraktami z warzyw, zapewniając skórze natychmiastowy zastrzyk witamin i minerałów. 

Starajmy się stosować preparaty nie zawierające oleju mineralnego, który tworzy 

na skórze barierę, uniemożliwiając przenikanie substancji aktywnych do głębszych 

warstw skóry. Mając cerę suchą, musimy szczególnie troskliwie zadbać o okolicę wokół 

oczu, gdzie skóra jest cienka i delikatna. Do tego celu służą specjalne kremy pod oczy o 

konsystencji lekkiej, szybko wchłaniającej się. Nakładamy je delikatnie opuszkami palców, 

wklepując w skórę zarówno rano jak i wieczorem. 

Kolejnym rodzajem cery, której pielęgnacja była do niedawna kłopotliwa, jest cera mieszana. 

Obecnie, łącząc zdobycze nauki ze sprawdzonymi naturalnymi składnikami, możemy 

w łatwy sposób zadbać o potrzeby tej wymagającej cery. Bardzo ważnym etapem pielęgnacji 

cery mieszanej jest dokładne i głębokie oczyszczenie. W tym celu (ok. 2 x w tygodniu) 

stosujemy peeling enzymatyczny, który delikatnie, ale wyjątkowo skutecznie, usuwa 

martwe komórki naskórka łącznie z nadmiarem sebum. Do codziennej pielęgnacji używamy 

żelu do mycia lub płynu miceralnego. Oczyszczoną cerę mieszaną pielęgnujemy, 

stosując kremy na dzień i noc, bogate w polifenole i taniny np. z ekstraktów warzywnych, 

które regulują wydzielanie sebum, przywracając równowagę hydrolipidową. Znakomitym 

uzupełnieniem codziennego rytuału może być nałożenie beztłuszczowego serum zamiast 

lub przed nałożeniem kremu. Serum dodatkowo zmatowi partie tłuste twarzy i stanowić 

będzie podkład pod makijaż. 

Stosując się do proponowanych zaleceń i korzystając z właściwych kosmetyków zapewniamy 

naszej skórze komfort i piękny zdrowy wygląd. 

Joanna Worek, Dorota Zych 

Scandia Cosmetics S.A. 

100% vege 

www.scandiacosmetics.pl

REKLAMA 

36 MASAŻ 

37 

Klawiterapia 

W świecie szeroko pojętych masaży i technik 

usprawniających ludzki organizm istnieje 

wiele terapii naturalnych. Mają one poprawiać 

samopoczucie lub przywracać zdrowie 

człowiekowi. Jest wśród nich klawiterapia, 

pomocna przy wielu dolegliwościach, z którymi 

borykamy się na co dzień. Polega na uciskaniu 

ciała pacjenta gwoździami. Brzmi trochę 

niewiarygodnie? A jednak to prawda. 

Klawiterapia jest stosunkowo nowym terminem medycznym 

a to, co się pod nim kryje istnieje dopiero od lat 

sześćdziesiątych XX wieku. Twórcą i propagatorem tej metody 

jest polski psycholog - Ferdynand Barbasiewicz. Opracował 

rodzaj masażu, polegający na uciskaniu określonych 

akupunktów, dlatego też klawiterapia często nazywana 

jest także klawipunkturą. 

Do wspomnianych działań uciskowych używa się specjalnego 

narzędzia, zwanego klawikiem - innymi słowy 

mówiąc - wykonanego ze stali nierdzewnej gwoździa. A 

właściwie kompletu gwoździ, bo jest ich aż 14 sztuk. Klawiki 

wykonane są ze stali chirurgicznej zaprojektowanej i obrobionej 

laserowo tak, by narzędzie pomimo pewnej ostrości 

nie naruszało ciągłości naskórka pacjenta. Zaostrzenie 

klawika spełnia funkcję stymulującą impuls nerwowy, który 

dociera do kluczowych struktur układu nerwowego. 

