Bliżej słowa klasa 8

130 NAUKA O JĘZYKU
W ATELIER 1 ARTYSTY
1. W słowniku wyrazów obcych sprawdź, z których języków pochodzą podkreślone słowa.
Objaśnij ich znaczenie.
• Stanął przed sztalugami. Pejzaż, nad którym pracował od dwóch miesięcy, był
już prawie gotowy. Cyzelował szczegóły. Amarantowe kwiaty, niebo w kolorze
indygo. Wena nie opuściła go. Akwarela będzie eksponowana na biennale sztuki
współczesnej.
• Pracownię rzemiosła artystycznego prowadziła dopiero rok, ale miała mnóstwo
różnorodnych zleceń. Wykonywała medaliony, brosze, konserwowała nawet
renesansowy relikwiarz. Ostatnio inkrustowała rękojeść tureckiego kindżału.
Mało kto może z nią rywalizować.
• Fotografia od dwudziestu lat była jego hobby. Przed laty zaintrygowały go dwa
tajemnicze słowa – camera obscura – i od tej pory wolny czas spędzał w ciemni, wśród
negatywów i odbitek. Potrafił wyretuszować najbardziej zniszczone egzemplarze.
Jest ekspertem od fotomontażu.
2. W podanych zdaniach wskaż zapożyczenia, które trzeba lub można zastąpić wyrazami
rodzimymi. Przekształć poniższe wypowiedzi tak, aby tworzyły spójny i poprawny tekst.
Profesor stymulował jego zainteresowania, podsuwając mu odpowiednie
lektury. Eksponował wartość tradycji dla rozwoju duchowego każdego twórcy.
Proponował zadania adekwatne do jego umiejętności. Młody adept sztuki
ukończył swoje dzieło. Obraz ten można zobaczyć w pinakotece malarstwa
polskiego. Według rankingu specjalistów to jedno z najdroższych płócien.
MAŁE VADEMECUM 2
3. Objaśnij pojęcia z teorii literatury: antyteza, anafora, animizacja, dygresja, elipsa,
eufemizm, hiperbola, inwersja, ironia, metafora, metonimia, oksymoron, onomatopeja,
paradoks, personifikacja, peryfraza. Zilustruj je przykładami. Tam, gdzie to możliwe,
dopisz polski odpowiednik terminu lub wyraz bliskoznaczny.
4. Podaj tytuły znanych ci utworów należących do takich gatunków, jak: ballada, epos,
fraszka, hymn, komedia, legenda, nowela, reportaż, tren, tragedia. Sprawdź, z jakich
języków pochodzą nazwy tych gatunków literackich. Przyporządkuj je do właściwych
rodzajów literackich.
1
atelier (fr.) – czytaj: atelie; pracownia artysty, malarza, fotografika; zespół pomieszczeń, w których kręci się
filmy.
2
vademecum (wademekum) – praktyczny poradnik dotyczący jakiejś dziedziny, wydany jako niewielka,
podręczna książka (łac. vade mecum – dosłownie: pójdź za mną).