luty18

ISSN 2544-4107 

Nr indeksu: 419427 

Nr gazety 2/2018 (05) 

NATURA&ZDROWIE 

02 

luty 

2018 

cena 4 zł w tym 8% VAT 

ABC 

Medytacji 

str. 6 

Larwoterapia 

str. 7 

Zalety 

Ajurwedy 

str. 25 

Lato 

W oczekiwaniu 

na wiosnę 

Ziołowy 

horoskop 

str. 7 

O tarczycy 

inaczej 

str. 17 

Tajemniczy 

turkus 

str. 10-11 

Historia 

medycyny 

str. 7

OKIEM OBSERWATORA 

ZATRZYMANE W KADRZE 02 

Na przedwiośniu 

Dobrze wiem jak to jest, kiedy ranki jeszcze chłodne a wieczory dłużą się w nieskończoność. 

Dobrze wiem, jak dni mijają jeden za drugim, niepostrzeżenie, a świadomość 

upływu czasu wywołuje demony w mojej głowie. 

Jak to, przecież dopiero był Nowy Rok, a tu już wielkimi krokami zbliża się wiosna?! 

Zaraz kolejne święta, kolejne wakacje, czas biegnie nieubłaganie – szepczą demony. 

Wcale się nie dziwię, że Goya chwilami tracił zmysły. Najgorsze są przecież podszepty. 

Te przedwiosenne też. No bo przecież po zimie zawsze czujemy się jacyś ciężsi, bardziej 

puszyści, wszystko robimy wolniej, pomysły też nie rodzą się na pniu, nudą wieje, 

w dodatku słońce nie obdarza nas szczodrze swoimi promieniami, więc co tu kryć – najszczęśliwsi 

to my nie jesteśmy na pewno. 

Minorowy nastrój, posępne miny, błądzący wzrok nie znajdujący punktu zaczepienia, 

leń za skórą – oto przeciętny obraz lutowego, zmęczonego już zimową porą, przeciętnego 

człowieka. 

Głowy do góry, bo przecież, co by się nie działo, luty wiecznie trwać nie będzie. A 

póki co, może warto jego królowanie dobrze wykorzystać, by we wrota wiosny wejść w 

pełni sił witalnych i z dobrym nastrojem. 

Z nastaniem wiosny wszystko dzieje się szybciej, dnia przybywa, pracy też więcej, to 

i energii więcej będzie nam potrzeba, by wszystko szło zgodnie z planem i przynosiło 

należyte efekty. 

Dlatego też zimowy, szary czas lutego przed wiosennym przebudzeniem może nam 

się, mimo wszystko, przydać. 

Zanim wiosna na dobre zawita, a dni staną się dłuższe, jaśniejsze i w domu nie będzie 

się chciało przebywać, łapmy ostatnie chwile spokojnych wieczorów choćby po to, 

by sięgnąć po niedokończoną książkę i w spokoju ją przeczytać. Zafundujmy sobie błogie 

lenistwo, delektując się gorącą, gorzką czekoladą i obejrzyjmy ulubiony film, na który 

zazwyczaj nie mamy czasu. Pozwólmy zagościć w naszych domach płomieniom kolorowych 

świec, by otuliły nas spokojem. Owe wibracje spokoju zwielokrotnić możemy, 

sięgając do aromaterapii. Orzeźwiający, mandarynkowy na przykład, olejek sprawić 

może cuda. Nie dość, że pięknie pachnie, to jeszcze rozprasza wszystkie mroki, nagromadzone 

przez zimę. 

Odkąd pamiętam, zimową porą zawsze sprawdza się sauna. Kiedy tylko decyduję się 

na ten swego rodzaju powszechnie już dostępny, ale jednak luksus - korzystając z kompleksu 

saun – nie ważne: sucha, parowa, aromatyczna, fińska – zawsze czuję się, jakbym 

zrzuciła moc zbędnych kilogramów. I choć to dla każdej kobiety niezmiernie ważne, to 

waga nie jest dla mnie wówczas najistotniejsza. W saunie zostawiam bowiem rozmaite 

myśli, które blokują mi, jak to mówi moja przyjaciółka Aleksandra, prawidłowy przepływ 

płynu mózgowo - rdzeniowego. Pozbywam się upiorów, które zagnieździły się 

przez zimę w mojej podświadomości, spowalniając moje działania, i powolutku pozbawiam 

je ciepłego lokum. Tym samym oswajam chimeryczną podświadomość z nowymi 

planami. I choć staje okoniem, nic sobie z tego nie robię, bo wiem, że od czasu do czasu 

i piwnice należy posprzątać. Zwłaszcza po zimie. 

Nie słuchajcie tych, którzy mawiają, że z podświadomością się nie wygra. Ależ owszem. 

Można zmienić matrycę nawyków, przyzwyczajeń, wzorców okołoporodowych 

i kodów wszelakich. Trzeba tylko pozbyć się lęków i zdać sobie sprawę z tego, że to 

my, nie ona, dzierżymy w dłoniach lejce sterujące powozem naszego szeroko pojętego 

szczęścia. 

I tego należy się trzymać. 

Wraz z ustępowaniem zimy warto pozbyć się wszelkich blokad, paraliżujących myśli 

w stylu, że coś nam się nie uda, że nie warto ryzykować, że czegoś nie potrafimy, na coś 

nie jesteśmy gotowi. Pamiętajmy, że słowa i myśli to czysta energia, która bardzo szybko 

się materializuje. Stare przysłowie mówi, że kilka razy powtórzone kłamstwo przyodziewa 

się w znamiona prawdy. Podobnie jest z myślami i słowami. One naprawdę naznaczają 

otaczającą nas przestrzeń, a co za tym idzie, wpływają na nasz los. Zanim więc 

kilka razy powtórzymy na przykład, że ciężko nam będzie znaleźć satysfakcjonującą nas 

pracę, zastanówmy się, że to przekonanie może się ziścić, bo wszechświat odpowie na 

nasze „wołanie”. 

U progu wiosny postarajmy się zmienić nawyki, spojrzeć odważnie w niebo i nabierzmy 

przekonania, że wszystko jest możliwe. Bo z wiosną jest! 

Tekst: Teresa Szczepanek 

Zdjęcia: Teresa Szczepanek

TEMAT MIESIĄCA 

03 

Zimowy półmetek 

TRADYCYJNIE DRUGI LUTEGO UZNAWANY JEST ZA POŁOWĘ ZIMY. 

W POLSCE OBCHODZIMY WTEDY UROCZYSTOŚĆ MATKI GROMNICZNEJ, 

W USA JEST TO DZIEŃ ŚWISTAKA, DO KALENDARZOWEJ WIOSNY 

POZOSTAJE 45 DNI. 

Za nami półmetek zimy. Minęły radość i euforia, jakie towarzyszyły 

jej nadejściu, przygotowaniom do Świąt, a potem 

powitaniu Nowego Roku. Druga połowa zimy charakteryzuje 

się dużymi różnicami temperatur między dniem i 

nocą. Więcej śniegu oznacza jasność i nasz lepszy humor. 

Jednak kiedy zima jest bezśnieżna, to długotrwały brak nasłonecznienia 

sprawia, że częściej odczuwamy spadki nastroju. 

Zmniejszone dawki słońca zmuszają nasz organizm 

do produkcji melatoniny, która powoduje spadek dobrego 

samopoczucia oraz kortyzolu ( hormon stresu), który odpowiada 

za wywoływanie uczucia senności. Z utęsknieniem 

więc spoglądamy przez okno w oczekiwaniu nadejścia 

wiosny, a wraz z nią dłuższych i cieplejszych dni. 

Niestety, najbliższy czas nie sprzyja naszemu zdrowiu i 

urodzie, a dodatkowe poświąteczne kilogramy tu i ówdzie 

nie dodają nam wigoru. Z tego względu powinniśmy zadbać 

o swój organizm, aby każdego dnia cieszyć się dobrym 

zdrowiem i świetnym samopoczuciem. Cóż zatem 

możemy zrobić dla poprawienia naszej kondycji psychicznej 

i fizycznej? 

Po pierwsze, to doświetlać się, na przykład lampą Solux. 

Pomaga na depresyjne nastroje spowodowane brakiem 

światła. Metoda nie jest nowa, ponieważ już w okresie 

przedwojennym, taki zabieg stosowano miedzy innymi 

u dzieci anemicznych. Po drugie warto więcej się ruszać. 

Mogą to być spacery czy dłuższe wycieczki do lasu lub parku. 

Dobrym pretekstem jest szukanie zwiastunów wiosny. 

Jako pierwsze z zimowego snu budzą się leszczyna i 

wierzba iwa. Te drzewiaste rośliny kwitną jeszcze przed wypuszczeniem 

liści. Wierzbowy nektar jest pierwszym świeżym 

pokarmem dla owadów. Najbardziej efektownym leśnym 

krzewem o tej porze jest trujący wawrzynek wilcze 

łyko. Kwitnie już w lutym. Jedynie nektar w jego różowych 

i wonnych kwiatach nie jest trujący i stanowi wczesnowiosenny 

pokarm dla trzmieli, pszczół i motyli. 

Kiedy skierujemy wzrok ku ziemi zauważymy przebiśniegi. 

Pojawiają się niespodziewanie, nawet gdy na ziemi leżą 

resztki śniegu Na przebiśniegi można się jeszcze natknąć w 

naszych liściastych lasach, głównie na południu kraju. Roślina 

jest objęta całkowitą ochroną. 

Nie powinniśmy zapominać o nawodnieniu organizmu, 

któremu nie sprzyja suche i nagrzane pomieszczenie. W 

tym okresie spędzamy w nich bardzo dużo czasu. Dobrze 

uzupełniać braki, pijąc ziołowe herbaty i czystą wodę na 

przykład z dodatkiem cytryny. Szczególnie wskazane są 

zioła zawierające dużo witaminy C, jak dzika róża, aronia, 

rokitnik czy pietruszka. 

Zamiast podjadać w pracy, czy podczas oglądania telewizji 

ciasteczka lub chipsy, warto mieć przy sobie miseczkę 

z pestkami słonecznika, dyni lub orzechów. Bowiem 

ziarna większości roślin posiadają witaminę D i 

potrzebne nam minerały jak na przykład magnez. Dzięki 

tak drobnej zmianie mamy zapewnioną dostawę niezbędnych 

minerałów i witamin. 

Przedwiośnie to często okres większej zapadalności 

na grypę lub przeziębienia. Ustrzeżemy się przed tym zagrożeniem 

zwiększając w swoich posiłkach ilość kiszonek, 

czosnku i cebuli. Właśnie cebula stanowi świetną 

ochronę przed grypą. Ma działanie przeciwzapalne i bakteriobójcze. 

Najlepiej spożywać ją rozgotowaną w zupie 

lub podsmażoną jako dodatek do surówki. 

W dawnych czasach wieszano warkocze cebuli lub 

ustawiano ją w koszach w każdym pomieszczeniu. 

Współcześnie potwierdzono, że ta metoda również skutecznie 

chroni przed wirusami. Oczywiście tak zastosowana 

cebula nie nadaje się już do spożycia. W codziennym 

naszym menu powinien znaleźć się ząbek czosnku. 

To powinien być polski czosnek, z tradycyjnych upraw. 

Należy zadbać w codziennym pożywieniu o odpowiednią 

ilość białka. Źródłem najwyższej jego jakości są 

jajka, a ich żółtko zawiera wszystkie biopierwiastki i witaminy 

potrzebne naszemu organizmowi. Przed wyjściem 

do pracy lub do szkoły powinniśmy zjeść solidne śniadanie. 

Do pieczywa używajmy masła. Nie zapominajmy o 

kaszy gryczanej, ziemniakach, ciemnozielonych warzywach 

i burakach. Nasz organizm poradzi sobie z każdą 

chorobą i zwalczy ją jeżeli pomożemy mu prowadząc 

właściwy tryb życia i odpowiednio odżywiając się. 

Poza tym, aby uniknąć przegrzania powinniśmy się 

ubierać na cebulkę. W pomieszczeniach jest gorąco, na 

zewnątrz zimno. Koniecznie często myjmy ręce. Kiedy 

brak przeciwwskazań możemy się regularnie wygrzewać 

w saunie. Ma to działanie hartujące, zwiększa wydolność 

i odporność organizmu. Ważne jest, aby starać się rozładować 

stres i napięcie na przykład poprzez szybką i skuteczną 

metodę jaką są techniki oddechowe. Możemy oddać 

się ulubionemu zajęciu sportowemu. Przede wszystkim 

nie żałujmy sobie o tej porze roku snu. Bowiem u 

osób śpiących krócej niż normalnie, spada o 30 procent 

ilość komórek zwalczających infekcje. 

Dzięki powyższym sposobom, pomimo pewnych anomalii 

pogodowych, przypadków, w których początek 

i koniec jednego sezonu przesuwają się, nikt z nas nie 

straci pewności tego, że wiosna znów nadejdzie. Ten porządek 

dotyczy ludzi i niemal wszystkiego, co nas otacza. 

Tak jak fakt, że Słońce wschodzi i zachodzi. 

MASECZKA NA SZARĄ I ZIEMISTĄ SKÓRĘ 

Nie lubisz nakładać maseczek? No cóż Twoja skóra 

wręcz przeciwnie. Aplikowany codziennie, a nawet 

dwa razy dziennie krem, nie ma takich właściwości, jak 

właśnie maseczka. Możemy zdecydować się na maski 

kosmetyczne, od razu gotowe do użycia w formie 

żelu, kremu czy nasączonej tkaniny lub sami ją przygotować, 

we własnej kuchni. Oto przepis na maseczkę 

odmładzającą. Potrzebujemy: 2 łyżki białej glinki albo 

żółtej, niecałą łyżeczkę startego imbiru i 1-2 łyżeczki 

oliwy lub oleju z pestek winogron. Składniki rozcieramy. 

Nakładamy grubą warstwą na twarz na 20 minut. 

Mikstura nie może wyschnąć! Zmywamy letnią, przegotowaną 

wodą. Stosujemy raz tygodniu. 

CEBULKI W ŚMIETANIE 

Do przygotowania potrawy potrzebujemy: sześćset 

gram małych cebulek, dwie łyżki masła, jedną łyżeczkę 

mąki, sto mililitrów śmietany, sól i cukier, jedną 

łyżeczkę posiekanej pietruszki do dekoracji. Cebulki 

obieramy i wrzucamy do dwustu pięćdziesięciu mililitrów 

wrzącej wody. Gotujemy około piętnastu minut. 

Na rozgrzanym maśle przesmażamy mąkę, po czym 

rozprowadzamy ją śmietaną. Dodajemy cebulki razem 

z płynem, w którym się gotowały. Całość gotujemy 

jeszcze około dziesięciu minut. Doprawiamy do smaku 

solą i cukrem. Przed podaniem posypujemy posiekaną 

natką pietruszki. Ta zimowa jarzyna świetnie pasuje do 

różnych smażonych mięs, np. wątróbki. 

Tekst: Ewa Ślęzak

WYWIAD 04 

BY ŻYŁO SIĘ ŁATWIEJ 

DLACZEGO W DOBIE DZISIEJSZEJ CYWILIZACJI ZAPOMINAMY O TYM, ŻE NASZE ZDROWIE 

PSYCHICZNE JEST WYPADKOWĄ TEGO, W JAKI SPOSÓB ŻYJEMY, MYŚLIMY, ZACHOWUJEMY SIĘ? 

CZYŻBYŚMY ZAPOMNIELI, ŻE OD NAS WSZYSTKO ZALEŻY? 

Przychodzą do Ciebie rozmaici ludzie, i ci na wysokich 

stanowiskach i tak zwani zwyczajni, ci, przed którymi 

świat stoi otworem i tacy, którzy poza miejsce swojego 

zamieszkania nie wyjeżdżali zbyt często - księgowi, 

prawnicy, krawcowe, pielęgniarki, nauczyciele, policjanci... 

Co ich łączy? 

- Przede wszystkim to, że nie potrafią odnaleźć się we 

współczesnym świecie. Nie czują się dobrze sami ze sobą. 

Przygniata ich machina wszechogarniającej cywilizacji. 

Chcesz powiedzieć, że z rożnych przyczyn wpływa na 

to błędna interpretacja otaczającego ich świata? 

- Dokładnie tak. Z uwagi na to, jakie mieliśmy dzieciństwo, 

ile uwagi i czasu poświęcali nam rodzice, na ile wzbudzili 

w nas poczucie własnej wartości, doceniali nasze osiągnięcia 

– nasze postrzeganie otaczającej nas rzeczywistości 

jest różne. I, niestety, czym mniejsze w nas poczucie 

wartości, tym bardziej zaburzone jest owo postrzeganie, 

co z kolei jest przyczyną wielu stanów nerwicowych, a 

nawet depresji. 

Nie jest łatwo rozmawiać ze swoją podświadomością, 

która skrywa nasze lęki, obawy, przyzwyczajenia. 

Niełatwo jest z poniedziałku na wtorek obudzić się jako 

zupełnie inny człowiek. 

- To prawda, podświadomość to swego rodzaju matryca, 

na której od momentu przyjścia na świat zapisywane są nasze 

wzorce okołoporodowe, wychowanie, kody z dzieciństwa, 

szereg przyzwyczajeń. Ale to jeszcze nie koniec świata. 

Matrycę można, mówiąc obrazowo, zaprogramować na 

nowo. To tak, jakby, będąc niezadowolonym z namalowanego 

obrazu, zagruntować płótno na nowo i namalować 

nowy, zupełnie inny obraz. 

Chcesz powiedzieć, że mimo tego, że jesteśmy 

ukształtowanymi ludźmi, w każdej chwili możemy 

zmienić przysłowiowy kurs, wybrać nową drogę? 

- Naturalnie. Wszystko zależy od tego, na ile jesteśmy 

świadomi tego, że jak mawiają mędrcy ze Wschodu, każda 

zmiana działa na plus. 

Podobno boimy się zmian... 

- No tak – i za to główna odpowiedzialność spada właśnie 

na wspomnianą podświadomość. Kiedy tylko „intuicyjnie” 

wyczuwa, że zbliżają się zmiany, uaktywnia nasze lęki i 

inne demony, robiąc wszystko, byśmy zaniechali postanowienia 

o zmianach. 

ALEKSANDRA ZALAS 

Terapeutka duszy – tak o niej mówią. Od przeszło 

20 lat, prowadząc w Będzinie doradztwo personalne, 

dociera do różnych pokładów naszego umysłu, 

by poruszyć w nas to, co jeszcze nie obudzone, 

nie wprawione w ruch, nie wykorzystane. Po co? By 

wzbudzić w człowieku poczucie wartości i uzmysłowić 

mu, że tak naprawdę w życiu wszystko zależy od 

nas samych. 

Pomagają jej w tym Totalna Biologia, Fizyka Kwantowa, 

Bioenergoterapia, Hipnoza. Dzięki znajomości 

psychologii doskonale potrafi „wejrzeć” w każdego, 

kto zwraca się do niej o pomoc. Lata doświadczeń 

sprawiają, że budzi wśród ludzi zaufanie, a od tego 

już krok do efektywnej terapii. 

W swojej praktyce korzysta też z dobrodziejstw 

szeroko pojętej medycyny ludowej. Oprócz psychoanalizy 

z przyjemnością sięga do ziół, bo jak mówi – 

Natura jeszcze nikogo nie zawiodła, zwłaszcza, kiedy 

postanawiamy jej zaufać. 

Jak ją oswoić? 

- Małymi krokami. Nie chodzi o rewolucję, bo ani dla niej, 

ani dla nas nie będzie to dobre. 

Jeśli na przykład zawsze rano pijemy kawę, zacznijmy 

pić np. herbatę. Skoro co weekend idziemy do restauracji, 

pójdźmy np. do kina. Wypleńmy rutynę. Podświadomość 

nie może w nią popadać. A my nie możemy stać się więźniami 

jej przyzwyczajeń. 

Powiedz, jak - Twoim zdaniem - zachować zdrowie 

psychiczne w tym zabieganym świecie? 

- Sposobów jest całe mnóstwo. Powinniśmy przede 

wszystkim być świadomi siebie. Niezbędny jest także 

obiektywizm w spojrzeniu na świat i drugiego człowieka. 

W zachowaniu zdrowego umysłu bardzo ważna jest samoakceptacja. 

Zaniżone poczucie wartości do niczego dobrego 

nie doprowadzi. Zaakceptowanie tego, jacy jesteśmy to 

klucz do psychicznego zdrowia. Nie musimy być doskonali, 

powinniśmy pozwolić sobie na potknięcia, słabości, jeśli 

trzeba to i łzy. Mamy do tego prawo. Nie można przyoblec 

się w uniform żandarma, który nie pozwala sobie na 

chwilę słabości. Zdrowie naszego organizmu zaczyna się 

od strukturalnej komórki, w której znajduje się wszystko, 

co potrzebne do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego 

organizmu. Wystarczy, że zrozumiemy, że ciało i dusza tworzą 

jedność. 

I, że lecząc ciało fizyczne, nie wskóramy nic, jeśli nie zadbamy 

o stan naszej psychiki, bo ta, zaniedbana, zawsze 

będzie nam płatać figle, i to w najmniej oczekiwanych momentach. 

Czego powinniśmy się nauczyć, by żyło nam się łatwiej? 

- Na pewno reagować na bodźce zewsząd płynące, zarówno 

te zewnętrzne, jak i wewnętrzne. 

Niezbędna jest w dzisiejszym świecie r,ownowaga. Koniecznie 

powinniśmy zharmonizować się z przyrodą. Trzeba 

umieć zostawiać za sobą przeszłość. Pamiętać, że kiedy 

w niej jest rozwiązanie potrzebne nam teraz, to można 

wrócić myślą i zaczerpnąć z minionych doświadczeń, ale 

tylko na chwilę. Jeżeli nie ma, odgrodzić ją grubą kreską od 

naszej teraźniejszości. Życie wspomnieniami jest toksyczne 

dla naszego umysłu. 

By żyć spokojnie i szczęśliwie nie powinniśmy się zamartwiać. 

Przyjmować to, co niesie z sobą życie i pamiętać, że z 

każdej, nawet najtrudniejszej sytuacji jest wyjście. Jednak, 

by je dostrzec, trzeba mieć jasny umysł, a to możliwe jest 

tylko wówczas, kiedy na każdym kroku nie towarzyszą nam 

ograniczające nas obawy. 

Wspomniałaś o kontakcie z Naturą... 

- Jest niezwykle kojący, jeśli chodzi o psychikę. A jeśli ona 

jest spokojna, w ciele fizycznym nie ma żadnych blokad, 

nie odczuwamy żadnych dolegliwości. Ci, którym udało się 

związać swoje życie z Naturą są mniej agresywni, spokojni, 

ufni, nie martwią się na zapas, częściej się uśmiechają, realizują 

marzenia, słowem – ich życie jest bardziej kolorowe, 

Każdy ma szanse osiągnąć równowagę wewnętrzną 

i żyć spokojnie? 

- Oczywiście. Powinien tylko wspiąć się na taki poziom 

świadomości, który pozwoli mu dostrzec to, co najważniejsze: 

na czym tak naprawdę polega człowieczeństwo. 

Jeżeli w dzisiejszym świecie potrafimy odrzucić zawiść, 

złość, pęd ku sławie, obawy, wiemy co to szacunek, zrozumienie, 

miłość, jesteśmy ufni otwarci na zmiany, wszystko 

jest możliwe. 

Rozmawiała: Teresa Szczepanek 

facebook: Aleksandra Zalas

REKLAMA 

05

ŚWIADOMIE DLA ZDROWIA 06 

ABC 

MEDYTACJI 

JAKA JEST IDEA I SENS MEDYTACJI? OD CZEGO 

ZACZĄĆ I JAK JEJ DOŚWIADCZYĆ? MEDYTACJA JEST 

JEDNYM Z “NAJGORĘTSZYCH” TEMATÓW W ROZ- 

WOJU OSOBISTYM W OSTATNICH LATACH. DUŻO 

SIĘ O NIEJ PISZE I MÓWI. 

DOBRO „PIERWSZEJ POTRZEBY”. 

Medytacja jest jest jednym z najbardziej skutecznych narzędzi 

antystresowych znanych ludzkości. Ze względu na 

zmiany w stylu życia, stres stał się zjawiskiem powszechnym 

jak nigdy dotąd. Z czego to wynika? Przede wszystkim 

z nadmiaru bodźców i informacji. Ze względu na rozwój 

elektroniki i internetu jesteśmy zalewani przez obrazy, 

dźwięki i informacje. Nasz umysł nie jest dostosowany, aby 

radzić sobie z taką ilością bodźców (gdyż nie ma ich w naturze…) 

więc reaguje na ten strumień danych ciągłą ekscytacją 

lub odwrotnie - przemęczeniem. W związku z tym 

nasza świadomość jest ciągle zanieczyszczona niepotrzebnymi 

śmieciami. Dlatego ważna jest regeneracja umysłu i 

jego oczyszczanie. Przez tysiące lat odbywało się ono podczas 

snu i było to wystarczające. Jednak współcześnie jest 

to to już nie wystarczające. Choć medytacja została odkryta 

w starożytności, to właśnie dziś jest chyba najbardziej 

potrzebna. To codzienna higiena umysłu. Każdy powinien 

wprowadzić ją jako oczyszczanie umysłu ze stresu i odpoczynek 

“na jawie”. Według badań naukowych 20 minutowa 

medytacja jest w stanie zapewnić odpoczynek porównywalny 

z 5-6 godzinami snu. 

RODZAJE MEDYTACJI 

Medytacja ma różne formy i techniki. Nie można jednoznacznie 

stwierdzić, że jedne techniki są lepsze od innych. 

Natomiast każdy musi znaleźć taką metodę, która najlepiej 

koresponduje z cechami danego umysłu czy ciała. Medytacja 

z reguły kojarzy się z nieruchomym siedzeniem ze 

skrzyżowanymi nogami i obserwowaniem umysłu. To najpowszechniejszy 

sposób. Natomiast istnieją tzw. techniki 

medytacji dynamicznej czyli z wykorzystaniem ruchu, np. 

poprzez ekstatyczny taniec Aktywny ruch umożliwia uwolnienie 

z ciała dużej ilości stresu dzięki czemu umysł łatwiej 

powraca do chwili obecnej i wchodzi w stan medytacyjny. 