Bywa, że widok używanych narzędzi wywołuje u pacjentów 

dreszcz połączony z lękiem. Nie ma się jednak czego 

obawiać. Klawiterapia jest metodą bezpieczną, a o tym, jak 

bardzo skuteczną i przynoszącą trwały efekt, zaświadcza 

coraz więcej osób. 

W trakcie zabiegu terapeuta posługuje się wspomnianymi 

czternastoma klawikami. Trzyma je najczęściej po siedem 

w każdej dłoni. Nie bez znaczenia jest zachowanie odpowiedniego 

odstępu pomiędzy gwoździami - powinien 

on wynosić w przybliżeniu pięć milimetrów. Całość zabiegu 

opiera się na uaktywnieniu i wzmożeniu przewodnictwa 

nerwowego. Zabieg wykonywany jest bezpośrednio 

na skórze pacjenta. Stymulacja klawikami odpowiednich 

punktów przywraca prawidłową pracę układu nerwowego. 

Klawiterapia to innowacyjna metoda, łącząca techniki: 

akupresury, akupunktury, refleksoterapii, kraniopunktury 

i wiele innych. 

To swego rodzaju nieinwazyjny sposób rehabilitacji psychologicznej 

i neurofizjologicznej. Zapewnia on odreagowanie 

nerwowe, znosi napięcia stresowe ośrodkowego 

i obwodowego układu nerwowego. Reguluje też potencjały 

własne, wzbudza utracone przewodnictwo sygnałów 

nerwowych. Działa odtruwająco i oczyszczająco w organizmie 

człowieka. Reguluje między innymi układy: trawienny, 

hormonalny, enzymatyczny. Klawiterapię zaleca się też 

w okresie rekonwalescencji, jak również w celu przywrócenia 

organizmowi równowagi. Zabiegi dobrze wpływają na 

cały układ nerwowy i szeroko pojętą regenerację organizmu. 

Podczas sesji terapeutycznej pacjent relaksuje się i odpręża. 

Wciąż jednak świat medyczny, a w nim wielu naukowców, 

nie potrafi docenić tej nieinwazyjnej metody, której 

celem jest przywrócenie pamięci komórkowej nerwów 

a tym samym danie im drugiego życia. Mimo to, jest coraz 

więcej lekarzy uważających, że przy pomocy klawików 

można leczyć wiele chorób, w tym nawet tak ciężkie jak na 

przykład: przewlekle zapalenie trzustki, stwardnienie rozsiane, 

niedowłady po udarze czy AIDS. 

Ferdynand Barbasiewicz, twórca tej rewelacyjnie działającej 

metody, jest zdania, że sesję terapeutyczną może 

wykonać każdy. Klawiterapia jest metodą samoleczenia. 

Zanim jednak zachwyceni jej zbawiennym wpływem na 

ludzki organizm samodzielnie zaczniemy stosować komplet 

klawików, warto najpierw udać się do specjalisty w tej 

dziedzinie. Kilka sesji jest w stanie nie tylko poprawić nasze 

zdrowie, ale też stać się lekcjami poglądowymi, dzięki 

którym – jeśli tylko zechcemy – sami będziemy mogli sobie 

pomagać. 

Tekst: Teresa Szczepanek

. 

cena 4 zł w tym 8% VAT 

REKLAMA 

Adres redakcji 

Green Port 

Natura&Zdrowie 

miesięcznik 

ul. Matuszewska 20 

03-876 Warszawa 

redakcja@greenport.pl 

tel. 509 326 627 

663 509 266 

Redaktor naczelny 

Arkadiusz Wrzos 

Redaktor prowadzący 

Teresa Szczepanek 

Grafik designer 

Liliana Maria Soja 

Wydawca 

Greenport Team Sp. Z o.o. 

ul. Matuszewska 20 


Prezes 

Agnieszka Wójtowicz 

Biuro reklamy 

Sylwia Wilczyńska 

reklama@greenport.pl 

tel: 533 315 991 

Drukarnia 

Polska Press Sp. z o.o. 

ul. Grunwaldzka 229 

Bydgoszcz 

Za treść ogłoszeń redakcja 

ponosi odpowiedzialność 

w granicach wskazanych w 

ust.2 art.42 ustawy Prawo 

prasowe. Rozpowszechnianie 

materiałów redakcyjnych 

bez zgody wydawcy 

jest zabronione. 

Zabroniona jest bezumowna 

sprzedaż gazety po cenie 

niższej od ceny detalicznej 

ustalonej przez wydawcę. 

Sprzedaż numerów aktualnych 

i archiwalnych po innej 

cenie jest nielegalna i grozi 

odpowiedzialnością karną. 

PRENUMERATA 

razem z wysyłką; 

6 numerów - 42 zł 

3 numery - 21 zł 

Green Port Team sp. z o.o. 

ul. Matuszewska 20, 


nr konta mBank 

88 1140 2105 0000 

3087 9300 1001 

w tytule przelewu podaj 

dane adresowe 

i opis zamówienia. 

Możliwe jest również 

wysłanie starych 

numerów. 

hurt@greenport24.pl 

tel: 22 618-38-34 

Nimery archiwalne 

są do kupienia w hurtowni 

hurt@greenport24.pl 

tel: 22 618-38-34 

38 39 

ISSN 2544-4107 

Nr indeksu: 419427 

Nr gazety 2/2018 (08) 

NATURA&ZDROWIE 

Lato Rozkwitnij 

majem 

Lecznicze 

zapachy 

str. 6 

W KOLEJNYM 

majowym 

NUNERZE M. IN. 

Zaradność 

Buszmenów 

Jadalne 

kwiaty 

Post plusy 

i minusy 

Arteterapeutka 

str. 9 

Arteterapeutka 

Kryształy 

polskie 

Bezpieczne 

odchudzanie 

Lecznicze 

zapachy 

Znajdziesz nas 

w kioskach, 

salonach 

prasowych 

i sklepach 

zielarskich. 

05 

maj 

2018 

Zaradność 

Buszmenów 

str. 7 

Jadalne 

kwiaty 

str. 20-21 

Post - plusy 

i minusy 

str. 7 

Litoterapia 

str. 10-11 

Bezpieczne 

odchudzanie 

str. 17 

REKLAMA 

Czasopismo 

Green Port Natura & Zdrowie 

dostępne w sieci sklepów firmowych 

Green Port Natura & Zdrowie 

oraz w sklepach partnerskich 

na terenie całego kraju. 

Szukaj również w sieci dystrybucyjnej 

RUCH 

Warszawa, Centrum Green Port Natura i Zdrowie, al. KEN 15 

Warszawa, Centrum Green Port Natura i Zdrowie, Hala Kopińska 1p, 

ul. Grzymały Sokołowskiego 2 

Białogard, Filiżanka, ul. Lindego 22 

Biłgoraj, DiM, ul. Komorowskiego 3/2 

Biała Podlaska - LAWENDA, Sklep zielarsko - medyczny, Plac Rubina 11 -14/4 

Biała Podlaska, Sklep Zielarsko-Medyczny URTICA, ul. Terebelska 60 B 

Białystok, Wstąp po zdrowie, ul. Transportowa, 12 lokal 5/parter 

Bielsko-Biała, Sklep Ekologiczny Siła Natury, ul. Mickiewicza 42 

Bielsko Biała, Sklep "Bio Kiosk", Dom Handlowy Wokulski, ul. Czechowa 22a 

Biłgoraj, DIM Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Komorowskiego 3/2 

Brzeszcze, Sklep Zielarsko-Medyczny „Ziołowa Apteka”, ul. Dworcowa 32 

Chełm, Amarantus, ul. Popiełuszki 5 

Cieszyn, Strefa KOS-MED, ul. Mennicza 9 

Elbląg, MID, ul. Pomorska 9a 

Gdynia, Zioła, ul. Słoneczna 2, paw. 11 

Gorlice, Stara Zielarnia, ul. Stawiska 8 

Grzudziądz, HERBALEK-ADONIS, ul. Toruńska 10 

Katowice, AlEko Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Grażyńskiego 13a 