Także długotrwały bieg w otoczeniu natury może doprowadzić 

nas do pewnego rodzaju medytacji. 

MEDYTACJA DLA WSZYSTKICH, ALE 

NIE DLA KAŻDEGO? 

Wiele osób twierdzi, że próbowało medytacji, ale nie 

udało im się jej nauczyć. Niektórzy nawet racjonalizują tę 

sytuację uważając, że medytacja pochodzi z Indii i dlatego 

nie pasuje do “europejskiego umysłu” i naszej kultury. 

To prawda, że medytacja największą popularność zyskała 

dzięki wielkiemu sukcesowi jogi na świecie, stanowiąc 

podstawowe narzędzie pracy z umysłem jakie stosują jogini. 

Jednakże nie pochodzi z Indii, lecz jest obecna w każdej 

kulturze ludzkiej na całej Ziemi od czasów starożytnych. 

Medytacja jest naturalną potrzebą i umiejętnością umysłu 

więc “odkryto” ją powszechnie zarówno na Wschodzie jak i 

na Zachodzie. W naszej kulturze chrześcijańskiej jest obecna 

od wieków, ale i dziś. W prawie każdym polskim klasztorze 

czy zakonie są prowadzone regularne praktyki medytacyjne. 

Wiele z nich jest także dostępnych dla osób z zewnątrz. 

Zapraszam szczególnie do Benedyktynów z Tyńca. 

JAK DOŚWIADCZYĆ MEDYTACJI 

To po prostu świadoma zmiana formy aktywności umysłu, 

która ma prowadzić do jego odpoczynku. Celem medytacji 

jest stopniowy powrót umysłu do życia w chwili obecnej. 

W medytacji najważniejsze jest nasze nastawienie i decyzja, 

aby poświęcić tylko i wyłącznie dla siebie np. 20 minut 

czasu. 

Drugim ważnym elementem jest technika. Choć medytacja 

to stan naturalny dla umysłu, to aby osoba dorosła 

mogła jej doświadczyć, potrzebuje treningu i odpowiedniej 

metody. Medytacji raczej nie można nauczyć się z książek, 

lecz trzeba jej doświadczyć bezpośrednio od nauczyciela. 

Nie jest procesem intelektualnym, dlatego aby zrozumieć 

jej ideę najlepiej ją poznać przez doświadczenie. 

Jeśli chcemy sami spróbować medytacji - wystarczy kilka 

prostych zasad. 

Siadamy wygodnie w pozycji zrelaksowanej, ale z kręgosłupem 

wyprostowanym (nie leżymy). Wyłączamy komórkę. 

Zamykamy oczy. Decydujemy (tak to nasz wybór!), że 

na czas medytacji zajmujemy się jedynie obserwacją swojego 

oddechu lub też przepływających myśli. Celem jest 

“nic nie robienie”. Nie dążymy do żadnych celów, nie próbujemy 

niczego rozwiązać ani osiągnąć. Nic nie oceniamy. 

Nadmiar myśli - to nie powód, aby siebie krytykować. To 

dowód, że medytacja działa, gdyż w ten sposób następuje 

uwolnienie nadmiaru stresu z umysłu. Trochę podobnie 

jakbyśmy chcieli spuścić powietrze z nadmiernie napompowanego 

balonu. Na koniec warto pamiętać, że nieudana 

medytacja, to nie zrobiona medytacja... 

Tekst: Krzysztof Mencel 

coach zdrowia, trener medytacji, www.wellmax.pl 

Medytacja to stan naturalny dla umysłu. Niemowlęta 

przebywają w stanie przypominającym 

nieustanną medytację. Dlatego też one tak często 

się uśmiechają i nie są zestresowane. Medytacja to 

po prostu przebywanie umysłu w chwili obecnej. 

My dorośli musimy sobie jedynie tę umiejętność 

przypomnieć. Poprzez ćwiczenia i regularną praktykę. 

Medytacja polega na odwróceniu aktywności 

umysłu. Przez większą część dnia nasz umysł napełnia 

się bodźcami i stresem, gdyż do czegoś dąży 

i chce coś osiągać. Powoduje to jego zużycie i zmęczenie. 

Na czas medytacji podejmujemy świadomą 

decyzję o tym, aby “nic nie robić”. Stajemy się biernymi 

i akceptującymi obserwatorami tego “co jest”. 

Każda medytacja jest udana. Co ciekawe, oznaką 

dobrej medytacji nie jest wcale brak myśli. Pojawiające 

się w trakcie medytacji myśli świadczą 

o uwalnianiu stresu z naszego umysłu. Nie należy 

jednak „wspierać” tych myśli. Trzeba pozwolić im 

się pojawić a potem odejść. Nie należy także „rozwiązywać” 

w trakcie medytacji problemów.

DOOKOŁA ŚWIATA 

SEKRET ZDROWIA I SZCZĘŚCIA 

Z KRAJU KWITNĄCEJ WIŚNI 

KRAJ KWITNĄCEJ WIŚNI NA OGÓŁ KOJARZY SIĘ NAM Z CEREMONIĄ PICIA HERBATY, 

IKEBANĄ I TAJEMNICZYM UŚMIECHEM GEJSZY W KIMONIE. JEDNAK WARTO WIEDZIEĆ, 

ŻE JAPONIA TO KRAJ, GDZIE LUDZIE ŻYJĄ NAJDŁUŻEJ, A KOBIETY DO PÓŹNYCH LAT ZA- 

CHOWUJĄ MŁODOŚĆ. 

W czym tkwi sekret? Japończycy to jeden z nielicznych narodów, który wie, że odpowiednia 

dieta to klucz do zdrowia i długowieczności. My, mieszkańcy zachodniego świata, 

lubujemy się w smażonych potrawach, produktach z białej rafinowanej mąki i przekąskach. 

Z kolei w Kraju Wiśni przywiązuje się dużą uwagę do tego, co na co dzień dostarcza 

się swojemu organizmowi. Japończycy przestrzegają kilku podstawowych zasad. Potrawy 

podają na małych talerzach, w małych porcjach. Preferują świeże produkty takie jak: 

ryby, warzywa, owoce, ryż i soja. Podstawą większości dań jest warzywny lub rybny bulion. 

Według nich potrawa powinna być sycąca, przygotowana w sposób perfekcyjny i cieszący 

oczy. Tradycyjny posiłek w japońskim domu składa się z grillowanych ryb, gotowanych 

warzyw, ryżu na parze, miski zupy miso i zielonej herbaty. Japończycy wiedzą, że zdrowie 

fizyczne pozostaje w silnym związku z równowagą emocjonalną. Z tego względu ich codziennemu 

życiu towarzyszy filozofia zen. Ma ona za zadanie wyciszyć wszystkie niepotrzebne 

myśli i uspokoić umysł. Poza tym w Japonii przywiązuje się uwagę do aktywności 

fizycznej. Stąd często można zobaczyć w parku niewielkie grupki osób rozciągających się 

wspólnie w spokojnym rytmie i harmonii. To tradycyjna japońska gimnastyka zwana taiso, 

która zapewnia zdrowie i gibkość całego ciała. Aby osiągnąć równowagę emocjonalną Japończycy 

celebrują picie herbaty. Przygotowanie tego napoju to dla nich mistyczne i duchowe 

doznanie, a także metoda okazywania szacunku swoim gościom, naturze oraz potędze 

ludzkiego umysłu. 

Tak jak we wszystkich uprzemysłowionych krajach, również Japończyków dotykają problemy 

współczesnego życia. Oni jednak nie zapominają i korzystają ze starej mądrości i 

tradycji, co wyróżnia ich na tle pozostałych nacji. 

07 

Japończycy doceniają wpływ dźwięku na zdrowie. Ciekawym 

instrumentem stosowanym obecnie do celów terapeutycznych 

jest taiko, czyli duży bęben. Niegdyś był wykorzystywany 

do ostrzegania ludności w czasach wojen, katastrof 

naturalnych czy pożarów. Do wyrobu bębna używa się dwustuletniego 

drewna. Umiejętność wydobycia dźwięku z tego 

instrumentu pozwala na wyzwolenie energii i wibracji, które 

doskonale wpływają na umysł i ciało. Ucząc się gry na taiko 

można poprawić koncentrację oraz koordynację ciała. 

Herbata i zdrowie idą ze sobą w parze, z czego Japończycy 

doskonale zdają sobie sprawę. Japońska ceremonia parzenia 

herbaty nosi nazwę „Chaneyu” i oznacza: wrzątek na herbatę. 

Rytuał został zapoczątkowany w XV w. i znacznie różni 

się od zwyczajów panujących w innych krajach. Nie jest to 

wyłącznie delektowanie się napojem, ale uroczystość, w której 

główną rolę odgrywa matcha, czyli sproszkowana zielona 

herbata. Podczas trwania tego rytuału należy przestrzegać 

zasad: harmonii, szacunku, czystości ducha i spokoju. 

Mieszkańcy Japonii uważają, że umysł ma moc decyzyjną 

nad ciałem jak i prędkością jego starzenia się. Zatem sekret 

młodego ciała leży w podtrzymywaniu aktywnego umysłu 

i równowagi emocjonalnej oraz traktowaniu napotykanych 

trudności, jako wyzwań. Stąd też w każdej dziedzinie ich życia 

towarzyszy im filozofia zen. Jej podstawowymi koncepcjami 

są: kontemplacja, wyciszenie i koncentracja. Przejawy 

tej filozofii można odnaleźć w architekturze, ogrodach i sposobie 

spędzania przez Japończyków wolnego czasu. 

LARWOTERAPIA 

ZAMIAST SKALPELA? 

WSZELKIE ROBAKI LATAJĄCE I PEŁZAJĄCE BUDZĄ W WIĘKSZOŚCI Z NAS ODRAZĘ I 

NIECHĘĆ. JEDNAK DLA NASZEGO ORGANIZMU NIEJEDNOKROTNIE MOGĄ MIEĆ ZBA- 

WIENNY WPŁYW, A NAWET RATOWAĆ ŻYCIE. JAKO PRZYKŁAD MOGĄ POSŁUŻYĆ LARWY 

MUCHY. SĄ ONE STOSOWANE W PRZYPADKU TRUDNO GOJĄCYCH SIĘ RAN. TAKA TERA- 

PIA ZWIE SIĘ LARWOTERAPIĄ. 

Jest zasadą, że aby zapobiec zakażeniu, należy wszelkie rany oczyścić. Można to zrobić 

korzystając z medycyny konwencjonalnej, ale skalpel oraz oko chirurga nie są tak precyzyjne, 

aby to wykonać idealnie. Z tego względu ludzie mogą poddać się larwoterapii. Zamiast 

skalpela używane są larwy much Lucilla Sericata. Żywią się one martwą tkanką i bakteriami, 

dlatego nie ma żadnych obaw, że „zjedzą z rany żywe mięso”. Larwoterapia nie jest 

wymysłem współczesnej medycyny. Larwy w procesie gojenia ran były wykorzystywane 

przez australijskich Aborygenów, a także w czasie wojny secesyjnej oraz podczas pierwszej 

i drugiej wojny światowej. Plusem stosowania tej metody jest szybkie i bezpieczne 

oczyszczenie rany z zakażonych tkanek i martwicy, zmniejszenie wydzieliny wypływającej 

z rany oraz nieprzyjemnego zapachu. Czas leczenia ulega skróceniu. Larwy przebywające 

wewnątrz rany nie rozmnażają się, a koszt ich użycia jest niewielki. Minusem jest fakt, że 

budzą obrzydzenie pacjentów. Jednak robaków nie widać, ponieważ używa się zamkniętych 

opatrunków. Czasem można odczuć pewien dyskomfort, który wiąże się z przemieszczaniem 

się larw w ranie. Larwoterapię warto zastosować w przypadku martwicy (szczególnie 

u osób chorych ze stopą cukrzycową), przewlekłego ropniaka, oparzeń, owrzodzeń 

nowotworowych, infekcji skóry odpornych na antybiotyki. Ta metoda jest dobra ponieważ 

usuwa tkankę, nie naruszając zdrowej, jest o wiele bardziej precyzyjna niż zabieg chirurgiczny. 

Skutecznie eliminuje wszelkie bakterie. Rana szybciej się goi, dzięki wydzielinie 

larw, która pobudza wytwarzanie w niej wysięku oraz ziarniny. W Polsce ta terapia nie jest 

refundowana, oferuje ją kilka prywatnych ośrodków na terenie kraju. 

. 

................ CIEKAWOSTKI .................. 

W 2004 roku Amerykańska Agencja ds. Żywności i 

Leków wydała zezwolenie na produkcję czerwi, celem 

wykorzystania u ludzi. Obecnie jest to środek w pełni 

uznany przez medycynę niekonwencjonalną. Współcześnie 

larwy plujki są hodowane w czystych i sterylnych 

warunkach. Dzięki czemu mamy pewność, że nie 

przenoszą żadnych bakterii ani wirusów, jak to zwykle 

przypisuje się muchom. Hodowane są w wybranych 

laboratoriach, między innymi w USA i Wielkiej Brytanii. 

Kurierzy przewożą je w specjalnych opakowaniach, 

godzinę przed zabiegiem. Do centrów leczenia przyjeżdżają 

schłodzone, w opakowaniach po 100 sztuk, 

zawsze z przeznaczeniem dla konkretnego pacjenta. 

Podczas zabiegu zużywa się jedno lub kilka opakowań 

larw, zależnie od rozległości rany. Po nałożeniu ich na 

ranę, przykrywa się je szczelnym opatrunkiem i pozostawia 

na kilka dni. Opatrunki są tak zaprojektowane, 

aby uniemożliwić wydostawanie się czerwi, a jednocześnie 

pozwolić na dopływ powietrza i zminimalizować 

nieprzyjemne łaskotanie larw. Przez dwa dni robaki 

znajdują się w ranie, w opatrunku podobnym do 

klatki, której dno stanowi rana. Musi on być przepuszczalny, 

ponieważ czerwie potrzebują do życia tlenu. 

Kiedy rana jest już oczyszczona, opatrunek zdejmuje 

się, larwy usuwa z rany i niszczy się je chemicznie. Taka 

terapia może być stosowana wielokrotnie w zależności 

od stopnia ciężkości niegojącej się rany. 

Tekst i zdjęcia: Ewa Ślęzak

REKLAMA 

REKLAMA 

08

PASJE 

09 

Z miłości do natury 

Ma w sobie poczucie piękna. Pamięta opowieści prababci 

o duchach natury, zapachy ziół, jakie rozróżniała, będąc 

małą dziewczynką. Owocowy sad, i wyprawy na pieczarki 

o piątej rano. Teraz wykorzystuje te doświadczenia. 

gdy sama nie szła w pole. Słuchałam jej opowieści i legend 

przeróżnych, i nigdy nie zapomnę jak przestrzegała 

mnie przed Południcą, porywającą żniwiarzy – snuje opowieść 

Wiesia. 

Czas mijał, a ona, mimo że zamieszkała w Tarnobrzegu, 

bez natury żyć nie umiała. Stworzyła więc sobie powrót do 

dzieciństwa, sięgając do sztuki wytwarzania świec, mydełek, 

maści, kremów i nalewek. 

- Zioła na nowo zagościły w moim, tym razem miejskim, 

domu – mówi. - Ten etap mojego życia bardzo mi się podoba. 

To nieustanna nauka, ciągle trzeba się dokształcać. 

Lubię tworzyć, jestem kreatywna, to co robię zmusza mnie 

do myślenia, poszukiwania nowych przepisów, metod, odkrywania 

sekretów ziół, wymyślania unikatowych receptur, 

ciągle coś się dzieje – wylicza. W wykonywaną pracę wkłada, 

jak mówi, duszę i serce. A że ma w sobie poczucie piękna, 

w dodatku jest perfekcjonistką, tworzy takie produkty, 

jakie sama chciałaby mieć – nie dość, że jakościowe, to 

i w dodatku piękne, bo w pracy Wiesi estetyka jest bardzo 

istotna. 

Produkty przez nią tworzone są w zupełności naturalne. 

Nie używa sztucznych konserwantów. Zamiast chemicznych 

mieszanek stosuje: witaminę E, ekstrakt z kory dębu 

na bazie alkoholu, intrakt z liści orzecha, czy galasówki. 

Wszystkie zyskują uznanie klientów, ale podobno mydła 

nie mają sobie równych. Do ich tworzenia niezbędna była 

wiedza o olejach i ziołach i ich dobroczynnym wpływie na 

skórę. Wiesława Diakowska używa nie tylko ziół, sama tworzy 

hydrolaty, napary, wyciągi, soki. Kiedy już wie, co będzie 

w składzie mydełka, myśli nad formą. I powstają cudeńka 

do cery wrażliwej, suchej, higieny intymnej, do włosów... 

Wachlarz propozycji się poszerza, tworzą się mydła: mar- 

Wszystkiemu winna moja prababcia – mówi Wiesława 

Diakowska i natychmiast się uśmiecha. Dobrze wie, że gdyby 

nie ona, nie tworzyłaby tego, co stanowi jej pasję. 

Wprawdzie urodziła się w Tarnobrzegu, jednak dzieciństwo 

i wczesne lata młodzieńcze spędziła w Wydrzy – pięknej 

wsi, usytuowanej w malowniczej Kotlinie Sandomierskiej. 

Gdyby nie to, nie miałaby okazji aż tak bardzo zaprzyjaźnić 

się z naturą. 

- Mama i babcia nie miały dla mnie czasu, zajęte ciężką 

pracą w polu, opiekę nade mną powierzały więc mojej prababci. 

Ona zaś łączność człowieka z naturą czuła jak mało 

kto – wspomina Wiesia. 

Przez wiele lat, przebywając na wsi, dzień za dniem, za 

sprawą prababci Balbiny, odkrywała tajemnice suszenia 

ziół, których wszędzie było pełno. Leżały na kawałkach lnu, 

suszyły się, wisząc pod sufitem, pachniało nimi wszędzie. 

Kiedy komuś we wsi coś dolegało, prababcia szła pomagać, 

zabierając ze sobą przygotowane wcześniej specyfiki. 

- Ludzie we wsi mówili, że ma rękę do ziół – opowiada 

Wiesia. - Miała też cierpliwość. Dzień po dniu zabierała 

mnie na pola, do lasu, przemierzała ze mną ukwiecone łąki, 

pokazywała kwiatek za kwiatkiem, roślinę za rośliną, uczyła 

jak je zbierać, z których liście, z których kwiaty, kiedy potrzebny 

jest korzeń – dodaje. 

W sadzie razem z prababcią zbierała jabłka, w zagrodzie i 

w lesie podglądała zwyczaje zwierząt. - Pamiętam, że zbierałam 

nasiona zbóż w stodole i karmiłam nimi kuropatwy 

– przypomina sobie. 

Obrazy z dzieciństwa towarzyszą jej do dziś. - Czasami 

napadają mnie znienacka. Dotykają moją wrażliwość. 

Przypominają rozmaite chwile, jak choćby te, kiedy zbierając 

chabry w zbożu, prababcia upominała mnie, bym nichewkowe, 

z avocado, z kory dębu, z mlekiem kozim, aktywnym 

węglem, wodą ametystową, rokitnikowe. To ostatnie, 

to ulubione mydło Wiesi. - Rokitnik sam w sobie jest 

specyficzną, bardzo wartościową rośliną. Mydło rokitnikowe 

zawiera specjalnie stworzony sok z wyciśniętych, wcześniej 

suszonych pestek tej rośliny. Regeneruje skórę dzięki 

zawartości witaminy C i działa ochronnie. 

W zielarskim królestwie Wiesi powstają też balsamy i maści, 

jak choćby żywokostowa, czy bławatkowa. Ich właściwości 

lecznicze są nie do przecenienia. 

Wiesława tworzy też nalewki. - Tego też nauczyłam się 

od prababci. Do ulubionych należy ta z kwiatów magnolii, 

robiona na czerwonym winie, wspomagająca krążenie, 

mająca właściwości uspokajające, antydepresyjne, pomocna 

w profilaktyce chorób nowotworowych. 

Wiesia ceni też nalewkę chabrową, doskonałą na schorzenia 

nerek i niedomagania układu moczowego. 

Od kilku lat wytwarza też naturalne świece z wosku 

pszczelego. 

- Metodą prób i błędów opanowywałam łączenie kolorów, 

pozyskiwanie barwników jak najbardziej naturalnych, 

szukałam nie tylko gotowych form, ale starałam się tworzyć 

własne wzory – mówi. 

Wosk pszczeli ma od górali. - Im więcej razy przetopiony, 

tym jest przejrzystszy - wyjaśnia. Nauczyła się jak uzyskiwać 

intensywniejszą barwę, przyznając, że najtrudniej jest 

z kolorem niebieskim. Nie ma problemu z zastosowaniem 

odpowiednich knotów, by świeca pięknie się wypalała. 

- Moja działalność, choć niezwykle przyjemna i satysfakcjonująca, 

to jednak nieustanny poligon – śmieje się. - Ale 

nie potrafię bez tego żyć – podsumowuje. 

Tekst: Teresa Szczepanek

LITOTERAPIA 10 

Turkus KAMIEŃ 

pRZYJAŹNI 

Kiedy Pliniusz Starszy, rzymski historyk, pisał w swoich zapiskach o kalaicie, 

miał na myśli nie co innego, jak turkus, którego grecka nazwa tak 

właśnie brzmiała i oznaczała: „ładny kamień”. 

Używana przez nas nazwa turkus - pochodzi od słowa: turquois, co 

znaczy: „turecki kamień”. Szlak handlowy z Persji do Europy wiódł bowiem 

niegdyś przez Turcję, a tam od tych pięknych kamieni można było dostać 

zawrotu głowy. 

Turkus to uwodniony fosforan miedzi i glinu. Przywykliśmy, że ma wyrazisty niebieski 

kolor, Za tę barwę odpowiada miedź. Im jej więcej, tym kamień bardziej jest niebieski. 

Jednak im więcej w turkusie żelaza, tym barwa jego mocniej zielona się staje. 

W Polsce spotkać można niebieskie turkusy, ale na przykład Arabowie bardziej cenią te 

zielone. W Starożytnym Egipcie sprowadzano turkusy z Arabii, Persji a także z okolic góry 

Synaj. Robiono z nich amulety w starożytnych Grecji i Rzymie. Królowały też w Meksyku u 

Azteków, gdzie zdobiły posągi bóstw i starożytne świątynie. 

Później znanym miejscem wydobycia tego minerału była Aleksandria a także Południowa 

i Północna Ameryka – zwłaszcza: Kalifornia, Nevada, Arizona, Kolorado i Nowy Meksyk. 

Słodycz błękitu 

Jak przeczytać można u Marii Florkowej : „(...) Patrząc na turkus, wyobraźnia rysuje przed 

nami wspaniałą kopułę niebios. „Niebiosa” te 

to złudzenie utkane z rozproszonych promieni 

słonecznych. Złudzenie dobrotliwe, które 

uwalnia nas ze wstrząsającego grozą widoku straszliwej czerni przepaścistych głębin kosmosu, 

w jakich jesteśmy zanurzeni. Owa słodycz błękitu, kryjąca w sobie tajemnicę ukojenia 

i miłości, skupiona jest w przedziwny sposób w turkusie. To klejnot przyjaźni, której 

strzeże w sposób niemal cudowny, klejnot dzieci powierzonych w ten sposób opiece najtkliwszych 

duchów Przyrody, a wreszcie amulet dziewic i młodych małżonek, którym ma 

zapewnić ochronę przed atakami złych myśli, uczuć, a nawet niskich żądz (...)”. 

Jak pisze autorka, barwą błękitu osłaniamy posągi Matki Niebios, chcąc w ten sposób 

wyrazić jej czystość. Barwę tę uczyniliśmy symbolem czegoś nadziemskiego, co z wyżyn 

gwiezdnych spływa na nas, czyniąc nas lepszymi i godniejszymi miana bożych dzieci. 

Błękit to też antyteza czerwieni i w przeciwieństwie do gorącego odblasku ognia i rubinu, 

daje nam ukojenie, wyciszenie i wyzwolenie ze wszystkiego, co zwie się krzykiem krwi 

i tęsknotą ciała. Wielu mawia, że to jakaś nadludzka tęsknota do światów dalekich i promiennych, 

w których nie ma ani zła, ani krzywd, ani buntów, ani nienawiści, że to tęsknota 

za gwiazdami i słońcem. 

„(...) Błękit to ów welon łaski, jaki zarzuca Bóg na otchłanie bezkresnych ścieżyn, jakimi 

podążać muszą stopy wieczystego wędrowca … I może dlatego zaprzyjaźniony z nimi 

turkus kryje w sobie łagodną zadumę i ukojoną mądrość zrozumienia, czym jest zwycięstwo 

ducha nad ciałem (...)”. Nie jest tajemnicą, że każdy z klejnotów ma własną duszę własną 

mowę i własną nadziemską wartość. Pochylajmy się zatem nad nimi z czcią i miłością, 

z ogromnym pragnieniem, by nas strzegły, ochraniały 

i zachęcały do pójścia naprzód. Aby były naszymi 

przyjaciółmi i drogowskazami. Czego by nie mówić

LITOTERAPIA 

11 

o turkusie na pewno uniesie nas wysoko w błękit jasnego 

nieba i ukaże radość najwyższą, płynącą z wyzwolenia się 

ze wszystkiego, co więzi, skuwa skrzydła, pęta nogi. 

Klejnot Jowisza 

Warto wiedzieć, że ten przecudny minerał to klejnot 

wielkiego geniusza kosmicznego, zwanego przez starożytność 

Jowiszem. Grecki mit czyni go łagodnym, dobrym, łaskawym, 

co nie przeszkadza mu być wielkim, potężnym 

władcą Olimpu. I te same zalety zamyka w sobie piękny turkus, 

pożądany przez kolekcjonerów, jubilerów i znawców 

pięknej biżuterii. Obdarza pogodą ducha, siłą psychiczną, 

opanowaniem nerwów, strzeże przed czarami i złymi duchami 

i - podobno – ma zdolność zapobiegania wszelkim 

skutkom upadku z jakiejkolwiek wysokości. 

Znawcy mawiają, że uskrzydla i pozbawia ciężaru w 

chwilach rozmaitych katastrof. To ulubiony amulet jeźdźców 

- jak pisze M. Lorenz w publikacji o klejnotach. Podobno 

kamień ten chroni ich od nieszczęśliwych wypadków, 

daje im orientację w niebezpiecznych sytuacjach i zimną 

krew. 

Potęga działania 

Wielu twierdzi, że turkusy leczą chore oczy, poprawiają 

wzrok, czynią jasnowidzącymi i zapewniają ciche, głębokie 

i bardzo trwałe szczęście rodzinne. W starych zapiskach 

znajdziemy stwierdzenia, jakoby każdy, kto z miłością i wiarą 

w jego moc, nosi turkus, wierząc w jego siłę magiczną, 

temu sprzyjać będzie powodzenie, także w sferze materialnej 

i nigdy nie zazna biedy ni głodu. Turkusy ściągają na siebie 

niebezpieczeństwa zagrażające temu, kto je nosi. Uspokajają 

wzburzoną krew i obniżają gorączkę, podobnie jak 

lapis lazuli. Osoby ze świata ezoteryki są zdania, że kamień 

ten chroni skutecznie aurę osoby, w której jest posiadaniu 

a także odbija ataki metafizyczne i metapsychiczne. Właściwości 

tego kamienia są ogromne. Przede wszystkim minerał 

ten chroni przed koszmarami, pomaga o nich zapomnieć 

– trzeba tylko mieć go pod poduszką. 

Turkusy rozwijają intuicję i sprawiają, że stajemy się bardziej 

wrażliwi na otaczającą nas rzeczywistość. Dzięki nim 

uczymy się doceniać prawdziwe piękno świata, w którym 

żyjemy i potrafimy żyć z nim w harmonii. Ponadto turkus 

łagodzi choroby oczu, pomaga przy dolegliwościach gardła, 

schorzeniach górnych dróg oddechowych, zwłaszcza 

płuc i oskrzeli, jasnym formułowaniu myśli i wysławianiu się. 

Co ciekawe, zwiększa przyswajalność białka w organizmie 

i soli mineralnych. Pogłębia zdolność wizualizacji. 

Wspomaga leczenie chorób wynikających z niedokrwienia 

mięśnia sercowego. Poprawia stan naszego układu nerwowego 

i leczy zaburzenia mowy na tle nerwowym, a także 

pobudza w człowieku wierność i lojalność. Należy pamiętać, 

że turkusy nie lubią wody, mydła, wilgoci, ostrych woni 

i gorących tłuszczów. Nie powinny też długo leżeć na słońcu, 

które wyciąga z nich piękną barwę. Biżuteria zaś z turkusami, 

chcemy czy nie, sprawia, że każda kobieta jaśnieje i 

wydaje się piękna, nawet jeśli w rzeczywistości taką nie jest. 

Tekst: Teresa Szczepanek 

FALSZOWANE TURKUSY 

Trzeba wiedzieć, że pośród turkusów, cieszących nasze 

oczy wiele, niestety, znaleźć można fałszywych, doskonale 

łudzących nasz wzrok, ale nic wspólnego nie 

mających z prawdziwymi minerałami. Dlatego przy zakupie 

tych kamieni powinniśmy zwracać się tylko do 

firm, gwarantujących nam że wszelka pomyłka nie jest 

możliwa. Turkusy sztucznie wytwarzane z kości słoniowej 

nie mają żadnych wartości ani właściwości. Podobnie 

jest z howlitami, które barwi się na niebiesko i sprzedaje 

jako turkusy, bądź turkmenity. Handlarze czynią te 

podróbki dla zysku, licząc na to, że kupiec nie pozna się 

na fałszerstwie. 

Prawdziwości nie gwarantują też giełdy minerałów. 

• • • W a r t o w i e d z i e ć • • • 

W obcych krajach 

W Rosji srebrny pierścień z turkusem był nieodłącznym 

podarunkiem dla panny młodej. Tamtejsze wierzenia 

zapewniały, że kto nosi przy sobie turkusy, temu nigdy 

nie zabraknie chleba. 

W Turcji ryto na tym kamieniu sury z Koranu i uważano 

taki amulet za nad wyraz skuteczną broń przeciwko 

złemu losowi lub atakom wrogów. A bogaci Turcy nosili 

turkus na turbanie w otoczeniu trzech pereł wyjątkowej 

urody. 

Gwarant wierności 

Wszelkie rycerskie ozdoby, jak głowice szabel, pasy i 

guzy kontuszów bardzo chętnie zdobiono tym kamieniem, 

którego błękit przypominał niebo i zadumane 

kwiaty niezabudek. Często też młodzieniec odchodzący 

do boju dawał swojej ukochanej serce z turkusu, wierząc, 

że gdy nosić będzie ona ów klejnot, uczucie między 

nimi pozostanie czyste i niezmienne do czasu jego 

powrotu. Istnieje legenda, że nawet św. Jerzy miał lancę 

zdobioną turkusami, która przyniosła mu glorię. 

TURKUS PRZYJACIEL 

W dawnych czasach turkusy były bardzo cenione. Przywiązywano 

do nich ogromną wagę. W starożytnych cywilizacjach 

turkus był jednym z najpotężniejszych amuletów. 

Jego symbiozę z człowiekiem i wspólne przeżywanie 

zwłaszcza trudnych sytuacji, bardzo łatwo daje się zaobserwować. 

Nie od dzisiaj wiadomo, że jeżeli właściciel turkusu jest 

chory lub grozi mu niebezpieczeństwo, kamień zmienia 

swój kolor. Blednie i szarzeje, kiedy właściciel umiera, dopiero 

w rękach nowego nabywcy nabiera na nowo blasku 

i odzyskuje swój zdrowy wygląd. Obserwując noszony 

turkus jasnym jest, że żyje on ukrytym życiem, biorąc 

czynny udział w radościach i smutkach człowieka. 

Leczy i chroni 

Ten kamień właściwie we wszystkich kulturach jest 

ogromnie ceniony. Przypisuje mu się właściwości lecznicze 

i ochronne. Jego barwa przypomina odbicie nieba w 

morskiej wodzie. Nieprzeźroczystość turkusów porównywana 

jest z Ziemią. 

Dlatego też mówi się, że te kamienie mogą pomóc nam 

mocno stać na ziemi a jednocześnie sprawiać, że odbija 

się w nich nieskończona przestrzeń czystego nieba. 

Wiadomym jest, że jeśli turkus będący w czyimś posiadaniu 

traci barwę, stanowi to nieomylny znak, że w naszym 

ciele fizycznym i w naszej psychice występują blokady 

energii, które zlekceważone mogą zaowocować problemami 

fizjologicznymi. 

Powinni się go jednak wystrzegać osoby złośliwe, mściwe, 

podstępne, bo wszystkie negatywne cechy ich charakteru 

uderzą przede wszystkim w nich samych. 

W przeciwieństwie do nich, wszystkich słabego charakteru 

i wątłego zdrowia turkus ochroni przed złym towarzystwem, 

złymi kolejami losu i rozmaitymi wrogami. 

Warto wiedzieć, że turkus chroni także przed przysłowiowym 

złym okiem, wszelakimi czarami i nieprzyjaznymi 

energiami. Ma też moc przyciągania z kosmosu wzmacniających, 

leczniczych energii.

NAJLEPSI W BRANŻY 

★ ★ ★ 12 

Jesteśmy 

mostem 

pomiędzy 

naturą 

a zdrowiem 

i zdrowym, 

promiennym 

wyglądem 

Colway ma już ponad 13 lat. Sam początek, to pomysł z 2003, kiedy Maurycy Turek – 

stworzył koncepcję produktową opartą o unikalne na świecie rozwiązanie czyli nasz Kolagen 

Naturalny. Naukowcy z Polski opracowali naturalną metodę na utrzymanie młodości 

- prawdziwy eliksir młodości. Pomysł został oparty o czysty kolagenpozyskany z ryb słodkowodnych, 

który spowalnia proces starzenia skóry i zapewnia młody wygląd, jędrność i 

świeżość na wiele lat. 

Maurycy Turek wierzył, że z tym produktem, prawdziwym eliksirem młodości XXI-go 

wieku, warto związać swoją przyszłość. Dziś Colway, to już firma o ugruntowanej pozycji 

rynkowej, słynąca z kosmetyków i suplementów o najwyższej jakości i przystępnej cenie, 

a nasz produkt stał się wyznacznikiem nowych naturalnych rozwiązań biotechnologii. 

KOLAGEN – BIAŁKO ŻYCIA 

kolagen decyduje nie tylko o kondycji naszego wyglądu, ale przede wszystkim o naszym 

zdrowiu i długowieczności. Jest najważniejszym białkiem w organizmie, ponieważ 

stanowi 30% całkowitej masy białka ludzkiego, 70% masy białek skóry, 30-60% kości, 99% 

białka oka i jest głównym składnikiem tkanki łącznej. Od około 25 roku życia skóra ludzka 

zaczyna powoli tracić elastyczność i sprężystość, podobnie jak mięśnie tracą siłę, a kości 

wapń. Wszystkie te objawy starzenia się człowieka wynikają z postępującego deficytu 

kolagenu. 

Kolagen jest odpowiedzialny m. in. za właściwe nawilżenie i kondycję skóry, gałki 

ocznej, włosów i paznokci oraz ciągłą odnowę komórek wszystkich narządów. Większość 

składników ludzkiego ciała odnawia się w określony sposób: w wątrobie kolagen zostaje 

wymieniony całkowicie po 30 dniach, w oku po 77 dniach, w skórze po140 dniach, w komórkach 

krwi po 3 miesiącach, w kościach i stawach po 12 miesiącach, w układzie nerwowym 

po 12 miesiącach, w całej krwi u kobiet po 3 latach, a u mężczyzn po 4. 

KOLAGEN PLATINUM - kolagen Platinum ujędrnia, uelastycznia, rozjaśnia skórę i wygładza 

zmarszczki. Jest skuteczny w pielęgnacji skóry ze zmianami alergicznymi, z łuszczycą, 

trądzikiem młodzieńczym lub różowatym, łagodzi podrażnienia po goleniu. 

KOLAGEN SILVER- zalecany do pielęgnacji całego ciała w celu poprawy jędrności i eliminacji 

wiotkości skóry. Polecany do masażu, pielęgnacji po depilacji i opalaniu regeneruje 

skórę po oparzeniach, otarciach, skaleczeniach, odmrożeniach, siniakach i krwiakach. 

KOLAGEN GRAPHITE - stosowany do odżywiania włosów i paznokci w salonach fryzjerskich 

i gabinetach kosmetycznych, wykorzystywany także do kuracji stawów i pielęgnacji 

stwardniałej skóry stóp i łokci. 

DOBROCZYNNE WŁAŚCIWOŚCI STOSOWANIE KOLAGENU NATURALNEGO: 

Wygładza zmarszczki, ujędrnia i nawilża skórę, pomaga w większości przypadków trądziku 

młodzieńczego i trądziku różowatego, pomaga w rozwiązywaniu problemu cellulitu, 

likwiduje skutki ukąszeń i użądleń przez owady, szybko goi oparzenia, otarcia, stłuczenia, 

zasinienia oraz odleżyny, likwiduje większość schorzeń paznokci, regeneruje i wzmacnia 

włosy, zatrzymuje proces wypadania i siwienia, wspomaga obronę immunologiczną 

narządów rodnych, spłyca bruzdy trapezowe, niweluje zaskórniki, przynosi ulgę w nerwobólach 

i przewlekłym zapaleniu kości, koi bóle kostne, stawowe, artretyczne, reumatyczne, 

pomaga nawet w zaawansowanych stanach żylaków podudzi, zmiękcza brzegi 

starych blizn i wygładza blizny nowe, wpływa na uzupełnienie deficytu matrycy kostnej, 

spowalnia zrzeszotnienie kości w początkach osteoporozy, likwiduje obrzęki, zmiany zapalne 

skóry, przyspiesza rehabilitację po złamaniach, skręceniach, po porodzie. 

COLVITA – liofilizowany kolagen w kapsułkach 

Aminokwasy zawarte w Colvicie pozyskano w procesie liofilizacji aktywnego biologicznie 

kolagenu ze skór rybich. Metabolicznie współdziałają z Wit.C, karotenoidami, selen, 

chromem i cynkiem. Tworzą bazę do odbudowy wszystkich organów naszego ciała. Colvita 

stosowana regularnie spowalnia procesy starzenia, odmładza skórę , zagęszcza włosy, 

wzmacnia paznokcie. 

Szczególnie polecana w przypadkach: rehabilitacji po urazach kości, stawów i więzadeł, 

zaawansowanej osteoporozy, męczliwości wzroku, rehabilitacji poudarowej, zaparć i syndromu 

złego wchłaniania, stanów nerwicowych, konieczności wzmocnienia organizmu u 

seniorów. 

COLAMINA – aktywna mineralizacja 

Multimineralny suplement, zawierający algi wapienne, pochodzące ze złoża spod dna 

Morza Północnego i minerały ze słynnej kopalni w Utah. Oba źródła powstały w okresie 

geologicznym, kiedy nasza planeta była wolna od zanieczyszczeń, a przyroda przez miliony 

lat tworzyła z pierwiastków naturalne układy koloidowe. Colamina zawiera najle-

NAJLEPSI W BRANŻY 

REKLAMA 

13 

Misją COLWAY jest 

stworzenie wszystkim 

możliwości dostępu 

do najwyższej jakości 

suplementów 

Axanta - działa jak filtr UV, 

poprawia wzrok, chroni komórki 

przed stresem oksydacyjnym, 

prawidłowe funkcjonowanie 

serca 

Colvita – kolagen liofilizowany 

tworzy bazę do odbudowy 

wszystkich organów naszego 

ciała. Regularnie stosowana 

spowalnia procesy starzenia całego 

organizmu 

ORACol to istna bomba antyoksydacyjna. 

Oprócz suchych 

ekstraktów owoców, warzyw i 

przypraw o najwyższym indeksie 

ORAC, w skład suplementu 

wchodzi glutation i l-cysteina 

piej przyswajalny ze znalezionych na naszej planecie wapń oraz komplet niezbędnych dla 

naszego organizmu mikro – i makroelementów. Przyswajalność minerałów nieorganicznych 

ze skał to 30-40% a minerałów koloidalnych w Colaminie – 65-98%. Tak przyswajalny 

wapń, rzeczywiście hamuje utratę masy kostnej i zwiększa gęstość kości. Aktywna mineralizacja, 

to proces absorbowania toksyn przy jednoczesnym odżywianiu komórek pierwotnymi 

pierwiastkami. Szczególnie polecana w przypadkach: osteoporozy, niskiego poziomu 

kwasu żołądkowego, zaburzeń wchłaniania witamin, detoksu alkoholowego, lekowego 

i innych, chorób układu sercowo-naczyniowego, paradontozy, bakteryjnych i grzybiczych 

stanach zapalnych. Wyjątkowo cenna dla ludzi starszych, aktywnych sportowców 

i dla kobiet w okresie menopauzy. 

AXANTA- głównym składnikiem tego produktu jest astaksantyna. Uznana za królową 

karotenoidów, barwiąca organizmy roślinne i zwierzęce czego ??? występujących naturalnie 

w przyrodzie . Gatunek tych alg morskich Haematococcus pluvialis słynie z najwyższej 

zawartości astaksantyny wśród znanych organizmów, a dodatkowo pozyskiwana z niego 

substancja jest też najlepiej przyswajalna. 

Astaksantyna - wpływa hamująco na przekaźniki zapalenia, napina błony komórkowe, 

stymuluje wiązania tkanek mięśniowych działa jak wewnętrzny ekran przeciwsłoneczny. 

Suplementacja nią przyspiesza metabolizowanie kwasu mlekowego w mięśniach i zmniejsza 

bolesność po wysiłkową ścięgien i stawów. Astaksantyna chroni przed: chorobami 

oczu np.: jaskrą, kataraktą, zwyrodnieniem plamki żółtej, stanami zapalnymi oczu m.in. 

zapaleniem siatkówki, tęczówki, rogówki, twardówki, neuropatią cukrzycową, uszkodzeniami 

mózgu i kręgosłupa, chorobami Parkinsona, Huntingtona, Alzheimera i innymi rodzajami 

demencji. 

Piperyna- Ponadto poprawia wydolność fizyczną i koncentrację, reguluje ciśnienie 

i ujędrnia skórę. Axanta jest dzięki wykorzystaniu synergicznego działania piperyny najefektywniejszym 

z dostępnych na świecie produktów prozdrowotnych na bazie astaksantyny! 

Kompleks wszystkich witamin z grupy B – w dawkach idealnie dostosowanych do 

obowiązujących referencyjnych wartości spożycia uzupełnia skład Axanty. 

BabyCol -100% naturalny 

zestaw witamin dla dzieci 

.Utrzymuje mineralizację zębów, 

zmniejsza stężenie glukozy 

we krwi po posiłku, pomaga 

w prawidłowym funkcjonowaniu 

układu odpornościowego 

Witamina C-olway - 

uczestniczy w produkcji kolagenu 

i podstawowych białek w 

całym organizmie, wspomaga 

układ odpornościowy, pomaga 

w zwalczaniu przeziębień, grypy, 

anginy, uszczelnia naczynia 

krwionośne, jest doskonałym 

antyoksydantem, chroni przed 

skutkami przewlekłego stresu 

COLAMINA to Algi+ Koloidalne 

Minerały Roślinne. Zapobiega 

osteoporozie, niskiemu 

poziomowi kwasu żołądkowego, 

zaburzeń wchłaniania witamin, 

detoksu alkoholowego, lekowego 

i innych, bakteryjnych i grzybicznych 

stanach zapalnychtion 

i l-cysteina

DIETOTERAPIA 14 

Warto 

realizować 

postanowienia 

Dotrzymujmy słowa 

Początek Nowego roku to czas realizacji noworocznych 

postanowień. Jedni planują spędzać więcej czasu z rodziną, 

inni wysypiać się, zmienić pracę lub wyjechać na wymarzone 

wakacje. Duża część z nas w tym okresie planuje 

również zadbać o swoją figurę i stan zdrowia. Chcemy 

się pozbyć zbędnych kilogramów, uzyskać upragnioną, 

atrakcyjną sylwetkę albo po prostu zmienić nawyki żywieniowe 

w celu poprawy zdrowia i samopoczucia. Często 

jednak na postanowieniach niestety się kończy. Wynika 

to głównie z faktu, iż wyznaczamy sobie zbyt wygórowane 

cele, bądź jest ich zbyt wiele w stosunku do naszych 

możliwości oraz braku konsekwencji czy planu działania. 

Jak więc skutecznie i rozważnie podejść do realizacji noworocznych 

postanowień, aby kolejny rok był czasem realizacji, 

nie zaś niespełnionych marzeń i obietnic? 

Od czego właściwie zacząć? 

Przede wszystkim powinniśmy się zastanowić na czym 

nam zależy i do czego dążymy. Co zrobiliśmy już do tej 

pory w tym kierunku i dlaczego rok temu nam nie wyszło? 

Najważniejsze jest określenie nie jednego, ale kilku 

celów, które będą rozłożone w czasie i realne do wykonania. 

Mniejszymi krokami łatwiej będzie nam uzyskać zadowalający 

efekt, a kolejny mały sukces będzie nas motywował 

do dalszego działania. Z tego też względu planując 

zmiany w sposobie żywienia zastanówmy się jaki 

jest nasz główny problem. Być może jest to brak regularności 

posiłków, podjadanie między posiłkami głównymi, 

zbyt duża ilość słodyczy w ciągu dnia, a może niewystarczająca 

aktywność fizyczna, stres czy brak snu? Jeżeli sami 

nie jesteśmy w stanie określić co w naszym sposobie żywienia 

i trybie życia jest niewłaściwe, udajmy się do specjalisty- 

dietetyka, który profesjonalnie pomoże nam rozwiązać 

nękający nas problem i nakieruje nas na właściwą 

drogę. 

Problem tkwi w najprostszych rzeczach 

Doświadczenie pokazuje, że najczęstszą przyczyną 

nadwagi i problemów żywieniowych jest nieregularne 

spożywanie głównych posiłków. Wprowadzenie zmian w 

sposobie żywienia bez przestrzegania tej najprostszej zasady 

nie pozwoli nam na osiągnięcie sukcesu. Z tego też 

względu weźmy kalendarz do ręki, zastanówmy się jak 

Nowy rok za nami. Wielkimi krokami zbliża 

się upragniona wiosna, a większość naszych 

noworocznych postanowień i planów nie 

zostało jeszcze wprowadzonych w życie. 

Dlaczego po raz kolejny brak nam sił i motywacji 

do pracy nad swoją sylwetką oraz 

zdrowiem i samopoczuciem? Co robimy źle i 

jak skutecznie zmienić nasze podejście? 

wygląda nasz typowy dzień i rozplanujmy sobie 5 mniejszych 

posiłków co 2-3 godziny w ciągu dnia. Na razie nie 

skupiajmy się na tym co to będzie - kanapka, jogurt, jajecznica 

czy owoc. Nauczmy się regularności, pamiętając 

o zasadzie małych kroków. Jeżeli pięć posiłków na 

początek to dla nas za dużo, zacznijmy od czterech. Dopiero 

wtedy, gdy uda nam się wypracować taki nawyk, 

skup się na doborze produktów. Istotne jest, żeby wybierać 

te wartościowe, niskokaloryczne, bogate w błonnik. 

Każdy nasz posiłek powinien zawierać węglowodany 

złożone - czyli ciemne pieczywo, makarony, kasze 

czy ziemniaki. Do tego w każdym posiłku powinny znajdować 

się warzywa lub owoce, najlepiej w postaci surowej, 

ponieważ wtedy są najlepszym źródłem cennych 

witamin i składników mineralnych. Do tego dwa posiłki 

dziennie należy uzupełnić produktami mlecznymi typu: 

mleko, jogurt, kefir, maślanka czy ser, a kolejny - porcją 

chudego mięsa. Tłuszcze należy spożywać w postaci surowej, 

jako dodatek do surówek czy mięs. 

Żywienie to nie wszystko 

Poza aspektami żywieniowymi, powinniśmy pamiętać 

również o aktywności fizycznej, ale także nie wolno 

nam zapominać o właściwym odpoczynku nie tylko dla 

ciała – również ducha. Nie chodzi o to, żeby po raz kolejny 

kupić drogi karnet na siłownię, pojawić się na niej raz 

czy dwa, korzystając jedynie z rowerka czy bieżni i nosić 

go w portfelu, aby móc przed znajomymi pochwalić 

się swoimi działaniami. Zastanówmy się co jesteśmy 

w stanie zrobić najpierw oraz jaka aktywność fizyczna 

sprawia nam przyjemność. Może zamiast jeździć do 

pracy komunikacją, zdecydujemy się na spacer albo rower? 

Albo zrezygnujemy z windy i zaczniemy korzystać 

ze schodów? Zalecana aktywność fizyczna oscyluje w 

granicach od 30-60 min minimum trzy razy w tygodniu, 

jednak pamiętajmy, że do wszystkiego należy podchodzić 

indywidualnie i dostosować do własnych możliwości. 

Lepiej mniej a konsekwentnie. Pamiętajmy również, 

iż ważny dla naszego zdrowia psychicznego i fizycznego 

jest wypoczynek zarówno ten w ciągu dnia, jak i w nocy. 

Starajmy się spać około 8 godzin na dobę, aby nasz organizm 

miał odpowiednio długi czas na regenerację, zaś w 

ciągu dnia, w zależności od tego jak wyglądają nasze stałe 

obowiązki, pozwólmy sobie na chwilę relaksu na świeżym 

powietrzu spacerując, lub czytając ulubioną książkę w domowym 

zaciszu. W biegu i stresie częściej sięgamy po wysokokaloryczne 

i niezdrowe przekąski, które burzą nasze 

postanowienia i plany, dlatego też zwolnijmy, 

W grupie raźniej 

Dla wielu z nas, podjęcie wyzwania w grupie jest łatwiejsze. 

Wzrasta wtedy poziom motywacji, a przez to 

osiągnięcie celu jest łatwiejsze. Co więcej, druga osoba 

stanowi dla nas wsparcie psychologiczne, które jest potrzebne 

każdemu. 

Początek roku - przygotowania do wiosennego 

oczyszczania 

Okres między Nowym Rokiem, a wiosną stanowi idealny 

czas, aby przygotować nasz organizm do wiosennego 

oczyszczania, które w dzisiejszym zanieczyszczonym 

świecie jest każdemu niezbędne. Zanim jednak zaczniemy 

oczyszczanie, warto przygotować się do zmian, poprzez 

wdrażanie kolejnych nawyków i ich konsekwentne 

powtarzanie. Takie działania pozwolą nam z dużym prawdopodobieństwem 

osiągnąć zamierzony sukces. Z tego 

też względu, już od pierwszych dni nowego roku powinniśmy 

starać się regularnie wypijać minimum 2 litry wody 

dziennie, co wpłynie nie tylko korzystnie na ilość spożywanych 

kalorii, ale także pozwoli stopniowo usuwać zanieczyszczenia 

obecne w naszym organizmie. 

Pamiętajmy, nie rezygnujmy przedwcześnie. W początkowym 

okresie z pewnością napotkajmy na swojej drodze 

wiele przeciwności i nie raz będziemy rozważać, czy 

to w ogóle ma sens? Wszystko w tym momencie zależy od 

nas. Jeżeli w tym roku wytrwamy w swoich postanowieniach, 

kolejny rok będziemy witać nie tylko z nową energia, 

ale również i sylwetką. Powodzenia! 