Kielce, Ziołowa APTECZKA, ul. Sikorskiego 3 

Kielce, Ziołowa APTECZKA, D.H. Kaufland 

Legnica, Sfera Zdrowia, ul. Szkolna 1 

Leżajsk, Eko Sklep, Pl. Dworcowy 1 

Lublin, Sklep Zielarsko-Medyczny Zdrowie, ul. Biernackiego 12/19 

Łochów, Spiżarnia Zdrowia, Al. Łochowska 75 

Łódź, F.H.U. Remedium, ul. Ćwiklińskiej 22 

Łódź, Gakama, ul. Skupiona 1 (obok zajezdni Kurczaki) 

Łódź, INTER-FOOD, ul. Cieszyńska 10 

Olsztyn, EkoSklep Andrzej Sierzputowski, ul. Ratuszowa 7 

Opole Lubelskie, Mamavital, ul. Fabryczna 191 

Opole, Moc Natury, ul. Niemodlińska 21 

Ostrołęka, Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Fieldorfa-Nila 12/43 

Ostrów Wielkopolski, Sklep zielarsko-medyczny "Ziółko", ul. Wrocławska 21 

Pawłowice, Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Górnicza 15 

Płock, Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Bielska 43 

Poznań, Zielarnia Polna, ul. Polna 6/1 

Skarżysko-Kamienna, Ziołowa APTECZKA, ul. Metalowców 1 

Sochaczew, Zielarnia, ul. Warszawska 17 

Szczecin, Zielarz Polski, ul. Budziszyńska 36 (nowy punkt) 

Szczecin, Dary Zdrowia, ul. Bohaterów Warszawy 40/1b2 

Świebodzin, BioLife, ul. Wałowa 13 

Warszawa, Almir, ul. Rembielińska 12 

Warszawa, Argani NATURA I ZDROWIE, ul. Kuflewska 6 

Warszawa, Sklep Ekologiczny Trawa, Pl. Mirowski 1 

Warszawa, Sklep Zielarski, ul. Pożaryskiego 24 a 

Warszawa, Sklep Zielarsko-Medyczny s. c., ul. Broniewskiego 85 

Warszawa, Spiżarnia Zdrowia, ul. Składkowskiego 4 

Warszawa, Zielarnia, Al. Jerozolimskie 179, lok. 1/2 

Wołomin, ekoPomidorek, ul. Wileńska 44 

Wołomin, Zdrowy Sklep, ul, Legionów 30 

Zielona Góra, Zielarnia Agata Siwińska, ul. Drzewna 10 

Żywiec, Ekoidea, ul. Komorowskich 29 

www.zdrowoodlotowo.pl 

www.ekoidea.sklep.pl 

www.biokioskbielsko.pl 

www.biokio.sk 

www.ekopomidorek.pl 

Prowadzisz lub chcesz otworzyć sklep zielarsko-medyczny, ekologiczny, poradnię z naturalnymi produktami i usługami specjalistów? 

Chcesz dystrybuować nasze czasopismo? 

ZGŁOŚ SIĘ I PRZYŁĄCZ DO NAS - RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ! 

GreenPort24 - hurtownia naturalnych kosmetyków i suplementów diety, 

nr telefonu: 22 618 38 34 / 730 007 872, e-mail:hurt@greenport24.pl, www.greenport24.pl / greenport.pl / greenportmarket.pl

REKLAMA 

Monolipid K 

suplement diety 

ekstrakt 

z czerwonego ryżu 

oraz 

koenzym Q10 

kwas foliowy i chrom 

witaminy z grupy b 

Naturalny sposób na 

cholesterol w normie 

www.monolipid.pl

NR7_04

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?