Tekst: Sylwia Durzyńska - dietetyk

DIETOTERAPIA 

15 

WIOSENNE PRZESILENIE 

Przed wiosennym przesileniem warto zaopatrzyć się w produkty, które doskonale 

wzbogacą naszą dietę w ważne składniki odżywcze. Zwracajmy uwagę na odpowiednią 

podaż składników mineralnych i witamin takich jak: magnez, potas, witamina K, które są 

niezbędne we wspomaganiu pracy całego organizmu. W walce o zdrowie pomogą także: 

kalarepa, roszponka i granat. 

To warto zawsze mieć pod rękĄ 

Kalarepa 

WITAMINA K – źródła 

i działanie 

Witamina K występuje w dwóch formach: K1 (fitochinon) 

syntetyzowana przez rośliny oraz K2 (menachinon) 

produkowana przez bakterie. Jej główną 

funkcją jest pomoc w utrzymaniu prawidłowego 

stężenia czynników krzepnięcia krwi. Dodatkowo 

wykazuje działanie w budowie tkanki kostnej, wiążąc 

wapń i wspomagając jego wchłanianie. Witamina K działa 

także przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo oraz hamuje 

rozwój niektórych nowotworów, np. jajnika, piersi 

czy wątroby. Występuje ona w zielonych produktach 

roślinnych, m.in.: brukselce, szpinaku, brokułach, szparagach. 

Objawy takie jak: silne krwawienia z nosa, 

dziąseł, obfite miesiączki, łamliwość kości, częste siniaki, 

mogą wskazywać na niedobór witaminy K. Nie powinno 

się suplementować witaminy u osób, które przyjmują 

leki stosowane przy chorobach układu krążenia. 

Przepis na szybkie 

fit danie 

jednogarnkowe 

Składniki: kasza gryczana niepalona 1 szklanka, 

ciecierzyca 1 szklanka, pomidory krojone w kartonie, 

szpinak 1 opakowanie świeżych liści, marchew 2 średnie 

sztuki, cebula 1 duża sztuka, czosnek, natka pietruszki, 

oregano, pieprz, sól, ostra papryka, czarnuszka. 

Wykonanie: Kaszę i ciecierzycę ugotować do 

miękkości w oddzielnych garnkach. Po ugotowaniu 

wrzucić razem do większego garnka, zalać odrobiną 

wody, dodać pomidory i dusić. Cebulę wraz z 

czosnkiem zeszklić na patelni i dodać do garnka. 

Marchew obrać, zetrzeć i wrzucić do duszącej się 

potrawy. Na sam koniec przyprawić do smaku ziołami 

oraz dodać szpinak. Danie podawać udekorowane 

natką pietruszki. necznika, dyni oraz pełnoziarnistymi 

grzankami. 

POTAS – utrzymujący 

równowagę kwasowo 

zasadową 

Potas jako jeden z niezbędnych składników mineralnych, 

pełni wiele funkcji w organizmie człowieka. 

Wraz z magnezem, wapniem i sodem, jest kluczowym 

elektrolitem obecnym w każdej komórce naszego 

ciała. Odpowiada za utrzymanie napięcia 

elektrycznego w błonach komórkowych, a także 

wspomaga przekazywanie impulsów elektrycznych 

pomiędzy komórkami. Jest niezbędny dla komórek, 

aby produkować energię potrzebną do życia. Jako 

elektrolit kontroluje pracę wszystkich mięśni, również 

mięśnia sercowego, tym samym odpowiadając za jego 

każde uderzenie. Utrzymuje także odpowiedni poziom 

nawodnienia i reguluje ciśnienie krwi. Wspomaga zachować 

równowagę kwasowo zasadową. Bogatymi 

źródłami potasu są: mięsa, ryby, pomidory, groch, 

fasola, brokuły, banany, owoce suszone, dynia, orzechy 

oraz morele. 

MAGNEZ – łagodzi 

nerwy i wzmacnia 

mięśnie 

Magnez jest jednym ze składników mineralnych. 

Reguluje większość procesów życiowych. Bierze udział 

w przemianie białek, tłuszczów, węglowodanów, wzmacnia 

funkcjonowanie mózgu, pamięć i koncentrację, 

pozytywnie wpływa na układ nerwowy, działając 

uspokajająco. Bierze udział w dostarczaniu energii do 

komórek i tkanek. Magnez wspiera także prawidłowe 

funkcjonowanie układu krążenia. Nie tylko przeciwdziała 

chorobom serca, a także wspomaga ich leczenie. Magnez 

w powiązaniu z wapniem oraz witaminą D przyczynia 

się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia osteoporozy. 

Reguluje procesy trawienne oraz pracę tarczycy. Najbardziej 

narażone na niedobór magnezu są komórki 

mózgowe. Niedostateczne spożycie prowadzi do bezsenności, 

kołatania serca, skurczy mięśni, zmęczenia, 

zaburzeń koncentracji. Naturalnymi źródłami magnezu 

są produkty pełnoziarniste, kasze, orzechy, kakao, czekolada 

gorzka, ryby, banany oraz nasiona roślin strączkowych. 

Zaleca się, aby dzienne spożycie magnezu wynosiło 

dla mężczyzn 420 mg dziennie, zaś dla kobiet 320 

mg dziennie. Radzi się, aby stosować suplementację 

magnezu u osób pracujących umysłowo, studentów, 

osób pracujących fizycznie, podatnych na stres i z 

chorobami układu krążenia. 

Kalarepa posiada wiele właściwości odżywczych. 

Należy do rodziny warzyw kapustnych, a więc jej siostrą 

jest kapusta, brokuł, kalafior, jarmuż oraz brukselka. 

Kalarepa w swoim składzie zawiera bogactwo indoli i 

izotiocyjanów, które charakteryzują się ochroną organizmu 

przed rozwojem nowotworów. Te związki wykazują 

także działanie bakterio oraz grzybobójcze. Kalarepa jest 

źródłem wielu witamin oraz składników mineralnych, 

m.in.: witaminy C, kwasu foliowego, witaminy A, wapnia, 

magnezu, fosforu, potasu, a także luteiny. 

Roszponka 

Roszponka jest rośliną sezonową, podobną do 

sałaty. Posiada wiele właściwości odżywczych oraz 

leczniczych, ze względu na wysoką zawartość betakarotenu 

oraz witaminy C. Dodatkowo jest źródłem 

kwasu foliowego, witaminy A, wapnia, żelaza, magnezu, 

fosforu oraz potasu. Wykazuje działanie oczyszczające, 

przeciwnowotworowe, wspomagające trawienie. Polecana 

jest przed wiosennym oczyszczeniem, dla osób 

zestresowanych, mających problem z zaparciami. 

Roszponka wspomaga funkcjonowanie wzroku oraz 

zapobiega chorobom serca. 

GRANAT 

Granat jest niezwykle cennym owocem egzotycznym. 

Jest bardzo dobrym źródłem błonnika pokarmowego, 

witamin z grupy B, witaminy E, C, K, żelaza, fosforu, 

cynku, potasu, magnezu, miedzi oraz manganu. Granat 

jest skarbnicą związków antyoksydacyjnych, np.: tanin, 

polifenoli, cyjanidyny, galokatechin, katechin oraz 

delfinidyny. Posiada właściwości wspierające odporność, 

zwiększa możliwość zwalczania infekcji, obniża poziom 

złego cholesterolu we krwi, wspomaga detoksykację 

organizmu oraz wykazuje działanie antynowotworowe. 

Teksty: Zuzanna Bożym - dietetyk

MIĘDZY WSCHODEM A ZACHODEM 16 

dr inż. 

GRAŻYNA KIDAWSKA 

Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, kierunku "Dietetyka w chorobach wewnętrznych i metabolicznych". 

Na Wrocławskim Uniwersytecie Przyrodniczym ukończyła studia doktoranckie. Terapeuta i członek Polskiego Towarzystwa 

Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Specjalizuje się w dietoterapii i ziołolecznictwie. Uważa, że historia każdego człowieka jest 

wyjątkowa, dlatego droga do optymalnego zdrowia i dobrego samopoczucia musi być zawsze dostosowana do indywidualnych 

potrzeb. Od lat szukała odpowiedzi na pytanie, jaką strategią należy się kierować w drodze do dobrego życia. Czas spędzony 

na zdobywaniu wiedzy pomógł jej w znalezieniu odpowiedzi na to pytanie. Opracowała unikalny program – „Dietetyka 

integracyjna”, który w kompleksowy sposób wykorzystuje współczesną wiedzę o żywności i żywieniu człowieka oraz założenia 

dietetyki profilaktycznej i leczniczej opartej na Tradycyjnej Medycynie Chińskiej (TCM). www.dietetykaintegracyjna.pl. 

 

TARCZYCA BAJKALSKA 

SCUTELLARIA BAICALENSIS – TO JEDEN Z LEKÓW OD 

WIEKÓW WYKORZYSTYWANY W TRADYCYJNEJ MEDYCY- 

NIE CHIŃSKIEJ, OD LAT OBECNY NA EUROPEJSKIM RYN- 

KU ZIELARSKIM. JAK I W JAKIM CELU GO STOSOWAĆ? 

Roślina ta pochodzi ze wschodniej Rosji oraz przyległych 

terenów Mongolii i Chin. W Polsce uprawiana w ogrodach 

botanicznych i na specjalistycznych plantacjach. Scutella 

w jezyku łacińskim znaczy „tarcza”, co sugeruje „ochronę”. 

Surowiec leczniczy stanowią wysuszone i rozdrobnione 

korzenie tarczycy bajkalskiej - Radix Scutellariae baicalensis, 

zebrane na wiosnę lub jesienią, najczęściej w drugim 

lub trzecim roku wegetacji rośliny. Jest to produkt wyjątkowo 

bogaty we flawony ich zawartość wynosi 20-26%. Najważniejszymi, 

aktywnymi biologicznie, składnikami chemicznymi 

tego surowca są flawonoidy: wogonina, bajkalina, 

bajkaleina, które wykazują bardzo szeroki zakres aktywności 

farmakologicznej. Charakteryzują je następujące 

typy działania: 

• działanie przeciwalergiczne i przeciwastmatyczne 

• działanie przeciwzapalne i przeciwartretyczne 

• działanie żółciopędne i regenerujące wątrobę 

• działanie przeciwmiażdżycowe i przeciwzakrzepowe 

• działanie krążeniowe, nasercowe i hypotensyjne. 

BAJKALINA, BAJKALEINA 

I WOGONINA 

wykazują właściwości podobne do witaminy P - uszczelniają 

i hamują wzrost przepuszczalności naczynek kapilarnych, 

dzięki czemu mogą np. zmniejszać obrzęki kończyn, 

redukować wybroczyny i żylaki, poprawiać mikrokrążenie, 

np. w retinopatiach cukrzycowych. Tarczyca może być również 

stosowana w chorobach serca, m.in. w zapaleniu mięśnia 

sercowego i tachycardii. Najnowsze badania udowadniają 

aktywność surowca w obniżaniu wysokiego poziomu 

cholesterolu. Stwierdzono, że nalewka ma zastosowanie, 

jako środek obniżający ciśnienie, zwłaszcza w I i II stadium 

nadciśnienia. 

• działanie antyoksydacyjne i przeciwwolnorodnikowe 

• działanie sedatywne. 

Nalewka z korzenia tarczycy bajkalskiej wykazuje wyraźne 

działanie uspokajające (wyższe niż w przypadku korzeni 

waleriany). Jest to cenna właściwość surowca, który 

zwyczajowo jest podawany w leczeniu nerwic z objawami 

wzmożonej pobudliwości ruchowej, a także w nerwicy 

uogólnionej, bezsenności (zwłaszcza towarzyszącej nadciśnieniu). 

Z tego m.in. względu surowiec w tradycyjnej medycynie 

chińskiej ma opinię silnego środka adaptogennego 

(przeciwstresowego). 

• działanie przeciwnowotworowe i cytotoksyczne - 

flawonoidy tarczycy bajkalskiej znajdujące się w wielu chińskich 

lekach mają duże znaczenie profilaktyczne w chorobach 

nowotworowych. 

• działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne 

• działanie przeciwgrzybicze - autorzy polscy stwierdzili 

wysoką aktywność przeciwgrzybiczą wobec patogennych 

drożdżaków, m.in. Candida albicans. 

• kosmetyczne działanie Radix Scutellariae - tarczyca 

bajkalska może być stosowana jako środek uzupełniający 

terapię stanów zapalnych skóry oraz w przebiegu trądziku. 

Ponadto może być stosowana jako środek łagodzący podrażnienia 

skóry (także tych okolic intymnych). 

Tarczyca bajkalska chroni przed szkodliwym działaniem 

promieni słonecznych. Zawarte w niej flawonoidy działają 

jako czynnik pochłaniający promieniowanie UVA i UVB. 

Wyciąg wchodzi w skład kremów z filtrem UV. 

TROCHĘ HISTORII ... 

Przez tysiące lat tarczyca bajkalska (Huang Qin) była stosowana 

w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, opisana została 

jako zioło o gorzkiej i zimnej naturze. Wnika do meridianu 

Pęcherzyka Żółciowego, Jelita Grubego, Płuc i Żołądka, 

ma właściwości oczyszczania Gorąca i wyprowadzania 

Oginia zwłaszcza z Górnego Ogrzewacza, czyli stosowana 

jest do leczenia takich objawów jak: gorączka, suchość w 

ustach, kaszel, żółta plwocina, ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie 

płuc, astma, infekcje dróg oddechowych, zapalenie 

migdałków. Oczyszcza Gorąco i osusza Wilgoć, jest używana 

przy występowaniu takich objawów jak: skąpe, bolesne 

oddawanie moczu, przewlekłe zapalenie jelit, zapalenie 

okrężnicy, choroba Leśniowskiego-Crohna, alergii. 

Bywa stosowane w leczeniu owrzodzeń i opuchnięć, egzemy, 

oparzeń, zaczerwienienie, wysypki, świądu, półpaśćca, 

rzęsistka – stosowana wewnętrznie lub miejscowego. 

Powstrzymuje krwawienia z nosa i w obrębie jamy ustnej. 

Zmniejsza ból głowy, drażliwości, zaczerwienienie oczu, 

usuwa gorzki smak w ustach, zatrzymuje wymiotów. 

CZY WIESZ, ŻE.... 

Korzeń tarczycy bajkalskiej (Huang Qin) jest 

nietoksyczny, nie wywołuje skutków ubocznych. 

Dzienna dawka suszonego zioła wynosi 6-15g. Użycie 

jego jest niewskazane w przypadku obecności 

Zimna w ciele, którego objawami mogą być: luźne 

stolce, obrzęki, brak apetytu, z męczenie, uogólnione 

odczucie zimna. 

CIEKAWOSTKA 

Funkcja tego zioła w ziołelecznictwie chińskim 

i zachodnim jest zbliżona, ale w ziołolecznictwie 

chińskim uwzględniono dodatkowo termikę i smak 

produktu oraz jego wpływ na organizm. Ze względu 

na właściwosci ochładzające zioło to nie powinno 

być stosowane przez dłuższy czas i w du żych 

dawkach. 

CIEKAWOSTKA 

Tarczyca bajkalska może być wykorzytywana jako 

zioło leczące kaszel z żółtą plwociną. Przeciwskazana 

jest natomiast w przypadku kaszu suchego lub 

przy obecności dużej ilości jasnej wydzieliny. Jako 

jedno z nielicznych ziół, wykorzytywana jest w farmakologii 

chińskiej w postaci pojedynczego zioła.

PORADY SPECJALISTY 

17 

AKADEMIA DIAGNOSTY 

mgr inż. 

JUSTYNA CHMIELEWSKA 

dietetyk 

Z wykształcenia jestem dyplomowanym dietetykiem, absolwentką Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na Wydziale 

Żywienia Człowieka, oraz Szkoły Dietoterapii wg TMCH. Odbyłam szereg rocznych szkoleń z psychologii i ziołolecznictwa. Od 15 

lat prowadzę gabinet dietetyczny. Od 5 lat jestem szkoleniowcem w zakresie naturalnych metod terapeutycznych oraz obsługi 

biomagnetycznych urządzeń pomiarowych. W swojej pracy poszukuję nowatorskich metod diagnostyczno-terapeutycznych, 

pozwalających w krótkim czasie ustalić przyczyny zaburzeń komórkowych oraz przyczyny rozwoju chorób. Wykorzystuję 

wiedzę zarówno z medycyny konwencjonalnej, jak również tradycyjnej medycyny chińskiej, rosyjskiej czy mitochondrialnej. 

Holistyczne podejście do człowieka wydaje mi się być najrozsądniejszą i najskuteczniejszą formą działań profilaktycznoterapeutycznych, 

których efekt uzyskują współpracujący ze mną klienci i terapeuci. Zapraszam wszystkich zainteresowanych do 

internetowej Akademii Diagnosty www.akademiadiagnosty.pl, przy pomocy której, każdy specjalista w dziedzinie zdrowia, 

może podnosić swoje kwalifikacje i poszerzać umiejętności diagnostyczne. 

 

TARCZYCA A GOSPODARKA WAPNIOWA 

SŁYSZĄC DIAGNOZĘ, ŻE GROZI NAM OSTEOPORO- 

ZA, MYŚLIMY, ŻE BRAKUJE NAM WAPNIA. PO GŁĘBSZYM 

PRZEANALIZOWANIU PROBLEMU OKAZUJE SIĘ, ŻE PRZY- 

CZYNA LEŻY ZUPEŁNIE GDZIE INDZIEJ I MAŁO KTO KOJA- 

RZY, ŻE JEST ZWIĄZANA PRZEDE WSZYSTKIM Z GRUCZO- 

ŁEM TARCZYCY. 

PODWÓJNY GRUCZOŁ DOKREWNY 

- Tarczyca to niewielki narząd, w kształcie motyla, położony 

w przedniej części szyi. Dwa płaty gruczołu tarczowego 

okręcone są wokół bocznych ścian tchawicy. Tarczyca 

odpowiedzialna jest głównie za produkcję hormonu o nazwie 

tyroksyna, który łącząc się z jodem daje aktywną formę 

nieaktywnej Tetrajodotyroniny ( FT4), przekształcanej 

w aktywną Trójjodotyroninę (FT3), odpowiedzialną w organizmie 

za procesy termiczne. 

Niepozorna tarczyca produkuje jeszcze jeden hormon, 

o nazwie kalcytonina. Związek ten, odgrywa bardzo ważną 

rolę w gospodarce wapniowej. Kalcytonina stymuluje 

procesy wprowadzania jonów wapnia do kości. W ten 

sposób wpływa na wzrost kości długich i miednicy, w których 

gromadzone są największe pokłady wapnia. Ponieważ 

hormony działają na zasadzie sprzężenia zwrotnego, również 

kalcytonina ma swojego regulatora. Jest nim hormon 

o nazwie Parathormon. Produkują go przytarczyce, leżące 

w bezpośrednim sąsiedztwie tarczycy. Rolą Parathormonu 

jest stymulowanie produkcji witaminy D3 w nerkach i 

regulowanie tym samym układu kostnego przy wyprowadzaniu 

jonów wapnia z kości do krwi, przy udziale witami- 

ny D3. Kiedy organizm jest zdrowy, oba gruczoły produkują 

prawidłową ilość hormonów, pozwalając na właściwe zarządzanie 

wapniem. 

Należy bowiem pamiętać, że 99% wapnia dostarczanego 

do organizmu przechowywanego jest w kościach, natomiast 

tylko 1 % stanowi składnik krwi. 

GOSPODARKA WAPNIOWA 

POD KONTROLĄ 

Zarządzanie gospodarką wapniową to bardzo złożony 

proces. Istnieje wiele czynników wspierających przekierowanie 

wapnia do i z komórek kostnych. Do takich zaliczamy 

dwie podstawowe witaminy D3 oraz K2. W obszarze 

minerałów decydującą rolę odgrywa magnez oraz fosfor. 

Do mniej znanych aktywatorów, odpowiedzialnych za 

procesy wprowadzenia wapnia do kości, należy aminokwas 

egzogenny, pozyskiwany z produktów mięsnych, Lizyna. 

Gdy wszystkie te związki zostaną dostarczone do organizmu 

układ kostny może prawidłowo tworzyć struktury 

kostne. Przeszkoda pojawia się w momencie silnych infekcji 

wziewnych. Częste anginy, niewyleczone stany zapalne 

płuc i oskrzeli powodują bardzo szkodliwe dla człowieka 

zjawisko. Przytarczyce leżące w okolicy narządów układu 

oddechowego ulegają tzw. nadczynności. Stan zapalny 

przenosi się także na ten leżący w sąsiedztwie tarczycy narząd. 

Skutkiem tego jest zwiększona ilość produkowanego 

przez przytarczyce parathormonu, stymulującego wydzielanie 

wapnia z układu kostnego. Gdy na skutek infekcyjnych 

stanów zapalnych spadnie jednocześnie ilość witaminy 

D3, a zaburzone infekcją jelita przestaną produkować 

właściwą florę jelitową odpowiedzialną za produkcję 

witaminy K2, w organizmie tworzy się swoisty bałagan. W 

tym samym czasie tarczyca zostaje zmuszona do produkcji 

zwiększonej ilości kalcytoniny i ulega osłabieniu. 

NA RATUNEK KOŚCIOM 

W celu uniknięcia osteoporozy i przywrócenia równowagi 

w układzie kostnym podstawowym rozwiązaniem 

jest usunięcie wszelkich stanów zapalnych z płuc i oskrzeli 

oraz wyregulowanie flory jelitowej. Kolejnym krokiem jest 

ustalenie poziomu witaminy D3 (1,25 2OHCC). Dodatkowo 

trzeba wprowadzić suplementację witaminy K2 (czasami 

do 400mcg). Należy również zwróć szczególną uwagę, aby 

dostarczać do organizmu witaminę A (retinol), stymulującą 

prawidłową biochemię witaminę D3. Wspomnieć w tym 

miejscu trzeba więcej o witaminie K2. Do tej pory słabo poznana 

witamina, okazała się strategiem w regulacji gospodarki 

wapniowej. Jedynym źródłem zewnętrznym, aktywnej 

jej formy jest produkt o nazwie Natoo, otrzymywany z 

fermentacji japońskiego produktu sojowego. W procesie 

tworzenia kości bierze udział jeszcze jeden związek, o nazwie 

Osteokalcyna. Jest to białko składające się z 49 aminokwasów 

i decydujące także o budowie kości. Jego zadaniem 

jest przeniesienie witaminy K2 do kości. Dlatego tak 

ważne jest spożywanie zielonych koktajli i różnych form 

białka (soczewica, fasola, warzywa zielone), jak również 

białka zwierzęcego (indyk, królik, kurczak) w celu dostarczenia 

wszystkich aminokwasów potrzebnych do budowy 

osteokalcyny jako nośnika strategicznej witaminy K2 i prawidłowego 

rozwoju układu kostnego. 

ZAPAMIĘTAJ! 

Stany zapalne w układzie górnych dróg oddechowych 

stanowią najczęstszą przyczynę rozregulowanej 

gospodarki wapniowej i w dużym stopniu 

są źródłem zwapnień oraz zatorów tętniczych. Pomocna 

w stanach zapalnych może okazać się intensywna 

tzw. aromaterapia np. olejkiem sosnowym 

lub z drzewa herbacianego. 

ZAPAMIĘTAJ! 

Miejscem produkowania wit. K2 jest flora jelitowa, 

w jelicie grubym. Prawidłowo pracujące jelita, 

z odpowiednią ilością bakterii pro biotycznych zapewnią 

organizmowi niezbędną ilość witaminy K2. 

Ważne jest, by przy pomocy błonnika np. inuliny 

zadbać o odpowiednie wchłanianie tejże witaminy 

w jelitach. 

CZY WIESZ, ŻE... 

Wchłanialność wapnia jest bezpośrednio związana 

z obecnością w naszym organizmie magnezu. 

Oba te ważne pierwiastki muszą występować w 

proporcji 2:1, aby wchłanianie do układu kostnego 

przebiegało prawidłowo. Dlatego suplementacja 

tylko wapniem bez dodawania magnezu jest, niestety, 

błędem.

DIETOTERAPIA 18 

www.vivetia.com 

Dietetyk radzi 

– jak skutecznie 

zmniejszyć 

apetyt na 

słodycze 

Dla każdego z nas słodycze są mniejszą lub większą 

zgubą. Nadmierna chęć na te produkty jest jasnym 

sygnałem naszego organizmu o zachwianiu 

równowagi w dostarczaniu składników odżywczych. 

Chęć na słodycze występuje często u osób, które 

wyznaczają sobie zbyt długie przerwy pomiędzy 

posiłkami. Takie zachowanie doprowadza wówczas 

do wahań poziomu glukozy we krwi. Gdy zjemy 

coś słodkiego „na szybko”, wtedy poziom glukozy 

szybko wzrasta, jednak w niedługim czasie obniża 

się, dając objawy głodu oraz zmęczenia. Kluczem do 

tego jest dobrze zbilansowana dieta, dostarczająca 

odpowiednią ilość białka, tłuszczu i węglowodanów 

– gdy dieta jest odpowiednio dobrana do naszych 

potrzeb, nie będziemy odczuwali napadów głodu 

i co za tym idzie, nie będziemy sięgać po słodycze. 

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na dostarczanie 

wraz z dietą większej ilości magnezu oraz 

chromu. Składniki te skutecznie zmniejszają chęć 

na łakocie. W jadłospisie uwzględniajmy więcej tzw. 

węglowodanów złożonych (brązowy ryż, makaron, 

pełnoziarniste pieczywo, kasze) z których glukoza jest 

uwalniana stopniowo i powoli. Dodatkowo produkty 

te zawierają dużą ilość błonnika pokarmowego, który 

daje uczucie sytości na dłuższy czas. Dzięki niemu 

pozbędziemy się napadów głodu, przy których od 

razu sięgamy po szybką i słodką przekąskę. Słodkie 

zachcianki warto zastępować także owocami sezonowymi, 

suszonymi, orzechami oraz pestkami. 

Spacer 

z niemowlakiem 

zimą? 

O każdej porze roku spacer z dzieckiem jest dobrym 

rozwiązaniem, zapewnia to prawidłowy rozwój 

dziecka, wzmacnia układ odpornościowy dzieci, 

dzięki czemu rzadziej chorują. W zimowe dni trzeba 

zwracać uwagę na temeperaturę, nie zaleca się jednak 

wychodzić z dzieckiem, gdy temperatura spada do -10 

st. C. Pora dnia również ma znaczenie. Najlepiej wybrać 

się na spacer po południu, pogoda z zimie jest wtedy 

najcieplejsza. Wychodzimy z dzieckiem podczas snu 

maluszka. W sytuacji, gdy się obudzi i trzeba będzie 

go nakarmić, może się to okazać zbyt kłopotliwe. 

Czas trwania spaceru nie może być zbyt długi, do 

zimowego powietrza niemowlę należy przyzwyczajać 

stopniowo. Jeżeli nie jestemy pewni czy dziecku jest 

zimno, wystarczy dotknąć jego karku, gdy zacznie 

się robić zimny, oznacza to, że trzeba już wracać. 

Pamiętajmy o odpowiednim ubiorze naszej pociechy, 

zakładajmy dwie pary skarpetek, ciepłe rękawiczki i 

nie zapomnijmy o głowie, najlepiej dobrać czapeczkę 

dobrze przylegającą i zachodzącą na czoło. 

 

Co 

wegetarianie 

jedzą zimą? 

Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne potwierdza, 

że odpowiednio dobrana i zaplanowana dieta 

wegetariańska może spełnić zapotrzebowania naszego 

organizmu także zimą. Jadłospis powinien 

być tak skomponowany, aby dostarczyć wszystkich 

składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego 

funkcjonowania. Nie jedząc mięsa zimą powinniśmy 

zadbać o inne produkty dostarczające nam 

białka jak rośliny strączkowe czy produkty mleczne. 

Energię zapewnią nam węglowodany złożone w 

postaci kasz, razowego pieczywa czy pełnoziarnistych 

makaronów. Warzywa i owoce dostępne zimą w 

zupełności wystarczą nam w uzupełnieniu witamin i 

składników mineralny. Kapusta, cebula i ziemniak to 

nie jedyne warzywa, wśród nich znajdziemy również 

buraki, marchewkę, seler, pietruszkę, dynię, rzepę czy 

brukiew. 

Wegetarianie powinni szczególnie pamiętać o uzupełnieniu 

diety w wapń, żelazo, cynk i witaminę B12. 

Wapń znajdziemy w produktach mlecznych, orzechach, 

tofu; żelazo w pietruszce, morelach suszonych; cynk w 

soczewicy, otrębach,a witaminę B12 w jajkach, czy w 

płatkach śniadaniowych. Pamiętajmy również o pysznych 

konfiturach! 

POLSKIE Super 

Foods 

Super foods kojarzy się z jagodami goji, nasionami 

chia lub spiruliną. Ich mianem możemy nazwać też 

polskie produkty, które zawierają szereg wartości 

odżywczych, np. siemię lniane, kasza jaglana, rokitnik 

czy jarmuż. Te wszystkie produkty łączy to, że 

są tanie, lokalne i łatwo dostępne. Siemię lniane 

jest polskim odpowiednikiem nasion chia. Jest ono 

bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych 

omega – 3. Te kwasy, skutecznie obniżają 

poziom cholesterolu oraz triglicerydów we krwi. 

Ziarenka siemienia lnianego są najbogatszym 

źródłem lignanów, które dobroczynnie wpływają 

na pracę jelit. Kasza jaglana posiada właściwości 

zasadotwórcze, wspomaga odporność oraz jest 

bezglutenowa. Zawiera bogactwo witamin z grupy 

B, magnez, potas, krzem i lecytynę. Polski rokitnik 

dorównuje egzotycznym jagodom goji. Jest doskonałym 

źródłem witaminy C, E, K, karotenoidów, 

potasu, cynku, wapnia i kwasu foliowego. 

Teksty: Małgorzata Brudnicka - dietetyk, 

Zuzanna Bożym - dietetyk

REKLAMA 

19

Zielarnia 

14 

LUCERNA 

(Medicago.) 

Lucerna siewna to kwitnąca bylina. Jej angielska 

nazwa alfalfa wiąże się z arabskim zwrotem 

al-fac-facah, co w dosłownym tłumaczeniu 

oznacza „ojciec wszystkich produktów spożywczych”. 

Ta strączkowa roślina przypomina 

koniczynę z pękami małych purpurowych 

kwiatów. Nasiona są wykorzystywane od 1500 

lat w medycynie chińskiej i indyjskiej. W naszej 

medycynie ludowej była wykorzystywana od 

dawna. Badania potwierdziły, że kiełki lucerny 

zawierają prowitaminę A, witaminy B, C, D, E i K 

i sole mineralne. 

Słonecznik zwyczajny 

(Helianthus annuus) 

Słonecznik należy do rodziny astrowatych i pochodzi 

z Ameryki Południowej. Roślina zawsze 

zwraca swój kwiat w kierunku słońca, dlatego 

Aztekowie i Inkowie wierzyli, że spija ona energię 

z jego promieni i przechowuje je w ziarnach. 

Słonecznik jest symbolem lata. W jego ziarnach 

jest aż 40% zdrowego tłuszczu, bogatego w witaminy 

E i D, a także wapno, magnez, żelazo i 

kwas foliowy. Ze względu na właściwości zdrowotne 

ziaren można je nie tylko chrupać, ale też 

dodawać do sałatek i domowych smakołyków. 

Skrzyp 

(Equisetum arvense) 

To jedno z najcenniejszych ziół. Ten pospolity 

chwast znajduje się na pierwszym miejscu spośród 

20 uznanych przez medycynę roślin szczególnie 

cennych dla ludzkiego zdrowia. Odwary 

i preparaty ze skrzypu zaleca się przy złamaniach 

kości, osteoporozie schorzeniach dróg 

moczowych, skazie moczanowej, gośćcu. Przyspiesza 

gojenie i odnowę tkanki łącznej. Jego 

nazwa pochodzi od skrzypiącego dźwięku powstałego 

przy pocieraniu pędów rośliny. Jest 

tak powszechny w Polsce, że często jest uważany 

za chwast. 

Wiosenna sałatka 

Do jej przygotowania potrzebujemy mieszanki 

sałat, pęczek rzodkiewki, dwadzieścia pomidorków 

koktajlowych (żółtych i czerwonych), 

kiełki lucerny i kiełki rzodkiewki, zielony 

ogórek, kwiaty i liście mniszka lekarskiego, 

kwiaty fiołka trójbarwnego, kwiaty stokrotki 

zwyczajnej, kilka łyżek oliwy z oliwek, sok 

z połówki pomarańczy, sól, pieprz i gałązki 

oregano. Ogórka myjemy i kroimy w grubsze 

półplasterki, tak samo rzodkiewki, a pomidorki 

koktajlowe po uży-ciu kroimy na połówki. Liście 

z rzodkiewek dokładamy do mieszanki sałat. Z 

oliwy z oliwek, soku z pomarańczy i przypraw 

zrobimy sos. Pozostałe składniki umieszczamy 

w misce i po-0lewamy sosem. Kiełki lucerny 

możemy sto-sować, jako suplement diety 

dla osób z anemią, ponieważ wspomaga 

przyswajanie składników mineralnych i 

witamin. Pomaga również ob-niżyć cukier 

u diabetyków. Nie zaleca się przyj-mować 

lucerny i jej wyciągów dłużej niż 3 mie-siące. 

Ciasteczka ze słonecznikiem 

Do wykonania tych pysznych, chrupiących 

ciasteczek potrzebujemy: 70 gram masła, 

140 gram cukru, 2 jajka, 2 średnie banany, 

sok z połówki cytryny, 300 gram otrębów 

owsianych, 100 gram płatków owsianych, 60 

gram sezamu, 40 gram pestek słonecznika, 20 

gram orzechów włoskich, 20 gram migdałów, 

100 gram czekolady gorzkiej. Miękkie masło 

utrzeć, aż zrobi się jaśniejsze. Wsypać cukier 

i jeszcze przez chwilę mieszać. Wbić całe 

jajka, dodać rozgniecione banany i wlać sok 

z cytryny. Miksować do uzyskania jednolitej 

masy. Wsypać otręby, płatki owsiane, sezam 

i słonecznik. Orzechy, migdały i czekoladę 

drobno posiekać. Dodać do pozostałych 

składników. Całość dokładnie wymieszać. 

Z ciasta lepić kulki wielkości orzecha 

włoskiego. Układać na blaszce wyłożonej 

papierem do pieczenia. Następnie za pomocą 

łyżki formować płaskie ciasteczka. Piec 

przez około piętnaście minut w piekarniku 

nagrzanym do 170 stopni. 

Bomba witaminowa ze skrzypem 

Do przygotowania tego wzmacniającego 

nasz organizm koktajlu potrzebujemy: trzy 

pomarańcze, półtorej szklanki liści szpinaku, 

kilka listków świeżej mięty, jedną łyżeczkę 

suszonego skrzypu polnego i sto pięćdziesiąt 

mililitrów wody. Skrzyp polny zalewamy 150 

mililitrami wrzątku i zostawiamy do ostygnięcia. 

Pomarańcze obieramy (po uprzednim wyszorowaniu 

skórki), kroimy na kawałki i wrzucamy 

do blendera. Dodajemy szpinak, miętę 

i zimny napar ze skrzypu razem z zielem. 

Miksujemy wszystko na gładki koktajl. Skrzyp 

jest raczej rzadko używany, jako dodatek do 

potraw, głównie ze względu na smak i dużą 

zawartość ”skrzypiącej” krzemionki. Dla ludów 

pierwotnych stanowił jednak podstawowe 

pożywienie. Koktajl ze skrzypem można pić 

regularnie. Regularne jego stosowanie wzmacnia 

włosy, poprawia strukturę paznokci. Bardzo 

duży jego nadmiar w diecie może jedynie 

pomniejszać ilość witaminy B1 w organizmie.

Na półmetku zimy, kiedy brakuje nam „witaminy „słońca” wspomagamy 

się jej syntetycznymi odpowiednikami. Okazuje się, że źródłem tej cennej 

witaminy są także rośliny. To witamina D2, która powstaje wskutek 

naświetlania niektórych organizmów roślinnych. 

15 

Sarsaparilla 

(smilax officinalis) 

Sarsaparilla jest rośliną pnącą rodzimą dla Meksyku, 

Karaibów oraz krajów Ameryki Środkowej. 

Posiada zdrewniałe pędy, jajowate lub sercowate 

liści, drobne, pachnące, o zielonym zabarwieniu 

kwiatki. Owoc to czerwona kulista jagoda. 

Ludność rdzenna tych obszarów wykorzystywała 

jej korzeń już setki lat temu w celach 

medycznych i spożywczych. W szesnastym wieku 

roślina zdobyła sławę w Europie, a potem na 

świecie, jako lek na kiłę i choroby weneryczne. 

Roślina zawiera saponiny sterydowe, dużo witaminy 

A, C i D. 

Koper ogrodowy 

(Anethum graveolens.) 

Koper należy do roślin z rodziny selerowatych. 

Był znany i używany już w starożytności. W dawnych 

czasach uważano, że ma działanie podobne 

do czosnku i używano go, jako „odstraszacza” 

duchów. Obecnie nie występuje już w stanie 

dzikim. Jego młode pędy to tzw. koperek. 

Roślina jest źródłem witaminy A, C, D, K, H oraz 

witamin z grupy B. Dodatkowo zawiera minerały, 

takie jak wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, 

cynk, sód oraz miedź. Idealnie sprawdza się w 

przypadku niestrawności, wzdęć i bezsenności. 

Kozieradka pospolita 

(Trigonella foenum-graecum L.) 

Kozieradka pospolita należy do rodziny bobowatych. 

Jest uważana za jedną z najstarszych 

roślin, jakie wykorzystuje się w kuchni i medycynie. 

Już w starożytności nasiona kozieradki 

pospolitej stosowano w celu wzmocnienia organizmu 

oraz uzyskania pięknego, zdrowego 

wyglądu. Roślina zawiera między innymi witaminę 

A i D oraz sole mineralne. Badacze porównują 

działanie kozieradki do tranu. Jej spożywanie 

reguluje przemianę materii, zwiększa ilość 

czerwonych ciałek krwi. Ziarna są składnikiem 

różnych potraw. 

Napar z sarsaparilli 

Herbatkę przygotowuje się głównie z liści i korzeni. 

Do jednego litra wody wsypujemy pokruszony 

korzeń Kolcorośli (to inna nazwa sarsaparilli). 

Doprowadzamy do wrzenia i gotujemy jeszcze 

trzy minuty. Przecedzamy i popijamy w małych 

filiżankach. Napar z korzenia ma złotawy kolor i 

przyjemny waniliowo-korzenny aromat. Herbatę 

można posłodzić nieco miodem. Napój działa 

na organizm oczyszczająco, zwiększa potliwość 

i działa moczopędnie. Ma korzystne działanie w 

przypadku reumatyzmu. Ta choroba z wiekiem 

nasila się i utrudnia sprawne funkcjonowanie. 

Kończyny sztywnieją, co utrudnia wykonywanie 

jakiegokolwiek ruchu, również ze względu na 

towarzyszący ból. Nacieranie rozgrzewającymi 

maściami, powodującymi przekrwienie skóry 

bywa uciążliwe. Sarsaparilla łagodzi objawy 

reumatyczne od wewnątrz. Silnie rozgrzewa, 

wzmaga ukrwienie, co jest szczególnie istotne 

przy istniejących schorzeniach kości i stawów. 

Młoda kapusta z koperkiem 

Do przygotowania potrawy potrzebujemy 

1 główkę młodej kapusty, pęczek koperku, 

100 gram gęstej śmietany, łyżkę mąki, łyżkę 

masła, majeranek, sól, pieprz. 

Kapustę kroimy w cienkie paseczki, wrzucamy 

na rozpuszczone w garnku masło, dodajemy 

majeranek, mieszamy i dusimy pod przykryciem, 

nie zapominając o mieszaniu. Można odrobinę 

podlać wodą. Po około 40 minutach duszenia, 

ściągamy z ognia, dodajemy koperek, sok z 

cytryny i znowu dokładnie mieszamy. Do lekko 

ostudzonej kapusty dodajemy mąkę, wcześniej 

wymieszaną z 2 łyżkami wody (lub wywaru z 

kapusty). Doprawiamy solą i pieprzem. Ponownie 

stawiamy garnek na ogień i dusimy, dobrze 

mieszając. W miedzy czasie nim kapusta zacznie 

wrzeć, przygotowujemy lekko osoloną śmietanę 

i wlewamy ją do garnka (jeśli kapusta ma 

za dużo wywaru, to cześć odlewamy. Wszystko 

dokładnie mieszamy. Doprawiamy według 

uznania i podajemy z młodymi ziemniaczkami 

lub chlebem. 

Zupa cebulowa (irańska) 

Potrzebujemy: dwie łyżki oliwy z oliwek, 

300 gram cebuli, jeden litr bulionu, łyżeczkę 

kurkumy, łyżeczkę kozieradki, łyżeczkę suszonej 

mięty, jedną laskę cynamonu, sok z połówki 

cytryny, sól i pieprz. W garnku z grubym dnem 

rozgrzewamy oliwę. Cebule kroimy w cienkie 

krążki, dodajemy do garnka, solimy i pieprzymy. 

Dusimy na średnim ogniu pod przykryciem 

około piętnastu minut, mieszając od czasu do 

czasu. Następnie dodajemy kurkumę, kozieradkę, 

mięte i podsmażamy parę minut, bez 

przykrywania. Dolewamy bulion, dodajemy laskę 

cynamony i całość zagotowujemy. Zmniejszamy 

ogień, gotujemy na małym ogniu około 

dwudziestu minut. Doprawiamy sokiem z cytryny, 

ewentualnie solą i pieprzem. Podajemy z 

grzankami posypanymi świeżą miętą i pietruszką. 

Nasiona kozieradki są cenione w kuchni 

i to nie tylko jako przyprawa. Zawierają: tłuszcze, 

magnez, wapń, potas, cynk, żelazo, krzemionkę, 

siarkę oraz witaminę PP. 

Tekst i zdjęcia: Ewa Ślęzak

REKLAMA 

22

FENG SHUI 

23 

DOBRY LOS 

W ZASIĘGU RĘKI 

CZęŚĆ I 

REMIGIUSZ SENSKA 

Międzynarodowy konsultant Feng Shui, 

absolwent Politechniki Gdańskiej. 

Swój sześcioletni pobyt w Chinach (1990-96) poświęcił 

na zgłębianie oryginalnej sztuki i wiedzy Feng 

Shui. Od 1997 roku praktykuje Feng Shui w Polsce, Europie, 

USA i w… Chinach. Kilka razy w roku odwiedza 

centra wiedzy Feng Shui na świecie (Chiny, Hong 

Kong, Malezja, Singapur), wzbogacając własne umiejętności 

i wiedzę zabieranych ze sobą osób. Specjalizuje 

się w praktycznych zastosowaniach Szkoły Kompasu; 

głównie doradza w kreacji dobrobytu i partnerstwie, 

stosując tradycyjne i nowoczesne środki aranżacyjne. 

Prowadzi profesjonalne konsultacje Feng Shui 

domów, mieszkań, firm i ich aranżacje zgodnie z zasadami 

Feng Shui, a doradztwo jest ściśle poufne. 

Chyba każdemu z nas zdarzyło się zastanowić 

nad tym, dlaczego pewne sprawy w życiu nie 

układają się po naszej myśli, choć bardzo się o 

to staramy. Jeśli próbowaliśmy już wszystkiego a 

poprawy w różnych sferach naszego życia wciąż 

nie widać, najwyraźniej czas zwrócić się w stronę 

mądrości jaką niesie z sobą prastara sztuka 

Feng Shui. 

Niezbędne obserwacje 

Dobre FS w domu oznacza harmonię, szczęście i dostatek, 

daje poczucie bezpieczeństwa. Warto więc dołożyć starań, 

by zgłębić niektóre z tajników wschodniej wiedzy i zacząć 

czerpać z życia pełnymi garściami. 

Od czego powinniśmy zacząć? 

Zwróćmy uwagę na otaczającą nas przestrzeń. Przyjrzyjmy 

się dzielnicy, w której mieszkamy, pomyślmy po kim 

mamy mieszkanie lub dom i co w tym domu pozostało po 

poprzednikach, zastanówmy się też, jakie mamy sąsiedztwo. 

Korzystając ze wskazówek szkoły feng shui nauczmy się 

dostrzegać to, co może zakłócać pozytywną, dobroczynną 

energię. Zadbajmy o niezbędne remedia. 

Remigiusz Senska – wieloletni konsultant feng shui, zgłębiający 

wiedzę z tego zakresu w Chinach - zwraca uwagę 

przede wszystkim na to, że za to, co dzieje się w naszym życiu 

w 70 procentach odpowiada zewnętrzna przestrzeń i jej 

zagospodarowanie. 30 procent przysłowiowego „uśmiechu 

losu” dzierżymy we własnych dłoniach - tu mowa o przestrzeni 

wewnątrz naszych mieszkań. A skoro tak - najważniejsze 

o czym powinniśmy pamiętać jest to, że im większą 

zapewnimy sobie przestrzeń, tym więcej wprowadzimy do 

naszego życia energii. Efekt będzie taki, że „podarujemy” sobie 

tym samym lepszy i harmonijny rozwój. 

Dobra harmonia i jej brak 

- Jesteśmy harmonijni z natury – zapewnia Remigiusz 

Senska – a zatem pokuszenie się o harmonijną codzienność 

nie powinno nastręczać nam problemów. O tym, że 

mamy wokół siebie harmonię świadczy jakość naszego 

życia. Na nią składają się między innymi: zdrowie, dobre 

partnerstwo, poszerzanie horyzontów myślowych, wzrost 

optymizmu, odczuwanie radości, szczęścia, miłości. Wcale 

nie musimy się na tym znać. Jeśli wszystko się układa 

- feng shui jest pozytywne. Jeżeli jednak nasz poukładany 

świat w którejś dziedzinie życia lub co gorsza w kilku, kolokwialnie 

mówiąc wali nam się na głowę albo zaczynamy 

odczuwać stagnację – znaczy to, że mamy do czynienia z 

brakiem harmonii. Wówczas nie ma na co czekać, należy 

przystąpić do działania. 

Zmieniać – znaczy działać 

Jeśli tylko dostrzeżemy, że dzieje się coś negatywnego, 

wystarczy, że zechcemy przystać na zmiany, czasem drobne 

(wystarczy np. coś przestawić), jednak niezbędne wedle 

mądrości Dalekiego Wschodu. Tę chęć zmian poprzyjmy 

refleksją, a szanse na to, że w niedługim czasie wszystko 

zacznie na nowo się układać są olbrzymie. Refleksja pozwoli 

nam wywnioskować, czy negatywy pojawiające się 

w naszym życiu wiążą się bezpośrednio z nami i naszym 

zachowaniem, czy może na przykład ze zmianą miejsca zamieszkania, 

co bardzo często się zdarza. 

Jeśli po 2-3 latach od przeprowadzki pogarsza się jakość 

naszego życia, mamy prawo przypuszczać, że jest to wynik 

i skutek działań przestrzennych. 

Bezpieczna przestrzeń 

- Kupując mieszkanie lub dom z rynku wtórnego 

sprawdźmy dobrze historię osób, które tam wcześniej 

mieszkały. Jeśli lokal należał do skłóconej pary, ktoś w nim 

ciężko chorował, dochodziło do przemocy – będziemy 

mieli do czynienia z tak zwaną energetyczną infekcją. Czasem 

nie ma innego wyjścia jak wyczyścić wszystko do skucia 

tynków, umyć i wybielić ściany, wycyklinować podłogi 

– radzi Remigiusz Senska. – Koniecznie zadbajmy o to, 

by poprzednicy zabrali z domu wszystkie sprzęty, jeśli coś 

zostało, oddajmy do utylizacji. Nie ulegajmy urokowi na 

przykład starych mebli, które ktoś chce nam zostawić. Pamiętajmy 

też o tym, że przejmując piwnicę po kimś przejmujemy 

tak naprawdę jego lęki. Takie pomieszczenie należy 

energetycznie oczyścić – dodaje. Radzi też, by nie wybierać 

lokalizacji w pobliżu cmentarzy, uciążliwych fabryk, 

aresztów, szpitali. Niedobrze działa też sąsiedztwo budynków, 

których krawędzie są ostro zakończone, jak choćby w 

przypadku kościołów o nowoczesnej, asymetrycznej architekturze. 

– Będą oddziaływać na nas negatywnie, wprowadzając 

między innymi napięcia. Otoczenie zawsze wpływa 

na nasze bezpieczeństwo, podobnie jak historia miasta 

czy dzielnicy, w której mieszkamy – twierdzi konsultant 

feng shui. Nie jest też wskazane, by w miejscu naszego 

zamieszkania wykonywać pracę zawodową. – W przypadku 

domów jednorodzinnych często tak się dzieje, że jakiś 

zakład, usługi - lokowane są w naszej posiadłości. Jeśli 

nie ma innego wyjścia, trzeba zadziałać remediami, w tym 

przypadku postawić dodatkowe oddzielające drzwi – podpowiada. 

Najważniejsze co powinniśmy zrobi, wprowadzając się 

do nowego lokalu, to nadać mu nową historię, wyraźnie 

zaznaczając jej początek poprzez uroczyste otwarcie. Należy 

odciąć przeszłość, w przeciwnym razie historia naszych 

poprzedników będzie trwała nadal, przekładając się na nasze 

życie. 

Tekst: Teresa Szczepanek

REKLAMA 

24 

Naturalna 

Herbatka 

Oczyszczająca 

(ułatwia wypróżnianie, regeneruje układ 

moczowy, jelitowy i immunologiczny) 

Suplement diety 

Naturalna Herbatka Oczyszczająca to herbatka 

na bazie naturalnych składników. Wspomaga 

usuwanie toksycznych substancji z organizmu. 

Ułatwia wypróżnianie. Odpowiednio 

dobrane komponenty przyczyniają się do poprawy 

funkcjonowania żołądka, jelit i nerek, a 

także do lepszego przyswajania składników 

odżywczych przez organizm. 

www.herbatkaoczyszczajaca.pl

PUNKT WIDZENIA 

25 

RównowagA 

A ŻYCIE 

w wielkim mieście 

Zadziwiaja mnie, że tak wielu ludzi walczy o ochronę 

zwierząt, mórz czy klimatu. A kto walczy o ochronę człowieka? 

Czy człowiek nie jest częścią ekologii ? Oczywiście, 

że tego nie da się oddzielić - bo w końcu Ziemia jest całością 

- i jak wytniemy lasy Amazonii czy zatrujemy oceany, 

my również nie przeżyjemy. Jednak mamy jeszcze trochę 

czasu zanim nastąpi globalna katastrofa. Tysiące ludzi 

umierają już dziś i trzeba ich ratować jak najszybciej! Powodem 

są warunki, w których żyjemy, szczególnie w miastach 

(dużych i średnich) i nasz styl życia. Zdecydowana 

większość ludzkości mieszka w miastach. A warunki życia 

są tam “z piekła rodem”. 

Uprawiamy powszechny, zbiorowy sado-masochizm. 

To mocne słowa, ale prawdziwe. Ludzie ludziom sprawili 

ten los. Mieszkamy w ciasnych klatkach zbudowanych ze 

sztucznych materiałów, pełnych chemii. Wdychamy zatrute 

powietrze, jemy bezwartościowe, plastikowe jedzenie. 

Spędzamy pół życia przed ekranem elektronicznych urządzeń, 

narażając się na powszechny chaos i nadmiar bodźców. 

A potem dziwimy się, że 1/3 społeczeństwa europejskiego 

(w tym Polacy) żyje w depresji albo ma zaburzenia 

psychiczne. Nie mówiąc już o pladze chorób cywilizacyjnych. 

To nie przypadek ani dopust Boży, tylko ciężko wypracowane 

rezultaty własnych działań. 

Człowiek jest integralną częścią natury a miasta nie respektują 

podstawowych praw człowieka do życia z zgodzie 

i blisko z nią. Otoczenie wielkomiejskie nie tylko jest “trujące” 

dla ciała. Tak samo toksycznie działa na umysł. 

Człowiek ma jednak wyjątkową zdolność adaptacji i 

przetrwania - więc i z tym sobie poradzimy. 

Jestem z miasta. Tu rodzą się szajby małe i biedne. 

Karmię się nimi i karmić się będę. 

“Elektryczne Gitary” 

Jakość życia, zadowolenie, zdrowie psychiczne i fizyczne 

wśród ludzi żyjących w miastach, pogarsza się. Ucieczka z 

miast nie jest rozwiązaniem. Nie każdy może mieszkać na 

przedmieściach w domku jednorodzinnym albo kupić gospodarstwo 

na wsi, hodować kozy i żyć z produkcji serów 

ekologicznych. To jest przyjemna, ale dla większości osób 

niedostępna opcja. Co więc robić? Jak żyć, aby nie zwariować? 

Bądź blisko natury 

Każda minuta spędzona w okolicy drzew lub roślin, 

w parku - działa jak balsam na zakręcony umysł. Posadź 

kwiatki na balkonie i je pielęgnuj. Ktoś znajomy ma ogródek 

działkowy - korzystaj maksymalnie. Najlepiej działa na 

umysł przebywanie w otoczeniu wody – tak tej stojącej jak 

i płynącej. Przebywanie i patrzenie na rzekę dosłownie “wymywa” 

z umysłu całodzienny stres i brud emocjonalny. Bo 

umysł jest jak woda. Przybiera kształt naczynia. Jeśli nasze 

bliskie otoczenie (obejmowane zmysłami) jest sztuczne i 

zwariowane - to taki będzie nasz umysł. Jeśli nawet malutką 

część czasu w ciągu dnia jesteśmy w spokojnym naturalnym 

otoczeniu - błyskawicznie się regenerujemy. 

Zmieniaj otoczenie i ludzi 

Najbardziej męczy nas codzienność - poprzez powtarzalne, 

schematyczne doświadczenia, te same bodźce. Zmień 

to, wyrwij się choć na chwilę z “zaklętego kręgu”, w którym 

żyjesz w ciągu tygodnia. 

Nie zmieniając regularnie swojego otoczenia - umysł 

jednak nie odpoczywa wystarczająco. Weekendy to ponad 

100 dni w ciągu roku. To wielki dar, lepiej go dobrze wykorzystać 

- wyjeżdżając w miejsca blisko natury. 

ElEktroniczny detoks 

Najbardziej męczy umysł nadmiar bodźców. Urządzenia 

elektroniczne (komputery, tablety i smartfony) są najbardziej 

“toksyczne”, ciągle stymulują oczy i umysł do działania 

i narażają na elektroniczny smog. Uwolnij się od tego chociaż 

w weekendy. Staraj się ograniczać przebywanie przed 

ekranem do naprawdę niezbędnych sytuacji. 

Zatrzymaj umysł 

Nasze ciało codziennie się brudzi i gromadzi toksyny. Regularnie 

się oczyszczając uwolniliśmy się od bardzo wielu 

chorób zakaźnych, które kiedyś wynikały z powszechnego 

braku higieny. 

A co z umysłem? Kiedyś umysł się nie brudził, nie było 

tyle stresu, więc jego higiena nie był taka ważna. Teraz każdego 

dnia pakujemy w siebie ogrom stresu. Nagromadzony 

jednego dnia nie jest niebezpieczny. Ale skumulowany, 

staje się toksyczny i chorobotwórczy. Wystarczy go regularnie 

usuwać. Poświęćmy na to pól godziny dziennie. Najszybciej 

działają techniki pochodzące z Dalekiego Wschodu 

- oddechowe, medytacja, joga, chi kung. 

Pamiętajmy, że człowiek ma wyjątkową zdolność samoregeneracji 

i przetrwania - wystarczy mu tylko trochę pomóc 

i się odnowi. Zasada jest prosta: równowaga. Cały 

Wszechświat ma w sobie to prawo. Dążenia i powracania 

do równowagi. To działa podobnie jak wahadło: Jeśli wychyli 

się w jedną stronę - to potem w drugą. Jeśli przebywamy 

w stresującym, nienaturalnym otoczeniu przez 10 godzin 

dziennie - to choć do 1 godziny dziennie poświęćmy 

na regenerację lub przebywanie blisko natury. 

Tekst: Krzysztof Mencel 

coach zdrowia, trener medytacji, www.wellmax.pl

REKLAMA 

36 

Liliann Kristinn Elmborg 

W swoim dorobku ma takie książki jak: Do zdrowia bez tabletek, Sekrety kuracji oczyszczających, 

Skuteczne kuracje oczyszczające, opisujące metody oczyszczania, które jej samej pozwoliły wyjść 

z ciężkiej, długotrwałej choroby i odstawić do lamusa wózek inwalidzki, do którego przez wiele lat 

była przykuta. Po latach prób i błędów oraz studiowaniu zasad medycyny naturalnej znalazła własną 

drogę do zdrowia: kuracje oczyszczające ze złogów i regenerujące organizm, ale także działające 

wzmacniająco, odmładzająco i dodające energii. Kuracje te są adresowane do wszystkich chcących 

zachować zdrowie i sprawność. 

Od 18 lat prowadzi własną firmę Medi-Flowery i dystrybucję produktów. Na swoich krajowych i 

zagranicznych wykładach propaguje medycynę naturalną. 

 

KURACJA BARDZO (J)ELITARNA 

- tylko dla rozsądnych 

Piękno jest odzwierciedleniem twojego 

wnętrza 

Stara prawda mówi, że piękno pochodzi ze środka. Wygląd 

zewnętrzny, stan cery, sylwetka, kondycja fizyczna i 

dobre samopoczucie w ogromnym stopniu zależne są od 

sprawnych organów wewnętrznych. Możesz utrzymać tę 

sprawność przez ich systematyczne oczyszczanie. 

Natura dała Ci najdoskonalszą pompę (serce), najlepsze 

na świecie filtry (wątrobę, nerki i skórę), elastyczne i aktywne 

przewody do transportu pożywienia oraz odpadów (jelita). 

Wszystkie te organy ściśle współpracują ze sobą. Warto 

więc o nie dbać, by sprawnie działały jak najdłużej. Nieoczyszczone 

jelita to nie tylko źródło problemów z trawieniem 

i wydalaniem, lecz także przyczyna otyłości i wzdęć. 

Ponadto złogi powodują niedożywienie innych organów 

wewnętrznych, w tym serca i mózgu, oraz ogólne poczucie 

zmęczenia. 

Pasożyty – co to właściwie jest? 

W rozumieniu medycznym pasożyty to wszystkie wirusy, 

wiele bakterii (np. gronkowce, paciorkowce), niektóre grzyby 

(m.in. Candida albicans). Zalicza się do nich również tasiemce, 

obleńce (m.in. glista ludzka, owsiki), włośnie i pierwotniaki, 

którymi możemy się zarazić od zwierząt. W rozumieniu 

potocznym nazwa ta kojarzy się wyłącznie z pasożytami 

zwierzęcymi. Nic bardziej mylącego! Pasożyty to nie 

tylko robaki widziane gołym okiem. Pasożyty są wszędzie. 

Można się nimi zarazić od innych osób czy zwierząt domowych, 

po spożyciu niedosmażonego mięsa, a także nie 

przestrzegając podstawowych zasad higieny. 

Pasożyty są i będą wokół nas. Nasuwa się pytanie, co możemy 

zrobić, by nie zawładnęły naszym organizmem…, jeśli 

tego już nie zrobiły! 

Nie sposób uniknąć kontaktów ze światem pasożytów 

i drobnoustrojów, które powodują osłabienie organizmu i 

są odpowiedzialne za wiele chorób. Potwierdza to wielu lekarzy. 

Dr Anatol Rybczyński w swoich badaniach nad chorobami 

onkologicznymi stwierdział obecność grzyba (Penicillium 

spp.) we wszystkich guzach nowotworowych. A 

dr Irena Wartołowska, pediatra i alergolog, napisała: „Na 

obser wowanych 1748 dzieciach poczyniłam spostrzeżenia, 

że metabolity pasożytów są głównym alergenem uczulającym 

ludzki organizm. Zarobaczenie jest powszechne”. Dr 

Hulda Clark: „Istnieją dwa źródła naszych chorób: pasożyty i 

polutanty.” Na dodatek standardowe badania kału na obecność 

pasożytów są w stanie wykryć jedynie 50% z nich. 

Rządzą nami pigułki 

W naszej podświadomości zakorzeniło się przeświadczenie, 

że na każdą chorobę znajdzie się odpowiednia tabletka. 

Ale cudownej, uniwersalnej pigułki, która wyzwoliłaby 

nas z każdej choroby nie ma i nie będzie. Co więcej, wielu 

specjalistów (między innymi duński onkolog Ulrik Dige) 

twierdzi, że stosowane dzisiaj środki lecznicze jeszcze bardziej 

obciążają nasz organizm dodatkową porcją chemii, 

z którą nasz system odpornościowy musi sobie poradzić, 

zamiast pomóc nam w odtruciu i oczyszczeniu organizmu. 

Dopóki zdrowie dopisuje, twój organizm jest w stanie 

zwalczać pasożyty i trucizny w stadium tak wczesnym, że 

nie zdążą one wyrządzić większych szkód. Niemniej ich 

obecność stanowi stałe zagrożenie, gdyż może prowadzić 

do poważnych chorób w momencie osłabienia organizmu 

wskutek niewłaściwej diety, nieodpowiedniego stylu życia, 

obciążenia zanieczyszczeniami chemicznymi i złogami czy 

zestresowania. 

Kuracja na oczyszczenie jelit pomoże Ci na dłużej zachować 

piękno płynące z wnętrza. Przeprowadź ją, żeby: 

• poprawić perystaltykę jelit, 

• pozbyć się pasożytów i złogów, 

• uregulować ciśnienie krwi, 

• obniżyć poziom cholesterolu, 

• wzmocnić system immunologiczny, 

• uzyskać świeży wygląd cery, 

• wymodelować sylwetkę, 

• podwyższyć poziom energii (uwaga panowie: podnosi 

również… poziom energii seksualnej). 

Zapraszam do obejrzenia na youtube NTV wywiadu pt. 

„Oczyszczające kuracje – Liliann Elmborg”. 

Odpowiednio skomponowany zestaw ekstraktów ziołowych 

(Ekstrakt z zielonego orzecha, Ekstrakt z goździków, 

Ekstrakt z piołunu) oczyszcza jelita z nieproszonych 

gości, zgromadzonych złogów pokarmowych i toksyn. Rezultat? 

Szczuplejsza sylwetka, bardziej promienna skóra i 

lepsze samopoczucie. Plus wzmocniona odporność i wyższy 

poziom energii. Taką kurację warto powtarzać raz na 

pół roku. 

Więcej informacji na stronie www.medi-flowery.com 

lub pod nr telefonu: 506 807 654.

HOROSKOP ZIOŁOWY 27 

21 01-19 02 

Rumianek 22.06 - 22.07 

W miesiącu lutym osoby 

spod znaku Rumianku będą 

zdecydowane w działaniu, 

skoncentrowane na wprowadzaniu 

porządków w 

domu i miejscu pracy. 

Wszelkie sprawy będą 

mogły być przez nie pozytywnie 

załatwione, a to 

dzięki łatwemu dogadaniu 

się z innymi ludźmi. 

Tatarak 24.10 - 22.11 

Osoby spod znaku Tataraku 

w lutym mają możliwość 

dokonania wielu zmian w 

swoim życiu. Może to być 

zmiana kręgu społecznego, 

sytuacji materialnej bądź 

statusu zawodowego. 

Wszelkie sprawy finansowe 

będą się rozwiązywać się 

prościej niż w innym czasie. 

Babka 

lancetowata 

Mniszek 21.03 - 20.04 

Osoby wolne spod znaku 

Mniszka mają szansę na 

nawiązanie nowych, interesujących 

znajomości. 

Możliwa jest miłość od 

pierwszego wejrzenia i 

pro-pozycja małżeństwa 

lub flirt. Pozostałym dobry 

aspekt Marsa z Wenus daje 

możli-wość dogadania się 

w każdej sprawie. 

Dziurawiec 23.07 - 23.08 

W lutym uwaga osób 

spod znaku Dziurawca 

będzie skierowana na 

sprawy kariery i rozwoju 

zawodowego. Pojawią się 

ambitne pomysły oraz chęć 

zdobycia uznania. To dobry 

okres na podwyższanie 

swoich profesjonalnych 

umiejętności oraz rozmowy z 

kierownictwem. 

Pokrzywa 22.12 - 20.01 

Najbliższy okres zaoferuje 

wielu osobom korzystne 

zmiany dotyczące pracy. 

Możliwy jest zwrot długów 

lub spłata pożyczki. U osób 

przewlekle chorych może 

nastąpić poprawa zdrowia. 

Natomiast nie jest to dobry 

czas na wyznawanie 

miłości lub zaręczyny. 

Babka, zwana również władcą dróg, baranim językiem lub języczkami polnymi, rośnie 

wszędzie, jest rozsiana przy wszystkich drogach, na łąkach i miedzach, żeby zawsze 

była pod ręką. Jest ona bezsprzecznie pierwszym i najlepszym zielem wśród 

wszystkich roślin leczniczych. 

Osoby urodzone pod znakiem Babki często patrzą na świat zaśnionym wzrokiem. Są 

pełne współczucia, zawsze gotowe do udzielenia pomocy wszystkim znajdującym się 

w potrzebie. Wrodzony idealizm skłania je do przyjęcia w poczet swoich przyjaciół każdego, 

do kogo czują, choć krztę sympatii. Wtedy kształtują w sobie obraz takiego człowieka 

według parametrów ze swoich snów i marzeń. A później, kiedy stwierdzą, że rzeczywistość 

daleko odbiega od wyimaginowanego obrazu, ogarnia je zdumienie. Człowiek 

Babka jest idealistą, buduje domki z kart, zamki z piasku. Jest prostoduszny i na 

pewno wart miłości, chociaż może być ona dla niego fatalna. Jest bardzo wrażliwy, woli 

marzyć, niż działać. Pozwala się unosić życiu, któremu raczej się przygląda, nie próbując 

nawet złapać swój los, jak przysłowiowego byka za rogi. Cecha ta stanowi jego słabą 

stronę. Współczucie zmusza go do pomagania innym bez względu na to, czy na taką 

pomoc zasługują, czy nie. Człowiek urodzony pod znakiem Babki powinien uważać, by 

nie zbłądzić, ma bowiem skłonność do utraty kontroli nad wieloma ważnymi rzeczami, 

na przykład środkami odurzającymi. Dlatego nie powinien tracić z oczu świata realnego. 

Człowiek Babka posiada pewne predyspozycje artystyczne, dlatego powinien się 

wyżywać w tych właśnie kierunkach, tym bardziej, że ma duszę estety i w lot postrzega 

wszystko, co piękne. Najbliższy miesiąc przyniesie osobom urodzonym pod patronatem 

Babki powodzenie w sferze zawodowej. U niektórych ludzi podstawowym zajęciem 

może stać się dotychczasowe hobby. Sukces mogą odnieść przede wszystkim 

osoby związane ze sztuką. I tak na przykład aktorzy mogą odnieść oszałamiający sukces, 

otrzymać ciekawą rolę. Luty to okres, który sprzyja realizacji marzeń. Jeśli człowiek 

wierzy w sukces, to możliwe są cuda i spełnienie niemożliwych i szalonych pragnień, o 

ile nie są one związane z dobrami materialnymi lub interesownymi pobudkami. Z pewnością 

może to być czas szczęścia i powodzenia. Wszelkie relacje miłosne w tym czasie 

będą maksymalnie idealizowane, to, co przyziemne odejdzie na dalszy plan. To dobry 

czas na wszelkie uroczystości typu ślub, chrzest. Warto podróżować i współdziałać z zagranicznymi 

lub oddalonymi partnerami. Więcej czasu poświęcić dzieciom. 

Tekst: Ewa Ślęzak 

Nagietek 21.4 - 20.05 

Miesiąc luty będzie sprzyjał 

osobom spod znaku 

Nagietka we wszystkim, co 

wiąże się z działalnością 

intelektualną i instytucjami 

państwo-wymi. To dobra 

pora na działalność polityczną, 

naukę, podwyższanie 

kwalifikacji lub nawiązywanie 

kontaktów z zagranicą. 

Podbiał 21.05 - 21.06 

Luty jest korzystnym miesiącem 

do rozpoczęcia 

nauki języka obcego lub 

kontaktów z wysoko 

postawionymi osobami. 

Najbliższy czas sprzyja 

uczniom i nauczycielom. 

W nauce można zrobić 

wiele z tego, co do tej pory 

się nie udawało i pomyślne 

zdać egzaminy. 

Cykoria 24.08 - 23.09 

W tym miesiącu dla 

osób pod patronatem 

Cykorii wszystko nabierze 

przyspieszenia. Pojawi 

się mnóstwo pilnych 

spraw, które trzeba będzie 

załatwić natychmiast. 

Wszelkie problemy będą się 

rozwiązywać szybko i bez 

zbytecznych rozważań czy 

też sentymentów. 

Krwawnik . 

24.09 - 23.10 

Niektóre osoby spod znaku 

Krwawnika w miesiącu 

lutym mogą odnaleźć 

miłość wykonując jakieś 

zadanie społeczne lub 

uczestnicząc w zjeździe, 

zlocie lub konferencji, Silne 

uczucie może rozpocząć 

nowy okres w ich życiu 

i rozszerzyć możliwości 

rozwoju osobistego. 

Żywokost 22.12 - 20.01 

Dla osób spod znaku 

Żywokostu luty to dobry 

okres na zalegalizowanie 

związku. Warto zawierać 

długoterminowe umowy. 

Dzięki silnej woli i uporów 

możliwe jest odniesienie 

sukcesu. Wiele osób ma 

możliwość wcielenia w 

życie nawet najbardziej 

skrytych marzeń. 

Babka 20.02 - 20.03 

Najbliższy miesiąc przyniesie 

niektórym osobom spod 

znaku Melisy popularność 

i uznanie. Dla ludzi biznesu 

to udane kontrakty i nowe 

możliwości finansowe. Pozostałe 

osoby będą bardziej 

otwarcie okazywać swoje 

uczucia. To czas nowych 

znajomości i miłości.

REKLAMA 

28

NOWE PRODUKTY 29 

Babcine przepisy 

Zimowa zupa 

Pietruszkę i marchewkę kroimy w kostkę, 

to samo robimy z ćwiartką selera. 

Brukselkę (300g) dzielimy na połówki. 

Do garnka wlewamy olej i podsmażamy 

na nim 2 ząbki czosnku. Wsypujemy 

pokrojone warzywa oraz rozdrobnione 

w kostkę zielone jabłko. Dodajemy zioła 

dla smaku: liść laurowy, ziele angielskie, 

tymianek, majeranek i lubczyk. Opłuczone 

50 g kaszy jęczmienej dołączamy do 

całości. Po 5 minutach duszenia, wlewamy 

1,5 l bulionu warzywnego. Chwilę 

gotujemy, doprawiamy solą, pieprzem, i 

natką pietruszki. 

Olej z nasion siemienia 

lnianego 

Olej lniany tłoczony na zimno 

zachowuje swoje wartości, zawarte 

w składzie kwasy omega 3 i 6 

utrzymują odpowiedni poziom 

cholesterolu w organiźmie. Witamina 

E przeciwdziała procesom starzenia 

się i dba o zachowanie płodności. 

Olej usprawnia trawienie, pomaga 

pozbyć się toksyn, znalazł również 

zastosowanie w kosmetyce. 

Spożywamy go wyłącznie na zimno 

w surowej postaci. 

Superfood bar 

Energy Flow, Good Vibes i Focus On 

to batony nowej generacji. Zawierają 

wyłącznie naturalne składniki 

i wykazują wiele zdrowotnych 

właściwości. W zależności od 

wyboru: usprawniają działanie 

umysłu, dostarczają energii, 

pobudzają, stymulują metabolizm, 

poprawiają nastrój. Każdy z nich 

to źródło witamin i składników 

mineralnych, w składzie zawierają 

również kolagen. 

Ekologiczna konfitura 

z żurawiny 

Żurawina zawiera znaczne ilości 

witaminy C, E, B1, B2 i błonnika. 

Znajdziemy w niej liczne składniki 

mineralne i przeciwutleniacze. 

Polecana jest w okresie jesiennozimowym, 

zwalcza przeziębienia, 

usprawnia działanie układu 

moczowego i reguluje ciśnienie. 

Konfitura z żurawiny świetnie pasuje 

do serów, mięs i ciasta. Wytwarzana 

jest bez konserwantów i dodatku 

wody. 

(M.B.) 

Imbirowe ciasteczka 

Do 250 g mąki pszennej, 100 g mąki 

pełnoziarnistej, łyżeczki sodu i szczypty 

soli dodajemy 200 g cukru i 2 łyżeczki 

zmielonego imbiru. W rondelku 

rozpuszczamy 125 g masła i wlewamy do 

suchych składników. Do masy dodajemy 

1 jajko, 80g syropu klonowego i 100 ml 

30% śmietanki. Dla wzmocnienia smaku 

możemy dodać laskę wanilii (końcówką 

noża wydobyć miąższ). Zagniatamy ciasto, 

wałkujemy i wykrawamy z niego dowolne 

kształty. Piekarnik rogrzewamy do 170 

st. C i pieczemy ciasteczka przez 12 do 14 

minut. 

Tekst:Małgorzata Brudnicka

REKLAMA 

30 

Producent 

zdrowych soków i syropów 

od ponad 40 lat 

Syropy 

charakteryzują się dużą 

zawartością naturalnego 

soku, tłoczonego 

bezpośrednio z 

owoców. Nie ma tam w 

ogóle chemii, sprawdź 

skład! Syropy polecamy 

do słodzenia herbat lub 

do rozcieńczania 

z wodą. Będą to smaczne 

napoje, a przede 

wszystkim zdrowe. 

Soki 100% 

to w pełni naturalne 

przetwory z owoców – 

zachowują moc witamin 

i właściwości świeżych 

owoców. Soki produkowane 

są bez dodatku 

cukru, konserwantów 

lub innych sztucznych 

barwników. To samo 

zdrowie! 

W ofercie więcej smaków! 

W ofercie więcej smaków! 

Sok 

z owoców róży 

to produkt o największej 

zawartości owocowej 

witaminy C. Ma jej aż 

450 mg w 100 ml soku. 

Wszystkie owoce, z 

którym robiony jest sok, 

są zbierane ręcznie na 

polskich plantacjach. 

Gwarantuje to najwyższej 

jakości surowiec. 

Producent: Polska Róża Ernest Michalski Sp. z o.o., produkty dostępne 

w sklepach ze zdrową żywnością oraz online www.polskaroza.pl 

RÓŻA owoc życia 

Owoce róży powszechnie znane są ze swoich szczególnych właściwości. 

Już w starożytności Hipokrates, Galen czy Dioskurides, starożytni 

medycy, używali ich w swojej praktyce jako uniwersalnego leku 

na wzmocnienie i poprawę kondycji organizmu. Co sprawia, iż tak bardzo 

wyróżniają się na tle innych dostępnych nam owoców? 

Owoce róży to skarbnica witamin, składników mineralnych oraz związków aktywnych 

o wielokierunkowym działaniu. Swoje walory zawdzięczają obecności: witaminy 

C, witamin z grupy B (B1, B2, B3, B6, kwasu foliowego ), witaminy E i K, składników mineralnych 

(wapń, magnez, potas, żelazo, miedź, mangan, cynk), α i β-karotenu, luteiny, zeaksantyny, 

likopenu oraz polifenoli, w tym bioflawonoidów i antocyjanów. 

Analizując skład owoców róży pod kątem zawartości witamin, bez wahania można 

powiedzieć, że jest to najlepsze, naturalne źródło witaminy C w naszej szerokości geograficznej. 

W zależności od gatunku, odmiany czy terminu zbioru, ilość witaminy C w 

100 gramach surowych owoców może wynosić od 840 do 3000 mg. Porównując owoce 

róży do powszechnie dostępnych nam surowców - czarnej porzeczki (182mg), natki pietruszki 

(177mg) czy papryki czerwonej (144 mg) jest to wartość nawet 10-krotnie większa. 

Należy również przypomnieć, iż organizm człowieka samodzielnie nie syntetyzuje i 

nie magazynuje witaminy C, dlatego też musimy dostarczać ją wraz z pożywieniem. Witamina 

C pochodzenia naturalnego, dostarczona do organizmu pod postacią warzyw 

i owoców, jest zdecydowanie lepiej przyswajalna w porównaniu do syntetycznej, charakteryzuje 

się od 3 do 5 razy większą aktywnością oraz dłużej utrzymuje odpowiednie 

stężenie w organizmie. W środowisku naturalnym jej działanie potęgowane jest obecnością 

polifenoli, które stabilizują i chronią nietrwałą cząsteczkę witaminy C. 

Właściwości witaminy C i pozostałych witamin zawartych w owocach róży sprawiają, 

iż działanie farmakologiczne soku różanego opiera się na działaniu wzmacniającym. 

Wyjątkowa kompozycja składników hamuje rozwój wirusów, wpływa na właściwości 

przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze oraz pobudza układ odpornościowy do obrony 

przed chorobotwórczymi patogenami. 

Witamina C jest niezbędna do syntezy kolagenu - białka, które w 1/3 buduje nasz organizm. 

Stanowi ono podstawowy element strukturalny ścięgien, więzadeł, stawów, 

chrząstki, kości, skóry warunkując ich prawidłową strukturę, sprężystość oraz odporność 

na rozciąganie. Kolagen odżywia chrząstkę stawową, wpływa na jędrność skóry, 

uszczelnia naczynia krwionośne oraz zapobiega krwawieniu dziąseł. Korzystny wpływ 

na pracę układu krążenia przypisywany jest nie tylko witaminie C, ale także rutynie oraz 

kwercetynie z grupy bioflawonoidów, które wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwmiażdżycowe. 

Kwercetyna hamuje zlepianie się płytek krwi, zmniejszania stężenie 

cholesterolu, a tym samym powstawanie blaszek miażdżycowych. 

Składniki zawarte w owocach róży wykazują działanie ochronne w stosunku do narządu 

wzroku oraz warunkują prawidłowe procesy widzenia. Znaczący udział karotenoidów, 

takich jak α i β – karoten, luteina oraz zeaksantyna zmniejsza ryzyko pojawienia 

się zaćmy, jaskry, zwyrodnienia plamki żółtej. 

Witamina C, E, β-karoten oraz polifenole charakteryzują się silnymi właściwościami 

przeciwutleniającymi. Związki te odpowiedzialne są za neutralizowanie szkodliwego 

działania wolnych rodników, które produkowane przez nasz organizm w nadmiernej 

ilości przyczyniają się do niszczenia białek, błon komórkowych oraz materiału genetycznego. 

Korzystne działanie przeciwutleniaczy polega na hamowaniu przyspieszonego 

procesu starzenia się organizmu oraz zmniejszeniu ryzyka zachorowania na choroby 

układu krążenia, układu nerwowego oraz przewodu pokarmowego. 

Sok różany zalecany jest wszystkim tym, którzy pragną wzmocnić i poprawić kondycję 

swojego organizmu lub przyspieszyć proces regeneracji, gojenia się ran po przebytych 

zabiegach i operacjach chirurgicznych. Chcąc jednak skorzystać ze szczególnych 

właściwości owoców róży należy pamiętać, aby wybierać przetwory różane wysokiej 

jakości, bez dodatku aromatów, barwników czy konserwantów. Decydując się na soki 

i syropy różane warto upewnić się, czy są one tłoczone ze świeżych owoców, pochodzących 

z plantacji producenta, a nie rozcieńczonego koncentratu owocowego. Jedynie 

odpowiednia i staranna obróbka technologiczna pozwala zachować cenne składniki 

odżywcze i składniki bioaktywne występujące w naturalnym surowcu, jakim są owoce 

róży. 

Tekst: mgr inż. Anna Cieślańska - dietetyk kliniczny, specjalista ds. żywienia człowieka

ZDROWOTNE DYWAGACJE 31 

Czy naprawdę 

Pytanie wydaje się być retoryczne, prawda? 

A odpowiedź prosta. Miód równa się zdrowie. 

To wie każdy przedszkolak. Zastanówmy się 

jednak, czy zastępowanie białego cukru 

miodem naprawdę służy naszemu zdrowiu? 

jest zdrowy? 

Swego czasu, około dwa lata temu, wprowadzono nowe 

zasady odżywiania dzieci w placówkach oświatowych nakazujące 

zastępowanie białego cukru miodem. Nie określono 

przy okazji referencyjnych ilości rekomendowanych 

do spożycia. Skutkowało to tym, iż napoje dosładzone były 

miodem, najczęściej sztucznym i najgorszej jakości, w nieograniczonych 

wręcz ilościach. 

Jak to zwykle bywa, potoczne rozumienie zasad odżywania 

wygrało z przesłankami merytorycznymi oraz z realną 

możliwością ich spełnienia. Podczas moich wykładów 

i warsztatów często widziałam słoiki z płynną substancją, 

którą słodzono napoje dzieciom, a która bardziej przypominała 

syrop glukozowo – fruktozowy niż miód naturalny. 

Nie ma w tym winy intendentów, gdyż na etykiecie słoika 

widniał napis – miód naturalny. O wyborze takowego zdecydowała, 

jak to zwykle bywa, cena. 

Nie jestem fanką cukru i podczas każdej wizyty pacjentów 

omawianie skutków jego spożywania zajmuje mi dużą 

część czasu. Nie jest jednak zły sam w sobie. W dawkach 

leczniczych może nawet nam pomóc. Dzięki swoim właściwościom 

nawilżającym świetnie wspomaga leczenie kaszlu 

i dlatego stosowany jest do sporządzania syropów leczących 

suchy kaszel. To właśnie biały cukier ma takie właściwości. 

Niestety, jak to zwykle bywa, dawka robi znaczącą różnicę. 

Odnosi się to także do miodu. Nadużywamy cukru, miodu 

i innych substancji słodzących nieświadomie, uzależniając 

od nich siebie i dzieci. 

Szkodliwe działanie cukru 

O szkodliwym działaniu cukru powiedziano już wiele. 

Warto jednak przytaczać te argumenty najczęściej jak 

to możliwe. Po pierwsze uzależnia jak narkotyk – siła równać 

się może z uzależnieniem od kokainy - i to nie są słowa 

na wyrost. Drogie babcie, tu ukłon w waszą stronę. Niszczy 

jelita – co bezpośrednio wpływa na naszą odporność 

oraz zdolności umysłowe. Jest coraz więcej dowodów na 

to, że stan naszych jelit warunkuje procesy zachodzące w 

naszym mózgu. Silnie pobudza, gdyż pod jego wpływem 

wydzielane są hormony stresu kortyzol i adrenalina. Drodzy 

dyrektorzy szkół – mniej cukru to mniej agresji, presji 

i zmęczenia. Batony serwowane jako poobiedni deser to 

mniej pracy dla kuchni, ale więcej dla was. Cukier powoduje 

próchnicę bezpośrednio niszcząc szkliwo zębów, ale 

też demineralizuje kości, ponieważ zakwaszony nim organizm, 

dążąc do równowagi kwasowo – zasadowej, pobiera 

minerały z tkanek (zębów, kości). Upośledza wchłanianie 

Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych, co 

niszczy naszą odporność. 

Oczywiście lista szkodliwych skutków używania cukru 

jest dłuższa. Czy miód jest zdrowszy i bezkarnie można 

używać go zamiast cukru słodząc napoje w szkołach? W 

jednym z poprzednich artykułów pisałam o fruktozie, która 

jest najgorszym z dotąd zbadanych rodzajów cukrów prostych. 

Połowę składu sacharozy stanowi fruktoza. Miód natomiast, 

w zależności od rodzaju zawiera w przeważającej 

części fruktozę (ok 39% fruktoza, ok 34% glukoza, ok 7,3 %, 

woda). To znacząca różnica jeśli chcemy go używać w ilościach 

hurtowych. 

Glukoza jest nam niezbędna do życia, wchodzi w skład 

każdej komórki naszego ciała. Wszystkie węglowodany 

złożone w procesie trawienia redukowane są do glukozy. Z 

fruktozą jest inaczej. Nasz organizm nie metabolizuje jej jak 

glukozy i w całej historii ludzkości nie było tak wielkiej jej 

podaży jak współcześnie. Ludzie jedli owoce sezonowo, latem, 

wtedy gdy są dojrzałe. Nasze komórki nie radzą sobie 

z fruktozą, a jedynym organem, który jest w stanie ją przyswoić 

jest wątroba, która często przeciążona niezdrowym 

jedzeniem zamienia ją bezpośrednio w tłuszcz. 

Wielu naukowców uważa, że nadmierne spożycie fruktozy 

może być przyczyną najpowszechniejszych w dzisiejszych 

czasach chorób jak otyłość, cukrzyca typu II, choroby 

serca oraz rak. 

Miód to lek a nie zamiennik cukru 

Miód naturalny, taki ze sprawdzonego źródła, jest zdrowy, 

ale i w tym jest pułapka, w którą wpadamy wybierając 

substancje słodzące. Kiedy ludzie myślą, że coś jest zdrowsze, 

jedzą tego więcej. Nadmiar, jak wiemy, nie jest wskazany 

w żadnej sytuacji. Czy miód podnosi poziom fruktozy 

w organizmie? Niestety, badania nie są w tej kwestii jednoznaczne. 

Jedne sugerują, że nie, inne natomiast pokazują, 

że spożycie miodu znacząco podnosi poziom fruktozy 

we krwi. Chodzi tutaj konkretnie o miód rzepakowy. Co 

ciekawe, miód akacjowy w badaniach nie powodował takich 

reakcji. Metabolizm fruktozy może być więc hamowany 

przez niezidentyfikowane substancje obecne w miodzie 

rzepakowym. 

Nie mamy jednak informacji na temat sposobu wchłaniania 

fruktozy z innych rodzajów miodu. 

Odnalazłam również inne badanie pokazujące, że zwiększone 

spożycie środków słodzących powodowało wzrost 

masy ciała, markerów zapalnych, poziomu insuliny, poziomu 

cholesterolu całkowitego i LDL i to niezależnie od rodzaju 

użytej substancji (miodu, sacharozy czy syropu glukozowo-fruktozowego). 

Jak to zwykle bywa medal ma dwie strony i trzeba poznać 

tę drugą. 

Co z tego, że mięso zawiera pełnowartościowe białko, 

które jest lepiej przyswajalne niż białko roślinne, skoro w 

większych ilościach powoduje raka i inne choroby? To dawka 

sprawia czy coś jest dla nas lekarstwem czy trucizną i 

warto o tym pamiętać w szczególności wytyczając zasady 

żywienia w placówkach oświatowych. WHO (Światowa Organizacja 

Zdrowia) zaleca ograniczenie wszystkich rodzajów 

cukru (w tym miodu) do pół łyżeczki dziennie. 

Miód najbardziej znany jest ze swoich antybakteryjnych 

i antywirusowych właściwości. Dzięki zawartości nadtlenku 

wodoru, kwasu glukonowego działa skutecznie w użyciu 

zewnętrznym np. w okładach i opatrunkach oraz przy 

użyciu wewnętrznym. Jego działanie jest dużo wyższe, gdy 

rozpuścimy go w letniej wodzie. Światło oraz wysoka temperatura 

zmniejszają przeciwbakteryjne działanie. 

Miód to dobry probiotyk zawierajacy miliardy bakterii 

kwasu mlekowego. Zawiera 12 rodzajów szczepów Lactobaccillus. 

Tutaj również należy się uwaga – bakterie probiotyczne 

znajdują się tylko w miodzie świeżym oraz od 

pszczół, które nie były karmione antybiotykami. 

Miód zawiera naturalne przeciwutleniacze, które chronią 

komórki ciała. Najważniejszym z nich jest polifenol zmniejszajacy 

ryzyko wystąpienia raka i chorób serca. Im ciemniejszy 

miód, tym więcej substancji przeciwutleniających. 

Niestety, liczba polifenoli zmniejsza się drastycznie, gdy 

miód poddamy pasteryzacji. 

To również środek mogący złagodzić objawy sezonowych 

alergii na pyłki roślin. Zawiera niewielkie ich ilości, 

które działają jak naturalna szczepionka. Dostarczjąc je do 

organizmu regularnie, pomagamy wytowrzyć natulane 

przeciwciała. Kluczowe jednak jest, aby spożywać miód z 

regionu, w którym mieszkamy. 

Czym kierować się kupując miód, aby wykorzystać 

jego prozdrowotne właściwości? 

Kupuj lokalnie od zaufanego pszczelarza. Nie kupuj miodów 

w wersji płynnej (jeśli oczywiście nie jest to sezon 

miodobrania), gdyż masz dużą szansę, że będzie to produkt 

podrabiany (mieszanka miodu i syropu glukozowo – 

fruktozowego) lub, że został poddany obróbce w wysokiej 

temperaturze. Miód szybko się krystalizuje a czas jest determinowany 

przez zawartość w nim fruktozy. Każdy miód 

w końcu się skrystalizuje, z tym, że np. akacjowemu zajmie 

to najwięcej czasu, gdyż ma w swoim składzie najwięcej 

fruktozy , a najdłużej lipowemy, bo ma jej najmniej. 

Pamiętaj, miód to lek – 1 łyżeczka dziennie rozpuszczona 

w szklance wody wystarczy. 

Tekst: Katarzyna Tyczyńska 

terapeuta Tradycyjnej Medycyny Chińskiej

REKLAMA 32 

Właściwości 

lecznicze złota 

Złoto było używane do celów leczniczych w starożytnej Persji, Arabii, 

Indiach i Chinach. Do dziś Arabowie uważają, że wzmacnia serce, zapobiega 

jego palpitacjom, hamuje drżenia kończyn oraz gasi stany melancholii. 

Arystoteles i Paracelsus opisywali niezwykłą moc preparatów złota do 

terapii chorób wenerycznych, trądu, trudno gojących się ran, a nawet epilepsji. 

W pierwszej połowie XX wieku, amerykański mistyk Edgar Cayce w swoich pracach promował 

niezwykłe walory złota. Według niego, niedobór złota był główną przyczyną zaburzenia 

równowagi metali w organizmie człowieka. Uważał, że jest ono niezbędne do prawidłowej 

pracy wielu gruczołów produkujących hormony. W jego ocenie kuracja złotem 

jest niezwykle pomocna przy leczeniu: nowotworów, reumatyzmu, zapalenia naczyń i węzłów 

chłonnych, stwardnienia rozsianego, niedoczynności tarczycy, bielactwa, choroby Alzheimera 

i Parkinsona, alkoholizmu, głuchoty i chorób psychicznych. Ponadto łagodzi objawy 

menopauzy, niepłodności oraz redukuje szumy w uszach i zanik mięśni. 

Od XX wieku wiemy, że złoto wykorzystywane jest w leczeniu białaczki i niektórych innych 

nowotworów. Mono-jonowy roztwór złota, inaczej zawiesina jonów złota, regeneruje, 

odbudowuje i równoważy siły witalne w organizmie. Złoto ma korzystny wpływ na 

układ pokarmowy i krążenie krwi. Dzięki innowacyjnej technologii unikatowe i niepowtarzalne 

mono-jonowe złoto wchłania się do 95% do skóry właściwej. Wpływ na tak wysoką 

skuteczność ma w głównej mierze wielkość mono-jonowej cząsteczki, która nie przekracza 

2 nanometrów. Tu należy dodać, że pory na naszej skórze mają wielkość 7 nanometrów 

a pory organów wewnętrznych od 7 do 15 nanometrów. Zatem monojonowa cząsteczka 

złota bez trudu przedostaje się do skóry właściwej. Na efektywność preparatu wpływ ma 

również jego forma – największe wchłanianie zapewnia postać płynna, która natychmiast 

przedostaje się do krwioobiegu. Niemniej jednak, przy doborze preparatu należy zwrócić 

uwagę nie tylko na wielkość cząsteczek w nim zawartych, ale także na ich zagęszczenie. 

Tu proponujemy niezwykłe zagęszczenie 100ppm. Zatem,wszystkie trzy podstawowe 

kryteria monojonowe złoto spełnia jednocześnie. Mamy tu formę płynną, drobną unikatową 

cząsteczkę oraz zagęszczenie. Dlatego też kosmetyki ze złotem w innowacyjnej monojonowej 

technologii [mono-pojedynczy] posiadają leczniczą moc ze względu na formę 

,cząsteczkę i zagęszczenie jonów złota. Spektrum dobroczynnych właściwości złota jest 

tak rozległe, że nie sposób wymienić je wszystkie. Liczne publikacje opisujące właściwości 

tego minerału wskazują, że jest ono skuteczne przy leczeniu takich chorób jak między 

innymi: alkoholizm, artretyzm, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca i łuszczycowe 

zapalenie stawów, liszaje, epilepsja, dusznica bolesna, trądzik różowaty, nowotwory, przewlekłe 

zapalenie wątroby, stany zapalne oczu, blizny, bielactwo, toczeń. 

Złoto jest bioprzyswajalne i nietoksyczne. Wzmaga euforyczne uczucie dobrego samopoczucia, 

stymuluje funkcje organizmu, poprawia naturalną obronność i żywotność, ma 

dobroczynny wpływ na zrównoważenie rytmu serca i poprawę krążenia krwi. Preparaty 

ze złotem nie powodują podrażnień i uzależnień, są nieinwazyjne. Monojonowe złoto ma 

wpływ zarówno na zdrowie fizyczne, jak i na dobry stan emocjonalny. Terapia złotem stabilizuje 

poziom kolagenu, hamuje lub uwalnia aktywność niektórych enzymów, pobudza 

fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny czyli dwa główne struktury odpowiedzialne 

za jędrność i napięcie skóry. Złoto również dotlenia komórki regenerując je oraz odmładzając, 

dzięki czemu zapobiega zmarszczkom. Ponadto pobudza ospałe organy wewnętrzne 

a w szczególności mózg. Ten niezwykły minerał ma silne działanie antybakteryjne, 

przeciwzapalne i przeciwgrzybicze. Zapobiega infekcjom skórnym, wytwarza na 

skórze filtr ochronny oraz powoduje zwężenie porów skóry. O właściwościach leczniczych 

złota, doskonale wie współczesna medycyna akademicka. Wiele form złota, takich jak aurotiojabłczan 

sodu, bromek złota czy chlorek złota z powodzeniem stosowanych jest do dziś. 

K.Ł.

HISTORIA MEDYCYNY 33 

 

BABKI, SZEPTUCHY, OLEJKARZE 

Od kiedy świadomość istot dwunożnych zaczęła dociekać, 

jak poprawić stan swojego samopoczucia i jak ulżyć 

cierpieniu, ten moment można uznać za początek poszukiwania 

panaceum na dolegliwości. Następnym krokiem 

było dzielenie się zdobytym doświadczeniem i udzielaniem 

porad cierpiącym członkom wspólnoty, plemienia, 

czy rodu. Czyli od czasów prehistorycznych rzecz biorąc, 

gdy człowiek nie mógł pomóc sobie sam, szukał porady u 

tych, którzy taką wiedzę mieli. Czarownicy, szamani, znachorzy, 

wróżbici, ludzie wtajemniczeni, uduchowieni byli 

tymi, do których zwracano się z problemami zdrowotnymi. 

Szanowano ich, czczono, ale też wzbudzali strach. W kulturach 

starożytnych Słowian leczeniem zajmowali się kapłani, 

wieszczowie i guślarze. Szczególna rola przypadła kobietom 

w tej dziedzinie, wiele wieków później. To one zajmowały 

się zbieraniem ziół i ich wykorzystaniem, to z ich 

kręgu narodziły się znachorki i babki. Znachorki z reguły 

kobiety w starszym wieku, wyróżniały się w społeczności 

wiejskiej wyglądem i zachowaniem, niekiedy posądzane 

o kontakty z diabłem, który ponoć zdradzał im tajemnice 

ziół i zaklęć. Babki były mniej owiane tajemniczością, 

ich działalność opierała się na wierze w boską pomoc, były 

to starsze mężatki, które wiedzę medyczną przejmowały 

od swoich matek. Znały się na zielarstwie, były akuszerkami, 

swatkami, pocieszały strapionych i umierających. Mimo 

ustawy o Zarządzie Wydziału Cywilno – Lekarskiego wydanej 

w Królestwie Polskim w 1838 r. wprowadzającym stanowisko 

wykwalifikowanych akuszerek, babki porodowe, 

nadal po wsiach praktykowały i udzielały rad według starych 

obyczajów. Tradycja babek i ich rola długo przetrwała 

w Małopolsce i Górach Świętokrzyskich. Na wschodzie 

Polski, na Podlasiu odpowiednikiem babek (były i są nadal) 

szeptuchy. Do nich zwracają się ci, których nadzieję na wyzdrowienie 

zawiodła medycyna. One, jak twierdzą mają dar 

od Boga uzdrawiającego słowa i szepczą swoje modlitwy 

nad chorym, stąd zwą je szeptuchami. Ostało się ich kilkadziesiąt 

starszych kobiet, ostatnich wiejskich uzdrowicielek. 

Odrębną sferę porad i usług uzdrowicielskich oferowali 

olejkarze. 

Byli to mężczyźni, którzy z ziół wyrabiali olejki i preparaty 

lecznicze i sprzedawali je po świecie, tacy domokrążni 

aptekarze. Wywodzili się z Dolnego Śląska, ziemi spiskiej, z 

Karpat słowackich i węgierskich. Pierwszą wytwórnią tych 

medykamentów był Czerwony Klasztor nad Dunajcem prowadzony 

przez kamedułów od 1705 r. Miejscowa ludność 

nauczyła się od zakonników wyrabiać olejki:terpentynowy, 

borówkowy, bobkowy, kosodrzewinowy, gorczyczny, 

rozmarynowy i inne, którym przypisywano cudowne właściwości 

– na ból zęba, porost włosów, zgagę, czy odciski. 

Popyt na nie w krajach zagranicznych był tak wielki, że 

nie mogli sprostać zamówieniom. Zaroiło się od olejkarzy 

po obu stronach Karpat. Nazywano ich Węgrzyni, Węgiercy, 

masticzkari, szafranicy, olearii hungariczi, Vagabunden 

mit Medicamente, Oelträger. W Polsce przyjęła się nazwa 

szafrańcy, ubrani w opięte niebieskie kurtki z rzędem metalowych 

guzików. W opiętych spodniach na wzór węgierski 

i długich butach, z ogromnym grzebieniem, w długich 

włosach i kapeluszu z dużym rondem. Podobni z powierzchowności 

do Madziarów, zwykle władali kilkoma językami. 

Swój towar nosili w pudłach włożonych do płóciennych 

worków. Początkowo sprzedawali olejki, maści i korzenie 

dzikiego szafranu. Przemierzali kraj i trudnili się leczeniem 

wiejskiego ludu oferując im w dolegliwościach odpowiednie 

specyfiki, głównie olejki. Po roku 1820 rozszerzyli 

asortyment o wyroby galanteryjne. Z początkiem XX w. w 

wielu państwach wyszły zarządzenia przeciwko olejkarzom-szafranikom, 

a I Wojna Światowa położyła kres ich działalności. 

Czy tak naprawdę zniknęli ci, u których człowiek 

od zarania szukał pomocy? Nie…! Mało tego, są w każdym 

domu. Wystarczy wziąć do ręki pilocik, włączyć telewizorek… 

chwila cierpliwości i na każdym kanaliku w dziale Reklama, 

przemówi do nas i doradzi nasz domowy olejkarz, 

babka, znachor, czy uzdrawiacz. Zaoferuje swoje specyfiki 

na niestrawność, zły nastrój, wszelkie bóle i dobre samopoczucie. 

Dopóki my istniejemy, będą nas trapić choroby i będzie 

miejsce dla „uzdrawiaczy” wszelkiej maści, tylko bardziej 

zinstytucjonalizowanych. Czy kiedyś przyjdzie temu 

kres? Tak, gdy człowiek zrozumie, że najlepszym lekarzem 

jest on sam dla siebie, jeśli tylko będzie zdrowo żył, słuchał 

swojego organizmu i dawał mu szansę na regenerację. 

Tekst i rysunek: Andrzej Sobczyk

NUMEROLOGIA 34 

SPRAWIEDLIWA, PRACOWITA I POWAŻNA 

Osoba czwórkowa na ten świat przyszła po to, by pielęgnować 

wartości rodzinne i tradycje swojego rodu, by dbać o pamięć przodków 

. Chce być postrzegana jako osoba godna zaufania, jako dobry 

gospodarz , który dba o swój prestiż i zewnętrzny wizerunek. 

Dziecko o tej wibracji bardzo często jest nad wyraz odpowiedzialne, 

jednak wśród rówieśników traktowane jako kozioł 

ofiarny. Przychodzi mu się zmierzyć z niesprawiedliwością 

i zrzucaniem na niego winy za nie swoje grzechy. Ten 

aspekt mocnego obrywania po głowie za niewinność dość 

mocno kształtuje charakter Czwórkowego dziecka. Przez co 

w życiu dorosłym, zawodowym, - ucieka do prestiżowych 

instytucji – urzędnik, sędzia, adwokat, chirurg… 

Czwórka jest osobą łagodną, powściągliwą, nie lubiącą 

ryzyka i nieoczekiwanych zmian. Do zadań podchodzi bardzo 

analitycznie, gdzie musi wszystko dokładnie zbadać i 

przemyśleć. Ten zdrowy rozsądek sprawia, że przeważnie 

podejmuje właściwe decyzje, dzięki którym osiąga swój 

cel. Ale … jest tutaj jedno ale… mianowicie popadając w 

nadmierną ostrożność, spowalnia swoje działania, przez co 

może dojść do tego, że przegapia ten właściwy moment na 

podjęcie decyzji, a co za tym idzie - traci szansę na swój 

rozwój. 

Czwórka nie lubi być w centrum zainteresowania. Nie 

lubi publicznych wystąpień, a tym bardziej uzewnętrzniania 

swoich uczuć. Lubi natomiast zajmować się swoją rodziną 

i najbliższymi. Dba o dobre relacje z sąsiadami, o dzieci, 

o domowe ognisko. Kobiety potrafią bardzo mocno poświęcić 

się dla rodziny. Paradoksalnie jednak, przez najbliższych 

to poświęcenie nie jest doceniane. Dlaczego? Ponieważ 

Czwórka dba i zaspokaja potrzeby najbliższych, ale nie 

okazuje na co dzień uczuć. Zaczyna zachowywać się jak 

„zimny cesarz”, który czuje się za wszystko i wszystkich odpowiedzialny. 

W jej życiu często brakuje radości i luzu. Dlatego warto 

od czasu do czasu komplementować Czwórkę, co wpłynie 

pozytywnie na jej relacje z najbliższymi. Czwórki lubią 

stwarzać pozory, na zewnątrz pokazują się jako zgodne 

małżeństwo, chętnie pomogą sąsiadowi, natomiast w czterech 

ścianach już nie jest tak słodko. 

Bardzo łatwo można je urazić. Wówczas stają się ostre 

i bardzo nieprzyjemne. Są bardzo wymagające nie tylko 

dla siebie, ale i dla otoczenia, przez co często popadają 

w konflikty. 

Atutem Czwórek jest dobra pamięć. Raz przyswojona 

wiedza, zostaje w umyśle już na zawsze. Natomiast 

negatywnym aspektem czwórkowych osób jest fakt, że 

Góra nie dała im zaplecza w postaci szerokich pleców, 

czy możliwości rozpychania się w obecnym życiu łokciami. 

We wcześniejszym wcieleniu Czwórka była osobą decyzyjną, 

władczą, od której zależał los innych ludzi. Przekraczając 

swoje uprawnienia, czy wykorzystując swoją 

władzę do niecnych celów, w ten sposób „załatwiła” sobie 

na obecne wcielenie brak siły przebicia we współczesnym 

świecie. 

Wibracja czwórki narażona jest na transparentność 

oraz życie zgodne z literą prawa. To co innym się upiecze, 

to u Czwórki nie przejdzie bez echa. Powinna uważać, 

by nie ograniczać swojego umysłu, nie stać się zawziętym 

i agresywnym skąpcem, bądź też nie stać się 

osobą podobną do pani Dulskiej z dramatu Gabrieli Zapolskiej 

albo też filmowej Hiacynty Bukietowej, z brytyjskiego 

serialu „Co ludzie powiedzą”. 

Czwórkowy rodzic, to rodzic odpowiedzialny i wymagający, 

dający dzieciom wszelkie wygody. Jako że ma 

trudności z okazywaniem rodzicielskich uczuć, to jego 

nadmierna surowość często mylona jest przez dzieci z 

brakiem miłości. Dlatego Czwórka powinna popracować 

nad tym, by jej uczucia były bardziej widoczne. 

Zdrowotnie Czwórka powinna zwrócić uwagę na 

większą urazowość, drobne skaleczenia, słabsze zęby, 

problem z oczami, migrenowe bóle głowy, kręgosłup 

szyjny. Generalnie Czwórka posiada niższy próg bólowy. 

Tekst: Eva Hejman-Lenga, numerolog 

www.evahl.pl

REKLAMA 35

REKLAMA 

36 

LILIANN KRISTINN ELMBORG 

W swoim dorobku ma takie książki jak: Do zdrowia bez tabletek, Sekrety kuracji oczyszczających, 

Skuteczne kuracje oczyszczające, opisujące metody oczyszczania, które jej samej pozwoliły wyjść 

z ciężkiej, długotrwałej choroby i odstawić do lamusa wózek inwalidzki, do którego przez wiele lat 

była przykuta. Po latach prób i błędów oraz studiowaniu zasad medycyny naturalnej znalazła własną 

drogę do zdrowia: kuracje oczyszczające ze złogów i regenerujące organizm, ale także działające 

wzmacniająco, odmładzająco i dodające energii. Kuracje te są adresowane do wszystkich chcących 

zachować zdrowie i sprawność. 

Od 18 lat prowadzi własną firmę Medi-Flowery i dystrybucję produktów. Na swoich krajowych i 

zagranicznych wykładach propaguje medycynę naturalną. 

 

KURACJA BARDZO (J)ELITARNA 

- tylko dla rozsądnych 

PIĘKNO JEST ODZWIERCIEDLENIEM TWOJEGO 

WNĘTRZA 

Stara prawda mówi, że piękno pochodzi ze środka. Wygląd 

zewnętrzny, stan cery, sylwetka, kondycja fizyczna i 

dobre samopoczucie w ogromnym stopniu zależne są od 

sprawnych organów wewnętrznych. Możesz utrzymać tę 

sprawność przez ich systematyczne oczyszczanie. 

Natura dała Ci najdoskonalszą pompę (serce), najlepsze 

na świecie filtry (wątrobę, nerki i skórę), elastyczne i aktywne 

przewody do transportu pożywienia oraz odpadów (jelita). 

Wszystkie te organy ściśle współpracują ze sobą. Warto 

więc o nie dbać, by sprawnie działały jak najdłużej. Nieoczyszczone 

jelita to nie tylko źródło problemów z trawieniem 

i wydalaniem, lecz także przyczyna otyłości i wzdęć. 

Ponadto złogi powodują niedożywienie innych organów 

wewnętrznych, w tym serca i mózgu, oraz ogólne poczucie 

zmęczenia. 

PASOŻYTY – CO TO WŁAŚCIWIE JEST? 

W rozumieniu medycznym pasożyty to wszystkie wirusy, 

wiele bakterii (np. gronkowce, paciorkowce), niektóre grzyby 

(m.in. Candida albicans). Zalicza się do nich również tasiemce, 

obleńce (m.in. glista ludzka, owsiki), włośnie i pierwotniaki, 

którymi możemy się zarazić od zwierząt. W rozumieniu 

potocznym nazwa ta kojarzy się wyłącznie z pasożytami 

zwierzęcymi. Nic bardziej mylącego! Pasożyty to nie 

tylko robaki widziane gołym okiem. Pasożyty są wszędzie. 

Można się nimi zarazić od innych osób czy zwierząt domowych, 

po spożyciu niedosmażonego mięsa, a także nie 

przestrzegając podstawowych zasad higieny. 

Pasożyty są i będą wokół nas. Nasuwa się pytanie, co możemy 

zrobić, by nie zawładnęły naszym organizmem…, jeśli 

tego już nie zrobiły! 

Nie sposób uniknąć kontaktów ze światem pasożytów 

i drobnoustrojów, które powodują osłabienie organizmu i 

są odpowiedzialne za wiele chorób. Potwierdza to wielu lekarzy. 

Dr Anatol Rybczyński w swoich badaniach nad chorobami 

onkologicznymi stwierdział obecność grzyba (Penicillium 

spp.) we wszystkich guzach nowotworowych. A 

dr Irena Wartołowska, pediatra i alergolog, napisała: „Na 

obser wowanych 1748 dzieciach poczyniłam spostrzeżenia, 

że metabolity pasożytów są głównym alergenem uczulającym 

ludzki organizm. Zarobaczenie jest powszechne”. Dr 

Hulda Clark: „Istnieją dwa źródła naszych chorób: pasożyty i 

polutanty.” Na dodatek standardowe badania kału na obecność 

pasożytów są w stanie wykryć jedynie 50% z nich. 

RZĄDZĄ NAMI PIGUŁKI 

W naszej podświadomości zakorzeniło się przeświadczenie, 

że na każdą chorobę znajdzie się odpowiednia tabletka. 

Ale cudownej, uniwersalnej pigułki, która wyzwoliłaby 

nas z każdej choroby nie ma i nie będzie. Co więcej, wielu 

specjalistów (między innymi duński onkolog Ulrik Dige) 

twierdzi, że stosowane dzisiaj środki lecznicze jeszcze bardziej 

obciążają nasz organizm dodatkową porcją chemii, 

z którą nasz system odpornościowy musi sobie poradzić, 

zamiast pomóc nam w odtruciu i oczyszczeniu organizmu. 

Dopóki zdrowie dopisuje, twój organizm jest w stanie 

zwalczać pasożyty i trucizny w stadium tak wczesnym, że 

nie zdążą one wyrządzić większych szkód. Niemniej ich 

obecność stanowi stałe zagrożenie, gdyż może prowadzić 

do poważnych chorób w momencie osłabienia organizmu 

wskutek niewłaściwej diety, nieodpowiedniego stylu życia, 

obciążenia zanieczyszczeniami chemicznymi i złogami czy 

zestresowania. 

Kuracja na oczyszczenie jelit pomoże Ci na dłużej zachować 

piękno płynące z wnętrza. Przeprowadź ją, żeby: 

• poprawić perystaltykę jelit, 

• pozbyć się pasożytów i złogów, 

• uregulować ciśnienie krwi, 

• obniżyć poziom cholesterolu, 

• wzmocnić system immunologiczny, 

• uzyskać świeży wygląd cery, 

• wymodelować sylwetkę, 

• podwyższyć poziom energii (uwaga panowie: podnosi 

również… poziom energii seksualnej). 

Zapraszam do obejrzenia na youtube NTV wywiadu pt. 

„Oczyszczające kuracje – Liliann Elmborg”. 

Odpowiednio skomponowany zestaw ekstraktów ziołowych 

(Ekstrakt z zielonego orzecha, Ekstrakt z goździków, 

Ekstrakt z piołunu) oczyszcza jelita z nieproszonych 

gości, zgromadzonych złogów pokarmowych i toksyn. Rezultat? 

Szczuplejsza sylwetka, bardziej promienna skóra i 

lepsze samopoczucie. Plus wzmocniona odporność i wyższy 

poziom energii. Taką kurację warto powtarzać raz na 

pół roku. 

Więcej informacji na stronie www.medi-flowery.com 

lub pod nr telefonu: 506 807 654.

MASAŻ 

37 

CZY MASAŻ 

DLA DZIECI 

MA SENS? 

Masaż powstał około 5000 lat temu w Chinach oraz niezależnie 

w Indiach. W Chinach w tym czasie panował szamanizm, 

gdzie zabiegi lecznicze były połączone z magią i 

wróżbami. Dopiero z czasem medycyna odłączyła się od 

magii. Wtedy też zaczęła się rozwijać tradycyjna medycyna 

chińska wraz z jej ważną częścią masażem Tui Na. TUI - 

oznacza pchać a NA – chwytać. Swoją drogą to bardzo ciekawe, 

że kolebką masażu są Chiny, w których ze względów 

kulturowych do dzisiaj wykonuje się masaż Tui Na przez 

ubranie (wyjątkiem są dzieci, które masuje się jak u nas na 

gołe ciało). 

Od wieków lubimy masaż, który daje nam odprężenie 

poprzez dotyk lub sprawia nam ulgę w dolegliwościach bólowych. 

Do tej pory na Zachodzie masaż stosujemy w tych 

dwóch celach. W naszej kulturze masaż jest głównie zarezerwowany 

dla dorosłych. W Chinach, choć pediatria jest 

tam jedną z najstarszych gałęzi medycyny chińskiej, Tui Na 

pediatryczna rozwinęła się najpotężniej od czasów dynastii 

Ming czyli od około 300 lat. Zanim przybliżę ten bardzo 

ciekawy rodzaj masażu jakim jest Tui Na dla dzieci (Tui Na 

pediatryczna) warto napisać kilka słów o nim samym, bo 

póki co nie jest on powszechnie znany w Polsce i na Zachodzie. 

Techniki ręczne często są podobne jak w zachodnich 

masażach. Różni je inne „czytanie” ciała. Tradycyjna medycyna 

chińska nie tylko patrzy na oddziaływanie masażu na 

ciało pod kątem układu ruchu, ale też na sferę sił witalnych 

poprzez masaż wzdłuż linii meridianów, bądź na określone 

punkty akupunkturowe, czy też sfery refleksologiczne. Poprzez 

te punkty nie tylko wpływamy na siły witalne, ale też 

na pracę narządów wewnętrznych i krążenie krwi. 

Jeśli chodzi o wpływ na siły witalne to albo je wzmacniamy, 

albo staramy się odblokować ich przepływ w meridianach. 

Oprócz technik ręcznych stosujemy też wspomagająco 

bańki oraz moksowanie czyli bezdotykowe nagrzewanie 

punktów lub obszarów ciała ziołowym cygarem. 

Masaż też generalnie działa korzystnie na kręgosłup, 

bóle w plecach, wspierająco w rwie kulszowej, problemach 

trawiennych, z menstruacją, napięciach w karku, pomocniczo 

w kontuzjach stawów, ścięgien i mięśni, przy dolegliwościach 

ze strony układu oddechowego, krwionośnego. 

Wróćmy do masażu Tui Na dla dzieci. Co jest w nim wyjątkowego? 

Po pierwsze to, że jest właśnie przeznaczony 

dla dzieci. Po drugie, masaż ten jest częścią całego systemu 

tradycyjnej medycyny chińskiej, czego nie można powiedzieć 

o obecnie coraz bardziej popularnym masażu Shantala, 

który również jest przeznaczony dla dzieci. 

Masaż ten uwzględnia charakterystykę dzieci - wskazując 

na niedojrzałość układu odpornościowego u nich, 

z drugiej zaś wskazuje na korzyści płynące dla dzieci, jeśli 

ów masaż odpowiednio szybko u nich zastosujemy. Fizjologicznie 

medycyna chińska uważa, że dzieci mają delikatne 

organy wewnętrzne, nie rozwinięte jeszcze w pełni 

ciało a zarazem są pełne witalności i szybko rozwijające 

się. Patologicznie dzieci mają słabą odporność, łatwo łapią 

infekcje, choroba szybko się zmienia i potrafią też szybko 

wyzdrowieć. Tradycyjna Medycyna Chińska jest holistycznym 

systemem medycznym tzn. zarówno postrzega człowieka 

całościowo, jak i leczy go na wszystkich płaszczyznach. 

Nie inaczej jest z masażem Tui Na dla dzieci. Lekarze 

i masażyści chińscy zauważyli, że wykonując ten masaż 

u dzieci możemy pomóc im w takich dolegliwościach 

jak przeziębienie (gorączka, katar, kaszel), w problemach 

trawiennych (biegunka, zatwardzenie, wymioty), astmie, 

moczeniu nocnym itd. Przyznacie Państwo, że zachodnie 

masaże nie dają takich efektów. Dodatkowo Tui Na pediatryczna 

wpływa też na strefę emocjonalną zarówno u dorosłych 

jak i u dzieci oraz wspiera dzieci w rozwoju fizycznym 

i intelektualnym co jeszcze bardziej dowodzi jego 

holistycznego działania. 

U dzieci masaż Tui Na jest generalnie bezbolesny, czego 

nie można powiedzieć o jego zastosowaniu u dorosłych. 

Można go stosować tak jako metodę leczniczą jak 

i profilaktyczną. Oprócz tego masaż ten może być dobrą 

alternatywą dla akupunktury (dzieci boją się widoku igieł, 

które w naszej kulturze kojarzą się z zastrzykami lub pobieraniem 

krwi oraz z bólem.) 

Czy masaż ten mogą wykonywać tylko wykwalifikowani 

terapeuci? Niekoniecznie, lekarze chińscy uczą rodziców 

jak wykonywać ten masaż w określonych dolegliwościach 

u dziecka. Jest on dość łatwy do nauczenia. Gdy rodzice 

zdecydują się go przyswoić, to zauważają, że dzieci 

go lubią z dwóch powodów: przynosi im ulgę w dolegliwościach, 

ale staje się to też ich wspólnym rytuałem (dzieci 

lubią, gdy dorośli poświęcają im czas z uważnością). 

Tekst: Rafał Becker 

terapeuta Tradycyjnej Medycyny Chińskiej 

www.yangsheng.com.pl

REKLAMA 

38 

Wszechmocna siarka 

Wymieniając pierwiastki niezbędne do życia, przeciętny 

Kowalski w ogóle nie myśli o siarce, jednak jako składnik 

tzw. molekuły życia jest ona jednym z najważniejszych elementów 

ludzkiego organizmu. 

Zajmuje piąte miejsce w hierarchii makroskładników 

niezbędnych człowiekowi do życia i znajduje się we 

wszystkich komórkach ludzkiego ciała jako ważny składnik 

struktury białkowej. Między innymi jest istotnym składnikiem 

kolagenu i keratyny. Wśród zalet siarki najważniejsza 

to wspomaganie leczenia chorób reumatycznych i zwyrodnieniowych. 

Siarka działa przeciwzapalnie, ułatwia regenerację 

chrząstki, przywracając sprawność stawów. Jest 

ważną dla utrzymania prawidłowego stanu i wyglądu skóry, 

włosów i paznokci. Stosuje się ją w terapii chorób skóry 

(trądzik, łuszczyca, egzemy). Jako jedyny pierwiastek siarka 

potrafi walczyć z zakażeniami bakteryjnymi i grzybicznymi 

skóry. Posiada również bardzo silne działanie antyoksydacyjne 

niwelujące wolne rodniki, a co za tym idzie ma działanie 

przeciw starzeniowe. 

Gdzie jest? 

Najlepsze źródła siarki to: jajka, cebula, czosnek, owies, 

groch, kapusta, kalafior, brokuły, mięso i podroby, chrzan, 

rzodkiew, rzepa, rzeżucha, karczochy. Tyle tylko, że ze 

względu na przemysłową produkcję żywności i współczesny 

tryb życia źródła te mogą nie być wystarczające. Warto 

zatem korzystać z kuracji leczniczymi wodami siarczkowymi, 

w Polsce z bogatych źródeł siarkowych słyną kurorty 

Busko-Zdrój, Solec-Zdrój i podkrakowskie Swoszowice 

jak również zażywać suplementy diety zawierające związki 

siarki organicznej nieutlenionej - takiej, która znajduje się 

w naturalnych źródłach tego pierwiastka. 

Ponadto siarkę zaleca się przy kuracjach odtruwających 

wątrobę, zwiększa bowiem wydzielanie kwasów żółciowych 

oraz wiąże nikotynę i metale ciężkie w związki, które 

są wydalane z organizmu. 

Siarka działa grzybobójczo, ma silne właściwości bakteriobójcze 

i pasożytobójcze wspomagające usuwanie bakterii 

chorobotwórczych i pasożytów, często towarzyszących 

grzybicom. Jest skuteczna w walce z grzybicami jelitowymi 

i ogólnoustrojowymi spowodowanymi rozrostem 

kolonii grzybów Candida. Pomaga również wątrobie 

w usuwaniu toksyn wydzielanych przez nadmiernie namnażające 

się w organizmie grzyby. Siarkę zawierają podstawowe 

aminokwasy: metionina, cystyna, cysteina, tauryna, 

i hormony: insulina oraz glutation. 

Znajdziemy ją też w kwasie liponowym, biotynie (witamina 

H), tiaminie (witamina Bi), koenzymie A i heparynie, 

substancji obniżającej ciśnienie krwi. Przy deficycie siarki 

potrzebne organizmowi minerały (magnez, krzem, sód, 

mangan, wapń, żelazo, jod, chlor i potas) są trudno przyswajalne, 

dlatego może wystąpić ich niedobór. 

Brak siarki powoduje spadek nastroju, odczuwamy zmęczenie 

i niepokój. 

Dzieje się tak, ponieważ siarka wraz z fosforem i manganem 

wpływa na prawidłową pracę układu nerwowego i 

mózgu. Często przy niedoborach siarki mamy problemy ze 

stawami, skórą oraz włosami i paznokciami. 

Dorosły człowiek ma w swoim organizmie ok. 100 g siarki. 

Ze względu na gorszą przyswajalność i większe zużycie, 

ta ilość maleje z wiekiem. 

Tekst: Anna Kawecka 

Adres redakcji 

Green Port Natura&Zdrowie 

miesięcznik 

ul. Matuszewska 20 

03-876 Warszawa 

redakcja@greenport.pl 

Redaktor naczelny 

Arkadiusz Wrzos 

Redaktor prowadzący 

Teresa Szczepanek 

Grafik designer 

Liliana Maria Soja 

Wydawca 

Greenport Team Sp. Z o.o. 

ul. Matuszewska 20 


Prezes 

Agnieszka Wójtowicz 

Biuro reklamy 

Sylwia Wilczyńska 

reklama@greenport.pl 

Drukarnia 

Polska Press Sp. z o.o. 

Drukarnia w Bydgoszczy 

ul. Grunwaldzka 229 

tel. 052-58-48-660 

Za treść ogłoszeń redakcja 

ponosi odpowiedzialność 

w granicach wskazanych w 

ust.2 art.42 ustawy Prawo 

prasowe. Rozpowszechnianie 

materiałów redakcyjnych 

bez zgody wydawcy 

jest zabronione. 

Zabroniona jest bezumowna 

sprzedaż gazety po cenie 

niższej od ceny detalicznej 

ustalonej przez wydawcę. 

Sprzedaż numerów aktualnych 

i archiwalnych po innej 

cenie jest nielegalna i grozi 

odpowiedzialnością karną. 

PRENUMERATA 

razem z wysyłką; 

6 numerów - 42 zł 

3 numery - 21 zł 

Green Port Team sp. z o.o. 

ul. Matuszewska 20, 


nr konta mBank 

88 1140 2105 0000 

3087 9300 1001 

w tytule przelewu podaj 

dane adresowe 

i opis zamówienia, 

możliwe również 

wysłanie starych 

numerów 

hurt@greenport24.pl 

tel: 22 618-38-34

cena 4 zł w tym 8% VAT 

39 

ISSN 2544-4107 

Nr indeksu: 419427 

Nr gazety 2/2018 (06) 

NATURA&ZDROWIE 

03 

marzec 

2018 

REKLAMA 

Przesłanie 

ludów 

Północy 

str. 7 

Tajniki 

Feng Shui 

str. 23 

Lato Pobudka 

po zimie 

Przesłanie 

ludów 

Północy 

Tajniki Feng 

Shui 

Oczyszczamy 

organizm 

Litoterapia: 

topaz 

Jak odciążyć 

wątrobę 

Wiosenny 

detoks 

Świecowanie 

uszu 

Świecowanie 

uszu 

str. 7 

W KOLEJNYM 

MARCOWYM 

NUNERZE M. IN. 

Znajdziesz nas 

w kioskach, 

salonach 

prasowych 

i sklepach 

zielarskich. 

Oczyszczamy 

organizm 

str. 3 

- 

Litoterapia: 

topaz 

str. 10-11 

Jak odciążyć 

wątrobę 

str. 17 

Wiosenny 

detoks 

str. 15 

Czasopismo Green Port Natura & Zdrowie 

dostępne w sieci sklepów firmowych Green Port 

Natura & Zdrowie oraz w sklepach partnerskich 

na terenie całego kraju. Szukaj również w sieci 

dystrybucyjnej RUCH 

Warszawa, Centrum Green Port Natura i Zdrowie, al. KEN 15 

Warszawa, Centrum Green Port Natura i Zdrowie, Hala Kopińska 1p, 

ul. Grzymały Sokołowskiego 2 

Białogard, Filiżanka, ul. Lindego 22 

Biłgoraj, DiM, ul. Komorowskiego 3/2 

Biała Podlaska - LAWENDA, Sklep zielarsko - medyczny, Plac Rubina 11 -14/4 

Biała Podlaska, Sklep Zielarsko-Medyczny URTICA, ul. Terebelska 60 B 

Białystok, Wstąp po zdrowie, ul. Transportowa, 12 lokal 5/parter 

Bielsko-Biała, Sklep Ekologiczny Siła Natury, ul. Mickiewicza 42 

Biłgoraj, DIM Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Komorowskiego 3/2 

Brzeszcze, Sklep Zielarsko-Medyczny „Ziołowa Apteka”, ul. Dworcowa 32 

Chełm, Amarantus, ul. Popiełuszki 5 

Cieszyn, Strefa KOS-MED, ul. Mennicza 9 

Elbląg, MID, ul. Pomorska 9a 

Gdynia, Zioła, ul. Słoneczna 2, paw. 11 

Gorlice, Stara Zielarnia, ul. Stawiska 8 

Grzudziądz, HERBALEK-ADONIS, ul. Toruńska 10 

Katowice, AlEko Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Grażyńskiego 13a 

Kielce, Ziołowa APTECZKA, ul. Sikorskiego 3 

Kielce, Ziołowa APTECZKA, D.H. Kaufland 

Legnica, Sfera Zdrowia, ul. Szkolna 1 

Leżajsk, Eko Sklep, Pl. Dworcowy 1 

Lublin, Sklep Zielarsko-Medyczny Zdrowie, ul. Biernackiego 12/19 

Łochów, Spiżarnia Zdrowia, Al. Łochowska 75 

Łódź, F.H.U. Remedium, ul. Ćwiklińskiej 22 

Łódź, Gakama, ul. Skupiona 1 (obok zajezdni Kurczaki) 

Łódź, INTER-FOOD, ul. Cieszyńska 10 

Olsztyn, EkoSklep Andrzej Sierzputowski, ul. Ratuszowa 7 

Opole Lubelskie, Mamavital, ul. Fabryczna 191 

Opole, Moc Natury, ul. Niemodlińska 21 

Ostrołęka, Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Fieldorfa-Nila 12/43 

Ostrów Wielkopolski, Sklep zielarsko-medyczny "Ziółko", ul. Wrocławska 21 

Pawłowice, Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Górnicza 15 

Płock, Sklep Zielarsko-Medyczny, ul. Bielska 43 

Poznań, Zielarnia Polna, ul. Polna 6/1 

Skarżysko-Kamienna, Ziołowa APTECZKA, ul. Metalowców 1 

Sochaczew, Zielarnia, ul. Warszawska 17 

Szczecin, Zielarz Polski, ul. Budziszyńska 36 (nowy punkt) 

Szczecin, Dary Zdrowia, ul. Bohaterów Warszawy 40/1b2 

Świebodzin, BioLife, ul. Wałowa 13 

Warszawa, Almir, ul. Rembielińska 12 

Warszawa, Argani NATURA I ZDROWIE, ul. Kuflewska 6 

Warszawa, Sklep Ekologiczny Trawa, Pl. Mirowski 1 

Warszawa, Sklep Zielarski, ul. Pożaryskiego 24 a 

Warszawa, Sklep Zielarsko-Medyczny s. c., ul. Broniewskiego 85 

Warszawa, Spiżarnia Zdrowia, ul. Składkowskiego 4 

Warszawa, Zielarnia, Al. Jerozolimskie 179, lok. 1/2 

Wołomin, Zdrowy Sklep, ul, Legionów 30 

Zielona Góra, Zielarnia Agata Siwińska, ul. Drzewna 10 

Żywiec, Ekoidea, ul. Komorowskich 29 

www.zdrowoodlotowo.pl 

www.ekoidea.sklep.pl 

Prowadzisz lub chcesz otworzyć sklep zielarsko-medyczny, ekologiczny, poradnię z naturalnymi produktami i usługami specjalistów? 

Chcesz dystrybuować nasze czasopismo? 

ZGŁOŚ SIĘ I PRZYŁĄCZ DO NAS - RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ! 

GreenPort24 - hurtownia naturalnych kosmetyków i suplementów diety, 

nr telefonu: 22 618 38 34 / 730 007 872, e-mail:hurt@greenport24.pl, www.greenport24.pl / greenport.pl / greenportmarket.pl

luty18

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?